Giáo án tổng hợp cả năm lớp 3 - Tuần 16

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 26. Bµi 24 - TiÕt 97 Ngµy so¹n: 2/3/2010 Ngµy d¹y: 9/3/2010. Nước Đại Việt ta (NguyÔn Tr·i) A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Thấy đoạn văn có ý nghĩa như một lời tuyên ngôn độc lập của dân tộc ta ở TK XV. - ThÊy ®­îc phÇn nµo søc thuyÕt phôc cña nghÖ thuËt v¨n chÝnh luËn cña NguyÔn Tr·i: lËp luËn chÆt chÏ, cã sù kÕt hîp gi÷a lÝ lÏ vµ thùc tiÔn. - Rèn kĩ năng đọc văn biền ngẫu. B. Phương tiện và tài liệu tham khảo - B×nh gi¶ng Ng÷ V¨n 8 - Hướng dẫn tự học Ngữ Văn 8. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học * KiÓm tra bµi cò: - Nêu những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của VB Hịch tướng sĩ ? - Phát biểu cảm nhận về lòng yêu nước của Trần Quốc Tuấn được thể hiện qua bài hịch? * Khởi động: - GV giíi thiÖu: NguyÔn Tr·i kh«ng chØ lµ t¸c gi¶ cña nh÷ng bµi th¬ n«m phó tuyÖt vêi như Cửa biển Bạch Đằng, Bến đò xuân đầu trại…mà còn là tác giả của Bình Ngô đại cáo. Bản thiên cổ hùng văn, rất xứng đáng là bản tuyên ngôn độc lập lần thứ hai của dân tộc. H«m nay c« vµ c¸c em sÏ t×m hiÓu mét ®o¹n trong bµi c¸o Êy. * Bµi míi: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu tác giả, tác phẩm I. T×m hiÓu chung ?. Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ - 1 -> 2 HS tr¶ lêi. t¸c gi¶ vµ t¸c phÈm? - HTL: + Nguyễn Trãi: là nhà yêu nước, anh hùng dân téc, danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. NguyÔn Tr·i anh hùng và Nguyễn Trãi bi kịch đều ở mức độ tột cïng. + Văn bản Nước Đại Việt ta được trích trong tác phẩm Bình Ngô đại cáo. ?. Dùa vµo chó thÝch SGK, h·y nªu - HTL: các đặc điểm chính của thể cáo trên + Mục đích: Trình bày chủ trương, công bố kết các mặt (mục đích, bố cục, lời văn, quả một sự nghiệp. t¸c gi¶)? + Bố cục: 4 phần (nêu luận đề chính nghĩa, vạch. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 267 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> râ téi ¸c kÎ thï, kÓ l¹i qu¸ tr×nh kh¸ng chiÕn, ?. Em hãy so sánh đặc điểm của thể tuyên bố chiến thắng - nêu cao chính nghĩa). cáo với đặc điểm của thể chiếu, + Lời văn: Theo lối văn biền ngẫu. + T¸c gi¶: Vua chóa hoÆc thñ lÜnh viÕt. hÞch? (gièng, kh¸c nhau?) ?. Tại sao Bình Ngô đại cáo lại - HTL: được xem như bản tuyên ngôn độc lập của nước ta sau đại thắng quân Minh. mang ý nghĩa trọng đại? ?. Trong bố cục 4 phần của bài đại - HTL: cáo, đoạn trích Nước Đại Việt ta + Phần mở đầu của bài cáo. nằm ở phần nào? Tóm tắt nội dung + Nêu tư tưởng nhân nghĩa: cuộc kháng chiến vì dân; nước Đại Việt ta vốn có nền độc lập, kẻ xâm chÝnh cña phÇn nµy? lược nhất định thất bại. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc - hiểu văn bản II. §äc - hiÓu v¨n b¶n 1. §äc, chó thÝch - GV nêu y/c đọc: Đọc với giọng ®iÖu trang träng, hïng hån, tù hµo. - HS nghe. Chó ý tÝnh chÊt c©u v¨n biÒn ngÉu c©n xøng, nhÞp nhµng. - GV đọc mẫu 1 lượt. - HS nghe. - 1 -> 2 HS đọc văn bản ?. Trong sè c¸c chó thÝch SGK, chó thÝch nµo em ch­a hiÓu cÇn gi¶i - HS nªu th¾c m¾c. đáp? 2. ThÓ lo¹i vµ bè côc ?. Có thể coi Nước Đại Việt ta là - HTL: v¨n b¶n nghÞ luËn ®­îc kh«ng? V× + Lµ v¨n nghÞ luËn. + Vì được viết bằng phương thức lập luận, lấy lí sao? lẽ và dẫn chứng để làm rõ tư tưởng độc lập dân tộc và thuyết phục người đọc, người nghe. ?. Nªu bè côc vµ néi dung tõng phÇn - HTL: Bè côc 2 phÇn + 2 câu đầu: Nêu tư tưởng nhân nghĩa của cuộc cña v¨n b¶n? kh¸ng chiÕn. + Nh÷ng c©u cßn l¹i: Chøng minh nÒn v¨n hiÕn cña §¹i ViÖt. 3. Ph©n tÝch a. Tư tưởng nhân nghĩa của cuộc kháng chiến - Đọc 2 câu đầu văn bản Nước Đại - HS đọc 2 câu đầu của văn bản. ViÖt ta, cho biÕt: ?. Nh©n nghÜa ë ®©y cã nh÷ng néi - HTL: 2 néi dung: yªn d©n vµ ®iÕu ph¹t. dung nµo? ?. NÕu hiÓu yªn d©n lµ gi÷ yªn cuéc - HTL: sống cho dân, điếu phạt là thương + Dân là dân nước Đại Việt ta. dân trừ bạo, thì dân ở đây là ai? Kẻ + Kẻ bạo ngược là quân xâm lược nhà Minh. bạo ngược là ai? ?. ở đây, hành động điếu phạt có - HTL: Trừ giặc Minh bạo ngược để giữ yên cuộc. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 268 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> liên quan đến yên dân như thế nào? - Như thế các hành động yên dân và điếu phạt đều liên quan đến dân. ?. Từ đó, có thể hiểu nội dung tư tưởng nhân nghĩa được nêu trong bài Bình Ngô đại cáo như thế nào? - Bình Ngô đại cáo là bản tổng kết cuéc kh¸ng chiÕn th¾ng lîi chèng qu©n Minh, ®­îc më ®Çu b»ng t­ tưởng nhân nghĩa vì dân: ?. Từ đó em hiểu gì về tính chất của cuộc kháng chiến? Tư tưởng của người viết bài cáo này? ?. Trong phÇn v¨n b¶n tr×nh bµy nÒn v¨n hiÕn §¹i ViÖt, c¸c biÓu hiÖn nµo ®­îc nãi tíi?. sèng cho d©n. - HTL: Nh©n nghÜa cã nghÜa lµ lo cho d©n, v× d©n. - HS nghe. - HTL: + TÝnh chÊt: ChÝnh nghÜa phï hîp víi lßng d©n. + Tư tưởng: Thân dân, tiến bộ. b. NÒn v¨n hiÕn §¹i ViÖt - HTL: + Lãnh thổ riêng (Núi sông bờ cõi đã chia) + Phong tôc riªng (Phong tôc B¾c Nam còng kh¸c) + LÞch sö riªng (Tõ TriÖu, §inh, LÝ, TrÇn...S«ng Bạch Đằng giết tươi Ô Mã) - HTL: Đại Việt là nước độc lập vì có lãnh thổ riªng, v¨n ho¸ riªng.. ?. Núi sông đã chia, phong tục cũng khác, các lí lẽ này nhằm khẳng định biÓu hiÖn nµo cña v¨n hiÕn §¹i ViÖt? - Khi nhắc đến các triều đại Đại Việt xây nền độc lập song song - HS nghe. cùng các triều đại Trung Hoa và các hào kiệt của nước ta đời nào cũng cã. ?. Tác giả đã dựa trên những chứng - HTL: Các triều đại Đại Việt từ Triệu, Đinh, Lí, Trần xây nền độc lập trong các cuộc đương đầu cí lÞch sö nµo? với các triều đại Hán, Đường, Tống, Nguyên của Phương Bắc. ?. TÝnh thuyÕt phôc cña c¸c chøng - HTL: ý nghÜa kh¸ch quan cña sù thËt lÞch sö kh«ng thÓ chèi c·i. cí nµy lµ g×? ?. C¸c c©u v¨n biÒn ngÉu cïng víi - HTL: phép so sánh ngang bằng ở đây có + Khẳng định tư cách độc lập của nước ta. + T¹o sù uyÓn chuyÓn nhÞp nhµng cho lêi v¨n, dÔ t¸c dông g×? nghe, dễ đi vào lòng người. ?. Từ đây, tư tưởng và tình cảm nào - HTL: của người viết Bình Ngô đại cáo + Đề cao ý thức dân tộc Đại Việt. + T×nh c¶m tù hµo d©n téc. ®­îc béc lé? - NÒn v¨n hiÕn §¹i ViÖt cßn ®­îc lµm râ h¬n qua c¸c chøng cí cßn - HS nghe.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 271 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ghi trong lÞch sö chèng ngo¹i x©m. ?. Các chứng cớ này được ghi trong - HTL: Lưu Cung ..... giết tươi Ô Mã. nh÷ng lêi v¨n nµo? ?. Làm rõ ý nghĩa của các chứng cứ - HS trả lời theo các chú thích SGK liên quan đến nµy tõ c¸c chó thÝch trong SGK? các nhân vật Lưu Cung, Triệu Tiết, Ô Mã, địa danh Hµm Tö. ?. H·y miªu t¶ cÊu tróc biÒn ngÉu - HTL: ë ®©y cã 2 c©u biÒn ngÉu. Mçi c©u cã 2 cña c¸c c©u v¨n nµy? vế sóng đôi đối xứng: + C©u 1: L­u cung tham c«ng nªn thÊt b¹i (vÕ 1)TriÖu TiÕt thÝch lín ph¶i tiªu vong (vÕ 2). + Câu 2: Cửa Hàm Tử bắt sống Toa Đô (vế 1) Sông Bạch Đằng giết tươi Ô Mã (vế 2). ?. Nªu t¸c dông cña c¸c c©u v¨n - HTL: biÒn ngÉu nµy? + Lµm næi bËt c¸c chiÕn c«ng cña ta vµ thÊt b¹i của địch. + Tạo sự cân đối nhịp nhàng cho câu văn, dễ nghe, dÔ nhí. ?. ở đây tư tưởng và tình cảm nào - HTL: của người viết tiếp tục được bộc lộ? + Khẳng định độc lập của nước ta. + Tự hào về truyền thống đấu tranh vẻ vang của d©n téc ta. 4. Tæng kÕt ?. Đọc phần đầu Bình Ngô đại cáo, - HTL: em hiểu những điều sâu sắc nào về + Nước ta có nền độc lập lâu đời, đáng tự hào. nước Đại Việt ta? + Cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Minh lµ cuéc kh¸ng chiÕn v× d©n, chÝnh nghÜa. - ý thức dân tộc ở Nước Đại Việt ta là sự tiếp nối và phát triển ý thức - HS thảo luận nhóm để trả lời. - HTL: d©n téc ë bµi Nam quèc s¬n hµ. ?. Theo em, đâu là những biểu hiện + Nước ta có độc lập chủ quyền vì có vua riêng, địa lí riêng, không chịu khuất phục trước quân tiÕp nèi? xâm lược. ?. Đâu là những biểu hiện phát + Có bề dày lịch sử đấu tranh bảo vệ độc lập dân téc. triÓn? + Một nền độc lập được xây dựng trên tư tưởng nh©n nghÜa, v× d©n. ?. Néi dung nh©n nghÜa vµ d©n téc - HTL: ®­îc tr×nh bµy trong h×nh thøc v¨n + Giµu chøng cí lÞch sö. + Giµu xóc c¶m tù hµo. chÝnh luËn cæ cã g× næi bËt? + Giäng hïng hån. + Lêi v¨n biÒn ngÉu nhÞp nhµng, ng©n vang. ?. Từ nội dung văn bản Nước Đại - HS thảo luận theo cặp. ViÖt ta, em hiÓu g× vÒ NguyÔn Tr·i? - HTL: + Đại diện tư tưởng nhân nghĩa tiến bộ. + Giàu tình cảm và ý thức dân tộc -> yêu nước.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 272 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> * Cñng cè: - Nêu tư tưởng nhân nghĩa của cuộc kháng chiến chống quân Minh trong văn bản Nước §¹i ViÖt ta? - Phân tích vị trí và nội dung chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại ViÖt. * Hướng dẫn về nhà: - N¾m ch¾c kiÕn thøc bµi häc. - Chuẩn bị bài: Hành động nói (tiếp) + Nghiên cứu trước bài học. + Tìm hiểu cách thực hiện hành động nói.. Bµi 24 - TiÕt 98 Ngµy so¹n: 3/3/2010 Ngµy d¹y: 9/3/2010. Hành động nói. (tiÕp). A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Củng cố kiến thức về hành động nói và các kiểu hành động nói. - Nắm được cách dùng các kiểu câu để thực hiện hành động nói. - Rèn kĩ năng sử dụng hành động nói trong giao tiếp và trg viết văn. B. Phương tiện và tài liệu tham khảo - §Ó häc tèt Ng÷ V¨n 8 - Hướng dẫn tự học Ngữ Văn 8. - Ng÷ ph¸p TiÕng ViÖt C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học * KiÓm tra bµi cò: - Em hiểu thế nào là hành động nói? VD? - Chỉ ra sự khác nhau về hành động nói giữa 2 câu: + Em h·y häc bµi ®i! + Em ®ang häc bµi µ? * Khởi động: * Bµi míi: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Tìm hiểu cách thực hiện hành động nói 1. VÝ dô (SGK) - GV ®­a VD lªn b¶ng phô. - HS đọc VD. 2. NhËn xÐt - Y/c HS đánh số thứ tự trước mỗi câu - HS đánh số thứ tự trước mỗi câu trần thuật trÇn thuËt trong ®o¹n trÝch. trong ®o¹n trÝch. ?. Cho biết sự giống nhau về hình - HTL: Giống nhau - đều là câu trần thuật, kết. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 273 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> thøc cña 5 c©u trong ®o¹n trÝch? ?. Trong 5 c©u Êy, nh÷ng c©u nµo giống nhau về mục đích nói? Xác định hành động nói cho mỗi câu? - Dùa theo kÕt qu¶ tæng hîp trªn, h·y lËp b¶ng tr×nh bµy quan hÖ gi÷a c¸c kiÓu c©u: c©u nghi vÊn, cÇu khiÕn, c¶m th¸n, trÇn thuËt víi nh÷ng kiÓu hành động mà em đã biết, cho VD minh ho¹? STT VÝ dô 1 2 3. thóc c©u lµ dÊu chÊm. - HTL: + 3 câu đầu: mục đích là trình bày. + 2 câu cuối: mục đích là cầu khiến. - HS lËp b¶ng thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a c¸c kiểu câu với những kiểu hành động nói. - HTL: KiÓu c©u. Bác trai đã khá rồi chứ Những người muôn năm cũ Hån ë ®©u b©y giê? Tinh thần yêu nước cũng như các thứ của quý. 4. Nghi vÊn Nghi vÊn TrÇn thuËt. Hành động nói ®­îc thùc hiÖn Hái Béc lé c¶m xóc Tr×nh bµy (Nhận định) §iÒu khiÓn (yªu cÇu) Høa hÑn. TrÇn thuËt Bæn phËn cña chóng ta lµ lµm sao cho nh÷ng của quý kín đáo ấy đều được đưa ra trưng bày 5 TrÇn thuËt Chúng tôi nguyện đem xương thịt của mình theo minh công, cùng với thanh gươm này để báo đền Tổ quốc! 6 C¶m th¸n Béc lé c¶m xóc ¤ng gi¸o ¬i! ?. Trong c¸c c©u trªn b¶ng, nh÷ng c©u - HTL: C©u 1, 3, 5, 6 -> c¸ch dïng trùc tiÕp nµo cã chøc n¨ng chÝnh phï hîp víi hành động nói? ?. Nh÷ng c©u nµo kh«ng cã chøc n¨ng - HTL: 2, 4 -> C¸ch dïng gi¸n tiÕp. chính phù hợp với hành động đó? 3. KÕt luËn ?. Có những cách nào để thực hiện * Ghi nhớ (SGK) hành động nói? Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ?. T×m nh÷ng c©u nghi vÊn trong bµi - HTL: Hịch tướng sĩ. Cho biết ngững câu ấy + Từ xưa các bậc trung thần nghĩa sĩ bỏ mình được dùng để làm gì ? Vị trí của vì nước, đời nào không có ? -> nằm ở cuối những câu nghi vấn trong từng đoạn đoạn, dùng để khẳng định. văn có liên quan như thế nào đến mục + Vì sao vậy ? -> nằm ở đầu đoạn, dùng để nêu đích nói của nó ? vấn đề, có tác dụng thu hút sự chú ý của người nghe vÒ ®iÒu gi¶i thÝch sÏ nãi sau. ..... Bµi tËp 2 ?. X§ yªu cÇu? - HS nªu yªu cÇu BT.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 274 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> ?. T×m nh÷ng c©u trÇn thuËt cã môc - HTL: a. C¶ 4 c©u. đích cầu khiến? Tác dụng? b. §iÒu mong muèn...thÕ giíi. + Tất cả các câu trần thuật đều thực hiện hành động cầu khiến, kêu gọi. - GV chuÈn x¸c. + Cách dùng gián tiếp này tạo ra sự đồng cảm s©u s¾c, nã khiÕn cho nh÷ng nguyÖn väng cña l·nh tô trë thµnh nguyÖn väng thiÕt th©n cña mỗi người. Bµi tËp 3 ?. Tìm câu có mục đích cầu khiến và - Lời của Dế Choắt: nªu t¸c dông cña mçi c©u trong viÖc + Song anh cã cho phÐp em míi d¸m nãi.. thÓ hiÖn tÝnh c¸ch nh©n vËt? + Anh đã nghĩ thương em như thế thì hay là anh đào giúp cho em một cái ngách sang bên nhà anh, phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào đến bắt nạt thì em chạy sang.... -> Lời đề nghị khiêm nhường, nhã nhặn. - GV chuÈn x¸c. - Lêi cña DÕ MÌn: + Høc! ... Th«i, im c¸i ®iÖu....Êy ®i. §µo tæ n«ng th× cho chÕt! -> Céc lèc, hèng h¸ch. * Cñng cè: - Có những cách nào để thực hiện hành động nói? Cho VD? - Những câu sau thực hiện hành động nói theo cách nào? a. CËu h·y tù lµm bµi tËp ®i. b. Tù lµm bµi tËp sÏ tèt cho cËu h¬n ch¨ng? c. Theo t«i, cËu nªn tù lµm bµi tËp th× tèt h¬n. * Hướng dẫn về nhà: - N¾m ch¾c kiÕn thøc bµi häc. - Lµm BT 4 Gîi ý: Yªu cÇu chän c©u phï hîp víi nh©n vËt giao tiÕp. + Cách thực hiện hành động hỏi chịu sự chi phối của nhân vật giao tiếp. + Hỏi một người ở vai trên (người lớn tuổi) thì lời lẽ phải thể hiện sắc thái kính träng, tr¸nh dïng c©u trèng kh«ng. + Theo em, các câu a, c, d có đáp ứng yêu cầu trên không? - ChuÈn bÞ bµi: ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm + Nghiên cứu trước bài học. + ¤n l¹i c¸c kiÕn thøc vÒ luËn ®iÓm (SGK Ng÷ v¨n 7, tËp 2).. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 275 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Bµi 24 - TiÕt 99 Ngµy so¹n: 4/3/2010 Ngµy d¹y: 10/3/2010. ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - N¾m v÷ng h¬n n÷a kh¸i niÖm luËn ®iÓm, tr¸nh ®­îc nh÷ng sù hiÓu lÇm mµ c¸c em thường mắc phải như lẫn lộn luận điểm với vấn đề cần nghị luận hoặc coi luận điểm là một bộ phận của vấn đề nghị luận. - Thấy rõ hơn mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề nghị luận và giữa các luận điểm với nhau trong mét bµi v¨n nghÞ luËn. B. Phương tiện và tài liệu tham khảo - §Ó häc tèt Ng÷ V¨n 8. - Hướng dẫn tự học Ngữ Văn 8. - SGK Ng÷ v¨n 7, tËp 2. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học * KiÓm tra bµi cò: (KÕt hîp trong qu¸ tr×nh «n tËp) * Khởi động: - GV nêu mục đích, yêu cầu của tiết ôn tập * Bµi míi: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: Hướng dẫn ôn tập khái niệm luận điểm I. Kh¸i niÖm luËn ®iÓm - Xem l¹i SGK Ng÷ v¨n 7, cho biÕt: 1. Lđiểm là những tư tưởng, qđiểm, chủ trương ?. LuËn ®iÓm lµ g× ? cơ bản mà người viết nêu ra trg bài văn nghị luËn. (Ghi nhí 1). ?. Bài Tinh thần y.nc của ndân ta của 2.a. Bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta gồm C.tÞch HCM (Ng÷ v¨n 7) cã nh÷ng 1 hÖ thèng l®iÓm: luận điểm nào ? Chú ý phân biệt luận - Dân ta có 1 lòng nồng nàn yêu nước -> Lđiểm ®iÓm xuÊt ph¸t dïng lµm c.së vµ luËn xph¸t dïng lµm c¬ së ®iÓm chÝnh dïng lµm KL cña bµi ? - Lđiểm để CM cho vđề nghị luận: +Tinh thÇn y.nc trg LS chèng ngo¹i x©m cña DT. +Tinh thÇn y.nc trg cuéc KC chèng Ph¸p cña đồng bào ta. - L®iÓm chÝnh dïng lµm KL: NhiÖm vô cña §¶ng ta lµ ph¶i lµm cho tinh thÇn y.nc cña nd©n ®c ph¸t huy m¹nh mÏ trg mäi c«ng viÖc KC. ?. Một bạn cho rằng Chiếu dời đô của 2.b. Xđịnh lđiểm như vậy chưa đúng vì đó chưa Lí Công Uẩn gồm 2 luận điểm: Lí do phải là tư tưởng, qđiểm, chủ trương cơ bản mà cần phải dời đô và lí do có thể coi người viết nêu ra trg bài văn. Hệ thống lđiểm của Đại La là kinh đô bậc nhất của đế bài Chiéu dời đô như sau: vương muôn đời. Xđịnh lđiểm như -Luận điểm xphát dùng làm csở: Chiếu dời đô vậy có đúng không ? Vì sao ? (nhan đề bài).. