Giáo án Ngữ văn 8 - Tuần 16 - Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc Giáo án Ngữ Văn 8 Ngày soạn : 26.11.2009 Tuần 16 Tiết 61: THUYẾT MINH VỀ MỘT THỂ LOẠI VĂN HỌC I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức : Giúp HS: củng cố về kiểu bài thuyết minh , thấy được muốn làm bài văn thuyết minh chủ yếu phải dựa vào tìm hiểu , quan sát và tra cứu . 2. Kĩ năng: Rèn luyện các thao tác xây dựng văn bản thuyết minh : quan sát , nhận thức . 3. Tư tưởng: Giáo dục HS ý thức làm bài văn thuyết minh . II. CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của GV: - Nghiên cứu SGK, SGV, STK để nắm được mục tiêu và nội dung của bài học - Đọc thêm các tài liệu có nội dung liên quan đến bài học; - Soạn giáo án .Bảng phụ ghi bài thơ dùng phân tích đặc điểm thể thơ 2.Chuẩn bị của HS: Đọc bài và trả lời các câu hỏi tìm hiểu (mục I). III. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Ổn định tình hình lớp: (1’) Kiểm tra sĩ số ,tác phong của HS 2. Kiểm tra bài cũ : (Kết hợp trong nội dung bài học ). 3. Giảng bài mới : a. Giới thiệu bài : (1’) Chúng ta đang tìm hiểu về thể loại thuyết minh, đã vận dụng và thực hiện nhiều bài thuyết minh chủ yếu là thuyết minh về một thứ đồ dùng. Tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu cách thuyết minh về một thể loại văn học. b.Tiến trình bài dạy : TG. 22’. HOẠT ĐỘNG CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Hoạt động 1 : Từ quan sát đến mô tả – thuyết minh đặc I. Từ quan sát đến mô tả – thuyết minh đặc điểm một điểm một thể loại văn học. * Hướng dẫn HS tìm hiểu đề - HS tìm hiểu đề bài văn thuyết bài văn thuyết minh một thể minh theo hướng dẫn của GV. loại văn học . - Gọi HS đọc hai bài thơ . - 2 HS đọc hai bài theo yêu cầu của GV . Mỗi bài có mấy dòng ? Mỗi - Mỗi bài có 8 câu . - Mỗi câu có 7 tiếng dòng có mấy tiếng ? Có thêm bớt Không thể thêm bớt . được không ? Xác định bằng – trắc cho mỗi HS thực hiện ghi kí hiệu vào các tiếng trong bài thơ “Vào nhà tiếng ở các dòng ? - GVgiới thiệu cho HS nắm các ngục Quảng Đông cảm tác” Vẫn là hào kiệt,vẫn phong lưu kí hiệu: T B B T T B B(vần) Bằng (B) : ngang – huyền Trắc (T) : sắc – hỏi - ngã – nặng Chạy mỏi chân thì hãy ở tù T T B B T T B(vần) Đã khách k nhà trong bốn biển T T B B B T T Lại người có tội giữa năm châu T B T T T B B(vần) Bủa tay ôm chặt bồ kinh tế T B B T B B T. . NỘI DUNG. 1 Lop8.net. thể loại văn học Đề: Thuyết minh đặc điểm thể thơ thất ngôn bát cú . 1. Đặc điểm thể thơ: *Bài gồm 8 dòng,mỗi dòng 7 tiếng. *Luật bằng,trắc: Bằng (B) : ngang – huyền Trắc (T): sắc-hỏi- ngã -nặng T B B T T B B(vần) T T B B T T B(vần) T T B B B T T T B T T T B B(vần) T B B T B BT T T B B T T B(vần) B T T B BT T B B B T T B B(vần). Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc. Giáo án Ngữ Văn 8 Mở miệng cười tan cuộc oán thù T T B B T T B(vần) Thân ấy vẫn còn ,còn sự nghiệp B T T B B T T Bao nhiêu nguy hiểm sợ gì đâu B B B T T B B(vần) -Đối:Cặp câu : 3 -4 đối nhau 5 – 6 đối nhau -Đối trong các dòng thơ: Các tiếng 2,4,6 của các dòng 1 và 2 ,3 và 4 , 5 và 6, 7 và 8. Xác định đối,niêm giữa các dòng với nhau ? GV cho HS hiểu biết luật đối niêm :các tiếng Nhất – tam – ngũ bất luận (có nghĩa là các tiếng 1,3,5 không theo luật). Nhị – tứ – lục phân minh (có nghĩa là các -Niêm:Câu 2-3,câu 4-5,câu 6-7 tiếng 2,4,6 phải theo luật). GVKL:khi xét đối,niêm giữa các dòng không cần xét các tiếng 1,3,5 chỉ xem xét các tiếng 2,4,6 Xác định vần trong bài thơ và Vần : Hiệp vần ở các tiếng cuối dòng:1-2 -4 -6 -8 ( lưu, tù ,châu, cách ngắt nhịp ? thù ,đâu -> vần bằng ) -Nhịp : 4 / 3. - HS lập dàn bài theo hướng dẫn. Nêu một định nghĩa chung về thể thơ thất ngôn bát cú. Phần thân bài ,em thuyết minh - Giới thiệu đặc điểm thể thơ : + Số câu,số tiếng trong mỗi bài những gì? + Quy định về bằng – trắc + Niêm – đối + Gieo vần + Nhịp -Ưu nhược, điểm và vị trí của thể thơ Kết bài ,em định nêu lên điều Vai trò của thể thơ từ xưa đến nay trong văn học gì? * Hướng dẫn HS lập dàn bài. Mở bài,em nêu gì?. *Phép đối: - Đối ý theo từng cặp Cặp câu 3 – 4 đối nhau và Cặp câu 5 -6 đối nhau -Đối trong các dòng thơ: Các tiếng 2,4,6 của các dòng 1 và 2 ,3 và 4 , 5 và 6, 7 và 8 *Niêm: Câu 2-3, câu 4-5, câu 6-7 *Hiệp vần : ở các tiếng cuối dòng:1-2-4-6 -8(lưu,tù,châu, thù ,đâu ->vần bằng ) *Ngắt Nhịp: 4 / 3 2. Lập dàn bài : a) Mở bài:Nêu một định nghĩa chung về thể thơ thất ngôn bát cú. b) Thân bài: - Giới thiệu đặc điểm thể thơ: + Số câu,số tiếng trong mỗi bài + Quy định về bằng – trắc + Niêm – đối + Gieo vần + Nhịp -Ưu nhược, điểm và vị trí của thể thơ c) Kết bài:Vai trò của thể thơ từ xưa đến nay trong văn học 3.Ghi nhớ:. Vậy muốn thuyết minh một HS chốt ý:Quan sát thật kĩ , thể loại văn học em sẽ làm như nhận xét và nêu đặc điểm tiêu biểu thế nào ? -HS đọc ghi nhớ ( SGK/154) -Gọi HS đọc ghi nhớ 18’. Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS luyện tập.. II .Luyện tập:. * Hướng dẫn HS làm bài tập.. - HS làm bài tập theo hướng dẫn Đề bài: Thuyết minh đặc của GV. điểm của truyện ngắn trên cơ sở truyện ngắn lão Hac của - GV gọi HS xác định yêu cầu -HS xác định yêu cầu BT BT. Nam Cao . -Cho HS đọc bài tham khảo - HS đọc bài tham khảo để nắm * Gợi ý : truyện ngắn thêm về thể loại truyện ngắn . Yêu cầu HS thảo luận nhóm lập - HS thực hiện bài tập theo hướng dàn ý cho đề văn trên dẫn của GV. -Gọi HS trình bày,sau đó GV sửa a-Định nghĩa về truyện ngắn a-MB: Định nghĩa truyện chữa ngắn b-Giới thiệu các yếu tố của truyện b- TB:Giới thiệu các yếu tố . 2. Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc. Giáo án Ngữ Văn 8 của truyện ngắn gồm : - Tự sự - Miêu tả , biểu cảm , đánh giá … -Bố cục, chi tiết , lời văn … + Bố cục chặt chẽ . + Lời văn trong sáng , giàu hình ảnh + Chi tiết bất ngờ , độc đáo. ngắn gồm : - Tự sự là yếu tố chính quyết định sự tồn tại của một truyện ngắn gồm sự việc chính và nhân vật chính . (Sự việc lão Hạc giữ tài sản cho con bằng mọi giá . Nhân vật : lão Hac ) -Miêu tả , biểu cảm : bổ trợ thêm cho truyện thêm sinh động và hấp dẫn . -Bố cục, chi tiết , lời văn … + Bố cục chặt chẽ . + Lời văn trong sáng,giàu hình ảnh +Chi tiết bất ngờ , độc đáo c-Vai trò của truyện ngắn c-KB: Vai trò của truyện ngắn 2’. Hoạt động 3 :Củng cố. Yêu cầu HS nhắc lại nội dung HS nhắc lại nội dung phần ghi phần ghi nhớ nhớ theo yêu cầu của GV. 4- Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo : (1’ ). *Bài cũ: - Về nhà cần: + Hoàn thành bài tập trong phần luyện tập vào vở bài tập. + Nắm kĩ cách thức làm bài thuyết minh một thể loại văn học .. *Bài mới: - Chuẩn bị trước bài : “ Muốn làm thằng cuội.”,cụ thể : + Đọc kĩ văn bản ở nhà . + Tìm hiểu vài nét về tác giả và tác phẩm . + Tìm hiểu thể loại và chú thích . + Trả lời các câu hỏi phần đọc – hiểu văn bản vào vở bài soạn .. IV.RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :. ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. . 3 Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc Ngày soạn : 26.11.2009 Tiết 62: Hướng dẫn đọc thêm MUỐN. Giáo án Ngữ Văn 8 Tuần 16. LÀM THẰNG CUỘI. Tản Đà I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức : Giúp HS hiểu được: - Tâm sự của nhà thơ lãng mạn Tản Đà : buồn chán trước thực tại đen tối và tầm thường , muốn thoát li khỏi thưc tại ấy bằng một mộng ước rất ngông . - Cảm nhận được cái mới mẻ trong hình thức một bài thơ thất ngôn của Tản Đà . 