Giáo án môn Ngữ văn Lớp 9 - Tuần 2 - Năm học 2012-2013

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuần : 2 Tiết PPCT: 6-7. Ngày soạn: 31/08/2012 Ngày dạy: 03/09/2012 Văn bản: ĐẤU TRANH CHO MỘT THẾ GIỚI HÒA BÌNH Ga –bri-en Gác- xi – a Mác-két. A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: Nhận thức được mối nguy hại khủng khiếp của việc chạy đua vũ trang, chiến tranh hạt nhân. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Một số hiểu biết về tình hình thế giới những năm 1980 liên quan đến văn bản. - Hệ thống luận điểm, luận cứ và cách lập luận trong văn bản. 2. Kỹ năng: Đọc – hiểu văn bản nhật dụng bàn luận về một vấn đề liên quan đến nhiệm vụ đấu tranh vì hòa bình của nhân loại. 3. Thái độ: Bồi dưỡng lòng yêu chuộng hoà bình, căm ghét chiến tranh. C. PHƯƠNG PHÁP: Phát vấn, đàm thoại, giảng bình, phương pháp động não, thảo luận nhóm… D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp: Kiểm diện HS 9A1: Sĩ số ……Vắng: ……(P:…………..; KP:…………..) 2. Kiểm tra bài cũ: - Em có thể đọc những câu thơ, kể những mẫu chuyện khác nói về phong cách sống và làm việc của Người? - Vẻ đẹp của phong cách Hồ Chí Minh là gì? - Nghệ thuật chính và ý nghĩa của văn bản? 3. Bài mới: Trong chiến tranh thế giới lần thứ hai, những ngày đầu tháng 8-1945, chỉ bằng 2 quả bom nguyên tử đầu tiên ném xuống hai thành phố Hi-rô-si-ma và Na-ga-xa-ky, đế quốc Mĩ đó làm hai triệu người Nhật bị thiệt mạng và cong di hoạ đến bây giờ. Thế kỷ XX, thế giới phát minh ra nguyên tử, hạt nhân đồng thời cũng phát minh ra vũ khí huỷ diệt, giết người hàng loạt khủng khiếp. Từ đó đến nay, những năm đầu của thế kỷ XXI và cả trong tương lai, nguy cơ về một cuộc chiến tranh hạt nhân tiêu diệt cả thế giới luôn luôn tiềm ẩn và đe doạ nhân loại và đẩu tranh về một thế giới hoà bình là một trong những nhiệm vụ vẻ vang nhưng cũng khó khăn nhất của nhân dân các nước. Hôm nay chúng ta nghe tiếng nói của một nhà văn nổi tiếng Nam Mĩ (Cô-lôm-bi-a ), giải thưởng Nô-ben văn học, tác giả của những tiểu thuyết hiện thực huyền ảo lừng danh Ga-bri-en Gác-xi-a Mác-két . HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY GIỚI THIỆU CHUNG I. GIỚI THIỆU CHUNG: GV: Nêu một vài nét về tác giả, xuất xứ của văn bản? 1. Tác giả: G.G Mackét sinh năm 1928 là nhà văn Văn bản thuộc kiểu loại nào? CôLômbia. HS trả lời, GV nhận xét - Nhận giải Nôben về văn học năm 1982 2.Tác phẩm: a. Xuất xứ: Trích trong “Thanh gươm Đa mô clét”, bản dịch của nhà văn, báo Văn nghệ, ngày 27 /9/1986. b. Kiểu loại văn bản nhật dụng: (Nghị luận chính trị- xã hội) ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN II. ĐỌC – HIỂU VĂN BẢN: GV đọc mẫu. Hướng dẫn HS đọc: rõ ràng, dứt khoát, 1. Đọc – Tìm hiểu từ khó: đanh thép, chú ý phiên âm viết tắt UNICEP, FAO,MX.. * Đọc và hiểu các chú thích 1, 2, 3, 4, 5, 6. 2. Tìm hiểu văn bản: - Nhận xét cách đọc của học sinh. a. Bố cục:3 phần GV: Dựa vào phần chú thích (SGK-7) giải thích ngắn - P1: Từ đầu …… sống tốt đẹp hơn: Nguy cơ gọn các từ khó (GV-HS cùng giải thích) chiến tranh hạt nhân đang đè nặng lên trái đất - P2: Tiếp theo ….. xuất phát của nó: Chứng lí GV: Văn bản có thể chia làm mấy phần? Nêu nội dung cho sự nguy hiểm và phi lí của chiến tranh hạt nhân từng phần? - P3: Phần còn lại : Nhiệm vụ của chúng ta và đề nghị khiêm tốn của tác giả Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV: Luận điểm chủ chốt