Giáo án Ngữ Văn Lớp 6 - Tiết 7+8: Tìm hiểu chung về văn tự sự - Năm học 2010-2011 - Mai Thị Thu Hương

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Long Thành Bắc. Tieát PPCT:7 Ngaøy daïy:24.08.10. Ngữ Văn 6. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ. 1. Muïc tieâu: Giuùp HS - Kiến thức: Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự . Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của tự sự và bước đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự. - Kĩ năng: Rèn kỹ năng nhận diện các văn bản thuộc về kiểu tự sự, phân tích các sự việc trong văn tự sự. -Thái độ: Giáo dục ý thức tự giác học tập cho HS. 2. Chuaån bò : GV: Taøi lieäu tham khaûo, baûng phuï. HS: SGK,VBT, chuaån bò baøi 3 Phương pháp dạy học: Tích hợp , gợi mở, nêu vấn đề. 4. Tieán trình: 4.1. Ổn định tổ chức: kiểm diện 4.2. Kieåm tra baøi cuõ: -Hs 1: Giao tieáp laø gì? -Nhận định nào dưới đây nêu đúng nhất về chức năng của văn bản? A.Troø chuyeän B.Ra leänh C.Daïy hoïc D.Giao tieáp -Hs2:Văn bản là gì? Có mấy kiểu văn bản, phương thức biểu đạt của văn bản? - Văn bản là là chuỗi lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc. Có 6 kiểu văn bản-phương thức biểu đạt: tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luận, hành chính, công vuï. -Taïi sao laïi khaúng ñònh caâu ca dao sau ñaây laø moät vaên baûn? “Gioù muøa thu meï ru con nguû Năm canh chầy mẹ thức đủ năm canh” A.Có hình thức câu chữ rõ ràng B.Có nội dung thông báo đầy đủ C.Có hình thức và nội dung thông báo hoàn chỉnh D.Được in trong sách. 4.3. Giảng bài mới: Chúng ta đều biết trước khi đến trường và cả ở bậc tiểu học, trong thực tế HSá đã giao tiếp bằng tự sự. Các em nghe cha mẹ kể chuyện, các em kể cho cha mẹ và cho bạn bè những câu chuyện mà các em quan tâm, thích thú. Để hiểu rõ hơn về văn tự sự, tiết này chúng ta sẽ đi vào “Tìm hiểu chung về văn tự sự”. Hoạt động của gv và hs Hoạt động 1 :Hướng dẫn tìm hiểu ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự -Trong đời sống hàng ngày ta thường nghe những yeâu caàu : -Baø ôi,baø keå chuyeän cho chaùu nghe ñi ! -Cậu kể cho mình nghe ,Lan là người ntn. -Baïn An gaëp chuyeän gì maø laïi thoâi hoïc nhæ ? -Thơm ơi ,lại đây tớ kể cho nghe câu chuyện này hay laém. -Theo em người trả lời những câu hỏi này phải Mai Thò Thu Höông Lop6.net. Noäi dung baøi hoïc I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự. -Văn tự sự dùng để kể chuyện 27.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Long Thành Bắc. Ngữ Văn 6. laøm gì ? -Kể lại 1 câu chuyện để cho biết vì sao Lan thôi hoïc. -Gọi HS đọc yêu cầu b SGK/27: -Nếu muốn cho bạn biết Lan là người bạn tốt,người được hỏi phải kể những việc như thế naøo veà Lan? Vì sao? - Lan giúp bạn học tập, sự cố gắng của Lan trong học tập. Có thế người nghe mới hiểu, câu chuyện kể mới có ý nghĩa đúng. -Qua các trường hợp này ,em hiểu tự sự đáp ứng nhu cầu về con người ? -Mong muốn được nghe kể -Bieát roõ lí do vì sao Lan thoâi hoïc -Hiểu rõ về con người ? Hµng ngµy em cã kÓ chuyÖn, nghe kÓ chuyÖn kh«ng ? kÓ nh÷ng chuyÖn g× ? - Kể chuyện văn học, kể truyện đời thường, chuyện sinh ho¹t... ? Theo em kể chuyện để làm gì ?  