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 276 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Hoạt động2: Hướng dẫn ôn tập về mèi quan hÖ gi÷a luËn ®iÓm víi vÊn đề cần giải quyết trong bài văn nghị luËn ?. Vđề đặt ra trg bài Tinh thần y.nc cña nd©n ta lµ g× ? ?. Có thể làm sáng tỏ v.đề đó đc kh«ng, nÕu trg bµi v¨n, C.tÞch HCM chØ ®­a ra l®iÓm: "§ång bµo ta ngµy nay cã lßng y.nc nång nµn" ? - GV: Ta thÊy Chñ tÞch HCM cßn ®­a ra 1 luËn ®iÓm n÷a lµ: "Trong lÞch sö chèng ngo¹i x©m, «ng cha ta cũng có lòng yêu nước nồng nàn" (trước luận điểm vừa nêu). Như vậy luËn ®iÓm CM cã c¶ lÞch sö, c¶ hiÖn tại, rất toàn diện, đủ sức để làm sáng tỏ vấn đề đặt ra trong bài nghị luận. ?. Trg Chiếu dời đô, nếu Lí Công Uẩn chỉ đưa ra lđiểm: "Các triều đại trc đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô" thì mđ của nhà vua khi ban chiếu có thể đạt đc không ? Tại sao ?. - Luận điểm chứng minh cho vấn đề nghị luận + Trong sử sách xưa, các triều đại Trung Quốc đã nhiều lần dời đô để an dân, nước thịnh. + Hai nhà Đinh, Lê không dời đô khỏi nơi chật hẹp nên vận nước không bền, trăm họ hao tổn. + Thành Đại La là nơi kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời có thể dời đô đến đó. - Lđiểm chính dùng làm KL: Phải dời đô về Đại La để đưa đnc bước sang một thời kì mới (Trẫm muốn dựa vào sự thuận lợi của đất ấy để định chỗ ë. C¸c khanh nghÜ thÕ nµo ? §©y míi lµ chñ trương, tư tưởng của bài chiếu). II. Mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần gi¶i quyÕt trong bµi v¨n nghÞ luËn 1.a. Vấn đề được đặt ra trong bài Tinh thần yêu nước của nhân dân ta là: Tinh thần yêu nước là 1 truyền thống quí báu của ndân ta, đó là sức mạnh to lớn trong các cuộc đấu tranh chống XL. - V× vËy, nÕu trg bµi v¨n, chØ ®­a ra luËn ®iÓm: "§ång bµo ta …." th× ch­a thÓ lµm s¸ng tá vÊn đề.. - HS nghe.. 1.b. Cũng như vậy trg bài Chiếu dời đô, t.g chỉ đưa ra luận điểm: "Các triều đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô" thì mục đích của nhà vua khi ban chiếu cũng không thể đạt được, vì chỉ 1 luận điểm ấy chưa đủ làm sáng tỏ vấn đề đặt ra. Lí Công Uẩn đã đưa ra thêm 2 luận điểm nữa để giải quyết vấn đề: Hai nhà Đinh, Lê..., và thµnh §¹i La lµ n¬i... ?. Qua t×m hiÓu em thÊy gi÷a luËn *Ghi nhí 2: L®iÓm cÇn ph¶i chÝnh x¸c, râ rµng, điểm và vấn đề của bài văn nghị luận phù hợp với ycầu giải quyết vấn đề và đủ làm cã mèi quan hÖ g×? sáng tỏ vấn đề được đặt ra. Hoạt động 3: HD ôn tập về mối quan hÖ gi÷a c¸c luËn ®iÓm víi nhau trong III. Mèi qh gi÷a c¸c l®iÓm trg bµi v¨n nghÞ luËn bµi v¨n nghÞ luËn ?. Để viết bài TLV theo đề bài: "Hãy - Chọn hệ thống 1. Vì nó đã đạt được các yêu cầu tr×nh bµy râ v× sao chóng ta cÇn ph¶i sau: chÝnh x¸c, cã sù liªn kÕt víi nhau, cã sù đổi mới phương pháp h.tập", em sẽ phân biệt rành mạch các ý với nhau, không trùng. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 277 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> chän hÖ thèng luËn ®iÓm nµo trong 2 hÖ thèng sau: HÖ thèng 1- HÖ thèng 2 (sgk- 74). ?. Tõ sù t×m hiÓu trªn, em rót ra ®c KL g× vÒ luËn ®iÓm vµ mqh gi÷a c¸c luËn ®iÓm trg bµi v¨n nghÞ luËn ? Hoạt động 4: HD luyện tập ?. §v¨n sau ®©y nªu l®iÓm "NguyÔn Trãi là người anh hùng DT" hay l®iÓm "NguyÔn Tr·i nh­ mét «ng tiªn ë trg tßa ngäc" ? H·y gi¶i thÝch sù lùa chän cña em ? ".. lÆp, chång chÐo vµ ®­îc s¾p xÕp theo 1 tr×nh tù hîp lÝ. *Ghi nhí 3,4: sgk (75).. IV. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 - Đoạn văn nêu luận điểm "Nguyễn Trãi là người anh hïng DT". - C¨n cø vµo c¸ch viÕt cña t.g: "NguyÔn Tr·i không phải là một ông tiên." (phủ định). Như vËy, luËn ®iÓm sÏ n»m ë 2 c©u tiÕp theo víi c¸ch - Căn cứ vào nội dung của 2 câu đó, viết kđịnh: "Nguyễn Trãi là người chân đạp đất ta có thể xác định được luận điểm VN..."; đặc biệt là câu: "Nguyễn Trãi là khí cña ®o¹n v¨n. ph¸ch cña d©n téc, lµ tinh hoa cña d©n téc * Cñng cè: - ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn? - HÖ thèng luËn ®iÓm trong bµi nghÞ luËn lµ g×? - Nh÷ng nguyªn t¾c nµo cÇn chó ý khi x©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm cho bµi v¨n * Hướng dẫn về nhà: - Nắm chắc kiến thức đã học. - Lµm BT 2 (SGK, tr 75-76) - ChuÈn bÞ bµi: ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm + Nghiên cứu trước bài học + T×m hiÓu ý nghÜa quan träng cña viÖc tr×nh bµy luËn ®iÓm trong mét bµi v¨n nghÞ luËn.. Bµi 25 - TiÕt 100 Ngµy so¹n: 5/3/2010 Ngµy d¹y: 13/3/2010. ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - NhËn thøc ®c ý nghÜa quan träng cña viÖc tr×nh bµy luËn ®iÓm trong mét bµi v¨n nghÞ luËn. - BiÕt c¸ch viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm theo c¸c c¸ch diÔn dÞch vµ quy n¹p. B. Phương tiện và tài liệu tham khảo - §Ó häc tèt Ng÷ V¨n 8 - Hướng dẫn tự học Ngữ Văn 8. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học * KiÓm tra bµi cò:. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 278 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - - ThÕ nµo lµ luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn? - HÖ thèng luËn ®iÓm trong bµi nghÞ luËn lµ g×? - Nh÷ng nguyªn t¾c nµo cÇn chó ý khi x©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm cho bµi v¨n * Khởi động: * Bµi míi: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: GV tổ chức cho HS tìm hiểu các đoạn văn bản ở SGK vµ th¶o luËn c¸c c©u hái I. Tr×nh bµy luËn ®iÓm thµnh mét ®o¹n v¨n nghÞ luËn 1. VÝ dô (môc I.1) + nhËn xÐt a. §o¹n v¨n a: ?. Đâu là câu chủ đề (câu nêu lđiểm) - Câu chủ đề: Thật là chốn ….. đế vương muôn trg mçi ®v¨n ? đời. ?. Câu chủ đề trg từng đoạn đc đặt ở - Vị trí -> cuối đoạn -> đoạn quy nạp vtrÝ nµo (®Çu hay cuèi ®o¹n) ? - Nªu c¸c yÕu tè thuËn lîi vÒ nhiÒu mÆt cña thành Đại La sau đó khái quát thành câu chủ đề ë cuèi ®o¹n. b. §o¹n v¨n b: - Câu chủ đề: Đồng bào ta ngày…. ngày trước. - VÞ -> trÝ ®Çu ®o¹n -> §o¹n diÔn dich ?. Trg 2 đv trên, đoạn nào đc viết theo - Câu chủ đề trước ở đầu đoạn, sau đó mới diễn cách diễn dịch và đoạn nào đc viết dịch bằng cách nêu dẫn chứng để chứng minh theo cách qui nạp ? Phân tích cách cho luận điểm của câu chủ đề, và cuối đoạn lại diÔn dÞch vµ qui n¹p trg mèi ®v ? có 1 câu tổng kết lại các d.c đó để nhấn mạnh thêm lđiểm đã nêu trg câu chủ đề. 2. VÝ dô (môc I.2) + NhËn xÐt - Yêu cầu HS đọc đv của Nguyễn a. Lập luận là cách nêu luận cứ để dẫn đến luận Tu©n. ®iÓm. LËp luËn ph¶i chÆt chÏ, hîp lÝ th× l®iÓm ?. LËp luËn lµ g× ? míi næi bËt vµ cã søc thuyÕt phôc. - LuËn ®iÓm: Cho th»ng nhµ giµu…. giai cÊp nã ra. (phª ph¸n vî chång NghÞ QuÕ). ?. Em h·y chØ ra c¸c luËn ®iÓm vµ - LËp luËn b»ng c¸ch nªu luËn cø: c¸ch lËp luËn trong ®o¹n v¨n? + LuËn cø 1: Ng« TÊt Tè cho chÞ DËu b­ng vµo nhµ NghÞ QuÕ mét c¸i ræ nhón nhÝn bèn chã con. + LuËn cø 2: Vî chång NghÞ QuÕ …. yªu gia sóc. ?. Khi lËp luËn, cã ph¶i nhµ v¨n dïng + LuËn cø 3: Råi chóng…. mÑ con chÞ DËu. phép tương phản không ? -> Nhà văn đã dùng phép tương phản giữa luận cứ 2 và 3 để làm nổi bật chất chó đểu của vợ chång NghÞ QuÕ (luËn ®iÓm ë cuèi ®v). ?. Cách lập luận trg đv trên có làm b. Cách lập luận trong đv đã làm cho lđiểm trở cho l®iÓm trë nªn s¸ng tá, cx¸c vµ cã nªn s¸ng tá, chÝnh x¸c vµ cã søc thuyÕt phôc. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 279 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> søc thuyÕt phôc m¹nh mÏ kh«ng ? ?. C¸c em cã nx g× vÒ viÖc s¾p xÕp c¸c ý trg ®v võa dÉn ? NÕu t.g xÕp nx Nghị Quế "đùng đùng giở giọng chó m¸ ngay víi mÑ con chÞ DËu" lªn trªn và đưa nx "vợ chồng địa chủ cũng... thích chó, yêu gia súc" xuống dưới thì hiệu quả của đv sẽ bị ảnh hưởng ntn ? ?. Trg ®v, nh÷ng côm tõ chuyÖn chã con, giäng chã m¸, th»ng nhµ giµu rước chó vào nhà, chất chó đểu của g.c nã ®c xÕp c¹nh nhau. C¸ch viÕt Êy cã lµm cho sù tr×nh bµy l®iÓm thªm chÆt chÏ vµ hÊp dÉn kh«ng ? V× sao ?. m¹nh mÏ. Nhê sù s¾p xÕp hîp lÝ c¸c luËn cø vµ hiệu quả của phép tương phản mà người đọc nhËn ra ngay luËn ®iÓm ë cuèi ®o¹n. c. C¸ch s¾p xÕp c¸c ý trong ®v hîp lÝ, chÆt chÏ và có NT, bởi nếu đảo vị trí của luận cứ 2 và 3 th× ®v kh«ng cßn thó vÞ, hÊp dÉn mµ l®iÓm còng kh«ng ®c næi bËt vµ s¸ng tá.. d.Trg ®v nh÷ng côm tõ: chuyÖn chã con, giäng chó má, thằng nhà giàu rước chó vào nhà, chất chó đểu của g.cấp nó đc xếp cạnh nhau đã làm cho sù tr×nh bµy l®iÓm thªm chÆt chÏ vµ hÊp dẫn bởi nó tập trung gây ấn tượng mạnh và khắc sâu trg người đọc một vđề thật lí thú và có ý nghĩa: từ chuyện nuôi chó con của con người mà dẫn đến chất chó đểu của chính con người Êy. ?. Tõ viÖc t×m hiÓu ph©n tÝch nh÷ng *Ghi nhí: sgk (81 ). ®v trªn, ta cÇn chó ý g× khi tr×nh bµy l®iÓm trg ®v nghÞ luËn ? Hoạt động 2: HD luyện tập II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1 ?. Đọc 2 câu văn sau và diễn đạt ý a. Trước hết cần tránh lối viết dài dòng không mçi c©u thµnh mét l®iÓm ng¾n gän, cÇn thiÕt. râ? b. Nguyªn Hång ®am mª viÕt vµ thÝch truyÒn nghÒ cho b¹n trÎ. Bµi tËp 2 - Yêu cầu HS đọc đv. ?. Đv trình bày luận điểm gì ?Và sử - Luận điểm: Tế Hanh là một người tinh lắm dông c¸c luËn cø nµo ? - LuËn cø: + Tế Hanh đã ghi đc đôi nét thần tình về cảnh sinh hoạt chốn quê hương. + Th¬ TÕ Hanh ®­a ta vµo mét thÕ giíi rÊt gÇn gũi thường ta chỉ thấy một cách mờ mờ, cái thế giới những t.cảm ta đã âm thầm trao cho cảnh vËt. ?. Em có nhận xét gì về cách sắp xếp - Các luận cứ được t.g sắp đặt theo trình tự tăng luận cứ và cách diễn đạt cuả đv ? tiến, luận cứ sau biểu hiện 1 mức độ tinh tế cao h¬n so víi luËn cø trc. Nhê c¸ch s¾p xÕp Êy mµ độc giả càng đọc càng thấy hứng thú. Bµi tËp 3 - GV chia líp thµnh 2 nhãm: - HS nªu y/c bµi tËp. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 280 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> + Nhãm 1: ViÕt ®o¹n v¨n triÓn khai ý của luận điểm Học phải kết hợp làm - Các nhóm viết đoạn văn -> đại diện đọc trước líp. bµi tËp th× míi hiÓu bµi. + Nhãm 2: ViÕt ®o¹n v¨n triÓn khai ý - Líp nhËn xÐt. cña luËn ®iÓm Häc vÑt kh«ng ph¸t triÓn ®­îc n¨ng lùc suy nghÜ. * Cñng cè: - Cã mÊy c¸ch tr×nh bµy néi dung cña ®o¹n v¨n? §Ó tr×nh bµy luËn ®iÓm ta nªn chän c¸ch tr×nh bµy nµo? V× sao? - Muèn luËn ®iÓm thuyÕt phôc th× khi viÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy luËn ®iÓm cÇn chó ý nh÷ng g×? * Hướng dẫn về nhà: - N¾m ch¾c kiÕn thøc bµi häc. - Lµm BT 4 (SGK, tr 82) Gîi ý: C¸c luËn cø cña luËn ®iÓm Êy cã thÓ ®­îc s¾p xÕp nh­ sau: + Văn giải thích được viết ra nhằm làm cho người đọc hiểu. + Giải thích càng khó hiểu thì người viết càng khó đạt được mục đích. + Ngược lại, giải thích càng dễ hiểu thì người đọc càng dễ lĩnh hội, dễ nhớ, dÔ lµm theo. + V× thÕ, v¨n gi¶i thÝch ph¶i ®uîc viÕt sao cho dÔ hiÓu. - ChuÈn bÞ bµi: Bµn luËn vÒ phÐp häc + Đọc trước văn bản. + Tr¶ lêi c¸c c©u hái phÇn §äc - hiÓu v¨n b¶n. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 281 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> TuÇn 27. Bµi 25 - TiÕt 101 Ngµy so¹n: 9/3/2010 Ngµy d¹y: 16/3/2010. Bµn luËn vÒ phÐp häc (LuËn häc ph¸p). - La S¬n Phu Tö NguyÔn ThiÕp -. A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Thấy được mục đích, tác dụng của việc học chân chính: học để làm người, học để viết và làm, học để góp phần làm cho đất nước hưng thịnh, đồng thời thấy được tác hại của lèi häc chuéng h×nh thøc, cÇu danh lîi. - Nhận thức được phương pháp học tập đúng, kết hợp học với hành. Học tập cách lập luận của tác giả, biết cách viết bài văn nghị luận theo chủ đề nhất định. B. Phương tiện và tài liệu tham khảo - SGK, SGV Ng÷ V¨n 8. - Hướng dẫn tự học Ngữ Văn 8. - B×nh gi¶ng Ng÷ v¨n 8. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học * KiÓm tra bµi cò: - Ph©n biÖt vÒ thÓ lo¹i, sù gièng nhau, kh¸c nhau c¬ b¶n gi÷a hÞch vµ c¸o? - Quan niệm về đất nước của Nguyễn Trãi trong bài Nước Đại Việt ta được mở rộng và nâng cao những yếu tố gì so với bài Nam quốc sơn hà của Lí Thường Kiệt? Trong những yếu tố đó tác giả nhấn mạnh và đề cao những yếu tố nào? Đọc thuộc lòng và diễn cảm đoạn mở đầu Bình Ngô đại cáo vừa học. - NhËn xÐt sù kh¸c nhau gi÷a TrÇn Quèc TuÊn vµ NguyÔn Tr·i trong viÖc ®­a ra nh÷ng dẫn chứng lịch sử. Sự khác nhau đó nói lên điều gì? * Khởi động: - GV: Học để làm gì? Học cái gì, học như thế nào?... Nói chung, vấn đề học tập đã được ông cha ta bàn đến từ lâu. Một trong những ý kiến tuy ngắn gọn nhưng rất sâu sắc và thấu tình đạt lí là đoạn Luận về phép học trong bản tấu dâng vua Quang Trung của nhà nho lõng danh La S¬n Phu Tö NguyÔn ThiÕp. * Bµi míi: Hoạt động của GV. Hoạt động của HS Hoạt động 1: Giới thiệu bài I. Giíi thiÖu chung ?. Qua viÖc chuÈn bÞ bµi ë nhµ, em - 1 -> 2 HS tr¶ lêi h·y nªu ng¾n gän sù hiÓu biÕt cña em - HTL: về tác giả và xuất xứ của đoạn văn + Nguyễn Thiếp (1723 - 1804) là người “thiên trÝch gi¶ng? t­ s¸ng suèt, häc réng hiÓu s©u”. - GV: Quang Trung NguyÔn HuÖ không chỉ là vị hoàng đế anh hùng, b¸ch chiÕn b¸ch th¾ng mµ cßn lµ mét. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 282 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> nhµ chÝnh trÞ, nhµ v¨n ho¸ cã tÇm nhìn xa trông rộng. Ông rất chú ý đến viÖc träng dông nh©n tµi, chÊn h­ng văn hoá, xây dựng đất nước giàu mạnh, lâu bền. Quang Trung đã nhiều lÇn viÕt th­ mêi NguyÔn ThiÕp ®em tài ra giúp dân, giúp nước song Nguyễn Thiếp đều từ chối nhưng rồi trước sự chân thành và thẳng thắn của Quang Trung, Nguyễn Thiếp đã nhận lêi vµ d©ng vua b¶n tÊu víi 3 néi dung: bàn về “quân đức”, “dân tâm”, “häc ph¸p”. ?. Dùa theo chó thÝch, SGK: h·y nªu những đặc điểm chính của thể tấu?. + Bµn luËn vÒ phÐp häc lµ phÇn trÝch tõ bµi tÊu NguyÔn ThiÕp göi vua Quang Trung vµo th¸ng 8 - 1791.. - HS nghe.. - HTL: + TÊu lµ mét lo¹i v¨n th­ cña bÒ t«i thÇn d©n gửi cho vua chúa để trình bày sự việc, ý kiến, đề nghị. + §­îc viÕt b»ng v¨n xu«i hay v¨n vÇn, v¨n biÒn ngÉu. II. §äc - hiÓu v¨n b¶n Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc văn bản và tìm hiểu chú thích 2. §äc, chó thÝch - Y/c: §äc víi giäng ®iÖu ch©n t×nh, bµy tá thiÖt h¬n, võa tù tin, võa khiªm - HS nghe. tèn. - 1 -> 2 HS đọc -> lớp nhận xét. - GV đọc mẫu 1 lượt. ?. Em hiểu thế nào là “tam cương”, - HS giải thích dựa vào SGK. “nũ thường”? 3. Bè côc ?. ë bµi tÊu nµy, luËn ®iÓm PhÐp häc - 1 -> 2 HS tr¶ lêi. ch©n chÝnh ®­îc tr×nh bµy b»ng - HTL: những luận cứ nào? Mỗi luận cứ + Bàn về mục đích của việc học: từ đầu -> đều do nh÷ng ®iÒu tÖ h¹i Êy. tương ứng với đoạn văn bản nào? + Bµn vÒ c¸ch häc: tiÕp -> xin chí bá qua. + T¸c dông cña phÐp häc: tiÕp -> thiªn h¹ thÞnh trÞ. ?. Bµi tÊu Bµn luËn vÒ phÐp häc thuéc - HTL: KiÓu v¨n b¶n nghÞ luËn. kiÓu v¨n b¶n nµo? Hoạt động 3: Hướng dẫn phân tích 4. Ph©n tÝch a. Bàn về mục đích của việc học - Theo dõi đoạn văn bàn về mục đích - HS theo dõi văn bản. cña viÖc häc, h·y cho biÕt: ?. Trong c©u v¨n biÒn ngÉu Ngäc - HTL: không nài, không thành đồ vật; người + Chỉ có học tập con người mới trở nên tốt đẹp.