Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 19 - Tiết 73: Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 19 Ngµy d¹y…./…../2008. TiÕt 73. Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất I. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh: - Hiểu được sơ lược thế nào là tục ngữ. - Hiểu nội dung một số phương thức nghệ thuật (kết cấu nhịp, điệu, cách lập luận) vµ ý nghÜa cña nh÷ng c©u tôc ng÷ trong bµi häc. 2. KÜ n¨ng: - BiÕt ph©n tÝch nghÜa ®en nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷. Häc thuéc lßng nh÷ng c©u tôc ng÷ trong v¨n b¶n. - Bước đầu có ý thức vận dụng tục ngữ trong nói và viết hàng ngày. 3. Thái độ: Có ý thức soạn văn II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS: 1. Giáo viên: - Hệ thống câu hỏi đọc hiểu ngữ văn lớp 7 - B×nh gi¶ng ng÷ v¨n líp 7 2. Học sinh: - Sưu tầm một số câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất. III.TiÕn tr×nh bµi d¹y: 1. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra vë bµi so¹n cña häc sinh. 2. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: ( ) Hoạt động của thầy và trò HĐ1: Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu chú thích GV hướng dẫn HS cách đọc - Chú ý ngắt nhịp từng vế câu, giọng đọc to, rõ ràng, rµnh m¹ch - GVđọc mẫu - HS đọc-Nhận xét - HS t×m hiÓu chó thÝch *,3,7, 8 H§2 :T×m hiÓu chung v¨n b¶n ( ) - Văn bản này gồm mấy đề tài? +Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn +Tục ngữ về lao động sản xuất - Nhóm tục ngữ về đề tài thiên nhiên đúc rút kinh nghiệm từ những hiện tượng nào? GV: Cã thÓ gép c¸c c©u tôc ng÷ trªn vµo cïng mét v¨n b¶n do chóng cã ®iÓm gÇn gòi vÒ néi dung vµ hình thức diễn đạt.. Lop7.net. Néi dung I. §äc v¨n b¶n vµ t×m hiÓu chó thÝch. *Tôc ng÷ : (SGK-T.3) II.T×m hiÓu v¨n b¶n.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> H§3:T×m hiÓu nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn.. 1.Tôc ng÷ vÒ thiªn nhiªn. HS đọc lại bốn câu thơ đầu - NghÜa cña c©u tôc ng÷ thø nhÊt nãi g×? - Cách nói quá:Chưa nằm đã sáng, chưa cười đã tối cã t¸c dông g×? (Nhấn mạnh đặc điểm ngắn của đêm tháng năm và ngày tháng mười. - Gây ấn tượng độc đáo khó quên) - ở nước ta, vào mùa hạ đêm ngắn ngày dài, vào mùa đông thì ngược lại :đêm dài ngày ngắn. - Phép đối xứng giữa hai vế câu này có tác dụng gì? (- Làm nổi bật sự trái ngược tính chất đêm và ngày giữa mùa hạ với mùa đông. - DÔ nãi, dÔ nhí) - Bµi häc ®­îc rót ra tõ ý nghÜa c©u tôc ng÷ nµy lµ g×? - Bài học đó được áp dụng như thế nào trong thực tế? (-Lịch làm việc mùa hạ khác mùa đông.Chủ động trong giao