Giáo án Ngữ văn 6 trọn bộ cả năm

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Bµi :1 Kết quả cần đạt: - Bước đầu nắm được định nghĩa truyền thuyết. Hiểu được nội dung ý nghĩa và những chi tiết tưởng tượng kì ảo của truyện “ con rồng cháu tiên” và “Bánh trưng b¸nh giÇy”trong bµi häc kÓ ®­îc hai truyÖn nµy. - Nắm được định nghĩa về từ và ôn lại các kiểu cấu tạo từ tiếng việt đã học ở bËc tiÓu häc. - Nắm được mục đích giao tiếp và các dạng thức của văn bản. Ngµy so¹n: 3- 9- 2006. Ngµy gi¶ng:6- 9- 2006. TiÕt :1 V¨n b¶n:. Con rång ch¸u tiªn A PhÇn chuÈn bÞ: I . Mục tiêu cần đạt: - Giúp h/s hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết . - HiÓu néi dung ý nghÜa cña truyÖn truyÒn thuyÕt “ Con rång ch¸u tiªn”. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tượng kì ảo của truyện. - KÓ ®­îc truyÖn. Gi¸o dôc h/s tù hµo vÒ nguån gèc d©n téc. II. PhÇn chuÈn bÞ: 1.PhÇn thÇy: §äc bµi , so¹n bµi. 2.PhÇn trß: §äc bµi, So¹n bµi. B. PhÇn thÓ hiÖn khi lªn líp: I.KiÓm tra bµi cò: (3p’) KiÓm tra bµi so¹n cña häc sinh. II. D¹y bµi míi *Giíi thiÖu bµi: ( 1’) Ngay từ thời cổ đại , con người đã sớm biết băn khoăn về nguồn gốc của mình. Người Việt Nam cũng thế, tổ tiên ta giải thích về nguồn gốc của dân tộc đất nước m×nh ra sao? Bµi häc h«m nay…. 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> *Néi dung: I. §äc t×m hiÓu chung.. 10’. 1. §Þnh nghÜa vÒ truyÒn thuyÕt: ?. Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ truyÒn thuyÕt?. gv. TruyÒn thuyÕt lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ. Truyền thuyết có cơ sở lịch sử ( cốt về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lõi sự thật lịch sử) là những sự kiện lịch sử thời quá khứ. Thường có yếu tố nhân vật lịch sử quan trọng nhất mà tưởng tượng kì ảo. thể hiện thái độ và cách tác phẩm phản ánh. Tuy vậy cốt lõi đánh giá của nhân dân với các sự kiện và lÞch sö chØ lµ c¸i nÒn “ph«ng” cho nh©n vËt lÞch sö. c¸c t¸c phÈm lÞch sö ®­îc nhµo nÆn, kì ảo hoá để khái quát lí tưởng hoá c¸c nh©n vËt lÞch sö vµ sù kiÖn lµm t¨ng chÊt th¬ cho c¸c c©u chuyÖn. Nêu cách đọc truyện?. ?. 2.§äc vµ kÓ. - §äc tõ “ngµy x­a- hiÖn lªn” : giäng trÇm Chó ý thÓ hiÖn tÝnh chÊt lêi tho¹i, giäng cña ¢u C¬, giäng ph©n trÇn cña L¹c Long Qu©n.. Tãm t¾t néi dung c©u chuyÖn? ?. - Đoạn cuối đọc trầm thể hiện niềm tự hào. - L¹c Qu©n trong khi lªn c¹n gióp d©n diÖt trừ yêu quái đã gặp và kết duyên cùng Âu Cơ thuộc dòng thần Nông sau đó Âu Cơ có mang sinh ra c¸i bäc tr¨m trøng, në ra Mét vÞ thÇn nßi rång tªn lµ L¹c Long mét tr¨m con trai. Nh­ng Long Qu©n vèn quen ë dưới nước, nên đã cùng Âu Cơ chia năn mươi người con theo cha xuống biển ,năm mươi người con theo mẹ lên núi.,hẹn khi có việc thì giúp đỡ lẫn nhau. Người con trưởng theo Âu Cơ được tôn lên làm vua, 2 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> lấy hiệu là Hùng Vương đóng đô ở đất Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang. Con trai ®­îc gäi lµ Lang, con g¸i ®­îc gọi là Mị Nương, cha chết thì được truyền ngôi cho con trưởng. Mười mấy đời nên ngôi đều lấy hiệu là Hùng Vương. Do tích này mà về sau người Việt Nam đều ?. Theo em truyÖn cã thÓ chia lµm mÊy tù hµo lµ con ch¸u Vua Hïng, cã nguån phần? Xác định các phần? cho biết gốc là con Rồng cháu Tiên. néi chÝnh cña mçi phÇn?. 3.Bè côc: 3 ®o¹n: + Tõ ®Çu- Long Trang: Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n. + TiÕp- lªn ®­êng: viÖc sinh në k× l¹ vµ cuéc chia tay cña Long Qu©n vµ ¢u C¬.. ?. Gi¶i thÝch ý nghÜa cña mét sè tõ: + Cßn