Giáo án Ngữ văn lớp 7 tiết 30: Qua đèo ngang

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS TT Mỹ Thọ. Tuaàn : 08. Tieát : 30 Teân baøi daïy :. Giáo án Ngữ Văn 6. Bài 8 : BẠN ĐẾN CHƠI NHAØ Nguyeãn Khuyeán (1835 – 1929). Ngaøy daïy : I. Mục tiêu cần đạt: Giuùp hoïc sinh : -Tình bạn đậm đà, hồn nhiên của Nguyễn Khuyến. -Bước đầu hiểu thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. II. Chuaån bò : Giáo viên : Soạn tốt giáo án, tham khảo tài liệu, chuẩn bị đồ dùng dạy học. Học sinh : Học thuộc bài cũ, soạn bài mới trước ở nhà. III. Các họat động trên lớp : 1. Ổn định lớp : (Kiểm tra sỉ số lớp). 2.Kieåm tra baøi cuõ : (6’) ?. Trắc ngiệm : bài thơ “Qua Đèo Ngang” cùa Bà Huyện Thanh Quan là bài thơ tả : a) Caûnh thieân nhieân. b) Tình cảm nhớ nước, thương nhà. c) Caûnh nguï tình. ?. Vấn đáp : Tại sao cụm từ “ta với ta” mà lại chỉ một người ? Em có thể thay từ “ta” cuối cùng bằng từ nào khác được hay không ? Vì sao ? 3. Giảng bài mới : a. Giới thiệu bài mới : (1’) Nguyễn Khuyến để lại cho đời hai bài thơ đặc sắc về tình bạn. Đó là bài “Khóc Dương Khuê” và “Bạn đến chơi nhà”. Nếu bài thơ “Bạn đến chơi nhà” là nỗi đau đớn, thống thiết, nghẹn ngào khi nghe tin bạn qua đời đột ngột thì “Bạn đến chơi nhà” là niềm vui khôn xiết, hóm hỉnh khi đã lâu bạn già mới đến thăm. Đó là nội dung của bài học hôm nay. Các em vở SGK trang 164 ghi tựa bài học. b.Tiến trình hoạt động dạy và học : TG. 3’. HOẠT ĐỘNG CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. -Gọi hs đọc phần chú thích SGK trang 104 của bài. Sau đó GV khaùi quaùt laïi vaøi neùt veà taùc giaû vaø ñaët caâu hoûi cho hs. (HS trả lời, GV kết luận).. -Nguyeãn Khuyeán (1835 – 1909), quê ở thôn Vị Hạ, xã Yên Đỗ (Nay thuộc xã Trung Löông, huyeän Bình Luïc, Tænh Haø Nam).. NOÄI DUNG I. Giới thiệu : 1.Taùc giaû :. -Nguyeãn Khuyeán (1835 – 1909), quê ở xã Trung Löông, huyeän Bình Luïc, Tænh Haø Nam. -Ông là người thông minh, học giỏi, đỗ đầu ba kì thi : Hương, Hội, Đình, do đó còn coù teân laø Tam Nguyeân Yeân. - 87 -. Lop8.net. Huyønh Thò Haûo.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS TT Mỹ Thọ. 2’. 1’. Giáo án Ngữ Văn 6. Đỗ. -Nguyeãn Khuyeán laø moät nhaø thơ lớn của dân tộc. 2.Thể loại : ?. Dựa vào bài thơ “Qua Đèo Ngang” vừa học cho biết bài thơ “Bạn đến chơi nhà” thuộc thể thơ gì ? (HS trả lời, GV kết luaän).. -GV đọc bài thơ, hướng dẫn hs cách đọc, gọi 2, 3 hs đọc bài thơ (có nhận xét cách đọc của hs). ?. YÙ cô baûn cuûa baøi thô noùi keân nội dung gì ? (HS trả lời, GV kết luaän).. -Theå thô thaát ngoân baùt cuù (Baøi có 8 câu - mỗi câu 7 chữ, có cách gieo vần chỉ một vần ở các chữ cuối của các câu 1, 2, 4, 6 ,8, phép đối…… Theå thô thaát ngoân baùt cuù (Bài 