Giáo án Ngữ văn Lớp 6 - Học kỳ II - Nguyễn Hằng Nga

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. Tuần 20 Tiết 73,74. Văn bản. BÀI HỌC ĐƯỜNG ĐỜI ĐẦU TIÊN ( Trích Dế Mèn phiêu lưu ký) ( Tô Hoài) A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Hiểu được vài nét về nhà văn Tô Hoài và tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký. - Hiểu được nội dung và ý nghĩa của bài học đường đời đầu tiên. - Nắm được nghệ thuật đặc sắc trong miêu tả và kể chuyện của Tô Hoài. - GDHS lòng tự trọng, tính khiêm tốn, và biết làm việc tốt. B/ Các bước lên lớp Tiết 73 - Ổn định lớp học - Kiểm tra sự chuẩn bị sách học kỳ 2 của hs - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng Hđ1: Gv giới thiệu về tác giả và tác phẩm I/ Sơ lược về tác giả, tác - Gv gọi hs đọc phần chú thích * trong sgk phẩm ? Em hiểu gì về nhà văn Tô Hoài-tác phẩm có điều ( Xem chú thích * sgk) gì đặc biệt? - Hstl-Gvkl theo những nét cơ bản ở phần chú thích và hướng dẫn hs về nhà tìm hiểu thêm về Tô Hoài và tác phẩm Dế Mèn phiêu lưu ký. Hđ2:Gv hướng dẫn hs dọc hiểu văn bản. II/ Đọc - hiểu văn bản - Gv đọc mẫu đoạn đầu- gọi hs đọc tiếp đến hết. ? Theo em truyện được kể bằng lời của nhân vật nào? Cách kể đó là cách kể theo ngôi thứ mấy? - Hstl-Gvkl: Truyện được kể bằng lời của nhân vật Dế Mèn. Người kể xưng tôi (nhân vật chính của truyện). Đó là cách kể theo ngôi thứ nhất. ? Dế Mèn đã được tác giả miêu tả qua những nét 1/ Hình ảnh Dế Mèn: ngoại hình và hành động ntn? Qua đó em có nhận xét gì về trình tự và cách miêu tả trong đoạn văn của Tô Hoài? - Hstl-Gvkl: - Càng mẫm bóng. Đôi càng mẫm bóng, vuốt nhọn hoắt, đầu nổi từng - Vuốt nhọn hoắt. - Đầu nổi từng tảng. tảng rất bướng, răng đen nhánh, nhai như hai lưỡi - Răng đen nhánh. liềm máy, râu dài và uốn cong... Đó là những nét - Râu dài và uốn cong. miêu tả về ngoại hình của Dế Mèn có vể rất đổi Ngoại hình cường cường tráng. tráng Ngoài ra Mèn còn có hành động đáng chú ý: Co - Co cẳng đạp cẳng đạp phanh phách vào các ngọn cỏ, lúc đi bách phanh phách. Hành động bộ thì cả người rung rinh một màu nâu mỡ bóng. Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. ? Em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác giả? - Hstl-Gvkl: Tác giả vừa tả chung về hình dáng, vừa làm nổi bật các chi tiết quan trọng của đối tượng, vừa miêu tả ngoại hình vừa diễn tả cử chỉ, hành động để bộc lộ vẻ đẹp sống động, cường tráng và cả tính nết của Dế Mèn. Nhưng đồng thời cũng cho ta biết cả những nét chưa đẹp , chưa hoàn thiện trong tính nết, trong nhận thức và hành động của một chàng dế thanh niên ở tuổi mới lớn. Đó là tính kiêu căng tự phụ về vẻ đẹp và sức mạnh của mình, xem thường mọi người xung quanh. ? Qua đó em có nhận xét gì về hình ảnh của Dế Mèn? - Hstl-Gvkl: Mèn là kẻ kiêu căng tự phụ về vẻ đẹp và sức mạnh của mình, luôn xem thường mọi người và là kẻ hung hăng xốc nổi. Tiết 74 ? Dế Mèn đã tỏ thái độ ntn đối với Dế Choắt? - Hstl-Gvkl: Mèn luôn tỏ ra thái độ coi thường về sự ốm yếu, bẩn thỉu, xấu xí của Dế Choắt. nhất là trong cách xưng hô thì Mèn luôn tỏ ra mình là kẻ cả, thứ bậc trên nên thường gọi choắt bằng "chú mày" ? Em hãy nêu diễn biến việc trêu chị cốc của Dế Mèn? Sự việc đó dẫn đến hậu quả gì? Và thái độ của mèn trước cái chết của Dế Choắt? - Hstl-Gvkl: lúc đầu Mèn tỏ ra huyênh hoang với Dế Choắt, sau đó thì chui tọt vào hang, yên trí với nơi ẩn nấp kiên cố của mình. Khi nghe chị Cốc mổ vào đầu Dế Choắt thì Mèn nằm im thin thít, sau khi chị Cốc bay đi rồi thì mèn mới dám mon men bò ra khỏi hang. Trước cái chết thảm thương của Dế Choắt, Dế Mèn mới ân hận về việc làm của mình và thấm thía về bài học đường đời đầu tiên ? Em có nhận xét gì về bài học đừơng đời đầu tiên của Dế Mèn? - Hstl-Gvkl: Bài học ấy đã nói lên qua lời khuyên của Dế Choắt" ở đời mà có thói hung hăng bậy bạ, có óc mà không Lop6.net. 2. - Người rung rinh mỡ bóng.. mạnh mẽ.  Tác giả vừa tả ngoại hình vừa tả hành động làm nổi bật một chàng Dế Mèn có vẻ đẹp sống động và mạnh mẽ nhưng cũng đầy kiêu căng, tự phụ, luôn coi thường mọi người và hung hăng xốc nổi.. 2/ Bài học đường đời: - Tỏ ra coi thường Dế Choắt. - Xưng hô kiểu kẻ cả.. - Trêu chị Cốc. - Dế Choắt chết.. Mèn ân hận và rút ra.