và các luận cứ của văn bản? Em có nhận xét như thế nào về luận điểm và hệ thống luận cứ đó? HS: Luận cứ mạch lạc, chặt chẽ và sâu sắc như bộ xương vững chắc của văn bản, tạo tính thuyết phục cho văn bản GV chốt ý và hướng dẫn HS chuẩn bị kiến thức cho tiết 2 HẾT TIẾT 6 CHUYỂN TIẾT 7 HS: Đọc đoạn 1 của văn bản GV: Cách mở đầu của tác giả đã để lại cho em ấn tượng gì? Thời điểm và những con số nêu rất cụ thể có tác dụng gì? HS: phát hiện và trả lời (Thời điểm cụ thể, con số chính xác- Gây ấn tượng mạnh về sự khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang) GV: Những hình ảnh so sánh nào đáng chú ý ở đây?Em hiểu như thế nào về các hình ảnh được so sánh đó? HS: Phát hiện dựa vào Sgk : Sự khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang với hình ảnh Thanh gươm Đa-mô-clét” và bệnh dịch hạch – gây hủy diệt cả thế giới, chết người hàng loạt GV: chốt ý HS đọc đoạn 2 và trả lời câu hỏi GV: Hãy chỉ ra sự phi lí của chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang được tác giả nêu cụ thể qua các lĩnh vực: y tế, giáo dục, tiếp tế thực phẩm…? GV: Qua những con số cụ thể ấy, em rút ra được điều gì?Cách đưa dẫn chứng và so sánh của tác giả như thế nào? HS: Tìm kiếm, suy luận và phát biểu: Chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang là một sự phi lý, phản nhân đạo, tước đi khả năng sống đẹp hơn, đi ngược lại với lí trí con người. Cách đưa dẫn chứng toàn diện, cụ thể và đáng tin cậy GV:Em có suy nghĩ gì về đoạn: “không những đi ngược với lí trí của con người …điểm xuất phát của nó” HS: Lí trí hình thành của tự nhiên rất lâu: 380 triệu năm con bướm mới có thể bay, 180 triệu năm bông hồng mới nở…trải qua hàng triệu triệu năm con người mới hình thành và tiến hóa -> chỉ cần bấm nút là hủy diệt cả thế giới GV: Nhận xét về nghệ thuật được sử dụng trong đoạn văn trên? HS: Suy nghĩ và trả lời HS đọc đoạn cuối GV: Thái độ của tác giả sau khi cảnh báo hiểm họa chiến tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang như thế nào?. b. Phân tích: b1. Luận điểm chủ chốt và các luận cứ của văn bản: + Luận điểm: - Nguy cơ khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân và sự phi lí của cuộc chạy đua vũ trang - Lời kêu gọi đấu tranh vì một thế giới hòa bình + Luận cứ: - Kho vũ khí hạt nhân có khả năng huỷ diệt cả trái đất và các hành tinh khác trong hệ mặt trời - Chạy đua vũ trang tốn kém và phi lí - Chiến tranh hạt nhân đi ngược lại lí trí của loài người và lí trí của tự nhiên, phản lại sự tiến hoá - Lời kêu gọi đấu tranh cho một thế giới hoà bình  Các luận cứ mạch lạc, chặt chẽ, sâu sắc. Tính thuyết phục của cách lập luận. b2. Nguy cơ chiến tranh hạt nhân - “Chúng ta đang ở đâu? Hôm nay ngày 8/8/1986” - 50.000 đầu đạn hạt nhân = 4 tấn thuốc nổ / người  12 lần biến mất sự sống trái đất + 4 hành tinh + phá huỷ thế thăng bằng hệ mặt trời  Cách vào đề trực tiếp, chứng cứ xác thực, xác định thời gian - số liệu cụ thể: Tính chất hiện thực và sự khủng khiếp của chiến tranh hạt nhân. - So sánh với điển tích từ thần thoại Hy Lạp – “thanh gươm Đa-mô-clét”, bệnh dịch hạch => So sánh, ẩn dụ: Thu hút, gây ấn tượng mạnh mẽ với người đọc về tính chất hệ trọng của chiến tranh hạt nhân b3. Sự phi lí của cuộc chạy đua vũ trang - Lĩnh vực y tế: giá của 10 chiếc tàu = chi phí bảo vệ 1 tỉ người khỏi bệnh sốt rét - Lĩnh vực tiếp tế thực phẩm:chi phí cho 149 tên lửa MX = cứu đói cho 575 triệu người thiếu dinh dưỡng - Lĩnh vực giáo dục: 2 chiếc tàu ngầm mang vũ khí hạt nhân đủ tiền xóa nạn mù chữ cho toàn thế giới. => Đưa ra hàng loạt dẫn chứng với những so sánh ở các lĩnh vực, với các số liệu cụ thể: Sự tốn kém ghê gớm và tính chất phi lý của cuộc chạy đua vũ trang.. b4. Lời kêu gọi đấu tranh vì một thế giới hòa bình: - Mỗi người phải đoàn kết, xiết chặt đội ngũ đấu tranh vì thế giới hoà bình. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> HS: Đòan kết, xiết chặt, phản đối, ngăn chặn chiến - Phản đối, ngăn chặn chạy đua vũ trang, tàng tích tranh hạt nhân và chạy đua vũ trang vũ khí hạt nhân GV: Tác giả có sáng kiến gì trước nguy cơ chiến tranh - Đề nghị của tác giả: Lập ra một nhà băng lưu trữ hạt nhân và chạy đua vũ trang? trí nhớ: để gìn giữ ký ức của nhân loại HS: Lập ra một nhà băng lưu trữ trí nhớ: để gìn giữ => Hướng người đọc có thái độ tích cực ký ức của nhân loại đấu tranh chống chiến tranh hạt nhân và chạy đua GV: Theo em, sáng kiến ấy có phải hoàn toàn không vũ trang tưởng? HS: Không, đây là một sáng kiến đầy ấn tượng để lưu giữ ký ức, bảo tồn văn hóa, văn minh nhân lọai GV: Đọc xong văn bản, em nhận thức được điều gì sâu sắc từ sau thảm họa chiến tranh hạt nhân, về nhiệm vụ cấp thiết của mỗi con người và tòan thể nhân loại? HS: Suy nghĩ bằng phương pháp động não và trả lời GV: Qua văn bản, em có nhận xét gì về nghệ thuật 3. Tổng kết: Ghi nhớ SGK được tác giả sử dụng và điều mà Mác- két muốn gởi a.Nghệ thuật: gắm đến nhân loại là gì? * GV liên hệ: Tình hình hiện tại ở Irăc, bạo loạn ở - Lập luận chặt chẽ, chứng cứ xác thực Anh..., đại nạn hồng thuỷ động đất và sóng thần ở - Sử dụng gnhệ thuật so sánh sắc sảo, giàu sức Nam Á, trận bão Katrina quét vào lòng nước Mỹ tại thuyết phục thành phố New Orleans của bang Louisiana; sóng thần b. Nội dung * Ý nghĩa văn bản: và động đất ở Nhật Bản ngày 1/3…… Và giáo dục HS ý thức tôn trọng hòa bình, bảo vệ hòa - Văn bản thể hiện những suy nghĩ nghiêm túc, đầy bình vì một thế giới không có chiến tranh trách nhiệm của tác giả đối với hòa bình thế giới HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Hình ảnh bom hạt nhân (bom H, phân biệt với bom III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC nguyên tử-bom A, hình ảnh trẻ em bị di chứng chất - Sưu tầm tranh, ảnh, bài biết về thảm họa của chiến độc màu da cam, chiến tranh phá hoại rừng, làng mạc, tranh. Tìm hiểu thái độ của nhà văn với chiến tranh hạt nhân và hòa bình của nhân loại cây cối… - Thái độ của nhà văn: Căm ghét, phẫn nộ - Soạn bài kế tiếp: Các phương châm hội thoại (tt) E. RÚT KINH NGHIỆM: ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................... Tuần: 2 Ngày soạn: 04/09/2012 Tiết PPCT: 8 Ngày dạy: 06/09/2012 Tiếng Việt: CÁC PHƯƠNG CHÂM HỘI THOẠI (tt) A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Nắm được những hiểu biết cốt yếu về 3 phương châm hội thoại: phương châm quan hệ , phương châm lịch sự và phương châm cách thức. - Biết vận dụng hiệu quả các phương châm đó vào giao tiếp. B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Nội dung phương châm quan hệ , phương châm lịch sự và phương châm cách thức. 2. Kỹ năng: - Biết vận dụng hiệu quả phương châm quan hệ, phương châm lịch sự và phương châm cách thức - Nhận biết và phân tích đựơc cách sử dụng phương châm quan hệ, phương châm lịch sự và phương châm cách thức vào một tình huống giao tiếp cụ thể. 3. Thái độ : - Có thái độ giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và biết vận dụng các phương châm hội thoại trong hoạt động giao tiếp. C.PHƯƠNG PHÁP: Phát vấn, giải thích, phương pháp động não, thảo luận nhóm… D.