Để biết, nhận thức về người, sự vật, sự việc, để giải thích, để khen, chê  Người kể : thông báo, giải thích  Người nghe : tìm hiểu, để biết *Giáo viên : Để đáp ứng yêu cầu tìm hiểu sự việc, con người, câu chuyện của người nghe, người đọc  đó là phương thức tự sự ? §äc vµ nghe truyÖn truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng em hiÓu ®­îc nh÷ng ®iÒu g× ? a) TruyÖn lµ 1 v¨n b¶n tù sù, kÓ vÒ Th¸nh Giãng, thời vua Hùng thứ 6 đã đứng lên đánh đuổi giặc Ân.... Truyện cao ngợi công đức của vị anh hùng làng Gióng vì có công đánh đuổi giặc xâm lược mà không màng đến danh lợi. -Học sinh đọc mục (2) sách giáo khoa, giáo viên gợi ý hướng dẫn học sinh trả lời. HS liÖt kª chuçi chi tiÕt trong truyÖn Th¸nh Gióng,từ chi tiết mở đầu đến chi tiết kết thúc.Qua đó cho biết truyện thể hiện nội dung chủ yếu gì? b) C¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc diÔn ra theo tr×nh tù : - Sự ra đời của Gióng - Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giÆc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sỹ cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giặc. - Thánh Gióng đánh tan giặc - Th¸nh Giãng lªn nói, cëi bá ¸o gi¸p s¾t bay vÒ trêi. Mai Thò Thu Höông. 28 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Long Thành Bắc. Ngữ Văn 6. - Vua lập đền thờ phong danh hiệu - Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng -Sau khi tìm hiểu các sự việc trong truyện Thánh Gióng em hãy cho biết truyện đã thể hiện những noäi dung ? -Truyện thể hiện chủ đề đánh giặc giữ nước của người Việt cổ ... - Các sự việc nối tiếp nhau, có mở đầu, có kết thúc-> phương thức tự sự -Truyện muốn nói về ai? Ở thời điểm nào,làm việc gì? Diễn biến của sự việc,kết quả ra sao? Giải thích sự việc gì? -Nhân vật:Gióng,thời Hùng Vương thứ 6 ,sinh ra 3 tuồi không biết nói,biết cười,biết đi,nghe tin có giặc cất tiếng đòi đánh giặc,yêu cầu rèn vũ khí-> lớn nhanh,thành tráng sĩ->đánh tan giặc->bay về trời->truyền thống đánh giặc giữ nước. -Vì sao nói truyện Thánh Gióng ca ngợi công đức vò anh huøng laøng Gioùng? -Quá trình ra đời ,trưởng thành lập chiến công ,thành thánh của vị anh hùng giữ nước đầu tiên. -Qua văn bản em hiểu được vì sao có tre đằng ngà ,làng cháy …Vì sao dân tộc ta tự hào về truyền thống yêu nước chống giặc ngoại xâm. -Vậy mục đích giao tiếp của tự sự là gì? -Theå hieän 1 yù nghóa -Giải thích sự việc,nêu ý nghĩa ,tìm hiểu con người,bày tỏ thái độ khen chê. -Trong cuoäc soáng,trong giao tieáp cuõng nhö trong vaên chöông truyeàn mieäng ,vaên chöông vie61y đều rất cần đến tự sự. -Em hiÓu thÕ nµo lµ chuçi sù viÖc trong v¨n tù sù ? - Lµ kÓ l¹i sù viÖc mét c¸ch cã ®Çu cã ®u«i. ViÖc g× xảy ra trước, thường là nguyên nhân dẫn đến việc x¶y ra sau nªn cã vai trß gi¶i thÝch cho viÖc sau --Em hãy kể lại sự việc Gióng ra đời ntn ? Theo em cã thÓ bá bít chi tiÕt nµo cã ®­îc kh«ng? -Khi kÓ l¹i 1 sù viÖc ph¶i kÓ c¸c chi tiÕt nhá h¬n tạo ra