2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng cảm thụ , phân tích thơ lãng mạn . 3. Tư tưởng: Giáo dục HS yêu mến , kính trọng những người để lại cho đời những tác phẩm văn học có giá trị . 2.Chuẩn bị của HS: II. CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của GV: - GV : Đoạn văn cảm nhận chi tiết, hình ảnh đặc sắc của bài thơ. 2.Chuẩn bị của HS: học bài cũ , đọc trước bài thơ , trả lời các câu hỏi tìm hiểu . III. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Ổn định tình hình lớp: (1’) Kiểm tra sĩ số ,tác phong của HS 2. Kiểm tra bài cũ : (5’) *Câu hỏi: Hãy đọc thuộc lòng bài thơ “ Đập đá ở Côn Lôn” ? Phân tích 4 câu thơ đầu của bài thơ này? *Gợi ý trả lời: - HS đọc thuộc lòng bài thơ . - HS phân tích để thấy được hình ảnh người tù với tư thế hiên ngang , sừng sững giữa đất trời Côn Đảo . 3. Giảng bài mới : a. Giới thiệu bài : (1’) Trong dòng văn học Việt Nam, giai đoạn văn học giao thời giữa cái cũ và cái mới xuất hiện rất nhiều nhà thơ nhà văn với những tác phẩm có giá trị. Trong số đó, có bài thơ “Muốn làm thằng cuội” của Tản Đà. Tiết học này chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu bài thơ này. b.Tiến trình bài dạy : TG 3’. HOẠT ĐỘNG CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. NỘI DUNG. Hoạt động 1 : Hướng dẫn HS tìm hiểu vài nét về tác giả – I .Vài nét về tác giả – tác phẩm: tác phẩm * Hướng dẫn HS tìm hiểu tác giả – -HS tìm hiểu tác giả – tác phẩm tác phẩm . (Chú thích *,SGK/155) - Gọi HS đọc chú thích * - Cá nhân HS đọc. Nêu vài nét về tác giả Tản Đà ? Tản Đà ( 1889 – 1939 ) học hành thi cử nhiều nhưng không đỗ , chuyển sang sáng tác văn chương . Thơ ông tràn đầy cảm xúc lãng mạn đậm tính dân tộc . - GV nói thêm về tác giả: Ông được - HS nghe. xem là chiếc cầu nối giữa thơ cũ và mới . Thơ ông thể hiện cái ngông , cái tài hoa , tài tử … Nằm ở quyển : Khối tình con Bài thơ được viết khi nào ? I xuất bản 1917 - HS nghe. - GV nói thêm: Đây là một trong. . 4. Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc những bài thơ thể hiện cái ngông của Tản Đà . 5’ Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS tìm hiểu chung. * Hướng dẫn HS đọc và tìm hiểu - HS tìm hiểu chú thích theo chú thích . hướng dẫn của GV. - Giọng đọc nhẹ nhàng , mơ màng , HS chú ý nghe để đọc cho đúng . nhịp 4 / 3 – 2 / 2 / 3 . - Đọc qua một lần - Gọi HS đọc bài thơ . -HS đọc bài thơ - Sau đó gọi HS đọc các chú thích ở -HS đọc các chú thích . SGK . Lưu ý kĩ ở các chú thích : 2 , 3 , 4, 5 Bài thơ viết theo thể thơ gì ? Thất ngôn bát cú Đường luật 22’. - GV giảng: Bài thơ không nói rõ nhưng với tình hình đất nước ta có thể suy đoán được Tản Đà chán đời vì sao . Bởi thế mà ông cảm thấy bất hoà sâu sắc với thực tại , với xã hội muốn thoát li khỏi cuộc đời chán nản . - GV gọi HS đọc 4 câu tiếp . Với tâm trạng đó Tản Đà có ý nghĩ như thế nào ? - GV giảng: Muốn thoát khỏi nơi trần thế buồn chán , lên cung trăng dạo chơi cùng chị Hằng . Tại sao muốn thoát li thực tại lên cung trăn g? Niềm vui thực sự đến với Tản Đà khi nào ? - GV giảng: Lên cung trăng không buồn tủi mà dâng lên niềm vui mới , xa hẳn cõi trần bụi bặm bon chen , đây là cái ngông của nhà thơ .. Cái ngông của Tản Đà thể hiện trong bài thơ như thế nào ? - GV giảng: Đó là chọn cách xưng hô thân mật , thậm chí hơi suồng sã với chị Hằng , ước nguyện muốn làm thằng Cuội . -Gọi HS đọc 2 câu cuối Giấc mộng thoát li kết thúc bằng hình ảnh nào ? Em hiểu hình ảnh này như thế . II. Tìm hiểu chung: 1-Đọcvăn bản và tìm hiểu chú thích:. 