Giáo án Lịch sử 7 tuần 16

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn : 07/12/2009. Ngày dạy: 10/12/2009 TIẾT 31 BÀI 16:. SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV(TIẾP) 1 . Mục tiêu a. Về kiến thức Giúp HS - Cuối TKXIV, nền KT ĐV bị trì trệ, đời sống của các tầng lớp NDLĐ nhất là ND, nông nô, nô tì rất đói khổ, XH rối loạn PTND, nô tì nổ ra khắp nơi - Điều đó đã chứng tỏ vương triều Trần đã bước vào thời kì suy sụp. Nhà Hồ thay thế nhà Trần trong hoàn cảnh đó là cần thiết. Nắm được mặt tích cực và hạn chế cơ bản của cải cách Hồ Quý Li b. Về kĩ năng - Bồi dưỡng cho HS kĩ năng so sánh, đối chiếu các sự kiện LS và kĩ năng hệ thống, thống kê, sử dụng bản đồ trong khi học bài biết đánh giá 1 NV LS c. Về thái độ - Thấy được sự sa đoạ, thối nát của tầng lớp quý tộc, vương hầu cầm quyền cuối thời Trần đã gây ra nhiều hậu quả tai hại cho đất nước, XH, bở vậy cần phải thay thế vương triều Trần để đưa đất nước phát triển - Có thái độ đúng đắn về PTKNND, nô tì cuối TKXIV, về nhân vật LS Hồ Quý Li. 1 người yêu nước có tư tưởng cải cách để đưa đất nước, XH thoát khỏi cuộc khủng hoảng lúc bấy giờ 2. chuẩn bị của gv & hs a. Chuẩn bị của GV : : Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án, lược đồ KNND cuối TKXIV b. Chuẩn bị của HS : SGK, vở, tìm hiểu ND bài: Sưu tầm tranh ảnh, chuyện có liên quan đến bài 3. Tiến trình bài dạy (45’) a. kiểm tra bài cũ (5’) Câu hỏi: Kể tên các cuộc KN ND, nô tì nửa sau TKXIV (Địa danh, thời gian, người lãnh đạo) Đáp án - KN: Ngô Bệ (Hải Dương) 1344- 1460 - KN: Nguyễn Thanh, Nguyễn Kị (Thanh Hoá) 1379 - KN: Phạm Sư Ôn (Hà Tây) 1390 - KN: Nguyễn Nhữ Cái (Sơn Tây) 1399- 1400 *Giới thiệu bài: Ở bài học trước, chúng ta được biết vào cuối TK XIV nhà Trần đã sụp đổ, XH ĐV lâm vào cuộc khủng hoảng trầm trọng. Trong hoàn cảnh LS đó, Hồ Quý Li đã lật đổ nhà Trần, thành lập nhà Hồ và thực hiện nhiều cải cách. Vậy những cải cách của Hồ Quý Li có ND gì? Có những tiến bộ và hạn chế ra sao? Đó là ND chính bài học hôm nay. b. Dạy nội dung bài mới (36’) Hoạt động của thầy, trò. Nội dung cần đạt 1. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? H ? H ? G. G. ?. H ?. II/ Nhà Hồ và cải cách của Hồ Cuối TKXIV các cuộc đấu tranh của ND Quý Li 1/ Nhà Hồ thành lập (1400) (8’) diễn ra mạnh mẽ dẫn đến điều gì? - Nhà nước suy yếu, làng xã tiêu điều dân đinh giảm sút Nhà Hồ thành lập trong hoàn cảnh nào? - Nhà Trần suy sụp - 1400 nhà Trần suy sụp. Hồ Qúy - XH khủng hoảng Li lên ngôi lập ra nhà Hồ - Ngoại xâm đe doạ Đọc đoạn in nghiêng GT: Thêm Hồ Quý Li tự là Lý Nguyên, dòng dõi trạng nguyên Hồ Hưng Dật, người Chiết Giang, 1 tỉnh ven biển TQ, phía Nam cửa sông Dương Tử. Vào thời Ngũ Đại, đời Hậu Hán (947- 950), Hồ Hưng Dật sang làm thái lộ Diễn Châu. Sau ông làm nhà ở Quỳnh Lưu (Nghệ An). Đến thời nhà Lí, dòng họ này có người làm phò mã nhà Lí lấy công chúa Nguyệt Đích, sinh ra công chúa Nguyện Đoan. Đến thời thứ 12 là Hồ Liêm, dời đến ở hương Đại Lại (Hà Trung- Thanh Hoá), làm con nuôi tuyên uý Lê Huấn nên đổi thành họ Lê. Quý Li là cháu thứ 4 đời của Lê Huấn, đến khi giành được ngôi vua của nhà Trần (1400) lại đổi thành họ 2/ Những biện pháp cải cách của Hồ. Hồ Quý Li (15’) Xuất thân trong gia đình quan lại, có 2 người cô lấy vua, HQL giữ chức vụ cao cấp nhất trong