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. biết nghĩ thì sớm muộn gì cũng mang vạ vào mình đấy" đó là bài học thấm thía ở đời Hđ3: Gv cho hs khái quát nội dung bài học - Hs thực hiện phần ghi nhớ trong sgk Hđ4: Gv cho hs thực hiện phần luyện tập - Gv cho hs đọc bài theo hình thức phân vai. bài học đường đời đầu tiên. III/ Tổng kết: Ghi nhớ sgk/11.. IV/ Luyện tập: Hs đọc phân vai truyện bài học đường đời đầu tiên. C/ Củng cố: Gv cho hs nhắc lại nội dung bài học đường đời đầu tiên D/ Dặn dò: Gv dặn hs về nhà học bài và chuẩn bị bài phó từ Tiết 75 PHÓ TỪ A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Nắm được khái niệm về phó từ. - Hiểu và nhớ được các loại ý nghĩa chính của phó từ. - Biết đặt câu có chứa phó từ để thể hiện các ý nghĩa khác nhau. B/ Các bước lên lớp - Ổn định lớp học - Kiểm tra bài cũ: ? Em hãy nêu ý nghĩa của truyện bài học đường đời đầu tiên? (Đáp án tiết 73, 74) - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu khái niệm về phó từ I/ Phó từ là gì: - Gv gọi hs đọc các ví dụ trong sgk Ví dụ: SGK ? Em hãy cho biết các từ in đậm trong SGK bổ sung ý nghĩa cho những từ nào? Từ đó thuộc loại từ nào? - đã(đi), cũng(ra), vẫn(chưa - Hstl-Gvkl và ghi bảng. thấy)  Động từ. - thật(lỗi lạc)  Tính từ. - được(bóng mỡ soi gương) ? Các từ in đậm đó đứng ở vị trí nào của cụm từ? - Hstl-Gvkl: Các từ đó thường đứng trước hoặc sau cụm từ. ? Em hiểu phó từ là gì? - Hs trả lời theo ghi nhớ SGK/12. ? Em hãy xác định ý nghĩa và công dụng của phó từ? Lop6.net. 3. Cụm tính từ. - to(ra), rất( bướng)  tính từ.  Phó từ thường đứng trước hoặc sau động từ, cụm.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. - Gv cho hs thảo luận nhóm bằng cách xác định và điền các phó từ đã tìm được ở phần 1, 2 vào bảng phân loại - Gvkl và ghi lên bảng.. động từ, tính từ, cụm tính từ để bổ sung ý nghĩa cho động từ, tính từ, hoặc cụm động từ, cụm tính từ đó. * Ghi nhớ: SGK/12 II/ Các loại phó từ. ? Em hiểu gì về ý nghĩa và công dụng của phó từ?có những loại phó từ nào? - Hs dựa vào ghi nhớ để trả lời. Hđ2: Gv cho hs thực hiện phần luyện tập trong SGK - Gv cho hs xác định các phó từ và nêu ý nghĩa của nó - Gv cho hs thực hiện theo nhóm học tập. Lop6.net. 4. Ý nghĩa - Chỉ quan hệ thời gian - Chỉ mức độ - Chỉ sự tiếp diễn t. tự. - Chỉ sự phủ định - Chỉ kết quả và hướng. - Chỉ sự cầu khiến. - Chỉ khả năng. Trước Sau đã, đang thật, rất. cũng, vẫn.. lắm, quá. không, chưa. vào, ra đừng được.  Có hai loại phó từ: - Phó từ đứng trước động, tính từ: Bổ sung một số ý nghĩa liên quan đến hành động, trang thái, đặc điểm, tính chất nêu ở động từ hoặc tính từ. - Phó từ đứng sau động từ, tính từ thường bổ sung ý nghĩa chỉ mức độ, khả năng và hướng. * Ghi nhớ: sgk/14..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. Bài tập 2: Gv cho hs tự thuật lại sự việc và tự xác định phó từ trong câu văn.. III/ Luyện tập: Bài tập1: Xác định phó từ và ý nghĩa của phó từ đó a, đã quan hệ thời gian. b, không phủ định. còn sự tiếp diễn tương tự. c,- đều  chỉ sự tiếp diễn tương tự. - đương, sắp quan hệ thời gian. - lại  chỉ sự tiếp diễn tương tự - ra  kết quả và hướng. - đã quan hệ thời gian. - được chỉ kết quả. Bài tập 2: Thuật lại sự việc Dế Mèn trêu chị Cốc dẫn đến cái chết thảm thương của Dế Choắt bằng đoạn văn ngắn và chỉ ra các phó từ đã được dùng.. C/ Củng cố: Gv khái quát lại nội dung bài học D/ Dặn dò: Gv dặn hs học bài và chuẩn bị bài tìm hiểu chung về văn miêu tả. Tiết 76 TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN MIÊU TẢ A/ Mục đích cần đạt: Giúp hs - Nắm được những hiểu biết chung nhất về văn miêu tả trước khi đi sâu về một số thao tác chính nhằm tạo lập loại văn bản miêu tả - Nhận diện được những đoạn văn, bài văn miêu tả.. Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. - Rèn kĩ năng nhận biết để những tình huống nào thì dùng văn miêu tả. B/ Các bước lên lớp - Ổn định lớp học - Kiểm tra bài cũ: ? Em hiểu thế nào là phó từ? Có những loại phó từ nào? Cho ví dụ minh hoạ? (Đáp án tiết 75) - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng Hđ1: Gv giới thiệu bài hoc- hs lắng nghe Hđ2: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu đoạn văn miêu tả I/ Thế nào là văn miêu tả: - Tình huống1: Chỉ đường trong sgk cho khách về nhà em. - Gv cho 3 hs đọc 3 tình huống trong sgk. ? Làm thế nào để người khác thực hiện được các - Tình huống 2: Em muốn tình huống đó? mua một chiếc áo trong cửa - Gv cho hs thảo luận nhóm. hàng có nhiều áo. - Đại diện các nhóm trình bày. - Tình huống 3: Giúp người khác hiểu thế nào là lực sĩ. - Gvkl lại ý chính: cần phải tái hiện lại các đặc điểm chính của cảnh vật và con người. Từ ba tình huống trên gv cho hs tìm ra những tình huống tương tự, gv có thể chia nhóm để hs thảo luận. ? Qua bài học đường đời đầu tiên có hai đoạn văn miêu tả về Dế Mèn và Dế Choắt rất sinh động? em hãy chỉ ra hai đoạn văn đó? - Hstl-Gvkl: Đoạn1: Tả về hình ảnh và tính cách của chàng Dế Mèn " bởi tôi ăn uống  bà con hàng xóm".  Tái hiện lại cảnh vật và con người. Đoạn1: Miêu tả đặc điểm của Dế Mèn - Ngoại hình cường tráng - Tính tình xốc nổi. Đoạn 2: Miêu tả về Dế Choắt: - Gầy gò, ốm yếu - Bẩn thỉu.  Đặc điểm nổi bật của hai con dế.. Đoạn 2: Tả về Dế Choắt " người gầy gò  như hang tôi" ? Qua những đoạn văn đó ta thấy Dế Mèn và Dế Choắt có những đặc điểm gì nổi bật? - Hstl-Gvkl: Dế Mèn oai vệ ra dáng là chàng thanh niên cường tráng, có ngoại hình đẹp, tính nết ngông cuồng. còn chàng Dế Choắt thì ốm yếu, gầy gò, hiền lành và có phần bẩn thỉu( vì sức khoẻ)  Miêu tả là tái hiện lại sự ? Vậy em hiểu thế nào là văn miêu tả? vật, sự việc. * Ghi nhớ: SGK/ 16. II/ Luyện tập: Hs trả lời theo ghi nhớ sgk. Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. Hđ2: Gv hướng dẫn hs thực hiện phần luyện tập Bài tập1: ? Mỗi đoạn văn đã được tái hiện lại điều gì? Em hãy chỉ ra những đặc điểm nổi bật của sự vật, con người và 4 cảnh đã được miêu tả trong đoạn văn( thơ) ở trên? - Hstl-Gvkl và ghi bảng. Bài tập1:. Bài tập 2: Gv cho hs chỉ ra những nét đăc trưng về khuôn mặt của mẹ em - Gv gợi ý cho hs tự chỉ ra được những đặc điểm nổi bật của mẹ mình. Bài tập 2: Nêu đặc điểm nổi bật khuôn mặt mẹ em. - Sáng và đẹp. - Hiền hậu và nghiêm nghị. - Vui vẻ và lo âu, trăn trở. Đoạn1: Đặc tả chú Dế Mèn vào độ tuổi thanh niên cường tráng - Những đặc điểm nổi bật: To khoẻ và mạnh mẽ. Đoạn 2: Tái hiện hình ảnh chú bé liên lạc - Đặc điểm nổi bật: Một chú bé nhanh nhẹn, vui vẻ, hồn nhiên Đoạn 3: Miêu tả một vùng bãi ven ao, hồ ngập nước sau mưa - Đặc điểm nổi bật: Một thế giới động vật sinh động, ồn ào, huyên náo.... C/ Củng cố: Gv củng cố lại nội dung bài học D/ Dặn dò: Gv dặn hs học bài và chuẩn bị bài sông nước Cà Mau. TỔ KIỂM TRA. BGH KÍ DUYỆT. Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. TUẦN 21 Tiết 77,. Văn bản. SÔNG NƯỚC CÀ MAU (Đoàn Giỏi) A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Cảm nhận được sự phong phú và độc đáo của cảnh thiên nhiên sông nước vùng Cà Mau. - Nắm được nghệ thuật miêu tả cảnh sông nước trong bài văn. - Rèn kĩ năng cảm thụ văn học. - GDHS lòng yêu quê hương, đất nước B/ Các bước lên lớp - Ổn định lớp học - Kiểm tra bài cũ: ? Em hãy nêu ý nghĩa của văn bản bài học đường đời đầu tiên của Tô Hoài? (Đáp án tiết 73,74) - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng Lop6.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. Hđ1: Gv giới thiệu vào bài- hs lắng nghe Hđ2: Gv giới thiệu sơ lược về tác giả và tác phẩm. I/ Sơ lược tác giả, tác - Gv gọi hs đọc phần chú thích * trong sgk phẩm: ? Em hãy nêu những nét cơ bản về tác giả Đoàn ( Chú thích * SGK) Giỏi và tác phẩm sông nước Cà Mau? - Hs dựa vào phần chú thích * sgk để trả lời Hđ3: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu nội dung của văn II/ Đọc- hiểu văn bản: bản Gv hướng dẫn hs cách đọc, sau đó đọc mẫu và gọi hs đọc tiếp đến hết bài. ? Theo em bài văn tả cảnh gì? trình tự tả ntn? Hãy nêu bố cục của bài văn? - Hstl-Gvkl: Bài văn tả cảnh sông nước Cà Mau. Tác giả đã ý chung, ý khái quát về thiên nhiên đến hoạt động của con người Cà Mau. Bài văn được chia làm ba đoạn Đoạn1: Từ đầu Đơn điệu: Ấn tượng chung về sông nước Cà Mau Đoạn 2: Tiếp Ban mai: Cảnh sông nước