l¹i: C¸c vua Hïng truyÒn ng«i. Ng­ tinh, Méc tinh, Thuû cung, ThÇn. 4 .Chó thÝch:. N«ng?. - Ng­ Tinh: Con c¸ sèng l©u n¨m thµnh yªu qu¸i - Hå tinh: Con c¸o sèng l©u n¨m thµnh yªu qu¸i. - Méc tinh: C©y sèng l©u n¨m . - Thuỷ cung: Cung điện dưới nước.. 25’. ?. - ThÇn N«ng: Nh©n vËt thÇn tho¹i truyÒn TruyÖn kÓ vÒ mÊy nh©n vËt. thuyết dạy loài người trồng trọt cầy cấy.. chÝnh? Lµ nh÷ng nh©n vËt nµo? Hai II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: nh©n vËt ®­îc giíi thiÖu qua nh÷ng .1. L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: chi tiÕt nµo? ( nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng). + Lạc Long Quân: Thần nòi Rồng, ở dưới nước sức khoẻ vô địch… nhiều phép l¹…gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i, d¹y d©n c¸ch trång trät ch¨n nu«i. 6. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ?. Em có suy nghĩ và nhận xét gì về + Âu Cơ: Dòng họ thần Nông, xinh đẹp nguån gèc vµ h×nh d¹ng cña hai nh©n tuyÖt trÇn. vËt nµy ?. - Cã nguån gèc vµ h×nh d¹ng k× l¹,lín lao, đẹp đẽ.. ?. Qua các chi tiết đó em hình dung Long Qu©n lµ mét vÞ thÇn ntn?. * Lạc Long Quân mang vẻ đẹp kì vĩ , dũng m·nh vµ nh©n hËu. gv. Cã tµi n¨ng xuÊt chóng cña mét vÞ thần gần gũi và yêu thương dân lành .. ?. Em có ấn tượng gì về nhân vật âu C¬?. * Âu Cơ đẹp dịu dàng, trong sáng(tính t×ng phãng kho¸ng) t©m hån th¬ méng.. ?. Nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ hai nh©n vËt trên có hay gặp trong c/s đời thường của con người không? vì sao?. - Là truyện đời xưa, được kể lại bằng cảm quan thần thoại. Ông cha ta đã tưởng tượng ra nh÷ng chi tiÕt k× ¶o kh«ng cã trong ®/s thùc , khiÕn cho nh©n vËt thªm huyÒn ¶o, lung linh : họ không phải là người thường mà là những vị thần mang nét phi thường, xuÊt chóng.. Theo dâi ®o¹n tiÕp theo. ?. §o¹n truyÖn kÓ vÒ sù viÖc g× ?. 2 . ViÖc kÕt duyªn cña L¹c Long Qu©n víi ¢u C¬ vµ nguån gèc cña d©n téc ViÖt.. ?. ViÖc kÕt duyªn cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ cã g× k× l¹?. + ¢u C¬ sinh bäc tr¨m trøng , në mét trăm người con hồng hào đẹp đẽ ..không cÇn bó mím lín nh­ thæi kh«i ng« khoÎ m¹nh nh­ thÇn. ?. V× sao Long Qu©n vµ ¢u C¬ l¹i chia con?. gv. -Long Quân quen sống dưới nước. 50 con theo cha xuống nước, 50 con theo mẹ lên. Người con trưởng làm vua hiệu Hùng non. Hẹn nhau khi nào có việc giúp đỡ 7 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Vương đóng đô ở Phong Châu. Nay nhau. lµ Phó Thä. Nh©n d©n ta cã c©u: Dù ai đi ngược về xuôi Nhí ngµy giç tæ mïng 10-3. B¸c Hå d¹y : “Các vua Hùng đã có công dựng nước . Bác cháu ta phải cùng nhau giữ nước.” ?. Theo quan niÖm cña nh©n d©n ta Rồng, Tiên là những biểu tượng nào? Ng­ßi x­a suy t«n tæ tiªn ta lµ Rång,. -Rồng ,Tiên là biểu tượng cho cái đẹp, cao. Tiên nhằm mục đích gì?. sang. Rồng là biểu tượng của vua thời xưa, cũng là biểu tượng cho cái đẹp. đứng đầu trong bèn con vËt linh thiªng : long, li, qui, phượng. Tiên là biểu tượng của người đàn bà đẹp, nhân từ , có phép lạ để cứu người lương thiện. - Suy tôn tổ tiên ta là Rồng , Tiên người xưa đã đề cao nguồn gốc dân tộc- một nguồn gốc thật đẹp đẽ, cao quí, gợi biết bao sù t«n kÝnh, tù hµo. *Người Việt đều chung cội nguồn. Con. ?. Em thÊy trong truyÖn cã nh÷ng chi ch¸u Tiªn, Rång. tiết nào là kì ảo, là tưởng tượng?. ?. