Giáo án dạy thêm môn Ngữ văn 6 - Chủ đề 1: Từ Tiếng Việt

<span class='text_page_counter'>(1)</span>ChỦ đề 1 : TiÕt 1 + 2 :. Tõ tiÕng ViÖt . Ngµy so¹n : 01-09-2007 Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt .. A / Mục tiêu cần đạt : Giúp HS : - Hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo của từ tiếng Việt : + Kh¸i niÖm vÒ tõ. + §¬n vÞ cÊu t¹o tõ ( tiÕng ). + Các kiểu cấu tạo từ ( từ đơn / từ phức ; từ ghép / từ láy ) - VËn dông vµo sö dông trong cuéc sèng h»ng ngµy vµ trong c¸c v¨n c¶nh cô thÓ. B / ChuÈn bÞ : - C¸c tµi liÖu liªn quan. - B¶ng phô . C / TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : Khởi động : - GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. - Giíi thiÖu bµi. Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm : 1- Tõ lµ g× ? ? Trong TV , đơn vị nào không phải là - Tiếng, chỉ là đơn vị dùng để cấu tạo nên đơn vị dùng để đặt câu ? tõ. ? Đơn vị nào dùng để tạo câu lớn hơn từ ? - Đó là những cụm từ ( kết hợp từ ), làm GV ®­a VD : thµnh phÇn c©u Năm học này, tôi đã trở thành cậu học - Gåm 12 tiÕng sinh líp S¸u. 9 tõ. ? Xác định các tiếng và các từ có mặt trong ®o¹n trÝch trªn ? ? T¹i sao c¸c tiÕng vµ c¸c tõ l¹i kh«ng - Cã c¸c tõ gåm 1 tiÕng, cã c¸c tõ gåm 2 b»ng nhau trong vd trªn ? tiÕng trë lªn. ? Vậy đơn vị cấu tạo của từ là gì ? - Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ. ? Từ do 1 tiếng tạo thành được gọi là gì ? - Từ đơn là từ do 1 tiếng tạo thành. ? Tõ do 2 hoÆc nhiÒu tiÕng t¹o thµnh gäi - Tõ phøc lµ tõ do 2 hoÆc nhiÒu tiÕng t¹o lµ g× ? thµnh. Bài tập : Xác định các từ có mặt trong ®o¹n th¬ sau : “ Trời sinh ra trước nhất ChØ toµn lµ trÎ con HS làm việc theo nhóm, cử đại diện trình Trên trái đất trụi trần bµy. Kh«ng d¸ng c©y, ngän cá. MÆt trêi còng ch­a cã Chỉ toàn là bóng đêm .. 1 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Kh«ng khÝ chØ mµu ®en Ch­a cã mµu s¾c kh¸c M¾t trÎ con s¸ng l¾m Nh­ng ch­a thÊy g× ®©u MÆt trêi míi nh« cao Cho trÎ con nh×n râ. Mµu xanh b¾t ®Çu cá Mµu xanh b¾t ®Çu c©y C©y cao b»ng gang tay L¸ cá b»ng sîi tãc C¸i hoa b»ng c¸i cóc Màu đỏ làm ra hoa him bÊy giê sinh ra Cho trÎ nghe tiÕng hãt…” ? Cã bao nhiªu tõ phøc ? ? Nh÷ng tõ phøc nµo cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa ? ? Tõ phøc do c¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ mÆt nghÜa t¹o thµnh ®­îc gäi lµ g× ?. - HS làm việc độc lập, suy nghĩ trả lời. - Trụi trần, trái đất, trẻ con, mặt trời, bóng đêm, màu sắc, màu xanh, màu đỏ, gang tay, sîi tãc, c¸i hoa, c¸i cóc. - Tõ ghÐp ( ghÐp nghÜa ) - Kh«ng khÝ.. ? Nh÷ng tõ phøc nµo cã quan hÖ víi nhau vÒ ©m ? ? Tõ phøc do c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ mÆt ©m t¹o thµnh ®­îc gäi lµ g× ? ? §Ó ph©n biÖt tõ l¸y hay tõ ghÐp, ta ph¶i lµm g× ?. - Tõ l¸y ( l¸y ©m ) - Xác định quan hệ giữa các tiếng trong từ phức đó. Sơ đồ cấu tạo từ tiếng Việt : Tõ tiÕng ViÖt Từ đơn ( tõ 1 tiÕng). Tõ phøc (tõ nhiÒu tiÕng) Tõ ghÐp (ghÐp nghÜa). Hoạt động 3 : Luyện tập : Bài tập 1 : Tìm các từ ghép đồng nghĩa víi: gièng nßi , ch¨n nu«i.. Tõ l¸y (l¸y ©m). - HS tìm những từ ghép 2 tiếng, trong đó có 1 trong 2 tiếng đã cho được giữ lại. VD : dßng gièng... Bµi tËp 2 : T×m c¸c tõ ghÐp theo kiÓu cÊu t¹o : th¬m lõng ( th¬m + x ), tr¾ng tinh .. 3 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> (tr¾ng + x ). ? NhËn xÐt cÊu t¹o cña c¸c tõ trªn ?. - Do 1 tiÕng chÝnh cã nghÜa vµ 1 tiÕng phô ®­îc ghÐp víi tiÕng chÝnh; nghÜa cña tõ lµ nghÜa cña tiÕng chÝnh ®­îc ph©n lo¹i theo nghÜa tiÕng phô ( nghÜa ph©n lo¹i ). Bài tập 3 : Trong các từ dưới đây, từ nào lµ tõ ghÐp, tõ nµo lµ tõ l¸y ? Bao bọc, căn cước, hỏi han, mưa móc, mai mét, m¶i miÕt,s¾m söa, cña c¶i,tÝnh t×nh, thót thÝt Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà : - N¾m néi dung bµi häc. - T×m 1 sè tõ ghÐp cã tiÕng ®i vµ 1 sè tõ ghÐp cã tiÕng häc. - ChuÈn bÞ bµi míi. . Ngµy so¹n : 03-09-2007. .. TiÕt 3 + 4 : Tõ ghÐp. A / Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : -Nắm được đặc điểm của từ ghép , các loại từ ghép. - VËn dông vµo v¨n c¶nh cô thÓ , vµo cuéc sèng h»ng ngµy. B / ChuÈn bÞ : - Tµi liÖu cã liªn quan. - B¶ng phô . C / TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : Khởi động : - KiÓm tra bµi cò : ? Vẽ sơ đồ cấu tạo từ tiếng Việt . Lấy VD minh hoạ ? ? Làm bài tập đã cho về nhà ? - Giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm : GV treo b¶ng phô : cho VD sau : Bố để ý là sáng nay, lúc cô giáo đến th¨m, khi nãi víi mÑ, t«i cã nhì thèt ra một lời thiếu lễ độ. Để cảnh cáo tôi, bố đã viết thư này. Đọc thư tôi xúc động vô cïng. ( ét-môn-đô đơ A-mi-xi) ? Tìm những từ đơn và những từ phức có trong VD ? ? Tõ phøc ®­îc chia thµnh nh÷ng lo¹i .. 