Giáo án môn Ngữ văn Lớp 6 - Tiết 5 đến 8 - Năm học 2008-2009

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 27/8/2011 Ngµy gi¶ng: .................... Bµi 2. TiÕt 5: Th¸nh giãng (TruyÒn thuyÕt) A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS hiểu được: 1. Kiến thức - Nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết về đề tài giữ nước. - Những sự kiện và di tích phản ánh lịch sử đấu tranh giữ nước của ông cha ta được kể trong một tác phẩm truyền thuyết. 2. Kỹ năng: - Đọc – hiểu văn bản truyền thuyết theo đặc trưng thể loại. - Thực hiện thao tác phân tích một vài chi tiết nghệ thuật kì ảo trong văn bản. - Nắm bắt tác phẩm thông qua hệ thống các sự việc được kể theo trình tự thời gian. B/ ChuÈn bÞ: - Giáo viên:,Soạn bài.Tranh: Gióng nhổ tre đánh giặc; Gióng bay về trời - Häc sinh: So¹n bµi theo c©u hái C/ Tiến trình tổ chức hoạt động: * HĐ 1: Khởi động 1. ổn định: 6A:…………………………….; 6B:…………………………………. 2. KiÓm tra: KÓ l¹i vµ nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt : "B¸nh ch­ng b¸nh giÇy" 3. Bµi míi: Giíi thiÖu bµi: : (SGV trang 57) * H§ 2: §äc - hiÓu v¨n b¶n - GV hướng dẫn đọc, đọc mẫu; gọi HS I- Tiếp xúc văn bản: đọc tiếp. 1. §äc vµ kÓ: - Dùa vµo nh©n vËt chÝnh vµ nh÷ng t×nh 2. T×m hiÓu chó thÝch: 1,2,4,6,10,11,17,18,19 tiÕt lín, em h·y kÓ l¹i chuyÖn? 3. Bè côc: 4 phÇn - HS tr¶ lêi phÇn gi¶i nghÜa chó thÝch - Đoạn 1: Từ đầu =>"nằm đấy": Sự ra đời của - TruyÖn ®­îc chia lµm mÊy phÇn? Néi Giãng dung tõng phÇn? - Đoạn 2: Tiếp đến "cứu nước": Tuổi thơ kỳ lạ cña Giãng - Đoạn 3:Tiếp ->"lên trời":TG ra trận đánh giặc - §o¹n 4: Cßn l¹i: Nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö. II/ Ph©n tÝch v¨n b¶n: 1- Nh©n vËt Th¸nh Giãng: - Kể tên các nhân vật trong truyện? + Sự ra đời kỳ lạ: Bà mẹ thụ thai từ vết chân to, Nh©n vËt chÝnh lµ ai? l¹; 12 th¸ng sinh ra Giãng => BiÓu hiÖn kh¸c - Nhân vật chính này được xây dựng thường bằng rất nhiều chi tiết tượng tượng kỳ + Tuổi thơ kỳ lạ: ảo. Em hãy tìm và phân tích ý nghĩa - Lên 3 không biết nói, cười, đặt đâu nằm đấy của các chi tiết đó? - Giặc Ân sang xâm lược: TG cất tiếng nói đầu tiên đòi đi đánh giặc => ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước. - Em cã suy nghÜ g× vÒ chi tiÕt c¶ lµng - §­îc c¶ lµng gãp g¹o nu«i, Giãng lín nhanh gãp g¹o nu«i chó bÐ? nh­ thæi => Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña c¶ d©n téc.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Em hãy thuật lại đoạn Gióng đánh giÆc? Trong ®o¹n nµy, em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt? ý nghÜa cña chi tiÕt nµy?. + Gióng đánh giặc: Roi sắt gẫy, Gióng nhổ tre tiếp tục chiến đấu => Thể hiện tài chí, sức mạnh quật cường và lòng dũng cảm, ý chí quyết t©m chiÕn th¾ng + Th¾ng giÆc, Giãng bay vÒ trêi: Giãng kh«ng đòi hỏi công danh. - Th¾ng giÆc, Giãng lµm g×? ViÖc lµm đó chứng tỏ Gióng là người như thế nµo? - Hình tượng Gióng với những chi tiết kú l¹ trªn mang ý