Giáo án Bồi dưỡng Ngữ Văn 6 - TrườngT H C S Mộ Đạp

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bồi dưỡng Ngữ văn 6 Buổi1:. Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. 1. TrườngT H C S Mộ Đạo. :. Thứ 5 ngày 7 tháng1 năm 2010 ***---****---****---***. Những điều nen nhớ ,những điều cần tranh. A. Những điều nên nhớ: 1. Nên đọc thật kỹ đề bài trước khi làm 2. Nên viết vào giấy nháp, đẽo gọt câu cú, ý tưởng rồi hãy viết vào bài chính thức 3. Nên viết cho rõ nét,trình bày sạch sẽ 4. Phải viết hoa các chữ quy định như : _Các địa danh ,tên tác giả, tác phẩm _Đầu đạn văn viết hoa và lui vào một vài ô gạch 5. Nên đọc lại bài viết và sửa chữa những sai phạm nếu có trước khi nộp bài B. Những điều nên tránh: 1.Tránh sai phạm nhiều lỗi chính tả 2. Tránh viết chữ số bừa bãi 3.Tránh dùng hai ba màu mực trong ,một bài viết 4. Tránh tẩy xoá gạch bỏ nhiều 5. Tránh viết lan man nhớ đâu viết đó,tránh viết câu quá dài,câu dài dễ bị sai ngữ pháp,hoặc lộn xộn ý tưởng lập luận không chặt chẽ Phương pháp dạy Làm văn Viết Ở lớp 6: A. Văn tự sự 1. Bài văn kể chuyện có thật 2. Tóm tắt một văn bản tự sự 3.Kể chuyện sáng tạo B. Văn miªu tả: 4. Văn tả cảnh, 5. Văn tả người 6. Miêu tả sáng tạo + kể chuyện 7.Làm thơ 4 và 5 chữ Bài thơ: uống rượu với vợ ( NguyÔn Lam §iÒn) Quanh n¨m khã nhäc bén bÒ Sím ®i sÊp ngöa ,tèi vÒ ®¨m chiªu Ngược xuôi chạy trốn cái nghèo Bao nhiªu m¬ méng th¶ giã trêi N¨m häc :2009- 2010. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh Lop6.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 2. TrườngT H C S Mộ Đạo. Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. Oái ăm là cái sự đời Có trôi chảy cũng nửa vời đắng cay Ngồi buồn rót rượu ra say ChÐn nµy nh¾m víi nçi nµy ph¶i kh«ng? ừ thì đắng nuốt vào lòng Thø 2 ngµy 11 th¸ng1 n¨m 2010 Buæi 8 : Mét Sè biÖn p¸p tu tõ c¬ b¶n Ch÷a bµi kiÓm tra häc kú 1 1 .Ch÷a bµi kiÓm tra häc kú 1: ( Xem gi¸o ¸n Ngò v¨n ) 2. Mét sè biÖn ph¸p tu tõ c¬ b¶n Khi häc th¬ v¨n chóng ta ph¶i n¾m ch¾c kh¸i niÖm c¬ b¶n vÒ mét sè biªn ph¸p tu tõ để phát hiện và cất nghĩa được cái hay riêng của câu văn câu thơ . Khi phân tích thơ văn;chúng ta không những không chira được tác giả đã sử dụng biện pháp tu từ gì mà ph¶i cßn nªu bËt ®­îc t¸c dông nghÖ thuËt cña nã trong v¨n c¶nh. Ph¹m vi tu tõ häc rÊt réng lín. , ë ®©y chØ l­u ý chän läc mét sè biÖn ph¸p tu tõ ngữ nghĩa và biện pháp tu từ cú pháp để nâng cao năng lực cảm thụ và bình giảng thơ I. So sánh: Là đối chiếu hai sự vật,sự việc khác nhaumà lại có một nét nào giống nhau, để tạo nên một hình ảnh cụ thể ,hàm súc .Muốn so ns¸nh ph¶i sö dông tõ ng÷ b¾c cÇu: nh­, tùa,nh­,lµ... Trªn c¬ sá tõ b¾c cÇu,ta ph¸t hiện ra tu từ so s¸nh. VÝ dô: Trong nh­ tiÕng h¹c bay qua. §ôc nh­ tiÕng suèi míi sa nöa vêi ( TruyÖn KiÒu) TiÕng suèi trong nh­ tiÕng h¸t xa. ( C¶nh khuya) Thương người như thể thương thân (Ca dao) Quê hương là chùm khế ngọt. Quê hương là đường đi học Quê hương là con đò nhỏ ( §ç Trung Qu©n) Ân dụ:  n dụ là cách so sánh ngầm,trong đó ẩn đi vật được so sánh mµ chØ nªu h×nh ¶nh so s¸nh hoÆc kh«ng sö dông b¾c cÇu .