Cà Mau Đoạn 3: Còn lại: Con người vùng sông nước Cà Mau. ? Em hãy cho biết ấn tượng ban đầu của sông nước Cà Mau được tác giả thể hiện qua những chi tiết nào? - Hstl-Gvkl: Vùng sông nước Cà Mau có sông ngòi, kênh rạch chằng chịt, tiếng rì rào của rừng và biển nơi Cà Mau. Đó là cảm nhận của tác giả qua thính giác. ? Em có suy nghĩ gì về cách đặt tên cho các vùng của sông nước Cà Mau? - Hstl-gvkl: Đó là cách đặt tên rất thực tế, phù hợp với đặc điểm của từng vùng ở Cà Mau.. ? Qua cách miêu tả em hiểu được gì ở tác giả? - Hstl-Gvkl: Đó là người rất hiểu về địa lý vùng sông nước Cà Mau, hiểu được đời sống của con người vùng đất Cà. Lop6.net. 9. 1/ Ấn tượng ban đầu: - Nhiều sông ngòi, kênh rạch. - Tiếng rì rào của rừng và biển.  Cảm nhận qua thính giác. 2/ Cảnh sông nước Cà Mau:. - Kênh ba khía - Rạch mái dầm.  Liệt kê - Kênh bọ mắt địa danh - Sông Năm Căn.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. Mau. Tác giả đã sử dungj biện pháp nghệ thuật liệt kê để giới thiệu về vùng sông nước này. ? Tác giả miêu tả con sông Năm Căn ntn? Em hãy chỉ ra những chi tiết đó? - Hstl-Gvkl: Sông Năm Căn, nước ầm ầm đổ về biển ngày đêm như thác. Những đầu sóng trắng rộng hơn ngàn thước. Rừng đước dựng cao ngất như hai dãy trường thành vô tận. ? Em hiểu đoạn trích đó tác giả đã sử dụng nghệ thuật nào để miêu tả? - Hstl-Gvkl: Tác giả đã sử dụng nghệ thuật so sánh nhằm mục đích làm nổi bật vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ của sông Năm Căn. ? Theo em đoạn cuối của truyện tác giả đã miêu tả cảnh gì? Cảnh ấy được miêu tả ntn? - Hstl-Gvkl và ghi bảng.  Các địa danh được gọi theo đặc điểm của vùng sông nước Cà Mau.. - Sông Năm Căn đổ ầm ầm như thác. - Rừng đước cao ngất như hai dãy trường thành. - Sông rộng hơn ngàn thước So sánh  Vẻ đẹp rộng lớn, hùng vĩ của vùng sông nước Cà Mau. 3/ Cảnh chợ Năm Căn. - Chợ nằm sát bên bờ sông. - Cảnh ồn ào, đông vui và nhộn nhịp. - Sự đa dạng về màu sắc, tiếng nói của người bán hàng.. Hđ4: Thực hiện tổng kết - Gv cho hs khái quát lại nội dung và nghệ thuật của bài và cho Hs đọc ghi nhớ sgk/ 23. Hđ5: Thực hiện phần luyện tập - Gv cho hs phát biểu cảm nghĩ của mình về cảnh sông nước Cà Mau.  Quan sát kĩ lưỡng, vừa chú ý đến cả hình khối, màu sắc, âm thanh.  Hoạt động của con người Năm Căn thật đông vui, nhộn nhịp. III/ Tổng kết: Ghi nhớ: SGK/23. IV/ Luyện tập: HS phát biểu cảm nghĩ về vùng sông nước Cà Mau.. C/ Củng cố: Gv củng cố lại nội dung bài học 10. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. D/ Dặn dò: Gv dặn hs học bài và chuẩn bị bài so sánh. Tiết 78 SO SÁNH A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Hiểu thế nào là so sánh. - Phép so sánh có cấu tạo như thế nào. - Biết sử dụng phép so sánh để tạo ấn tượng cho bài văn. B/ Các bước lên lớp - Ổn định lớp học. - Kiểm tra bài cũ: - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu về khái niệm của so sánh. - GV gọi hs đọc ví dụ trong sgk. ? Em hãy tìm những tập hợp từ chứa hình ảnh so sánh trong các câu , sự vật nào được so sánh với nhau? - Hstl-Gvkl và ghi bảng: ? Sự so sánh các sự vật, sự việc với nhau như vậy để làm gì? - Hstl-gvkl: Sự so sánh đó để làm tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. ? Vậy em hiểu so sánh là gì? - Hstl- Gvkl và cho hs học theo ghi nhớ trong sgk/24. Hđ2: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu cấu tạo của phép so sánh. - Gv kẻ mô hình của phép so sánh lên bảng và cho hs tự điền vào mô hình của các ví dụ đã tìm được trong phần 1. - Hs điền mô hình và gvkl lại. ? Qua các ví dụ trên em có nhận xét gì về cấu tạo của phép so sánh? - Hstl-Gv ghi bảng. Ghi bảng I/ So sánh là gì? Ví dụ: SGK - Trẻ em = Búp trên cành. - Rừng đước cao ngất = Dãy trường thành  Nét tương đồng..  So sánh để tăng thêm sức gợi hình, gợi cảm. * Ghi nhớ: SGK/ 24. II/ Cấu tạo của phép so sánh. Vế A(Sự vật được so sánh). Phương diện so sánh.. Từ so sánh.. Rừng đước. dựng lên cao ngất. như. Trẻ em 11. Lop6.net. như. Vế B(Sự vật dùng để so sánh). bức trường thành búp trên cành.