1- §Æc ®iÓm cña tõ ghÐp : - Từ đơn : bố,là, sáng ,nay, lúc, đến, th¨m, khi, nãi, víi, mÑ, t«i, cã, nhì, thèt, ra,một , lời ,thiếu ,đã, để, viết , thư, này, đọc, thư. - Từ phức : để ý, cô giáo, lễ độ, cảnh cáo, xúc động, vô cùng. - Tõ ghÐp, tõ l¸y. 4. Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nµo? ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp ?. - Tõ ghÐp lµ tõ do 2 hay nhiÒu tiÕng t¹o thµnh. - Các tiếng trong từ ghép thường có nghĩa vµ cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa.. ? NhËn xÐt vÒ c¸c tiÕng trong tõ ghÐp ? ? LÊy vÝ dô ? ? T×m trong v¨n b¶n “ Con Rång, ch¸u Tiªn “ c¸c tõ ghÐp ? ? Dùa vµo mèi liªn hÖ vÒ nghÜa gi÷a c¸c tiÕng, tõ ghÐp ®­îc chia lµm mÊy lo¹i ? Lµ nh÷ng lo¹i nµo ? Lo¹i tõ ghÐp Tõ ghÐp chÝnh phô. Từ ghép đẳng lËp. 1234-. 2- C¸c lo¹i tõ ghÐp : - 2 lo¹i : Tõ ghÐp chÝnh phô vµ tõ ghÐp đẳng lập .. §Æc ®iÓm vÒ cÊu t¹o -Cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô. - TiÕng phô bæ sung nghÜa cho tiÕng chÝnh. - Tiếng chính đặt trước tiếng phô. - Kh«ng ph©n biÖt tiÕng chÝnh, tiÕng phô. - C¸c tiÕng cã quan hÖ b×nh đẳng về mặt ngữ nghĩa. §Æc ®iÓm vÒ nghÜa - Cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. - NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh trong tõ đó. - Cã tÝnh chÊt hîp nghÜa. - Nghĩa của từ ghép đẳng lập khái qu¸t h¬n nghÜa cña c¸c tiÕng trong tõ.. Hoạt động 3 : Luyện tập : H·y lËp 1 danh môc c¸c tõ ghÐp trong v¨n b¶n B¸nh ch­ng b¸nh giÇy råi ph©n loại thành từ ghép đẳng lập và từ ghép chính phụ. Miêu tả về đặc điểm cấu tạo và về nghĩa của 5 từ ghép đẳng lập theo danh mục ë BT 1. Miêu tả về đặc điểm cấu tạo và về nghĩa của 5 từ ghép chính phụ theo danh môc ë BT 1. Nêu nhận xét về nghĩa cuả từ ghép chính phụ để phân biệt với các trường hợp kh«ng ph¶i lµ tõ ghÐp.. Ngµy so¹n : 11 -09-2007 TiÕt 5 : Tõ l¸y . A – Mục tiêu cần đạt : Gióp HS : - Nắm được thế nào là từ láy , đặc điểm của từ láy , các loại từ láy. - Ph©n biÖt ®­îc tõ l¸y víi tõ ghÐp .. 5 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - VËn dông vµo sö dông trong giao tiÕp h»ng ngµy , trong lµm v¨n B – ChuÈn bÞ : - GV : §äc tµi liÖu cã liªn quan , so¹n bµi B¶ng phô - HS : Tr¶ lêi c©u hái. C – TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : Khởi động : - KiÓm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp ? Cã mÊy lo¹i tõ ghÐp ? LÊy VD minh ho¹ ? ? đặc điểm của các loại từ ghép ? - Giíi thiÖu bµi . Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm : 1- §Æc ®iÓm cña tõ l¸y : - Tõ l¸y lµ tõ do 2 trë lªn t¹o thµnh. C¸c tiÕng trong tõ l¸y cã quan hÖ vÒ ©m thanh ( có đặc điểm giống nhau về âm thanh và có sự hoà phối các đặc điểm âm thanh gi÷a c¸c tiÕng ).. ? Tõ l¸y lµ g× ? GV treo b¶ng phô cã VD sau : Đứng bên ni đồng ngó bên tê đồng, thấy mªnh m«ng b¸t ng¸t Đứng bên tê đồng ngó bên ni đồng, cũng b¸t ng¸t mªnh m«ng Thân em như chẽn lúa đòng đòng Phất phơ dưới ngọn nắng hồng buổi mai. ? T×m c¸c tõ l¸y cã trong bµi ca dao trªn ? ? Quan hÖ vÒ ©m thanh thÓ hiÖn gi÷a chóng ntn ? ? Cã mÊy lo¹i tõ l¸y ? Lµ nh÷ng lo¹i nµo? Chúng có đặc điểm về cấu tạo và về nghÜa ntn ?. Lo¹i tõ l¸y Tõ l¸y toµn bé. - Mênh mông, bát ngát , đòng đòng, phất ph¬ .. 2 – C¸c lo¹i tõ l¸y : HS tr¶ lêi ®­îc nh­ sau : ( GV cho HS kÎ b¶ng ). §Æc ®iÓm vÒ cÊu t¹o - C¸c tiÕng lÆp nhau hoµn toµn. - Các tiếng có sự biến đổi (thanh điệu hoặc phụ âm cuối ) để tạo nên sù hµi hoµ ©m thanh.. Tõ l¸y bé phËn - C¸c tiÕng cã sù gièng nhau ë phô ©m ®Çu hay vÇn. .. 6 Lop6.net. §Æc ®iÓm vÒ nghÜa - Cã s¾c th¸i biÓu c¶m. - Cã s¾c th¸i t¨ng hay gi¶m nghÜa so víi tiÕng gèc (nÕu cã) do sù hoµ phèi ©m thanh gi÷a c¸c tiÕng trong tõ. - Cã nghÜa miªu t¶, cã s¾c th¸i biÓu c¶m do sù hoµ phèi ©m thanh gi÷a c¸c tiÕng. ..