th«ng). C©u1 : -Tháng 5 : Ngày dài, đêm ng¾n -Tháng 10 : Ngày ngắn, đêm dµi. => C¸ch øng dông thêi gian trong cuộc sống của con người sao cho hîp lÝ víi mçi mïa h¹ và đông. Câu 2 :Nhìn sao để dự báo thêi tiÕt. - HS quan s¸t c©u tôc ng÷ thø 2, cho biÕt: - NghÜa cña vÕ: Mau sao th× n¾ng + Mau: dµy, nhiÒu + Sao :Trên bầu trời đêm + Sao dµy th× ngµy h«m sau trêi n¾ng. - NghÜa cña vÕ : v¾ng sao th× m­a + V¾ng: Ýt hoÆc kh«ng cã + sao đêm ít hoặc không có thì ngày hôm sau sẽ mưa - NghÜa c¶ c©u nãi g×? - Kinh nghiệm đúc kết từ bài học này là gì? - Cấu tạo hai vế đối xứng trong các câu tục ngữ này cã t¸c dông g×? (Nhấn mạnh sự khác biệt về sao sẽ dẫn đến sự khác biÖt vÒ m­a, n¾ng) - Trong thực tế đời sống, kinh nghiệm này được áp dông nh­ thÕ nµo? (Nắm được thời tiết: mưa, nắng. Để chủ động trong viÖc s¶n xuÊt hoÆc ®i l¹i) - HS đọc câu tục ngữ thứ 3 C©u3: Khi trêi cã r¸ng s¾c - Gi¶i nghÜa c©u tôc ng÷ thø ba? - Kinh nghiệm được đúc rút từ hiện tượng ráng mỡ gà vàng -> Sắp có bão. lµ g×? Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Em h·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ thø t­? - Kinh nghiệm nào được rút ra từ hiện tượng kiến bò th¸ng b¶y nµy? - Dân gian đã trông kiến để đoán lụt. Điều này cho thấy đặc điểm nào của kinh nghiệm dân gian? (quan s¸t tØ mØ tõ nh÷ng biÓu hiÖn nhá nhÊt trong tù nhiên, từ đó rút ra được những nhận xét to lớn chính x¸c) - Bµi häc thùc tiÔn tõ kinh nghiÖm d©n gian nµy lµ g×? (Vẫn phải lo đề phòng lũ lụt sau tháng bảy âm lịch) H§4:T×m hiÓu nh÷ng c©u tôc ng÷ vÒ kinh nghiÖm trong lao động sản xuất ( ) - HS đọc từ câu 5 đến câu 8 - Gi¶i nghÜa tõng vÕ c©u tôc ng÷ thø 5? - Kinh nghiệm nào được đúc kết từ câu tục ngữ này? - Hình thức câu rút gọn ngắn nhất với bốn tiếng đạt ra trong vế đối xứng có tác dụng gì? ( -Th«ng tin nhanh - Nêu bật giá trị của đất - DÔ nãi,dÔ nghe, dÔ nhí) - Bµi häc thùc tÕ tõ kinh nghiÖm nµy lµ g×? (Giá trị của đất trong đời sống lao động sản xuất của con người. Đất là của cải, cần sử dụng có hiệu quả nhÊt) - Hiện tượng bán đất đang diễn ra có nằm trong ý nghÜa c©u tôc ng÷ nµy kh«ng? (Hiện tượng kiếm lời bằng kinh doanh, do đó không n»m trong ý nghÜa c©u tôc ng÷ nµy) - HS quan s¸t c©u tôc ng÷ thø 6 - ChuyÓn lêi c©u tôc ng÷ nµy sang TiÕng ViÖt? (Thứ nhất nuôi cá, thứ nhì làm vườn, thứ ba làm ruéng) - NghÜa cña c©u tôc ng÷ thø s¸u nµy lµ g×? - Kinh nghiệm lao động sản xuất được rút ra ở đây là g×? (Nuôi cá có lãi, rồi mới đến làm vườn và trồng lúa ) - Bài học rút ra từ kinh nghiệm đó là gì? - Trong thùc tÕ, bµi häc nµy ®­îc ¸p dông nh­ thÕ nµo? (Nghề nuôi tôm cá ở nước ta ngày càng được đầu tư ph¸t triÓn, thu lîi nhuËn lín). C©u 4: KiÕn bá tæ bß ®i nhiÒu ->Báo hiệu nước to.. 2. Tôc ng÷ vÒ kinh nghiÖm trong lao động sản xuất Câu 5 :Mảnh đất nhỏ bằng một lượng vàng lớn.. -> Đề cao giá trị của đất. C©u 6 : - ChØ thø tù lîi Ých cña c¸c nghÒ.. ->Muèn lµm giÇu, cÇn ph¶i. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - HS đọc câu7 - Câu7 khẳng định điều gì? - T×m c©u tôc ng÷ gÇn gòi víi kinh nghiÖm nµy? (- Một lượt tát, một bát cơm. - Người đẹp vì lụa, lúa tốt vì phân.) - Néi dung c©u 8 nãi g×? - Qua bèn c©u tôc ng÷ trªn nh©n d©n ta muèn nãi tíi ®iÒu g×?. ph¸t triÓn thuû s¶n. Câu7 :Khẳng định thứ tự quan trọng của các yếu tố đối với nghÒ trång lóa. C©u8 : TÇm quan träng cña thời vụ, đất đai => Lao động sản xuất nâng cao năng xuất lao động. 3. NghÖ thuËt : - Lêi nãi ng¾n gän, cã vÇn nhÞp giÇu h×nh ¶nh, c¸c vÕ đối.... H§5: T×m hiÓu nghÖ thuËt ( ) - Hãy chỉ ra một số đặc điểm về cách diễn đạt của c¸c c©u tôc ng÷? (- H×nh thøc: ng¾n gän - VÇn: l­ng - Các vế đối xứng nhau - GiÇu h×nh ¶nh kÕt hîp nãi qu¸.) H§6: HS luyÖn tËp ( ) III.LuyÖn tËp HS th¶o luËn nhãm: ( ) - Các nhóm sưu tầm những câu tục ngữ về hiện tượng m­a, n¾ng, b·o lôt? - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy - GV nhËn xÐt 3. Cñng cè : ( ) - Tôc ng÷ lµ g×? - Đọc phần đọc thêm 4. Hướng dẫn học ở nhà : ( ) - Học thuộc những câu tục ngữ đã học. - Chương trình địa phương phần văn và tập làm văn.. Ngµy d¹y...../....../2008 TiÕt :74 Chương trình địa phương phần văn và tập làm văn I.Môc tiªu : 1.KiÕn thøc : Gióp HS : - Biết cách sưu tầm ca dao, tục ngữ theo chủ đề và bước đầu biết chọn lọc, sắp xếp, t×m hiÓu ý nghÜa cña chóng. 2. KÜ n¨ng : HS cã kÜ n¨ng ghi nhí ®­îc c¸c bµi ca dao 3.Thái độ : Có thêm hiểu biết và tình cảm gắn bó với địa phương và quê hương mình. II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 1. Gi¸o viªn : SGK,SGV 2. Học sinh : Sưu tầm ca dao tục ngữ ở địa phương. III.TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiÓm tra bµi cò : ( ) - Tôc ng÷ lµ g×? - Đọc và giải thích nghĩa những câu tục ngữ nói về lao động sản xuất đã học? 2. Bµi míi : * Giíi thiÖu bµi : ( ) Hoạt động của thầy và trò H§1 : HS «n tËp c¸c thÓ lo¹i v¨n häc d©n gian - Nh¾c l¹i kh¸i niÖm ca dao lµ g× ? - Nªu kh¸i niÖm d©n ca lµ g× ?. Néi dung. I.¤n tËp : Ca dao, d©n ca, tôc ng÷. 1.Ca dao : Lµ thÓ lo¹i th¬ tr÷ t×nh d©n gian.Diễn tả đời sống nội tâm của con người. - D©n ca lµ g× ? 2.D©n ca :Lµ nh÷ng s¸ng t¸c kÕt hîp lêi vµ nh¹c. - Tôc ng÷ lµ g× ? 