8 câu – 1 câu 7 chữ – hiệp vần ở các chữ cuối của caùc caâu 1; 2; 4; 6; 8; pheùp đối câu 3 với câu 4; câu 5 với câu 6) II. Tìm hieåu vaên baûn : -HS chú ý lắng nghe và đọc bài 1. Đại ý : thô gioïng chaäm raõi, ung dung, hoùm hænh, chuù yù caùch ngaét nhòp ở câu 6. -Baøi thô vieát veà tình baïn cao quí, đẹp đẽ : yếu tố tình cảm là treân heát.. Baøi thô boäc loä moät tình baïn -Khi bạn đến nhà thăm thì -HS chú ý lắng nghe để nắm đậm đà thắm thiết. Nguyễn Khuyến có cử chỉ vì với được bài. baïn, ta ñi vaøo phaàn moät cuûa baøi hoïc. 5’. -GV coù theå nhaéc laïi caâu thô vaø ñaët caâu hoûi cho hs. ?. Đọc câu thơ em có suy nghĩ gì -Giọng thơ vui, phấn chấn khi về giọng điệu ? (HS trả lời, GV đã lâu mới được bạn tới thăm, keát luaän). câu thơ tự nhiên.. 2. Lời chào câu thơ : (Câu thơ thứ nhất).. -Nhö moät tieáng reo vui, hoà hởi khi đã lâu mới được bạn tới thăm. -Câu thơ rất tự nhiên như lời nói thường hàng ngày.. -Gv noùi caâu chuyeån sang phaàn 2 cuûa baøi hoïc.. 3. Mong muoán tieáp baïn vaø. - 88 -. Lop8.net. Huyønh Thò Haûo.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS TT Mỹ Thọ. Giáo án Ngữ Văn 6. 12’. -GV có thể gọi hs đọc 6 câu thơ tieáp theo, ñaët caâu hoûi. ?. Để tiếp bạn đầu tiên Nguyễn Khuyến đã nghỉ ngay đến gì ? Với cách nghỉ đó mong muốn tieáp baïn nhö theá naøo ? (HS traû lời, GV kết luận).. khaû naêng : (6 caâu thô tieáp -HS đọc bài và chú ý lắng nghe theo). để trả lời câu hỏi. -Tác giả nghĩ đến chợ trước tiên ý muốn tiếp bạn thật đàng hoàng.. -Nhà thơ nhắc đến “chợ” trước tiên itiếp bạn thật đàng hoàng. Nhưng “chợ” lại xa nhaø vaø cuõng khoâng coù treû ?. Những thứ tiếp bạn (Nhà thơ -Những thứ tiếp bạn thật đơn ở nhà để sai bảo. định tiếp bạn) là những thứ gì ? giản : cá, gà, cải, bầu, mướp. Nếu nấu thành những món ăn thì những thứ này có giá trị không ? Vì sao ? (HS trả lời, GV keát luaän). -Những thứ tác giả định tiếp baïn thaät ñôn giaûn : caø, caù, gà, cải, bầu, mướp. Tất cả đếu có nhưng chưa lấy được, ?. Những thứ vừa kể trên, có -Tất cả đều có nhưng chưa lấy chưa dùng được để tiếp bạn.. hay không ở nhà Nguyễn Khuyeán ? Vì sao taùc giaû khoâng dùng để đãi bạn ? (HS trả lời, GV keát luaän). ?. Taùc giaû taïo ra moät tình huoáng ñaëc bieät nhö theá nhaèm coù duïng ý gì ? (HS trả lời, GV kết luận).. được, chưa dùng được để tiếp baïn.. -Nhaø thô khoâng than ngheøo, coù hay khoâng thì baïn vaãn quí meán mình.. -GV noùi theâm caû mieáng traàu leã nghi tieáp khaùch toái thieåu cuõng khoâng coù. -GV noùi caâu chuyeån yù sang phaàn 4 cuûa baøi.. 4. Caâu thô keát – quan heä giữa vật chất và tình cảm : (câu thơ thứ 8). 