Giáo án môn Ngữ văn lớp 6 - Tiết 1 đến tiết 123

<span class='text_page_counter'>(1)</span>g Ngµy so¹n: Ngµy d¹y : TuÇn 1: TiÕt 1:. Bµi 1 V¨n b¶n:. Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt)182. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo. - KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Sưu tầm tranh ảnh liên quan đến bài học. * Häc sinh: + So¹n bµi + Sưu tầm những bức tranh đẹp, kì ảo về về lạc Long Quân và Âu cơ cùng 100 người con chia tay lên rừng xuống biển. + Sưu tầm tranh ảnh về Đền Hùng hoặc vùng đất Phong Châu. C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ dông cô häc tËp bé m«n. Ngay từ những ngày đầu tiên cắp sách đến trường chúng ta đều được học và ghi nhớ câu ca dao: Bầu ơi thương lấy bí cùng Tuy r»ng kh¸c gièng nh­ng chung mét giµn Nhắc đến giống nòi mỗi người Việt Nam của mình đều rÊt tù hµo vÒ nguån gèc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con L¹c ch¸u Hång. VËy t¹i sao mu«n triÖu người Việt Nam từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến rừng núi lại cùng có chung một nguồn gốc như vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiểu hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ về điều đó.. Hoạt động của thầy và trò Hướng dẫn HS đọc Hoạt động 1: vµ t×m hiÓu chung - GV hướng dẫn cách đọc - GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi HS đọc. - Nhận xét cách đọc của HS. Nội dung cần đạt I. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1. §äc vµ kÓ: - §äc Râ rµng, rµnh m¹ch, nh¸n giäng ë nh÷ng chi tiết kì lạ phi thường 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u? - Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy 2. Bè côc: 3 phÇn phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? a. Từ đầu đến...long trang  Giới thiệu Lạc Long Qu©n vµ ¢u C¬ b. TiÕp...lªn ®­êng  ChuyÖn ¢u C¬ sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con c. Cßn l¹i  Gi¶i thÝch nguån gèc con Rång, ch¸u Tiªn. - §äc kÜ phÇn chó thÝch * vµ nªu hiÓu 3. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: biÕt cña em vÒ truyÒn thuyÕt? - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c nh©n - Em hãy giải nghĩa các từ: ngư tinh, vật, sự kiện cí liên quan đến lịch sử thời quía méc tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n? khø. - Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật LS. Hoạt động 2: II. t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n - ¢u c¬: - Gọi HS đọc đoạn 1 L¹c Long Qu©n ¢u C¬ - LLQ vµ ¢u c¬ ®­îc giíi thiÖu nh­ thÕ - Nguån gèc: thÇn Tiªn nào? (Nguồn gốc, hình dáng, tài năng) - Hình dáng: mình Xinh đẹp tuyệt trần rồng ở dưới nước - Tµi n¨ng: cã nhiÒu phÐp l¹, - Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt miªu t¶ gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i LLQ vµ ¢u c¬? - Tại sao tác giả dân gian không tưởng tượng LLQ và Âu cơ có nguồn gốc từ các loài vật khác mà tưởng tượng LLQ nòi rồng, Âu Cơ dòng dõi tiên? Điều đó cã ý nghÜa g×? * GV bình: Việc tưởng tượng LLQ và ¢u C¬ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sïng vµ thê cóng. Cßn nãi đến Tiên là nói đến vẻ đẹp toàn mĩ không gì sánh được. Tưởng tượng LLQ nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta.  §Ñp k× l¹, lín lao víi nguån gèc v« cïng cao - VËy qua c¸c chi tiÕt trªn, em thÊy quÝ. hình tượng LLQ và Âu Cơ hiện lên như 2. Diễn biến truyện: thÕ nµo? a. ¢u C¬ sinh në k× l¹: * GV bình: Cuộc hôn nhân của họ là sự - Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp đẽ, khôi kết tinh những gì đẹp đẽ nhất của con ngô, không cần bú mớm, lớn nhanh như thổi. ngươì, thiên nhiên, sông núi.  Chi tiết tưởng tượng sáng tạo diệu kì nhấn - ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹? ®©y lµ chi m¹nh sù g¾n bã keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> tiÕt ntn? Nã cã ý nghÜa g×? * GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang ®­êng nh­ng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã b¾t nguån tõ thùc tÕ rång, rắn đề đẻ trứng. Tiên (chim) cũng để trứng. Tất cả mọi người VN chúng ta đều sinh ra từ trong cùng một bọc trứng (đồng bào) của mẹ Âu Cơ. DTVN chúng ta vốn khoẻ mạnh, cường tráng, đẹp đẽ, phát triển nhanh  nhấn mạnh sù g¾n bã chÆt chÏ, keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyện đoàn kết giữa các cộng đồng người Việt. - Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? - L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ chia con nh­ thÕ nµo? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×?. - B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ LS chèng ngoại xâm và công cuộc xây dựng đất nước, em thấy lời căn dặn của thần sau nµy cã ®­îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV b×nh: LS mÊy ngµn n¨m dùng nước và giữ nước của dân tộc ta đã chứng minh hùng hồn điều đó. Mỗi khi TQ bÞ l©m nguy, ND ta bÊt kÓ trÎ, giµ, trai, gái từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến miền rừng núi xa xôi đồng lòng kề vai sát cánh đứng dậy diết kÎ thï. Khi nh©n d©n mét vïng gÆp thiên tai địch hoạ, cả nước đều đau xót, nhường cơm xẻ áo, để giúp đỡ vượt qua ho¹n n¹n. vµ ngµy nay, mçi chóng ta ngồi đây cũng đã, đang và sẽ tiếp tục thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n x­a kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc. - Trong tuyện dân gian thường có chi tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? - Trong truyÖn nµy, chi tiÕt nãi vÒ LLQ vµ ¢u C¬; viÖc ¢u C¬ sinh në k× l¹ lµ những chi tiết tưởng tượng kì ảo. Vai trß cña nã trong truyÖn nµy nh­ thÕ. đoàn kết giữa các cộng đồng người Việt. b. ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n chia con: - 50 người con xuống biển; - 50 Người con lên núi - Cùng nhau cai quản các phương, dựng xây đất nước.  Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t triÓn DT: làm ăn, mở rộng và giữ vững đất đai. Thể hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt DT. Mäi người ở mọi vùng đất nước đều có chung một nguån gèc, ý chÝ vµ søc m¹nh.. * ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo: - Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết không có thật được dân gian sáng tạo ra nhằm mục đích nhất định. - ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyÖn: + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của c¸c nh©n vËt, sù kiÖn. + ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nòi, dân tộc để chúng ta thêm tự hào, tin yêu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. 3. KÕt thóc t¸c phÈm: - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô, đặt tên nước. - Giải thích nguồn gốc của người VN là con Rång, ch¸u Tiªn. 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nµo?.  Cách kết thúc muốn khẳng định nguồn gốc con Rång, ch¸u Tiªn lµ cã thËt. - Gọi HS đọc đoạn cuối - Em h·y cho biÕt, truyÖn kÕt thóc b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ViÖc kÕt thóc nh­ vËy cã ý nghÜa g×? - VËy theo em, cèt lâi sù thËt LS trong truyÖn lµ ë chç nµo? * GV: Cốt lõi sự thật LS là mười mấy đời vua Hùng trị vì. còn một bằng chứng nữa khẳng định sự thật trên đó là lăng tưởng niệm các vua Hùng mà tại ®©y hµng n¨m vÉn diÔn ra mét lÔ héi rÊt lớn đó là lễ hội đền Hùng. Lễ hội đó đã trë thµnh mét ngµy quèc giç cña c¶ d©n tộc, ngày cả nước hành quân về cội nguån: Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba và chúng ta tự hào về điều đó. Một lễ hội độc đáo duy nhất chỉ có ở VN! - Em hãy cho biết đền Hùng nằm ở tỉnh nào trên đất nước ta? - Theo em, t¹i sao tuyÖn nµy ®­îc gäi lµ truyÒn thuyÕt? TruyÖn cã ý nghÜa g×? Thùc hiÖn phÇn III. ghi nhí:SGK- tr3 Hoạt động 3 ghi nhí - HS đọc Cñng cè vµ IV LuyÖn tËp: 4.Cñng cè : luyÖn tËp 1. Häc xong truyÖn: Con Rång, ch¸u Tiªn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao? 2. Kể tên một số truyện tương tự giải thích nguån gèc cña d©n téc VN mµ em biÕt? - Kinh vµ Ba Na lµ anh em - Quả trứng to nở ra con người (mường) - Qu¶ bÇu mÑ (kh¬ me) 5. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Đọc kĩ phần đọc thêm - So¹n bµi: b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - T×m c¸c t­ liÖu kÓ vÒ c¸c d©n téc kh¸c hoÆc trªn thÕ giíi vÒ viÖc lµm b¸nh hoÆc quµ d©ng vua. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> D. Đánh giá điều chỉnh kế hoạch. ..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................... ____________________________________________. -------------------------------------------------Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 2: V¨n b¶n:. Hướng dẫn đọc thêm:. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy ( TruyÒn thuyÕt ). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của chi tiết tưởng kì ảo. - T×m hiÓu, tËp ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn truyÒn thuyÕt. - KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: *Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + S­u tÇm tranh ¶nh vÒ c¶nh nh©n d©n ta chë l¸ dong, xay đỗ gói bánh chưng, bánh giầy. * Häc sinh: + So¹n bµi C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò:. 1. Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? 2. Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸uTiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch? 3. Bµi míi Hàng năm cứ mỗi khi tết đến, xuân về, nhân dân ta, con cháu của vua Hùng từ miền ngược đến miền xuôi, vùng rừng núi còng nh­ vïng biÓn l¹i n« nøc, hå hëi chë l¸ dong, xay g¹o, gi· g¹o. gãi b¸nh. quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy". *. Bài mới: Đây là tiết tự học có hướng dẫn nên GV tổ chức cho HS th¶o luËn nhiÒu h¬n Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. §äc vµ t×m hiÓu chung: - GvVgọi HS đọc truyện 1. §äc - kÓ: - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn - Hùng Vương về già muốn truyền ngôi 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích: 1,2,3,4,8,9,12,13 - Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Hoạt động 2: - Më ®Çu c©u chuyÖn muèn giíi thiªô víi chóng ta ®iÒu g×? - Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoµn c¶nh nµo? - ý định của vua ra sao?(qua điểm của vua về việc chọn người nối ng«i) - Vua chọn người nối ngôi bằng h×nh thøc g×? * GV: Trong truyện dân gian giải đố lµ1 trong nh÷ng lo¹i thö th¸ch khã khăn đối với nhân vật - §iÒu kiÖn vµ h×nh thøc truyÒn ng«i có gì đổi mới và tiến bộ so với ®­¬ng thêi? - Qua ®©y, em thÊy vua Hïng lµ vÞ vua nh­ thÕ nµo? - Cho HS đọc phần 2 - §Ó lµm võa ý vua, c¸c «ng Lang đã làm gì? - V× sao Lang Liªu ®­îc thÇn b¸o méng? * GV: C¸c nh©n vËt må c«i, bÊt hạnh thường được thần, bụt hiện lên giúp đỡ mỗi khi bế tắc.. cho con nµo lµm võa ý, nèi chÝ nhµ vua. - C¸c «ng lang ®ua nhau lµm cç thËt hËu, riªng Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o, dùng gạo làm hai thứ bánh để dâng vua. - Vua cha chọn bánh của lang Liêu để tế trời đất cùng Tiên Vương và nhường ng«i cho chµng. - Từ đó nước ta có tục làm bánh chưng, b¸nh giÇy vµo ngµy tÕt. 2. Chó thÝch: 3. Bè côc: 3 phÇn a. Tõ ®Çu...chøng gi¸m b. TiÕp ....h×nh trßn c. Cßn l¹i II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Mở truyện: Vua Hùng chọn người nối ng«i - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, đất nước thái bình, ND no ấm, vua đã già muốn truyÒn ng«i. - ý của vua: người nối ngôi vua phải nối ®­îc chÝ vua, kh«ng nhÊt thÕt lµ con trưởng. - Hình thức: điều vua đòi hỏi mang tính chất một câu đố để thử tài. (Kh«ng hoµn toµn theo lÖ truyÒn ng«i tõ các đời trước: chỉ truyền cho con trưởng. Vua chú trọng tài chí hơn trưởng thứ. §©y lµ mét vÞ vua anh minh). 2. DiÔn biÕn truyÖn: Cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng lang - C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon. - Lang Liªu: + Trong các con vua, chàng là người rhiÖt thßi nhÊt + Tuy lµ Lang nh­ng tõ khi lín lªn chàng ra ở riêng, chăm lo việc đồng áng, trång lóa, trång khoai. Lang Liªu th©n th× con vua nh­ng phËn th× gÇn gòi víi - Vì sao thần chỉ mách bảo mà dân thường kh«ng lµm gióp lÔ vËt cho lang - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang Liªu. Liªu? - Từ gợi ý, lang Liêu đã làm ra hai loại 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> b¸nh. 3. KÕt thóc truyÖn: KÕt qu¶ cuéc thi - Lang Liêu được chọn làm người nối ng«i. - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu võa cã ý nghÜa thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ nông (là nghề gốc của đất nước làm cho ND ®­îc no Êm) võa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thø b¸nh hîp ý vua chøng tá tµi đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quí nhất của trời đất của ruộng đồng do chính tay mình làm ra mà tiến cúng Tiên Vương, dâng lên vua thì đúng - Truyền thuyết bánh chưng, bánh là con người tài năng, thông minh, hiếu giÇy cã nh÷ng ý nghÜa g×? th¶o. * ý nghÜa cña truyÖn: - Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i b¸nh cæ truyÒn. - Gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy vµ tôc thê cóng tæ tiªn cña người Việt. - Đề cao nghề nông trồng lúa nước. - Quan niÖm duy vËt th« s¬ vÒ Trêi, §Êt. - Ước mơ vua sáng, tôi hiền, đất nước th¸i b×nh, nh©n d©n no Êm. Hoạt động 3: III. Ghi nhí: SGK- Tr12 - Häc truyÖn nµy, chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? 4 .Cñng cè : IV. LuyÖn tËp: - §ãng vai Hïng 1. TËp kÓ chuyÖn. Vương kể lại truyện 2.ý nghĩa của phong tục ngày tết nhân dân ta làm bánh b¸nh ch­ng, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. GiÇy? - Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta. Cha ông ta đã xây dựng phong tôc tËp qu¸n cña m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nh­ng rÊt linh thiªng, giµu ý nghi·. Quang c¶nh ngµy tÕt nh©n d©n ta gãi hai lo¹i b¸nh cßn cã ý nghÜa gi÷ g×n truyÒn thống văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc và làm sống lại truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. 3. ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt trong truyÖn mµ em thÝch nhÊt. - §äc truyÖn nµy, em - Lang Liªu ®­îc thÇn b¸o méng: ®©y lµ chi tiÕt thÇn thÝch nhÊt chi tiÕt k× lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn, nªu lªn gi¸ trÞ cña nµo? V× sao? hạt gạo ở một đất nước mà cư dân sống bằng nghề nông, thể hiện cái đáng quí, cái đáng trân trọng của sản phẩm do con người làm ra. - Lời của vua nói về hai loại bánh: đây là cách "đọc", 8 - KÕt qu¶ cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng Lang nh­ thÕ nµo? - V× sao hai thø b¸nh cña lang Liªu được vua chọn để tế Trời, Đất, Tiên Vương và Lang Liêu được chọn để nèi ng«i vua?