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng -Là chi tiết không có thật, gắn vối quan tượng, kì ảo? hãy nói rõ vai trò của niệm tín ngưỡng của người xưa về thế giới. - Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ. c¸c chi tiÕt nµy trong truyÖn?. cña nh©n vËt, sù kiÖn. - ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc của dân tộc để người đời sau thêm tự hào, t«n kÝnh d©n téc m×nh. - Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> III. Tæng kÕt ghi nhí:. 3’ ?. Theo em truyÖn hÊp dÉn nhê ®©u?. _Truyện có nhiều chi tiết kì ảo, tưởng tượng.. ?. Truyện “ Con Rồng cháu Tiên” có ý _ Giải thích, suy tôn nguồn gốc cao đẹp, nghÜa nh­ thÕ nµo?. thiªng liªng cña d©n téc ViÖt Nam. ThÓ. Nh÷ng truyÖn nµo cña d©n téc kh¸c hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt céng còng gi¶i thÝch nguån gèc d©n téc? 3’. đồng người Việt. V.LuyÖn tËp: - Dân tộc Mường có truyện “ Quả trứng nở ra con người” - D©n téc kh¬ Mó cã truyÖn. “Qu¶ bÇu. mÑ” - Lµ sù gÇn gòi céi nguån giao l­u v©n hoá các dân tộc trên đất nước ta. III.Hướng dẫn h/ s học bài làm bài ở nhà: (1’) -. KÓ truyÖn, ph©n tÝch t¸c phÈm, häc phÇn ghi nhí. - Đọc phần đọc thêm, làm bài tập 1,2,3. -. So¹n bµi “ Sù tÝch b¸nh tr­ng b¸nh giÇy.. Ngµy so¹n: 3- 9- 2007. Ngµy gi¶ng: 6- 9-2007. TiÕt: 2 V¨n b¶n:. B¸nh tr­ng b¸nh giÇy. A PhÇn chuÈn bÞ:. I . Mục tiêu cần đạt: - Gióp h/s hiÓu ®­î néi dung ý nghÜa cña truyÖn truyÒn thuyÕt “ b¸nh tr­ng b¸nh giÇy” . - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo của truyện. - RÌn kÜ n¨ng kÓ truyÖn. 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Giáo dục h/s biết giữ gìn truyền thống văn hoa đậm đà bản sắc dân tộc. II. PhÇn chuÈn bÞ:. 1.PhÇn thÇy:. n/c so¹n bµi.. 2. PhÇn trß:. Häc bµi cò, so¹n bµi míi.. B. PhÇn thÓ hiÖn khi lªn líp: I. KiÓm tra bµi cò: (5’). 1 C©u hái: ? KÓ tãm t¾t truyÖn “ Con Rång ch¸u Tiªn”? Cho biÕt néi dung ý nghÜa cña truyÖn? 2. §¸p ¸n: - Yªu cÇu nªu ®­îc néi dung c¬ b¶n cña truyÖn. + Lạc Long Quân lên cạn giúp dân giệt trừ yêu quái đã gặp và kết duyên cùng Âu C¬. + ¢u C¬ cã mang sinh ra bäc tr¨m trøng në ra mät tr¨m con trai.. + Long Quân vốn quen dưới nước, hai người chia 50 con xuống biển, 50 con lên non hẹn nhau có việc thì giúp đỡ. + Người con trưởng được tôn làm vua, đóng đô ở Phong Châu, đặt tên nước là Văn Lang. + Con trai gọi là Lang, con gái gọi là Mị Nương, cha chết truyền ngôi cho con trưởng. + Do tích này mà Người Việt Nam đều tự hào là con cháu vua Hùng, có nghuồn gèc con Rång ch¸u Tiªn. - ý nghÜa cña truyÖn: Gi¶i thÝch suy t«n nguån gèc gièng nßi, thÓ hiÖn ý nguyÖn đoàn kết, thống nhất cộng đồng của người Việt. II. D¹y bµi míi:. * Giíi thiÖu bµi: ( 1’ ) Mỗi khi tết đến xuân về, người Việt Nam chúng ta lại nhớ đến câu đố quen thuộc vµ rÊt næi tiÕng: Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ C©y nªu trµng ph¸o b¸nh tr­ng xanh. B¸nh tr­ng b¸nh giÇy lµ hai thø b¸nh kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong m©m cç tÕt cæ truyền của dân tộc Việt Nam, nếu thiếu thì có thể coi hương vị ngày tết thiếu đi rất 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> nhiều. Với hai thứ bánh đó có nguồn gốc như thế nào? Có ý nghĩa ra sao? Bài hôm nay…trả lời câu hỏi đó * Néi dung: I. §äc t×m hiÓu chung.. 