Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết 1: Văn bản Con rồng cháu tiên

<span class='text_page_counter'>(1)</span>GV: Bùi Thị Hương – THCS An Lâm – Nam Sách- Hải Dương ------------------------------------------------------------------------------------------------Ngµy so¹n: 18/ 8/ 2010 TuÇn : 1 Bµi : 1 TiÕt 1 : V¨n b¶n con rång ch¸u tiªn (TruyÒn thuyÕt) A. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT. Giúp học sinh: 1. Kiến thức: Nắm được khái niệm thể loại truyền thuyết (nhân vật, sự kiện, cốt truyện trong tác phẩm thuộc thể loại truyền thuyết giai đoạn đầu). Hiểu được quan niệm của người Việt cổ về nòi giống dân tộc qua truyền thuyết Con Rồng cháu Tiên (bóng dáng lịch sử thời kì dựng nước của dân tộc ta trong một tác phẩm dân gian thời kì dựng nước). Chỉ ra và hiểu được những nét chính về nghệ thuật của truyện. 2. Kĩ năng: Đọc diễn cảm văn bản truyền thuyết. Nhận ra những sự việc chính của truyện. Nhận ra một số chi tiết tưởng tượng kì ảo tiêu biểu của truyện. 3. Thái độ: Bồi dưỡng lòng tự hào về nguồn gốc cao quí của dân tộc. Giáo dục ý thức đoàn kết trong cộng đồng. B. CHUẨN BỊ CỦA THẦY VÀ TRÒ:. 1. Giáo viên: - T×m hiÓu kÜ v¨n b¶n, chuÈn kiÕn thøc, bµi so¹n - Tư liệu tham khảo (SGV, Nâng cao NV6, ...) - Phương tiện dạy học: phiếu học tập, tranh ảnh minh hoạ... - Hướng dẫn HS chuẩn bị bài 2. Học sinh: - Soạn bài theo định hướng của SGK và sự hướng dẫn của GV, bảng nhóm, phấn màu, ... - Sưu tầm tranh ảnh về đền Hùng. C. phương pháp: - Đàm thoại, thảo luận nhóm, nêu vấn đề, bình giảng, khai thác kênh hình D. tiến trình các hoạt động dạy và học. 1.ổn định lớp: (1') 2. KiÓm tra bµi cò: (5') - Kiểm tra sù chuÈn bÞ cña HS (SGK, BT NV 6, bót , vë ghi, vë säan m«n häc) 3. Bµi míi: Hoạt động 1: Giới thiệu bài - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh - Phương pháp: Trực quan(xem tranh), thuyết trình - Thêi gian: 2 phót TruyÒn thuyÕt lµ mét trong nh÷ng thÓ lo¹i cña v¨n häc d©n gian. §©y lµ mét thÓ lo¹i tiªu biÓu, rÊt ph¸t triÓn ë ViÖt Nam ®­îc nh©n d©n ­a thÝch. Nh÷ng truyền thuyết dân gian thường có cái cốt lõi là sự thật lịch sử mà nhân dân ta qua nhièu thế hệ đã lí tưởng hoá,gửi gắm vào đó tâm tình thiết tha của mình,cùng với thơ và mộng, chắp đôi cánh của trí tưởng tượng dân gian làm nên những tác phẩm văn hoá mà đời đời thế hệ sau ưa thích. -----------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc : 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV: Bùi Thị Hương – THCS An Lâm – Nam Sách- Hải Dương ------------------------------------------------------------------------------------------------TruyÖn: Con Rång ch¸u Tiªn lµ mét truyÒn thuyÕt tiªu biÓu më ®Çu cho chuçi truyền thuyết về các thời đại vua Hùng cũng như truyền thuyết Việt Nam. Vậy truyện có gì đặc biệt. Hôm nay chúng ta cùng tìm hiểu. Hoạt động 2: Tìm hiểu chung về văn bản - Mục tiêu: HS n¾m vµ hiÓu ®­îc kh¸i niÖm vÒ truyÒn thuyÕt, mét sè chó thÝch, bè côc cña v¨n b¶n - Phương phỏp: Đàm thoại, nêu vấn đề, vấn đáp tái hiện thông qua hoạt động tri giác ngôn ngữ - Thời gian: 6 phót Hoạt động của thầy và trò Nội dung cần đạt I.Giíi thiÖu chung: Học sinh đọc phần dấu (*) trong sách 1. Kh¸i niÖm vÒ truyÒn thuyÕt -TruyÒn thuyÕt: lµ lo¹i truyÖn