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. Cha ông. chí lớn. Mẹ. lòng bao la không chịu khuất phục. Con người. Hđ3: Gv cho hs thực hiện phần luyện tập trong sgk. Bài tập1: Tìm phép so sánh - Gv cho hs tìm một số phép so sánh. - Hs thực hiện - Gv nhận xét và ghi bảng.. Bài tập 2: Điền thêm từ. - Gv cho Hs thực hiện bài tập nhanh- chọn ba bài làm nhanh nhất và đúng nhất để ghi điểm. - Sau đó gv nhận xét và ghi bảng. Bài tập 4: Gv đọc chính tả cho hs viết. Hs viết chính tả- Gv kiểm tra và sửa lỗi cho hs.. như. Trường sơn Cửu Long tre mọc thẳng. + Phép so sánh có cấu tạo đầy đủ gồm : - Vế A: Sự vật, sự việc được so sánh. - Vế B: Sự vật, sự việc dùng để so sánh. - Phương diện so sánh và từ so sánh. + Cấu tạo đó đôi khi được biến đổi( phương diện so sánh hoặc từ so sánh bị lược bớt) + Vị trí của vế a và vế b có thể đổi chỗ cho nhau. III/ Luyện tập Bài tập1: Tìm một số phép so sánh - So sánh đồng loại( người với người): Thầy thuốc như mẹ hiền. - So sánh đồng loại(vật với vật): Sông ngòi, kênh rạch càng bủa giăng chi chít như mạng nhện. - So sánh khác loại(vật với người): Cá nước bơi hàng đàn đen trũi nhô lên hụp xuống như người bơi ếch. - So sánh cái cụ thể và cái trìu tượng: sự nghiệp của chúng ta như rừng cây đang lên, đầy nhựa sống và ngày càng lớn mạnh nhanh chóng. Bài tập 2: Điền từ. - Khoẻ như vâm(voi); Khoẻ như hùm; Khoẻ như trâu... - Đen như bồ hóng; Đen như than; Đen như cột nhà cháy. - Trắng như bông; Trắng như cước; Trắng như ngà... Bài tập 4: Chính tả đọc- viết 12. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. C/ Củng cố: Gv khái quát lại nội dung bài học. D/ Dặn dò: GV dặn hs học bài và làm bài tập 3. Chuẩn bị bài: so sánh. Tiết 79 SO SÁNH (Tiếp) A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Nắm được hai kiểu so sánh cơ bản: ngang bằng và không ngang bằng. - Hiểu tác dụng chính của phép so sánh. - Bước đầu biết rạo lập được một số phép so sánh. - Rèn kĩ năng sử dụng phép so sánh đúng lúc, đúng chỗ và có tính giáo dục. B/ Các bước lên lớp - Ổn định lớp học - Kiểm tra bài cũ: - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu các kiểu so sánh - Gv gọi hs đọc các ví dụ trong sgk ? Em hãy chỉ ra các trường hợp so sánh của khổ thơ? trong trường hợp đó từ so sánh là từ nào? - Hstl-Gv nhận xét và kết luận: Ngôi sao thức chẳng bằng mẹ thức vì chúng con. mẹ là ngọn gió của con. Từ so sánh trong các câu trên là: chẳng bằng và là. ? Dựa vào ví dụ đó em hãy cho biết co những kiểu so sánh nào? - Hstl-Gvkl và ghi bảng: ? Em hãy cho một ví dụ có kiểu so sánh ngang bằng và không ngang bằng? - Hs đưa ra ví dụ và gv nhận xét. ? Để chỉ ý ngang bằng và không ngang bằng người ta thường dùng những từ nào khác? - Hstl-Gvkl và ghi bảng:. Ghi bảng I/ Các kiểu so sánh Ví dụ: SGK. - Gv chuyển sang phần 2 - Gv hướng dẫn hs tìm hiểu tác dụng của phép so sánh. Gv đưa đoạn trích lên bảng phụ - gọi hs đọc ? Theo em đoạn văn tác giả miêu tả về vấn đề gì?.  So sánh không ngang bằng: chưa bằng, chẳng bằng, hơn.... 13. Lop6.net. - Chẳng bằng: so sánh hơn kém. - Là: so sánh ngang bằng.  So sánh ngang bằng: như, tựa như, dường như, giống, bao nhiêu...bấy nhiêu, ....

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. - Hstl-Gvkl: Đoạn văn miêu tả về chiếc lá rơi. ? Hãy tìm các từ và kiểu so sánh trong đoạn văn trên? - Gv cho hs thảo luận nhóm học tập - Đại diện các nhóm trình bày kết quả của nhóm mình - Các nhóm khác nhận xét và gvkl: Tựa, như là kiểu so sánh ngang bằng. Không bằng là kiểu so sánh hơn kém. ? Theo em việc tác giả sử dụng phép so sánh trong đoạn văn có tác dụng gì? - Hstl-Gvkl: Việc so sánh đó giúp người đọc, người nghe hình dung được những cách rụng khác nhau của lá. Tạo hình ảnh cụ thể sinh động, đồng thời tạo nên lối nói hàm súc, cô đọng. - Gv cho hs khái quát lại bằng khái niệm trong sgk Hđ2: Gv hướng dẫn hs thực hiện phần luyện tập trong sgk. Bài tập1: Gv cho hs thực hiện theo nhóm học tập - Đại diện các nhóm trình bày. - Gvkl và ghi bảng:. Bài tập 3: Gv cho hs viết đoạn văn trong đó có sử dụng phép so sánh (hai kiểu đã học) - Gv đưa vídụ lên bảng bằng đoạn trích viết sẵn. * Ghi nhớ: sgk/42. II/ Tác dụng của phép so sánh Ví dụ: SGK. - Tựa, như: ngang bằng. - Không bằng: hơn kém.  