10’ Gv. Nêu yêu cầu đọc mẫu, học sinh 1 Đọc và kể. đọc, nhận xét.. - Giọng đọc chậm rãi, tình cảm. Lời nói của thÇn trong giÊc méng cña Lang Liªu, giäng ân cần.Giọn vua Hùng đĩnh đạc, chắc khoẻ. 2. KÓ:. ?. Tãm t¾t néi chÝnh cña truyÖn?. Hùng Vương có tới 20 người con. Lúc về. ( kể ngắn nhưng đủ ý và mạch. già để chọn người nối ngôi, nhà vua ra điều. l¹c). kiện: Không nhất thiết phải là con trưởng, ai làm vừa ý vua trong lễ tiên Vương sẽ đuợc vua truyÒn ng«i cho. C¸c lang qu©n ®ua nhau làm lễ thật hậu, chỉ có Lang Liêu, người con trai thư mười tám là buồn vì mẹ bị ghẻ lạnh và đã mất. Không như các Lang khác có thể sai người đi tìm của quí trên rừng, dưới biển, Lang Liªu chØ quen viÖc trång khoai, trång lúa và chàng lại nghĩ lúa tầm thường quá! Mét ®em chµng n»m m¬ thÊy thÇn vµ ®­îc thÇn gîi ý, chµng lµm mét lo¹i b¸nh h×nh vuông, một loại bánh hình tròn để dâng vua. Vua rÊt võa ý chän hai thø b¸nh Êy ®em tÕ trời đất và Tiên vương.vua họp mọi người lại, đặt tên bánh là bánh giầy, bánh hình vuông lµ b¸nh tr­ng vµ truyÒn ng«i cho Lang Liªu. Từ đấy, bánh trưng bánh giầy là hương vị kh«ng thÓ thiÕu trong ngµy tÕt. 2. Bè côc:. ?. C©u chuyÖn cã thÓ chia lµm mÊy. 3 ®o¹n. ®o¹n? Nªu néi dung chÝnh cña - §o¹n 1: Tõ ®Çu- chøng gi¸m: vua Hïng 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> mçi ®o¹n?. chọn người nối ngôi. - §o¹n 2 : TiÕp-h×nh trßn: Giíi thiÖu nh©n vËt Lang Liªu vµ viÖc lµm b¸nh - Đoạn 3: Còn lại: Lang Liêu đựoc chọn nối ng«i. 3. Chó thÝch:. ?. Giải thích ý nghĩa của một số từ: - Tổ tiên: Các thế hệ ông cha , cụ kị đã qua Tiên Vương, tổ tiên…. đời. - Tiên Vương: Từ tôn xưng vua đời trước đã mÊt… II. Ph©n tÝch v¨n b¶n.. 25’ ?. 1. Vua Hùng chọn người nối ngôi: Nh¾c l¹i ®o¹n më ®Çu kÓ vÒ sù viÖc g×?. ?. Vua Hùng chọn người nối ngôi + Hoàn cảnh truyền ngôi: Vua đã già, giặc trong hoµn c¶nh nµo? ngoµi d· dÑp yªn, thiªn h¹ th¸i b×nh,c¸c con đông … - Tiªu chuÈn chän nèi ng«i: Nèi chÝ vua;. ?. Tiêu chuẩn của người nối ngôi?. ?. H×nh thøc lùa chän ntn?. ?. Theo em cách chọn người nối. không nhất thiết là con trưởng. + Hình thức lựa chọn: Nhân lễ Tiên vương,. ngôi của vua Hùng có gì đổi mới và tiến bộ đối vối xã hội đương thêi? ?. - Kh«ng hoµn toµn theo lÖ truyÒn ng«i tõ c¸c đời trước: Truyền ngôi cho con trưởng . Nhà vua chú trọng tài, trí hơn là trưởng thứ.. Cách chọn người nối ngôi mới mÎ vµ tiÕn bé cña vua Hïng cßn gîi cho em suy nghÜ g×?. ai làm vứa ý vua sẽ đựoc truyền ngôi.. - Quan trọng nhất: Người sẽ nối ngôi phải là người thực có tài, có chí khí, tiếp tục được sự nghiÖp cña vua cha. - Vua là người thay mặt trời cai quản muôn d©n, tr¨m hä, tiÕp nèi dßng gièng tiªn rång cao sang, danh giá ,đẹp đẽ. Cách thức chọn lựa người nối ngôi tiến bộ của vua Hùng đã 12. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> thể hiện quyết tâm đời đời gĩư nước của ông cha ta. 2. Cuéc ®ua tµi d©ng lÔ vËt.. ?. Đọc : các Lang – tiên vương?. ?. Các lang đã làm gì để làm vừa ý a. các Lang: vua?. ?. - §ua nhau lµm cç thËt hËu thËt ngon ®em. Việc các lang đua nhau tìm lễ dâng lẽ Tiên Vương. vËt thËt quÝ thËt hiÕm chøng tá ®iÒu g×?. - C¸c Lang suy nghÜ v¾t ãc cè hiÓu ý vua cha. Các Lang đã suy nghĩ theo kiểu thông thường, hạn hẹp, như cho rằng: Ai chẳng vui lßng võa ý víi lÔ vËt quÝ hiÕm, cç ngon, sang. ? ? gv. Kể tóm tắt đoạn : người buồn trọng. Nhưng sự thật các Lang xa rời ý vua,. nhÊt-> h×nh trßn? b. Lang Liªu: Lang Liªu còng lµ Lang nh­ng - chàng mồ côi cha mẹ (mẹ chàng trước kia kh¸c c¸c Lang ë ®iÓm nµo? bÞ vua cha ghÎ l¹nh, èm råi chÕt). So víi anh - Tuy còng lµ Lang- con trai cña em chàng là người thiệt thòi nhất. vua nh­ng Lang Liªu kh¸c c¸c - Tuy lµ con vua, nh­ng tõ khi tõ khi lín lªn, Lang ë chç: chµng må c«i cha ra ở riêng chàng chỉ chăm lo đến việc đồng mẹ (mẹ chàng trước kia bị vua ¸ng, trång lóa, trång khoai, sèng cuéc sèng cha ghÎ l¹nh, èm råi chÕt). So như dân thường. với anh em chàng là người thiệt - chi tiết: Thần hiện ra giúp đỡ Lang Liêu. thßi nhÊt. ( thÇn hiÖn