d©n gian giáo khoa vµ tr¶ lêi c©u hái truyÒn miÖng, kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù Em hiÓu thÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt?. kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khø -Thường có yếu tố tưởng tượng, kì ảo.Thể hiện thái độ của nhân dân đối víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö GV hướng dẫn HS cách đọc. -§äc chËm,nhÊn m¹nh vµo nh÷ng chi 2. §äc , chó thÝch GV đọc mẫu một đoạn. tiÕt k× l¹ cña truyÖn. HS đọc tiếp. Đọc mẫu, gọi HS tập đọc, nhận xét GV nhận xét phần đọc của HS HS đọc phần chú thích và trả lời. GV cho HS t×m hiÓu mét sè chó thÝch -TËp qu¸n: Thãi quen ®­îc h×nh thµnh khó và quan trọng còn lại hướng dẫn từ lâu, được mọi người làm theo của một cộng đồng. c¸c em t×m hiÓu SGK Em hiÓu thÕ nµo lµ Ng­ Tinh?ThÕ nµo ( C¸c chó thÝch SGK trang 7- 8) lµ thuû cung? ThÕ nµo lµ tËp qu¸n? 3. Bè côc v¨n b¶n Tìm hiểu bố cục Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên Chia lµm 3 ®o¹n: 1 :Tõ ®Çu đến ‘’Long gồm ba đoạn, theo em mỗi đoạn được -§o¹n giới hạn từ đâu đến đâu? Hãy nêu sự Trang ‘’¢u C¬ vµ Long Qu©u lÊy nhau - Đoạn 2: Tiếp đến “lên đường” Âu Cơ việc chính của từng đoạn. vµ Long Qu©n chia tay lªn ®­êng. Quan sát và đối chiếu với kết quả. - §o¹n 3: Cßn l¹i:Ngån gèc gièng nßi Đọc lại vµ ghi vµo vë Truyền thuyết thường chứa đựng nhiều của ngường Việt Nam. yếu tố kì ảo, em hiểu thế nào là yếu tố - Kì ảo: không có thật, khác thường... - Truyện: Con Rồng, cháu Tiên: kì ảo? Truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên có + Lạc Long Quân nòi Rồng, phép lạ ... những yếu tố kì ảo nào? + Âu Cơ đẻ bọc trăm trứng... - ý nghĩa: Tô đậm tính chất lớn lao, Những yếu tố kì ảo đó có ý nghĩa gì? đẹp đẽ của nhân vật và sự kiện; thiêng liêng hoá nguồn gốc gống nòi, dân tộc; -----------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc : 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> GV: Bùi Thị Hương – THCS An Lâm – Nam Sách- Hải Dương ------------------------------------------------------------------------------------------------tăng sức hấp dẫn. Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản - Mục tiờu: HS nắm giá trị nội dung liên hệ thực tiễn từ vấn đề đặt ra trong v¨n b¶n - Phương phỏp: Vấn đáp, tái hiện, phân tích, cắt nghĩa, trực quan, nêu và giải quyết vấn đề, so sónh đối chiếu, thảo luận nhóm - Thời gian: 15 phót II. T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n a. Nguån gèc vµ h×nh d¹ng cñc ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n. HS đọc văn bản. - L¹c Long Qu©n lµ mét vÞ thÇn con L¹c Long Qu©n xuÊt hiÖn nh­ thÕ nµo? trai thÇn Long N÷,thÇn m×nh rång, Qua chi tiÕt nµo? sống ở dưới nước, thỉnh thoảng lên cạn, sức khoẻ vô địch, có tài lạ. Lạc Long Quân đã làm được những gì? + Giúp dân diệt trừ Ngư Tinh, Hồ Tinh, Méc Tinh…yªu qu¸i. - Gióp d©n trång trät, ch¨n nu«i Nh÷ng viÖc lµm Êy cã ý nghÜa g×? --> Mở đầu sự nghiệp mở nước. ¢u C¬ xuÊt hiÑn nh­ thÕ nµo? Qua chi - ¢u C¬: Thuéc dßng ThÇn N«ng, dßng tiÕt nµo? tiên, ở núi cao, xinh đẹp tuyệt trần. Nh÷ng chi tiÕt vÒ sù xuÊt hiÖn Êy mang -->ThÓ hiÖn tÝnh chÊt k× l¹, lín lao vµ tÝnh chÊt g×? đẹp đẽ về hình dạng và nguồn gốc của hai người. Khi ¢u C¬ vµ Long Qu©n kÕt duyªn, b. ¢u