Giáo án Ngữ văn 6 tuần 8 tiết 31, 32 Văn học: văn bản: Cây bút thần (truyện cổ tích Trung Quốc)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 3/10/2009 Tiết 31-32. Văn học: Văn bản: CÂY BÚT THẦN (Truyện cổ tích Trung Quốc). A. Mục tiêu cần đạt: Giúp học sinh: - Hiểu được nội dung, ý nghĩa của truyện cổ tích Cây bút thần và một số chi tiết nghệ thuật tiêu biểu đặc sắc của truyện. - Kể lại được truyện . B. Chuẩn bị: - Giáo viên: Chuẩn bị tranh ảnh như sách giáo khoa, các sự việc chính ở bảng phụ, câu hỏi thảo luận. - Học sinh: Trả lời các câu hỏi vào vở soạn. C. Tiến trình tổ chức dạy - học bài mới I. Ổn định: Kiểm tra sỉ số, tác phong II. Bài cũ: + Nêu các thử thách mà em em bé thông minh phải trải qua? Em có nhận xét gì về mức độ các thử thách đó? + Cách giải đố của em bé như thế nào? Hãy nêu ý nghĩa của truyện. III. Tiến trình tổ chức bài mới: 1. Giới thiệu bài mới: Hôm nay chúng ta tìm hiểu một chuyện cổ tích của đất nước bạn – Trung Quốc, trong đó nhân vật chính cũng rất quen thuộc và trạc tuổi các em. Đó là truyện cổ tích “Cây bút thần”. Câu chuyện vừa có sức mạnh của cuộc đấu tranh chống áp bức cường quyền của bọn quan lại vừa mang vẻ đẹp của chất thơ bay bổng  theo dõi 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO VIÊN * Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh tiếp cận văn bản - Giáo viên: hướng dẫn đọc chậm rãi, bình tĩnh, thể hiện đúng lời đối thoại. - Cho học sinh đọc chú thích, chú ý chú thích 1, 2,. HOẠT ĐỘNG CỦA HỌC SINH. NỘI DUNG HOẠT ĐỘNG I-Đọc và tìm hiểu chú thích 1- Đọc văn bản 2- Chú thích. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 6 1- Mã Lương kiên trì học - Hãy tìm các sự việc vẽ và có cây bút thần 2- Mã Lương dùng cây bút chính của truyện.  Giáo viên chốt ý bằng thần vẽ cho người nghèo khổ bảng phụ 3- Mã Lương dùng cây bút thần chống lại tên địa chủ 4- Mã Lương dùng bút thần trừng trị tên vua độc ác 5- Những lời truyền tụng về Mã Lương và cây bút - Dựa vào các sự việc thần chính đó thì theo em bố  Tương ứng 5 phần trong cục truyện gồm mấy phần? bố cục. - Căn cứ vào bố cục em hãy kể tóm tắc câu chuyện? * Hoạt động 2:Hướng dẫn học sinh tìm hiểu văn bản - Theo em nhân vật chính - Mã Lương  Kiểu nhân là ai? Theo khái niệm vật có tài năng kì lạ (cũng truyện cổ tích mà em đã có thể thuộc kiểu nhân vật học thì nhân vật chính này mồ côi hoặc thông minh) thuộc kiểu nhân vật nào? - Em hãy kể một vài nhân - Thạch Sanh, Sọ Dừa, Em vật thuộc kiểu này trong bé thông minh truyện cổ tích Việt Nam mà em biết? - Em hãy rút ra đặc điểm - Có tài năng kỳ lạ, dùng tiêu biểu của kiểu nhân vật tài năng của mình để làm này? việc thiện, chống lại cái ác. - Mã Lương là một trong - Cây bút thần các kiểu nhân vật đó. Nhân vật Mã Lương gắn với hình ảnh nào xuyên suốt tác phẩm? Giáo viên diễn giải: Cây bút thần là một hình tượng ???nghệ thuật đã cùng Mã. Lop6.net. 3- Bố cục: 5 phần. II- Tìm hiểu văn bản. 1- Mã Lương và cây bút thần a- Mã Lương.