2- Thể thơ : Thất ngôn bát cú Đường luật. III . Tìm hiểu bài thơ:. Hoạt động 3 :Tìm hiểu chi tiết bài thơ * Hướng dẫn HS tìm hiểu bài thơ. - Gọi HS đọc hai câu đầu . Hai câu đầu là tiếng than của Tản Đà .Vì sao Tản Đà lại chán trần thế?. Giáo án Ngữ Văn 8. HS tìm hiểu bài thơ . - HS đọc 2 câu thơ . 1-Hai câu thơ đầu: Vì xã hội nhiều ngang trái bất công , đất nước mất độc lập , tự Tâm trạng buồn chán,bất hòa với thực tại do . - HS nghe.. 2.Bốn câu giữa(câu 3->6): - HS đọc 4 câu tiếp Muốn lên cung trăng dạo chơi. . Tìm cách trốn đời , xa lánh nơi trần thế đầy rẫy bất công. Khi được làm bạn cùng mây , gió , chị Hằng , xa hẳn trần thế . - HS nghe.. Là muốn làm bạn với chị Cái ngông của Tản Đà là Hằng , lên cung quế chơi đùa. muốn thoát li mọi cái tầm - HS nghe. thường để làm bạn với chị Hằng,vui cùng gió,cùng mây 3.Hai câu thơ cuối: -HS đọc 2 câu cuối Tựa vai chị Hằng nhìn xuống -Hình ảnh lãng mạng,thơ trần gian . mộng trữ tình Cười vì thoát khỏi trần thế , -Cười :Cười vì thoát khỏi 5 Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc nào ?. Giáo án Ngữ Văn 8 thoả mãn khát vọng vừa mỉa trần thế , thoả mãn khát mai , khinh bỉ cõi trần tầm vọng vừa mỉa mai , khinh thường . bỉ cõi trần tầm thường . - GV bình: Hình ảnh này thể hiện - HS nghe. tâm trạng thảnh thơi , không vướng bận bụi trần còn mang vẻ mỉa mai khinh bỉ . IV. Tổng kết: Hoạt động 4 : Tổng kết * Hướng dẫn HS tổng kết khái - HS tổng kết bài học theo hướng * Nội dung : quát lại giá trị nội dung và nghệ dẫn của GV. Bất hoà sâu sắc với thực thuật . tại tầm thường , xấu xa , Bài thơ thể hiện tâm sự gì của tác Bất hoà sâu sắc với thực tại muốn thoát li bằng mộng tầm thường , xấu xa , muốn thoát tưởng lên cung trăng để giả ? li bằng mộng tưởng lên cung bầu bạn với chị Hằng . trăng để bầu bạn với chị Hằng . * Nghệ thuật : Nghệ thuật của bài thơ có gì đặc Hồn thơ lãng mạn pha hút Hồn thơ lãng mạn pha chút ngông nghênh đáng yêu và sự ngông nghênh đáng yêu và sắc ? đổi mới ở thể thơ thất ngôn . sự đổi mới ở thể thơ thất ngôn . - Cá nhân HS đọc ghi nhớ . - GV gọi 1 HS đọc ghi nhớ .. 5’. 2’. Hoạt động 5: Củng cố. -Yêu cầu HS đọc diễn cảm bài thơ -HS đọc diễn cảm bài thơ ?Theo em,những yếu tố nghệ thuật -Trả lời theo cảm nhận của cá nào đã tạo nên sức hấp dẫn của bài nhân trên cơ sở đã tổng kết thơ?. 4- Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo : (1’ ). *Bài cũ: - Về nhà cần: + Học thuộc lòng bài thơ . + Nắm kĩ nội dung đã cảm nhận . + Nắm được nội dung – nghệ thuật của bài thơ *Bài mới: - Chuẩn bị trước bài : “ Ôn tập Tiếng Việt.”,cụ thể : Thực hiện các yêu cầu của từng phần:Từ vựng và Ngữ pháp. IV.RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :. ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. . 6. Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc Ngày soạn : 28.11.2009 Tiết 63. Giáo án Ngữ Văn 8 Tuần 16. ÔN TẬP TIÊNG VIỆT. I. MỤC TIÊU: 1. Kiến thức : Giúp HS hệ thống hóa những kiến thức tiếng Việt đã học ở HK 1 . 2. Kĩ năng: Rèn luyện kĩ năng sử dụng tiếng Việt trong nói , viết . 3. Tư tưởng: Giáo dục HS ý thức sử dụng tiếng Việt . II. CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của GV: Hệ thống câu hỏi , Bảng phụ hệ thống kiến thức. 2.Chuẩn bị của HS: Học bài cũ , hệ thống lại kiến thức đã học . III. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Ổn định tình hình lớp: (1’) Kiểm tra sĩ số ,tác phong của HS 2. Kiểm tra bài cũ : (3’) Kiểm tra vở bài tập của 3 HS . 