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 3 – Ph©n biÖt tõ l¸y vµ tõ ghÐp : - Gièng nhau : §Òu lµ tõ phøc ( do 2 tiÕng trë lªn t¹o thµnh ) - Kh¸c nhau : Tõ l¸y do quan hÖ vÒ ©m thanh t¹o thµnh. Tõ ghÐp do c¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa t¹o thµnh.. ? Tõ l¸y vµ tõ ghÐp gièng vµ kh¸c nhau nh­ thÕ nµo ?. ? Lấy VD minh hoạ để làm rõ ?. Hoạt động 3 : Luyện tập : LËp danh môc c¸c lo¹i tõ l¸y vµ ph©n lo¹i tõ l¸y trong v¨n b¶n “ Th¸nh Giãng “ vµ “ Th¹ch Sanh “ Theo mÉu sau : Tõ l¸y toµn bé : + c¸c tiÕng lÆp nhau hoµn toµn : + Các tiếng có biến đổi thanh điệu hoặc phụ âm cuối : Tõ l¸y bé phËn : + c¸c tiÕng lÆp l¹i phô ©m ®Çu : + C¸c tiÕng lÆp l¹i phÇn vÇn : Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà : - N¾m néi dung bµi häc. - ChuÈn bÞ lµm bµi kiÓm tra 1 tiÕt. .. . Ngµy so¹n : 12-09-2007 TiÕt 6 :. Kiểm tra chủ đề 1 . A – Mục tiêu cần đạt : Gióp HS : - Hệ thống hoá kiến thức toàn chuyên đề để làm bài viết. - Rèn kĩ năng làm việc đọc lập, có hệ thống. B- ChuÈn bÞ : Đọc tài liệu, nghiên cứu nội dung , ra đề. C – TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : GV ổn định tổ chức lớp. - Ghi đề lên bảng. Hoạt động 2 : Cho HS làm bài : §Ò Bµi : 1- Sắp xếp các từ ghép sau đây vào bảng phân loại : học hành , nhà cửa, xoài tượng, nhãn lồng, chim sâu, làm ăn, đất cát, xe đạp, vôi ve, nhà khách, nhà nghỉ. Tõ ghÐp chÝnh phô .. 7 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Từ ghép đẳng lập 2- Nối cột A với cột B để tạo thành các từ ghép chính phụ hợp nghĩa : A B Bót T«i Xanh M¾t M­a Bi V«i GÆt thÝch ng¾t mïa ng©u 3- Điền thêm các tiếng để tạo thành từ láy : ….rµo ; …..bÈm ; ….. tïm ; …..nhÎ ; ……lïng ; …..chÝt. Trong……; ngoan ……; lồng …….; mịn ……; bực …..; đẹp ….. 4- §Æt c©u víi mçi tõ sau : a) l¹nh lïng : b) l¹nh lÏo : c) nhanh nh¶u : d) nhanh nhÑn : 5- Chọn các từ thích hợp sau đây để điền vào chỗ trống : âm xâm, sầm sập, ngai ngái, ồ ồ, độp độp, man mác : Mưa xuống……,giọt ngã ,giọt bay, bụi nước trắng xoá. Trong nhà …. hẳn đi. Mùi nước mới ấm , ngòn ngọt, …… . Mùi ….. . , xa lạ của những trận mưa đầu mùa ®em vÒ. M­a rÌo rÌo trªn s©n , gâ …….trªn phªn nøa , m¸i gi¹i , ®Ëp ….., liªn miªn vào tàu lá chuối . Tiếng giọt gianh đổ ….., xói lên những rãnh nước sâu. §¸p ¸n : C©u 1 : 2 ®iÓm Tõ ghÐp chÝnh phô. Xoài tượng, nhãn lồng, chim sâu, xe đạp, nhà khách, nhà nghỉ. Từ ghép đẳng lập. Học hành, nhà cửa, làm ăn, đất cát, vôi ve,. C©u 2 : 2 ®iÓm Nèi : Bót + bi Xanh + ng¾t M­a + ng©u V«i + t«i ThÝch + m¾t .. 8 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Mïa + gÆt C©u 3 : 2 ®iÓm Hs thêm để tạo thành từ láy : - rµo rµo, lÈm bÈm, um tïm, nhá nhÎ, l¹nh lïng , chi chÝt. - Trong trẻo, ngoan ngoãn, lồng lộn , mịn màng, bực bội , đẹp đẽ. C©u 4 : 2 ®iÓm HS đặt câu được với những từ láy C©u 5 : 2 ®iÓm Lần lượt điền : sầm sập , âm xâm , man mác , ngai ngái , độp độp , lùng tïng, å å . .. . Ngµy so¹n : 17-09-2007.. Chuyên đề 2 : hÖ thèng tõ tiÕng viÖt. TiÕt 1+2 : Từ đồng nghĩa. A/ Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - Nắm được khái niệm từ đồng nghĩa , các loại từ đồng nghĩa - Nắm được cách sử dụng từ đồng nghĩa cho hợp lý. - VËn dông vµo sö dông trong cuéc sèng , trong hµnh v¨n. B/ ChuÈn bÞ : - Tµi liÖu cã liªn quan. - B¶ng phô. C/ TiÕn tr×nh giê d¹y: Hoạt động 1 : Khởi động : - KiÓm tra bµi cò : GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ ë nhµ cña HS. - Giíi thiÖu bµi míi , Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm : 1- Từ đồng nghĩa là gì ?. GV treo b¶ng phô cã VD : §em qua , gµ g¸y, canh ba Vợ tôi, con gái, đàn bà, nữ nhi. ? NhËn xÐt vÒ ý nghÜa cña nhãm tõ trªn ? ? Em hiểu thế nào là từ đồng nghĩa ?. - Cã nghÜa gÇn gièng nhau. -> Lµ nh÷ng tõ cã nghÜa gièng nhau hoÆc gÇn gièng nhau.. BT : Tìm các từ đồng nghĩa với nhóm từ sau: Phô mÉu Thuû chung N«ng nghiÖp .. 