Bài 5. Lời văn, đoạn văn tự sự

<span class='text_page_counter'>(1)</span><div class='page_container' data-page=1>

Ngày soạn: 27/10/2018
Ngày giảng:

<b>Tập làm văn: Tiết 20:</b>

<b>Lời văn, đoạn văn tự sự</b>

<b>I. Mức độ cần đạt:</b>

- Hiểu thế nào là lời văn, đoạn văn tự sự.

- Biết cách phân tích, sử dụng lời văn, đoạn văn để đọc- hiểu văn bản và tạo
lập văn bản.

<b>II. Trọng tâm kiến thức, kĩ năng:</b>
<b>1. Kiến thức</b>:

- Lời văn tự sự dùng để kể người và kể việc.

- Đoạn văn tự sự: gồm một số câu, được xác định giữa hai dấu chấm xuống
dòng.

<b>2. Kĩ năng:</b>

- Bước đầu biết cách dùng lời văn, triển khai ý, vận dụng vào đọc- hiểu văn
bản tự sự.

- Biết viết đoạn văn, bài văn tự sự.

<b>3. Thái độ:</b>

- HS có ý thức vận dụng sáng tạo để viết câu văn, đoạn văn phù hợp.

<b>III. Phương pháp, phương tiện, kĩ thuật dạy học phát triển năng lực:</b>
<b>1. Phương pháp, kĩ thuật dạy học tích cực: </b>

- Trao đổi thảo luận nhóm, trình bày 1 phút về lời văn, đoạn văn tự sự.

- Động não, suy nghĩ về việc sử dụng lời văn, đoạn văn tự sự trong khi tạo
lập văn bản.

<b>2. Phương tiện:</b>

- Sgk, giáo án, bảng phụ.

<b>3. Phát triên năng lực:</b>

- Năng lực giao tiếp.
- Năng lực sáng tạo.

- Năng lực tự quản bản thân.
- Năng lực giải quyết vấn đề.

<b>IV. Tiến trình dạy học:</b>
<b>1. Ổn định tổ chức:</b> 1’

- Lớp 6A2:

<b>2. Kiểm tra bài cũ:</b> 4’

H: Khi tìm hiểu đề văn tự sự, em cần lưu ý điều gì?

<b>3. Bài mới:</b>

HĐ 1: Giới thiệu bài mới: (1’)

Để hiểu được thế nào là văn tự sự, mỗi đoạn văn thường được diễn đạt như
thế nào, cơ cùng các em tìm hiểu.

Hoạt động của GV- HS Nội dung cần đạt

<b>HĐ 2 (20p):</b> Tìm hiểu lời văn, đoạn
văn tự sự.

Gọi HS đọc ví dụ.

</div>
<span class='text_page_counter'>(2)</span><div class='page_container' data-page=2>

H<b>: Đoạn văn vừa đọc gồm mấy</b>
<b>câu? Các câu giới thiệu nhân vật</b>
<b>ntn?</b>

- Đoạn 1: gồm 2 câu văn:

+ Câu 1: giới thiệu NV Hùng
Vương và Mị Nương.

+ Câu 2: giới thiệu tình cảm và ý
nguyện.

H<b>: Đoạn 2 gồm mấy câu? Từng</b>
<b>câu giới thiệu nhân vật ra sao?</b>

- Đoạn 2 gồm 6 câu: Giới thiệu ST
và TT.

+ Câu 1: Giới thiệu chung hai chàng
đến cầu hôn.

+ Câu 2, 3: Giới thiệu Sơn Tinh
( lai lịch, tài năng, tên.)

+ Câu 4, 5: Giới thiệu TT ( lai lịch,
tài năng, tên) .

+ Câu 6: kết lại: tài 2 người ngang
nhau.

<b>H: Trong 2 đoạn văn trên các câu</b>
<b>văn được kể ntn?</b>

HS: Kể theo thứ tự, không thể đảo
lộn.

<b>H: Vậy theo em thế nào là lời văn</b>
<b>giới thiệu nhân vật</b>?

H<b>: Lời văn giới thiệu nhân vật</b>
<b>thường có từ, cụm từ gì?</b>

HS: Có, người ta gọi là.

HS chú ý vào VD 3 trong Sgk.

<b>H: Đoạn văn em vừa đọc kể về sự</b>

<b>việc gì?</b>

<b>H: Đoạn văn kể về hành động nào</b>
<b>của NV? Gạch dưới những từ chỉ</b>
<b>hành động đó?</b>

HS: + Đến sau không lấy được Mị
Nương, đùng đùng nổi giận.

+ Đem quân đuổi theo.

+ Hơ mưa, gọi gió,làm thành dông
bão.

+ Dâng nước sông lên cuồn cuộn.

<b>H: Các hành động trên được kể</b>

<b>b. Nhận xét:</b>

- Lời văn giới thiệu nhân vật là lời giới
thiệu tên, họ, lai lịch, quan hệ, tính tình, tài
năng, ý nghĩa… của nhân vật.

<b>2. Lời văn kể sự việc:</b>
<b>a. Ví dụ:</b> ( Sgk – T 59 )

<b>b. Nhận xét:</b>

</div>
<span class='text_page_counter'>(3)</span><div class='page_container' data-page=3>

<b>theo thứ tự nào?</b>

HS: Trước - sau, nguyên nhân - kết
quả.