3 .Giảng bài mới : a. Giới thiệu bài : (1’) Để giúp các em hệ thống lại kiến thức về tiếng Việt đã học và đặc biệt là áp dụng làm tốt bài kiểm tra học kì I, tiết học hôm nay chúng ta sẽ tiến hành ôn tập phần tiếng Việt – sẽ hệ thống lại toàn bộ các kiến thức đã học ở phân môn này . b.Tiến trình bài dạy : TG 19’. HOẠT ĐỘNG CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Hoạt động 1 : Hướng dẫn HS hệ thống về từ vựng: * Hướng dẫn HS ôn tập lại nội - HS ôn lại các kiến thức đã học dung phần từ vựng . Thế nào là một từ có nghĩa rộng - Từ có nghĩa rộng : phạm vi nghĩa của từ đó bao hàm nghĩa và nghĩa hẹp ? Cho ví dụ ? một số từ ngữ khác . GV:Tính rộng hay hẹp nó chỉ VD : Thú rộng hơn voi,hươu … mang tính tương đối , với nó phụ - Từ có nghĩa hẹp khi phạm vi nghĩa của từ đó được bao hàm thuộc vào phạm vi nghĩa của từ . VD : Cây , cỏ , hoa hẹp hơn thực trong phạm vi nghĩa của một từ vật nhưng lại rộng hơn cây dừa , ngữ khác . VD : Cá thu hẹp hơn cá . cỏ gà … -GV cho HS thảo luận nhóm thực -HS thảo luận nhóm thực hiện phần thực hành (ý a) hiện phần thực hành (ý a)  Dựa vào kiến thức về VHDG  Nhóm thực hiện ,ghi kết quả: Truyện dân gian và về cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ hãy điền từ ngữ thích hợp vào những ô trống theo sơ đồ sau Truyền Truyện Truyện Truyện thuyết cổ tích ngụ ngôn cười (theo SGK/157) Giải thích những từ ngữ có  Nhóm thực hiện ,ghi kết quả: -Truyềnthuyết:Truyện dân gian nghĩa hẹp trong sơ đồ trên? kể về các nhân vật và sự kiện lich sử xa xưa,có nhiều yếu tố thần kì.. . 7 Lop8.net. NỘI DUNG I.Từ vựng 1. Cấp độ khái quát của nghĩa từ ngữ: a) Khái niệm: (SGK/10) vd: Thực vật cây. cỏ. hoa. cây dừa… cỏ gà…hoa huệ… b)Bài tập:. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc. Giáo án Ngữ Văn 8. -Truyện cổ tích:Truyện dân gian kể về cuộc đời ,số phận của một số kiểu nhân vật quen thuộc,có nhiều chi tiết tưởng tượng,kì ảo. -Truyện ngụ ngôn: Truyện dân gian mượn chuyện về loài vật,đồ vật hoặc về chính con người để nói bóng gió chuyện con người. -Truyện cười:Truyện dân gian dùng hình thức gây cười để mua vui hoặc phê phán đả kích  Tìm từ ngữ chung trong những Cá nhân phát hiện: Từ ngữ chung (từ ngữ có nghĩa câu giải thích ấy? rộng): Truyện dân gian 2. Trường từ vựng : Thế nào là trường từ vựng ? Là tập hợp những từ có ít nhất - Khái niệm: (SGK/21) -vd:Trường từ vựng chỉ vũ một nét chung về nghĩa . Cho ví dụ ? vd: Trường từ vựng chỉ phương khí: súng ,gươm,tên lửa,lựu GV lưu ý cho HS: tiện giao thông :tàu, xe,thuyền… đạn… Cần phân biệt cấp độ khái quát của từ ngữ và trường từ vựng: + Cấp độ khái quát : mối quan hệ bao hàm nhau . 3. Từ tượng hình, tượng + Trường từ vựng : tập hợp các từ thanh: Thế nào là từ tượng hình ? Cho Từ tượng hình : gợi tả hình a) Thế nào là từ tượng hình? ảnh,dáng vẻ,hoạt động,trạng thái vd :lom khom,vật vã,rón rén, ví dụ và đặt câu? Lom khom dưới núi tiều … của sự vật. +VD : lom khom,vật vã,rón rén, Lác đác bên sông chợ… thập thò,lò dò,thướt tha,… Lom khom dưới núi tiều vài chú b)Thế nào là từ tượng thanh? Lác đác bên sông chợ mấy nhà -vd: ầm ầm, róc rách, hu hu, Thế nào là từ tượng thanh ? Từ tượng thanh: mô phỏng âm sột soạt,gâu gâu, lộp bộp,… thanh của tự nhiên,của con người -Mưa rơi lộp bộp trên mái Cho ví dụ và đặt câu? +VD: ầm ầm,róc rách,hu hu,sột tôn. GVKL: Từ tượng hình , từ tượng soạt,gâu gâu,lộp bộp,lách tách… thanh gợi được hình ảnh , âm +Mưa rơi lộp bộp trên mái tôn thanh cụ thể, sinh động , có giá trị biểu cảm cao;thường được dùng trong văn miêu tả và tự sự. 4. Từ ngữ địa phương và biệt ngữ xã hội : a) Thế nào là từ ngữ địa phương? Vd: bắp,bẹ,heo,mô,tê,củ mì, đậu phộng,mè,… b) Thế nào là biệt ngữ xã -Biệt ngữ xã hội :chỉ được dùng hội? trong một tầng lớp XH nhất định vd:gậy,ngỗng,phao,trúng tủ.. vd: gậy,ngỗng,phao,trúng tủ.. 5. Thế nào là nói quá ? Là biện pháp tu từ phóng đại Vd: Cày đồng đang buổi ban. Thế nào là từ ngữ địa phương Từ ngữ địa phương: chỉ sử dụng ở một hoặc một số địa và biệt ngữ xã hội ? Cho ví dụ ? phương nhất định . Vd: bắp,bẹ,heo,mô,tê,củ mì, đậu phộng,mè,…. Thế nào là phép nói quá ? Cho . 8. Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc ví dụ ?. Thế nào là phép nói giảm nói tránh ? Cho ví du ? GV:Hai biện pháp này được sử dụng nhiều trong thơ văn để tăng sức biểu cảm .. 18’. Giáo án Ngữ Văn 8 mức độ, qui mô , tính chất của sự vật,hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh,gây ấn tượng,tăng sức biểu cảm. Vd: Thuận vợ thuận chồng tát biển Đông cũng cạn -Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm. Là một biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị,uyển chuyển tránh gây cảm giác quá đau buồn,ghê sợ,nặng nề;tránh thô tục,thiếu lịch sự. vd: Chị ấy không còn trẻ lắm -Bác đã đi rồi sao,Bác ơi! ->Dùng cách diễn đạt tế nhị, tránh gây cảm giác đau buồn khi nghe tin Bác mất. 6. Thế nào là nói giảm nói tránh ? Vd:Chị ấy không còn trẻ lắm ->Dùng cách diễn đạt tế nhị,tránh gây cảm giác nặng nề đối với người tiếp nhận lời. Hoạt động 2 : Hướng dẫn HS hệ thống kiến thức về ngữ II . Ngữ pháp pháp * Hướng dẫn HS ôn tập phần - HS theo dõi câu hỏi phần ngữ ngữ pháp . pháp  Thế nào là trợ từ ? Cho ví dụ ? Là những từ dùng để nhấn mạnh hoặc biểu thị thái độ đánh giá sự vật,sự việc được nói đến trong câu VD : Chính anh là người lười tập thể dục . Thán từ là gì ? Cho ví dụ ?. Thế nào là tình thái từ?. Đặc điểm của câu ghép? Cho ví dụ ? GV:Các vế trong câu ghép có thể nối với nhau bằng dấu câu hoặc bằng quan hệ từ . Cho biết quan hệ ý nghĩa giữa các vế trong câu ghép? Gọi HS đọc bài tập (ý a)và thực . trưa Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. -> cách nói phóng đại nhằm nhấn mạnh nỗi vất vả cực nhọc của người nông dân gây cảm xúc yêu thương nơi người đọc.. A- Lí thuyết: 1. Thế nào là trợ từ ? VD: Chính anh là người lười tập thể dục .->nhấn mạnh -Nó làm được mỗi một bài tập -> đánh giá. 2. Thế nào là thán từ? Là những từ dùng để bộc lộ VD : Than ôi! Thời oanh liệt tình cảm, cảm xúc của người nói nay còn đâu?->Bộc lộ sự đau hoăc dùng để gọi đáp . buồn thương tiếc VD : Dạ , em đang học bài. 3. Thế nào là tình thái từ ? Là những từ được thêm vào VD: Những tên khổng lồ nào câu để cấu tạo câu : nghi vấn , cơ? cầu khiến , cảm thán và để biểu thị các sắc thái tình cảm của người nói . VD : Anh đã đọc xong rồi à? 4. Đặc điểm của câu ghép? Câu ghép là những câu do hai VD : Gió thổi , mây bay . hoặc nhiều cụm C-V không bao -Vì nó lười học nên nó ở lại chứa nhau tạo thành .Mỗi cụm lớp. C-V này được gọi là một vế câu . VD : Gió thổi , mây bay . Các vế trong câu ghép có quan hệ ý nghĩa chặt chẽ :bổ sung , nối tiếp , nguyên nhân , điều kiện … B- Thực hành : Đọc bài tập (a) và thực hiên a)Đặt câu: 9 Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc hiện yêu cầu. Giáo án Ngữ Văn 8 theo yêu cầu +Câu có dùng trợ từ và tình thái từ: Cuốn sách này mà chỉ 20.000đồng à? + Câu có dùng trợ từ và thán từ: Ô hay,cả em mà cũng nghĩ vậy..  Gọi HS xác định câu ghép  HS xác định câu ghép: Pháp chạy , Nhật hàng , vua trong (ý b) Bảo Đại thoái vị .  