nghÜa lín lao nh­ thÐ nµo?. 2- ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng: - Gióng là người anh hùng đánh giặc đầu tiên, mang trong mình sức mạnh của cả cộng đồng trong buổi đầu dựng nước. - Khẳng định lòng yêu nước, sức mạnh quật khởi của dân tộc ta trong cuộc đấu tranh chống - HS đọc ghi nhớ; Đọc phần đọc thêm. ngoại xâm. III/ Tæng kÕt: - Ghi nhí: (SGK trang 23) - Tại sao hội thi thể thao trong trường * HĐ 3: Luyện tập: phæ th«ng l¹i mang tªn Héi kháe Phï 1- Bµi tËp 2: §æng? - Lµ héi thi thÓ thao dµnh cho HS ®ang ë tuæi thiÕu niªn - tuæi cña Giãng. - Mục đích của hội thi là rèn luyện sức khoẻ để - HS viết đoạn văn ngắn: Cảm nghĩ của học tập, lao động tốt, góp phần vào sự nghiệp em về hình tượng Thánh Gióng? x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. 2- Bµi tËp bæ sung: ( HS viÕt ®o¹n v¨n ) * H§ 4: Cñng cè, dÆn dß 4. Cñng cè: - KÓ l¹i chuyÖn - HS nh¾c l¹i phÇn ghi nhí. 5. HDVN: - Häc bµi - Làm bài tập 1/24 ( Chú ý: Hình ảnh đẹp là hình ảnh có ý nghĩa về nội dung và nghệ thuật. => Gọi tên được hình ảnh đó và trình bày được lý do vì sao đó là hình ảnh đẹp nhÊt?). Ngµy so¹n: 27/8/2011 Ngµy gi¶ng: ................... TiÕt 6:. Từ mượn. A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS hiểu được: 1. Kiến thức - Khái niệm từ mượn. - Nguồn gốc của từ mượn trong tiếng Việt. - Nguyên tắc từ mượn trong tiếng Việt. - Vai trò của từ mượn trng hoạt động giao tiếp và tạo lập văn bản. 2. Kỹ năng: - Nhận biết được các từ mượn trong văn bản. 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Xác định đúng nguồn gốc của các từ mượn. - Viết đúng những từ mượn. - Sử dụng từ điển để hiểu nghĩa từ mượn. - Sử dụng từ mượn trong nói và viết. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: + §äc SGK, SGV, So¹n bµi + Tìm từ mượn trong các văn bản đã học - Học sinh: Đọc trước bài, trả lời câu hỏi và tìm từ mượn trong các văn bản đã học. C/ Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học: * HĐ 1: Khởi động 1. ổn định: 6A :......................................... ; 6B :................................................. 2. Kiểm tra: Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt là gì? Phân biệt từ đơn, từ phức, từ ghép, từ láy? Cho vÝ dô? 3. Bµi míi : - Giíi thiÖu bµi: * H§ 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi - Dùa vµo chó thÝch cña NL1: (SGk tr 24) I/ Bµi häc: - Tráng sỹ: Người có sức 1.Từ mượn: bµi "Th¸nh Giãng", h·y giải thích các từ tráng sỹ, lực cường tráng, chí khí mạnh mẽ hay làm việc lớn. + Từ mượn là từ của 1 ngôn ngữ trượng? ( Tr¸ng: KhoÎ m¹nh, to kh¸c ®­îc nhËp vµo ng«n ng÷ lớn; Sỹ: Người tri thức, tiếng Việt để biẻu thị những sự vật, hiện tượng, đặ điểm ... mà người được tôn trọng.) - Trượng: Đơn vị đo độ dài tiếng Việt chưa có từ thích hợp. - Các từ trên có nguồn gốc bằng 10 thước TQ cổ + Bộ phận từ mượn: như thế nào? Gọi đó là (3,33m) => rất cao. - Chủ yếu mượn từ tiếng Hán. những từ mượn. Em