ra trong giÊc méng, m¸ch b¶o cho lang Liªu) lµ mét chi tiÕt rÊt cæ tÝch. C¸c. ?. V× sao trong c¸c con vua chØ cã Lang Liêu được thần giúp đỡ?. nh©n vËt må c«i, bÊt h¹nh vÉn ®­îc thÇn hiÖn lên giúp đỡ mỗi khi bế tắc. -ThÇn cèt giµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang liªu. §iÒu nµy chøng tá chµng rÊt th«ng minh,. ?. Trong ®o¹n cã chi tiÕt nµo bÊt ngê vµ hÊp dÉn nhÊt?. khÐo tay. 3. KÕt qu¶ cuéc thi. - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu ®­îc vua cha chọn để tế trời đất Tiên Vương và Lang Liêu 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> ?. V× sao thÇn kh«ng lµm hé, chØ ®­îc chän nèi ng«i cha. m¸ch b¶o cho Lang Liªu th«i?. - Hai thứ bánh đó thể hiện ý tưởng sáng tạo. - Tinh thần tự lực của chàng vẫn sâu xa: Gợi hình trời, gợi hình đất bao bọc được phát huy. Tìm nguyên liệu phong vị cây cỏ, muôn loài và tinh thàn đùm thÇn gîi ý, Lang Liªu lµm thµnh bäc. bánh trưng bánh giày, loại bánh - Hai thứ bánh đó thể hiện sự quí trọng nghề rất thơm rất độc đáo.. nông, quí trọng sản phẩm do con người làm. ?. §äc ®o¹n cuèi truyÖn?. ra.. ?. KÕt qu¶ cuéc thi tµi ntn? Vì sao hai thứ bánh của Lang - Lang Liêu xứng đáng nối ngôi vua( là Liêu được vua cha chọn để tế trời người hội tụ đủ điều kiện của vua) vừa có tài đất?. có đức vừa có lòng hiếu thảo. Quyết định của. Theo em viÖc vua Hïng chän vua thÊt s¸ng suèt. Lang Liêu nối ngôi có thoả đáng 5p’. kh«ng ? v× sao?. ?. Nêu nét đặc sắc về nghệ thuật - Có nhiều chi tiết nghệ thuật tiêu biểu cho cña truyÖn? truyÖn d©n gian.. ?. -Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt “ - Gi¶i thÝch nguån gèc cña b¸nh tr­ng b¸nh b¸nh tr­ng b¸nh giÇy”? giÇy. Ph¶n ¸nh thµnh tùu v¨n minh n«ng. IV. Tæng kÕt ghi nhí. nghiệp ở buổi đầu dựng nước với thái độ đề cao lao động, đề cao nghề nông. Thể hiện sự thờ kính trời đất, tổ tiên của nhân dân ta. 3’ ?. V. LuyÖn tËp Trao đổi thảo luận: ý nghĩa của - Phong tục làm bánh trưng banh giầy trong phong tôc lµm b¸nh tr­ng b¸nh ngµy tÕt cña nh©n d©n ta cã mét ý nghÜa hÕt giÇy ngµy tÕt? sức cao đẹp, đó là sự tưởng nhớ, tở lòng tôn kính tổ tiên, đồng thời thể hiện tư tưởng coi. ?. §äc truyÖn nµy em thÝch nhÊt träng nghÒ n«ng. chi tiÕt nµo? v× sao? - Chi tiÕt nhµ vua gäi c¸c con l¹i vµ nãi:” ta già rồi…có Tiên Vương chứng giám” - Vì đây là chi tiết tạo cho người đọc sự hồi hộp, nó có tính chất như một câu đố trong 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> mét cuéc thi… - Chi tiết vua họp mọi người lại rồi nói về ý nghÜa cña hai lo¹i b¸nh, lµ nhËn xÐt s©u s¾c.. III. Hướng dẫn học sinh học bài làm bài ở nhà: ( 1’ ). - KÓ tãm t¾t truyÖn, häc thuéc ghi nhí. - Lµm bµi tËp 4,5 - So¹n bµi: Th¸nh Giãng.. Ngµy so¹n: 6- 9- 2006. Ngµy gi¶ng:9- 9- 2006. TiÕt : 3. Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt A PhÇn chuÈn bÞ: I . Mục tiêu cần đạt:. - Giúp h/s hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo từ tiếng việt cụ thể. - Hiểu khái niệm về từ, đơn vị cấu tạo tư, tiếng.Các kiểu cấu tạo từ( từ đơn, tư phøc, t­ ghÐp, tõ l¸y) - Ph©n biÖt ®­îc c¸c tõ trªn. Gi¸o dôc h/s ý thøc dïng tõ. II. PhÇn chuÈn bÞ: 1.PhÇn thÇy: §äc bµi , so¹n bµi. 2.Phần trò: đọc bài . 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> B. PhÇn thÓ hiÖn khi lªn líp: I .KiÓm tra bµi cò: ( 3p’). 1. C©u hái: ở bậc tiểu học em đã học những từ loại nào? 2 §¸p ¸n: Từ đơn, từ ghép, từ láy, từ phức. II. D¹y bµi míi:. * Giới thiệu bài: Trong tiếng việt từ là một đơn vị ngôn ngữ rất quan trọng. để hiểu được thế nào là từ và đặc điểm cấu tạo của từ… nội dung bài học hôm nay…. * Néi dung: I. Tõ lµ g×?. 