Giáo án Ngữ văn 8 kì 2 - Trường THCS Bình Thịnh

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010- 2011 So¹n ngµy 09 th¸ng 01 n¨m 2011. TiÕt 73 V¨n b¶n:. Nhí rõng (ThÕ L÷ ). A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - C¶m nhËn ®­îc niÒm kh¸t khao tù do m·nh liÖt, nçi ch¸n ghÐt s©u s¾c c¸i thùc tại tù túng, tầm thường, giả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở vườn b¸ch thó. - ThÊy ®­îc bót ph¸p l·ng m¹n ®Çy truyÒn c¶m cña nhµ th¬. - TÝch hîp víi phÇn TiÕng viÖt bµi C©u nghi vÊn, phÇn TËp lµm v¨n bµi ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ 1. GV: - Soạn bài, nghiên cứu SGK, SGV, tìm đọc các tài liệu khác liên quan, ảnh chân dung ThÕ L÷, tËp th¬ cña «ng... 2. HS: - Soạn bài, tìm đọc thêm tài liệu liên quan khác... C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: 2. Bµi cò: - GV kiÓm tra ý thøc chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV. HĐ của HS và nội dung cần đạt. - HS liên tưởng và tạo tâm thế vào bài. I. §äc - t×m hÓu chó thÝch. 1. T¸c gi¶ - ThÕ L÷ sinh n¨m 1907, mÊt n¨m 1989. - Tªn khai sinh lµ NguyÔn Thø LÔ. - Quª: tØnh B¾c Ninh. - Nhµ th¬ tiªu biÓu cña phong trµo Th¬ míi( 1932- 1945). - Ông là người góp phần quan trọng trong việc đổi mới thơ ca. - Ngoµi viÕt th¬ «ng cßn viÕt truyÖn vµ ho¹t động trên lĩnh vực sân khấu. - Năm 2003 ông được nhà nước truy tặng giải thưởng HCM về Văn học nghệ thuật. - T¸c phÈm chÝnh: MÊy vÇn th¬ (1935), Vµng vµ m¸u (truyÖn, 1934),... H§ 3: 2. T¸c phÈm GV hướng dẫn HS đọc với giọng điệu phù - Ra đời vào những năm đầu thập niên 30 của hîp víi néi dung c¶m xóc cña mçi ®o¹n thÕ kØ XX. th¬. - In trong tËp MÊy vÇn th¬ míi(1935) H§1: GV giíi thiÖu bµi H§ 2: GV: Cho HS tù nghiªn cøu vÒ t¸c gi¶ ë chó thÝch SGK. - H·y nªu nh÷ng nÐt hiÓu biÕt chÝnh vÒ cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Thế L÷?. - Bài thơ mượn lời của ai? Vì sao, tác giả mượn lời con hổ ở vườn bách thú? Việc 3. Giải nghĩa từ khó. GV: Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. mượn lời đó có tác dụng gì trong thể hiện c¶m xóc? - §Ó thÓ hiÖn t©m sù cña m×nh t¸c gi¶ sö dụng phương thức biểu đạt nào? - H·y quan s¸t bµi th¬ Nhí rõng, chØ ra nh÷ng ®iÓm míi vÒ h×nh thøc bµi th¬ nµy so với các bài thơ đã học thuộc thể thơ §­êng luËt? - Dùa vµo m¹ch c¶m xóc, bµi th¬ cã thÓ chia lµm mÊy phÇn?. - HS tr¶ lêi II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc v¨n b¶n. - HS đọc - HS nhËn xÐt 2. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n Mượn lời con hổ trong vườn bách thú. Để nói lên tâm sự chán ghét, uất hận trước thực t¹i x· héi ®­¬ng thêi. ThÓ hiÖn s©u s¾c t©n sù cña m×nh. BiÓu c¶m gi¸n tiÕp.. - Không hạn định số câu, số chữ. - Mçi dßng cã 8 tiÕng. - Ngắt nhịp tự do, vần không cố định. - Bøc tranh SGK cã liªn quan nh­ thÕ nµo - Giäng th¬ d¹t dµo, phãng kho¸ng. tíi néi dung bµi häc? + Bè côc: 3 phÇn GV gọi HS đọc khổ thơ 1 và 4 P1: Hình ảnh con hổ ở vườn bách thú. - Con hổ đã cảm nhận được những nỗi P2: Hình ảnh con hổ trong chốn giang sơn khổ nào khi bị nhốt trong cụi sắt ở vườn hùng vĩ. b¸ch thó? P3: H×nh ¶nh con hæ khao kh¸t giÊc méng ngµn. - HS tr¶ lêi. - Trong các nỗi khổ đó,theo em nỗi khổ nµo cña con hæ cã søc biÕn thµnhkhèi c¨m hên. V× sao? - Trong còi s¾t nçi hên c¨m cña hæ trë thµnh khèi c¨m hên.Em hiÓu khèi c¨m hên nµy nh­ thÕ nµo? - Khối căn hờn ấy biểu hiện thái độ sống vµ nhu cÇu nh­ thÕ nµo. GV gọi HS đọc khổ thơ 4. - Cảnh vườn bách thú được diễn tả qua c¸c chi tiÕt nµo ë khæ th¬ 4? - Có gì đặc biệt trong tính chất của các cảnh tượng ấy? - Cảnh tượng ấy đã gây nên phản ứng nào trong t×nh c¶m cña hæ?. 3. Ph©n tÝch a. Hình ảnh con hổ ở vườn bách thú Ta n¨m dµi tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua, - Nỗi khổ không được hoạt động trong một kh«ng gian tï h·m, thêi gian kÐo dµi. Giương mắt bé giễu oai linh rừng thẳm. - Nỗi nhục bị biến thành đồ chơi tầm thường cho thiªn h¹. ChÞu ngang bÇy cïng bän gÊu dë h¬i, Víi cÆp b¸o chuång bªn v« t­ lù. - Nçi bÊt b×nh v× bÞ ë chung cïng bän thÊp kÐm. => Nçi nhôc bÞ biÕn thµnh trß ch¬i l¹ m¾t cho: lũ người ngạo mạn,ngẩn ngơ. Vì hổ là chúa sơn lâm,vốn được cả loài người khiÕp sî. => Cảm xúc hờn căm kết đọng trong tâm hồn, đè nặng, nhức nhối, không có cách nào gi¶i tho¸t. Chán ghét cuộc sống tầm thường, tù túng. => Khát vọng tự do, được sống đúng với 2. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. phÈm chÊt cña m×nh. Hoa ch¨m,cá xÐn,lèi ph¼ng,c©y trång; - Từ đó em hiểu niềm uất hận ngàn thâu Dải nước đen giả suối,chẳng thông dòng nh­ thÕ nµo? Len dưới nách những mô gò thấp kém; -> §Òu gi¶ dèi, nhá bÐ, v« hån. Èn sau t©m sù cña con hæ chÝnh lµn nçi -> Nçi uÊt hËn, ch¸n ghÐt khi ph¶i sèng trong c¶nh giam cÇm, n« lÖ. lßng cña ai. HS th¶o luËn nhãm H§ 4: Tr¹ng th¸i bùc béi, u uÊt kÐo dµi v× ph¶i - Hãy nêu những nét ấn tượng nhất của chung sống với mọi sự tầm thường, giả dối. em vÒ nhµ th¬ ThÕ L÷? Em hiÓu g× vÒ t©m - Ch¸n ghÐt s©u s¾c thùc t¹i tï tóng, tÇm sự của nhà thơ qua hai khổ thơ vừa phân thường,giả tạo. - Kh¸t khao ®­îc sèng tù do,ch©n thËt. tÝch? - Đọc thuộc lòng một khổ thơ trong bài => Nỗi tủi nhục, căm hờn, cay đắng của con thơ Nhớ rừng mà em thích nhất và nõi rõ hổ cũng đồng điệu với bi kịch của nhân dân ta trong c¶nh xiÒng xÝch n« lÖ, sèng trong lÝ do v× sao? t¨m tèi ''nh¬ nhuèc lÇm than" III. LuyÖn tËp cñng cè 1. HS tr¶ lêi. 2. HS tù béc lé 4. Hướng dẫn học ở nhà - Đọc thuộc lòng và tập đọc diễn cảm bài thơ. - N¾m néi dung chÝnh tiÕt 1. - So¹n bµi theo c©u hái ë S¸ch gi¸o khoa. ******************************* So¹n ngµy 09 th¸ng 01 n¨m 2009 TiÕt 74 V¨n b¶n:. Nhí rõng (ThÕ L÷ ). A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - C¶m nhËn ®­îc niÒm kh¸t khao tù do m·nh liÖt, nçi ch¸n ghÐt s©u s¾c c¸i thùc tại tù túng, tầm thường, giả dối được thể hiện trong bài thơ qua lời con hổ bị nhốt ở vườn b¸ch thó. - ThÊy ®­îc bót ph¸p l·ng m¹n ®Çy truyÒn c¶m cña nhµ th¬. - TÝch hîp víi phÇn TiÕng viÖt bµi C©u nghi vÊn, phÇn TËp lµm v¨n bµi ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh. B. ChuÈn bÞ 3. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. 1. GV: - Soạn bài, nghiên cứu SGK, SGV, tìm đọc các tài liệu khác liên quan, ảnh chân dung ThÕ L÷, tËp th¬ cña «ng... 2. HS: - Soạn bài, tìm đọc thêm tài liệu liên quan khác... C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: Ngµy d¹y TiÕt/ líp HS v¾ng NhËn xÐt, xÕp lo¹i giê d¹y - häc ................. .............. ............................... ........................................................................ ................. .............. ......................... ........................................................................... 2. Bµi cò: Nªu nh÷ng nÐt chÝnh vÒ t¸c gi¶ vµ v¨n b¶n? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV Định hướng Hoạt động của HS - HS liên tưởng và tạo tâm thế vào bài. H§1: GV giíi thiÖu néi dung tiÕt häc H§ 2: I. §äc - hiÓu chó thÝch II. §äc - hiÓu v¨n b¶n GV gọi HS đọc khổ thơ 2 và 3 b. H×nh ¶nh con hæ trong chèn giang - Theo em khi về sống vườn bách thú hổ sơn hùng vĩ nhí tíi ®iÒu g× nhÊt? -> C¶nh s¬n l©m - Nh÷ng chi tiÕt nµo diÔn t¶ nçi nhí c¶nh -> ''Bãng c¶, c©y giµ, tiÕng giã gµo ngµn, s¬n l©m cña hæ? giäng nguån hÐt nói," - Nhận xét về cách dùng từ trong những lời -> Điệp từ ''với'' cùng các động từ chỉ đặc th¬ nµy? điểm của hành động''gào, thét, hét''. - T¸c dông cña nã? -> Gîi t¶ søc sèng m·nh liÖt cña nói rõng - H×nh ¶nh chóa tÓ cña mu«n loµi ®­îc bÝ Èn, thiªng liªng, hïng tr¸ng. hiÖn lªn nh­ thÕ nµo gi÷a kh«ng gian Êy? - Ta bước chân lên,dõng dạc,đường hoàng, Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng, - Có gì đặc sắc trong dùng từ, nhịp điệu Trong hang tối,mắt thần như đã quắc, của những lời thơ miêu tả chúa tể của Là khiến cho mọi vật đều im hơi. -> C¸c tõ ng÷ gîi t¶ h×nh d¸ng, tÝnh c¸ch mu«n loµi. con hổ (bước chân dõng dạc, lượn tấm thân, vờn bóng ,mắt thần đã quắc...) - Từ đó hình ảnh chúa tể của muôn loài - Nhịp thơ ngắn, thay đổi phù hợp với tâm tr¹ng. được khắc hoạ mang vẽ đẹp như thế nào? GV đọc đoạn thơ tả cảnh rừng nơi hổ đã =>Ngang tàng, lẫm liệt giữa núi rừng uy nghiªm, hïng vÜ. tõng sèng thêi oanh liÖt. - C¶nh rõng ë ®©y lµ c¶nh cña c¸c thêi => Những đêm, những ngày mưa, những ®iÓm nµo? - Cảnh sắc trong mỗi thời điểm đó có gì bình minh, những chiều. - Đêm vàng,ngày mưa chuyển bốn phương næi bËt? ngµn,b×nh minh c©y xanh n¾ng géi, nh÷ng - C¶m nhËn cña em vÒ h×nh ¶nh thiªn chiÒu lªnh l¸ng m¸u sau rõng... -> Rực rỡ, huy hoàng, náo động, hùng vĩ nhiªn qua nçi nhí cña con hæ? - Gi÷a thiªn nhiªn Êy, chóa tÓ cña mu«n vµ bÝ Èn. -> Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan? loài đã sống một cuộc sống như thế nào? 4. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới? - TiÕng chim ca giÊc ngñ ta t­ng bõng? - Việc lặp lại đại từ ''ta'' ở các lời thơ trên - Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt. cã ý nghÜa g×? -> ThÓ hiÖn khÝ ph¸ch ngang tµng, lµm chñ b¶n th©n. - T¹o nh¹c ®iÖu r¾n rái, hïng tr¸ng. - Tù tin, quyÒn uy, vang lªn ®Çy kiªu h·nh, - Trong lêi th¬ nµy, ®iÖp tõ ''®©u'' kÕt hîp tù hµo. víi c©u th¬ c¶m th¸n:''Than «i! Thêi oanh => NhÊn m¹nh vµ béc lé sù tiÕc nèi cuéc liÖt nay cßn ®©u?'' cã ý nghÜa g×.? sống độc lập, tự do của chính mình. - §o¹n th¬ nµy xuÊt hiÖn nh÷ng c©u th¬ thËt míi l¹. Em thÝch nhÊt c©u th¬ nµo? V× => §èi lËp mét bªn lµ c¶nh tï tóng, tÇm thường, giả dối với một bên là cuộc sống sao? - Hãy chỉ ra tính chất đối lập của hai cảnh chân thật, phống khoáng, sôi nổi. tượng này? -> DiÔn t¶ niÒm c¨m ghÐt cuuéc sèng tÇm thường, giả dối. - Theo em,sự đối lập này có ý nghĩa gì - Diễn tả khát vọng mãnh liệt về một cuộc trong viÖc diÔn t¶ tr¹ng th¸i tinh thÇn cña sèng tù do, cao c¶, ch©n thËt. HS th¶o lô©n nhãm con hổ ở vườn bách thú và của con người. Khæ th¬ 3 së dÜ ®­îc coi lµ bøc tranh tø - Cã ý kiÕn cho r»ng khæ th¬ 3 cã cÊu tróc b×nh v× khæ th¬ ®­îc g¾n víi 4 nçi nhí cña như một bức tranh tứ bình mang vẽ đẹp con hổ: cảnh rừng thiêng liêng'' bóng cả, nghÖ thuËt cæ ®iÓn, cã nhiÒu c¸ch t©n s¸ng c©y giµ'', kØ niÖm thêi oanh liÖt ''nh÷ng tạo. Em hiểu như thế nào về ý kiến đó? đêm vàng bên bờ suối'' ... c. Kh¸t