triều Trần (Đại Vương). Trước tình hình nhà Trần lung lay, ông đã quyết tâm thực hiện các biện pháp cải cách trên nhiều lĩnh vực. * Chính trị: Về chính trị HQL đã thực hiện biện pháp - Cải tổ hàng ngũ võ quan, thay gì thế các quý tộc nhà Trần bằng những người không thuộc họ Trần. - Đổi tên 1 số đơn vị hành chính cấp trấn quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền các cấp - Cử quan trong triều… thăm hỏi Đọc đoạn chữ nhỏ SGK ĐSND, cách làm việc của quan Tại sao HQL lại bỏ những chức quan họ lại. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> H ? H ? H ? H ? ? ? H. Trần - Sợ họ lật đổ ngôi vị của HQL Việc quan lại triều đình thăm hỏi ĐSND có ý nghĩa gì? - Chứng tỏ đất nước thời Hồ quan tâm đến ĐSND Về KT tài chính nhà Hồ thực hiện chính sách gì? Đọc phần in nghiêng Nhận xét gì về chính sách KT của triều Hồ - Phần nào làm cho KT thoát khỏi khủng hoảng và đi lên Về mặt XH, HQL đã ban hành các chính sách gì? Đọc phần chữ nhỏ SGK Nhà Hồ thực hiện chính sách hạn nô để làm gì? - Làm giảm bớt số lượng nô tì trong nước, tăng thêm số người SX cho XH. Nhà Hồ đã đưa ra những chính sách gì về VHGD? ? Đọc phần in nghiêng ? Cải cách VHGD nói trên có tác dụng ntn? H - Thay đổi chế độ cũ ? Nhà Hồ đã thực hiện chính sách gì về quân sự? ? - SGK đoạn chữ nhỏ G GT ảnh thành nhà Hồ ? Em có nhận xét gì về chính sách chính trị, quốc phòng của nhà Hồ. * Kinh tế tài chính. - Phát hành tiền giấy - Ban hành chính sách hạn điều - Quy định lại thuế đinh, ruộng. * Xã hội Thực hiện chính sách hạn nô. ?. H - Thể hiện kiên quyết mong muốn bảo vệ TQ Trong khoảng 6- 7 năm HQL tiến hành hàng loạt cải cách về mọi mặt đối với đất nước. ? Em có nhận xét gì về cải cách đó? H - Tác dụng làm ổn định tình hình đất G nước. Hạn chế tập trung ruộng đất vào ? quý tộc, địa chủ, làm suy yếu thế lực họ Trần và làm tăng thêm nguồn thu nhập của nhà nước. 5 Lop7.net. * Văn hóa giáo dục - Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm - Sửa đổi quy chế thi cử học tập. * Quân sự, quốc phòng - Làm tăng quân sĩ - Chế tạo súng mới - Phòng thủ nơi hiểm yếu - Xây thành kiên cố.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> H - Tuy nhiên 1 số chính sách chưa phù 3/ Tác dụng của cải cách Hồ hợp với thực tế và chưa được lòng dân Qúy Li (13’) ?. Nêu tác dụng của cải cách HQL. - Góp phần hạn chế tập trung ruộng đất của giai cấp quý tộc, địa chủ - Làm suy yếu thế lực quý tộc tôn thất nhà Trần - Tăng nguồn thu nhập của nhà ? Chính sách có hạn chế gì? nước và quyền lực của nhà nước * Hạn chế - 1 số chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp với tình hình thực tế ? Vì sao các chính sách không được ND - Chưa giải quyết những y/c bức ủng hộ? thiết của ND H - Chính sách chưa đảm bảo cuộc sống và quyền tự do của ND - Đều đụng chạm đến quyền lợi của các tầng lớp. Mặc dù có nhiều hạn chế nhưng những cải cách của HQL là những củng cố lớn liên quan đến toàn XH ? Tại sao HQL lại làm được như vậy? H - Nhà Trần quá yếu cần có sự thay đổi - Trước nguy cơ giặc ngoại xâm không củng cố không thể chống giặc được. -. c. Củng cố, luyện tập (3’) ? Tóm tắt những chính sách cải cách của Hồ Qúy Li ? Tác dụng của những chính sách đó? d. hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’) Học Đọc SGK Ôn lại kiên thức đã học Chuẩn bị lịch sử địa phương. 