9 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(9)</span> S¬n thuû Giang s¬n Mai mét BÇn tiÖn Phó quý Kh«ng phËn GV cho VD : So sánh hai nhóm từ đồng nghÜa sau ®©y : a) - Rñ nhau xuèng bÓ mß cua §em vÒ nÊu qu¶ m¬ chua trªn rõng - Chim xanh ¨n tr¸i xoµi xanh ¡n no t¾m m¸t ®Ëu cµnh c©y ®a b) – Trước sức tấn công như vũ bão và tinh thần chiến đấu tuyệt vời của nghĩa quân Tây Sơn, hàng vạn quân Thanh đã bá m¹ng. - Công chúa Ha-ba-na đã hi sinh anh dòng , thanh kiÕm vÉn cÇm tay. ? Có mấy loại từ đồng nghĩa ?. 2- Các loại từ đồng nghĩa : - Qu¶ , tr¸i : gièng nhau, kh«ng ph©n biÖt s¾c th¸i ý nghÜa.. - Bỏ mạng : chết ( sắc thái coi thường ) Hi sinh : chÕt ( S½c th¸i trang träng ) - Có hai loại từ đồng nghĩa : đồng nghĩa hoµn toµn ( kh«ng ph©n biÖt s¾c th¸i ý nghĩa ) và đồng nghĩa không hoàn toàn (cã s¾c th¸i ý nghÜa kh¸c nhau ).. ? Lấy VD về từ đồng nghĩa hoàn toàn và từ đồng nghĩa không hoàn toàn ? BT : Tìm các từ đồng nghĩa với các từ địa phương sau : Võng L¹c Lîn MÑ §©u. 3- Cách sử dụng từ đồng nghiã. ? Thử thay thế các từ đồng nghĩa quảtrái ; bỏ mạng- hi sinh trong các VD ở môc 2 vµ rót ra nhËn xÐt ? ? Có phải các từ đồng nghĩa bao giờ cũng thay thÕ ®­îc cho nhau kh«ng ? ? VËy khi nãi vµ viÕt ta cÇn sö dông tõ đồng nghĩa ntn ?. -> Không phải bao giờ các từ đồng nghÜa còng cã thÓ thay thÕ ®­îc cho nhau. -> Khi nãi còng nh­ khi viÕt, cÇn c©n nhắc để chọn trong số các từ đồng nghĩa những từ thể hiện đúng thực tế kh¸ch quan vµ s¾c th¸i biÓu c¶m.. Hoạt động 3 : Luyện tập : Tìm các từ đồng nghĩa thay thế các từ in đậm trong các câu sau : .. 10 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(10)</span> a) Trên những chiếc máy bay chênh chếch dọc đường băng , các phi công đã ngồi yên trong khoang lái , sẵn sàng đợi lệnh. b) Người già, trẻ con, đông nhất là gái trai trong bản xúm lại mỗi đêm đập lúa ở tõng chßi canh cña tõng nhµ. c) Làng mới định cư lên trong nắng sớm. Những sinh hoạt đầu tiên của một ngày b¾t ®Çu. Thanh niªn ra rõng gì bÉy gµ, bÉy chim. Phô n÷ qu©y quÇn giÆt giò bên những giếng nước mới đào. Em nhỏ đùa vui trước nhà sàn. Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà. - N¾m néi dung bµi häc. - §Æt c©u víi mçi tõ trong nhãm sau : a) xÊu, xÊu xa, xÊu hæ, xÊu xÝ. b) Thành đạt, thành công, thành quả, thành tích. c) Trọng đại, lớn lao, to lớn, vĩ đại d) Bao la, mªnh m«ng, b¸t ng¸t - ChuÈn bÞ bµi míi. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ………….. Ngµy so¹n : 24-09-2007 TiÕt 3+4 : Tõ tr¸i nghÜa. A/ Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - HiÓu thÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa - Các trường hợp trái nghĩa - T¸c dông cña viÖc dïng tõ tr¸i nghÜa - Vận dụng vào sử dụng trong văn cảnh cụ thể, trong giao tiếp hằng ngày để gây ấn tượng mạnh, biểu cảm… B/ ChuÈn bÞ : - B¶ng phô. - Tµi liÖu cã liªn quan C/ TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : Khởi động : - KiÓm tra bµi cò : ? Thế nào là từ đồng nghĩa ? Lấy VD minh hoạ ? ? Có mấy loại từ đồng nghĩa ? Mỗi loại lấy 1 VD minh hoạ ? ? Sử dụng từ đồng nghĩa như thế nào cho phù hợp ? .. 11 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - Giíi thiÖu bµi míi. Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm : 1- ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa ?. GV treo b¶ng phô cã ghi VD : Từ hôm vào mùa mới, đất trời u ám mưa phïn. C¶nh buån mµ lßng vui. ( T« Hoµi ) ? trong VD trªn , tõ nµo vµ tõ nµo cã nghĩa trái ngược nhau ? ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa ? ? T×m tõ tr¸i nghÜa víi c¸c tõ sau : Tuæi giµ Tre giµ C©n giµ vÞt giµ ? Từ đó em rút ra kết luận gì ?. - buån & vui - Là những từ có nghĩa trái ngược nhau - trÎ - non - non ( ®uèi ) - t¬ -Mét tõ cã thÓ thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau.. ? LÊy VD vÒ tõ thuéc nhiÒu cÆp tõ tr¸i nghÜa kh¸c nhau ? Bµi tËp 1 : §iÒn tõ tr¸i nghÜa thÝch hîp vµo chç trèng trong ®o¹n th¬ sau : - sau Nhµ ai võa chÝn qu¶ ®Çu Đã nghe xóm trướcvườn ….thơm lừng L¸ chiÒu côp ngñ ung dung - thøc dËy §Ó c©y…… t­ng bõng sím mai Ngät th¬m sau líp vá gai Quả ngon lớn mãi cho ai đẹp lòng Mêi c«, mêi b¸c ¨n cïng - vui chung Sçu riªng mµ ho¸ ……tr¨m nhµ ( Ph¹m Hæ ) Bµi tËp 2 : T×m tõ tr¸i nghÜa víi nh÷ng tõ in ®Ëm trong ®o¹n trÝch sau : Thông thường, người đi xa trở lại quê nhµ hay kÓ víi bµ con l¸ng giÒng chuyÖn lạ phương xa. Riêng tôi về làng, về xứ, lúc nào cũng thích nói đến cái đẹp, cái lớn quª m×nh. ( Mai V¨n T¹o ). ? T×m 1 sè thµnh ng÷, tôc ng÷ cã sö dông 2- Sö dông tõ tr¸i nghÜa : tõ tr¸i nghÜa ? Nªu t¸c dông cña viÖc sö dông tõ tr¸i nghÜa Êy ? ? Trong BT 1 em võa lµm , sö dông tõ tr¸i .. 12 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(12)</span> nghÜa cã t¸c dông g× ?. - Tạo tính tương phản, gây ấn tượng m¹nh, lµm cho lêi nãi thªm sinh động .. Hoạt động 3 : Luyện tập : Bài tập 1 : Chỉ ra cơ sở chung, tiêu chuẩn để xác định hiện tượng trái nghĩa ở các cÆp tõ sau ®©y : - Sao ®ang vui vÎ ra buån b· Vừa mới quen nhau đã lạ lùng ( Trần Tế Xương ) - ChÕt vinh cßn h¬n sèng nhôc ( Thµnh ng÷ ) - Hoa héo và hoa tươi M¾t quen vµ m¾t l¹ Thành phố là một con tàu đóng dở Đêm đêm hồi hộp đợi ra khơi ( L­u Quang Vò ) Hướng dẫn HS làm theo bảng mẫu sau :. CÆp tõ tr¸i nghÜa Vui vÎ- buån b·. Cơ sở, tiêu chí xác định Trạng thái, tâm trạng của con người. Bµi tËp 2 : T×m c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u sau : a) Nước non lận đận một mình Th©n cß lªn th¸c , xuèng ghÒnh bÊy nay Ai lµm cho bÓ kia ®Çy Cho ao kia c¹n, cho gÇy cß con ? ( Ca dao ) b) Th©n em nh­ h¹t m­a sa Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày ( Ca dao ) c) Th©n em nh­ tr¸i bÇn tr«i Giã dËp, sãng dåi, biÕt tÊp vµo ®©u ? ( Ca dao ) Hoạt động 4 :Hướng dẫn học ở nhà : - N¾m néi dung bµi - Lµm bµi tËp. - ChuÈn bÞ bµi míi. …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… .. 13 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(13)</span> …………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………… ………… . . Ngµy so¹n : 01-10-2007 TiÕt 5 : Từ đồng âm. A/ Mục tiêu cần đạt : Gióp HS : - Hiểu được thế nào là từ đồng âm. - Nghĩa của các từ đồng âm. - Phân biệt từ đồng âm, từ nhiều nghiã , từ đồng nghĩa, từ trái nghĩa . - Vận dụng vào sử dụng trong những trường hợp khác nhau. B/ ChuÈn bÞ : - b¶ng phô . - Tµi liÖu cã liªn quan C/ TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : Khởi động : - KiÓm tra bµi cò : ? ThÕ nµo lµ tõ tr¸i nghÜa ? LÊy VD minh ho¹ ? ? Sö dông tõ tr¸i nghÜa nh­ thÕ nµo ? - Giíi thiÖu bµi míi . Hoạt động 2 : Hình thành khái niệm : GV treo b¶ng phô cã ghi VD : 1- Thế nào là từ đồng âm ? Bµ giµ ®i chî CÇu §«ng Bãi xem mét quÎ lÊy chång lîi ch¨ng ? ThÇy bãi gieo quÎ nãi r»ng Lîi th× cã lîi nh­ng r¨ng kh«ng cßn. ( ca dao ) ? Tìm các từ có âm đọc giống nhau trong - Lợi VD trªn ? - Lîi léc. ? ý bµ giµ muèn hái ®iÒu g× ? - Lîi r¨ng. ? Cßn thÇy bãi l¹i muèn nãi ®iÒu g× ? Hai từ lợi trong bài ca dao là từ đồng âm. - Từ đồng âm là những từ có âm Vậy em hiểu từ đồng âm là gì ? ? Nhận xét cách viết các từ đồng âm đó ? thanh giống nhau. - Trong tiÕng ViÖt, phÇn lín c¸c tõ đồng âm được viết giống nhau (đồng ? các từ đồng âm đó nghĩa có giống nhau tự ) - Nghĩa của các từ đồng âm khác hẳn kh«ng ? nhau. ? Từ đồng âm có phải là từ nhiều nghĩa - Không, nghĩa của các từ đồng âm kh«ng ? kh«ng cã quan hÖ g× víi nhau ? Lờy VD về từ đồng âm ? .. 