khao giÊc méng ngµn - > Oai linh,hïng vÜ,thªnh thang. GVgọi HS đọc khổ thơ 5 - Nhưng đó là một không gian trong mộng - Giấc mộng ngàn của hổ hướng về một (nơi ta không còn được thấy bao giờ!). kh«ng gian nh­ thÕ nµo? -> Béc lé trùc tiÕp nçi tiÕc nhí cuéc sèng - C¸c c©u th¬ c¶m th¸n ë cuèi ®o¹n cã ý ch©n thËt, tù do. nghÜa g×? -> M·nh liÖt, to lín nh­ng ®au xãt, bÊt lùc. - Từ đó giấc mộng ngàn của hổ là một giấc HS th¶o luËn c¶ líp méng nh­ thÕ nµo? -> §ã lµ mét nçi ®au bi kÞch v× ­íc muèn ? Có thể coi giấc mộng ngàn là một bi kịch cao đẹp không thực hiện được trong thực kh«ng. V× sao? t¹i. - Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn ấy đã => Khát vọng được sống chân thật cuộc ph¶n ¸nh kh¸t väng m·nh liÖt nµo cña con sèng chÝnh m×nh trong xø së cña m×nh. hổ ở vườn bách thú. Đồmg thời đó chính là - Đó là khát vọng giải phóng, khát vọng tự khát vọng nào của con người? do. * Tæng kÕt H§ 3: 1. NghÖ thuËt - Nêu nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ? - ThÓ th¬ tù do, c¶m høng l·ng m¹n; m¹ch c¶m xóc s«i næi; giäng th¬ µo ¹t, khoÎ kh¾n. - Biểu tượng rất thích hợp và đẹp đẽ thể 6. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Có người cho rằng bài thơ Nhớ rừng có hai lớp nghĩa? Em có đồng ý không và lí giải điều đó?. hiện chủ đề bài thơ. - H×nh ¶nh th¬ giµu chÊt t¹o h×nh, ®Çy Ên tượng. - Ng«n ng÷ vµ nh¹c ®iÖu phong phó, giµu sức biểu cảm, thể hiện đắt ý thơ. 2. Néi dung HS th¶o luËn + NghÜa ®en: - Nhí c¶nh c©y cèi rËm r¹p n¬i nói rõng. - Nhí l¹i cuéc sèng tù do. + NghÜa bãng: - Nçi ch¸n nghÐt thùc t¹i tï tóng, tÇm thường, giả dối. - Kh¸t väng tù do cho cuéc sèng cña chÝnh mình (cuộc sống được làm người). IV. LuyÖn t©p cñng cè 1. HS đọc và nêu cảm nhận.. GV chốt ý và gọi HS đọc nội dung bài học. H§ 4 : 1. §äc thuéc lßng mét ®o¹n th¬ mµ em yªu nhÊt vµ viÕt vµi c©u nªu c¶m nhËn kh¸t quát về đoạn thơ vừa đọc thuộc? 2 2. Nhµ phª b×nh v¨n häc Hoµi Thanh có nhận xét về thơ Thế Lữ: Đọc đôi bài, nhất là bài Nhớ rừng, ta tưởng chừng thấy nh÷ng ch÷ bÞ x« ®Èy, bÞ d»n vÆt bëi mét sức mạnh phi thường.Thế Lữ như một viên tướng điều khiển đội quân Việt ngữ bằng những mệnh lệnh không thể cưỡng được ( Thi nh©n ViÖt Nam). Em hiÓu nh­ thÕ nào về ý kiến đó? Qua bài thơ này hãy chøng minh. 4. Hướng dẫn học ở nhà - Đọc thuộc lòng và tập đọc diễn cảm bài thơ. - Lµm bµi tËp luyÖn tËp - ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ khæ th¬ 3. - So¹n bµi C©u nghi vÊn. **************************** So¹n ngµy 10 th¸ng 01 n¨m 2011 TiÕt 75 C©u Nghi vÊn A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Hiểu rõ đặc điểm hình thức của câu nghi vấn. Phân biệt câu nghi vấn với các kiÓu c©u kh¸c. - Nắm vững chức năng chính của câu nghi vấn: dùng để hỏi. - TÝch hîp víi phÇn V¨n bµi Nhí rõng, phÇn TËp lµm v¨n bµi ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh. B .ChuÈn bÞ 7. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. 1. GV: - So¹n bµi, b¶ng phô, t×m thªm ng÷ liÖu kh¸c liªn quan. 2.HS: - Soạn bài, tìm đọc thêm các tài liệu khác liên quan. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: 2. Bµi cò: - GV kiÓm tra ý thøc chuÈn bÞ bµi cña HS. 3. Bµi míi: Hoạt động của GV Định hướng hoạt động của HS H§1: GV giíi thiÖu bµi - Em đang băn khuăn về một vấn đề HS suy nghĩ trả lời và tạo tâm thế vào bài. nào đó trong học tập, nếu gặp bạn biết rõ về vấn đề đó em sẽ làm gì? GV chuyÓn ý vµ giíi thiÖu bµi míi. I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng H§ 2: chÝnh GV ghi vÝ dô vµo b¶ng phô vµ treo lªn * XÐt vÝ dô: b¶ng. HS quan s¸t b¶ng phô vµ th¶o luËn GV gọi HS đọc -> Cuộc đối thoaị giữa chị Dậu với cái Tý khi - Néi dung cña ®o¹n trÝch trªn? chÞ DËu tõ nhµ NghÞ QuÕ trë vÒ. + C¸c c©u nghi vÊn trong ®o¹n trÝch trªn lµ: - Trong đoạn trích trên câu nào là câu - Sáng ngày người ta đấm u có đau không? nghi vÊn? - ThÕ lµm sao u cø khãc m·i mµ kh«ng ¨n khoai? - Hay là u thương chúng con đói quá? + §Æc ®iÓm h×nh thøc cña c¸c c©u trªn lµ: - Dựa vào những đặc điểm hình thức nào -> Cuối câu có dấu chấm hỏi. mà em biết đó là câu nghi vấn? - Trong c©u cã chøa c¸c tõ nghi vÊn nh­: ai, - Những câu nghi vấn trên dùng để làm gì, nào, tại sao, đâu,... g×? + Chức năng: Dùng để hỏi GV chèt ý * Ghi nhí: (SGK,tr11). -> C©u nghi vÊn cã trong bµi tËp bªn lµ: - ThÕ nµo lµ c©u nghi vÊn? 1. a. Sao anh kh«ng vÒ ch¬i th«n VÜ? H§3: b. Hån ë ®©u b©y giê? - Xác định câu nghi vấn trong những c. Hoa tr«i man m¸c biÕt lµ vÒ ®©u? đoạn trích sau. Những đặc điểm hình thức II. LuyÖn tËp nào cho biết đó là câu nghi vấn? Bµi tËp 1: HS lµm viÖc theo nhãm + Câu nghi vấn trong đoạn trích trên và đặc ®iÓm h×nh thøc cña chóng lµ: a.- Chị khuất tiền sưu đến chiều mai phải kh«ng? - Dùa vµo tõ nghi vÊn" kh«ng'' vµ dÊu chÊm hỏi(?) đặt ở cuối câu. b.-Tại sao con người phải khiêm tốn như thế? - Dùa vµo tõ nghi vÊn''t¹i sao'' vµ dÊu chÊm hỏi(?) đặt ở cuối câu. 8. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Căn cứ vào đâu để xác định những câu trong c¸c bµi tËp a,b,c trªn lµ c©u nghi vÊn.. - Có thể đặt dấu chấm hỏi ở cuối những c©u sau ®­îc kh«ng. V× sao?. - Ph©n biÖt h×nh thøc vµ ý nghÜa cña hai c©u sau.. - H·y cho biÕt sù kh¸c nhau vÒ h×nh thøc vµ ý nghÜa cña hai c©u sau.. c.