5’. -GV khaùi quaùt laïi caâu thô vaø neâu caâu hoûi cho hs. ?. Trong thơ có cụm từ “ta với ta” nói lên điều gì ? Thử so sánh với “ta với ta” trong bài “Qua. - 89 -. -Nhaø thô khoâng coù than ngheøo maø coù hay khoâng baïn cuõng thoâng caûm vaø quí meán mình.. -HS chú ý lắng nghe để nắm baøi. -Khaúng ñònh tuy hai maø moät : Tôi và Bác như một đồng nhất. Lop8.net. Huyønh Thò Haûo.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS TT Mỹ Thọ. Giáo án Ngữ Văn 6. Đèo Ngang” vừa học ? (HS trả trọn vẹn khác với bài thơ lời, GV kết luận). Qua Đèo Ngang 1 tâm hồn buoàn, coâ ñôn…. -Cụm từ “ta với ta” thể hiện sự đồng nhất giữa chủ và khaùch, tuy hai maø moät. ?. Caâu thô khaúng ñònh ñieàu gì veà tình baïn cuûa nhaø thô ? (HS traû -Khaúng ñònh tình baïn cao hôn vaät chaát. Trong tình baïn tình lời, GV kết luận). caûm laø yeáu toá quyeát ñònh. -Khaúng ñònh tình baïn cao hôn vaät chaát. Trong tình baïn, tình caûm laø yeáu toá quyeát ñònh. -Sau đó GVKL về nội dung và ngheä thuaät cuûa baøi thô, cho hs rút ra nội dung phần ghi nhớ, ghi -HS chú ý lắng nghe và đọc to, rõ phần ghi nhớ. vaøo phaàn toång keát. 5.Tổng kết : (Ghi nhớ SGK trang 105). III. Luyeän taäp : (12’) 1) ( SGK trang 106) GV : Gọi hs đọc BT, xác định yêu cầu, hướng dẫn hs cách làm bài, chia nhóm, nhận xét. HS : Đọc BT, nắm yêu cầu BT, trả lời nhanh, chính xác BT theo đáp án sau : -Ngôn ngữ ở bài “Bạn đến chơi nhà” là những câu chữ bình dị, mộc mạc dễ hiểu, gắn với ngôn ngữ cuộc sống đời thường. -Ở bài, đoạn thơ “Sau phút chia li” ngôn ngữ uyên bát khoa trương, ướt lệ thuộc cách nói của ngôn ngữ bác học : “Thiếp – Chàng,….”. 2) (SGK trang 106) GV : Gọi hs đọc BT, xác định yêu cầu, hướng dẫn hs cách làm bài, chia nhóm, nhận xét. HS : Đọc BT, nắm yêu cầu BT, trả lời nhanh, chính xác BT theo đáp án sau : * Gioáng : -Cấu tạo sắp xếp cụm từ. -Theå hieän caûm xuùc, taâm traïng cuûa chuû theå (hai nhaø thô). -Gợi mở dự báo cho người đọc. * Khaùc : -Hai từ “ta” trong Bà Huyện Thanh Quan chỉ một người, một tâm trạng. Đó là Bà Huyện với cái bóng của bà, với nổi cô đơn thăm thẳm không biết chia sẽ cùng ai, giữa không gian bao la vô tận trời mây non nước. -Hai từ “ta” trong Nguyễn Khuyến chỉ hai người “Nhà thơ và bạn”. Chung một tâm trạng mừng vui laâu ngaøy gaëp nhau. 4. Củng cố kiến thức : (2’) ?. Đọc lại diễn cảm bài thơ. ?. Sắp xếp các mẫu giấy theo từng ý kiến thức ở từng đề mục trong bài học. (cho hs xung phong) ?. Tìm câu tục ngữ, thành ngữ nói về tình bạn. 5. Daën doø : (1’) -Veà nhaø hoïc thuoäc loøng baøi thô, hoïc thuoäc baøi.. - 90 -. Lop8.net. Huyønh Thò Haûo.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS TT Mỹ Thọ. Giáo án Ngữ Văn 6. -Chuẩn bị bài trước : “Chữa lỗi về quan hệ từ”.. - 91 -. Lop8.net. Huyønh Thò Haûo.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>