14 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - VD : Con ruåi ®Ëu m©m x«i ®Ëu. Con kiến bò đĩa thịt bò. Con ngựa đá con ngựa đá. 2- Phân biệt từ đồng âm, từ nhiều nghÜa . - Gièng nhau vÒ ©m thanh. - Kh¸c nhau : mét tõ cã nhiÒu nghÜa liªn hÖ víi nhau -> tõ nhiÒu nghÜa. NhiÒu tõ kh¸c nghÜa kh«ng cã liªn hÖ với nhau -> từ đồng âm.. ? từ đồng âm , từ nhiều nghĩa có điểm gì gièng nhau ?Kh¸c nhau ?. Hoạt động 3 : Luyện tập : Tìm những từ đồng âm với các từ in đậm trong bài thơ sau : Khãc Tæng Cãc. Chµng Cãc ¬i ! Chµng Cãc ¬i ! ThiÕp bÐn duyªn chµng cã thÕ th«i Nòng nọc đứt đuôi từ đây nhé Ngh×n vµng kh«n chuéc dÊu b«i v«i ( Hồ Xuân Hương ) Hoạt động 4 : hướng dẫn học ở nhà : - Tìm các từ đồng âm với mỗi từ : mực, phong , gian. - N¾m bµi cò. - Chuẩn bị kiểm tra chuyên đề 2. ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………….. . . Ngµy so¹n : 02-10-2007 TiÕt 6 : Kiểm tra chuyên đề 2 . A/ Mục tiêu cần đạt : Gióp HS : - Hệ thống hoá kiến thức toàn chuyên đề để làm bài viết. - Rèn kĩ năng làm việc đọc lập, có hệ thống. B- ChuÈn bÞ : Đọc tài liệu, nghiên cứu nội dung , ra đề. C – TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : GV ổn định tổ chức lớp. - Ghi đề lên bảng. Hoạt động 2 : Cho HS làm bài : .. 15 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(15)</span> §Ò Bµi : C©u 1 : Nèi tõ ë cét A víi nÐt nghÜa phï hîp ë cét B : A B a) l¹nh 1) rÐt buèt b) lµnh l¹nh 2) rÊt l¹nh c) rÐt 3) h¬i l¹nh d) gi¸ 4) tr¸i nghÜa víi nãng C©u 2 :§iÒn tõ thÝch hîp vµo chç trèng : Nhanh nh¶u, nhanh nhÑn, nhanh chãng a) Công việc đã hoàn thành ……. b) Con bÐ nãi n¨ng………….. c) §«i ch©n Nam ®i bãng rÊt…….. C©u 3 : G¹ch ch©n nh÷ng côm tõ tr¸i nghÜa trong c¸c c©u sau : a) Non cao non thÊp m©y thuéc C©y cøng c©y mÒm giã hay ( NguyÔn Tr·i ) b) Trong lao tù cũ đón tù mới Trªn trêi m©y t¹nh ®uæi m©y m­a. ( Hå ChÝ Minh) c) N¬i im lÆng s¾p bïng lªn b·o löa Chç ån µo ®ang ho¸ than r¬i. ( Ph¹m TiÕn DuËt ) C©u 4: T×m nh÷ng tõ cã chøa c¸c tõ sau : a) Lîi : ………………………………………………………………………… b) B×nh:……………………………………………………………………….. c) Ba :…………………………………………………………………………. d) Lµ :………………………………………………………………………… Câu 5 : Từ đồng trong những trường hợp sau muốn nói điều gì ? a) trống đồng : ……………………………………………………………… b) làm việc ngoài đồng :……………………………………………………. c) đồng lòng :………………………………………………………………. d) đồng tiền :……………………………………………………………….. §¸p ¸n : Câu 1 : 2 điểm : Nối đúng : a + 4 b +3 c+2 d+1 Câu 2 :1 điểm. điền đúng : nhanh chóng, nhanh nhảu, nhanh nhẹn Câu 3 :2 điểm. Gạch chân đúng : cao- thÊp ; cøng –mÒm Cò- míi; t¹nh -m­a. Im lÆng – ån µo ; s¾p bïng- ®ang ho¸ ; b·o löa-than r¬i C©u 4 : 2 ®iÓm C©u 5 : 3 ®iÓm : .. 16 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(16)</span> -. kim lo¹i n¬i chèn cïng chung søc đơn vị tiền tệ. Ngµy so¹n : 07-10-2007 Chuyên đề 3 : Hiện tượng chuyển nghĩa của từ. TiÕt 1+2 : NghÜa cña tõ A. Mục tiêu cần đạt 1. Häc sinh n¾m v÷ng : - ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ ? - Mét sè c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. 2. Luyện kĩ năng giải thích nghĩa của từ đề dùng từ một cách có ý thức trong nói và viÕt. B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: B¶ng phô C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học. GV treo b¶ng phô cã ghi VD ë Sgk I. NghÜa cña tõ lµ g× ? HS đọc và trả lời câu hỏi: 1. VÝ dô 1 ? NÕu lÊy dÊu (:) lµm chuÈn th× c¸c vÝ dô trªn gåm mÊy phÇn ? Lµ nh÷ng phÇn nµo? Một học sinh đọc to phần giải thích - Gåm 2 phÇn : nghÜa tõ : TËp qu¸n. ?Trong hai c©u sau tõ tËp qu¸n vµ thãi + PhÇn bªn tr¸i lµ c¸c tõ in ®Ëm cÇn gi¶i nghÜa. quen cã thÓ thay thÕ cho nhau ®­îc + PhÇn bªn ph¶i lµ néi dung gi¶i thÝch hay kh«ng ? T¹i sao ? nghÜa cña tõ. a. Người Việt có tập quán ăn trầu.  C©u a cã thÓ dïng c¶ 2 tõ b. B¹n Nam cã thãi quen ¨n quµ vÆt. ? Vậy từ tập quán đã được giải thích ý  Câu b chỉ dùng được từ thói quen. - Cã thÓ nãi : B¹n Nam cã thãi quen ¨n nghÜa nh­ thÕ nµo ? quµ. - Kh«ng thÓ nãi : B¹n Nam cã tËp qu¸n ¨n quµ. VËy lÝ do lµ : .. 