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Lương có mặt từ đầu cuối chuyện góp phần thể hiện chủ đề tư tưởng của truyện và ý đồ nghệ thuật của tác giả dân gian. - Đọc thầm phần 1 và cho biết khi chưa có bút thần Mã Lương là một chú bé như thế nào?. - Mã Lương mồ côi, nghèo khổ, tự lực kiếm sống - Thông minh, thích học vẽ, mơ ước có cây bút vẽ - Say mê, kiên trì, học vẽ - Ngay trong đoạn mở đầu - Nêu được hoàn cảnh giới thiệu Mã Lương, em sống, đức tính, ước mơ của có nhận xét gì về cách giới nhân vật. thiệu nhân vật của tác giả dân gian? (Gợi ý: Giúp em hiểu về nhân vật ở phương diện nào?) - Điều đó giúp các em nảy sinh cảm xúc gì trước một chú bé nghèo khổ nhưng vẫn cố gắng vượt hoàn - Đáng khâm phục  Đáng khâm cảnh để kiên trì luyện tập? phục - Sự kiên trì của Mã Lương - Kiếm củi trên núi, lấy que thể hiện qua những chi tiết củi vạch xuống đất lúc cắt nào? cỏ, nhúng tay xuống nước vẽ tôm cá - Mặt dù vẻ đẹp đến như vậy nhưng tội nghiệp Mã Lương vẫn chưa có được cây bút. Có cây bút vẽ là mơ ước lớn lao của em. - Trong giấc ngủ, mơ thấy Tìm hiểu cốt truyện các một cụ già tóc bạc phơ tặng em hãy cho biết cây bút em cây bút bằng vàng sáng thần đã đến với Mã Lương lấp lánh. Giấc mơ tan, cây trong hoàn cảnh nào? bút có thật  Giáo viên giảng giải: Truyện cổ tích thường kết thúc có hậu, những nhân vật bất hạnh luôn ước mơ và những ước mơ đó. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> truyện cổ tích thường giải quyết bằng những giấc mơ hoặc thực tế- Trường hợp Mã Lương được giải quyết trong mơ. - Theo em cây bút thần khác với cây bút thường như thế nào? - Điều này có thật không?  Giáo viên : đây là chi tiết tưởng tượng kì diệu. Hình tượng cây bút thần đã xuyên suốt tác phẩm. - Mã Lương và cây bút thần có mối quan hệ với nhau ra sao các tổ đi vào thảo luận các câu hỏi  Vì sao cụ già không ban cây bút thần cho Mã Lương ngay từ đầu  Vì sao ông cụ lại ban thưởng cây bút thần cho Mã Lương chứ không phải ai khác.  Nguyên nhân nào khiến Mã Lương vẽ giỏi..  Sự thành công của Mã Lương khiến em nghĩ đến những câu tục ngữ, danh ngôn nào?  Giáo viên chốt lại ý. - Khi dùng bút thần vẽ điều gì thì tất cả đều biến thành thật - Không có thật b- Cây bút thần.  Cụ già muốn tìm hiểu kỹ về Mã Lương xem Mã Lương có xứng đáng để nhận cây bút thần không.  Qua tìm hiểu ông cụ thấy rằng sự nỗ lực của Mã Lương phải được đền bù xứng đáng để giúp chú bé phát triển tài năng. Đồng thời ông cụ tin tưởng rằng với cậu bé có đức, có tài như thế sẽ dùng vào những việc có ích.  - Do Mã Lương say mê, cần cù, chăm chỉ luyện tập + thông minh và có sẵn năng khiếu hội hoạ (chủ yếu) - Do Mã Lương được thần ban cho cây bút thần - Có công mài sắt, có ngày nên kim (tục ngữ). - Trên con đường thành. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> chính - Vậy theo em hình tượng cây bút thần có ý nghĩa gì?  Giáo viên chốt ý ở bảng phụ.. công, không có dấu chân của kẻ lười biếng (Danh ngôn) -Hình tượng cây bút thần là: + Biểu tượng kết quả khổ học thành tài của Mã Lương + Phần thưởng xứng đáng cho người có tài, có đức, có chí nhưng thiếu may mắn. + Sự kết hợp giữa tài năng và phương tiện, điều kiện + Chi tiết giàu chất tưởng tượng, bay bổng, diệu kỳ,  Hết tiết 1 hấp dẫn, thần thánh hoá tài - Có cây bút thần Mã năng siêu việt của Mã Lương đã vẽ gì cho những Lương. người nghèo khổ?  