H<b>: Các hành động ấy đem lại kết</b>
<b>quả gì? </b>

- Kết quả: lụt lớn: thành Phong
Châu nổi lềnh bềnh trên một biển
nước.

H<b>: Những lời kể trùng điệp: “</b>
<b>nước ngập” …” nước dâng”…</b>
<b>gây cho em ấn tượng gì?</b>

HS: Liên tiếp của hành động, sự dữ
dội của Thủy Tinh.

<b>H: Vậy theo em, lời văn kể sự việc</b>
<b>có đặc điểm gì?</b>

Gọi HS đọc lại các đoạn văn:
HS thảo luận theo tổ.

<b>Nhóm 1</b>: Mỗi đoạn văn trên đây
biểu đạt ý chính nào?

<b>Nhóm 2:</b> Tại sao những ý chính
biểu đạt như vậy lại được gọi là câu
chủ đề?

HS: Vì chúng nêu lên ý chính, chủ
đề của đoạn văn.

<b>Nhóm 3:</b> Các câu cịn lại quan hệ
với câu chủ đề như thế nào?

HS: Diễn đạt những ý phụ của ý
chính, giải thích cho ý chính.

H<b>: Vậy em hiểu gì về đoạn văn</b>
<b>trong bài văn tự sự?</b>

- Là lời văn kể các hành động của nhân vật.
+ Các hành động được sắp xếp theo thứ tự
trước – sau, nguyên nhân – kết quả.

+ Lời kể phải tốt lên được tính chất của sự
việc.

<b>3. Đoạn văn: </b>

- Đoạn 1: Vua Hùng muốn kén rể.

- Đoạn 2: Hai thần đến cầu hôn, tài ngang
nhau, đều xứng đáng làm rể.

- Đoạn 3: TT nổi giận dâng nước đánh ST.

- Các ý phụ:

Đoạn 1: Kể theo thứ tự: trước sau, ý phụ
trình bày trước dãn đến ý chính.

- Đ 2: Ý phụ giải thích cho ý chính.
- Đ 3: ý phụ giải thích cho ý chính.

=> Đoạn văn tự sự có từ hai câu trở lên,
nhưng chỉ diễn đạt một ý chính. Đoạn văn
tự sự được đánh dấu bằng chữ cái mở đầu
viết hoa lùi đầu dịng và hết đoạn có dấu
chấm xuống dịng.

- Ý chính thường nằm ngay trong câu chủ
đề.

- Các câu khác nêu ý phụ hoặc giải thích
câu chủ đề.

<b>* Ghi nhớ:</b> ( Sgk - T 59 )

</div>
<span class='text_page_counter'>(4)</span><div class='page_container' data-page=4>

Gọi HS khái quát nội dung ghi nhớ.

<b>HĐ 3 (15p)</b>: Luyện tập.
HS đọc các đoạn văn:

<b>H: Mỗi đoạn văn trên kể về việc</b>
<b>gì? Hãy gạch dưới câu chủ đề có ý</b>
<b>quan trọng nhất của mỗi đoạn</b>
<b>văn? </b>

<b>H: Các câu triển khai chủ đề ấy</b>
<b>theo trình tự nào? </b>

<b>H: Cho biết câu nào đúng, câu</b>
<b>nào sai? vì sao</b>?

H<b>: Em hãy viết câu giới thiệu các</b>
<b>nhân vật:</b> Thánh Gióng, Lạc Long
Quân, Âu Cơ, Tuệ Tĩnh.

<b>1. Bài 1:</b>

a, Câu chủ đề: cậu chăn bị rất giỏi.

- Trình tự triển khai: ý giỏi được triển khai
qua nhiều ý phụ:

+ Chăn suốt ngày, từ sáng đến tối.

+ Dù nắng, dù mưa như thế nào, bò đều
được no căng bụng.

b, Câu chủ đề: hai cô chị ác, hay hắt hủi Sọ
Dừa, cô Út hiền lành, đối xử với Sọ Dừa tử
tế.

- Trình tự triển khai: câu 1: dẫn dắt, giải
thích.

c, Câu chủ đề: Tính cơ cịn trẻ con lắm.
- Trình tự triển khai: Các câu sau nói rõ tính
cịn trẻ con ấy biểu hiện như thế nào.

<b>2. Bài 2: </b>

a. Sai: Vì lộn xộn.

b. Đúng: Vì kể theo thứ tự lơ gic.

<b>3. Bài 3:</b>

- Thánh Gióng là vị anh hùng đánh giặc Ân.
- Ở miền đất Lạc Việc, có một vị thần thuộc
nòi rồng, tên là Lạc Long Quân.

- Ở miền núi cao phương Bắc, có nàng Âu
Cơ thuộc dòng họ Thần Nông, xinh đẹp
tuyệt trần.

- Tuệ Tĩnh là danh y lỗi lạc đời Trần.

<b>4. Củng cố bài giảng: 3’</b>

H: Khi viết lời văn kể người, kể việc cần lưu ý điều gì?
H: Viết đoạn văn cần chú ý điều gì?

<b>5. Dặn dị:</b> 1’

- Về nhà các em học thuộc ghi nhớ trong Sgk.

- Soạn bài: “ Luyện nói kể chuyện”.

<b>Rút kinh nghiệm</b>:

</div>

<!--links-->