Tạo hình ảnh cụ thể, sinh động (Đối với sự vật, sự việc). Đồng thời tạo lối nói hàm súc, cô đọng (Đối với tư tưởng tình cảm của tác giả) * Ghi nhớ: sgk/42. II/ Luyện tập Bài tập1: Chỉ ra phép so sánh và kiểu so sánh. phân tích tác dụng của kiểu so sánh. a, Nước gương trong = Tâm hồn là buổi trưa hè So sánh ngang bằng b, Con đi trăm núi = Chưa bằng nỗi tái tê lòng bầm; Con đi đánh giặc = chưa bằng khó nhọc đời bầm So sánh hơn kém c, Như nằm trong giấc mộng So sánh ngang. 14. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. bằng ấm hơn ngọn lửa hồng So sánh không ngang bằng. Bài tập 3: Viết đoạn văn Ví dụ: Dòng thác dữ dội như con thú dữ, muốn nuốt chửng con thuyền của dượng Hương Thư. Nhưng con thuyền của dượng Hương Thư vẫn cưỡi lên sóng mà tiến về phía trước. Nước dữ dội chẳng bằng ý chí gan thép của hiệp sĩ trường sơn dày dạn trận mạc. C/ Củng cố: Nội dung bài học D/ Dặn dò: Gv dặn hs học bài và chuẩn bị bài : Bức tranh của em gái tôi. Tiết 80. văn bản. BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI ( Tạ Duy Anh) A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Hiểu được những nét sơ lược về tác giả Tạ Duy Anh. - Hiểu được ngôi kể và vai kể trong truyện từ đó hiểu được tác dụng của ngôi kể đó. - Bước đầu hiểu được tình cảm trong sáng của cô em gái và hạn chế của người anh trong tác phẩm - GDHS thái độ biết trân trọng tài năng và thành công của người khác. B/ Các bước lên lớp - Ổn định lớp học - Kiểm tra bài cũ: - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng Hđ1: Gv giới thiệu vào bài- hs lắng nghe Hđ2: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu những nét cơ bản I/ Sơ lược về tác giả, tác nhất về tác giả và tác phẩm phẩm - Gv gọi hs đọc phần chú thích* Sgk ( Xem chú thích* sgk) ? Em hãy trình bày những hiểu biết của em về tác giả Tạ Duy Anh và tác phẩm bức tranh của em gái tôi? - Hstl- Gvkl vài nét cơ bản trong sgk Hđ3: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu văn bản. II/ Đọc - hiểu văn bản 15. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. - GVhướng dẫn hs cách đọc- Gv đọc mẫu đoạn đầu - Gv gọi HS đọc tiếp đến hết bài - Gv cho hs tóm tắt lại toàn bộ nội dung câu truyện ? Theo em nhân vật chính trong truyện là ai?Vì sao em lại cho đó là nhân vật chính? - Gv cho hs thảo luận nhóm Đại diện các nhóm trình bày - Gv cho các nhóm khác nhận xét - Gvkl lại các ý cơ bản và ghi bảng. Cả hai nhân vật đều là nhân vật chính vì cả hai nhân vật đều hiển diện trong truyện. Nhưng nếu xét về vai trò của từng nhân vật đối với việc thể hiện chủ đề của tác phẩm thì có thể nhân vật người anh có vị trí quan trọng hơn.? Theo em truyện được kể theo lời của nhân vật nào? Cách kể như vậy có tác dụng gì? - Hstl-Gvkl: Truyện được kể từ ngôi thứ nhất bằng lời của nhân vật người anh. Cách kể này có thể miêu tả tâm trạng của nhân vật một cách tự nhiên. Mặt khác nhân vật người em cũng được thể hiện ra một cách nhìn và sự biến đổi thái độ của người anh để đén cuối truyện mới bộc lộ đầy đủ vẻ đẹp tâm hồn lòng nhân hậu và tình cảm trong sáng.. 1/ Ngôi kể và vai kể. - Cả hai nhân vật đều là nhân vật chính. - Người anh còn là nhân vật trung tâm. - Truyện được kể theo ngôi thứ nhất  Miêu Tả nhân vật một cách tự nhiên.  Giúp nhân vật tự soi xét tình cảm, ý nghĩa của mình.. C/ Dặn dò: Gv dặn hs đọc lại truyện và chuẩn bị phần còn lại TỔ KIỂM TRA. TUẦN 22 Tiết 81. BGH KÍ DUYỆT. Văn bản:. BỨC TRANH CỦA EM GÁI TÔI (Tiếp) ( Tạ Duy Anh) A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Hiểu được diễn biến tâm trạng của người anh. - Hiểu được tài năng, sự hồn nhiên, lòng độ lượng và nhân hậu của cô em gái. - Rèn kĩ năng phân tích tác phẩm. - GDHS thái độ biết trân trọng tài năng của người khác. B/ Các bước lên lớp - Ổn định lớp học. - Kiểm tra bài cũ: 16. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. ? Truyện bức tranh của em gái tôi được kể theo ngôi thứ mấy? Cách kể đó có tác dụng ntn?