¢n dô vµ so s¸nh vÒ b¶n chÊt gièng nhau,nh­ng vÒ s¾c th¸i ý nghÜa vµ biÓu c¶m cã cấp độ khác nhau.Ân dụ hàm súc hơn, bóng bẩy hơn trong cách diễn đạt –So Sánh:A như BMặt đẹp như hoa, da trắng như phấn _ ¢n dô :(...) -> lÆn léi th©n cß khi qu·ng v¾ng (Thương vợ). II.. N¨m häc :2009- 2010. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh Lop6.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. 3. TrườngT H C S Mộ Đạo. “Mặt đẹp như hoa, da trắng như phấn” -> Phải sử dụng “Như’’ để bắc cầutạo nên hai hình ảnh so sánh miêu tả,”Mặt đẹp, da trắng” MÆt hoa da phÊn -> c¸ch viÕt hµm sóc h¬n,s¾c th¸i ý nghÜa réng lín h¬n tạo ra nhiều liên tưởng ChØ cã thuyÒn míi hiÓu Biển mênh mông nhường nào ChØ cã biÓn míi biÕt ThuyÒn ®i ®©u vÒ ®©u ( ThuyÒn vµ biÓn –Xu©n Quúnh) Sai nha bçng thÊy bèn bÒ x«n xao Người nách thước, kẻ tay đao §Çu tr©u mÆt ngùa µo µo nh­ s«i ( TruyÖn KiÒu) III.Nhân hoá: Nhân hoá là sự diễn đạt bằng cách biến các vật không phải là người thành những vật mang tính như con người BiÕt dïng phÐp nh©n ho¸ hîp lý sÏ t¹o cho ngo¹i vËt ngo¹i c¶nh mang hån người ,tình người, tính biểu cảm của văn thơ trở nên đậm đà sâu sắc Khăn thương nhớ ai Khăn rơi xuống đất Khăn thương nhớ ai Kh¨n v¾t trªn vai Khăn thương nhớ ai Khăn chùi nước mắt Đèn thương nhớ ai Mà đèn không tắt Mắt thương nhớ ai M¾t nghñ kh«ng yªn §ªm qua em nh÷ng lo phiÒn Lo v× mét nçi ch­a yªn mäi bÒ (Ca dao) Việt Nam Ôi Tổ quốc thương yêu! Trong khổ đau Người đẹp hơn nhiều, Nh­ bµ mÑ sím chiÒu g¸nh nÆng Nhẫn nại nuôi con, suốt đời im lặng... IV .Hoán dụ: Là phép tu từ trong đó người ta dùng hình ảnh mang ý nghĩa này để diễn đạt thay cho một ý khác có quan hệ liên tưởng Hìi nh÷ng tr¸i tim kh«ng thÓ chÕt Chóng t«i ®i theo vÕt c¸c anh Nh÷ng hån trÇn phó v« danh S«ng xanh biÓn c¶ c©y xanh nói ngµn ( Tè H÷u) Vì sao trái đất nặng ân tình N¨m häc :2009- 2010. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh Lop6.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 4. TrườngT H C S Mộ Đạo. Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. Nhắc mãi tên người Hồ Chí Minh ( Tè H÷u) ¸o chµm ®­a buæi ph©nly CÇm tay nhau biÕt nãi g× h«m nay ( Tè H÷u) V.Điệp ngữ: Là một từ ,một ngữ được nhắc lại nhiều lần nhằm mục đích nhấn mạnh ý,ý mở rộng,gây ấn tượng mạnh hoặc gợi ra những cảm xủc trong lòng người đọc người nghe. Điệp ngữ còn gọi là “lặp’’ nhưng lặp có nghÖ thuËt .Trong th¬, ®iÖp ng÷ t¹o nªn ©m ®iÖu , tÝnh nh¹c cña c©u th¬,®o¹n th¬ Ng­ßi ta ®i cÊy lÊy c«ng T«i nay ®i cÊy cßn tr«ng nhiÒu bÒ Trông trời trông đất trông mây, Trông mưa, trông nắng, trông ngày trông đêm Trông cho chân cứng đá mềm Trêi ªm, biÓn lÆng míi yªn