27’ ?. §äc vÝ dô?. VD: ThÇn/ d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ c¸ch/ ¨n ë.. ?. Trong vÝ dô cã bao nhiªu tiÕng, -12 tiÕng, 9 tõ. bao nhiêu từ? chỉ rõ các tiếng các - đơn vị bậc dưới của từ là tiếng. Tiếng chỉ có tõ?. ?. chøc n¨ng cÊu t¹o tõ.. C¸c tõ ®­îc gäi lµ tiÕng lµ tõ cã - Khi tiÕng cã nghÜa. g× kh¸c nhau?. ?. * Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ.. Khi nào một tiếng được gọi là ( khi tiếng có thể dùng để tạo câu, tiếng ấy mét tõ?. ?. NhËn xÐt vÒ vai trß cña tiÕng vµ tõ trong c©u?. ?. trë thµnh tõ). *Từ là đơn vị nhỏ nhất dùng để đặt câu.. Xác định tiếng và từ trong VD? VD: Em/ ®i/ xem/ v« tuyÕn truyÒn h×nh/ t¹i/ c©u l¹c bé/ nhµ m¸y giÊy. - Câu trên gồm 8 từ, trong đó + Tõ chØ cã mét tiÕng: em, ®i ,xem. + Tõ gåm 3 tiÕng: nhµ m¸y giÊy. + Tõ gåm 4 tiÕng: v« tuyÕn truyÒn h×nh.. ?. §äc vÝ dô. II Từ đơn và từ phức. VD: Từ/ đấy/ nước/ ta/ chăm/ nghề/ trồng trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ cã/ tôc/ ngµy tÕt/ lµm/ 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> b¸nh tr­ng/ b¸nh giµy. ?. Dùa vµo kiÕn thøc ë tiÓu häc ®iÒn. B¶ng ph©n lo¹i. c¸c tõ vµo b¶ng?. KiÓu cÊu t¹o tõ. VÝ dô. Từ đơn. Từ, đấy, nước, ta, ch¨m, nghÒ, vµ, cã, tôc, ngµy, tÕt, lµm. Tõ ghÐp. Tõ phøc. Ch¨n. nu«i,. b¸nh. tr­ng. b¸nh,. b¸nh. giÇy. Tõ l¸y ?. Trång trät. Dựa vào bảng phân biệt từ đơn và tõ phøc?. *Từ chỉ có một tiếng là từ đơn. Từ gồm hai hoÆc nhiÒu tiÕng lµ tõ phøc.. ?. Hai tõ phøc:trång trät, ch¨n nu«i - gièng nhau: gåm hai hoÆc nhiÒu tiÕng (tõ cã g× gièng vµ kh¸c nhau? phøc). - Kh¸c nhau: Tõ ghÐp: ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa. Tõ l¸y: cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng.. ?. Ch¨n nu«i ®­îc gäi lµ tõ ghÐp, trång trät ®­îc gäi lµ tõ l¸y. Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ ghÐp , tõ l¸y?. * Nh÷ng tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa ®­îc gäi lµ tõ ghÐp. Cßn nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng ®­îc gäi lµ tõ l¸y.. ?. Cho vÝ dô tõ ghÐp, tõ l¸y?. VD: Tõ ghÐp: ¸o quÇn, bµn ghÕ… Tõ l¸y: luÈn quÈn, xinh xinh… * Ghi nhí: (sgk). ?. Tãm t¾t c¸c kiÓu cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt vµo b¶ng?. Tõ Từ đơn. Tõ phøc Tõ ghÐp. 17 Lop8.net. Tõ l¸y.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> II LuyÖn tËp 15’. Bµi tËp 1 a. Nguån gèc, con ch¸u- t­ ghÐp. ?. Tõ nghuån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu cÊu t¹o tõ nµo?. ?. b.Céi nguån, gèc g¸c, gèc rÔ.. Tìm những từ đồng nghĩa từ nghuån gèc?. ?. c. cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em, ch¸u. T×m nh÷ng tõ ghÐp chØ quan hÖ ch¾t. th©n thuéc?. ?. Bµi tËp 2. H·y nªu qui t¾c s¾p xÕp c¸c tiÕng -Theo giíi tÝnh:+ nam : anh, «ng, anh cËu. trong tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc?. +N÷: chÞ, bµ, chÞ mî. - Theo bËc: +BËc trªn: chó,b¸c, chÞ, d×. +Bậc dưới: chắt, cháu, em, cháu. Bµi tËp 3 - Chế biến bánh: rán, nướng, hấp, nhúng.. ?. Đặc điểm để phân biệt các thứ - Chất liệu: nếp, tẻ, khoai, khô. b¸nh víi nhau Tõ l¸y in ®Ëm - TÝnh chÊt: dÎo, phång. miªu t¶ c¸i g×?. - H×nh d¸ng: gãi, quÊn thõng, tai voi. Bµi tËp 4 - Thút thít: miêu tả tiếng khóc của người, nức. ?. H·y t×m nh÷ng t­ l¸y kh¸c cã në, sôt sïi, r­ng røc, tÊm tøc. cïng t¸c dông Êy?. Bµi tËp 5 a. Tiếng cười: khúc khích, sằng sặc, hô hố,. ?. Thi t×m nhanh c¸c tõ l¸y?. h¬ hí, hÒng hÖch. b. TiÕng nãi: lÌ nhÌ, lÝ nhÝ, oang oang, lÐo nhÐo, thá thÎ, lµu bµu. c. Dáng điệu: lừ đừ, lả lướt, lúi húi.. IV. Hướng dẫn học sinh học bài làm bài ở nhà.