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 283 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> không học, không biết rõ đạo, tác giả + Không thể không học mà tự thành người tốt muốn bày tỏ suy nghĩ gì về việc học? đẹp. + Do vËy häc tËp lµ mét quy luËt trong cuéc sống của con người. ?. Tác giả cho rằng đạo học của kẻ đi - HTL: học là học luân thường đạo lí để làm + Đạo học ngày trước lấy mục đích hình thành người. Em hiểu đạo học này như thế đạo đức, nhân cách. + Đó là đạo tam cương (tức học để hiểu và giữ nµo? quan hệ vua tôi, cha con, chồng vợ), đạo ngũ thường (tức là học để hiểu và để sống theo năm đức tính của con người: nhân , nghĩa, lễ, trí, tÝn) ?. Theo em, quan niệm về mục đích - HS thảo luận nhóm (3’) đạo học như thế có điểm nào tích cực + Điểm tích cực: Coi trọng mục tiêu đạo đức cÇn ®­îc viÖc häc ngµy h«m nay ph¸t cña viÖc häc, khÈu hiÖu Tiªn häc lÔ, hËu häc huy? Có những điểm nào cần được bổ văn trong nhà trường hôm nay là sự phát huy sung? đạo đức học ngày trước. + Điểm cần bổ sung: Mục đích học không chỉ là rèn đạo đức, mà còn rèn năng lực trí tuệ để con người sau này có sức mạnh xây dựng, cai tạo xã hội trên mọi lĩnh vực: đạo đức, văn hoá, kinh tÕ, KHKT... ?. Còng trong ®o¹n v¨n nµy, khi ®­a - HTL: ra nhận xét: Người ta đua nhau lối + Phê phán lối học lệch lạc: không chú ý đến häc h×nh thøc hßng cÇu danh lîi, néi dung häc. không còn biết đến tam cương, ngũ + Phê phán lối học sai trái: học vì danh lợi của thường tác giả đã phê phán lối học bản thân. nµo? ?. Khi nhận đinh: Chúa tầm thường, - HTL: thần nịnh hót. Nước mất nhà tan đều + Đảo lộn giá trị con người. do những điều tệ hại ấy, tác giả đã chỉ + Không còn có người tài, đức. ra những tác hại nào của việc học lệch + Từ đó dẫn đất nước đến thảm hoạ. lạc, sai trái đó? ?. Nhận xét về đặc điểm lời văn trong - HTL: Đoạn văn được cấu tạo bằng các câu ng¾n, liªn kÕt chÆt chÏ khiÕn ý v¨n m¹ch l¹c, râ ®o¹n nµy? rµng, dÔ hiÓu. ?. Em đọc được thái độ nào của tác - HTL: giả từ đoạn văn nói về mục đích của + Xem thường lối học chuộng hình thức, lấy mục đích danh vọng cá nhân là chính. viÖc häc? + Coi trong lối học lấy mục đích thành người tốt đẹp làm cho đất nước vững bền. ?. Nếu cần đưa ra nhận xét về thái độ - HTL: đó của tác giả đối với việc học, thì + Đó là thái độ đúng đắn và tích cực. + CÇn ®­îc chóng ta ph¸t huy trong viÖc häc nhËn xÐt cña em lµ g×? ngµy h«m nay.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 284 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> b. Bµn vÒ c¸ch häc - §äc ®o¹n v¨n tiÕp theo, cho biÕt: - HTL: ?. Khi bàn về cách học, tác giả đã đề + Mở trường dạy học ở phủ huyện, mở trường xuÊt nh÷ng ý kiÕn nµo? tư, con cháu các nhà tiện đâu học đấy. + PhÐp d¹y lÊy Chu Tõ lµm chuÈn. + Häc réng råi tãm gän. + Theo ®iÒu häc mµ lµm. ?. ở đây kế sách mới cho việc học là - HTL: Mở rộng trường lớp, chấp nhận nhiều tÇng líp häc, néi dung häc tõ thÊp lªn cao, h×nh g×? thức học rộng nhưng gọn, học đi đôi với hành. ?. Trong số các phép học đó, em tâm HS tự bộc lộ. đắc nhất với phép học nào? Vì sao? ?. Tai sao tác giả tin rằng phép học do - HTL: Học như thế sẽ tạo được nhiều người mình đề xuất có thể tạo được nhân giỏi, giữ vững đạo đức, biết gắn học với hành, tr¸nh ®­îc lèi häc h×nh thøc. tài, vững yên được nước nhà? ?. Trong khi đề xuất ý kiến với vua về - HTL: việc học của nước nhà, tác giả đã + Chân thành với sự học. dùng những từ ngữ cầu khiến như: cúi + Tin ở điều mình tấu trình là đúng đắn. xin, xin chớ bỏ qua, những từ ngữ đó + Tin ở sự chấp thuận của vua, giữ đạo vua tôi. cho em hiểu gì về thái độ của tác giả víi viÖc häc, víi vua? c. T¸c dông cña phÐp häc ?. Mục đích chân chính và cách học - HTL: đúng đắn được tác giả gọi là đạo học. + Tạo được nhiều người tốt. Theo tác giả, đạo học thành sẽ có tác + Từ đó, triều đình ngay ngắn mà thiên hạ thÞnh trÞ. dông nh­ thÕ nµo? ?. Theo em, tại sao đạo học thành lại - HTL: Mục đích học chân chính được đạt tới bằng cách học tích cực sẽ là cơ sở tạo ra người sinh ra nhiều người tốt? tài đức. Nhiều người học có tài đức sẽ thành ?. Tại sao có thể nói triều đình ngay nhiều người tốt. - HTL: §¹o häc thµnh th× kh«ng cßn lèi häc ngắn liên quan đến đạo học thành? h×nh thøc v× danh lîi c¸ nh©n, kh«ng cßn hiÖn tượng chúa tầm thường, thần nịnh hót. Nhiều người giỏi có đạo đức, đỗ đạt làm quan sẽ khiến ?. Tại sao đạo học thành có thể khiến triều đình ngay ngắn. - HTL: Đạo học thành sẽ tạo ra nhiều người thiªn h¹ thÞnh trÞ? biÕt träng lÏ ph¶i, biÕt øng dông ®iÒu häc vµo c«ng viÖc, kh«ng cßn thãi cÇu danh lîi hoÆc nÞnh thÇn, khiÕn viÖc cai trÞ quèc gia sÏ dÔ ?. Theo em, đằng sau các lí lẽ bàn về dàng, nước nhà sẽ vững vàng, bình ổn. tác dụng của phép học, người viết đã - HTL: Đề cao tác dụng của việc học chân chính, tin tưởng ở đạo đức học chân chính, kì thể hiện một thái độ như thế nào? vọng về tương lai đất nước. 4. Tæng kÕt ?. Đọc những lời tấu trình của - HTL: Mục đích và tác dụng của việc học chân. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 285 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> NguyÔn ThiÕp vÒ phÐp häc, em thu nhËn ®­îc nh÷ng ®iÒu s©u xa nµo vÒ đạo học của ông cha ta ngày trước? ?. Từ đó, em hiểu gì về Nguyễn Thiếp (t¸c gi¶ cña nh÷ng lêi t©m t×nh nµy)?. chính là: học để làm người, học để biết và làm, học để góp phần hưng thịnh đất nước - HTL: Là người trí thức yêu nước, quan tâm đến vận mệnh đất nước từ việc học; người trọng ch÷, träng tµi.... * Cñng cè: - Xác định trình tự lập luận của bài văn bằng một sơ đồ? Gîi ý: Mục đích chân chính của viÖc häc. Phª ph¸n nh÷ng lÖch l¹c, sai tr¸i.. Khẳng định quan điểm, phương pháp đúng đắn. T¸c dông cña viÖc häc ch©n chÝnh * Hướng dẫn về nhà: - N¾m ch¾c kiÕn thøc bµi häc. - Lµm BT (SGK, tr 79) - ChuÈn bÞ bµi: LuyÖn tËp x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. + Nghiên cứu trước bài học. + ¤n tËp vÒ luËn ®iÓm vµ tr×nh tù tr×nh bµy c¸c luËn ®iÓm.. Bµi 25 - TiÕt 102 Ngµy so¹n: 10/3/2010 Ngµy d¹y: 16/3/2010. LuyÖn tËp x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm A. Mục tiêu cần đạt Gióp HS: - Cñng cè ch¾c ch¾n h¬n nh÷ng hiÓu biÕt vÒ c¸ch thøc x©y dùng vµ tr×nh bµy luËn ®iÓm. -Vận dụng được những hiểu biết đó vào việc tìm, sắp xếp và trình bày lđiểm trong một bài văn nghị luận có đề tài gần gũi, quen thuộc. B. Phương tiện và tài liệu tham khảo - Hướng dẫn tự học Ngữ Văn 8.