Giáo án môn Ngữ văn 6 - Tiết 30: Luyện tập ngữ pháp: Các thành phần chính của câu – Câu trần thuật đơn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 31. Ngµy so¹n: Ngµy d¹y:. TiÕt 30:. /04/2010 /04/2010. luyÖn tËp ng÷ ph¸p:. c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u – câu trần thuật đơn I. Môc tiªu bµi häc:. * Häc xong bµi nµy, HS cã ®­îc: 1. KiÕn thøc: - Cñng cè vµ n©ng cao thªm kiÕn thøc vÒ c¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u và câu trần thuật đơn 2. KÜ n¨ng: - BiÕt c¸ch lµm c¸c bµi tËp ph©n tÝch, t×m hiÓu c¸c thµnh phÇn chÝnh cña câu cũng như câu trần thuật đơn - Rèn luyện kĩ năng viết đoạn văn có sử dụng câu trần thuật đơn 3. Thái độ: - Có ý thức đặt câu, viết đoạn đúng ngữ pháp. ii. chuÈn bÞ:. - GV: SGK, Mét sè KT, KN vµ BT n©ng cao,... - HS: SGK, HDTH, vë ghi iii. Các hoạt động dạy và học: Hoạt động của thầy và trò:. Yêu cầu cần đạt:. Hoạt động 1: ổn định tổ chức. - Líp 6A1: ......... - Líp 6A2: ......... Hoạt động 2: Kiểm tra sự chuẩn bị của HS ?- Ph©n tÝch cÊu ng÷ ph¸p c¸c c©u s©u sau: (1)- Sáng nay, L&N nô đùa // làm rơi hết sách vở. (2)- Bầu trời // quang đãng, sáng sủa. Hoạt động 3: Bài mới. # Giíi thiÖu bµi:. Yêu cầu HS nhắc lại một số kiến thức đã häc vÒ c©u ë bËc TiÓu häc dÉn d¾t vµo bµi. # Néi dung d¹y häc cô thÓ: Yªu cÇu HS nh¾c l¹i néi dung kiÕn thøc c¬ b¶n I. kiÕn thøc c¬ b¶n: đã học về các thành phần chính của câu và câu trần thuật đơn: 1. C¸c thµnh phÇn chÝnh ?- ThÕ nµo lµ thµnh phÇn chÝnh cña c©u? cña c©u: - Là những thành phần bắt buộc phải có mặt để 110 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> câu có cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trän vÑn. ?- Nªu c¸c TPC cña c©u! ?- VÞ ng÷ lµ g×? - Lµ TPC cña c©u, cã kh¶ n¨ng kÕt hîp víi c¸c phã tõ chØ quan hÖ thêi gian vµ tr¶ lêi cho c¸c c©u hái: lµm g×? Nh­ thÕ nµo? Lµ g×?... ?- VN cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? LÊy VD minh ho¹! - VN thường là ĐT hoặc cụm ĐT, TT hoặc cụm TT, DT hoÆc côm DT. - VD: (HS tù lÊy) * L­u ý: C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu VN (VD: Líp häc h«m nay yªn ¾ng, trÇm l¾ng.) ?- Chñ ng÷ lµ g×? - Là TPC của câu, nêu tên sự vật, hiện tượng có hành động, đặc điểm, trạng thái,... được miêu tả ở VN. - Thường trả lời cho các câu hỏi: Ai? Con gì? Cái g×?... ?- CN cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? LÊy VD minh ho¹! - CN thường là DT, đại từ hoặc cụm ĐT ( cũng có trường hợp là TT, cụm TT; ĐT, cụm §T) - VD: (HS tù lÊy) * L­u ý: C©u cã thÓ cã mét hoÆc nhiÒu CN ?- Câu trần thuật đơn là câu ntn? Lấy VD! - Là loại câu do một cụm C-V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nªu mét ý kiÕn. -VD: (HS tù lÊy) ?