17 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - Từ tập quán có ý nghĩa rộng, thường gắn với chủ đề là số đông. - Từ thói quen có ý nghĩa hẹp, thường gắn với chủ đề là một cá nhân. Từ tập quán ? Mçi chó thÝch cho 3 tõ: tËp qu¸n, ®­îc gi¶i thÝch b»ng c¸ch diÔn t¶ kh¸i lÉm liÖt, nao nóng gåm mÊy bé phËn ? niÖm mµ tõ biÓu thÞ. ? Bé phËn nµo trong chó thÝch nªu lªn 2. KÕt luËn. * VÝ dô : nghÜa cña tõ - 2 bé phËn : tõ vµ nghÜa cña tõ. - Bé phËn nªu lªn nghÜa cña tõ lµ bé phËn đằng sau dấu ‘:’ Đó chính là nghĩa của ? Nghĩa của từ ứng với phần nào trong từ ; Nội dung là cái chứa đựng trong hình mô hình dưới đây. thức của từ, là cái có từ lâu đời  ta phải H×nh thøc tìm hiểu để dùng cho đúng. Néi dung b. Bµi häc 1: ? Tõ m« h×nh trªn em h·y cho biÕt em NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chÊt, hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ ? hoạt động, quan hệ...) mà từ biểu thị. ? Em h·y t×m hiÓu tõ : C©y, b©ng VD: C©y: khuâng, thuyền, đánh theo mô hình - Hình thức : Là từ đơn, chỉ có một tiếng trªn. - Néi dung : chØ mét loµi thùc vËt Gi¸o viªn giao theo 4 nhãm. VD: B©ng khu©ng - H×nh thøc : lµ tõ l¸y, gåm 2 tiÕng - Néi dung : chØ 1 tr¹ng th¸i t×nh c¶m không rõ rệt của con người. * VD:ThuyÒn ? Các từ trên đã đợc giải thích ý nghĩa - Hình thức : là từ đơn, gồm 1 tiếng nh thÕ nµo ? - Nội dung : chỉ phương tiện giao thông Häc sinh chó gi¶i tõ lÉm liÖt ®­êng thuû *VD: §¸nh - Hình thức : từ đơn, gồm 1 tiếng - Nội dung : Hoạt động của chủ thể tác động lên một đối tượng nào đó. ? Trong 3 c©u sau, 3 tõ lÉm liÖt, hïng  Giải thích bằng cách đặc tả khái niệm dòng, oai nghiªm cã thÓ thay thÕ cho mµ tõ biÓu thÞ. nhau ®­îc kh«ng ? T¹i sao ? VÝ dô : ? 3 tõ cã thÓ thay thÕ cho nhau ®­îc, a. Tư thế lẫm liệt của người anh hùng gäi lµ 3 tõ g× ? b. Tư thế hùng dũng của người anh hùng. ? Vậy từ lẫm liệt đã được giải thích ý c. Tư thế oai nghiêm của người anh hùng. nghÜa nh­ thÕ nµo ?  cã thÓ thay thÕ cho nhau ®­îc v× chóng kh«ng lµm cho néi dung th«ng b¸o vµ s¾c ? C¸ch gi¶i nghÜa tõ nao nóng ? thái ý nghĩa của câu thay đổi  3 từ đồng nghĩa.  Giải thích bằng cách dùng từ đồng Giáo viên : Như vậy ta đã có 2 cách .. 18 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(18)</span> gi¶i nghÜa tõ :Gi¶i thÝch = kh¸i niÖmvµ giải thích = cách dùng từ đồng nghĩa. VËy cßn c¸ch nµo ? ? C¸c em h·y t×m nh÷ng tõ tr¸i nghÜa với từ : Cao thượng, sáng sủa, nhẵn nhôi. ? Các từ trên đã được giải thích ý nghÜa nh­ thÕ nµo ? ? Cã mÊy c¸ch gi¶i nghÜa cña tõ ? Lµ nh÷ng c¸ch nµo ? Học sinh đọc ghi nhớ II. Lu ý : §Ó hiÓu s©u s¾c ý nghÜa cña tõ, có thể đưa ra cùng lúc các từ đồng nghÜa vµ tr¸i nghÜa.. nghÜa.  Gièng tõ lÉm liÖt. - §¹i diÖn 4 tæ lªn b¶ng t×m - Cao thượng : nhỏ nhen, ti tiện, hèn hạ, lÌm nhÌm,... - S¸ng sña : tèi t¨m, h¾c ¸m, ©m u, u ¸m... - Nh½n nhôi : sï s×, nham nhë, mÊp m«, ...  Gi¶i thÝch b»ng tõ tr¸i nghÜa. II. C¸c c¸ch gi¶i nghÜa tõ: - Tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ - Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái nghÜa víi tõ cÇn gi¶i thÝch VÝ dô : Tõ : Trung thùc : - §ång nghÜa : ThËt thµ, th¼ng th¾n,... - Trái nghĩa : Dối trá, lươn lẹo, .... Hoạt động 4 : Hướng dẫn học ở nhà : - N¾m néi dung bµi häc. - ChuÈn bÞ bµi míi .. . Ngµy so¹n : 09-10-2007. TiÕt 3 : luyÖn tËp A. Mục tiêu cần đạt 1. Häc sinh n¾m v÷ng : - ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ ? - Mét sè c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. 2. Luyện kĩ năng giải thích nghĩa của từ đề dùng từ một cách có ý thức trong nói và viÕt. B. ChuÈn bÞ cña thÇy vµ trß: B¶ng phô C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học. Häc sinh lµm bµi tËp theo nhãm Bµi tËp 1 a. Chó thÝch 1 : Gi¶i thÝch b»ng dÞch tõ H¸n ViÖt sang tõ thuÇn viÖt. b. Chó thÝch 2 : Gi¶i thÝch b»ng c¸ch tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. c. Chú thích 3 : Cách giải thích bằng việc mô tả đặc điểm của sự việc d. Chó thÝch 4 : C¸ch gi¶i thÝch tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. e. Chú thích 5 : Giải thích bằng từ đồng nghĩa. g. Chó thÝch 6 : Gi¶i thÝch b»ng c¸ch tr×nh bµy kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. .. 