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngày soạn : 07/12/2009. Ngày dạy: 10/12/2009 TIẾT 31 BÀI 16:. SỰ SUY SỤP CỦA NHÀ TRẦN CUỐI THẾ KỈ XIV(TIẾP) 1 . Mục tiêu a. Về kiến thức Giúp HS - Cuối TKXIV, nền KT ĐV bị trì trệ, đời sống của các tầng lớp NDLĐ nhất là ND, nông nô, nô tì rất đói khổ, XH rối loạn PTND, nô tì nổ ra khắp nơi - Điều đó đã chứng tỏ vương triều Trần đã bước vào thời kì suy sụp. Nhà Hồ thay thế nhà Trần trong hoàn cảnh đó là cần thiết. Nắm được mặt tích cực và hạn chế cơ bản của cải cách Hồ Quý Li b. Về kĩ năng - Bồi dưỡng cho HS kĩ năng so sánh, đối chiếu các sự kiện LS và kĩ năng hệ thống, thống kê, sử dụng bản đồ trong khi học bài biết đánh giá 1 NV LS c. Về thái độ - Thấy được sự sa đoạ, thối nát của tầng lớp quý tộc, vương hầu cầm quyền cuối thời Trần đã gây ra nhiều hậu quả tai hại cho đất nước, XH, bở vậy cần phải thay thế vương triều Trần để đưa đất nước phát triển - Có thái độ đúng đắn về PTKNND, nô tì cuối TKXIV, về nhân vật LS Hồ Quý Li. 1 người yêu nước có tư tưởng cải cách để đưa đất nước, XH thoát khỏi cuộc khủng hoảng lúc bấy giờ 2. chuẩn bị của gv & hs a. Chuẩn bị của GV : : Nghiên cứu tài liệu, soạn giáo án, lược đồ KNND cuối TKXIV b. Chuẩn bị của HS : SGK, vở, tìm hiểu ND bài: Sưu tầm tranh ảnh, chuyện có liên quan đến bài 3. Tiến trình bài dạy (45’) a. kiểm tra bài cũ (5’) Câu hỏi: Kể tên các cuộc KN ND, nô tì nửa sau TKXIV (Địa danh, thời gian, người lãnh đạo) Đáp án - KN: Ngô Bệ (Hải Dương) 1344- 1460 - KN: Nguyễn Thanh, Nguyễn Kị (Thanh Hoá) 1379 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - KN: Phạm Sư Ôn (Hà Tây) 1390 - KN: Nguyễn Nhữ Cái (Sơn Tây) 1399- 1400 *Giới thiệu bài: Ở bài học trước, chúng ta được biết vào cuối TK XIV nhà Trần đã sụp đổ, XH ĐV lâm vào cuộc khủng hoảng trầm trọng. Trong hoàn cảnh LS đó, Hồ Quý Li đã lật đổ nhà Trần, thành lập nhà Hồ và thực hiện nhiều cải cách. Vậy những cải cách của Hồ Quý Li có ND gì? Có những tiến bộ và hạn chế ra sao? Đó là ND chính bài học hôm nay. b. Dạy nội dung bài mới (36’) Hoạt động của thầy, trò. ? H ? H ? G. G. Nội dung cần đạt II/ Nhà Hồ và cải cách của Hồ Cuối TKXIV các cuộc đấu tranh của ND Quý Li 1/ Nhà Hồ thành lập (1400) (8’) diễn ra mạnh mẽ dẫn đến điều gì? - Nhà nước suy yếu, làng xã tiêu điều dân đinh giảm sút Nhà Hồ thành lập trong hoàn cảnh nào? - Nhà Trần suy sụp - 1400 nhà Trần suy sụp. Hồ Qúy - XH khủng hoảng Li lên ngôi lập ra nhà Hồ - Ngoại xâm đe doạ Đọc đoạn in nghiêng GT: Thêm Hồ Quý Li tự là Lý Nguyên, dòng dõi trạng nguyên Hồ Hưng Dật, người Chiết Giang, 1 tỉnh ven biển TQ, phía Nam cửa sông Dương Tử. Vào thời Ngũ Đại, đời Hậu Hán (947- 950), Hồ Hưng Dật sang làm thái lộ Diễn Châu. Sau ông làm nhà ở Quỳnh Lưu (Nghệ An). Đến thời nhà Lí, dòng họ này có người làm phò mã nhà Lí lấy công chúa Nguyệt Đích, sinh ra công chúa Nguyện Đoan. Đến thời thứ 12 là Hồ Liêm, dời đến ở hương Đại Lại (Hà Trung- Thanh Hoá), làm con nuôi tuyên uý Lê Huấn nên đổi thành họ Lê. Quý Li là cháu thứ 4 đời của Lê Huấn, đến khi giành được ngôi vua của nhà Trần (1400) lại đổi thành họ 2/ Những biện pháp cải cách của Hồ. Hồ Quý Li (15’) Xuất thân trong gia đình quan lại, có 2 người cô lấy vua, HQL giữ chức vụ cao cấp nhất trong triều Trần (Đại Vương). Trước tình hình nhà Trần lung