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> cách "thưởng thức" nhận xét về văn hoá. Những cái bình thường, giản dị song lại nhiều ý nghĩa sâu sắc đó cũng chính là ý nghiã tư tưởng, tình cảm của nhân dân vÒ hai lo¹i b¸nh vµ phong tôc lµm b¸nh. 5. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - So¹n bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt D. Đánh giá điều chỉnh kế hoạch. ..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................... ____________________________________________. -------------------------------------------. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 3:. Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕngViÖt. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu ®­îc tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt, cô thÓ lµ: + Kh¸i niÖm vÒ tõ + Các kiểu cấu tạo từ: từ đơn, từ phức, từ phép, từ láy. - LuyÖn tËp kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ. B. ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp * Häc sinh: + So¹n bµi C. Tiến trình các hoạt động dạy và học 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi. KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi ở Tiểu học, các em đã đựoc học về tiếng và từ. Tiết học nµy chóng ta sÏ t×m hiÓu s©u thªm vÒ cÊu t¹o cña tõ tiÕng Việt để giúp các em sử dụng thuần thục từ tiếng Việt. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Hoạt động của thầy Hoạt động 1: - GV treo bảng phụ đã viết VD.. Nội dung cần đạt. i. Kh¸i niÖm vÒ tõ 1. VÝ dô: ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n - C©u v¨n nµy lÊy ë v¨n b¶n nµo? nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/. - Mỗi từ đã được phân cách bằng * Nhận xét: dÊu g¹ch chÐo, em h·y lËp danh - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng. s¸ch c¸c tõ vµ c¸c tiÕng ë c©u trªn? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng. c¸c tõ trong c©u v¨n trªn? - Vậy tiếng dùng để làm gì? - 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp víi nhau có tác dụng gì?(tạo ra câu có ý - Tiếng dùng để tạo từ nghÜa) - Từ dùng để làm gì? - Từ dùng để tạo câu. - Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ - Khi mét tiÕng cã thÓ t¹o c©u, tiÕng Êy mét tõ? trë thµnh mét tõ. - Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra 2. Kh¸i niÖm: kh¸i niÖm tõ lµ g×? Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để t¹o c©u. - GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm. Hoạt động 2: II. Từ đơn và từ phức: - GV treo b¶ng phô 1.Ví dụ: Từ /đấy /nước/ ta/ chăm/ nghề/ - ở Tiểu học các em đã được học về trồng trọt/, chăn nuôi /và /có/ tục/ ngày/ từ đơn, từ phức, em hãy nhắc lại tết/ làm /bánh chưng/, bánh giầy/. kh¸i niÖm vÒ c¸c tõ trªn? * §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i: - §iÒn c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i? - Cột từ đơn: từ đấy, nước .ta.... - Cét tõ ghÐp: ch¨n nu«i - Cét tõ l¸y: trång trät. - Qua việc lập bảng, hãy phân biệt - Từ đơn là từ chỉ gồm có một tiếng. - Tõ ghÐp: ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi tõ ghÐp, tõ l¸y cã g× kh¸c nhau? - Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i nhau vÒ mÆt nghÜa. - Tõ l¸y: Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m cã g× gièng vµ kh¸c nhau? + Giống: đều là từ phức (gồm hai giữa các tiếng. tiÕng) + Kh¸c: . Ch¨n nu«i gåm hai tiÕng cã quan 2. Ghi nhí: SGK - Tr13 hÖ vÒ ngh·. . Trång trät gåm hai tiÕng cã quan Tõ hÖ l¸y ©m- Bµi häc h«m nay cÇn ghi Từ đơn Tõ phøc nhí ®iÒu g×? - Qua bµi häc ta cã thÓ dông thµnh Tõ l¸y Tõ ghÐp sơ đồ sau: Hoạt động 3: III. LuyÖn tËp: - §äc vµ thùc Bµi 1: hiÖn yªu cÇu bµi a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> tËp 1. b. Từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc: Cội nguồn, gốc gác... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - S¾p xÕp theo - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... giíi tÝnh nam/ n÷ - B¸c ch¸u, chÞ em, d× ch¸u, cha anh... - S¾p xÕp theo bËc Bµi 3: - Nêu cách chế biến bánh: bánh rán, bánh nướng, bánh trên/ dưới hÊp, b¸nh nhóng... - Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... - TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: - Miêu tả tiếng khóc của người - Những từ có tác dụng miêu ta đó: nức nở, sụt súi, rưng røc... Bài 5: - Tả tiếng cười: khúc khích, sằng sặc, hô hố, ha hả, hÒnh hÖch... - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... - Tả dáng điệu: Lừ đừ, lả lướt, nghênh ngang, ngông nghênh, thướt tha... IV. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - T×m sè tõ, sè tiÕng trong ®o¹n v¨n: lêi cña vua nhËn xÐt vÒ hai thø b¸nh cña Lang liªu - Soạn: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. D. Đánh giá điều chỉnh kế hoạch. ..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................... ____________________________________________. -----------------------------------------------Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 4:. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Huy động kiến thức của HS về các loại văn bản mà HS đã được học. 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Hình thành sơ bộ khái niệm văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi Các em đã được tiếp xúc với một số văn bản ở tiết 1 và 2. Vậy văn bản là gì? Được sử dụng với mục đích giao tiếp như thế nào? Tiết học này sẽ giúp các em giải đáp những thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. t×m hiÓu chung vÒ v¨n H×nh thµnh kh¸i niÖm giao tiÕp bản và phương thưc biểu đạt: - Th«ng qua c¸c ý cña c©u hái a 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: - Khi ®i ®­êng, thÊy mét viÖc g×, muèn a. Giao tiÕp: cho mÑ biÕt em lµm thÕ nµo? - §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo? * GV: C¸c em nãi vµ viÕt nh­ vËy lµ c¸c em đã dùng phương tiện ngôn từ để biểu đạt điều mình muốn nói. Nhờ phương tiện ng«n tõ mµ mÑ hiÓu ®­îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em g­Ø g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp. - Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? * GV chốt: đó là mối quan hệ hai chiều - Giao tiếp là một hoạt động truyền giữa người truyền đạt và người tiếp nhận. đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm - Việc em đọc báo và xem truyền hình có bằng phương tiện ngôn từ. ph¶i lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao? Hoạt động 2: Hình thành khái niệm văn b. Văn bản: b¶n - Quan s¸t bµi ca dao trong SGK (c) * VD: - Bµi ca dao cã néi dung g×? - Bµi ca dao: Khuyªn chóng ta ph¶i * GV: Đây là vấn đề chủ yếu mà cha ông có lập trường kiên định chóng ta muèn göi g¾m qua bµi ca dao + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc này. Đó chính là chủ đề của bài ca dao. - Bµi ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? b¸t, Cã sù liªn kÕt chÆt chÏ: Hai c©u lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh­ . VÒ h×nh thøc: VÇn ªn . VÒ néi dung:, ý nghÜa: C©u sau gi¶i thÕ nµo? * GV chốt: Bài ca dao là một văn bản: nó thích rõ ý câu trước. có chủ đề thống nhất, có liên kết mạch  Bài ca dao là một văn bản: nó có 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> lạc và diễn đạt trọn vẹn ý. - Quan s¸t c©u hái d,®,e - Cho biÕt lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu trưởng trong buổi lễ khai giảng năm học cã ph¶i lµ lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao? - Bøc th­ em viÕt cho b¹n cã ph¶i lµ v¨n b¶n kh«ng? V× sao?. VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n?. Hoạt động 3: Hướng dẫn cho HS nắm được kiểu văn bản và phương thức biểu đạt. 1. KiÓu v¨n b¶n phương thức biểu đạt Tù sù. 2. Miªu t¶. 3. BiÓu c¶m. 4. NghÞ luËn. 5. ThuyÕt minh. 6. Hµnh chÝnh c«ng vô. TT. chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc và diễn đạt một ý trọn vẹn - Lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu trưởng : + Đây là một văn bản vì đó là chuỗi lời nói có chủ đề, có sự liên kết về néi dung: b¸o c¸o thµnh tÝch n¨m học trước, phương hướng năm học míi.  Lêi ph¸t biÓu cña thÇy c« hiÖu trưởng là một dạng văn bản nói. - Bøc th­: Lµ mét v¨n b¶n v× cã chñ đề, có nội dung thống nhất tạo sự liên kết. đó là dạng văn bản viết. * Kh¸i niÖm: V¨n b¶n lµ mét chuçi lời nói miệng hay bài viết có chủ đề thèng nhÊt, cã liªn kÕt m¹ch l¹c, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện ục đích giao tiếp 2. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt: a. VD:. Mục đích giao tiếp. VÝ dô. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, con người Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. Bàn luận: Nêu ý kiến đánh gi¸. Giới thiệu đặc điểm, tính chất, phương pháp. Trình bày ý mới quyết định thÓ hiÖn, quyÒn h¹n tr¸ch nhiệm giữa người và người.. TruyÖn: TÊm C¸m + Miªu t¶ c¶nh + C¶nh sinh ho¹t. - GV treo b¶ng phô - GV giíi thiÖu 6 kiÓu v¨n b¶n vµ phương thức biếu đạt. - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×?. + Tôc ng÷: Tay lµm... + Lµm ý nghÞ luËn Từ đơn thuốc chữa bệnh, thuyÕt minh thÝ .ngiÖm §¬n tõ, b¸o c¸o, th«ng b¸o, giÊy mêi.. - 6 Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt:: tự sự, miêu tả, biểu cảm, nghị luËn, thuyÕt minh, hµnh chÝnh, c«ng vô. - Líp 6 häc: vb¶n tù sù, miªu t¶. b. Ghi nhí: SGK - tr17. Hoạt động 4 iii. LuyÖn tËp: - Cho HS lµm bµi 1. Chän c¸c t×nh huèng giao tiÕp, lùa chän kiÓu v¨n b¶n vµ tËp phương thức biểu đạt phù hợp 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Hµnh chÝnh c«ng vô - Tù sù - Miªu t¶ - ThuyÕt minh - BiÓu c¶m - NghÞ luËn 2. Các đoạn văn, thơ thuộc phương thức biểu đạt nào? a. Tù sù b. Miªu t¶ c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m ®. ThuyÕt minh 3. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: c¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc kÓ kÕ tiÕp nhau, sù viÖc nµy nèi tiÕp sù viÖc kia nh»m nªu bËt néi dung, ý nghÜa. V. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Lµm bµi tËp 3, 4, 5 S¸ch bµi tËp tr8. D. Đánh giá điều chỉnh kế hoạch. ..................................................................................................................................................... ....................................................................................................................... ____________________________________________. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TuÇn 2 TiÕt 5- 6. Bµi 2:. V¨n b¶n:. Th¸nh Giãng (TruyÒn thuyÕt). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn th¸nh Giãng. 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy - Nhận xét đánh giá, so sánh với các truyện khác B. ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. * Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. KÓ tãm t¾t tryÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy? Qua truyÒn thuyÕt Êy nh©n d©n ta m¬ ­íc ®iÒu g×? 2. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu? 3. Bµi míi Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản, xuyên suốt LS v¨n häc VN nãi chung, v¨n häc d©n gian VN nãi riªng. Thánh Gióng là truyện dân gian thể hiện rất tiêu biểu và độc đáo chủ đề này. Đây là một câu chuyện hay và hấp dẫn, lôi cuốn biết bao thế hệ người VN. Điều gì đã làm nên sức hấp dÉn, l«i cuèn cña c©u chuyÖn nh­ vËy? Hi väng r»ng bµi häc hôm nay cô trò chúng ta sẽ giải đáp được thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. §äc vµ t×m hiÓu chung: - GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm 1. Đọc: - GV đọc mẫu 1 đoạn - Gọi 3 HS lần lượt đọc - Em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù viÖc 2. KÓ tãm t¾t: Nh÷ng sù viÖc chÝnh: chÝnh cña truyÖn? - Sự ra đời của Thánh Gióng - Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiệm đánh giặc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt đi đánh giặc và đánh tan giặc. - Vua phong TG lµ Phï §æng Thiªn Vương và những dấu tích còn lại của - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú Thánh Gióng. thÝch 1,2,4,6,10,11,17,18,19 3. Chó thÝch: Hoạt động 2: II. T×m hiÓu v¨n b¶n: - Phần mở đầu truyện ứng với sự việc 1. Sự ra đời của Thánh Gióng: nµo? - Bµ mÑ ­ím ch©n - thô thai 12 th¸ng - Thánh Gióng ra đời như thế nào? míi sinh; - Sinh cậu bé lên 3 không nói, cười, đi; - Nhận xét về sự ra đời của Thánh  Khác thường, kì lạ, hoang đường Giãng?. * TiÕt 6. 2. Th¸nh Giãng lín lªn vµ ra trËn đánh giặc: - Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi nµo? - TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng Hãy phân tích ý nghĩa của chi tiết là tiếng nói đòi đánh giặc. 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> nµy?. - Sau h«m gÆp sø gi¶, Giãng cã ®iÒu gì khác thường, điều đó có ý nghĩa g×?. - Chi tiÕt bµ con ai còng vui lßng gãp g¹o nu«i Giãng cã ý nghÜa g×? * GV: Ngày nay ở làng Gióng người ta vÉn tæ chøc cuéc thi nÊu c¬m, h¸i cµ nu«i Giãng. §©y lµ h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø rÊt giµu ý nghÜa.. - T×m nh÷ng chi tiÕt vÒ viÖc Giãng ra trận đánh giặc? - Chi tiết TG nhổ tre đánh giặc có ý nghi· g×? - C©u chuyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc g×? - V× sao tan giÆc Giãng kh«ng vÒ triều để nhận tước lộc mà lại về trời?.  §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý nghÜa: + Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước: ban ®Çu nãi lµ nãi lêi quan träng, lêi yêu nước, ý thức đối với đất nước được đặt lên hàng đầu. + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n, lóc bình thường thì âm thầm lặng lẽ nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì đứng ra cứu nước đầu tiên. - Gióng lớn nhanh như thổi. vươn vai thµnh tr¸ng sÜ: + Đáp ứng nhiệm vụ cứu nước. Việc cứu nước là rất hệ trọng và cấp bách, Gióng phải lớn nhanh mới đủ sức mạnh kịp đi đánh giặc. Hơn nữa, ngày xưa ND ta quan niệm rằng, người anh hùng ph¶i khæng lå vÒ thÓ x¸c, søc m¹nh, chiến công. Cái vươn vai của Gióng để đạt đến độ phi thường ấy. + Là tượng đài bất hủ về sự trưởng thành vượt bậc, về hùng khí, tinh thần của dân tộc trước nạn ngoại xâm. - Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng: + Gióng lớn lên bằng thức ăn, đồ mặc của nhân dân, được nuôi dưỡng bằng những cái bình thường, giản dị, Gióng kh«ng hÒ xa l¹ víi nh©n d©n. Giãng ®©u chØ lµ con cña mét bµ mÑ mµ lµ con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. + ND rất yêu nước, ai cũng mong Giãng ra trËn. + Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. - Thánh Gióng ra trận đánh giặc: Gióng đánh giặc không những bằng vũ khí mà bằng cả cỏ cây của đất nước, b»ng nh÷ng g× cã thÓ giÕt ®­îc giÆc. B¸c Hå nãi: "Ai cã sóng th× dïng sóng, ai có gươm thì dùng gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gậy gộc." 3. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi: - §©y lµ sù ra ®i thËt k× l¹ mµ cïng thËt cao quÝ , chøng tá Giãng kh«ng mµng danh lợi, đồng thời cho chúng ta thấy thái độ của nhân dân ta đối với người anh hùng đánh giặc cứu nước. ND yêu mÕn, tr©n träng muèn gi÷ m·i h×nh ¶nh của người anh hùng nên đã để gióng về 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi Gióng là non nước, là đất trời, là biểu tượng của người dân Văn Lang. - Hình tượng TG trong truyện có ý nghÜa g×?. *. ý nghĩa của hình tượng Thánh Giãng: - Là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của - Theo em, truyện TG liên quan đến người anh hùng diệt giặc cứu nước. - Là người anh hùng mang trong mình sù thËt LS nµo? sức mạnh cộng đồng buổi đầu dựng nước. * C¬ së lÞch sö cña truyÖn: Cuéc chiÕn tranh tù vÖ ngµy cµng ¸c liệt đòi hỏi phải huy động sức mạnh của cả cộng đồng. - Số lượng và kiểu loại vũ khí của người ViÖt cæ t¨ng lªn tõ giai ®o¹n Phïng Nguyên đến Đông Sơn. Hoạt động 3: III. ghi nhí: SGK - TR23 4.Cñng cè : iV. LuyÖn tËp: - GV cho HS ghi 1. TruyÒn thuyÕt TG kÕt thóc víi h×nh ¶nh Giãng cïng c©u hái ngùa bay vÒ trêi. - KÞch b¶n phim ¤ng Giãng (T« Hoµi) kÕt thóc víi h×nh ¶nh: tr¸ng sÜ Giãng cïng ngùa s¾t thu nhá dÇn thµnh em bÐ cưỡi trâu trở về trên đường làng mát rượi bóng tre. - Em h·y so s¸nh vµ nªu nhËn xÐt vÒ hai c¸ch kÕt thóc Êy? * Gîi ý: - Hình ảnh gióng bay về trời phù hợp với sự ra đời thần kì cña nh©n vËt: Giãng lµ thÇn ®­îc trêi cö xuèng gióp vua Hïng ®uæi giÆc, ®uæi giÆc xong Giãng l¹i bay vÒ trêi. - H×nh ¶nh giãng trong phÇn kÕt thóc cña bé phim cña T« Hoài nêu bật ý nghĩa tượng trưng của nhân vật: Khi đất nước có giặc" mỗi chú bé đều nằm mơ ngựa sắt" đều nằm mơ thành Phù Đổng " vụt lớn lên đánh đuổi giặc Ân" (Tố Hữu) khi đất nước thanh bình, các em vẫn là những em bé trăn trâu hiền lành, hồn nhiên " Súng gươm vứt bỏ lại hiền nh­ x­a". 2. Tại sao hội thi thể thao trong nhà trường lại mang tên "Héi khoÎ Phï §æng" - §©y lµ héi thao dµnh cho løa tuæi thiÕu nhi (løa tuæi Gióng) mục đích của cuộc thi là khoẻ để học tập tốt, lao động tốt góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và XD đất nước. IV. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - S­u tÇm mét sè ®o¹n th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng - Vẽ tranh Gióng theo tưởng tượng của em. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Chuẩn bị bài Từ mượn - T­ liÖu: C©y xu©n nói vÏ phñ m©y ngµn Mu«n to¶ ngµn hång r¹ng thÕ gian Ngùa s¾t vÒ trêi tªn t¹c m·i Anh hïng mét thuë víi thÕ gian (Ng« Chi Lan - thêi Lª) * Đảng ta vĩ đại thật. Một ví dụ: Trong LS ta có ghi truyện vị anh hùng dân tộc là Thánh Gióng đã dùng gốc tre đuổi giặc Ân. Trong những ngày đầu kháng chiến, Đảng ta đã lãnh đạo hàng nghìn, vạn anh hùng noi gương Thánh Gióng dùng gậy tầm vông đấu tranh víi thùc d©n Ph¸p. (Hồ Chí Minh - Đảng ta thật vĩ đại) ----------------------------------------------------------------------. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 7:. Từ mượn. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Hiểu được thế nào là từ mượn. - Bước đầu sử dụng từ mượn một cách lí trong nói và viết. B. ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp * Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài cũ: 1. Phân biệt từ đơn và từ phức? Lấy VD? 3. Bµi míi TiÕng ViÖt cña chóng ta v« cïng phong phó. ngoµi nh÷ng tõ thuần Việt, ông cha ta còn mượn một số từ của nước ngoài để làm giàu thêm ngôn ngữ của ta. Vậy từ mượn là những từ như thế nào? Khi mượn ta phải tuân thủ những nguyên tắc gì? Bài từ mựơn hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó. Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. từ thuần Việt và từ mươn: - GV treo bảng phụ đã viết VD. 1. VÝ dô: - VD trên thuộc văn bản nào? Nói về điều Chú bé vùng dậy, vươn vai một g×? c¸i bçng biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Dựa vào chú tích sau văn bản Thánh mình cao hơn trượng. Giãng, em h·y gi¶i thÝch nghÜa cña tõ * NhËn xÐt: - Trượng: đơn vị đo độ dài = 10 trượng, tráng sĩ? thước TQ cổ tức 3,33m. ở đây - Theo em, từ trượng, tráng sĩ dùng để biểu hiểu là rất cao. thÞ g×? - Tráng sĩ: người có sức lực cường - §äc c¸c tõ nµy, c¸c em ph¶i ®i t×m hiÓu tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm nghÜa cña nã, vËy theo em chóng cã n»m viÖc lín. trong nhóm từ do ông cha ta sáng tạo  Hai từ này dùng để bểu thị sự rakh«ng? vật, hiện tượng, đặc điểm. - Trong TiÕng ViÖt ta cã c¸c tõ kh¸c thay - Hai tõ nµy kh«ng ph¶i lµ tõ do thế cho nó đúng nghĩa thích hợp không? «ng cha ta s¸ng t¹o ra mµ lµ tõ ®i - Qua phần tìm hiểu trên, em hiểu thế nào mượn ở nước ngoài. là từ mượn? từ thuần Việt? - Các từ không phải là từ mượn đọc lên ta hiểu nghĩa ngay mà * Bµi tËp nhanh: H·y t×m tõ ghÐp H¸n ViÖt kh«ng cÇn ph¶i gi¶i thÝch. có yếu tố sĩ đứng sau? - Theo em, từ trượng, tráng sĩ có nguồn gèc tõ ®©u? - Em hãy đọc to các từ trong mục 3 2. Ghi nhí: - Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc ch÷ viÕt a. Tõ thuÇn ViÖt: của các từ: ra-đi-ô, in-tơ-nét, sứ giả, giang b. Từ mượn: san? c. Nguồn gốc từ mượn: * GV: Một số từ: ti vi, xà phòng, mít tinh, * Mượn từ tiếng Hán ga.. có nguồn gốc ấn Âu nhưng được Việt * Mượn từ ngôn ngữ ấn Âu hoá cao hơn viết như chữ Việt. Vậy theo 4. Cách viết từ mượn em, chúng ta thường mượn tiếng của nước * Ghi nhớ: SGK- tr25 nµo? - Qua viÖc t×m hiÓu VD, em h·y nªu nhËn xét của em về cách viết từ mượn - Tìm một số từ mượn mà em biết và nói râ nguån gèc? - H·y nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí trong môc Hoạt động 2: II. nguyên tắc mượn từ: - §äc to phÇn trÝch ý kiÕn cña 1. VD: B¸c Hå? - MÆt tÝch cùc: lµm giµu ng«n ng÷ d©n téc - Theo em, việc mượn từ có tác - Mặt tiêu cực: làm cho ngôn ngữ dân tộc bị dông g×? pha t¹p. - Nếu mượn từ tuỳ tiện có được kh«ng? 2. Ghi nhí 2: SGK - 25 - Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyên tắc mượn từ? - Bµi häc h«m nay cÇn n¾m v÷ng nh÷ng néi dung g×? Hoạt động 3: III. luyÖn tËp: - Gọi HS đọc bài tập Bài 1. Ghi lại các từ mượn vµ yªu cÇu HS lµm a. Mượn từ Hán Việt: vô cùng, ngạc nhiên, tự nhiên, 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> sÝnh lÔ b. Mượn từ Hán Việt: Gia nhân c. Mượn từ Anh: pốp, Mai-cơn giắc-xơn, in-tơ-nét. Bài 2: Xác định nghĩa của từng tiếng tạo thành từ H¸n ViÖt - Khán giả: người xem + Kh¸n: xem + Giả: người - Thính giả: người nghe + ThÝnh: nghe + giả: người - Độc giả: người đọc + Độc: đọc + Giả: người - YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng + yÕu: quan träng + §iÓm: ®iÓm - Yếu lược: tóm tắt những điều quan trọng + YÕu: quan träng + Lược: tóm tắt - Yếu nhân: người quan trọng + YÕu: quan träng + Nhân: người Bài 3: Hãy kể tên một số từ mượn - Là tên các đơn vị đo lường: mét, lít, km, kg... - Là tên các bộ phận của chiếc xe đạp: ghi- đông, pêđan, gác đờ- bu... - Là tên một số đồ vật: ra-đi-ô, vi-ô-lông... Bài 4: Các trừ mượn: phôn, pan, nốc ao - Dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt, viÕt tin trªn b¸o. + ¦u ®iÓm: ng¾n gän + Nhược điểm: không trang trọng IV. Cñng cè :GV chèt l¹i nh÷ng kiÕn thøc trong bµi 5. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Lµm bµi tËp 4,5,6 SBT-TR 11+ 12 - So¹n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. --------------------------------------------------. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Ngµy so¹n : Ngµy d¹y : TiÕt 8:. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự - Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của rự sự và bước đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự. B. ChuÈn bÞ: * Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt c¸c sù vÞªc * Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: V¨n b¶n lµ g×? LÊy VD? 3. Bµi míi Các em đã được nghe ông bà, cha, mẹ kể những câu chuyện mà các em quan tâm, yêu thích. Mỗi truyện đều có ý nghĩa nhất định qua các sự vÞªc x¶y ra trong truyÖn. §ã lµ mét thÓ lo¹i gäi lµ tù sù. VËy tù sù cã ý nghĩa gì? Phương thức tự sự như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu điều đó. Hoạt động của thầy. Hoạt động 1: - Hµng ngµy c¸c em cã kÓ chuyÖn vµ nghe kÓ chuyÖn kh«ng? §ã lµ nh÷ng chuyÖn g×? - Khi nghe nh÷ng yªu cÇu vµ c©u hái: + Bµ ¬i! bµ kÓ chuyÖn cæ tÝch cho ch¸u ®i! + CËu kÓ cho m×nh nghe, Lan lµ người như thế nào? Theo em người nghe muốn biết điều gì và người kể phải làm gì? - Trong trường hợp trên nếu muốn cho mọi người biêt Lan là một người bạn tốt, em phải kể những. Nội dung cần đạt I.ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự: 1. ý nghÜa cña tù sù: a. T×m hiÓu VD: - Hàng ngày ta thường được nghe hoặc kể chuyện văn học, chuyện đời thường, chuyÖn cæ tÝch, sinh ho¹t. - Kể chuyện để biết, để nhận thức về người, sự vật, sự việc, để giải thích để khên chê, để học tập. Đối với người nghe là muốn tìm hiêủ, muốn biết, đối với người kÓ lµ th«ng b¸o, cho biÕt, gi¶i thÝch.... 21 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>