19 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(19)</span> h. Chú thích 7 : Giải thích bằng cách dùng từ đồng nghĩa. i. Chó thÝch 8 : Gi¶i thÝch b»ng kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ. g. Chú thích 9 : Giải thích bằng từ đồng nghĩa. Bµi tËp 2 : a. Häc tËp b. Häc lám c. Häc hái d. Häc hµnh. Bµi tËp 3 : §iÒn tõ a. Trung b×nh b. Trung gian. c. Trung niªn. Bµi tËp 4 : Gi¶i thÝch tõ * Giếng : Hố đào sâu vào lòng đất để lấy nước ăn uống.  Gi¶i thÝch b»ng kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ * Rung rinh : Chuyển động nhẹ nhàng, liên tục.  Gi¶i thÝch b»ng kh¸i niÖm mµ tõ biÓu thÞ * Hèn nhát : Trái với dũng cảm  Dùng từ trái nghĩa để giải thích. Hoạt động IV Hướng dẫn học ở nhà Bµi tËp 5 : Gi¶i nghÜa tõ mÊt ; ? H·y gi¶i nghÜa tõ ‘mÊt’ theo nghÜa ®en ? MÊt : tr¸i nghÜa víi cßn. ? Học sinh thảo luận cuộc hội thoại, để đi đến kết luận. Nhân vật Nụ đã giải thích cụm từ không mất là biết nó ở đâu Điều thú vị là cách giải thích này đã được cô chiªu hån nhiªn chÊp nhËn. Nh­ vËy, mÊt cã nghÜa lµ kh«ng mÊt nghÜa lµ vÉn cßn. KÕt luËn : - So với cách giải nghĩa ở bước 1 là sai - So với cách giải nghĩa ở trong văn cảnh, trong truyện thì đúng và rất thông minh . . Ngµy so¹n : 10-10-2007 Tiết 4+ 5 :Từ nhiều nghĩa và hiện tượng A/ Mục tiêu cần đạt : Gióp häc sinh : - HiÓu ®­îc thÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa - VËn dông sö dông trong nãi vµ viÕt B/ ChuÈn bÞ : - - b¶ng phô . - Tµi liÖu cã liªn quan C/ TiÕn tr×nh giê d¹y : Hoạt động 1 : Khởi động : .. 20 Lop6.net. chuyÓn nghÜa cña tõ. ..

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - KiÓm tra bµi cò : GV kiÓm tra sù chuÈn bÞ cña häc sinh. -Giíi thiÖu bµi míi Hoạt động 2 : hình thành khái niệm : ? Trong thùc tÕ , nh÷ng tõ nµo chØ cã duy nhÊt mét nghÜa ? HS đọc lại bài thơ Những cái chân- SGK Ng÷ v¨n 6- T1 ? Trong bµi cã nh÷ng sù vËt nµo cã ch©n ? ? T¸c gi¶ nãi vÒ ch©n cña nh÷ng vËt Êy nh­ thÕ nµo ? ? Nh÷ng c¸i ch©n Êy cã ®iÓm g× chung ? ? Cã ph¶i tõ ch©n chØ cã duy nhÊt 1 nghÜa kh«ng ? ? VËy nãi chung tõ cã thÓ cã mÊy nghÜa? ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa ? ? Tõ nhiÒu nghÜa ®­îc t¹o ra nh»m môc đích gì ? ? Gi¶i nghÜa cña nh÷ng tõ ch©n cã trong bµi ? ? Theo em, trong nh÷ng tõ trªn, cã tõ gi÷ vai trß nghÜa gèc ch­a ? ? VËy tõ nµo lµ nghÜa gèc ? ? Những từ chân trong bài là hiện tượng chuyÓn nghÜa cña tõ. Em hiÓu thÕ nµo lµ hiện tượng chuyển nghĩa của từ ? ? LÊy VD ? ? ThÕ nµo lµ nghÜa gèc, nghÜa chuyÓn ?. 1- ThÕ nµo lµ tõ nhiÒu nghÜa ? - Nh÷ng kh¸i niÖm . VD : To¸n häc, « xy. - GËy, compa, kiÒng, bµn - Đều là nơi tiếp xúc với đất của sự vật - Kh«ng, nã cã nhiÒu nghÜa -> Tõ cã thÓ cã 1 hoÆc nhiÒu nghÜa - Từ nhiều nghĩa là hiện tượng thêm nghĩa míi cho tõ cã s½n mµ kh«ng cÇn ph¶i t¹o ra từ mới , nhằm đáp ứng nhu cầu biểu thị nh÷ng kh¸i niÖm míi, gäi tªn nh÷ng sù vật mới mà con người nhận thức được vào tiÕng nãi 2- Hiện tượng chuyển nghĩa của từ : - Ch­a - Chân người - là hiện tượng thêm nghĩa mới cho từ , thay đổi nghĩa cho từ, mà không cần phải tạo thêm từ mới được gọi là hiẹn tượng chuyÓn nghÜa cu¶ tõ - NghÜa ban ®Çu cña tõ lµm c¬ së h×nh thµnh c¸c nghÜa kh¸c gäi lµ nghÜa gèc. C¸c nghÜa h×nh thµnh trªn c¬ së nghÜa gèc gäi lµ nghÜa chuyÓn. Hoạt động 3 : luyện tập : Bài tập 1 : Xác định nghĩa gốc của các từ : mặt , mũi, đầu. Bài tập 2 : Giải thích nghĩa của các từ đánh trong các VD sau : a) Hồi ấy, ở Thanh Hoá có một người đánh cá tên là Lê Thận ( sự tích Hồ Gươm ) b) Người Âu Lạc đánh tan quân Tần xâm lược ( LÞch sö 6 ) .. 21 Lop6.net. ..

<span class='text_page_counter'>(21)</span>