sự việc đó - Kh«ng thÓ bá ®­îc v× nÕu bá c©u chuyÖn sÏ rêi r¹c, khã hiÓu ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ tù sù ? §Æc ®iÓm cña phương thức tự sự là gì ? - Tự sự là cách kể chuyện, kể việc, kể về con người (nh©n vËt). C©u chuyÖn bao gåm nh÷ng chuçi sù việc nối tiếp nhau để đi đến kết thúc. ? YÙnghÜa cña tù sù ? - Tự sự giúp người đọc, người nghe hiểu rõ sự việc, con người, hiểu rõ vấn đề, từ đó bày tỏ thái độ khen, chª Mai Thò Thu Höông. 29 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Long Thành Bắc. Ngữ Văn 6. - Tù sù rÊt cÇn thiÕt trong cuéc sèng, trong giao tiếp, trong văn chương. *Ghi nhớ:SGK/28 Học sinh đọc ghi nhớ sách giáo khoa 4.4 Cuûng coá vaø luyeän taäp: - GV treo baûng phuï -Truyện Thánh Gióng là văn bản tự sự hay miêu tả? (A). Tự sự. B. Mieâu taû -Truyeàn thuyeát Thaùnh Gioùng nhaèm muïc ñích gì? A. Giải thích sự việc B. Tìm hiểu con ngườii C. Bày tỏ thái độ khen chê. D. Caû ba yù A,B,C. 4.5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: - Học ghi nhớ - Chuẩn bị: “Tìm hiểu chung về văn tự sự”(TT): Trả lời câu hỏi SGK + Đọc và trả lời các câu hỏi BT phần luyện tập. Ruùt kinh nghieäm: …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. Mai Thò Thu Höông. 30 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Long Thành Bắc Tieát PPCT:8 Ngaøy daïy:26.08.10. Ngữ Văn 6. TÌM HIỂU CHUNG VỀ VĂN TỰ SỰ (TT). 1. Muïc tieâu: Nhö tieát 7 2. Chuaån bò : GV: Taøi lieäu tham khaûo, baûng phuï. HS: SGK,VBT, chuaån bò baøi 3 Phương pháp dạy học: Đàm thoại,thảo luận nhóm. 4. Tieán trình: 4.1. Ổn định tổ chức:GV nhắc nhở HS trật tự. 4.2. Kieåm tra baøi cuõ: -Hs1:Tự sự là gì? - Tự sự là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia. Cuối cùng dẫn đến một kết thúc, thể hiện một ý nghĩa. - Tự sự giúp người kể giải thích một sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen cheâ. - Truyeàn thuyeát “baùnh chöng, baùnh giaày” thuoäc kieåu vaên baûn naøo? A. Mieâu taû C. Bieåu caûm B. Tự sự D. Thuyeát minh -Hs 2: Nêu tác dụng của văn bản tự sự? -Các văn bản sau có phải là văn bản tự sự không? A.Thaùnh Gioùng B.Ñôn xin pheùp C.Câu đố D.Caû 3 yù A,B,C. 4.3. Giảng bài mới: Tiết trước chúng ta đã đi vào tìm hiểu thế nào là văn tự sự.Tiết này chúng ta sẽ đi vào làm các bài tập để củng cố kiến thức về văn tự sự. Hoạt động của gv và hs Hoạt động 2 : Hướng dẫn luyện tập trên lớp-Gv chia nhoùm thaûo luaän Học sinh đọc mẩu chuyện ‘Ông già và thần chết’ trả lêi c©u hái. Noäi dung baøi hoïc II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 : * Phương thức tự sự trong truyện kể theo trình tự thêi gian, sù viÖc nèi tiÕp nhau, kÕt thóc bÊt ngê, ng«i kÓ thø 3 * ý nghÜa c©u chuyÖn : - Ca ngîi trÝ th«ng minh, biÕn b¸o linh ho¹t cña «ng giµ - CÇu ®­îc ­íc thÊy - Thể hiện tư tưởng yêu thương cuộc sống, dù kiệt søc th× sèng còng h¬n chÕt. Bµi tËp 2 : Học sinh đọc 2 lần bài thơ - Đó chính là bài thơ tự sự vì tuy diễn đạt bằng thơ 5 tiếng nhưng bài thơ đã kể lại 1 câu chuyện có đầu ? Bµi th¬ nµy cã ph¶i lµ tù sù kh«ng ? cã cuèi, cã nh©n