Giáo án Ngữ văn lớp 7 tiết 12: Quá trình tạo lập văn bản

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 15/8/2010 TiÕt 1. Con rång ch¸u tiªn (TruyÒn thuyÕt). A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS hiÓu ®­îc: - Định nghĩa sơ lược về truyền thuyết - Néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång ch¸u Tiªn" - Chỉ ra và hiểu ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo của truyện - RÌn kü n¨ng kÓ, ph©n tÝch truyÒn thuyÕt. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - §äc SGK, SGV, nghiªn cøu, so¹n bµi - Tranh Lạc Long Quân và Âu cơ cùng 100 người con chia tay - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi theo c©u hái. C/ TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp: 2. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS: S¸ch gi¸o khoa; Vë ghi; Vë so¹n bµi. 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: * T×m hiÓu v¨n b¶n: Hoạt động của GV – HS. Néi dung bµi häc. I. T×m hiÓu chung: - GV hướng dẫn đọc, đọc mẫu và gọi 1. Đọc và kể: HS đọc. ? TruyÖn cã nh÷ng chi tiÕt chÝnh nào? Dựa vào các chi tiết đó kể lại truyÖn? - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích. 2. Tìm hiểu chú thích: Chú ý chú thích 1,2,3,5,7 đặc biệt " Truyền thuyết": + Là truyện dân gian kể về chó thÝch (*) người, vật, sự kiện có liên quan đến lịch sử thời qu¸ khø + Nã kh«ng ph¶i lµ lÞch sö mµ lµ truyÖn, lµ t¸cphÈm nghÖ thuËt d©n gian + Người kể, người nghe tin truyÒn thuyÕt lµ cã thËt dï truyÖn cã nhiÒu chi tiết tưởng tượng kỳ ảo. + TruyÒn thuyÕt ViÖt Nam cã quan hÖ chÆt chÏ víi thÇn tho¹i ? V¨n b¶n ®­îc chia lµm mÊy phÇn? 3. Bè côc: 3 phÇn Néi dung chÝnh tõng phÇn? - §o¹n 1: Tõ ®Çu =>"Long Trang" - Đoạn 2: Tiếp đến "lên đường" - §o¹n 3: Cßn l¹i ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Thạch Thất - §äc thÇm ®o¹n 1. ? §o¹n nµy cã nhiÖm vô g×? Nh©n vËt chính được giới thiệu là ai? Có đặc ®iÓm g× næi bËt?. Giáo án Ngữ Văn 6 II/ T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n. 1. Nguån gèc, h×nh d¹ng cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬: - Giíi thiÖu nh©n vËt: L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ đều là thần, nguồn gốc cao quý - Long Qu©n: KhoÎ, cã phÐp l¹ - Âu Cơ: Xinh đẹp tuyệt trần - Giíi thiÖu sù viÖc: ¢u C¬ gÆp L¹c Long Qu©n , thµnh vî chång, cïng nhau sèng trªn c¹n => Cuộc nhân duyên tuyệt đẹp, dự báo điều kỳ l¹. 2. ViÖc sinh në k× l¹ cña ¢u C¬: + ViÖc sinh në cña ¢u C¬: ¢u C¬ sinh ra “mét bọc trăm trứng, nở ra một trăm người con" => Kỳ lạ, khác thường. ? Trong ®o¹n 1, t¸c gi¶ cßn giíi thiÖu sự việc gì? Chi tiết nào liên quan đến phÇn sau c©u chuyÖn? Em nhËn xÐt gì về cuộc nhân duyên đó? - HS đọc đoạn 2: ? §o¹n nµy kÓ vÒ nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? Sù viÖc nµo cã tÝnh chÊt khác thường? ? Trong nh÷ng truyÖn DG mµ em biÕt còn có những nhân vật nào ra đời khác thường như vậy? =>HS: Thánh Gióng; Sọ Dừa; Hoàng + Chia con: 50 người con theo cha ra bể tö Cãc...) 50 người con theo mẹ lên rừng ? Vì sao lại có sự chia con? LLQ chia => Chia nhau cai quản các phương, khi có việc con vµ c¨n dÆn vî con nh­ thÕ nµo? thì giúp đỡ lẫn nhau. 3. KÕt thóc truyÖn: ? TruyÖn kÕt thóc nh­ thÕ nµo? - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô ở Phong Châu, đặt tên nước =>HS : Sự hình thành nhà nước đầu là Văn Lang. tiªn - Giải thích nguồn gốc của người Việt Nam là con Rång, ch¸u Tiªn.  Cách kết thúc muốn khẳng định nguồn gốc con Rång, ch¸u Tiªn lµ cã thËt * Chi tiết tưởng tượng kỳ ảo: ? Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của các tượng, kỳ ảo? nh©n vËt, sù kiÖn. =>HS: Chi tiÕt kh«ng cã thËt + ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng ? Truyện có những chi tiết kỳ ảo nòi, dân tộc để chúng ta thêm tự hào, tin yêu, nµo? ý nghÜa thùc cña nh÷ng chi tiÕt t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm đó? ? TruyÖn cã ý nghÜa g×? * ý nghÜa cña truyÖn: - Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý cña cộng đồng người Việt: đều là con Rồng, cháu Tiªn. - ThÓ hiªn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt. III/ Tæng kÕt Ghi nhí: (SGK trang 8) ? Nh÷ng truyÖn nµo cña c¸c DT ViÖt IV/ LuyÖn tËp:. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Thạch Thất Nam còng gi¶i thÝch nguån gèc DT tương tự như truyện trên? ? Sự giống nhau của các truyện đó ph¶n ¸nh ®iÒu g×? - HS kÓ truyÖn.. Giáo án Ngữ Văn 6 1- Bµi tËp1: - "Quả trứng to nở ra con người" (Mường) - "Qu¶ bÇu mÑ" (Kh¬ mó) => khẳng định sự gần gũi về cội nguồn và sự giao l­u v¨n ho¸ gi÷a c¸c d©n téc. 2- Bµi tËp 2: KÓ l¹i truyÖn. D/ Cñng cè, dÆn dß: * Cñng cè: - Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt? - ý nghÜa cña truyÖn? * VÒ nhµ: - KÓ diÔn c¶m truyÖn - Soạn: Bánh chưng, bánh giầy ( đọc và trả lời câu hỏi). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 16/8/2010. TiÕt 2:. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy (Tự học có hướng dẫn). A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS hiÓu ®­îc: - Néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy". - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo của truyện - RÌn kü n¨ng kÓ truyÖn. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - §äc nghiªn cøu, so¹n bµi - Tranh Lang Liêu dâng lễ vật cúng Tiên Vương - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi theo c©u hái. C/ TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định: 2. KiÓm tra bµi cò: - Nêu ngắn gọn đặc điểm của truyền thuyết? Tóm tắt truyện "Con Rồng, cháu Tiên" - Đọc ghi nhớ. Chọn 1 chi tiết kỳ ảo mà em thích và nêu ý nghĩa của chi tiết đó? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV – HS. Néi dung bµi häc I. Giíi thiÖu chung: 1. §äc vµ chó thÝch:. - GV gọi mỗi HS đọc 1 đoạn => GV nhận xét và hướng dẫn HS kể theo c¸c ®o¹n - HS t×m hiÓu c¸c chó thÝch 1,2,3,4,7,8,9,12 ? Nªu bè côc cña v¨n b¶n? 2. Bè côc: + §o¹n 1: Tõ ®Çu => "chøng gi¸m" + §o¹n 2: TiÕp => " h×nh trßn" + §o¹n 3: Cßn l¹i II/ Hướng dẫn thảo luận, trả lời câu hỏi: 1. Hoàn cảnh, ý định, cách thức chọn người ? Hoàn cảnh, ý định, cách thức chọn nối ngôi của vua Hùng: người nối ngôi của vua Hùng? - Hoàn cảnh: Giặc đã dẹp yên, đất nước thanh bình, vua đã già, muốn truyền ngôI cho con. - ý định: Người nối ngôi phải nối được chí vua, không nhất thiết phải là con trưởng. - Cách thức: Dùng một câu đố đặc biệt để thử tài: người nối ngôI vua phải là người nối được chÝ vua. ? Lang Liªu ®­îc giíi thiÖu ntn? 2. Lang Liªu ®­îc truyÒn ng«i b¸u: =>HS t/luËn. ? Vì sao trong các con vua, chỉ có Lang - Trong các Lang, Lang Liêu là người thiệt ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trường THCS Thạch Thất Liêu được thần giúp đỡ? =>HS: Ra ë riªng chØ ch¨m lo viÖc đồng áng, trồng lúa, trồng khoai... ? Em hiểu gì về hình tượng “thần” trong truyÖn? ? Em hiÓu g× vÒ lêi b¸o méng cña thÇn " Trong trời đất không có gì quý bằng h¹t g¹o"? ? V× sao 2 thø b¸nh cña Lang Liªu được vua chọn để tế trời đất, Tiên Vương và Lang Liêu được nối ngôi? =>HS béc lé, GV gîi më: §em c¸i quý nhất trong trời đất, đồng ruộng do chÝnh tay m×nh lµm ra mµ cóng Tiªn Vương => là con người thông minh, tài n¨ng, hiÕu th¶o...) ? TruyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy" cã ý nghÜa g×?. ? ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt, nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng b¸nh giµy?. Giáo án Ngữ Văn 6 thßi nhÊt. - Tuy lµ con vua nh­ng phËn gÇn gòi d©n thường. - Là người duy nhất hiểu được ý thần và thực hiÖn ®­îc ý thÇn => “ Thần” là hình ảnh đại diện của nhân dân – những người có suy nghĩ sâu sắc về lúa gạo, trân trọng hạt gạo của trời đất và cũnglà kết quả giọt mồ hôI công sức của con người * ý nghĩa của hình tượng bánh chưng bánh giµy - Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ, lµ s¶n phÈm cña nghÒ n«ng => Quý träng nghÒ n«ng vµ h¹t g¹o. - Hai thứ bánh có ý tưởng sâu xa (Tượng trưng cho trời, đất ) - Hai thø b¸nh hîp ý vua, chøng tá ®­îc tµi đức của con người có thể nối chí vua 3. ý nghÜa cña truyÖn: - Gi¶i thÝch nguån gèc sù vËt - Đề cao lao động, đề cao người lao động Lang Liêu hiện lên như 1 anh hùng văn hoá cña d©n téc. III/ Tæng kÕt: Ghi nhí (sgk). IV. LuyÖn tËp 1- Bµi 1: - Đề cao nghề nông, sự thờ kính trời đất, tổ - Hs tr¶ lêi c©u hái tiªn - Cha ông đã xây dựng nên một phong tục, tập quán đẹp, giản dị mà thiêng liêng, giàu ý nghÜa => v¨n ho¸ truyÒn thèng ®Ëm b¶n s¾c d©n téc. 2- Bµi 2: ? Chỉ ra và phân tích 1 chi tiết mà em - Lang Liêu nằm mộng thấy thần đến => chi thÝch nhÊt? V× sao? tiÕt thÇn kú, hÊp dÉn => Nªu bËt gi¸ trÞ h¹t gạo, trân trọng sản phẩm con người tự làm - Lời vua nói với mọi người về hai loại bánh: Đây là cách "đọc", cách"thưởng thức"nhận xét vÒ v¨n ho¸. D. Cñng cè, dÆn dß: - §äc l¹i vµ nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt? - KÓ diÔn c¶m - Xem trước: Từ và cấu tạo của từ Hán Việt ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 18/8/2010. TiÕt 3. Tõ vµ cÊu t¹o cña tõ tiÕng ViÖt. A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS hiÓu: - Thế nào là từ và đặc điểm, cấu tạo từ tiếng Việt. Cụ thể: + Kh¸i niÖm + §¬n vÞ cÊu t¹o tõ ( tiÕng ) + Các kiểu cấu tạo từ ( từ đơn/ từ phức; Từ ghép/ từ láy ) - RÌn kü n¨ng nhËn diÖn tõ. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: §äc nghiªn cøu, so¹n bµi - Học sinh: Đọc trước bài, trả lời câu hỏi C/ TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp. 2. KiÓm tra bµi cò: Giíi thiÖu ph©n m«n tiÕng ViÖt líp 6 3. Bµi míi: Hoạt động của GV – HS. Néi dung bµi häc. - GV nh¾c l¹i kiÓn thøc vÒ tiÕng( tiÓu I. T×m hiÓu bµi: häc) * VÝ dô 1: ? Em h·y t¸ch tõ? t¸ch tiÕng? ThÇn/ d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/ ch¨n nu«i/ =>HS: 12 tiÕng; 9 tõ. vµ/ c¸ch/ ¨n ë. => Có đơn vị vừa là từ, vừa là tiếng. ? Ph©n biÖt sù kh¸c nhau gi÷a tiÕng vµ tõ? =>Khi 1 tiÕng cã thÓ dïng t¹o c©u-> tiÕng thµnh =>HS: - TiÕng dïng cÊu t¹o tõ; tõ. - Tõ dïng t¹o c©u ? Khi nµo mét tiÕng ®­îc coi lµ 1 tõ? *VÝ dô 2: Từ / đấy/, nước/ ta/ chăm/ nghề/ trồng trọt/ và/ - GV chuÈn bÞ b¶ng c©m (b¶ng ph©n cã /tôc /ngµy /TÕt /lµm /b¸nh ch­ng/, b¸nh lo¹i) HS lªn ®iÒn b¶ng ph©n lo¹i. giµy/. - Từ đơn: từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, và, có, tôc, ngµy, tÕt, lµm - Tõ ghÐp: ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - Tõ l¸y: Trång trät => + Gièng: Lµ nh÷ng tõ phøc, nhiÒu tiÕng + Kh¸c: Quan hÖ gi÷a c¸c tiÕng trong tõ. ? Tõ lµ g× ? Thế nào là từ đơn? ? ThÕ nµo lµ tõ phøc?. II/ Bµi häc 1- Tõ lµ g×? Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt c©u. 2- Từ đơn và từ phức. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Trường THCS Thạch Thất. ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp? ? ThÕ nµo lµ tõ l¸y? ? CÊu t¹o cña tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã g× gièng vµ cã g× kh¸c nhau?. Giáo án Ngữ Văn 6 - Từ đơn: Là từ gồm 1 tiếng - Tõ phøc: Lµ tõ gåm 2 hoÆc nhiÒu tiÕng + Tõ ghÐp: : C¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa + Tõ l¸y: C¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ ©m * Ghi nhí: SGK/14. III/ LuyÖn tËp - HS đọc bài tập1 1- Bµi tËp 1: ? Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp cÊu t¹o tõ nµo? ? Tìm từ đồng nghĩa với từ nguồn b. Từ đồng nghĩa: Cội nguồn, gốc gác gèc? c. Tõ ghÐp: CËu mî, c« g×, chó ch¸u, anh em ? T×m tõ ghÐp chØ qhÖ th©n thuéc? - GV hướng dẫn HS làm bài tập 3 * Bµi tËp bæ sung: 2- Bµi 3: (HS tù lµm ) Khách đến nhà hỏi em bé: 3- Bµi tËp bæ sung: - Anh em cã nhµ kh«ng? Em bÐ tr¶ lêi: - Anh em ®i v¾ng råi ¹! -Anh em trong đoạn hội thoại là 2 từ đơn (với Theo em: - Anh em trong hai c©u nghÜa lµ anh cña em) này là 2 từ đơn hay là 1 từ phức? - Anh em trong c©u tôc ng÷ lµ 1 tõ ghÐp. - So s¸nh víi anh em trong c©u tôc ng÷ "Anh em nh­ ch©n víi tay"? D.Cñng cè, dÆn dß: - Tõ lµ g×? - Phân biệt từ đơn, từ phức? Từ láy, từ ghép? Cho VD minh hoạ? - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - Xem trước: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 18/8/2010. TiÕt 4: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : - Củng cố, ôn lại những kiến thức về các loại văn bản mà HS đã biết. - Hình thành sơ bộ các khái niệm: Văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt - Kỹ năng: Bước đầu biết nhận diện kiểu văn bản. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: §äc nghiªn cøu, so¹n bµi + ChuÈn bÞ mét sè lo¹i v¨n b¶n kh¸c nhau minh ho¹ cho 6 kiÎu v¨n b¶n. - Học sinh: Đọc trước bài, trả lời câu hỏi C/ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1/ ổn định lớp: 2/ KiÓm tra bµi cò: Vë ghi 3/ Giíi thiÖu bµi: Hoạt động của GV – HS * HS theo dâi môc I (sgk) ? Trong đời sống, khi có 1 tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng cần biểu đạt cho mọi người hay ai đó biết thì em làm thế nào? ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, nguyện vọng ấy một cách đầy đủ, trọn vÑn th× em ph¶i lµm thÕ nµo? HS th¶o luËn: - §äc c©u ca dao ? Câu ca dao được viết ra để làm gì?Nó đề cập đến vấn đề gì? (chủ đề) ? Nó được liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo? ? C©u ca dao cã thÓ coi lµ mét v¨n b¶n ®­îc kh«ng? =>HS: + Mục đích sáng tác là để khuyên bảo. + Chủ đề: Giữ chí cho bền ( không dao động khi người khác thay đổi chí hướng ) + TÝnh liªn kÕt: C©u sau gi¶i thÝch, lµm râ ý cho câu trước => Nó có đủ tính chất của 1 văn bản. ? Lời phát biểu của thầy hiệu trưởng trong lÔ khai gi¶ng cã ph¶i lµ VB kh«ng?V× sao?. Néi dung bµi häc I/ T×m hiÓu bµi: 1- Văn bản và mục đích giao tiếp - Muốn mọi người biết được tư tưởng, tình c¶m, nguyÖn väng cña m×nh cÇn cã sù giao tiếp (nói, viết ra cho người ta biết) - Muốn cho người khác hiểu ý mình một cách đầy đủ, trọn vẹn thì phải tạo lập văn bản. (nói cã ®Çu ®u«i, m¹ch l¹c, cã lý lÏ). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. =>HS:- Lời phát biểu là văn bản vì đó là một chuỗi lời nói có chủ đề. - Bøc th­ còng lµ v¨n b¶n. ? Bøc th­ cã ph¶i lµ v¨n b¶n kh«ng? ? Các loại đơn từ, bài thơ, truyện .. có ph¶i lµ v¨n b¶n kh«ng? =>HS: Các loại đơn từ, thiếp, thơ, truyện ... đều được gọi là văn bản vì chúng đều có mục đích, nội dung, đủ thông tin và theo thể thức nhất định. ? VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n? * Giao tiếp: Là hoạt động truyền đạt, tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng ngôn ngữ. * V¨n b¶n: lµ chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạch lạc, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp. - GV dùng bảng phụ ghi các kiểu VB và 2- Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của phương thức biểu đạt; Hướng dẫn HS nắm văn bản: c¸c kiÕn thøc trªn theo lèi chÊp nhËn - Cã 6 kiÓu v¨n b¶n chñ yÕu: Tù sù; Miªu t¶; ? Nh×n vµo b¶ng, em thÊy cã mÊy kiÓu BiÓu c¶m; NghÞ luËn; ThuyÕt minh; Hµnh VB? Là những kiểu nào? Mục đích giao chính - công vụ ( điều hành ) tiÕp cña tõng kiÓu? - Mỗi kiểu văn bản gắn liền với phương thức biểu đạt riêng. - HS đọc toàn bộ phần ghi nhớ. * Ghi nhí: SGK trang 17 II/ LuyÖn tËp: - HS đọc và trả lời bài tập 1 1- Bµi 1/17 - GV xác nhận đúng, sai. a. Tù sù d. BiÓu c¶m b. Miªu t¶ e. ThuyÕt minh c. NghÞ luËn - Bµi tËp bæ sung: Cho t×nh huèng giao 2- Bµi tËp bæ sung tiếp, HS chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp: a. Hai đội bóng đá muốn xin phép sử a. Viết đơn ( Hành chính công vụ ) dụng sân vận động của thành phố. b. Tường thuật diễn biến trận bóng. b. Tù sù c. Tả lại những pha bóng đẹp c. Miªu t¶ d. Bày tỏ tình cảm yêu mến đội bóng. d. BiÓu c¶m e. Bác bỏ ý kiến cho rằng bóng đá là môn e. Nghị luận thể thao tốn kém, làm ảnh hưởng tới học tập và công việc của nhiều người. D. Cñng cè, dÆn dß: - Giao tiÕp lµ g×? - ThÕ nµo lµ v¨n b¶n? Cã mÊy kiÓu v¨n b¶n chñ yÕu? - Häc bµi - Lµm bµi tËp 2/18. - §äc, t×m hiÓu chó thÝch vµ so¹n "Th¸nh Giãng" ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 22/8/2010. Th¸nh giãng (TruyÒn thuyÕt) A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS hiÓu ®­îc: - Néi dung, ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Th¸nh Giãng". - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo của truyện - RÌn kü n¨ng kÓ truyÖn. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - §äc SGK, SGV, nghiªn cøu, so¹n bµi. - Tranh: Gióng nhổ tre đánh giặc; Gióng từ giã quê hương bay về trời - Häc sinh: So¹n bµi theo c©u hái C/ TiÕn tr×nh lªn líp: 1.ổn định lớp: 2. KiÓm tra bµi cò: KÓ l¹i vµ nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng b¸nh giÇy"? 3. Bµi míi: * Giíi thiÖu bµi: : (SGV trang 57) * §äc - hiÓu v¨n b¶n Hoạt động của GV – HS Néi dung bµi häc I- T×m hiÓu chung: - GV hướng dẫn đọc, đọc mẫu; gọi HS 1. Đọc và tóm tắt: đọc tiếp. ? Dùa vµo nh©n vËt chÝnh vµ nh÷ng t×nh tiÕt lín, em h·y kÓ l¹i chuyÖn? - HS tr¶ lêi phÇn gi¶i nghÜa chó thÝch 2. T×m hiÓu chó thÝch: 1,2,4,6,10,11,17,18,19 ? TruyÖn ®­îc chia lµm mÊy phÇn? Néi 3. Bè côc: 4 phÇn dung tõng phÇn? - Đoạn 1: Từ đầu =>"nằm đấy": Sự ra đời của Giãng - Đoạn 2: Tiếp đến "cứu nước": Tuổi thơ kỳ lạ cña Giãng - §o¹n 3: TiÕp ->"lªn trêi":Th¸nh Giãng ra trận đánh giặc - §o¹n 4: Cßn l¹i: Nh÷ng dÊu tÝch lÞch sö. II/ T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n ? KÓ tªn c¸c nh©n vËt trong truyÖn? Nh©n 1- Nh©n vËt Th¸nh Giãng: vËt chÝnh lµ ai? a) Sự ra đời và lớn lên của Gióng: ? Sự ra đời của Gióng có điều gì bình * yếu tố bình thường: Gióng được sinh ra thường và điều nào bất thường? trong một gia đình bình thường * Sự ra đời kỳ lạ: Bà mẹ thụ thai từ vết chân to, l¹; 12 th¸ng sinh ra Giãng => BiÓu hiÖn khác thường, dự báo những điều phi thường. - Lên 3 không biết nói, biết cười, đặt đâu nằm ? Sự lớn lên của nhân vất Gióng có gì đặc đấy biÖt? ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Trường THCS Thạch Thất ? Kể lại diễn biến việc Gióng đánh giặc ©n? =>Hs kÓ ? Nh©n vËt chÝnh nµy ®­îc x©y dùng bằng rất nhiều chi tiết tượng tượng kỳ ảo. Em h·y t×m vµ ph©n tÝch ý nghÜa cña c¸c chi tiết đó? ? Em cã suy nghÜ g× vÒ chi tiÕt c¶ lµng gãp g¹o nu«i chó bÐ? ? Em hãy thuật lại đoạn Gióng đánh giÆc? Trong ®o¹n nµy, em thÝch chi tiÕt nµo nhÊt? ý nghÜa cña chi tiÕt nµy? ? Thắng giặc, Gióng làm gì? Việc làm đó chứng tỏ Gióng là người như thế nào? ? Hình tượng Gióng với những chi tiết kỳ l¹ trªn mang ý nghÜa lín lao nh­ thÐ nµo?. - HS đọc ghi nhớ; Đọc phần đọc thêm. ? Tại sao hội thi thể thao trong trường phæ th«ng l¹i mang tªn Héi kháe Phï §æng?. Giáo án Ngữ Văn 6 b) Thánh Gióng đánh giặc ân: - Giặc Ân sang xâm lược: TG cất tiếng nói đầu tiên đòi đi đánh giặc => ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước.. - C¶ lµng gãp g¹o nu«i, Giãng lín nhanh nh­ thæi => Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña c¶ d©n téc. - Gióng đánh giặc: Roi sắt gẫy, Gióng nhổ tre tiếp tục chiến đấu => Thể hiện tài chí, sức mạnh quật cường và lòng dũng cảm, ý chí quyÕt t©m chiÕn th¾ng - Th¾ng giÆc, Giãng bay vÒ trêi: Giãng kh«ng đòi hỏi công danh 2- ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng: - Gióng là người anh hùng đánh giặc đầu tiên, mang trong mình sức mạnh của cả cộng đồng trong buổi đầu dựng nước. - Khẳng định lòng yêu nước, sức mạnh quật khởi của dân tộc ta trong cuộc đấu tranh chèng ngo¹i x©m. III/ Tæng kÕt – LuþÖn tËp: * Ghi nhí: (SGK trang 23) * LuyÖn tËp ( vë BTNV) 1- Bµi tËp 2: - Lµ héi thi thÓ thao dµnh cho HS ®ang ë tuæi thiÕu niªn - tuæi cña Giãng. - Mục đích của hội thi là rèn luyện sức khoẻ để học tập, lao động tốt, góp phần vào sự nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ tæ quèc. 2- Bµi tËp bæ sung: ( HS viÕt ®o¹n v¨n ). - HS viÕt ®o¹n v¨n ng¾n: C¶m nghÜ cña em về hình tượng Thánh Gióng? D- Cñng cè, dÆn dß : - KÓ l¹i chuyÖn - HS nh¾c l¹i phÇn ghi nhí - Làm bài tập 1/24 ( Chú ý: Hình ảnh đẹp là hình ảnh có ý nghĩa về nội dung và nghệ thuật. => Gọi tên được hình ảnh đó và trình bày được lý do vì sao đó là hình ảnh đẹp nhất?) - Chuẩn bị: Sơn Tinh Thuỷ Tinh ( đọc và trả lời câu hỏi). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 23/8/2010. TiÕt 6:. Từ mượn. A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS hiÓu ®­îc: - Thế nào là từ mượn - Bước đầu biết sử dụng từ mượn một cách hợp lý trong nói, viết. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: + §äc SGK, SGV, So¹n bµi + Tìm từ mượn trong các văn bản đã học - Học sinh: Đọc trước bài, trả lời câu hỏi và tìm từ mượn trong các văn bản đã học. C/ TiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Đơn vị cấu tạo từ tiếng Việt là gì? Phân biệt từ đơn, từ phức, từ ghép, tõ l¸y? Cho vÝ dô? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV – HS. ? Dùa vµo chó thÝch cña bµi "Th¸nh Giãng", h·y gi¶i thÝch c¸c tõ tr¸ng sü, trượng?. Néi dung bµi häc I- T×m hiÓu bµi: 1. Từ thuần Việt và từ mượn: a) VÝ dô(sgk): * - Tráng sĩ: Người có sức lực cường tráng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín. ( Tráng: Khoẻ mạnh, to lớn; sĩ: Người tri thức, người được tôn trọng.) - Trượng: Đơn vị đo độ dài bằng 10 thước TQ cæ (3,33m) => rÊt cao. => Là những từ mượn của tiếng Hán (Trung Quèc.. ? C¸c tõ trªn cã nguån gèc nh­ thÕ nµo?? Phim của nước nào hay sử dụng những từ nµy? ? Nh÷ng tõ Ra-®i-«; in--t¬-net; tivi; xµ * Ra-®i-«; in--t¬-net; tivi; xµ phßng; mÝt tinh; phòng; mít tinh; ga; bơm là từ mượn ga; bơm: Mượn từ ngôn ngữ ấn Âu: ng«n ng÷ nµo? b) Bµi häc: * Tõ thuÇn ViÖt: lµ nh÷ng tõ cã nguån gèc ViÖt do nh©n d©n ta tù s¸ng t¹o ra * Từ mượn ? Gọi đó là những từ mượn. Em hiểu thế - Là từ của 1 ngôn ngữ khác được nhập vào nào là từ mượn? ngôn ngữ tiếng Việt để biểu thị những sự vật, hiện tượng, đặc điểm ... mà tiếng Việt chưa có tõ thÝch hîp. - Bộ phận từ mượn: + Chủ yếu mượn từ tiếng Hán. + Ngoài ra mượn từ ngôn ngữ ấn Âu (Pháp; Anh; Nga ...) ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. ? Nh×n vµo ng÷ liÖu 1,2, em h·y nªu nhËn - C¸ch viÕt: xét về cách viết từ mượn? + Từ đã được Việt hoá mức cao: Viết như từ thuÇn ViÖt + Tõ ch­a ®­îc ViÖt ho¸ hoµn toµn: Dïng g¹ch - HS đọc ghi nhớ 1/25 nèi gi÷a c¸c tiÕng. * Ghi nhí 1/25 2- Nguyên tắc mượn từ: ? §äc bµi viÕt cña Chñ tÞch Hå ChÝ Minh a) VÝ dô: (tr.25): Em hiểu ý kiến của Bác như thế - Những chữ ta không có => cần mượn nµo? - Không mượn từ nước ngoài một cách tuỳ tiện =>HS th¶o luËn: b) Bµi häc: - Độc lập, tự do; giai cấp; cộng sản ...: Mượn từ là cách để làm giàu tiếng Việt. Tuy Cần mượn vậy, để bảo vệ sự trong sáng của ngôn ngữ dât - Hoả xa; phi cơ ...: Không nên dùng ( vì tộc, không nên mượn từ nước ngoài một cách ch÷ ta cã) tuú tiÖn. - HS đọc ghi nhớ 2/25 II/ LuyÖn tËp: 1- Bài tập 1/26: Tìm từ mượn a- H¸n ViÖt: V« cïng; ng¹c nhiªn; Tù nhiªn, sÝnh lÔ. b- H¸n ViÖt: Gia nh©n c- Anh: Pèp; Mai c¬n Gi¾c -x¬n; in-t¬-nÐt 2- Bài tập2/26: Xác định nghĩa của từng tiếng t¹o nªn tõ H¸n ViÖt: a- Kh¸n gi¶; ThÝnh gi¶; §éc gi¶: - Giả: người; - Khán: xem; Thính: nghe; Độc: đọc b- Yếu điểm; Yếu lược; Yếu nhân: - YÕu: Quan träng - Điểm: điểm; Lược: tóm tắt; Nhân: người 3- Bµi tËp 3/26: ( HS lµm miÖng ) D- Cñng cè, dÆn dß: - HÖ thèng kiÕn thøc c¬ b¶n - Đọc thêm: Bác Hồ nói về việc dùng từ mượn - Häc vµ lµm bµi tËp 4,5/26 - Viết đoạn văn ngắn có sử dụng từ mượn hợp lý - Chuẩn bị bài sau: Nghĩa của từ ( đọc trước mục I,II). ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 25/8/2010. TiÕt 7. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : - Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự - Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của tự sự và bước đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự. B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: §äc nghiªn cøu, so¹n bµi; V¨n b¶n tù sù mÉu - Học sinh: Đọc trước bài, trả lời câu hỏi C/ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: - Văn bản là gì? mục đích giao tiếp của văn bản? - KÓ tªn c¸c kiÓu v¨n b¶n? Lµm bµi tËp 1/17,18 - phÇn d,® 3. Bµi míi: Hoạt động của GV – HS -Hs theo dâi vµ tr¶ lêi c©u hái th¶o luËn (I) ? Hµng ngµy, em cã kÓ chuyÖn hoÆc nghe kÓ chuyÖn kh«ng? KÓ nh÷ng chuyÖn g×? ? Mục đích của em khi kể chuyện là gì? ? "Th¸nh Giãng" lµ v¨n b¶n tù sù. V¨n b¶n nµy cho ta biÕt nh÷ng g×? (KÓ vÒ ai? Thêi nµo? Lµm viÖc g×?) ? TruyÖn cã nh÷ng sù viÖc chÝnh nµo? - HS th¶o luËn vµ lµm miÖng: ? Kể lại đoạn Thánh Gióng ra đời. ? Sù viÖc nµy cã mÊy chi tiÕt nhá? - Vî chång «ng l·o mong muèn cã con - Bà ra đồng dẫm vết chân lạ => có thai, 12 th¸ng sinh con. - §øa trÎ lªn 3 kh«ng biÕt khãc, biÕt cười, biết đi ... ) ? Nh÷ng chi tiÕt nµy cã ý nghÜa ntn? =>HS: Sự khác thường của TG. ? Muốn đạt được mục đích kể như vậy, ta có thể thay đổi trật tự kể được không? ? TruyÖn cã thÓ kÕt thóc ë sù viÖc 5 ( TG đánh xong giặc) được không? Các sự việc 6,7,8 cã ý nghÜa g×?. Néi dung bµi häc I/ ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thøc tù sù: 1. VÝ dô (sgk) *- KÓ chuyÖn lµ nhu cÇu tÊt yÕu trong cuéc sống: Kể chuyện văn học, chuyện đời thường, chuyÖn lÞch sö ... - Kể chuyện để biết, để nhận thức về người, sù vËt, sù viÖc * TruyÖn "Th¸nh Giãng" cho ta biÕt vÒ nh©n vật Thánh Gióng, thời Hùng Vương thứ 6, đánh giặc Ân giữ nước. - TruyÖn cã c¸c sù viÖc chÝnh: 1. Sự ra đời của Thánh Gióng. 2. Nghe tiÕng sø gi¶ => Th¸nh Giãng, biÕt nãi và nhận trách nhiệm đánh giạec 3. Th¸nh Giãng, lín nhanh nh­ thæi 4.; Thánh Gióng, vươn vai thành tráng sỹ, cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giÆc 5. Thánh Gióng đánh tan giặc. 6. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi 7. Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. ( - SV 6: Giãng kh«ng ham c«ng danh - SV 7: Lòng biết ơn, ngưỡng mộ của vua vµ nh©n d©n. - SV 8: Câu chuyện dường như có thật ) ? NhËn xÐt cña em vÒ c¸ch thøc kÓ trong v¨n b¶n "Th¸nh Giãng"? ? Vậy, muốn để người nghe hiểu đầy đủ, => Kể theo thứ tự trước sau: Từ khi Gióng ra rõ ràng, người kể phải kể như thế nào? đời đến khi kết thúc. =>HS: Ph¶i kÓ mét chuçi sù viÖc theo thø tự nhất định. 2. Bµi häc: - Tự sự là phương thức trình bày một chuỗi ? Tự sự là gì? Đặc điểm của phương thức các sự việc, sự việc này dẫn đến sự việc kia tù sù? cuối cùng dẫn đến một kết thúc, nêu lên một ý nghÜa. - Tự sự giúp người kể giải thích sự việc, tìm hiểu con ngươpì, nêu vấn đề và bày tỏ tháI độ khen chª. * Ghi nhí: (SGK tr 28) D- Cñng cè, dÆn dß: - Hệ thống kiến thức cơ bản: Khái niệm và phương thức tự sự - KÓ l¹i truyÖn "Th¸nh Giãng" - Häc bµi vµ chuÈn bÞ tèt c¸c bµi tËp, tiÕt sau luyÖn tËp. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: 25/8/2010. TiÕt 8. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù ( TiÕt 2). A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS : - Hiểu sâu sắc hơn các vấn đề lý thuyết đã học về : mục đích giao tiếp của tự sự, phương thức tự sự của một số văn bản cụ thể. - RÌn kh¶ n¨ng kÓ chuiyÖn B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: §äc nghiªn cøu, so¹n bµi; V¨n b¶n tù sù mÉu - Häc sinh: - Häc bµi, lµm bµi tËp chuÈn bÞ cho phÇn luyÖn tËp. C/ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ổn định lớp 2. Kiểm tra bài cũ: Tự sự là gì? Phương thức tự sự? Trong tự sự cần chú ý điều gì? 3. Bµi míi: Hoạt động của GV – HS + HS đọc bài tập 1 ? Nhận xét phương thức tự sự trong truyÖn? ? C©u chuyÖn cã ý nghÜa g×? + HS đọc bài tập 2 ? Bµi th¬ "Sa bÉy" cã ph¶i lµ v¨n b¶n tù sù kh«ng? V× sao? - 