C¬ sinh con - chuyÖn thËt l¹: ¢u C¬ sinh con cã g× k× l¹? - Âu Cơ sinh con thật lạ : Nàng đẻ ra mét bäc tr¨m trøng , në ra mét tr¨m con hồng hào đẹp đẽ. -C¸c con kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh nh­ thæi, kh«i ng«, tuÊn tó. Sau khi sinh con Long Qu©n lµm g×? - Long Quân vốn ở dưới nước không thể sống mãi trên cạn nên đành về Thuû Cung Vậy họ đã làm gì? - ¢u C¬ vµ Long Qu©n chia con. ViÖc chia con diÔn ra nh­ thÕ nµo? + 50 con theo cha xuèng biÓn, 50 con theo mÑ lªn nói Đưa ra chi tiết này nhân dân muốn nói => khi cần thì giúp đỡ nhau. ®iÒu g×? => Khẳng định tinh thần đoàn kết của Những hình ảnh trong tranh gợi cho d©n téc em suy nghĩ gì? (HS bộc lộ, định hướng khuyến khích) Theo em nÕu t¸c gi¶ d©n gian kÕt thóc (C¸c nhãm tr×nh bµy ý kiÕn cña m×nh, truyÖn ë ®o¹n Long Qu©n vµ ¢u C¬ GV chèt l¹i) chia tay nhau cã ®­îc kh«ng ? - Kh«ng hîp lÝ v×: (HS th¶o luËn nhãm) - Chia con lên rừng (quê mẹ), xuống biển (quê cha) -> mở đất và giữ đất. -----------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc : 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> GV: Bùi Thị Hương – THCS An Lâm – Nam Sách- Hải Dương ------------------------------------------------------------------------------------------------C¸c con cÇn cã sù trưởng thành: nối nhau làm vua, hiệu Hùng Vương, lập nước Văn Lang Hoạt động4: Hệ thống kiến thức đã tìm hiểu qua bài học - Mục tiêu: HS kh¸i qu¸t kiÕn thøc - Phương pháp: Kh¸i qu¸t hãa - Thời gian: 3 phót Em hiểu gì về dân tộc ta qua truyền III. Tæng kÕt Ý nghĩa văn bản thuyết Con Rồng, cháu Tiên? Câu chuyện về nguồn gốc dân tộc đã - Đề cao, ca ngợi, tôn vinh nguồn gốc thiêng liêng, cao quí; Ý nguyện đoàn bồi đắp cho em những tình cảm nào? Em biết những sự thật lịch sử nào có kết, gắn bó; thống nhất, bền vững của liên quan đến truyền thuyết Con Rồng, dân tộc. - Thời đại các vua Hùng, đền thờ vua cháu Tiên? Hùng, giỗ tổ Hùng vương... Đọc ghi nhớ (SGK trang 8) Ghi nhớ (SGK trang 8) Hoạt động 5: LuyÖn tËp - Mục tiờu: HS vận dụng các kiến thức đã học vàolàm BT Qua c¸c bµi tËp cñng cè c¸c kiÕn thøc, kÜ n¨ng c¶m thô v¨n b¶n - Phương phỏp: Tái hiện, so sánh, đối chiếu - Thời gian: 10 phót Em biÕt nh÷ng truyÖn nµo cña c¸c d©n IV. LuyÖn tËp téc kh¸c ë ViÖt Nam còng gi¶i thÝch Bµi 1 nguồn gốc dân tộc tương tự như truyện - Người Mường có truyện: “Quả trứng “Con Rồng cháu Tiên”? Sự giống nhau to nở ra con người” Êy thÓ hiÖn ®iÒu g×? - Người Khơ Mú có truyện “Quả bầu mÑ” => Sù gièng nhau cña c¸c truyÖn kh¶ng định sự gần gũi về cội nguồn và sự giao lưu văn hóa giữa các dân tộc người Việt trên đất nước ta H·y kÓ diÔn c¶m truyÖn “Con Rång Bµi 2 ch¸u Tiªn”? HS Kể lại truyện đúng cốt truyện, chi tiÕt c¬ b¶n, dïng lêi v¨n nãi cña c¸ nhân để kể một cách diễn cảm Hoạt động 6: Hướng dẫn HS học bài ở nhà - Thời gian:(3') - HS Đọc kĩ để nhớ một số chi tiết, sự việc chính trong truyện. - Kể lại được truyện. - Häc thuộc ghi nhớ. - Sưu tầm một câu chuyện có nội dung giải thích nguồn gốc người Việt ... - Làm bài tập luyện, chuẩn bị bài tiết 2 “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy” -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------N¨m häc : 2010 - 2011 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>