- Câu TTĐ thường có những mục đích sử dụng nµo? - Dùng để giới thiệu người, vật VD: Ngµy x­a, ë mét khu rõng nä, cã mét con b¸o v« cïng hung d÷. - Dùng để miêu tả đặc điểm của người, vật VD: Khuôn mặt chú bé hồng hào, tươi tắn - Dùng để nêu một ý kiến VD: Cây tre là người bạn thân của người nông dân 111 Lop6.net. a/ Thµnh phÇn chÝnh cña c©u lµ g×? b/ C¸c thµnh phÇn chÝnh cña c©u: + VÞ ng÷: - Kh¸i niÖm - CÊu t¹o:. §T, côm §T TT, côm TT DT, côm DT. + Chñng÷: - Kh¸i niÖm - Cấu tạo: DT, đại từ hoặc côm §T ( cũng có trường hợp là TT, côm TT; §T, côm §T). 2. Câu trần thuật đơn: a/ kh¸i niÖm. b/ T¸c dông: - Dùng để giới thiệu người, vËt - Dùng để miêu tả đặc điểm của người, vật - Dùng để nêu một ý kiến.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ViÖt Nam,... - Dùng để kể một sự việc như hoạt động của - Dùng để kể một sự việc như người, diễn biến của sự việc hoạt động của người, diễn VD: Hôm ấy, tôi đi ra ngoài phía sau lớp học để biến của sự việc kiÓm tra vÖ sinh.. Hướng dẫn học sinh làm các bài tập bổ trợ, nâng cao: (1)?- Xác định thành phần chính của những câu sau vµ cho biÕt cÊu t¹o cña chóng: a/ Sau trËn b·o, ch©n trêi, ngÊn bÓ s¹ch nh­ tÊm kÝnh lau hÕt m©y hÕt bôi. MÆt trêi nhó lªn dÇn dÇn, råi lªn cho k× hÕt. Trßn trÜnh phóc hËu nh­ lòng đỏ một qủa trứng thiên nhiên đầy đặn. (NguyÔn Tu©n) (HS suy nghÜ vµ lµm  Tr×nh bµy nhËn xÐt, bæ sung). (1)- Sau trËn b·o, ch©n trêi, ngÊn bÓ// s¹ch nh­ C V tÊm kÝnh lau hÕt m©y hÕt bôi. (2)- MÆt trêi// nhó lªn dÇn dÇn, råi lªn cho k× hÕt. C V (3)- Tròn trĩnh phúc hậu như lòng đỏ một quả V trứng thiên nhiên đầy đặn. (2)?- Xác định câu trần thuật đơn trong đoạn văn BT (1) vµ nªu t¸c dông cña chóng!. Ii. bµi tËp:. 1. Bµi 1:. (1): - CN: côm DT - VN: côm TT. (2): - CN: DT - VN: côm §T (3): - CN: khuyÕt - VN: côm TT. 2. Bµi 2. - (C¶ 3 c©u) - T¸c dông: T¶ (3)?- §Æt 3 c©u theo yªu cÇu sau: 3. Bµi 3: a/ Mét c©u biÓu thÞ quan hÖ gi÷a sù vËt víi sù vËt b/ Mét c©u biÓu thÞ quan hÖ gi÷a sù vËt víi ho¹t động hoặc trạng thái của nó. c/ Một câu biểu thị quan hệ giữa sự vật với đặc ®iÓm cña nã. Gîi ý: a/ Cần đặt câu có CN và VN đều là danh từ hoặc côm danh tõ b/ Cần đặt câu có CN là danh từ hoặc cụm danh 112 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> tõ, VN lµ §T hoÆc côm §T. c/ Cần đặt câu có CN là danh từ hoặc cụm danh từ, VN lµ TT hoÆc côm TT. Hoạt động 4: Củng cố:. ?1- Xác định CN trong câu sau: “Tre, nứa, mai, Câu 1: Tre, nứa, mai, vầu vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau” ?2- CN trong c©u trªn tr¶ lêi cho c©u hái g×? C©u 2: D A. Ai? B. Lµ g×? C. Con g×? D. C¸i g×? ?2- CN trong c©u trªn cã cÊu t¹o nh­ thÕ nµo? C©u 3: A A. Danh tõ B. Côm DT C. §¹i tõ D. TÝnh tõ Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà. - N¾m ch¾c néi dung rÌn luyÖn - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp trªn líp vµ lµm BT 5: ?- Viết một đoạn văn (6-8 câu), trong đó có sử dụng ít nhất 3 câu trần thuật đơn rồi xác định rõ thµnh phÇn chÝnh trong c¸c c©u trong ®o¹n v¨n võa viÕt. - ChuÈn bÞ LT ng÷ ph¸p: + Câu trần thuật đơn có từ "là" + Câu trần thuật đơn không có từ "là". KiÓm tra ngµy ..... th¸ng 04 n¨m 2010. 113 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>