- Văn là gì? Chương là gì? - Dùa vµo tõ nghi vÊn''g×'' vµ dÊu chÊm hỏi(?) đặt ở cuối câu. d.- Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không? - §ïa trß g×? C¸i g× thÕ? - Chị cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta ấy h¶? - Dùa vao tõ nghi vÊn'' kh«ng, g×, g× thÕ, Êy h¶'' vµ dÊu chÊm hái(?) ë cuèi c©u. Bµi tËp 2: a.- Căn cứ vào từ'' hay'' và dấu chấm hỏi đặt ở cuối mỗi câu để xác định câu nghi vấn. - Kh«ng thÓ thay ®­îc tõ'' hay''v× thay nã sÏ trë thµnh c©u tr©n thuËt. b.- Tõ hay vµ dÊu chÊm hái ë cuèi c©u. - Kh«ng thÓ thay ®­îc tõ hay v× thay nã sÏ trở thành câu đơn. c. - Căn cứ vào từ hay và dấu chấm hỏi đặt ở cuèi c©u. - Kh«ng thÓ thay tõ hay v× nÕu thay sÏ trë thµnh c©u trÇn thuËt. Bµi tËp 3: - Không thể đặt dấu chấm hỏi ở cuối các câu trên, vì đó không phải là câu nghi vấn. Trong c©u (a,b) cã chøa c¸c tõ ng÷ nghi vÊn nh­ kh«ng, t¹i sao, nh­ng kÕt cÊu chøa nh÷ng tõ nµy chØ lµm chøc n¨ng bæ ng÷ trong mét c©u - Trong bài tập c,d thì không thể đặt dấu chấm hái ë cuèi c©u nµy. V× c¸c tõ '' nµo, ai'' còng thuộc từ ngữ phiếm định nên không còn chức n¨ng nghi vÊn. Bµi tËp 4: + VÒ h×nh thøc: - C©u a cã tõ '' cã kh«ng'' - Câu b có từ '' đã khoẻ chưa'' + VÒ ý nghÜa: - Câu b có giả định là người được hỏi trước đó có vấn đề sức khoẻ, nên điều kiện giả định này không đúng và câu trở nên hơi vô lí. - Câu thứ nhất không hề có giả định. + VÝ dô: - C¸i ¸o nµy cã cò l¾m kh«ng? - Cái áo này đã cũ lắm chưa? - C¸i ¸o nµy cã míi l¾m kh«ng? - Cái áo này đã mới lắm chưa? 9. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Cho biết hai câu nghi vấn sau đây đúng hay sai? V× sao? GV chèt l¹i kiÕn thøc bµi häc. 4 . Hướng dẫn học ở nhà - VÒ nhµ lµm c¸c bµi tËp vµo vë. - Lµm thªm c¸c bµi tËp kh¸c ë s¸ch n©ng cao. - ViÕt ®o¹n v¨n sö dông c©u nghi vÊn. - So¹n bµi: ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh. ****************************** So¹n ngµy 12 th¸ng 01 n¨m 2011 TiÕt 76 ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - BiÕt ®­îc c¸ch s¾p xÕp ý trong ®o¹n v¨n thuyÕt minh cho hîp lÝ. - RÌn kÜ n¨ng viÕt ®o¹n v¨n, ph¸t hiÖn lçi sai vµ s÷a lçi. - TÝch hîp víi phÇn V¨n bµi '' Nhí rõng'', phÇn TiÕng viÖt bµi ''C©u nghi vÊn''. B. ChuÈn bÞ cña GV vµ HS 1. GV: So¹n bµi,b¶ng phô, t×m thªm ng÷ liÖu kh¸c ngoµi s¸ch.. 2. HS: So¹n bµi, tËp x©y dùng c¸c ®o¹n v¨n kh¸c, t×m thªm ng÷ liÖu... C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: 2. Bµi cò: - ThÕ nµo lµ ®o¹n v¨n? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV Định hướng Hoạt động của HS H§1: Giíi thiÖu bµi H§2: I.§o¹n v¨n trong v¨n b¶n GV ghi 2 ®o¹n v¨n a, b (SGK, tr 14) vµo thuyÕt minh b¶ng phô. 1. NhËn d¹ng c¸c ®o¹n v¨n thuyÕt minh GV gọi HS đọc - Hai đoạn văn trên đã hoàn chỉnh về ý Hai đoạn văn trên đã hoàn chỉnh về ý. ch­a? - Hãy xác định câu chủ đề, từ ngữ chủ đề, a.- Câu chủ đề là câu 1(''Thế giới đang bị c©u gi¶i thÝch, bæ sung trong ®o¹n v¨n thiếu nước ngọt nghiêm trọng''). (a)? - C©u 2, 3, 4, 5 ®­îc s¾p xÕp theo cÊu tróc diÔn dÞch nªn cã nhiÖm vô bæ sung th«ng tin, làm rõ ý chủ đề. Câu nào cũng nói về nước. - Từ ngữ củ đề duy trì nội dung đoạn văn là'' nước'. b.- Câu chủ đề là câu 1 ("Phạm Văn Đồng (1906- 2000): Nhµ c¸ch m¹ng næi tiÕng vµ - Hãy xác định câu chủ đề, từ ngữ chủ đề, nhà văn hoá lớn, quê ở xã Đức Tân, huyện c©u gi¶i thÝch, bæ sung trong ®o¹n v¨n Mé §øc, tØnh Qu·ng Ng·i''). (b)? - Câu 2, 3 cung cấp, liệt kê các hoạt động đã 10. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - C¶ hai ®o¹n v¨n ®­îc s¾p xÕp theo tr×nh tự đã hợp lí chưa? GV chèt ý vµ rót ra bµi häc (®iÓm 1, 2 phÇn ghi nhí, SGK, tr15). GV ghi ®o¹n v¨n a, b (SGK, tr14). GV gọi HS đọc - Hai đoạn văn trên thuyết minh về đối tượng nào? - Cả hai đoạn văn thuyết minh đã đúng với đặc điểm của đối tượng chưa? - Hãy chỉ ra nhược điểm của đoạn văn a, b vµ ®­a ra c¸ch kh¾c phôc? GV gọi đại diện nhóm 1 trả lời GV gäi bæ sung GV đánh giá. GV goi đại diện nhóm 2 trả lời GV gäi bæ sung GV gọi đánh giá GV chèt ý vµ rót ra néi dung bµi häc (®iÓm 3 phÇn ghi nhí). GV gọi HS đọc toàn bộ nội dung bài học.. H§3: - Viết đoạn Mở bài và Kết bài cho đề văn:''Giới thiệu trường em''? GV cho HS th¶o luËn nhãm. lµm cña Ph¹m V¨n §ång theo tr×nh tù thêi gian. - HS tr¶ lêi * Ghi nhí: (SGK, tr 15) 2. S÷a l¹i c¸c ®o¹nn v¨n thuyÕt minh ch­a chuÈn. HS đọc -> ThuyÕt minh vÒ chiÕc bót bi. ->Thuyết minh về chiếc đèn bàn. -> C¶ hai ®o¹n v¨n trªn thuyÕt minh ch­a đúng với đặc điểm của mỗi đối tượng. HS th¶o luËn nhãm th« 2 nhãm a. §o¹n v¨n thuyÕt minh vÒ chiÕc bót bi + Nhược điểm - §o¹n v¨n tr×nh bµy lén xén (bót bi víi bót mùc, vá bót bi, ®Çu bót, khi viÕt). - Chưa phân loại đặc diểm của đối tượng khi ph©n tÝch. - Phương pháp chưa phù hợp. + C¸ch ch÷a Nªn t¸ch thµnh hai ®o¹n, s¾p xÕp nh­ sau: + CÊu t¹o: ruét bót,vá bót,c¸c lo¹i bót bi. + Ruét bót: gåm ®Çu bót bi vµ èng mùc,lo¹i mực đặc biệt. + Phần vỏ: ống nhựa hoặc sắt để bao ruột và làm cán để viết.Phần này gồm ống,nắp bút có lß xo. b. Đoạn văn thuyết minh về chiếc đèn bàn + Nhược điểm - Bè côc tr×nh bµy ch­a hîp lÝ. - C¸ch s¾p xÕp c¸c ý ch­a khao häc. - Không đi từ cấu tạo đến công dụng. + C¸ch ch÷a - Phần đèn( bóng đèn, đui, dây điện, công t¾c). - Phần chao đèn. - Phần đế đèn. * Ghi nhí: (SGK, tr 15) II. LuyÖn tËp Bµi tËp1: (SGK, tr15) HS lµm viÖc theo mhãm + Cã thÓ viÕt më bµi nh­ sau: Trường em là một ngôi trường ximh xắn 11. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - H·y viÕt thµnh mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh vói chủ đề:" Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của nhân dân Việt nam''. GV gợi ý cho HS : Với đề này, có thể viết theo nh÷ng ý sau. - Giới thiệu về cuộc đời hoạt động cách m¹ng cña B¸c. - T×nh c¶m cña B¸c dµnh cho nh©n d©n, cho tæ quèc. - Tình cảm của nhân dân đối với Chủ tÞch Hå ChÝ Minh. - ViÕt ®o¹n v¨n giíi thiÖu bè côc s¸ch Ng÷ v¨n 8, tËp mét? GV gîi ý: S¸ch cã bao nhiªu bµi? Mçi bµi cã mÊy phÇn? Mçi phµn cã nh÷ng néi dung g×?. nằm lấp ló dưới hàng cây cổ thụ đầu làng. + KÕt bµi cã thÓ viÕt nh­ sau: Trong những năm tháng của cuộc đời học sinh, ngôi trường đã gắn bó với em biết bao kØ niÖm. Dï cã ®i n¬i ®©u,h×nh ¶nh ng«i trường không bao giỏ phai nhạt trong tâm trí em. * Bµi tËp 2:(SGK, tr15) HS lµm viÖc theo nhãm. GV chốt lại kiến thức đẫ học và hướng dÉn häc sinh häc ë nhµ. 4. Hướng dẫn học ở nhà - VÒ nhµ lµm c¸c bµi tËp 1, 2, 3 (SGK, tr 15) vµo vë vµ lµm tËp x©y dùng c¸c ®o¹n v¨n thuyết minh với chủ đề khác. - Ôn lại kiến thức đã học. - Soạn bài Quê hương, tìm đọc thêm các tài liệu khác có liên quan.. 12. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. So¹n ngµy 14 th¸ng 01 n¨m 2011 TiÕt 77: V¨n b¶n:. Quê hương ( TÕ Hanh) A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng, giàu sức sống của một làng quê miền biển được miêu tả trong bài thơ và tình cảm quê hương đằm thắm của tác giả. - Thấy được những nét đặc sắc nghệ thuật của bài thơ. - TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt bµi'' C©u nghi vÊn'', phÇn TËp lµm v¨n bµi''ThuyÕt minh về một phương pháp''. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc. B. ChuÈn bÞ 1. GV: - Soạn bài, ảnh chân dung Tế Hanh, tìm đọc thêm các bài viết khác liên quan... 2. HS: - So¹n bµi, nghiªn cøu thªm c¸c tµi liÖu kh¸c liªn quan... C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: 2. Bµi cò: : - §äc thuéc lßng mét ®o¹n th¬ cña bµi th¬ Nhí rõng? Qua bµi th¬ em c¶m nhËn ®­îc ®iÒu s©u s¾c nµo? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV Định hướng hoạt động của HS - HS liên tưởng và tạo tâm thế vào bài. H§1: Giíi thiÖu bµi míi H§ 2: I. §äc - hiÓu chó thÝch GV cho HS tù nghiªn cøu th«ng tin vÒ t¸c 1. T¸c gi¶ gi¶. -TÕ Hanh (TrÇn TÕ Hanh), sinh n¨m - H·y nªu nh÷ng nÐt hiÓu biÕt c¬ b¶n vÒ 1921. nhµ th¬ TÕ Hanh? - Quª: x· Giao Thuû - huyÖn B×nh S¬n- tØnh Qu¶ng Ng·i. - ¤ng s¸ng t¸c vµo hai thêi k×: + Trước cách mạng thơ ông mang nặng nỗi buồn tình yêu quê hương. - Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh nào? + Sau c¸ch m¹ng th¬ «ng nh»m phôc vô kh¸ng chiÕn vµ c¸ch m¹ng víi t©m sù nhí quê hương và khát khao thống nhất tổ quốc. - Năm 1996 ông được nhà nước trao tăng Giải thưởng HCM về VHNT. - T¸c phÈm chÝnh: Hoa niªn(1945), GV kiÓm tra viÖc gi¶i nghÜa tõ cña HS vµ Göi miÒn B¾c(1955),... l­u ý cho HS tõ ng÷ ë chó thÝch (1),(2),(3). 2. T¸c phÈm - Hoàn cảnh ra đời: Lúc tác giả đang sống ở H§ 3: HuÕ nhí tíi quª cña m×nh(1939). 13. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. GV hướng dẫn HS đọc với giọng điêu nhẹ - Xuất xứ: Rút trong tập Nghẹn ngào(1939), nhµng,tha thiÕt,nhÞp 3/5. sau in l¹i trong tËp Hoa niªn, xuÊt b¶n GV gọi HS đọc và nhận xét. (1945). 3. Gi¶i nghÜa tõ ng÷ khã - HS tr¶ lêi - Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo? II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc v¨n b¶n - Hãy nêu đề tài và mạch cảm xúc của bài - HS đọc th¬? - HS nhËn xÐt 2. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n - ThÓ th¬: 8 ch÷, gåm nhiÒu khæ, mçi khæ - Dùa vµo m¹ch c¶m xóc em cã nhËn xÐt cã 4 c©u. g× vÒ bè côc cña bµi th¬? + Đề tài: Viết về tình yêu quê hương, cụ thể lµ vÒ mét lµng chµi ven biÓn. + M¹ch c¶m xóc: Ca ngîi cuéc sèng lao động của làng chài và nỗi nhớ quê hương tha thiÕt. - Bè côc: 4 phÇn - Bài thơ sử dụng phương thức biểu đạt + Hai câu đầu: Giới thiệu chung về Làng tôi. nµo? + S¸u c©u tiÕp: Miªu t¶ c¶nh thuyÒn chµi ra khơi đánh cá. + Tám câu tiếp theo: Cảnh thuyền đánh cá trở - Hai c©u ®Çu tiªn vµ c©u th¬ phô th©n t¸c vÒ. gi¶ cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? + Bèn c©u cuèi: T×nh c¶m cña t¸c gi¶. - Từ hai câu đầu em thử hình dung về vị trí - Phương thức biểu đạt: Miêu tả và biểu cảm. lµng quª cña t¸c gi¶? HS tù béc lé 3. Ph©n tÝch - Cảnh dân chài ra khơi đánh cá a. Cảnh dân chài ra khơi đánh cá ®­îc diÔn ra trong kho¶ng thêi gian, - Thêi gian: sím mai. kh«ng gian nµo? - Kh«ng gian: trêi trong,giã nhÑ, öng hång. - NhËn xÐt vÒ kho¶ng thêi gian, kh«ng => §©y lµ mét buæi s¸ng mai ®Çy tinh kh«i gian đó? víi mét kh«ng gian tr¶i dµi, b¸t ng¸t, rùc rì của bình minh. Tất cả đều báo hiệu một chuyÕn ra kh¬i tèt lµnh, ®Çy niÒm tin hi väng. - Trước không gian đó hình ảnh ra khơi -Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá. ChiÕc thuyÒn nhÑ h¨ng nh­ con tuÊn m· ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? Phăng mái chiều,mạnh mẽ vượt trường giang - Sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo: - NhËn xÐt vÒ c¸i hay cña h×nh ¶nh vµ tõ Con thuyÒn víi con tuÊn m·. ngữ mà tác giả sử dụng trong các câu thơ - Từ ngữ gợi tả hành động mạnh: hăng,phăng,vượt. trªn? => Tuấn mã: là ngựa đẹp, khoẻ và phi GV: TuÊn m· cã nghÜa lµ g×? - HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông c¸c tõ ng÷ nhanh. 16. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. diễn tả hành động mạnh và hình ảnh so s¸nh trªn? - H×nh ¶nh con thuyÒn ®­îc tËp trung miªu t¶ ë chi tiÕt tiªu biÓu nµo?(Chi tiÕt nào đặc tả con thuyền?) - Có gì độc đáo trong cách miêu tả trên? T¸c dông cña nã? - H×nh dung cña em vÒ con thuyÒn tõ nh÷ng lêi th¬ trªn? - Cảm xúc của tác giả trước hình ảnh đó? GV goi HS đọc 8 câu tiếp - Cảnh đón thuyền đánh cá trở về được miªu t¶ ë c¸c c©u th¬ nµo? - NhËn xÐt vÒ c¸i hay trong c¸ch miªu t¶ trªn?. - Từ đó em cảm nhận được cuộc sống của n¬i ®©y nh­ thÕ nµo? - H×nh ¶nh trai tr¸ng sau chuyÕn ®i biÓn ®­îc miªu t¶ nh­ thÕ nµo? GV: Hai c©u th¬ võa t¶ thùc, võa lµ s¸ng tạo độc đáo, thú vị. - Cảm nhận của em về người dân chài từ hai c©u th¬ trªn? GV: Người dân chài nơi đây luôn mang vẻ đẹp và sự sống nồng nhiệt của biển cả.. - H×nh ¶nh con thuyÒn sau chuyÕn ®i trë vÒ. => Diễn tả khí thế lao động đầy hứng thú và d¹t dµo søc sèng. - Ca ngợi vẽ đẹp dũng mạnh của con thuyền, toát lên sức sống mạnh mẽ, vẻ đẹp hùng tr¸ng, hÊp dÉn. HS nghe - Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió... => Dïng phÐp so s¸nh míi mÏ: C¸nh buåm víi m¶nh hån lµng. - Sử dụng phép nhân hoá: rướn. - Gợi ra một vẽ đẹp bay bổng, vừa thùc võa méng, mang ý nghÜa lín lao. - Gợi sự liên tưởng con thuyền như mang linh hån, sù sèng cña lµng chµi. - BiÕn c¸i v« h×nh thµnh c¸i h÷u h×nh. => §Ñp, quý, th©n thiÕt, lµ linh hén sù sèng lµng chµi. => Phấn chấn, tin yêu, tự hào về quê hương. b. Cảnh thuyền đánh cá và bến HS đọc * Cảnh dân làng chài đón thuyền đánh cá trở vÒ. - Khắp dân làng tấp nập đón ghe về. ''Nhê ¬n trßi biÓn lÆng c¸ ®Çy ghe'', Những con cá tươi ngon thân bạc trắng. => T¸c gi¶ kh«ng t¶ cô thÓ mét ai mµ t¶ chung, gîi kh«ng khÝ c¶ lµng. - ¢m thanh: ån µo, kh«ng khÝ tÊp nËp, vui vÏ, rén rµng, tho¶ m·n. - Dẫn lời trực tiếp của người dân:"Nhờ ơn trời...''như một tiếng reo cảm tạ đất trời đã sóng yên, biển lặng để người dân chài trở về an toàn với cá đầy ghe, thể hiện tín ngưỡng, tâm hồn đẹp đẽ của những người dân vùng biÓn. - Bức tranh lao động náo nhiệt đầy ắp niềm vui vµ sù sèng. => Một cuộc sống lao động với nhiều niêm vui nh­ng còng nhiÒu lo toan. * H×nh ¶nh trai tr¸ng vµ con thuyÒn sau chuyÕn ®i biÓn. + Trai tr¸ng: Dân chài lưới làn da ngă rám nắng, C¶ th©n h×nh nång thë vÞ xa x¨m; 17. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. ®­îc nhµ th¬ miªu t¶ nh­ thÕ nµo? - Có gì đặc sắc trong lời thơ trên?. - Từ đó, em cảm nhận được vẻ đẹp nào trong t©m hån t¸c gi¶? - Sèng trong hoµn c¶nh xa c¸ch, lßng t¸c gi¶ lu«n nhí tíi nh÷ng ®iÒu g× n¬i quª nhµ?. - Mét cuéc sèng nh­ thÕ nµo ®­îc gîi lªn từ các chi tiết đó? - Cã thÓ c¶m nhËn c¸i mïi nång mÆn trong nçi nhí quª cña t¸c gi¶ nh­ thÕ nµo?. - C©u th¬ cuèi ®­îc c¸u tróc thµnh T«i thÊy nhí c¸i mïi nång mÆn qu¸ cã thªm ý nghÜa g×? - Từ đó, cho thấy về một nỗi nhớ quê của t¸c gi¶ qua khæ th¬ cuèi? - Theo em, bài thơ có nét đặc sắc gì về nội dung vµ nghÖ thuËt?. - Từ đó, em hiểu gì về nhà thơ Tế Hanh tác giả của bài thơ này? - KÓ mét sè bµi th¬ kh¸c cã cïng néi dung? H§ 4: - §äc thuéc lßng khæ th¬ em yªu thÝch?. => Những người dân chài đi biển luôn tắm nắng, gió ở những vùng đại dương xa xôi khiÕn c¬ thÓ khoÎ m¹nh, r¾n rái cña hä nh­ cßn nãng hæi vÞ mÆn cña biÓn lóc trë vÒ. §©y chính là vẽ đẹp giản dị, thơ mộng, khoẻ kho¾n. - H×nh ¶nh th¬ võa ch©n thùc võa l·ng m¹n,võa trë nªn cã tÇm vãc. + H×nh ¶nh con thuyÒn: - ChiÕc thuyÒn im bÕn mái trë vÒ n»m Nghe chÊt muèi thÊm dÇn trong thí vá. => Dïng phÐp nh©n ho¸. - C¶m nhËn con thuyÒn nh­ mét c¬ thÓ sống,như một phần sự sống lao động ở làng chài,gắn bó mật thiết với sự sống con người n¬i ®©y. => T©m hån nh¹y c¶m, timh tÕ, l¾ng nghe ®­îc sù sèng ©m thÇm trong nh÷ng sù vËt của quê hương. c. Nỗi nhớ quê hương - Biển (màu nước xanh). - C¸ (c¸ b¹c). - C¸nh buåm (chiÕc buåm v«i). - ThuyÒn (tho¸ng con thuyÒn rÏ sãng ch¹y ra kh¬i). - Mïi biÓn (c¸i mïi nång mÆn qu¸). => §Ñp, giµu. - Lam lò vµ thanh b×nh. => Mïi nång mÆn võa nång nµn, nång hËu lại mặn mà, đằm thắm. - §ã lµ mïi riªng cña lµng biÓn, ®­îc c¶m nhËn b»ng t×nh c¶m t©m t×nh, trung hiÕu cña con người xa quê. => Nhấn mạnh cả nỗi nhớ quê lẫn đặc điểm cña lµng quª. => Nçi nhí cña t¸c gi¶ thËt lµ ®a d¹ng. - Cô thÓ, th¾m thiÕt, bÒn bØ. - Gắn bó, chung thuỷ với quê hương cho dù xa c¸ch. HS nghe * Tæng kÕt + NghÖ thuËt - Sử dụng hình ảnh so sánh độc đáo. - Lêi th¬ b×nh dÞ, gîi c¶m. 18. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - ViÕt vµi c©u v¨n bµy tá c¶m xóc vÒ hai c©u th¬: Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.... - ThÓ th¬ tù do béc lé t×nh c¶m nh¹y c¶m,ch©n thµnh. + Néi dung - Bức tranh lao động tươi sáng, khoẻ khoắn tréng sù sèng cña lµng chµi. - Tấm lòng yêu quê hương trong sáng, đằm thắm của con người. => Tinh tÕ trong c¶m thô cuéc sèng lµng quª. - Nồng hậu, thuỷ chung với quê hương. Iii. LuyÖn tËp cñng cè 1. HS tr¶ lêi 2. HS viÕt vµ tr×nh bµy. 4. Hướng dẫn học ở nhà - Đọc thuộc lòng bài thơ Quê hương và tập phát biểu cảm nhận về đoạn thơ em yêu thÝch. - So¹n bµi Khi con tu hó. S ¹n ngµy 19 th¸ng 01 n¨m 2011 TiÕt 78. V¨n b¶n :. KHI CON TU Hó (Tè H÷u). A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS - Cảm nhận được lòng yêu sự sống,niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ c¸ch m¹ng trÎ tuæi ®ang bÞ giam cÇm trong tï ngôc ®­îc thÓ hiÖn b»ng nh÷ng h×nh ¶nh gîi c¶m vµ thÓ th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ mµ tha thiÕt. - TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt bµi C©u nghi vÊn,phÇn TËp lµm v¨n bµi Thuyết minh về một phương pháp. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng c¶m thô t¸c phÈm v¨n häc. B. ChuÈn bÞ 1. GV:- Soạn bài,ảnh chân dung nhà thơ Tố Hữu, tìm đọc thêm các tài liệu khác liên quan... 2. HS: - So¹n bµi, nghiªn cøu thªm c¸c tµi liÖu kh¸c liªn quan... C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức: 2. Bài cũ: : :- Đọc thuộc lòng bài thơ Quê hương của nhà thơ Tế Hanh, qua bài thơ em c¶m nhËn ®­îc nh÷ng ®iÒu s©u s¾c nµo? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV Định hướng hoạt động của HS - HS nghe vµ liªn t­áng t¹o t©m thÕ vµo bµi H§1: Giíi thiÖu bµi míi H§ 2: I. §äc - hiÓu chó thÝch GV yªu cÇu HS tù nghiªn cøu chó 1. T¸c gi¶ thÝch vÒ t¸c gi¶ (SGK, tr19). - Tè H÷u sinh n¨m 1920, mÊt n¨m 2002. - Tªn khai sinh NguyÔn Kim Thµnh. 19. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - Dùa vµo kiÕn thøc SGK vµ sù hiÓu biÕt - Quª ë ngo¹i thµnh thµnh phè HuÕ. của mình hãy trình bày những nét hiểu - Là người được giác ngộ lí tưởng cách m¹ng sím th¸ng 7-1938. biÕt chÝnh vÒ nhµ th¬ Tè H÷u? - Say mê hoạt động trong đoàn thanh niên d©n chñ HuÕ. - Thành viên của ĐCS Đông Dương. - Th¸ng 4 -1939 bÞ b¾t giam ë nhµ lao Thõa Thiªn, sau chuyÓn sang nhµ tï Lao B¶o vµ nhiÒu nhµ tï kh¸c ë T©y Nguyªn. - Tháng 3 - 1942 vượt ngục trở lại hoạt động c¸ch m¹ng ë Thanh Ho¸ vµ liªn l¹c víi - Bài thơ Khi con tu hú được ra đời trong Đảng tham gia hoạt động, lãnh đạo cách m¹ng T8-1945. hoµn c¶nh nµo? - Tõng gi÷ nhiÒu chøc vô quan träng trong GV kiÓm tra viÖc gi¶i nghÜa mét sè tõ §¶ng vµ chÝnh quyÒn Trung ­¬ng. - ¤ng ®­îc coi lµ l¸ cê ®Çu cña th¬ ca c¸ch ng÷ khã cña HS. m¹ng ViÖt Nam. H§ 3 - Năm 1996 ông được Nhà nước trao tặng Giải thưởng HCM về VHNT. - T¸c phÈm chÝnh: Tõ Êy (1937 - 1946), ViÖt B¾c (1946 - 1954), Giã léng (1955-1961)... 2. T¸c phÈm - Hoàn cảnh ra đời: Tháng 7 -1939 khi nhà th¬ ®ang bÞ giam trong nhµ lao Thõa Thiªn. 3. Gi¶i nghÜa tõ khã II.. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §oc t¸c phÈm GV hướng dẫn HS đọc với giọng điệu HS đọc vui tươi,phấn khởi ở 6 câu đầu. Sang 4 câu sau thay đổi giọng điệu uất hận, thôi HS nhận xét thóc vµ chó ý ë c¸c c©u 8, 9, 10. 2. T×m hiÓu cÊu tróc v¨n b¶n - Em cã nhËn xÐt g× vÒ thÓ th¬? - Thể thơ: lục bát, giàu nhạc điệu, dễ đọc, - T¸c dông cña thÓ th¬ nµy? c¶m xóc d¹t dµo. - Bài thơ sáng tác theo đề tài nào? - §Ò tµi: T×nh yªu cuéc sèng vµ kh¸t väng tự do của người tù cộng sản. - ý nghĩa của nhan đề: Vì tiếng chim tu hú là tín hiệu của mùa hè sôi động đang đến. Mùa hè thường gắn với ước mơ và khát vọng của con người. - Bè côc : 2 phÇn - Để miêu tả cảnh đất trời vào hè ở nông + C¶nh vµo hÌ thôn Việt Nam tác giả đã nhắc đến âm + Tâm trạng người tù thanh g×? (Bµi th¬ ®­îc më ®Çu b»ng ©m - Phương thức biểu đạt: Miêu tả và biểu thanh g×?) c¶m. - Âm thanh đó gợi lên điều gì? GV: Tu hú là một loài chim thường hay 3. Phân tích 20. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. ăn trái cây.Tiếng của nó giúp con người a. Cảnh vào hè trong tâm tưởng tác giả nhận được tín hiệu sự đổi mùa của thiên - ë n«ng th«n ViÖt Nam nhiên đất trời. - Trước không khí rạo rực này, cảnh vật - ¢m thanh: tiÕng tu hó. thiªn nhiªn ®­îc gîi lªn nh­ thÕ nµo? => Kh«ng khÝ mïa hÌ r¹o rùc, t­ng bõng, - NhËn xÐt vÒ c¸ch miªu t¶ cña t¸c gi¶ ë nhén nhÞp vµ trµn ®Çy søc sèng. khæ th¬ nµy? - HiÖu qu¶ cña viÖc sö dông c¸c lo¹i tõ Lóa chiªm ®­¬ng chÝn,tr¸i c©y ngät dÇn. trªn? Vườn râm dậy tiếng ve ngân. Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào Trêi xanh cµng réng cµng cao §«i con diÒu s¸o lén nhµo tõng kh«ng... NghÖ thuËt: + TÝnh tõ: chÝn, ngät, ®Çy, réng, cao. GV ®©y lµ mét bøc tranh thiªn nhiªn + §éng tõ m¹nh: dËy, lén nhµo. tuyệt đẹp có màu sắc rực rỡ, đường nét + Điệp từ::càng đẹp và tự nhiên. => Miªu t¶ cuéc sèng trµn ®Çy Êm no,trµn - Bức tranh này gợi lên âm thanh, hương đầy sức sống như nắng đào. vÞ nh­ thÕ nµo? - Từ đó tạo ra một bầu trời mở rộng với không gian thoáng đảng, phóng khoáng, tù do. - Em h·y cho mét lêi b×nh vÒ bøc tranh - TÝnh tõ: gîi cho bøc tranh cã c¶nh s¾c, nµy? ®­êng nÐt. - §iÖp tõ cµng:t¹o ra thÕ giíi tù do kh«ng bÞ - Trong bức tranh đó em thích nhất hình áp bức như thế giới nơi tác giả đang gánh ¶nh nµo? V× sao? chÞu. -> ¢m thanh: tiÕng diÒu, tiÕng ve. + Hương vị: Ngọt ngào của những trái cây đang ngọt dần trong khu vườn. Ngoài nương thì hương của hạt ngô đang rây vàng. HS b×nh tù do - Em có nhận xét gì về bức tranh này? => Mùa hè sống động dường như đang chín dần, đang cựa quậy và rất đẹp. - Bøc tranh nµy ®­îc béc lé trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp? - Qua đây đã bộc lộ năng lực, tâm hồn nµo cña nhµ th¬? - N¨ng lùc yªu quý cuéc sèng tù do cßn ®­îc Tè H÷u thÓ hiÖn trong nh÷ng vÇn th¬ nµo kh¸c mµ em biÕt? => H×nh ¶nh diÒu s¸o: gîi lªn cuéc sèng tù do. 21. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. - DiÒu s¸o trªn bÇu trêi ®ang lén nhµo lµ h×nh ¶nh cña cuäc sèng tù do kho¸ng đảng.đây là hình ảnh đối lập với thế giới tù đày của nhà thơ. - So víi khæ th¬ ®Çu th× nhÞp ®iÖu ë khæ HS th¶o luËn thơ thứ hai có gì thay đổi? => Bøc tranh b×nh dÞ cña lµng quª ViÖt - Nhận xét về nghệ thuật được sử dụng Nam. Nó chất chứa đầy đủ những cảnh vật ë khæ th¬ nµy? cña thiªn nhiªn n«ng th«n lóc vµo mïa. => Gi¸n tiÕp qua h×nh ¶nh th¬ cña t¸c gi¶. - Đạp tan là động từ diễn tả hành động => Nång nµn t×nh yªu cuéc sèng. nh­ thÕ nµo? - Tha thiÕt víi cuéc sèng tù do. - Lúc bấy giờ, tâm trạng của tác giả như - Nhạy cảm với mọi biến động của cuộc đời. VÝ dô: trong bµi T©m t­ trong tï thÕ nµo? - Tâm trạng đó được bộc lộ trực tiếp hay b. Tâm trạng người tù cách mạng gi¸n tiÕp? §ã lµ t©m tr¹ng g×? Ta nghe hÌ dËy bªn lßng Mà chân muốn đạp tan phòng,hèôi! - V× sao l¹i cã sù bùc béi,uÊt øc nh­ Ngét lµm sao,chÕt uÊt th«i thÕ? Con chim tu hó ngoµi trêi cø kªu! + Khæ 2: nhÞp r¾n rái, khoÎ m¹nh h¬n. - Khæ 1: nhÑ nhµng, tha thiÕt. => Nãi qu¸ - Từ ngữ gợi tả hành động mạnh: đạp tan - Tõ ng÷ c¶m th¸n:«i,th«i,lµm sao... - Ngoài tức tối,căm uất em còn đọc => Động từ đạp tan diễn tả hành động dữ ®­îc ®iÒu g× trong t©m tr¹ng t¸c gi¶? déi, quyÕt liÖt vµ thÓ hiÖn quyÕt t©m m·nh GV gọi HS đọc câu thơ cuối. liÖt. - Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có - HS nghe tiÕng chim tu hó kªu, nh­ng t©m tr¹ng của người tù khi nghe tiếng tu hú mỗi => Tâm trạng: Ngột- chết-uất. lÇn l¹i kh¸c nhau, v× sao ?. - Khi con tu hó cµng kªu th× t©m tr¹ng t¸c gi¶ biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo? - §©y cã ph¶i lµ t©m tr¹ng riªng cña t¸c gi¶ kh«ng? - H·y kÓ thªm mét sè bµi th¬ kh¸c cã cïng t©m tr¹ngvíi t¸c g¶i lóc bÊy giê? - Nªu kh¸i qu¸t nÐt chÝnh vÒ néi dung,nghÖ thuËt cña bµi th¬?. =>T©m tr¹ng ®au khæ, uÊt øc ngét ng¹t ®­îc nhµ th¬ biÓu hiÖn trùc tiÕp. - Bùc béi, uÊt øc, chÕt ngét. => V× sù chËt chéi, tï tóng, nãng bøc cña phßng giam mïa hÌ. UÊt hËn v× sù mÊt tù do. Con người chiến sĩ thì không được tự do, bị tách khỏi đồng chí, đồng đội.Dẫn đến khát vọng muốn đạp tan bức tường của nhà tï thùc d©n lµ ®iÒu tÊt yÕu. => Kh¸t khao, mong muèn cuéc sèng tù do, sím tho¸t khái thùc t¹i ng«t ng¹t n¬i nhµ tï thùc d©n. HS đọc => TiÕng chim tu hó lóc ®Çu: gäi bÇy, gäi b¹n,g¾n víi mïa v¶i chÝn, mïa hÌ sang rÊt 22. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n Ng÷ V¨n 8. N¨m häc 2010 - 2011. râ rµng.TiÕng chim nh­ kh¾c kho¶i, më ra mïa hÌ ®Çy sù sèng, sù tù do. -TiÕng chim tu hó vÒ sau: kÕt thóc bµi th¬ ,thể hiện cách kết cấu đầu cuối tương øng.¢m thanh cña tiÕng chim kªu nghe dai dẳng, có cái gì đó dục giã, thiêu đốt, thúc dục, thôi thúc con người hành động, thể hiện - Thơ là tiếng nói tâm hồn của nhà thơ. khát khao tự do cháy bỏng của người chiến Bài thơ Khi con tu hú cho ta thấy gì về sĩ trong cảnh tù đày. => Khao kh¸t tù do, cµng uÊt hËn. t©m hån th¬ Tè H÷u? - T©m hån ®ang ch¸y lªn kh¸t väng yªu cuéc sèng tù do. => Kh«ng riªng g× t¸c gi¶ mµ lµ t©m tr¹ng H§4 chung của nhân dân Việt Nam, của người tù - §äc thuéc lßng bµi th¬? - ViÕt vµi c©u nªu c¶m nhËn kh¸i céng s¶n. => Tiªu biÓu cã: Sãng Hång víi bµi LÊy cñi; qu¸t vÒ khæ th¬ cuèi? HCM víi t©p NhËt kÝ trong tï. * Tæng kÕt +. NghÖ thuËt - ThÓ th¬ lôc b¸t gi¶n dÞ, giäng ®iÖu tha thiÕt,giµu nh¹c ®iÖu. - C¶m xóc m·nh liÖt, nång ch¸y,thiÕt tha. + Néi dung - ThÓ hiÖn lßng yªu cuéc sèng, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày. => Hån th¬ nh¹y c¶m víi mäi biÓu hiÖn cña sù sèng. - Hån th¬ yªu cuéc sèng m·nh liÖt. - Hồn thơ đấu tranh cho tự do. - §ã lµ hån th¬ c¸ch m¹ng. Iii. LuyÖn tËp cñng cè 1.HS đọc thuộc. 2 - HS viÕt vµ tr×nh bµy. D. Hướng dẫn học ở nhà - Häc thuéc lßng bµi th¬. - So¹n bµi C©u nghi vÊn. *************************** So¹n ngµy 20 th¸ng 01 n¨m 2011 TiÕt 79 c©u nghi vÊn A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Hiểu rõ câu nghi vấn không chỉ dùng để hỏi mà còn dùng để cầu khiến, khẳng định, đe doạ, bộc lộ tình cảm, cảm xúc. - BiÕt sö dông c©u nghi vÊn phï hîp víi t×nh huèng giao tiÕp. 23. GV : Hå ThÞ Kim Hoa. Trường THCS Bình Thịnh Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>