Giáo viên: đưa tranh lên - Em có nhận xét gì về các - Vẽ cày, cuốc, đèn, đồ dùng mà Mã Lương vẽ thùng… cho họ? - Vì sao có bút thần trong tay nhưng không vẽ cho riêng mình và cho những người khổ những của cải vật chất quý báu như vàng bạc, châu báu mà chỉ vẽ những công cụ lao động và những đồ dùng sinh hoạt cần thiết đó?  Chốt ý - Đối với tên địa chủ tham lam và tên vua gian ác, Mã Lương đã vẽ cho họ những gì?. Là Phần Thưởng Xứng Đáng Cho Những Người Có Đức, Có Tài, Có Chí - Tô Đậm Chi Tiết Thần Kỳ, Hấp Dẫn. 2 - Mã Lương sử dụng cây bút thần. - Giúp người lao  Những dụng cụ lao động có đầy đủ động và đồ dùng sinh hoạt phương tiện cần bình thường nhưng cần thiết để tạo ra của thiết cho người lao động. cải vật chất. - Mã Lương quý trọng thành quả lao động, muốn họ tự lực cánh sinh, không dựa dẫm vào người khác - Trừng trị những thì thành quả lao động mới kẻ tham lam, độc có giá trị, không muốn họ ác, trừ hại cho có thói quen ỉ lại … dân. - Địa chủ: Em không vẽ gì dù bị dụ dỗ, doạ nạt, vẽ 3 – Chi tiết nghệ. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - Theo em những chi tiết nghệ thuật nào đặc sắc, lý thú và gợi cảm? - Giáo viên: giữa hai cuộc chiến với tên địa chủ và tên vua là khoảng thời gian ngắn Mã Lương tạm giấu mình, chi tiết “Mã Lương vẽ cò … vút bay” là chi tiết nghệ thuật đặc sắc. Hãy phân tích ý nghĩa của chi tiết nghệ thuật đó? - Mã Lương vẽ cái gì cũng thành hiện thực, còn vua vẽ núi vàng  tảng đá, mãng xà … Điều đó có ý nghĩa gì ? * Hoạt động 3: Hướng dẫn học sinh tổng kết. - Mã Lương chăm chỉ, tốt bụng được thần cho cây bút thần còn tên địa chủ tham lam và tên vua độc ác bị trừng trị. Qua kết cục đó em thấy người lao động mơ ước điều gì ? - Tài năng nghệ thuật của Mã Lương được thể hiện qua những mục đích gì? - Truyện đã thể hiện ước mơ gì của con người?. cung tên trừng trị chúng - Vua: Em vẽ cóc ghẻ, gà trụi lông, vẽ biển cả gió bão nhấn chìm.. thuật đắc sắc.  Vẽ tranh thành hiện thực chứng tỏ tài năng nghệ thuật siêu phàm của Mã Lương, Mã Lương là hiệp sĩ của người lao động. - Bút thần trong tay Mã Lương mới phát huy tác dụng. - Trong tay Mã Lương có bút thần mới phát huy tác dụng còn trong tay kẻ ác sẽ tạo nên điều ngược lại. IV- Tổng kết. - Về công lý xã hội - Phục vụ nhân dân, trừng trị cái ác. - Mơ về những khả năng kì diệu của con người (có báu vật và phương tiện thần kì để sáng tạo ra tất cả) * Ghi nhớ: Sách giáo khoa trang 85 III: Luyện tập. - Cho học sinh đọc ghi nhớ. * Hoạt động 4: Hướng dẫn học sinh luyện tập - Cho học sinh đọc bài tập. 2-. Lop6.net. Nhắc. định.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 2 gọi học sinh trả lời, ghi điểm. nghĩa truyện cổ tích và kể tên những truyện cổ tích đã đọc. IV. Củng cố: - Tại sao câu chuyện có tựa đề “cây bút thần”? (Cách đặt đề cho truyện bằng việc lấy tên nhân vật có phép màu) - Trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam có truyện cũng lấy tên vật có phép màu nhiệm để đặt tên cho truyện ? (Chiếc áo tàng hình…) - Em có thể đặt tên nào khác cho truyện này ? (Mã Lương; Chú bé hoạ sĩ; Có chí thì nên …) V. Dặn dò: - Học bài - Soạn “Ông lão đánh cá và con cá vàng” - Làm bài tập 1 trang 32 sách bài tập. . Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>