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 1. Ổn định lớp: Kiểm diện HS 9A1: Sĩ số ……Vắng: ……(P:…………..; KP:…………..) 2. Kiểm tra bài cũ: Thế nào là phương châm về chất và phương châm về lượng? Cho ví dụ minh họa? 3. Bài mới: Trong giao tiếp ngoài việc tuân thủ các phương châm về lượng và chất còn có các phương châm khác đó là phương châm quan hệ và phương châm cách thức, lịch sự... HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY TÌM HIỂU CHUNG I. TÌM HIỂU CHUNG GV: Câu thành ngữ này dùng để chỉ tình huống hội 1. Phương châm quan hệ: thoại như thế nào? Ví dụ 1 (SGK/21): HS:Tình huống hội thoại mà trong đó mỗi người Câu thành ngữ “Ông nói gà, bà nói vịt”. nói một đằng, không khớp với nhau, không hiểu => Mỗi người nói một đằng, không hiểu ý nhau. Khi nhau. giao tiếp cần nói đúng vào đề tài giao tiếp, tránh nói lạc GV: Qua đây, em rút ra bài học gì trong giao tiếp? đề. (Phương châm quan hệ ) * Ví dụ 2 (SGK/21): * Ghi nhớ (SGK/21). GV: Hai thành ngữ này, dùng để chỉ những cách nói như thế nào? 2. Phương châm cách thức: GV: Những cách nói đó ảnh hưởng đến giao tiếp Ví dụ 2 (SGK/21): Các thành ngữ: ra sao? + “Dây cà ra dây muống” GV: Qua đây, em có thể rút ra được bài học gì + “Lúng búng như ngậm hột thị” trong giao tiếp? => Cách nói dài dòng, rườm rà, ấp úng không rành * Ví dụ 3 (SGK/22): mạch GV: Có thể hiểu câu trên theo mấy cách? Ví dụ 3 (SGK/22): GV định hướng: Được hiểu theo hai cách - Được hiểu theo hai cách: GV: Để người nghe không hiểu lầm phải nói như + Cách 1: Tôi đồng ý với những nhận định của ông thế nào? ấy (về truyện ngắn) GV: Qua ví dụ trên, rút ra được kết luận gì trong + Cách 2: Tôi đồng ý với những truyện ngắn của ông giao tiếp của bản thân em? ấy HS : Đọc phần ghi nhớ (SGK/22). =>Khi giao tiếp, không nên nói những câu mà Ví dụ 4: Truyện “Người ăn xin” (SGK/22): người nghe có thể hiểu theo nhiều cách. Cần chú ý GV: Vì sao người ăn xin và cậu bé trong truyện nói ngắn gọn, rành mạch; tránh cách nói mơ hồ đều cảm thấy mình đã nhận được từ người kia một 3. Phương châm lịch sự: cái gì đó? Vídụ4: Truyện “Người ăn xin”(SGK/22): GV: Họ đều là những người Ntn? Có tiền bạc không -> Hai người đều không có tiền bạc. Nhưng cả hai đều nhận được ? Người này nhận được ở người kia điều gì? tình cảm mà người kia giành cho mình đó là: chân thành, tôn trọng, GV: Em rút ra được bài học gì từ câu chuyện? quan tâm đến người khác => Khi giao tiếp, cần tế nhị và tôn trọng người khác. LUYỆN TẬP *Ghi nhớ (SGK/23). Một học sinh đọc yêu cầu bài tập. II. LUYỆN TẬP: Làm miệng 1-Bài tập 1: (SGK/23)  Học sinh khác nhận xét, bổ sung (nếu có). Những câu tục ngữ, ca dao đó, cha ông ta muốn GV:Tìm một số câu tục ngữ, ca dao có nội dung khẳng định vai trò của ngôn ngữ trong đời sống và tương tự. khuyên chúng ta trong giao tiếp nên dùng những lời lẽ lịch sự, nhã nhặn. - Một số câu tục ngữ, ca dao + “Vàng mười thử lửa người khôn thử lời”. + “Chẳng được miếng thịt miếng xôi” Cũng chẳng được lời nói cho nguôi tấm lòng”. +“Một lời nói quan tiền, thúng thóc, một lời nói dùi đục cẳng tay”. + “Một câu nhịn là chín câu lành”. - Một học sinh đọc yêu cầu bài tập. 2-Bài tập 2: (SGK/23) - Trình bày miệng. Phép tu từ trong Tiếng Việt có liên quan trực tiếp tới phương - Học sinh khác nhận xét. châm lịch sự là: Phép nói giảm, nói tránh. Ví dụ: Cụ ấy đã chết cách đây 10 năm. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>  Cụ ấy đã khuất núi 10 năm rồi. Cô ấy trông cũng không béo lắm - Em cũng không đến nỗi đen lắm - Chị cũng có duyên - Bài hát không đến nỗi nào - Cháu học cũng tạm đấy chứ! - Một học sinh đọc yêu cầu bài tập. 3-Bài tập 3: (SGK/23) - Trình bày miệng. a- nói mát. c- nói móc. - Học sinh khác nhận xét. b- nói hớt d- nói leo e- nói ra đầu, ra đũa => a,b,c,d thuộc phương châm lịch sự e liên quan đến phương châm cách thức HƯỚNG DẪN TỰ HỌC III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC GV hướng dẫn HS tìm một số ví dụ về việc không Tìm một số ví dụ về việc không tuân thủ phương châm tuân thủ các phương châm đã học về lượng và phương châm về chất trong hội thoại VD: Xin lỗi, giọng hát của chị không được hay lắm - Chuẩn bị: “Các phương châm hội thoại” (tt) nhưng tôi rất thích phong cách của chị - Tuân thủ phương châm lịch sự - Nói băm nói bổ: ăn nói một cách bốp chát, thiếu lịch sự - không tuân thủ phương châm lịch sự E. RÚT KINH NGHIỆM: .............................................................................................................................................................................. ....................................................................................................................................................................................... ..................................................................................................................................................................... **************************************. Tuần : 2 Tiết PPCT: 9. Ngày soạn: 04/09/2012 Ngày dạy: 07/09/2012. Tập làm văn: SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Củng cố kiến thức đã học về văn bản thuyết minh. - Hiểu rõ vai trò của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh. - Biết vận dụng và có ý thức sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong làm văn thuyết minh. B. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Tác dụng của yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh: làm cho đối tượng thuyết minh hiện lên cụ thể, gần gũi, dễ cảm nhận hoặc nổi bật, gây ấn tượng. - Vai trò yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh: phụ trợ cho việc giới thiệu nhằm gợi lên hình ảnh cụ thể của đối tượng cần thuyết minh. 2. Kỹ năng:- Quan sát các sự vật, hiện tượng. - Sử dụng ngôn ngữ miêu tả phù hợp trong việc tạo lập văn bản thuyết minh. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 3. Thái độ: - Tôn trọng các biện pháp nghệ thuật trong văn bản thuyết minh để vận dụng vào làm văn một cách phù hợp hơn. C. PHƯƠNG PHÁP: Phát vấn, đàm thoại, giải thích, thảo luận nhóm… D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1. Ổn định lớp:Kiểm diện HS 9A1: Sĩ số ……Vắng: ……(P:…………..; KP:…………..) 2. Kiểm tra bài cũ: Để văn bản thuyết minh sinh động, hấp dẫn, có sức thuyết phục ta thường sử dụng một số biện pháp nghệ thuật, đó là những biện pháp nào? Khi sử dụng cần lưu ý điều gì? 3. Bài mới: Ở lớp 8, chúng ta đã được tìm hiểu về yếu tố miêu tả trong văn bản tự sự và nghị luận. Vậy yếu tố này có vai trò như thế nào trong văn bản thuyết minh và chúng ta sẽ sử dụng vào quá trình thuyết minh một đối tượng cụ thể ra sao,các em vào giờ học hôm nay. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY TÌM HIỂU CHUNG I. TÌM HIỂU CHUNG - Hai học sinh đọc văn bản. 1.Tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết GV: Giải thích nhan đề văn bản? (nhan đề nói về minh: vấn đề gì?) Ví dụ SGK/24 GV: Tìm những câu trong bài thuyết minh về đặc Văn bản “Cây chuối trong đời sống Việt Nam” điểm tiêu biểu của cây chuối. HS thảo luận – trả lời (Nguyễn Trọng Tạo) - Nhan đề văn bản: vai trò cây chuối trong đời sống  Những câu văn thuyết minh: của con người Việt Nam và thái độ của con người trong + “Quả chuối là một món ăn ngon” việc chăm sóc, sử dụng có hiệu quả các giá trị của cây + “Nào chuối hương … thơm hấp dẫn” + “Mỗi cây chuối đều cho ta một buồng chuối … chuối. + Các câu văn thuyết minh : nghìn quả” (1) “Đi khắp Việt Nam … núi rừng”. “Cây chuối rất ưa + Chuối xanh để chế biến thức ăn. nước … cháu lũ” + Chuối để thờ cúng. GV: Chỉ ra những câu văn có yếu tố miêu tả về cây (2) “Cây chuối là thức ăn … hoa, quả!” (3) Giới thiệu quả chuối: Những loại chuối và công chuối. dụng của nó. HS :Xác định “Đi khắp Việt Nam … núi rừng” GV: Cho biết tác dụng của yếu tố miêu tả trên? HS: Xác định giúp người đọc hình dung các chi + Các câu văn có yếu tố miêu tả: tiết về cây, lá, thân, quả của cây chuối - Đối tượng “Đi khắp Việt Nam … núi rừng” “Không phải là quả tròn như trứng cuốc … cuốc”. thuyết minh. GV:Theo yêu cầu của văn bản thuyết minh, bài văn “Không thiếu những buồng chuối… tận gốc cây”. “Chuối xanh … món gỏi” này, theo em có thể bổ sung những gì? => Yếu tố miêu tả giúp người đọc hình dung được các  Bổ sung: - Thuyết minh: Phân loại chuối, thân chuối, lá chi tiết về cây, lá, quả của cây chuối chuối, nõn chuối, hoa chuối, gốc (củ và rễ). - Có thể thuyết minh một số công dụng của cây + Cần bổ sung thêm: chuối, quả chuối xanh, quả chuối chín, lá chuối - Phân loại chuối: thân,lá, nõn, hoa, gốc - Một số công dụng của cây, quả, lá tươi, lá chuối khô - Miêu tả: - Miêu tả thêm: thân, củ, tàu lá…. + Thân cây: tròn, mọng nước, nhẵn bóng… + Tàu lá: xanh rờn, bay xào xạc, tàu lá khô phe 2.Kết luận: phẩy trong gió; dưới ánh trăng lá chuối xanh giãy - Yếu tố miêu tả :là những yếu tố làm hiện lên đặc lên đành đạch như đang hứng tình… điểm, tính chất nổi bật về hình dáng, kích thước, vóc + Củ chuối: gọt vỏ thấy một màu trắng, mỡ màng dáng, cách sắp xếp,bài trí... như màu củ đậu đã bóc vỏ. - Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho đối tượng thuyết GV: Trong văn bản trên, tác giả đã sử dụng yếu tố minh thêm sinh động, cụ thể, hấp dẫn, nổi bật và gây miêu tả vào bài viết, cho biết tác dụng của yếu tố ấn tượng. này? *Ghi nhớ SGK/25 * Hai học sinh đọc ghi nhớ. LUYỆN TẬP II. LUYỆN TẬP: - Một học sinh đọc yêu cầu bài tập1: Bổ sung yếu 1-Bài tập 1: Bổ sung yếu tố miêu tả vào các chi tiết tố miêu tả vào các chi tiết thuyết minh. thuyết minh. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Làm vào vở. - Trình bày trước lớp. - Học sinh khác nhận xét, bổ sung - GV nhận xét và đưa ra gợi ý. - ............ thẳng và tròn như một cây cột trụ mọng nước gợi ra cảm giác mát mẻ dễ chịu. - ............ xanh rờn xào xạc trong nắng sớm, thỉnh thoảng lại vẫy lên phần phật như mời gọi ai đó. - ............... chín màu vàng vừa bắt mắt, vừa dậy lên một mùi thơm ngọt ngào, quyến rũ. - ................ màu xanh non cuốn tròn như một bức thư còn phong kín đang đợi gió mở ra. - .............. lót ổ nằm vừa mềm mại, vừa thoang thoảng Một học sinh đọc yêu cầu bài tập2: Chỉ ra yếu tố mùi thơm dân dã cứ ám ảnh tâm trí những kẻ tha hương miêu tả 2-Bài tập 2: Chỉ ra yếu tố miêu tả - HS thảo luận theo cặp – 3 phút - “Tách … nó có tai” - Học sinh khác nhận xét, bổ sung - “Chén của ta không có tai” - GV nhận xét và đưa ra gợi ý - “Khi mời ai … rất nóng” HƯỚNG DẪN TỰ HỌC III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC GV gợi ý: HS có thể viết đoạn thuyết minh về cây - Viết đoạn văn thuyết minh về sự vật tự chọn có sử cối, đồ vật, con vật cụ thể: cây lúa, cây bút, chiếc dụng yếu tố miêu tả * Hướng dẫn viết bài viết số 1 nón, con trâu…có sử dụng yếu tố miêu tả Xem lại các đề bài ở Sgk/42: thuyết minh về cây cối, loài vật , di tích văn hóa… Coi lại các dạng của văn thuyết minh và các yếu tố nghệ thuật trong văn thuyết minh, bố cục của bài văn. E. RÚT KINH NGHIỆM: ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ *********************************************. Tuần : 2 Tiết PPCT: 10. Ngày soạn: 05/09/2012 Ngày dạy: 07/09/2012. Tập làm văn: LUYỆN TẬP SỬ DỤNG YẾU TỐ MIÊU TẢ TRONG VĂN BẢN THUYẾT MINH A. MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT: - Có ý thức và biết sử dụng tốt yếu tố miêu tả trong việc tạo lập văn bản thuyết minh. B.TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KỸ NĂNG, THÁI ĐỘ: 1. Kiến thức: - Những yếu tố miêu tả trong bài văn thuyết minh. - Vai trò yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh. 2. Kỹ năng: - Viết đoạn văn, bài văn thuyết minh sinh động, hấp dẫn. 3. Thái độ: - Tôn trọng và biết sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh . C. PHƯƠNG PHÁP: - Phát vấn, đàm thoại, giải thích, thảo luận nhóm… D. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC: 1.Ổn định lớp: Kiểm diện HS 9A1: Sĩ số ……Vắng: ……(P:…………..; KP:…………..) Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 2. Kiểm tra bài cũ: Các yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh ? Nêu tác dụng của các yếu tố ấy? 3. Bài mới: Tiết trước, các em đã tìm hiểu yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh, tiết học này chúng ta cùng đi vào luyện tập HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS NỘI DUNG BÀI DẠY TÌM HIỂU CHUNG I. TÌM HIỂU CHUNG - Một học sinh đọc đề bài (SGK28). Đề bài: Con trâu ở làng quê Việt Nam. GV: Đề bài yêu cầu trình bày vấn đề gì? 1. Phân tích đề - lập dàn ý: - Giới thiệu về con trâu ở làng quê Việt Nam. GV: Cụm từ “Con trâu ở làng quê Việt Nam” bao - Vai trò, vị trí của con trâu trong đời sống của người gồm những ý gì? nông dân, trong nghề nông của người Việt Nam: Đó là cuộc sống của người làm ruộng, con trâu trong việc đồng áng, con trâu trong cuộc sống làng quê, … GV: Với vấn đề này, ta cần trình bày những ý gì? - Phạm vi: Giới thiệu, thuyết minh về con trâu ở làng quê Việt Nam. HS : Thảo luận. GV: chốt ý 2. Dàn ý: - Mở bài:Giới thiệu về con trâu trên đồng ruộng Việt GV: Hãy lập dàn ý cho đề văn này. HS thực hiện Nam (Vừa có nội dung thuyết minh, vừa có yếu tố lập dàn ý miêu tả con trâu ở làng quê Việt Nam.) - Thân bài: + Con trâu trong nghề làm ruộng: Là sức kéo để cày - Mở bài cần viết những gì ? bừa, kéo xe, trục lúa, … - Thân bài cần trình bày những