3.Tôc ng÷ : Lµ nh÷ng c©u nãi d©n gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu , h×nh ¶nh, thÓ hiÖn nh÷ng kinh nghiÖm cña nh©n d©n vÒ mäi mÆt. II.S­u tÇm ca dao, d©n ca, §H2:HS s­u tÇm ca dao, d©n ca, tôc ng÷ ë tục ngữ ở địa phương. địa phương - Thế nào là ca dao, tục ngữ nói về địa phương ? 1.Cách sưu tầm : - Tìm hỏi người địa phương. - GV hướng dẫn HS sưu tầm - Chép từ sách báo ở địa phương. - T×m c¸c s¸ch ca dao, tôc ng÷ viết về địa phương. 2. S¾p xÕp riªng mçi lo¹i theo thø - Sau khi s­u tÇm ®­îc c¸c em lµm nh­ thÕ tù ABC. 3. Thêi h¹n nép : nµo? - GV ra thêi h¹n nép bµi (Ngµy 20 – 1 nép). 3. Cñng cè : ( ) - Nªu kh¸i niÖn ca dao, d©n ca, tôc ng÷. - Nªu c¸ch s­u tÇm. 4. Hướng dẫn học ở nhà : ( ). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - S­u tÇm mét sè c©u ca dao, tôc ng÷ chÐp vµo sæ tay v¨n häc - ChuÈn bÞ bµi : T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS An Tường TiÕt 75. Ngµy d¹y...../...../ 2008. T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn. I. Môc tiªu : 1. KiÕn thøc : Gióp HS : - Hiểu được nhu cầu nghị luận trong đời sống là rất phổ biến và rất cần thiết. - Nắm được đặc điểm chung của văn nghị luận. 2. Kĩ năng : Nhận biết được văn bản nghị luận khi đọc sách, báo chuẩn bị tiếp tục tìm hiÓu s©u, kÜ h¬n vÒ kiÓu v¨n b¶n quan träng nµy. 3.Thái độ : Bước đầu làm quen với kiểu văn bản này. II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS 1.Gi¸o viªn : - SGK,SGV - ThiÕt kÕ bµi so¹n ng÷ v¨n 7 2. Häc sinh: §äc kÜ ®o¹n v¨n vµ tËp tr¶ lêi c¸c c©u hái trong SGK. III.TiÕn tr×nh bµi d¹y 1. KiÓm tra bµi cò : ( ) - Kể tên những thể loại tập làm văn các em đã học ở lớp 6 và kì I lớp 7. (Lớp 6 : văn tự sự, miêu tả, hành chính công vụ (đơn từ); Lớp 7 : văn bản biểu cảm) 1.Bµi míi : * Giíi thiÖu bµi : ( ) Trong chương trình ngữ văn 6 chúng ta đã được làm quen với thể loại văn tự sự và miêu tả, văn bản hành chính công vụ (đơn từ) và học kì I lớp 7 học văn biểu cảm. Tiết häc ngµy h«m nay c« gi¸o gióp c¸c em t×m hiÓu thªm mét thÓ lo¹i míi -> V¨n b¶n b¶n nghÞ luËn. Hoạt động của thầy và trò. Néi dung. HĐ1 : Tìm hiểu về nhu cầu nghị luận trong đời I.Nhu cÇu nghÞ luËn Sèng ( ) vµ v¨n b¶n nghÞ luËn - Trong đời sống em có thường gặp các vấn đề và câu 1.Nhu cầu nghị luận hỏi kiểu dưới đây không? +Vì sao em đi học? Em đi học để làm gì? +Vì sao con người cần phải có bạn bè? +Theo em như thế nào là sống đẹp? +TrÎ em hót thuèc l¸ tèt hay xÊu, lîi hay h¹i? - Em hãy nêu thêm các câu hỏi về các vấn đề tương tù?(+Häc nh­ thÕ nµo cã hiÖu qu¶ +V× sao con c¸i ph¶i cã hiÕu víi cha mÑ) - Gộp các vấn đề và câu hỏi loại đó em có thể trả lời b»ng c¸ch tù sù, miªu t¶ hay biÓu c¶m kh«ng? V× sao? Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ( c©u tr¶ lêi ph¶i b»ng lÝ lÏ, ph©n tÝch, cung cÊp dÉn chứng thì mới thuyết phục người nghe) -> Ph¶i sö dông v¨n nghÞ luËn - §Ó tr¶ lêi nh÷ng c©u hái nh­ thÕ, hµng ngµy qua báo chí, trên đài phát thanh, truyền hình em thường gÆp kiÓu v¨n b¶n nµo? KÓ tªn mét kiÓu v¨n b¶n mµ em biÕt ? X· luËn, b×nh luËn, ph¸t biÓu...) H§2 :T×m hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn ( ) HS đọc văn bản chống nạn thất học - Văn bản nói tới ai? hướng tới ai? (Toµn thÓ quèc d©n ViÖt Nam) - Bµi viÕt nªu ra nh÷ng ý kiÕn nµo? (Mét trong nh÷ng c«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn cÊp tèc lµ n©ng cao d©n trÝ -Mọi người dân Việt Nam phải biết quyền lợi của m×nh, bæn phËn cña m×nh biÕt viÕt ch÷ quèc ng÷) GV : Các câu đó là luận điểm của tác giả,với các luận điểm đó, tác giả đề ra nhiệm vụ cho mọi người. HS th¶o luËn :  GV chia nhãm (hai bµn mét nhãm) Nêu vấn đề, nhiệm vụ : - Để ý kiến có sức thuyết phục, bài viết đã nêu lên nh÷ng lÝ lÏ nµo?  Họat động nhóm : - Thêi gian : ( 5 phót) - Cử nhóm trưởng, thư kí - Nhiệm vụ : Các nhóm tập trung giải quyết vấn đề - §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ - GV nhËn xÐt thèng nhÊt ý kiÕn -> treo b¶ng phô - VËy qua t×m hiÓu, em thÊy v¨n nghÞ luËn tån t¹i ë nh÷ng d¹ng nµo? (- C¸c ý kiÕn trong cuéc häp - C¸c bµi x· luËn , b×nh luËn, bµi ph¸t biÓu) - VËy em hiÓu v¨n nghÞ luËn lµ g×? - Tư tưởng quan điểm trong văn nghị luận như thế nµo míi cã ý nghÜa? - HS đọc ghi nhớ( SGK-T.9 ) 3. Cñng cè : ( ) - Nhu cầu văn bản nghị luận trong đời sống? - §Æc ®iÓm cña v¨n b¶n nghÞ luËn?. Lop7.net. 2.ThÕ nµo lµ v¨n b¶n nghÞ luËn *V¨n b¶n : chèng n¹n thÊt häc - C«ng viÖc ph¶i thùc hiÖn cÊp tèc lµ n©ng cao d©n trÝ - Người dân phải hiểu quyền lîi, bæn phËn cña m×nh, ph¶i có kiến thức để xây dựng nước nhµ =>LuËn ®iÓm. *LÝ lÏ : - T×nh tr¹ng thÊt häc,l¹c hËu - Những điều kiện cần có để xây dựng nước nhà - Nh÷ng kh¶ n¨ng thùc tÕ trong viÖc chèng n¹n thÊt häc. *Ghi nhí :(SGK-T.9).

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 4. Hướng dẫn học ở nhà : ( ) - Häc bµi - ChuÈn bÞ bµi :PhÇn tiÕp theo (LuyÖn tËp). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Ngµy d¹y...../...../ 2008 TiÕt :76 T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn (TiÕp theo) I. Môc tiªu : 1.KiÕn thøc : - Bước đầu làm quen với văn bản nghị luận. - Nắm được đặc điểm của văn bản nghị luận, vân dụng kiến thức đó vào làm một số bµi tËp. 2.KÜ n¨ng : RÌn kÜ n¨ng nhËn d¹ng vµ ph©n tÝch v¨n b¶n. 3 .Thái độ : HS nhận thức đúng đắn về kiểu văn bản này. II. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS : 1.Gi¸o viªn : - SGK- SGV - ThiÕt kÕ bµi d¹y, c¸c d¹ng bµi tËp lµm v¨n c¶m thô th¬ v¨n líp 7 2.Häc sinh : §äc vµ t×m hiÓu kÜ phÇn luyÖn tËp III.TiÕn tr×nh bµi d¹y : 1.KiÓm tra bµi cò : - V¨n nghÞ luËn lµ g× ? V¨n nghÞ luËn tån t¹i ë nh÷ng d¹ng nµo? 2.Bµi míi : * Giíi thiÖu bµi : ( ) Hoạt động của thầy và trò H§1 : HS luyÖn tËp ( ) - HS đọc văn bản - §©y cã ph¶i lµ v¨n b¶n nghÞ luËn kh«ng? t¹i sao? ( §©y thùc chÊt lµ mét v¨n b¶n nghÞ luËn. Tuy trong bài có kể một số thói quen,vì nhan đề của bµi lµ mét ý kiÕn, mét luËn ®iÓm ) - Tác giả đề xuất ý kiến gì để thuyết phục người đọc? - T¸c gi¶ nªu nh÷ng lÝ lÏ nµo?. - Bµi nghÞ luËn nªu lªn nh÷ng dÉn chøng nµo?. Lop7.net. Néi dung II.LuyÖn tËp Bµi tËp 1 (T.9) - Lµ v¨n b¶n nghÞ luËn. - §Ò xuÊt ý kiÕn : CÇn t¹o ra thãi quen tốt trong đời sống xã hội ( luËn ®iÓm ) - LÝ lÏ : + Cã thãi quen tèt vµ thãi quen xÊu + Con người biết phân biệt thói quen tèt, xÊu nh­ng v× thµnh thãi quen nªn khã bá, khã söa - DÉn chøng : + Dậy sớm, đúng hẹn,gữi lời hứa -> thãi quen tèt + Hót thuèc l¸, hay c¸u giËn -> thãi quen xÊu.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Bài nghị luận có nhằm giải quyết vấn đề trong thùc tÕ hay kh«ng? - Em cã t¸n thµnh ý kiÕn bµi viÕt kh«ng? V× sao? - GV :Bµi viÕt lËp luËn kh¸ chÆt chÏ +Mở bài :(câu nhan đề)-> Nghị luận +Th©n bµi :Tr×nh bµy nh÷ng thãi quen xÊu cÇn lo¹i bá +KÕt bµi :(®o¹n cuèi)-> NghÞ luËn HS sưu tầm hai đoạn văn nghị luận để chép vào vë HS đọc văn bản Hai biển hồ - Bµi v¨n b¶n tù sù hay nghÞ luËn? V× sao? ( Bài văn kể chuyện để nghị luận .Cái hồ có ý nghĩa tượng trưng. Từ hai cái hồ mà nghĩ tới hai cách sống của con người ) HS đọc đoạn trích - §o¹n trÝch cã ph¶i lµ v¨n b¶n nghÞ luËn kh«ng? Nªu lÝ do? - Luận đề của văn bản nghị luận là gì? - T×m trong v¨n b¶n trªn cã bao nhiªu luËn ®iÓm? - HS t×m c¸c luËn ®iÓm. Bµi tËp 3 ( T.10 Bµi tËp 4 (T.10 - Bài văn kể chuyện để nghị luận. Bµi tËp 4( S¸ch c¸c d¹ng tËp lµm v¨n vµ c¶m thô th¬ v¨n líp 7- T.64) - §o¹n trÝch lµ v¨n b¶n nghÞ luËn + Đối tượng để bàn luận :Là một vấn đề trong đời sống xã hội. + Dùng lí lẽ, dẫn chứng để làm rõ vấn đề thuyết phục. - Luận đề :Kỉ cương, phép nước.. 3. Cñng cè : ( ) - NghÞ luËn lµ g×? - Những tư tưởng, quan điểm trong bài văn nghị luận cần như thế nào? 4.Hướng dẫn học ở nhà : ( ) - Chuẩn bị bài : Tục ngữ về con người và xã hội *Yêu cầu : Soạn bài, sưu tầm tục ngữ về con người và xã hội.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span>