( Đáp án tiết 80) - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Ghi bảng Hđ1: Gv tiếp tục hướng dẫn hs tìm hiểu bài học. II/ Đọc- hiểu văn bản ? Theo em diễn biến tâm trạng của người anh qua 2/ Diễn biến tâm trạng và các thời điểm được tác giả miêu tả ntn? thái độ của người anh - Hstl-Gvkl: Thoạt đầu khi thấy em gái thích vẽ và mày mò tự - Lúc đầu cho đó là trò chế tạo màu vẽ, người anh chỉ coi đó là một trò nghịch ngợm của trẻ em và nhìn bằng cái nhìn kẻ cả, nghịch ngợm của trẻ con và không cần để ý đến mèo con đã vẽ những gì (Đặt tên không cần để ý đến. cho em và theo dõi em gái chế màu vẽ) Khi tài năng hội hoạ của cô em gái được phát hiện. Cả bố, mẹ, chú Tiến Lê đều ngạc nhiên vui sướng thì - Khi tài năng hội hoạ của em gái được phát hiện thì riêng người anh lại cảm thấy buồn, cậu ta thất vọng vì không tìm thấy ở mình một tài năng nào và tự cảm thấy buồn và thất vọng vì bản thân mình không hề có thấy mình bị cả nhà lãng quên. Từ đó nảy sinh thái độ khó chịu, hay gắt gỏng với em gái và không thể chút tài năng nào. thân với em gái như trước nữa. Với sự tự ti về bản - Nảy sinh thái độ khó chịu, thân người anh đã lén xem những bức tranh của em hay gắt gỏng và không thể gái và thầm cảm phục về tài năng của em gái mình. thân thiện với em được nữa. ? Em thử giải thích tâm trạng của người anh khi đứng trước bức tranh trong phòng triển lãm? - Hstl-Gvkl: Khi đứng trước bức tranh, người anh rất bất ngờ vì - khi đứng trước bức tranh bức tranh của em gái lại vẽ về chính mình. Sau đó cậu hãnh diện vì cậu thấy mình hiện ra với những nét người anh mới cảm thấy vừa đẹp trong bức tranh của em gái và hơn nữa cậu bé bất ngờ, hãnh diện và xấu hổ còn thấy xấu hổ khi tự nhân ra những nét yếu kém của mình, thấy mình không xứng đáng được như trong bức tranh của cô em gái. ? Em có nhận xét gì về cách miêu tả của tác giả? - Hstl-Gvkl: tác giả đã miêu tả theo diễn biến tâm lí của nhân vật. ? Em có nhận xét gì về người anh của Kiều  Miêu tả theo diễn biến Phương? tâm lí nhân vật - Hstl- Gvkl Từ đó người anh đã hiểu ra rằng, bức chân dung về mình được vẽ nên bằng tâm hồn và lòng nhân hậu  Người anh hiểu được của cô em gái. bức chân dung của mình được vẽ nên bằng tâm hồn và lòng nhân hậu của cô em gái. 17. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. ? Tác giả đã quan sát và miêu tả cô em gái qua những phương diện nào? - Gv gợi ý cho hs chỉ ra được các chi tiét sau: Tác giả đã tập trung miêu tả ngoại hình( Tập trung tả nét mặt) cử chỉ và hành động( Sự tò mò và hiếu động, việc tự chế màu vẽ và say mê vẽ tranh) thái độ quan hệ với người anh. ? Theo em nhân vật kiều phương được tác giả thể hiện qua những nét tính cách và phẩm chất nào? - Hstl-gvkl: Kiều Phương là nhân vật hồn nhiên, hiếu động, có tài năng hội hoạ, tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu. mặc dù có tài năng và được đánh giá cao, được mọi người quan tâm nhưng Kiều Phương vẫn không hề mất đi sự hồn nhiên trong sáng của tuổi thơ và nhất là vẫn dành cho anh trai những tình cảm thật tốt đẹp, thể hiện ở bức tranh "anh trai tôi". Người anh soi vào bức tranh ấy cũng tức là soi vào tâm hồn trong sáng và nhân hậu của em gái ? Từ đó em hiểu được ý nghĩa tư tưởng của truyện là ntn? Từ đó rút ra được bài học và thái độ ứng xử trước tài năng hay thành công của người khác điều gì? - Hstl-Gvkl: Trước thành công hay tài năng của người khác, mỗi người cần vượt qua mặc cảm, tự ty để có được sự trân trọng và niềm vui thực sự chân thành .Lòng nhân hậu và sự độ lượng có thể giúp cho con người tự vượt lên bản thân mình. Hđ2; Thực hiện tổng kết - Gv khái quát lại nội dung và nghệ thuật của truyện - Hs đọc ghi nhớ sgk Hđ3:Thực hiện phần luyện tập Gv cho hs kể tóm tắt lại câu truyện. 3/ Nhân vật cô em gái. - Hồn nhiên, hiếu động. - Tài năng hội hoạ - Tình cảm trong sáng và lòng nhân hậu  Tâm hồn trong sáng và lòng nhân hậu đã giúp người anh tự nhận ra những hạn chế của bản thân.. III/ Tổng kết: ghi nhớ: sgk/ 35.. IV/ Luyện tập: hs đọc diễn cảm câu chuyện. C/ Củng cố: Nội dung bài học D/ Dặn dò: Hs học bài Chuẩn bị bài Quan sát,tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. Tiết 82, 83.. QUAN SÁT, TƯỞNG TƯỢNG, SO SÁNH, NHẬN XÉT TRONG VĂN MIÊU TẢ 18. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp hs - Hiểu được vai trò và tác dụng của quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. - Bước đầu hình thành cho hs có kĩ năng quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét khi miêu tả. - HS nhận diện và vận dụng được những thao tác cơ bản trên trong đọc và viết văn miêu tả. B/ Các bước lên lớp Tiết 83 - Ổn định lớp học - Kiểm tra bài cũ: - Tiến trình dạy- học bài mới Hoạt động của thầy và trò Hđ1: Gv hướng dẫn hs tìm hiểu các đoạn vănđể nhận biết vai trò của quan sát, tưởng tượng, so sánh, nhận xét trong văn miêu tả. Bước1: Gv gọi hs đọc ba đoạn văn trong sgk Bước 2: Gv cho hs tìm hiểu cách quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét ? Em hãy xác định nội dung miêu tả của các đoạn văn? - Hstl-Gvkl và ghi bảng: - Sau đó gv chia lớp thành ba nhóm học tập để thảo luận các câu hỏi trong sgk với ba đoạn văn. - Đại diện các mhóm trình bày- Gv cho các nhóm khác nhận xét và chốt lại các ý đúng- Bổ sung thêm các ý còn thiếu. ? Em có nhận xét gì về năng lực viết của tác giả? - Hstl-Gvkl: Trước hết người viết đã chọn được cho mình một vị trí quan sát tốt, để quan sát được các đối tượng cần miêu tả. Sau đó người viết biết tưởng tượng, so sánh cảnh được miêu tả đó với các sự vật có nét tương đồng để làm cho đoạn văn có sức gợi cảm. Đồng thời người viết cũng đã đưa ra được những nhận xét phù hợp với sự vật được miêu tả. - Gv cho hs đọc đoạn trích trong tác phẩm sông nước Cà Mau của Đoàn Giỏi đã được lược bớt đi các biện pháp tu từ. ? Em hãy so sánh đoạn văn 2 mục1 và đoạn văn vừa đọc để chỉ ra sự khác biệt và vai trò của các từ được lược bớt? 19. Lop6.net. Ghi bảng I/ Quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả. Ví dụ: SGK. Đ1: Ngoại hình Dế Choắt. Đ2: Cảnh sông nước Cà Mau. Đ3: Cảnh sắc mùa xuân..  Người viết biết quan sát, sau đó tưởng tượng, so sánh để làm nổi bật đối tượng được miêu tả.. Để làm nổi bật đặc điểm của sự vật trong văn miêu tả cần phải biết quan sát đặc điểm của sự vật, sau.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Giáo án: Ngữ Văn 6- GV: Nguyễn Hằng Nga- Trường THCS Tân Hưng Tây. - Hstl-Gvkl: Những từ bỏ đi đều là hình ảnh so sánh, liên tưởng khá thú vị. Không có những hình ảnh so sánh ấy, đoạn văn mất đi sự sinh động, hấp dẫn. Các từ đó chính là trí tưởng tượng phong phú của người viết. ? Em có nhận xét gì về quan sát, tưởng tượng, so sánh và nhận xét trong văn miêu tả? - Gv cho hs dựa vào ghi nhớ sgk để trả lời. - Gvkl và ghi những ý chính, ý cơ bản lên bảng. - Gv tích hợp với phần tiếng việt- so sánh là gì?. Tiết 80 Hđ2: G v hướng dẫn hs thực hiện phần luyện tập trong sgk Bài tập1: Gv cho hs điền từ vào chỗ trống bằng hình thức thực hiện bài tập nhanh. - Gv thu ba bài làm nhanh nhất chấm, sau đó cho hs nhận xét và gvkl ghi bảng: ? Em có nhận xét gì về cách quan sát và lựa chọn những hình ảnh của tác giả để miêu tả cảnh Hồ Gươm? - Hstl-Gvkl và ghi bảng ? Em có nhận xét gì về những từ vừa điền vào trong dấu ngoặc đơn? - Hstl-Gvkl và ghi bảng.. đó tưởng tượng để có cách so sánh. * Ghi nhớ: sgk/ 28. II/ Luyện tập: Bài tập1: Điền từ và nhận xét (1) gương bầu dục; (2) cong cong; (3) lấp ló; (4) cổ kính; (5) xanh um..  Tác giả đã quan sát và lựa chọn được những hình ảnh rất tiêu biểu, đặc sắc. Những hình ảnh đó là: mặt hồ... sáng long lanh; cầu Thê Húc...màu son; đền Ngọc Sơn; gốc đa già rễ lá xum xuê; tháp rùa xây trên gò đất giữa hồ. đó là những đặc điểm mà các hồ khác không có..  Những từ ngữ trong dấu ngoặc đơn đều là những từ ngữ chỉ tính chất của Hồ Gươm. Nếu thay những từ đó Bài tập 2: bằng những từ khác thì ? Em hãy chỉ ra những từ chỉ đặc điểm và tính không hợp với đặc điểm của cách ương bướng, kiêu căng của Dế Mèn? hồ. ? Những hình ảnh đó làm nổi bật điều gì? Bài tập 2: Xác định những - Hstl-Gvkl và ghi bảng. đặc điểm tính chất của Dế Bài tập 3: Mèn Gv hướng dẫn cho hs thực hiện bài tập 3 bằng cách chỉ ra những đặc điểm nổi bật của căn phòng đang ở - Rung rinh; bóng mỡ soi gương được. Bài tập 4: Gv gợi ý cho hs thực hiện theo sgk để liên - Nổi từng tảng rất bướng. - Răng đen nhánh; nhai tưởng và so sánh các hình ảnh, sự vật ngoàm ngoạp Chẳng hạn: 20. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>