tÊm lßng (Ca dao) VI .LiÖt kª: Là biện pháp sắp đặt nhiều từ hay cụm từ, theo quan hệ đẳng lập ( cùng giữ một chức vụ ngữ pháp) để diễn tả đầy đủ hơn những khía cạnh khác nhau của một ý tưởng một t×nh c¶m Tre giữ làng giữ nước, giữ mái nhf tranh, giữ đồng lúa chín. ơ bến này có chợ có cửa hàng mậu dịch có phố ,có trường (C« t« -NguyÔn Tu©n) C©u1: “Giêi chím hÌ. C©y cèi um tïm.C¶ lµng th¬m.C©y hoa lan në tr¾ng xo¸. Hoa dÎ tõng chùm mảnh dẻ. Hoa móng rông bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông tuyên.Ong vàng ,ong vò vẽ,ong mật đánh lộn nhau,để hút mật ở hoa.Chúng đuổi cả bướm. Bướm hiền lành bỏ chỗ lao xao. Từng đoàn kéo nhau lặng lẽ bay đi a. §o¹n v¨n trªn cña nhµ v¨n nµo? NguyÔn Tr·i, T« Hoµi, Duy Kh¸n, Vâ Qu¶ng, ThÐp Míi? b. Đoạn văn đó thuộc loại văn bản nào? Miêu tả, Tự Sự? C©u 2: Sau khi häc xong bµi “”C©y tre ViÖt nam ‘’ cña ThÐp Míi em ghi nhí s©u s¾c nh÷ng ®iÒu gf?Gi÷a v¨n b¶n nµy víi danh tõ “Tre ViÖt nam” cña NguyÔn Duy mà em được đọc thêm có gì giống và khác nhau cơ bản? Câu33: Em hã chuyển đổi danh từ Mưa” của Trần Đăng Khoa thành bài văn xuôi t¶ c¶nh c¬n m­a rµo §¸p ¸n: 1/ a.Cña nhµ v¨n Duy Kh¸n b, Thuéc v¨n b¶n miªu t¶ c.Xác định đúng đủ phép tu từ _So s¸nh: Th¬m nh­ mïi mÝt chÝn _Nhân hoá: ong bướm mà biết đánh lộn nhau đuổi,hiền lành, bỏ chỗ ,rủ nhau 4 Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh N¨m häc :2009- 2010 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 5. TrườngT H C S Mộ Đạo. Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. - Ho¸n dô: C¶ lµng Th¬m - Nói rõ diễn đạt cái hay của 3 phép tu từ - Lµm cho ®o¹n v¨n miªu t¶ thªm gîi h×nh - Thêm sinh động ,càng gần gũi thân thương với con người hơn . ghi nhớ sâu sắc 2 ®iÒu sgk NgVăn6 t2 trang 100 - 2. Chỉ đúng ,diễn tả việc diễn tả hay sự giống và khác nhau cỏ bản của cây tre. Đó cũng có phẩm chất cao quý của con người của đất nước( Của cây tre) dân tộc Việt Nam văn hiến - Cay tre Việt Nam là văn xuoi giàu chất thơ ,danh từ (Tre việt Nam) là thơ đằm sâu ********************** Thø 4 ngày 12 th¸ng 1 năm 2010. Buæi 9:. V¨n miªu t¶. V¨n miªu t¶ Là loại văn giúp người đọc hình dung ra được những đặc điểm tính chất nổi bật của một sự việc , sư vật con ngưi\ời, phong cảnh ... làm cho những cái đó hiện lên trước mắt người đọc .Qua văn miêu tả , người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ bề ngoài ( màu sắc ,hình dáng, kích thước, trạng thái...) mà còn biểu hiện rõ được bản chất bên trong của đối tượng sự vật Tr×nh tù trong v¨n miªu t¶ thùc ra rÊt linh ho¹t .Lùa chén tr×nh tù nµo lµ tuú thuéc vào đối tượng được miêu tả hoặc điểm nhìn của người tả .Tuy vậy ,vẫn có thể quy về một số trình tự thường dùng như §Ò ra: Câu1: Em hãy xác định các phép so sánh ,nhân hoá ,điệp ngữ và tác dụng của chúng trong ®o¹n th¬ sau: L¸ c©y lµm l¸ phæi Còng hÝt vµo thë ra Cành cây thường vẫy gọi Như tay người chúng ta Khi vui c©y në hoa Khi buån c©y hÐo l¸ Ai bÎ cµnh vÆt hoa Nhùa tu«n nh­ m­a sa”. ( Xu©n Töu) Câu 2: Hãy nhận xét đoạn văn miêu tả sau : “Hoa mận vừa tàn thì mùa xuân đến.Bỗu trời ngày càng thêm xanh.Nắng vàng ngày càng rực rỡ .Vườn cây lại đâm chồi nảy lộc N¨m häc :2009- 2010. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh Lop6.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 6. TrườngT H C S Mộ Đạo. Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. .Rồi vườn cây ra hoa .Hoa bưởi nồng nàn .Hoa nhãn ngòn ngọt .Hoa cau thoảng qua. Vườn cây lại đầy tiếng chim bay nhảy . Những thím chích choè nhan nhảu .Những chú Khướu lắm điều . Những anh chào mào đỏm dáng . Những bác cu gáy trầm ng©m....” §¸p ¸n: 1/ 3 phÐp: + So s¸nh : L¸ c©y- l¸ phæi Cành cây như tay người Nhùa tu«n nh­ m­a r¬i + Nh©n ho¸ : L¸ c©y hÝt thë Cµnh c©y vÉy gäi C©y vui buån + §iÖp tõ: L¸, c©y, hoa, khi + Nãi ®­îc t¸c dông cña 3 phÐp trong ®o¹n th¬ sau: Khẳng định cây cũng sống động cũng làm vui cuộc sống như người > Ta phải có tr¸ch nhiÖm ch¨m sãc vµ b¶o vÖ c©y .Lµm cho ®o¹n th¬ giµu søc gîi c¶m 2/ Nhận xét đúng diễn đạt hay + đoạn văn miêu tả mùa xuân đến và chuyển vận qua các hình ảnh miêu tả màu sắc bầu trời ,giọt nắng ,qua hương vị của muôn hoa ,qua âm thanh và dáng vẻ của loài chim Đoạn văn giàu sức gợi cảmvì trong đó có các từ láy , các tính từ các hình ảnh ,các phÐp tu tõ nh©n ho¸ ,®iÖp tõ ®­îc sö dông linh ho¹t .C©u v¨n ng¾n vµ rÊt trong s¸ng thÓ hiÖn c¶m nghÜ s©u s¾c cña t¸c gi¶. TuÇn 8 - 9 §Ò Ra: C©u1: a. Ph©n biÖt nghÜa cña c¸c yÕu tè sau: + Đại trong các từ : Đại thắng, đại diện b. Đặt hai câu đơn bình thường trong đó có sử dụng các từ đại thắng , đại diện C©u2:. “Nh÷ng ng«i sao thøc ngoµi kia Ch¾ng b»ng mÑ ®É thøc v× chóng con §ªm nay con ngñ giÊc trßn Mẹ là ngọn gió của con suốt đời” a. Trong đoạn thơ trên tác giả đã sử dụng những biện pháp nghệ thuật nào? Nói rõ hiÖu qu¶ biÓu c¶m cña chóng? b. .Tìm và xác định danh từ , động từ, tính từ ở trong khổ thơ ? Câu3: Câu chuyện “Cây bút thần” được xây dựng theo trí tưởng tượng rất phong phú của nhân dân .Theo ý em những chi tiết nàatrong bài là đẹp và gợi cảm hơn cả ? N¨m häc :2009- 2010. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh Lop6.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 7. TrườngT H C S Mộ Đạo. Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. §¸p ¸n: C©u1:Ph©n biÖt: §¹i th¾ng: ChiÕn th¾ng lín Đại diện: Người tiêu biểu cho tổ chức, cơ quan nào đó + Đặt câu: -Đại thắng mùa xuân năm 1975 đã vang dội cả thếgiới - Bác Nông Đức Mạnh đại diện cho đoàn Việt Nam sang thăm nước bạn Lào - Câu2:a, Tác giả đã sử dụng các biện pháp tu từ : Nhân hoá: Ngôi sao thức, - PhÐp Èn dô: MÑ lµ ngän giã - b. Trong ®o¹n th¬ t¸c gi¶ cã sö dông - + ) Danh từ : Ngôi sao, mẹ,đêm ,giấc,ngọn gió,đời - +) §éng tõ: Thøc,,thøc,ngñ, - +) TÝnh