2 HS kÓ chuyÖn dùa vµo néi dung bµi th¬. - §äc vµ tr¶ lêi bµi tËp 3/29. ? Xác định mục đích yêu cầu của bài tập: Gi¶i thÝch lµ chÝnh => kÓ nh÷ng nh©n vËt, sự việc, chi tiết có liên quan đến nội dung c©u hái. - kể ngắn gọn: Tổ tiên người Việt xưa là. Néi dung bµi häc II/ LuyÖn tËp 1- Bµi tËp 1/28: - Truyện kể diễn biến tư tưởng của ông lão, mang s¾c th¸i hãm hØnh. - TruyÖn thÓ hiÖn t×nh yªu cuéc sèng, dï kiÖt søc th× sèng vÉn h¬n chÕt. 2- Bµi tËp 2/29: - Bµi th¬ "Sa bÉy" lµ v¨n b¶n tù sù - V× bµi th¬ kÓ chuyÖn bÐ M©y vµ MÌo con rñ nhau bÉy chuét nh­ng chÝnh MÌo v× tham ¨n nên đã mắc vào bẫy => Bµi th¬ cã nh©n vËt, cã sù viÖc (nguyªn nhân, diễn biến, kết thúc), có mục đích ... 3- Bµi tËp 3/29: 2 v¨n b¶n cã néi dung tù sù: - VB1: Lµ b¶n tin, néi dung lµ kÓ l¹i bæi khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇn thø ba t¹i thµnh phè HuÕ chiÒu ngµy 3/4/2002 + Mục đích: Thông báo + C¸ch kÓ: KÓ tin chÝnh, cô thÓ, chÝnh x¸c. - VB 2: §ã còng lµ v¨n b¶n tù sù: KÓ cguyÖn người Âu Lạc đánh tan quân xâm lược Tần. 4- Bµi tËp 4/30: Tổ tiên người Việt xưa là Long Quân và Âu Cơ. Long Quân nòi Rồng, thưởng hay đi chơi ë vïng s«ng hå L¹c ViÖt (B¾c bé). Bµ ¢u C¬ là giống Tiên, ở vùng núi phương Bắc. Bà xuống chơi vùng Lạc Việt, thấy cảnh đẹp quá,. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Trường THCS Thạch Thất c¸c vua Hïng. Vua Hïng ®Çu tiªn do L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ sinh ra. L¹c Long Qu©n nßi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn. Do vËy, người Việt tự xưng là con Rồng, cháu Tiªn. - §äc vµ tr¶ lêi bµi tËp 5/30. Giáo án Ngữ Văn 6 quªn vÒ. Long Qu©n vµ ¢u C¬ gÆp nhau, lÊy nhau. Âu Cơ đẻ ra bọc trăm trứng, nở một trăm người con. Người con trưởng được chọn làm vua, gọi là Hùng Vương, đóng đô ở Phong Châu, đời đời cha truyền con nối. Biết ơn và tự hào về dòng giống của mình, người Việt tự x­ng lµ con Rång, ch¸u Tiªn. 5- Bµi tËp 5/30: B¹n Giang nªn kÓ v¾n t¾t 1 vµi thµnh tÝch cña Minh để các bạn trong lớp hiểu Minh là người chăm học, học giỏi và thường giúp đỡ bạn bè. 6. Bµi tËp bá sung:. ? Trên cơ sở đã hiểu về văn bản tự sự, em h·y kÓ 1 c©u chuyÖn m¾t thÊy tai nghe. Vì sao em gọi đó là văn bản tự sự? D. Cñng cè, dÆn dß: - GV më réng kiÕn thøc cho HS nh­ phÇn "Mét sè ®iÒu cÇn l­u ý"/SGV (66) - Hoµn chØnh bµi tËp bæ sung. - ChuÈn bÞ bµi sau: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. Ngµy so¹n: .29/8/2010. TiÕt 9:. s¬n tinh - thuû tinh (TruyÒn thuyÕt) A/ Mục tiêu cần đạt: Gióp HS hiÓu ®­îc: - Nội dung, ý nghĩa của truyền thuyết "Sơn Tinh - Thuỷ Tinh": Giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở Bắc bộ thời Hùng Vương dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong viÖc chÕ ngù thiªn tai, b¶o vÖ cuéc sèng cña m×nh. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo của truyện - KÓ l¹i ®­îc c©u chuyÖn B/ ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: - §äc SGK,SGV, nghiªn cøu, so¹n bµi - Tranh: Cuéc giao tranh gi÷a S¬n Tinh vµ Thñy Tinh - Häc sinh: Vë ghi, so¹n bµi theo c©u hái. C/ TiÕn tr×nh d¹y häc: 1. ổn định lớp 2. KiÓm tra bµi cò:- KÓ l¹i vµ nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt : "Th¸nh Giãng" - ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng? 3. Bµi míi: * Giới thiệu bài: "Sơn Tinh - Thuỷ Tinh" là thần thoại cổ đã được lịch sử hóa, trở thành một truyền thuyết tiêu biểu trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng. Truyện rất giàu về giá trị nội dung cũng như nghệ thuật, mặc dù là câu chuyện tưởng tượng hoang đường nh­ng vÉn cã c¬ së thùc tÕ. TruyÖn rÊt giµu gi¸ trÞ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. * Néi dung bµi: Hoạt động của GV – HS Néi dung bµi häc I- T×m hiÓu chung: 1. §äc vµ tãm t¾t:.. - GV nêu yêu cầu đọc ? Nªu c¸c sù viÖc chÝnh trong truyÖn? =>HS: - Vua Hïng kÕn rÓ - Sơn Tinh, Thuỷ Tinh đến cầu hôn - Vua Hùng thách cưới - Sơn Tinh đến trước cưới được vợ - TT dâng nước đánh ST. Hai bên giao chiÕn, TT thua rót vÒ. - Hàng năm TT dâng nước đánh ST ? Có thể lược bớt 1 sự việc hoặc thay đổi trình tự các sự việc được không? T¹i sao? - HS đọc phần chú thích Tr.33 2. Chó thÝch: 1,3,4. - C¸c tõ 1,2,3,4,5,6,7 cã nguån gèc tõ ®©u?. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6 3. Bè côc: 3 phÇn - Đoạn 1: Từ đầu =>"một đôi ": Vua Hùng thứ 18 kÐn rÓ - Đoạn 2: Tiếp đến "rút quân": ST,TT cầu hôn và cuéc giao tranh gi÷a hai vÞ thÇn - §o¹n 3: Cßn l¹i: Sù tr¶ thï hµng n¨m cña ST II/ T×m hiÓu chi tiÕt v¨n b¶n 1. Vua Hïng kÐn rÓ:. ? TruyÖn chia lµm mÊy phÇn? Néi dung tõng phÇn? ? KÓ tªn c¸c nh©n vËt trong truyÖn? Nh©n vËt nµo lµ chÝnh? V× sao? ? C¸ch giíi thiÖu c¸c nh©n vËt cã ý nghÜa ntn? =>HS: C¸ch giíi thiÖu nh­ trªn khiÕn người nghe hấp dẫn  dẫn tới cuộc tranh tài, đọ sức của họ vì một người con gái – Mỵ Nương ? KÓ tªn mét sè t¸c phÈm VHDG lÊy tªn n.v chÝnh lµm tªn truyÖn? ? C¸ch kÐn rÓ cña vua Hïng cã g× - Vua Hïng kÐn rÓ b»ng c¸ch thi tµi d©ng lÔ vËt đặc biệt? sím  lÔ vËt võa trang nghiªm, gi¶n dÞ, truyÒn thèng võa quý hiÕm, kú l¹. 2. S¬n Tinh, Thuû Tinh cÇu h«n vµ cuéc giao tranh gi÷a hai thÇn: ? S¬n Tinh, Thuû Tinh ®­îc giíi a. S¬n Tinh, Thuû Tinh cÇu h«n: thiÖu nh­ thÕ nµo? + S¬n Tinh: - ThÇn nói T¶n Viªn. ? NhËn xÐt c¸ch sö dông tõ ng÷, - Tài năng: vẫy tay về phía đông -> kiÓu c©u khi miªu t¶ 2 nv nµy? nổi cồn bãi; vẫy tay về phía tây-> mọc núi đồi; + =>HS: Tõ ng÷ trang träng, miªu t¶ 2 + Thuû Tinh: - ThÇn biÓn nv theo kiểu đối xứng, họ có tài - tµi n¨ng: gäi giã h« m­a. ngang nhau. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ ®iÒu kiÖn => Hai vÞ thÇn khæng lå, uy nghi, tµi n¨ng siªu sÝnh lÔ cña vua Hïng? phàm, họ có chung một ước nguyện là được cưới =>HS: - Hai vị thần cùng xuất hiện-> Mị Nương làm vợ. vua Hùng băn khoăn, khó xử, đặt ®iÒu kiÖn. - §å sÝnh lÔ k× l¹ vµ khã kiÕm nhưng đều là những con vật sống ở trên cạn -> vua ngầm ý đứng về phía ST( béc lé sù th©m thuý, kh«n khÐo) - Tãm t¾t ®o¹n truyÖn tiÕp theo? b. Cuộc chiến đấu giữa 2 thần. ? Tóm tắt cuộc giao tranh giữa 2 vị - Sơn Tinh đem lễ vật đến sớm, rước Mỵ Nương về thÇn? nói - Thủy Tinh đến chậm, mất Mỵ Nương  nổi ? Việc Thuỷ Tinh dâng nước đánh giận, đuổi đánh Sơn Tinh để cướp Mỵ Nương : S¬n Tinh cã ý nghÜa g×? dâng nước làm thành dông bão. =>HS : kỳ ảo hóa cảnh lũ lụt thường - Sơn Tinh : không hề run sợ, chống cự kiên xảy ra ở vùng đồng bằng sông Hồng cường, quyết liệt, càng đánh càng mạnh hàng năm. Hiện tượng tự nhiên, - Kết quả : Thủy Tinh buộc phải rút lui khách quan đã được giải thích 1 cách ng©y th¬ mµ lý thó. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Trường THCS Thạch Thất. Giáo án Ngữ Văn 6. ? Cuộc chiến đấu giữa 2 vị thần có ý  ý nghĩa : Thể hiện cuộc chiến đấu giằng co, nghÜa g× ? khã ph©n th¾ng b¹i ; thÓ hiÖn quyÕt t©m bÒn bØ, sẵn sàng đối phó kịp thời và nhất định chiến thắng b·o lò cña nh©n d©n ta. ? ST,TT là những nhân vật có thật * ý nghĩa của hình tượng STTT : không? ý nghĩa tượng trưng của 2 - Sơn Tinh là hình tượng của lực lượng cư dân Việt nh©n vËt nµy lµ g×? cổ đắp đê chống lũ lụt, là ước mơ chiến thắng thiên tai của người xưa được hình tượng hóa ; tài năng, khí phách của Sơn Tinh là biểu tượng sinh động cho chiến công của người Việt cổ chống bão lụt sông Đà và sông Hồng  Kỳ tích dựng nước cña c¸c vua Hïng -Thủy Tinh : là hiện tượng mưa to, bão lụt ghê gớm hàng năm được hình tượng hóa. Sức nước, hiện tượng bão lụt đã trở thành kẻ thù hung dữ, truyÒn kiÕp cña S¬n Tinh ? Truyện gắn với thời đại nào? Phản 3. ý nghĩa truyện - Giải thích hiện tượng mưa lũ lụt ở Miền Bắc ¸nh hiÖn thùc g×? nước ta mang tính chu kỳ năm một lần qua tính ? TruyÖn ST-TT cã ý nghÜa g×? =>HS: Truyện là bức tranh hoành ghen tuông dai dẳng của con người – thần nước tr¸ng võa hiÖn thùc, võa giµu chÊt - ThÓ hiÖn søc m¹nh, ­íc m¬ chÕ ngù b·o lôt cña thơ, khẳng định sức mạnh của con người Việt cổ người trước thiên nhiên hoang dã. - Suy tôn, ca ngợi công lao dựng nước của các vua Đắp đê ngăn lũ là một chiến công vĩ Hùng và của người Việt cổ đại của nhân dân ta trong thời kỳ lịch sử, đã được thần thoại hóa. Bởi vậy kiên cường, bền bỉ chống lũ bão để sèng, tån t¹i vµ ph¸t triÓn lµ lÏ sèng tất yếu của con người nơi đây.. III. Tæng kÕt ( Ghi nhí: SGK Tr.34) IV. LuyÖn tËp - KÓ diÔn c¶m - Liên hệ từ xưa đến nay về việc xây dựng, củng cố đê điều, cấm chặt phá rừng .. - ViÕt ®o¹n v¨n ng¾n vÒ 2 nh©n vËt.. D. Cñng cè, dÆn dß: * TNKQ: Chi tiÕt cuèi cïng trong truyÖn cã ý nghÜa g×? “Oán nặng thù sâu,……. vẫn thua, đành rút quân” A. Nhấn mạnh lòng thù hận của Thủy Tinh đối với Sơn Tinh B. §Ò cao, ngîi ca søc m¹nh cña S¬n Tinh C. ThÓ hiÖn søc m¹nh cña nh©n d©n ta trong viÖc chÕ ngù thiªn tai. D. Dùng trí tưởng tượng giải thích hiện tượng lũ lụt hàng năm. * Dặn dò: - Học bài, đọc, kể lại tác phẩm. Hoàn chỉnh viết đoạn văn về 2 nhân vật - Soạn: Sự tích Hồ Gươm ----------------------------------------------------------------------------------------------------------Giáo viên: Đặng Thị Thu Hường Lop6.net Năm học 2010 - 2011.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>