gì? + Con trâu trong lễ hội, đình đám. - Kết thúc bài ra sao? + Con trâu nguồn cung cấp thịt, da để thuộc, sừng trâu để làm đồ mỹ nghệ. + Con trâu là tài sản lớn của người nông dân Việt Nam. + Con trâu và trẻ chăn trâu, việc chăn nuôi trâu. - Kết bài. Chú ý tới hình ảnh: Con trâu hiền lành, ngoan ngoãn,… LUYỆN TẬP II. LUYỆN TẬP: GV: Dựa vào phần chuẩn bị ở nhà hãy trình bày * Viết đoạn văn có kết hợp thuyết minh với miêu tả phần mở bài: Vừa có nội dung thuyết minh, vừa có Đoạn 1: Bao đời nay, hình ảnh con trâu lầm lũi kéo cày trên đồng ruộng là hình ảnh rất quen thuộc,gần gũi đối yếu tố miêu tả. với người nông dân Việt Nam.Vì thế, đôi khi con trâu (Học sinh trình bày miệng đã trở thành người bạn tâm tình của người nông dân : Học sinh khác nhận xét Giáo viên đánh giá). - Trình bày đoạn văn thuyết minh với từng ý (Dựa Trâu ơi ta bảo trâu này vào dàn ý của phần thân bài). Trâu ra ngoài ruộng,trâu cày với ta - Trình bày miệng trước lớp Cấy cày vốn nghiệp nông gia Học sinh khác nhận xét  Giáo viên đánh giá. Ta đây ,trâu đấy ai mà quản công …… GV: Trình bày đoạn kết bài. Đoạn 2: Con trâu không chỉ kéo cày, kéo xe, trục lúa …. Mà còn là một trong những vật tế thần trong lễ hội - Học sinh khác bổ sung. - Giáo viên nhận xét, đánh giá những ưu, khuyết đâm trâu ở Tây Nguyên; là nhân vật chính trong lễ hội chọi trâu ở Đồ Sơn. điểm của học sinh. *GV: Dưới đây là bài kham khảo * Mở bài: Con trâu là vật nuôi đứng đầu hàng lục súc. Hầu như em bé Việt Nam nào cũng thuộc bài ca dao “Trâu ơi ta bảo...”con trâu là biểu tượng cho những đức tính cần cù chịu khó. Nó là cánh tay phải, là tài sản vô giá của người nông dân Việt Nam “Con trâu là đầu cơ nghiệp” * Thân bài: Trâu giúp người nông dân chủ yếu là việc kéo cày .bừa. Trâu chịu rét kém nhưng chịu nắng giỏi. Về mùa hè nó có thể kéo cày từ tờ mờ sáng đến non trưa nhất là trâu tơ, trâu đực một ngày Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> cày 3->4 sào ruộng với trọng tải 70->75kg Hình ảnh những con trâu ung dung gặm cỏ trên bãi cỏ xanh rờn, những cậu bé vắt vẻo ngồi trên lưng trâu đọc sách hoặc tung tăng thả diều.Tiếng gặm cỏ sồn sột, những thân trâu béo mẫm cùng câu hát văng vẳng “Ai bảo chăn trâu là khổ...” * Kết bài: Màu xanh mênh mông của cánh đồng lúa, cánh cò trắng rập rờn điểm tô và con trâu hiền lành gặm cỏ ven đê là hình ảnh thân thuộc đáng yêu của quê hương.Tiếng sáo mục đồng mãi mãi là hồn quê non nước. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC HS có thể chọn chiếc nón, cái phích nước, cây bút …để thuyết minh. Chú ý sử dụng các biện pháp nghệ thuật đặc biệt là yếu tố miêu tả cho đoạn văn thêm sinh động hơn. III. HƯỚNG DẪN TỰ HỌC - Chọn đề văn thuyết minh về cây cối, con vật yêu thích…tập tìm ý và lập dàn ý - Viết đoạn văn thuyết minh có sử dụng yếu tố miêu tả - Chuẩn bị: “Viết bài tập làm văn số 1”, chú ý một số đề bài tự chọn ở SGK/42 ( thuyết minh về cây cối, động vật, vật nuôi, di tích, thắng cảnh..). E. RÚT KINH NGHIỆM: ....................................................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................................................... ............................................................................................................................................................ ***************************************. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>