Giáo án ôn tập Ngữ văn 8 - Buổi 3: Văn nghị luận

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy d¹y: Buæi 3: V¨n nghÞ luËn I. Lý thuyÕt: 1.T×m hiÓu chung vÒ v¨n nghÞ luËn: a. Nhu cÇu nghÞ uËn: Trong thùc tÕ cuéc sèng ai còng cã nhu cÇu nghÞ luËn (đưa ra ý kiến nhận xét đánh giá để thể hiện quan điểm của mình). b. V¨n nghÞ luËn lµ g×? Là văn bản nhằm xác lập cho người đọc,người nghe về một tư tưởng, một quan điểm nào đó bằng hệ thống luận điểm rõ ràng, lí lẽ, dẫn chứng thuyết phục với mục đích đem đến một nhận thức đúng đắn, mới mẻ về một vấn đề. 2. §Æc ®iÓm cña v¨n nghÞ luËn: a. Luận điểm: Là ý kiến thể hiện tư tưởng, quan điểm của người nói, người viÕt. - LuËn ®iÓm lµ yÕu tè quan träng cña bµi v¨n NL- lµ linh hån cña bµi v¨n NL. - Thường thể hiện dưới dạng một câu phủ định hay khẳng định. Được diễn đạt ngắn gọn, trong sáng, dễ hiểu. - Luận điểm mang tính chân thực đúng đắn thì mới thuyết phục . b. LuËn cø: (DÉn chøng vµ lÝ lÏ) - Lí lẽ (điều làm ra căn cứ để quyết định đúng sai, phải trái): chặt chẽ, thuyÕt phôc - DÉn chøng: chÝnh x¸c vµ cã thùc. c. LËp luËn: - Là cách so sánh luận cứ để phục vụ cho luận điểm. - các phương pháp lập luận chủ yếu: chứng minh, giải thích, phân tích, bình luËn. 3. §Ò v¨n nghÞ luËn: a. Nhận diện đề: Thường có 2 dạng đề - §Ò næi: Võa cã phÇn lÖnh võa cã néi dung ta dÔ dang nhËn biÕt yªu cÇu cña đề là gì, nội dung nghị luận ra sao - §Ò ch×m: ta chØ b¾t gÆp néi dung kh«ng cã phÇn lÖnh. b. Quá trình phân tích đề bài NL phảI xem tính chất của đề: - Ca ngîi hay phª ph¸n - §ång t×nh hay ph¶n b¸c -Ph©n tÝch hay gi¶ng gi¶i,khuyªn nhñ. II. Bµi tËp: Số 1. Sưu tầm 5 câu ca dao bắt đầu từ 2 chữ “Thân em”. Dựa trên 5 câu ấy để đưa ra các luận điểm có thể. Sau đó chuyển thành đoạn văn diễn dịch (ý lớnbé). Gîi ý: * - Thân em như giếng giữa đàng/Người thanh rửa mặt, người phàm rửa ch©n.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Thân em như hạt mưa sa/Hạt vào đài các, hạt ra ruộng cày. - Th©n em nh­ tr¸I bÇn tr«i/Giã dËp sãng dåi biÕt tÊp vµo ®©u. - Thân em như dải lụa đào/ Phất phơ giữa chợ biết vào tay ai. - Thân em như chẽn lúa đòng đòng/ Phất phơ dưới ngọn nắng hồng ban mai. * LuËn ®iÓm: - Ca dao cã nhiÒu c©u b¾t ®Çu tõ hai ch÷ “Th©n em” - Thông qua các bài ca dao nói về chủ đề “Thân em” ta thấy người phụ nữ trong xã hội cũ không có quyền quyết định số phận của minh, xã hội phong kiến đã trà đạp lên cuộc sống của họ. * ChuyÓn thµnh ®o¹n v¨n lµm râ luËn ®iÓm trªn. - HS lµm bµi - Trao đổi bài chấm . Góp ý cho nhau. - Đọc trước lớp, sửa lỗi. Sè 2. H·y t×m luËn cø phôc vô cho luËn ®iÓm sau: a. Nãi chuyÖn trong giê häc lµ hµnh vi thiÕu v¨n ho¸. Gîi ý: + Không tôn trọng người dạy - coi thường thầy cô + Làm ảnh hưởng đến các bạn xung quanh- các bạn không thể tập trung nghe gi¶ng bµi. + §¸nh c¾p thêi gian cña tËp thÓ v× giê häc gi¸n ®o¹n + Gi¸o viªn bùc m×nh mÊt høng thó d¹y, kkh«ng khÝ líp häc nÆng nÒ, nếu GV xử nhạt, chất lượng giờ học kém vì GV cho qua. + Bản thân người nói chuyện tự hạ thấp danh dự của mình bị thầy cô ác cảm, các bạn coi thường, xa lánh, học hành xa sút tạo cho mình thói quen xấu- mất điểm trong mắt mọi người. b. Chuyển luận điểm xuống cuối đoạn văn để viết đoạn văn theo lối quy nạp (ý bÐ- lín) - HS viÕt, nhËn xÐt. Bạn có biết nói chuyện trong giờ học ảnh hưởng lớn thế nào đến giờ học không? Trước hết ….. Số 3. Nhận diện đề văn nghị luận. A. §äc s¸ch rÊt cã lîi. B. KØ niÖm tuæi th¬. C. Cã ý kiÕn cho r»ng: N¨m 2009 kinh tÕ thÕ giíi suy tho¸i m¹nh. D. Em hiÓu g× vÒ c©u tôc ng÷ “Cã c«ng mµi s¾t cã ngµy nªn kim” E. Cảm xúc của em trước mùa xuân. F. Gi¶i thÝch vÒ chïa Mét Cét. Số 4. Đặt 4 đề trong đó có 2 đề nổi, 2 đề chìm. - HS lµm Bµi tËp vÒ nhµ: 1. “Chào thầy là một nét đẹp văn hoá”. Hãy tìm luận cứ làm rõ luận điểm trªn råi chuyÓn thµnh ®o¹n v¨n.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gợi ý: - Truyền thống tôn sư trọng đạo - Lßng biÕt ¬n - Sự lễ phép, đạo đức - ThiÕt lËp quan hÖ gi÷a thÇy vµ trß - Hành vi người có văn hoá 2. Gi¶i thÝch “c¸i im lÆng,döng d­ng” cña Phan Béi Ch©u trong “Nh÷ng trß lè hay lµ Va ren vµ Phan Béi Ch©u” (NguyÔn ¸i Quèc). Gîi ý: - Đây là cách ứng xử của Phan Boọi Châu(không ồn ào, đốp chát) - Dùng cái im lặng, phớt lờ coi thường kẻ thù(như không có trước mÆt) - Thể hiện thái độ khinh bỉ, bản lĩnh kiên cường trước kẻ thù. Đặc biÖt ë ®o¹n kÕt, t¸c gi¶ chªm thªm lêi nãi cña anh lÝnh dâng An Nam để nâng thêm một bước về tính cách, thái độ của cụ Phan trước kẻ thù và đó cũng chính là hành động chống trả quyết liệt: nhæ vµo mÆt kÓ thï.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>