hiểu => Là những từ mượn của thế nào là từ mượn? tiÕng H¸n (Trung Quèc) - Phim của nước nào hay - Ngoài ra mượn từ ngôn ngữ ấn sö dông nh÷ng tõ nµy? +NL2: Ra-®i-«; in--t¬-net; ¢u (Ph¸p; Anh; Nga ...) - Nh÷ng tõ Ra-®i-«; in-tivi; xµ phßng; mÝt tinh; tơ-net; tivi; xà phòng; mít ga; bơm: Mượn từ ngôn tinh; ga; bơm là từ mượn ng÷ Ên ¢u: ng«n ng÷ nµo? + C¸ch viÕt: - Từ đã được Việt hoá mức cao: - Nh×n vµo ng÷ liÖu 1,2, em h·y nªu nhËn xÐt vÒ ViÕt nh­ tõ thuÇn ViÖt cách viết từ mượn? - Tõ ch­a ®­îc ViÖt ho¸ hoµn toµn: Dïng g¹ch nèi gi÷a c¸c tiÕng. - HS đọc ghi nhớ 1/25: * Ghi nhí 1/25 - Đọc bài viết của Chủ + NL3: Đoạn văn của Bác 2- Nguyên tắc mượn từ: tÞch Hå ChÝ Minh (tr.25) - §éc lËp, tù do; giai cÊp; - Nh÷ng ch÷ ta kh«ng cã => - Em hiểu ý kiến của Bác cộng sản ...: Cần mượn cần mượn nh­ thÕ nµo? - Hoả xa; phi cơ ...: Không - Không mượn từ nước ngoài - HS đọc ghi nhớ 2/25 mét c¸ch tuú tiÖn nªn dïng ( v× ch÷ ta cã ) * Ghi nhí 2/25. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> * H§ 3: II/ LuyÖn tËp: 1- Bài tập 1/26: Tìm từ mượn a- H¸n ViÖt: V« cïng; ng¹c nhiªn; Tù nhiªn, sÝnh lÔ. b- H¸n ViÖt: Gia nh©n c- Anh: Pèp; Mai c¬n Gi¾c -x¬n; in-t¬-nÐt 2- Bài tập2/26: Xác định nghĩa của từng tiếng tạo nên từ Hán Việt: a- Kh¸n gi¶; ThÝnh gi¶; §éc gi¶: - Giả: người; - Khán: xem; Thính: nghe; Độc: đọc b- Yếu điểm; Yếu lược; Yếu nhân: - YÕu: Quan träng - Điểm: điểm; Lược: tóm tắt; Nhân: người 3- Bµi tËp 3/26: ( HS lµm miÖng ) * H§ 4: Cñng cè, dÆn dß: 4. Cñng cè: - HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n - Đọc thêm: Bác Hồ nói về việc dùng từ mượn. 5. HDVN: - Häc vµ lµm bµi tËp 4,5/26 - Viết đoạn văn ngắn có sử dụng từ mượn hợp lý Ngµy so¹n: 27/8/2011 Ngµy gi¶ng: ................... TiÕt 7: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS : 1. Kiến thức: Đặc điểm của văn bản tự sự 2. Kỹ năng: - Nhận biết được văn bản tự sự. - Sử dụng được một số thuật ngữ: tự sự, kể truyện, sự việc, người kể. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §äc nghiªn cøu, so¹n bµi; V¨n b¶n tù sù mÉu - Học sinh: Đọc trước bài, trả lời câu hỏi C/ Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học: * HĐ 1: Khởi động 1. ổn định: 6A:.......................................; 6B:........................................................ 2. KiÓm tra: 1/ Văn bản và mục đích giao tiếp của văn bản? 2/ KÓ tªn c¸c kiÓu v¨n b¶n; Lµm bµi tËp 1/17,18 - phÇn d,® 3. Bµi míi: - Giíi thiÖu bµi : * H§ 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi I/ Bµi häc: 1- ý nghĩa và đặc điểm chung của phương - Hµng ngµy, em cã kÓ chuyÖn hoÆc nghe thøc tù sù: kÓ chuyÖn kh«ng? KÓ nh÷ng chuyÖn g×? - KÓ chuyÖn lµ nhu cÇu tÊt yÕu trong cuéc sống: Kể chuyện văn học, chuyện đời thường, 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - Mục đích của em khi kể chuyện là gì? - "Th¸nh Giãng" lµ v¨n b¶n tù sù. V¨n b¶n nµy cho ta biÕt nh÷ng g×? (KÓ vÒ ai? Thêi nµo? Lµm viÖc g×?) - TruyÖn