( 1’ ). - Häc thuéc ghi nhí, Hoµn chØnh c¸c bµi tËp sgk . - Đọc trước bài 3. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Ngµy so¹n: 7- 9- 2006. Ngµy gi¶ng:11- 9- 2006. TiÕt : 4. Giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt A PhÇn chuÈn bÞ: I . Mục tiêu cần đạt:. - Huy động kiến thức của học sinh về loại văn bản đã biết. - Hình thành sơ bộ các khái niệm: văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc rÌn kÜ n¨ng nãi,viÕt t¹o lËp v¨n b¶n. II. PhÇn chuÈn bÞ:. 1. PhÇn thÇy: §äc bµi , so¹n bµi. 2.Phần trò: đọc bài . B. PhÇn thÓ hiÖn khi lªn líp: I. Kiểm tra bài cũ: Việc đọc bài của học sinh II . D¹y bµi míi:. * Giới thiệu bài: ( 1’) Đây là tiết học mở đầu cho cả chương trình tập làm văn, có nhiệm vụ giới thiệu chung về văn bản, các kiểu văn bản với phương thức biểu đạt khác nhau… * Néi dung: I Tìm hiểu chung về phương thức biểu. 28’. đạt. 1. Văn bản và mục đích giao tiếp. ?. Trong đời sống , khi có một tư - Sẽ nói hoặc viết cho người ta biết – Có thể tưởng tình cảm, nguyện vọng mà nói một tiếng, một câu hay nhiều câu. cần biểu đạt cho mọi người hay ai đó biết, thì em làm thế nào?. ?. VÝ dô c¸c b¹n ®ang nãi chuyÖn trong giê häc em sö lÝ nh­ thÕ nµo?. - Nh¾c nhë b¹n hay khuyªn nnhñ b¹n. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> GV. ?. C« gi¸o gi¶ng bµi sö dông v¨n - VD: - T«i thÝch c¸i g× còng ph¶i ng¨n n¾p. nãi, häc sinh ghi bµi sö dông v¨n. - t«i thÝch vui.. viÕt.. - chao «i buån…. Nh÷ng c©u nãi nh­ trªn ®­îc nãi ra viết ra để giao tiếp. Em hiểu giao tiÕp lµ g×?. * Giao tiếp là hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng,tình cảm bằng phương tiện ngôn từ.. ?. Giao tiÕp cã vai trß ntn trong cuộc sống của con người ?. - Trong cuộc sống con người giao tiếp có vai trß v« cïng quan träng, kh«ng thÓ thiÕu. Không có giao tiếp con người không thể hiểu. GV. Hoạt động giao tiếp có thể tiến nhau, không thể trao đổi với nhau bất cứ hành bằng nhiều phương tiện khac điều gì. Xã hội sẽ không tồn tại. Ngôn từ là nhau( hiệu lệnh, động tác, cử chỉ, phương tiện quan trọng nhất để thực hiện béc lé b»ng nheo mÆt,..). ?. giao tiÕp.. Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình c¶m, nguyÖn väng mét c¸ch ®Çy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu, th× em ph¶i lµm ntn?. ?. - Ph¶i nãi cã ®Çu cã ®u«i, cã m¹ch l¹c lÝ lÏ.. §äc c©u ca dao? C©u ca dao được sáng tác để làm gì? có chủ đề gì?. - Đã biểu đạt trọn vẹn một ý( một lời khuyên nhủ sâu sắc). Câu ca dao có chủ đề thống. ?. Hai c©u 6,8 liªn kÕt víi nhau ntn? nhÊt. Đã biểu đạt một ý trọn vẹn chưa?. - C©u 6 vµ 8 liªn kÕt chÆt chÏ m¹ch l¹c. C©u 8 gi¶i thÝch cho c©u 6, lµm râ ý c©u 6 ( gi÷ chí cho bền nghĩa là gì? Là không giao động khi người khác thay đổi chí hướng.. ?. Theo em, câu ca dao đó đã có thể - Liên kết vần: “ an”. coi lµ mét v¨n b¶n ch­a?. ?. - Lµ v¨n b¶n. Lêi ph¸t biÓu cña thÇy (c«) hiÖu trưởng trong lễ khai giảng năm 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> häc míi cã ph¶i lµ mét v¨n b¶n kh«ng? v× sao?. - Là văn bản vì có chủ đề.Vấn đề chủ yếu, suyªn suèt t¹o thµnh m¹ch l¹c cña v¨n b¶n, cã c¸c h×nh thøc liªn kÕt víi nhau.. GV. Chủ đề lời phát biểu nêu thành tÝch n¨m qua, nªu nhiÖm vô n¨m häc míi, kªu gäi cæ vò GV, HS hoµn thµnh tèt nhiÖm cña n¨m häc. ?. Những đơn xin nghỉ học, bài thơ, truyện cổ tích, câu đố, thiếp mời… có phải đều văn bản - §Òu lµ v¨n b¶n viÕt. kh«ng?. cho VD kh¸c?. - VD: Bài thơ, truyện cổ tích . câu đố… ?. Bøc th­ em viÕt cho b¹n bÌ hay người thân có phải là một văn bản - bøc th­ lµ v¨n b¶n viÕt , cã thÓ thøc, chñ. kh«ng?. đề xuyên suốt là thông báo tình hình.. quan tâm với người nhận thư. ?. Tr×nh bµy ý hiÓu cña em vÒ v¨n * V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt. b¶n?. có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạch lạc, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp. 2. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt cña v¨n b¶n. ?. Quan s¸t b¶ng phô , theo em cã mấy kiểu VB ứng với phương thức * Có 6 kiểu văn bản thường gặp với các biểu đạt? phương thức biểu đạt tương ứng: tự sự, miêu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt minh, hµnh chÝnh c«ng vô. Mçi kiÓu v¨n b¶n cã mét. ?. Nêu mục đích giao tiếp của mỗi mục đích giao tiếp riêng. kiÓu VB? a. Hai đội bóng đá muốn xin phép sử dụng 21 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ?. Đọc 6 tình huống trong SGK,tự sân vận động của thành phố( VB hành chính xÕp vµo kiÓu v¨n b¶n thÝch hîp?. GV. c«ng vô).. Như vậy, xuất phát từ mục đích b. Tường thuật diễn biến trận đáu bóng đá( giao tiÕp mµ cã c¸c kiÓu VB kh¸c VB tù sù ) nhau với các phương thức biểu đạt c. Tả lại những pha bóng đẹp trong trận đấu( tương ứng.. VB miªu t¶). d. Giíi thiÖu qu¸ tr×nh thµnh lËp vµ thµnh tích thi đấu của hai đội( VB thuyết minh). đ. Bày tỏ lòng mến yêu môn bóng đá( VB biÓu c¶m). g. Bác bỏ ý kiến cho rằng bóng đá là môn thể thao tốn kém, làm ảnh hưởng không tốt tới việc học tập và công tác của nhiều người (VB nghÞ luËn). * ghi nhí:(SGK). ?. II. LuyÖn tËp. §äc ghi nhí?. 15’. Bµi tËp 1. ?. §äc yªu cÇu bµi tËp ?. a. Tù sù. ?. Các đoạn thơ, văn thuộc phương. b. Miªu t¶. thức biểu đạt nào ?. c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m ®. ThuyÕt minh. Bµi tËp 2. ?. TruyÒn thuyÕt: con rång ch¸u tiªn - V¨n b¶n tù sù v× kÓ c¸c sù viÖc theo diÔn thuộc kiểu văn bản nào? Vì sao biến nhất định. em biÕt nh­ vËy?. III . Hướng dẫn học sinh học bài làm bài ở nhà. (1’). - Häc thuéc ghi nhí, hoµn chØnh c¸c bµi tËp. - §äc bµi : “ t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù”.. 22 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> _______________________________________________ Bµi : 2 Kết quả cần đạt: - N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng. KÓ ®­îc truyÖn ng¾n nµy. - Hiểu được thế nào là từ mượn và bước đầu biết cách sử dụng từ mượn. - N¾m ®­îc nh÷ng hiÓu biÕt chung vÒ v¨n tù sù. Ngµy so¹n: 10- 9- 2006. Ngµy gi¶ng:13- 9- 2006. TiÕt: 5 V¨n b¶n:. Th¸nh Giãng A PhÇn chuÈn bÞ: I . Mục tiêu cần đạt:. -. Gióp HS n¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña. truyÖn Th¸nh Giãng. -. KÓ ®­îc truyÖn. -. Giáo dục lòng yêu nước truyền thống anh hùng dân tộc.. II. PhÇn chuÈn bÞ:. 1PhÇn thÇy: §äc bµi , so¹n bµi. 2.Phần trò: Học bài cũ, đọc bài soạn bài mới. B. PhÇn thÓ hiÖn khi lªn líp: I . KiÓm tra bµi cò: (5’). 1. C©u hái: Tr×nh bµy ý nghÜa truyÖn “ b¸nh tr­ng b¸nh giµy” ? 2. §¸p ¸n: TruyÖn gi¶i thÝch nguån gèc cña b¸nh tr­ng b¸nh giµy, võa ph¶n ¸nh thµnh tùu văn minh nông nghiệp ở buổi đầu dựng nước với thái độ đề cao lao động. đề cao nghề nông thể hiện sự thờ kính trời đất, tổ tiên của nhân dân ta. II. D¹y bµi míi. * Giới thiệu bài : ( 1’ ) Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản xuyên suèt lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam nãi chung, v¨n häc d©n gian nãi riªng. TruyÖn 23 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>