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 286 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - §Ó häc tèt Ng÷ v¨n 8. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học * KiÓm tra bµi cò: - GV kÕt hîp víi c¸c c¸n bé líp, tæ kiÓm tra kÕt qu¶ chuÈn bÞ bµi cña HS. * Khởi động: * Bµi míi: Hoạt động của GV Hoạt động của HS Hoạt động 1: GV tổ chức cho HS tìm hiểu đề bài I. §Ò bµi - GV ghi đề bài lên bảng. Hãy viết một bài báo tường để khuyên một số b¹n trong líp cÇn ph¶i häc tËp ch¨m chØ h¬n. ?. Để thực hiện được nhiệm vụ mà đề - HTL: Tìm hiểu đề, tìm ý, lập dàn ý(xây dựng bài trên nêu ra, em sẽ lần lượt đi theo hệ thống luận điểm), viết bài (trình bày luận những bước nào ? ®iÓm), kiÓm tra vµ söa. 1. Tìm hiểu đề ?. §Ò bµi yªu cÇu chóng ta ph¶i lµm - HTL: sáng tỏ vấn đề gì, cho ai ? Nhằm mục + ý nghĩa của việc học tập chăm chỉ. đích gì ? + Đối tượng: Các bạn học sinh trong lớp. + Mục đích: Khuyên các bạn trong lớp học tập ch¨m chØ h¬n. Hoạt động 2: HD luyện tập xây dựng hệ thống luận điểm 2. X©y dùng hÖ thèng luËn ®iÓm ?. Để đạt đc mục đích đó người làm a. Đất nước đang rất cần những người tài giỏi bài cần đưa ra những luận điểm nào ? để đưa Tổ quốc tiến lên đài vinh quang, sánh ?. Em cã nªn sö dông hÖ thèng l®iÓm kÞp víi bÌ b¹n n¨m ch©u. nêu ở trên không ? Vì sao ? (Hệ thống b. Quanh ta đang có nhiều tấm gương của các lđiểm trong sgk còn chưa cxác và bạn hs phấn đấu học giỏi, để đáp ứng yêu cầu chưa hợp lí: Luận điểm a còn có ND của đất nước. không phù hợp với vấn đề trong đề c. Muốn học giỏi, muốn thành tài thì trước hết bài: VD đề bài nêu "phải học tập phải chăm học. chăm chỉ hơn", luận điểm lại nói đến d. Một số bạn ở lớp ta còn ham chơi, chưa lao động tốt... Cần phải bỏ ND không chăm học, làm cho thầy cô giáo và các bậc cha phù hợp đó. Còn thiếu những lđiểm mẹ rất lo buồn. cÇn thiÕt, khiÕn m¹ch v¨n cã chç bÞ e. NÕu b©y giê cµng ch¬i bêi, kh«ng chÞu häc đứt đoạn và vđề không được hoàn thì sau này càng khó gặp niềm vui trg cuộc toµn s¸ng râ- CÇn thªm nh÷ng l®iÓm sèng. như: đất nước rất cần những người tài g. Vậy các bạn nên bớt vui chơi, chịu khó học giỏi; hay phải học chăm, học giỏi mới hành chăm chỉ, để trở nên người có ích cho thành tài,.. Sự sắp xếp các lđiểm chưa cuộc sống, và nhờ đó tìm được niềm vui chân thËt hîp lÝ - vÞ trÝ cña luËn ®iÓm b lµm chÝnh l©u bÒn. cho bµi thiÕu m¹ch l¹c, luËn ®iÓm d không nên đặt trước luận điểm e). 3. Tr×nh bµy luËn ®iÓm ?. H·y tr×nh bµy 1 trong nh÷ng luËn. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 287 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> ®iÓm trªn thµnh ®o¹n v¨n nghÞ luËn ? - HS theo dâi SGK. (tr×nh bµy l®iÓm e). ?. Trg các câu trên (a), có thể dùng a. Dùng câu 1 hoặc 3 để giới thiệu luận điểm 3: những câu nào để giới thiệu luận điểm Tiến hành hoạt động e? (dïng c©u 1, 3; c©u 2 x® sai mqh gi÷a luËn ®iÓm cÇn tr×nh bµy víi luËn điểm đứng trên, 2 luận điểm ấy không có qh nhân quả để có thể nói bằng"do đó"). Trong đó em thích câu nào nhất ? ?. Nªn s¾p xÕp nh÷ng luËn cø (b) theo b. S¾p xÕp luËn cø nh­ trong sgk lµ rµnh m¹ch, trình tự nào để sự trình bày luận điểm chặt chẽ. trªn ®­îc rµnh m¹ch, chÆt chÏ ? ?. B¹n em muèn kÕt thóc ®v b»ng 1 c. Lóc bÊy giê, c¸c b¹n muèn vui ch¬i n÷a liÖu c©u hái gièng c©u kÕt ®o¹n trong VB cã ®­îc kh«ng. Hịch tướng sĩ: Lúc bấy giờ, dẫu các - Cách khác: Bởi vậy, với người học sinh hôm ngươi muốn vui vẻ phỏng có đc nay, học chăm không chỉ là nhiệm vụ cần thiết, kh«ng?. Theo em, nªn viÕt c©u kÕt tù gi¸c mµ cßn lµ niÒm vui, niÒm tin cho ngµy đoạn ntn cho phù hợp với ycầu của mai, cho tương lai. b¹n ? Ngoµi c¸ch võa nªu, em cßn cã ... thÓ kÕt thóc ®v Êy theo c¸ch nµo kh¸c LuËn cø 4 còng cã thÓ lµm c©u kÕt ®o¹n. n÷a ? ?. §v viÕt theo c¸ch trªn ®©y lµ ®v viết theo lối diễn dịch hay qui nạp ? d. Ngoài đổi vtrí của câu chủ đề, còn phải sửa Vì sao? Em có thể biến đổi đv ấy từ lại những câu văn sao cho mối liên kết trong diÔn dÞch thµnh qui n¹p hoÆc tõ qui ®o¹n v¨n, bµi v¨n kh«ng bÞ mÊt ®i. n¹p thµnh diÔn dÞch ®c kh«ng ? ?. Em h·y tr×nh bµy l®iÓm mµ em võa - HS tr×nh bµy -> líp nhËn xÐt. chuÈn bÞ ? - GV nhËn xÐt, uèn n¾n. * Cñng cè: - Nêu các bước làm bài văn nghị luận. - Khi tr×nh bµy c¸c luËn ®iÓm, cÇn l­u ý ®iÒu g×? * Hướng dẫn về nhà: - N¾m ch¾c kiÕn thøc bµi häc. - Làm BT: Hãy viết một đoạn văn để trình bày luận điểm “Đọc sách là công việc vô cùng bổ ích, vì nó giúp ta hiểu thêm về đời sống”. - ChuÈn bÞ bµi: ViÕt bµi TËp lµm v¨n sè 6. + Nghiên cứu một số đề trong SGK, tr 85. + ¤n tËp kÜ vÒ c¸c phÐp lËp luËn chøng minh vµ gi¶i thÝch häc ë líp 7. + ¤n tËp kÜ vÒ luËn ®iÓm vµ c¸ch tr×nh bµy luËn ®iÓm trong bµi v¨n nghÞ luËn. + Ôn tập kĩ về các kĩ năng dùng từ, đặt câu, nhất là kĩ năng sử dụng kiểu câu phủ định.. Gi¸o ¸n Ng÷ v¨n 8. 288 Lop8.net. NguyÔn ThÞ YÕn.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>