Có thể tách câu ghép trên Có thể tách thành câu đơn thì thành những câu đơn được không? mối liên hệ liên tục của ba sự kiện dường như không được thể Vì sao? hiện rõ bằng khi gộp thành ba vế của câu ghép. Gọi HS đọc yêu cầu (ý c) Đọc yêu cầu (ý c) Xác định câu ghép và cách nối HS thực hiện yêu cầu bài tập: (1) : Nối bằng : cũng như các vế trong câu ghép? Yêu cầu HS đánh số thứ tự vào (3 ) : Nối bằng : bởi vì . đầu mỗi câu để tìm hiểu 2’. +Câu có dùng trợ từ và tình thái từ: Cuốn sách này mà chỉ 20.000đồng à? + Câu có dùng trợ từ và thán từ: Ô hay,cả em mà cũng nghĩ vậy. b)Xác định câu ghép: Pháp chạy , Nhật hàng , vua Bảo Đại thoái vị . ->Có thể tách thành ba câu đơn nhưng giảm mối liên hệ và tính liên tục. c) Xác định câu ghép và cách nối các vế câu ghép. -Hai câu ghép:1 và 3 (1) : Nối bằng : cũng như (3 ) : Nối bằng : bởi vì .. Hoạt động 3 : Củng cố. -Yêu câu HS nhắc lại kiến thức -HS nêu các nội dung kiến thức trong bài ôn trong hai phần :Từ vựng và Ngữ pháp. 4- Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo : (1’ ). *Bài cũ: - Về nhà cần: + Nắm kĩ các nội dung lí thuyết đã ôn tập . + Cho ví dụ minh hoạ cho các nội dung . + Làm hoàn thành các bài tập vào vở bài tập. *Bài mới: - Học bài kĩ để chuẩn bị kiểm tra học kì. - Soạn và chuẩn bị trước bài : Trả bài tập làm văn số 3 + Xem lại đề bài đã viết ở tiết trước. + Lập trước dàn bài cho đề bài đó vào vở soạn.. IV.RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :. ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………. . 10. Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc Ngày soạn : 28 -11 - 2009 Tiết 64 :. Giáo án Ngữ Văn 8 Tuần 16. TRẢ BÀI TẬP LÀM VĂN SỐ 3. I. MỤC TIÊU : 1. Kiến thức: Giúp HS nhận thức được kết quả cụ thể bài viết của bản thân về các mặt: cách vận dụng lí thuyết để viết bài văn thuyết minh, cách dùng từ, trình bày bài viết... 2. Kĩ năng : HS biết sửa bài , sửa chữa những sai sót để bổ sung hoàn chỉnh bài viết . 3. Tư tưởng : Giáo dục HS ý thức sửa bài . II. CHUẨN BỊ : 1.Chuẩn bị của GV: -Chấm bài , nắm được ưu điểm và khuyết điểm của bài viết của HS . - Ghi chép nội dung cần sửa cho HS 2.Chuẩn bị của HS: Nhớ lại đề và lập dàn ý bằng cách trả lời câu hỏi phần gọi ý đánh giá bài làm . III. HỌAT ĐỘNG DẠY HỌC : 1. Ổn định tình hình lớp: (1’) Kiểm tra sĩ số ,tác phong của HS 2. Kiểm tra bài cũ : Không kiểm tra 3 Giảng bài mới : a. Giới thiệu bài : (1’) Điểm số đối với bài làm là quan trọng vì nó thể hiện kết quả cụ thể,tổng hợp năng lực,kiến thức,kĩ năng của các em.Nhưng quan trọng hơn,đó là sự nhận thức những ưu,nhược điểm về các mặt trong bài viết của mình và tìm cách sửa chữa nó. b.Tiến trình bài dạy : TG. 5’. HOẠT ĐỘNG CỦA GV. Hoạt động 1: Hướng dẫn HS nhắc lại đề bài và xác định yêu cầu. - GV yêu cầu 1 HS nhắc lại đề bài đã viết. - GV chép đề lên bảng,yêu cầu HS đọc lại Hãy xác định thể loại, yêu cầu của đề bài?. 16’. . HOẠT ĐỘNG CỦA HS. - 1HS nhắc lại đề bài đã viết. - HS đọc lại đề bài  HS xác định: + Thể loại: Văn thuyết minh. + Nội dung : Cây bút mà em đang sử dung (bút máy ,bút bi). NỘI DUNG Đề bài : Hãy giới thiệu về cây bút mà em đang dùng . I--Xác định yêu cầu đề: - Thể loại: Văn thuyết minh. - Nội dung : Cây bút mà em đang sử dung (bút máy ,bút bi). Hoạt động 2: Trả bài và hướng dẫn HS lập dàn ý .. II- Lập dàn ý. - GV trả bài cho HS. - HS nhận bài - GV yêu cầu HS đọc kĩ lại bài - HS đọc bài của mình. viết của mình. Gọi HS trình bày dàn ý trước lớp - Trình bày trước lớp dàn ý đã lập ở nhà GV nhận xét bổ sung thành dàn bài chi tiết, cụ thể. - GV treo bảng phụ có ghi dàn - HS ghi dàn bài chi tiết vào bài mẫu phần cuối của bài làm + Mở bài: Giới thiệu chung về cây bút trong sự gắn bó và phát triển của đời sống con người ( Sử dụng phương pháp nêu định nghĩa, giải thích). 