cã nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo?. chuyÖn lÞch sö ... - Kể chuyện để biết, để nhận thức về người, sự vËt, sù viÖc *VÝ dô: TruyÖn "Th¸nh Giãng" cho ta biÕt vÒ nhân vật TG, thời Hùng Vương thứ 6, đánh giặc Ân giữ nước. TruyÖn cã c¸c sù viÖc chÝnh: 1. Sự ra đời của TG 2. Nghe tiÕng sø gi¶ => TG biÕt nãi vµ nhËn trách nhiệm đánh giạec 3. TG lín nhanh nh­ thæi 4.; TG vươn vai thành tráng sỹ, cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giặc 5. TG đánh tan giặc. 6.TG bay vÒ trêi 7. Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña TG => Kể theo thứ tự trước sau: Từ khi Gióng ra đời đến khi kết thúc. - C¸ch kÓ: Ph¶i kÓ mét chuçi sù viÖc theo thø tự nhất định. *Ghi nhí: (SGK tr 28). - NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch thøc kÓ trong v¨n b¶n "Th¸nh Giãng"? - Vậy, muốn để người nghe hiểu đầy đủ, rõ ràng, người kể phải kể như thế nào? - Tự sự là gì? Đặc điểm của phương thức tù sù? - Kể lại đoạn Thánh Gióng ra đời. 2- Chó ý: - Sù viÖc nµy cã mÊy chi tiÕt nhá? - Trong khi kÓ mét sù viÖc ph¶i kÓ c¸c chi tiÕt ( - Vợ chồng ông lão mong muốn có con nhỏ hơn tạo nên sự việc đó. Các chi tiết đó vẫn - Bà ra đồng dẫm vết chân lạ => có thai, là chuỗi các sự việc có trước, có sau và có kết thóc. 12 th¸ng sinh con. - §øa trÎ lªn 3 kh«ng biÕt khãc, biÕt cười, biết đi ... ) - Nh÷ng chi tiÐt nµy cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? (Sự khác thường của TG). Muốn đạt được mục đích kể như vậy, ta có thể thay đổi trËt tù kÓ ®­îc kh«ng? - TÝnh toµn vÑn cña t¸c phÈm: - Truyện có thể kết thúc ở sự việc 5 ( TG => Tự sự không chỉ giúp người nghe nhận đánh xong giặc) được không? Các sự việc thức sự việc mà còn nêu thêm vấn đề hoặc bày 6,7,8 cã ý nghÜa g×? tỏ thái độ. ( - SV 6: Giãng kh«ng ham c«ng danh - SV 7: Lòng biết ơn, ngưỡng mộ của vua vµ nh©n d©n. - SV 8: Câu chuyện dường như có thật ) *H§3: LuyÖn tËp: - KÓ l¹i truyÖn "Th¸nh Giãng" * H§ 4: Cñng cè, dÆn dß: 4. Củng cố: - Hệ thống kiến thức cơ bản: Khái niệm và phương thức tự sự 5. HDVN:. - Häc bµi vµ chuÈn bÞ tèt c¸c bµi tËp, tiÕt sau luyÖn tËp 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngµy so¹n: 28/8/2011 Ngµy gi¶ng: .................... TiÕt 8: T×m. hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. (TiÕt 2) A/ Mục tiêu cần đạt: Giúp HS : 1. Kiến thức: Đặc điểm của văn bản tự sự 2. Kỹ năng: - Nhận biết được văn bản tự sự. - Sử dụng được một số thuật ngữ: tự sự, kể truyện, sự việc, người kể. B/ ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: §äc nghiªn cøu, so¹n bµi; V¨n b¶n tù sù mÉu - Häc sinh: - Häc bµi, lµm bµi tËp chuÈn bÞ cho phÇn luyÖn tËp. C/ Tiến trình tổ chức hoạt động dạy học: * HĐ 1: Khởi động 1. ổn định: 6A:......................................; 6B:.................................................. 