vËt, chi tiÕt, diÔn biÕn sù viÖc V× sao ? Kể chuyện bé Mây và mèo con rủ nhau bẫy chuột, nhằm mục đích chế giễu tính tham ăn của mèo đã nhưng mèo thèm quá đã chui vào bẫy ăn tranh phần khiến mèo tự mình sa bẫy của chính mình - KÓ chuyÖn : chuét vµ ngñ ë trong bÉy. + Bé Mây rủ mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng ? KÓ miÖng c©u chuyÖn trªn Yªu cÇu t«n träng m¹ch kÓ trong bµi th¬ cá nướng thơm treo lơ lửng trong bẫy sắt + Cả bé, cả mèo đều nghĩ bọn chuột sẽ vì tham ăn mµ m¾c bÉy ngay + §ªm M©y n»m m¬ thÊy c¶nh chuét bÞ sËp bÉy Mai Thò Thu Höông. 31 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Long Thành Bắc. Ngữ Văn 6 ®Çy lång. Chóng chÝ cha chÝ chãe, khãc lãc, cÇu xin tha m¹ng + S¸ng h«m sau, ai ngê khi xuèng bÕp xem bÐ M©y chẳng thấy chuột, cũng chẳng còn cá nướng, chỉ có ë gi÷a lång mÌo ta ®ang cuén trßn ng¸y kh× khß... Ch¾c mÌo ta ®ang m¬ Bµi tËp 3 : - Cả 2 văn bản đều có nội dung tự sự với nghĩa kể chuyÖn kÓ viÖc - Tự sự ở đây có vai trò giới thiệu, thường thuật, kể chuyÖn thêi sù hay lÞch sö Baøi taäp 4 : -Xưa có 1 vị thần tên LLQ con thần Long Nữ ,nòi Rồng,ở dưới biển,sức khỏe phi thường nhiều phép lạ,giúp dân diệt trừ yêu quái,dạy dân trồng trọt chăn nuôi và cách ăn ở.Khi LLQ gặp AC thuộc dòng dõi thần Nông ,ở trên cạn,là 1 người con gái xinh đẹp tuyệt trần kết duyên thành vợ chồng ,AC có mang sinh ra bọc trăm trứng,nở ra 100 con trai đẹp đẽ,khỏe mạnh.Do không quen sống trên cạn LLQ bàn với AC chia con :50 con theo cha xuoáng bieån,50 con theo meï leân nuùi ,khi có việc gì thì giu1o đỡ nhau.Người con trưởng theo mẹ được tôn lên là vua lấy hiệu là Hùng Vương .Từ đó người Việt Nam ta xem mình là « Con roàng,chaùu Tieân » Baøi taäp 5 : -Chăm học :suốt năm không đến lớp trễ,không bỏ học, vào lớp luôn chuẩn bị bài đầy đủ. -Học giỏi :5 năm là hs xuất sắc của trường -Baïn beø :khoâng keâu caêng,hoøa nhaõ,gaàn guõi baïn bè,giúp đỡ bạn yếu cùng vươn lên.. 4. 4 Cuûng coá vaø luyeän taäp: - GV treo baûng phuï * Tự sự là gì? A. Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, cheâ. B. Tự sự là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc và kết cục của chúng. C. Tự sự là phương thức trình bày một chuỗi các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia rồi keát thuùc, theå hieän moät yù nghóa. D. Tự sự là trình bày diễn biến sự việc. 4.5. Hướng dẫn HS tự học ở nhà: -Học ghi nhớ- hoàn chỉnh bt Mai Thò Thu Höông. 32 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Long Thành Bắc. Ngữ Văn 6. - Chuẩn bị : “Sự việc và nhân vật trong văn tự sự”: Trả lời câu hỏi SGK + Đặêc điểm của sự việc trong văn tự sự .. Ruùt kinh nghieäm: ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... ................................................................................................................................................................... Mai Thò Thu Höông. 33 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Long Thành Bắc. Ngữ Văn 6. Mai Thò Thu Höông. 34 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>