1 Mở bài: Giới thiệu chung về cây bút trong sự gắn bó và phát triển của đời sống con người ( Sử dụng phương pháp nêu định nghĩa, giải thích). 11 Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc. 16’. 3.Kết bài: Khẳng định vai trò của cây bút trong đời sống hiện tại và cả tương lai.. 3. Kết bài: Khẳng định vai trò của cây bút trong đời sống hiện tại và cả tương lai. Hoạt động 3: Nhận xét chung và nêu cách sửa lỗi trong bài HS. - GV nhận xét các mặt ưu và khuyết điểm từ bài viết các em đã viết: * Ưu : - Biết cách làm bài thuyết minh. - Bài có bố cục 3 phần rõ ràng . - Sử dụng phương pháp thuyết minh khá phù hợp. - Nội dung thuyết minh đảm bảo theo yêu cầu của đề . - Diễn đạt rõ ràng , mạch lạc , có liên kết . - Lỗi các loại không đáng kể . * Hạn chế : - Bài viết ngắn , nội dung thuyết minh sơ sài . - Bố cục không rõ ràng - Một số bài viết đôi chỗ lệch sang kiểu bài miêu tả , biểu cảm. - Diễn đạt lủng củng, ngôn ngữ còn thiếu chuẩn xác. - Sai chính tả , sai ngữ pháp. - Một số bài làm chữ viết không rõ ràng, tẩy xoá nhiều . *Đọc một số bài hay cho HS tham khảo. 5’. 2.Thân bài: Thuyết minh cụ thể về đặc điểm của cây bút: -Về cấu tạo của bút bi (bút máy): vỏ, ruột, ngòi bút, … -Nguyên liệu làm bút?Màu sắc?Có những loại bút nào?Sở thích của em về loại bút? -Về cách sử dụng và hiệu quả sử dụng. -Công dụng:Vật cần thiết và không thể thiếu trong cuộc sống nhất là đối với HS -Cách thức bảo quản để sử dụng được lâu dài,bền,mới…. Giáo án Ngữ Văn 8 2.Thân bài: Thuyết minh cụ thể về đặc điểm của cây bút: -Về cấu tạo của bút bi (bút máy) : vỏ, ruột, ngòi bút, … -Nguyên liệu làm bút?Màu sắc?Có những loại bút nào?Sở thích của em về loại bút? -Về cách sử dụng và hiệu quả sử dụng. -Công dụng:Vật cần thiết và không thể thiếu trong cuộc sống nhất là đối với HS -Cách thức bảo quản để sử dụng được lâu dài,bền,mới…. - HS đối chiếu, quan sát, sửa chữa. - HS nghe GV nhận xét và rút kinh nghiệm từ nhận xét của GV.. III. Sửa lỗi : - HS nghe GV nhận xét các lỗi 1.Lỗi chính tả: thường gặp và tự sửa trong bài 2.Lỗi dùng từ của mình 3.Lỗi diễn đạt 4.Lỗi viết câu(sai ngữ pháp). HS nghe học tập cách viết. Hoạt động 4 : Củng cố.. - Yêu cầu HS nhắc lại vai trò HS nhắc lại vai trò của từng của từng phần trong bố cục bài phần trong bố cục bài văn thuyết văn thuyết minh. minh.. . 12. Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường Trung học cơ sở Tam Quan Bắc. Giáo án Ngữ Văn 8. IV. KẾT QUẢ KIỂM TRA: K.Lớp. S.Soá. 0 - dưới 2. 2 - dưới 3,5. 3,5 - dưới 5,0. SL. SL. SL. %. %. %. 5,0-dưới 6,5 SL. %. 6,5-dưới 8,0 SL. %. 8,0-10,0 SL. %. TB trở lên SL. 8A3. 41. 0. 2. 5. 13. 15. 6. 34. 8A4. 42. 0. 5. 4. 19. 14. 0. 33. 8A5. 46. 0. 0. 11. 24. 11. 0. 35. 8A6. 44. 0. 1. 5. 24. 12. 2. 38. %. Ghi chuù. 4- Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo : (1’ ). *Bài cũ:-Nắm kĩ phương pháp làm một bài văn thuyết minh; tham khảo các bài thuyết minh -Yêu cầu những em bài đạt điểm yếu tự giác viết lại -Số HS khác tự viết một bài văn thuyết minh về một đối tượng mà em am hiểu nhất *Bài mới: Chuẩn bị bài : Ông đồ Cụ thể: - Đọc bài thơ; -Tìm hiểu tác giả – tác phẩm; -Trả lời các câu hỏi phần :Đọc - hiểu văn bản ). V.RÚT KINH NGHIỆM – BỔ SUNG :. ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ...................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... . 13 Lop8.net. Giaùo vieân: Traàn Thò Kim Oanh.

<span class='text_page_counter'>(14)</span>