tõ: Trßn, - C©u3: - Trong truyện Thánh Gióng, đó là sự việc người anh hùng đánh tan giặc ân, Sự việc lớn đó được kể lại bằng một chuỗi sự việc , sự việc này dẫn đến sự việc kia , cuèi cïng t¹o thµnh mét kÕt thóc , thÓ hiÖn mét ý nghÜa - Bµ mÑ thô thai kú l¹: - Sinh ra đứa bé kỳ lạ (banăm nằm im không nói)sứ giả đến bỗng nói một câu đầu tiên kỳ lạ (xin đi đánh giặc và sẽ thắng giặc) - Lín lªn kú l¹( nhanh nh­ thæi) - Nh©n d©n gãg g¹o nu«i chó bÐ - Giặc đến vươn vai thành tráng sỹ oai phong lẫm liệt - Ra trận đánh giặc kỳ lạ(ngựa sắt phun lửa, roi sắt gãy) Bồi dưỡng Buổi 2: Làm đề thi chọn đội tuyển Câu1: Thế đấy ,biển luôn thay đổi màu tuỳ theo sắc mây trời . Trời xanh thẳm, biển còng t¾m xanh,nh­ d©ng cao lªn ,ch¾c nÞch.Trêi r¶i m©y tr¾ng nh¹t ,biÓn m¬ mµng dÞu hơi sương.Trời u ám mây mưa, biển xám xịt nặng nề.Trời ầm ầm ,biển đục ngầu giận dữ . Như một con người biết buồn vui,biển lúc tẻ nhạt lạnh lùnglúc sôi nổi hả hê,lúc ®¨m chiªu g¾t gáng” (Vò Tó Nam) a.Xãc định phép tu từ được dùng trong đoạn văn trên? b.Xác định chủ ngữ ,vị ngữ trong câu1 c.Qua đoạn văn trên em xác định được những điều cần thiết nào khi viết văn miêu tả? câu2: Hãy xác định phép so sánh ,nhân hoá điệp ngữ và nêu tác dụng của chúng trong ®o¹n th¬ sau: L¸ c©y lµm l¸ phæi Còng hÝt vµo thë ra Cành cây thường vẫy gọi Như tay người chúng ta Khi vui c©y në hoa Khi buån c©y hÐo l¸ N¨m häc :2009- 2010. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh Lop6.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 8. TrườngT H C S Mộ Đạo. Bồi dưỡng Ngữ Văn 6. Ai bÎ cµnh vÆt hoa Nhùa tu«n nh­ m­ a sa ( Xu©n Töu) Câu3:Hình tượng Thánh Gióng được xây dựng bằng những chi tiết tưởng tượng kỳ ảo vµ giµu ý nghÜa. Bằng trí tưởng tượng của mình em hãy tả cảnh Thánh Gióng đánh giặc Ân rồi người lÉn ngùa s¾t bay lªn trêi Gîi ý : C©u 1: a, TÝnh tõ: Xanh th¼m, th¾m xanh, cao, ch¾c nÞch, tr¾ng nh¹t,m¬ mµng, dÞu, âm u, xám xịt, nặng nề, ầmầm, đục ngầu, chắc nịch, nặng nề PhÐp tu tõ nh©n ho¸:,so s¸nh, Èn dô, _Dùng hay nhiều tính từ ,động từ chỉ trạng thái: buồn vui, tẻ nhạt, lạnh lùng,sôi nổi, h¶ hª, ®¨m chiªu, g¾t gáng c. Chñ ng÷: BiÓn VÞ ng÷: Lu«n ...................trêi d. Nh÷ng ®iÒu cÇn thiÕt ®­îc rót ra: e. Xác định đối tượng tả cảnh,chọn được những hình ảnh tiêu biểu, trình bày tốt nh÷ng ®iÒu quan s¸t ®­îc C©u 2; + ) Nh©n ho¸:- L¸ c©y, l¸ phæi_ HÝt vµo Thë ra _ Cµnh c©y_ VÉy gäi _ C©y _ vui Buån +) So Sánh:Cành cây- tay người Nhùa tu«n nh­ m­a sa  Tác dụng: Những biện pháp nghệ thuật đó giúp bài thơ thêm phần sinh động và nhằm nhắn nủ chúng ta rằng : Cây lá,hoa đều giốn con người ,biết vui, biết buồn, .Cũng chảy máu như người khi mất một bộ phận của cơ thể . kKhuyên chúng ta biết yêu thương cây cỏ ...không nên làm hại chúng . N¨m häc :2009- 2010. Gi¸o viªn : NguyÔn ThÞ T×nh Lop6.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>