2. Kiểm tra: Tự sự là gì? Phương thức tự sự? Trong tự sự cần chú ý điều gì? 3. Bµi míi: - Giới thiệu bàii: Tiết luyện tập hôm nay sẽ giúp các em hiểu sâu sắc hơn các vấn đề lý thuyết đã học về : mục đích giao tiếp của tự sự, phương thức tự sự của một số văn bản cụ thÓ. * H§ 2: H×nh thµnh kiÕn thøc míi I/ Bµi häc: Nêu đặc điểm của phương thức tự sự? Häc sinh tr¶ lêi. * H§ 3: LuyÖn tËp: II/ LuyÖn tËp 1- Bµi tËp 1/28: + HS đọc bài tập 1 - Truyện kể diễn biến tư tưởng của ông lão, - Nhận xét phương thức tự sự trong mang s¾c th¸i hãm hØnh. truyÖn? - TruyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu cuéc sèng, dï kiÖt søc th× sèng vÉn h¬n chÕt. - C©u chuyÖn cã ý nghÜa g×? 2- Bµi tËp 2/29: - Bµi th¬ "Sa bÉy" lµ v¨n b¶n tù sù + HS đọc bài tập 2 - V× bµi th¬ kÓ chuyÖn bÐ M©y vµ MÌo con - Bµi th¬ "Sa bÉy" cã ph¶i lµ v¨n b¶n tù rñ nhau bÉy chuét nh­ng chÝnh MÌo v× sù kh«ng? V× sao? tham ăn nên đã mắc vào bẫy => Bµi th¬ cã nh©n vËt, cã sù viÖc (nguyªn nhân, diễn biến, kết thúc), có mục đích ... - 2 HS kÓ chuyÖn dùa vµo néi dung bµi 3- Bµi tËp 3/29: Hai v¨n b¶n cã néi dung tù th¬. sù: - VB1: Lµ b¶n tin, néi dung lµ kÓ l¹i bæi + §äc vµ tr¶ lêi bµi tËp 3/29 khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇn thø ba t¹i thµnh phè HuÕ chiÒu ngµy 3/4/2002 / Mục đích: Thông báo / C¸ch kÓ: KÓ tin chÝnh, cô thÓ, chÝnh x¸c. - VB 2: §ã còng lµ v¨n b¶n tù sù: KÓ cguyện người Âu Lạc đánh tan quân xâm lược Tần. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Xác định mục đích của bài tập 4: Giải thÝch lµ chÝnh => kÓ nh÷ng nh©n vËt, sù việc, chi tiết có liên quan đến nội dung c©u hái. - Có thể kể ngắn gọn hơn: Tổ tiên người ViÖt x­a lµ c¸c vua Hïng. Vua Hïng ®Çu tiªn do L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ sinh ra. L¹c Long Qu©n nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn. Do vậy, người Việt tự xưng là con Rồng, ch¸u Tiªn. - §äc vµ tr¶ lêi bµi tËp 5/30. - Trên cơ sở đã hiểu về văn bản tự sự, em h·y kÓ 1 c©u chuyÖn m¾t thÊy tai nghe. Vì sao em gọi đó là văn bản tự sự?. 4- Bµi tËp 4/30: Tổ tiên người Việt xưa là Long Quân và Âu Cơ. Long Quân nòi Rồng, thưởng hay đi ch¬i ë vïng s«ng hå L¹c ViÖt (B¾c bé). Bµ Âu Cơ là giống Tiên, ở vùng núi phương B¾c. Bµ xuèng ch¬i vïng L¹c ViÖt, thÊy cảnh đẹp quá, quên về. Long Quân và Âu Cơ gặp nhau, lấy nhau. Âu Cơ đẻ ra bọc trăm trứng, nở một trăm người con. Người con trưởng được chọn làm vua, gọi là Hùng Vương, đóng đô ở Phong Châu, đời đời cha truyÒn con nèi. BiÕt ¬n vµ tù hµo vÒ dßng giống của mình, người Việt tự xưng là con Rång, ch¸u Tiªn. 5- Bµi tËp 5/30: B¹n Giang nªn kÓ v¾n t¾t 1 vµi thµnh tÝch của Minh để các bạn trong lớp hiểu Minh là người chăm học, học giỏi và thường giúp đỡ b¹n bÌ. 6. Bµi tËp bá sung: HS tr×nh bµy. * H§ 4: Cñng cè, dÆn dß: 4. Cñng cè: - GV më réng kiÕn thøc cho HS nh­ phÇn "Mét sè ®iÒu cÇn l­u ý"/SGV (66) 5. HDVN: - Hoµn chØnh bµi tËp bæ xung - So¹n bµi: S¬n Tinh Thñy Tinh. 21 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 22 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>