lay, ông đã quyết tâm thực hiện các biện pháp cải cách trên nhiều lĩnh vực. * Chính trị: 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ?. H ? H ? H ? H ? H ? ? ? H. Về chính trị HQL đã thực hiện biện pháp - Cải tổ hàng ngũ võ quan, thay gì thế các quý tộc nhà Trần bằng những người không thuộc họ Trần. - Đổi tên 1 số đơn vị hành chính cấp trấn quy định cách làm việc của bộ máy chính quyền các cấp - Cử quan trong triều… thăm hỏi ĐSND, cách làm việc của quan Đọc đoạn chữ nhỏ SGK Tại sao HQL lại bỏ những chức quan họ lại. * Kinh tế tài chính Trần - Sợ họ lật đổ ngôi vị của HQL Việc quan lại triều đình thăm hỏi ĐSND có ý nghĩa gì? - Chứng tỏ đất nước thời Hồ quan tâm - Phát hành tiền giấy - Ban hành chính sách hạn điều đến ĐSND Về KT tài chính nhà Hồ thực hiện chính - Quy định lại thuế đinh, ruộng sách gì? Đọc phần in nghiêng Nhận xét gì về chính sách KT của triều Hồ - Phần nào làm cho KT thoát khỏi khủng hoảng và đi lên Về mặt XH, HQL đã ban hành các chính * Xã hội Thực hiện chính sách hạn nô sách gì? Đọc phần chữ nhỏ SGK Nhà Hồ thực hiện chính sách hạn nô để làm gì? - Làm giảm bớt số lượng nô tì trong nước, tăng thêm số người SX cho XH. ?. Nhà Hồ đã đưa ra những chính sách gì về VHGD? ? Đọc phần in nghiêng ? Cải cách VHGD nói trên có tác dụng ntn? H - Thay đổi chế độ cũ ? Nhà Hồ đã thực hiện chính sách gì về quân sự? ? - SGK đoạn chữ nhỏ G GT ảnh thành nhà Hồ ? Em có nhận xét gì về chính sách chính trị, quốc phòng của nhà Hồ H - Thể hiện kiên quyết mong muốn bảo 9 Lop7.net. * Văn hóa giáo dục - Dịch sách chữ Hán ra chữ Nôm - Sửa đổi quy chế thi cử học tập. * Quân sự, quốc phòng - Làm tăng quân sĩ - Chế tạo súng mới - Phòng thủ nơi hiểm yếu - Xây thành kiên cố.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> vệ TQ Trong khoảng 6- 7 năm HQL tiến hành hàng loạt cải cách về mọi mặt đối với đất nước. ? Em có nhận xét gì về cải cách đó? H - Tác dụng làm ổn định tình hình đất G nước. Hạn chế tập trung ruộng đất vào ? quý tộc, địa chủ, làm suy yếu thế lực họ Trần và làm tăng thêm nguồn thu nhập của nhà nước. H - Tuy nhiên 1 số chính sách chưa phù 3/ Tác dụng của cải cách Hồ hợp với thực tế và chưa được lòng dân Qúy Li (13’) ?. Nêu tác dụng của cải cách HQL. - Góp phần hạn chế tập trung ruộng đất của giai cấp quý tộc, địa chủ - Làm suy yếu thế lực quý tộc tôn thất nhà Trần - Tăng nguồn thu nhập của nhà ? Chính sách có hạn chế gì? nước và quyền lực của nhà nước * Hạn chế - 1 số chính sách chưa triệt để, chưa phù hợp với tình hình thực tế ? Vì sao các chính sách không được ND - Chưa giải quyết những y/c bức ủng hộ? thiết của ND H - Chính sách chưa đảm bảo cuộc sống và quyền tự do của ND - Đều đụng chạm đến quyền lợi của các tầng lớp. Mặc dù có nhiều hạn chế nhưng những cải cách của HQL là những củng cố lớn liên quan đến toàn XH ? Tại sao HQL lại làm được như vậy? H - Nhà Trần quá yếu cần có sự thay đổi - Trước nguy cơ giặc ngoại xâm không củng cố không thể chống giặc được c. Củng cố, luyện tập (3’) ? Tóm tắt những chính sách cải cách của Hồ Qúy Li ? Tác dụng của những chính sách đó? d. hướng dẫn học sinh tự học ở nhà (1’) - Học - Đọc SGK 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> - Ôn lại kiên thức đã học - Chuẩn bị lịch sử địa phương. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span>