Giáo án Ngữ văn 6 - Tiết 14: Chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự - Năm học 2009-2010

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TiÕt 14 chủ đề và dàn bài của bài văn tự sự a. mục tiêu cần đạt Qua bµi häc GV gióp HS : - Nắm được thế nào là chủ đề của bài văn tự sự,bố cục và yêu cầu của các phần trong bài văn tự sự,mối quan hệ giữa sự việc và chủ đề. - Rèn kĩ năng tìm chủ đề,làm dàn bài trước khi viết bài. - TËp viÕt më bµi cho bµi v¨n tù sù. b. chuÈn bÞ - GV : B¶ng phô - HS : Đọc trước bài. c. tiÕn tr×nh d¹y – häc I. ổn định tổ chức ( 1’) II. KiÓm tra bµi cò ( 4’) 1. Em hiÓu g× vÒ sù viÖc trong v¨n tù sù ? 2. Em hiÓu g× vÒ nh©n vËt trong v¨n tù sù ? III. Bµi míi ( 35’) * GV giíi thiÖu bµi. Hoạt động của GV Hoạt động của HS I. Tìm hiểu chủ đề và dàn bài của bài v¨n tù sù ( 20’) HS đọc văn bản trong SGK và trả lời câu 1. Ví dụ ( SGK) 2. NhËn xÐt hái. - Con n«ng d©n nh­ng bÖnh nÆng => Chữa trước. ? Trong v¨n b¶n ,thÇy TuÖ TÜnh cã viÖc - Nhµ quÝ téc bÖnh nhÑ => Ch÷a sau. làm gì đáng lưu ý -> Thương yêu, hết lòng chữa trị cho HS nªu. người bệnh. ? Việc làm đó đã nói lên phẩm chất gì cña thÇy thuèc - ý chính ( Vấn đề chính) : ca ngợi lòng ? Vấn đề chính ( ý chính) thể hiện trong thương người của thầy Tuệ Tĩnh c©u chuyÖn lµ g×  HS nªu. GV chèt. Chủ đề ? Em h·y t×m xem c©u v¨n nµo trùc tiÕp nêu chủ đề của văn bản ? Gạch dưới câu văn đó HS t×m -> g¹ch ch©n ( c©u 2). HS đọc 3 nhan đề trong SGK. ? Nhan đề nào thể hiện rõ chủ đề văn b¶n HS xác định. GV kết luận : Cả 3 đều thể hiện rõ chủ đề vì đều nhấn mạnh lòng thương người cña thÇy TuÖ TÜnh. ? Em có thể đặt cho văn bản này một Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> nhan đề khác được không HS thử đặt tên. HS theo dâi bµi v¨n -> tr¶ lêi c©u hái. ? Bµi v¨n gåm mÊy phÇn ? Lµ nh÷ng phÇn nµo HS xác định. ? Em hãy đọc và nêu nhiệm vụ của từng phÇn Hs nªu. GV ®­a b¶ng phô ghi dµn bµi. GV chốt : Trước khi viết bài văn bắt buéc ph¶i x©y dùng dµn bµi.. ? Qua ph©n tÝch VD, em hiÓu thÕ nµo lµ chủ đề của bài văn tự sự ? Dµn bµi bµi v¨n tù sù gåm mÊy phÇn ? NhiÖm vô cña tõng phÇn HS nªu. HS đọc truyện -> trả lời các câu hỏi. ? Chủ đề câu chuyện nhằm biểu dương vµ chÕ giÔu ®iÒu g× ? Sù viÖc nµo thÓ hiÖn tËp trung cho chñ đề GV yªu cÇu HS ghi l¹i c©u v¨n thÓ hiÖn chủ đề. ? H·y chØ ra c¸c phÇn trong v¨n b¶n : MB,TB,KB HS chØ ra. ? TruyÖn nµy cã g× gièng vÒ bè côc vµ khác về chủ đề với truyện Tuệ Tĩnh HS so s¸nh.. ? Sù viÖc trong th©n bµi thó vÞ ë ®iÓm nµo. Dµn bµi a. Më bµi Giíi thiÖu chung vÒ thÇy TuÖ TÜnh ch÷a bệnh giúp người. b. Th©n bµi KÓ diÔn biÕn sù viÖc: thÇy TuÖ TÜnh chữa cho con người nông dân bị gẫy chân rồi mới đến nhà quí tộc xem bệnh đau l­ng c. KÕt bµi KÕt thóc sù viÖc. 3. Ghi nhí - Chủ đề :Là vấn đề chủ yếu mà người viết đặt ra trong văn bản. - Dµn bµi : 3 phÇn + Më bµi : Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt,sù viÖc. + Th©n bµi : KÓ diÔn biÕn sù viÖc. + KÕt bµi : KÕt thóc sù viÖc. II. LuyÖn tËp ( 15’) Bài tập 1: Truyện Phần thưởng a. Biểu dương : Trí thông minh,tính chân thật,dũng cảm của người nông dân. - ChÕ giÔu : KÎ tham lam.lò quan l¹i tham nhòng dèt n¸t. - Sự việc : tập trung thể hiện chủ đề: người nông dân xin vua thưởng roi : “ xin bệ hạ cho thần 50 roi ... mỗi người 25 roi” b. Dµn bµi MB : “Một người ... nhà vua”. TB : “ Ông ta ... hai mươi nhăm rúp” KB : “ Nhµ vua ... ngh×n rup” c. So s¸nh víi v¨n b¶n TuÖ TÜnh - Gièng : bè côc 3 phÇn. - Khác : chủ đề: + VB Tuệ Tĩnh: ca ngợi y đức,lòng thương người của Tuệ Tĩnh. + VB phần thưởng : biểu dương người n«ng d©n,chÕ giÔu quan l¹i. d. §iÒu thó vÞ ë th©n bµi. - Nói tới thưởng người ta không thể nghĩ là dùng hình phạt để ban ơn. - Tên quan không ngờ người nông dân lại. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> HS nªu -> ph©n tÝch. GV chèt.. HS nªu yªu cÇu bµi 2. HS đọc lại STTT và STHG. ? Cách mở bài đã giới thiệu rõ câu chuyÖn s¾p x¶y ra ch­a ? Kết bài đã kết thúc câu chuyện như thế nµo HS nªu.GV kÕt luËn.. ? Cã mÊy c¸ch kÕt bµi HS nªu.. xin ban ơn oái oăm như vậy để trừng trị h¾n. => §ã lµ trÝ th«ng minh,lßng tù tin,hãm hỉnh của người nông dân. Bµi tËp 2 - Më bµi : ST- TT => Nªu t×nh huèng. STHG => Nªu t×nh huèng nh­ng dÉn gi¶i dµi. - KÕt bµi : ST – TT => Nªu sù viÖc tiÕp diÔn. STHG => Nªu sù viÖc kÕt thóc. -> Cã nhiÒu c¸ch më bµi : + KÓ t×nh huèng n¶y sinh c©u chuyÖn. +ChØ mét thêi gian s«i næi. + Giới thiệu hành động của nhân vật. + T¶ c¶nh + B»ng mét ý nghÜ ... -> C¸ch kÕt bµi : + Sù viÖc cßn tiÕp diÔn + Sù viÖc kÕt thóc.. IV. Cñng cè ( 3’) 1. PhÇn th©n bµi cña bµi v¨n tù sù cã chøc n¨ng g× ? A. Giíi thiÖu chung vÒ nh©n vËt vµ sù viÖc; B. KÓ diÔn biÕn cña sù viÖc; C. KÓ kÕt côc cña sù viÖc; D. Nªu ý nghÜa bµi häc. 2. Trước khi chính thức viết bài văn tự sự,có cần lập dàn bài không ? Vì sao ? A. Kh«ng cÇn thiÕt,v× thÇy ( c«) gi¸o kh«ng chÊm dµn bµi cña bµi viÕt tù sù; B. Không cần thiết nếu đã làm quen với bài văn tự sự.Như vậy đỡ mất thời gian,sức lực. C. Rất cần vì dàn bài sẽ giúp em viết bài văn tự sự đầy đủ ý,có trình tự chặt chẽ,hợp lí. D. Có thể cần và cũng có thể không.Điều đó phụ thuộc vào việc em có nắm được hay không vấn đề em sẽ viết trong bài văn tự sự. V. Hướng dẫn về nhà ( 2’) - Tìm chủ đề truyện Thánh Gióng,Bánh chưng,bánh giầy nói rõ cách thể hiện chủ đề truyÖn,lËp dµn ý. - Chuẩn bị : Tìm hiều đề và cách làm bài văn tự sự. ------------------------- ********************-------------------------------. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>