Giáo án Ngữ văn 6 tuần 6 tiết 23: Tiếng việt Chữa lỗi dùng từ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: 07/10/2009 Tiết 23. TIẾNG VIỆT. CHỮA LỖI DÙNG TỪ. A. Mục tiêu bài học: Giúp học sinh: - Nhạn ra được các lỗi lặp từ và lẫn lộn những từ gần âm - Có ý thức tránh mắc lỗi khi dùng từ B. Chuẩn bị: - Giáo viên: + Ghi bảng phụ câu 1a; b trang 68 (phần I) ; 1a, b (Phần II); ½ mặt sau ghi bài luyện tập 1a, b, c - Học sinh: Xem trước bài mới C. Tiến trình tổ chức dạy - học bài mới I. Ổn định: Kiểm tra sỉ số. II. Kiểm tra bài cũ: - Thế nào là hiện tượng chuyển nghĩa của từ? Phân biệt nghĩa gốc và nghĩa chuyển? Tìm vài ví dụ về từ nhiều nghĩa? - Hãy xác định nghĩa chính và nghĩa chuyển của các từ nhiều nghĩa trong ví dụ sau và giải thích nghĩa? a- Vườn cam chín đỏ. (quả, hạt ở vào giai đoạn phát triển đầy đủ nhất, thường đỏ (vàng) thơm ngon) b- Cơm đã chín rồi. ( thức ăn) được nấu nướng kỹ đến mức ăn được. c- Cần suy nghĩ cho chín rồi mới trả lời (sự suy nghĩ) ở mức đầy đủ để có được hiệu quả. d- Em ngượng chín cả mặt. (màu da mặt) đỏ ửng lên. III. Tiến trình tổ chức bài mới: 1. Giới thiệu bài mới. 2. Tiến trình tổ chức các hoạt động. HOẠT ĐỘNG CỦA GIÁO HOATJ CỦA HỌC SINH GHI BẢNG VIÊN * Hoạt động 1: Sửa lỗi lặp I- Bài học: từ - Giáo viên treo bảng phụ, 1- Lặp từ. cho học sinh đọc đoạn trích. - Hãy chỉ ra những từ ngữ giống nhau? - Trong đoạn a, từ nào lặp lại - TH (7 lần); giữ (4 lần); anh và lặp lại mấy lần? hùng (2 lần). Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Trong đoạn b có những từ ngữ nào lặp lại và lặp lại mấy lần? - Cả 2 đoạn đều có hiện tượng lặp lại từ nhưng tác dụng của việc lặp lại từ có giống nhau không? Tại sao? - Em có cách nào sửa lại câu b cho hay. * Hoạt động 2: Sửa đổi lẫn lộn các từ gần âm. - Giáo viên treo bảng phụ, gọi học sinh đọc - Chỉ ra các từ dùng sai trong câu a, b - Cho biết nguyên nhân vì sao dùng sai âm như vậy? - Em hãy sửa lại lỗi các từ dùng sai? - Em nào giải thích được nghĩa của từ “tham quan” và mấp máy? (Giáo viên gợi ý)  Giáo viên giải thích thêm: từ “Thăm quan” không có trong vốn từ Tiếng Việt còn “Nhấp nháy” là mở ra nhắm lại liên tiếp, có ánh sáng khi loé ra khi tắc liên tiếp. - Vậy muốn tránh mắc lỗi dùng sai của từ em phải làm gì? * Hoạt động 3 : Hướng dẫn học sinh luyện tập - Cho học sinh đọc bài tập 1 và trả lời. - Truyện dân gian (02 lần) - Câu a lặp từ nhằm nhấn mạnh ý, tạo nhịp điệu hài hoà như 1 bài thơ. Còn câu b là lỗi lặp lại từ do diễn đạt kém. - Cần bỏ từ ngữ “Truyện dân gian” rồi đảo cụm “ em rất thích đọc truyện dân gian lên trước”. -Nguyên nhân: Diễn đạt kém - Cách sửa: Cần chú ý 2- Lẫn lộn các từ gần âm. - Sai: “Thăm quan”, “Nhấp nháy” - Do chưa hiểu đúng nghĩa Nguyên của từ và do nhớ không chính xác hình thức ngữ âm nhân của từ. a- Thay “thăm quan” bằng “tham quan” b- Thay “nhấp nháy” bằng “mấp máy” - Tham quan: xem tận mắt để mở rộng hiểu biết hoặc học tập rút kinh nghiệm. - Mấp máy: Cử động khẽ khàng và liên tiếp.. - Phải hiểu đúng nghĩa của - Cách sửa từ III- Luyện tập: a- Bạn, ai, cũng, rất, lấy, 1- Lược bỏ làm, bạn Lan. từ ngữ trùng. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Giáo viên treo bảng phụ ghi b- Bỏ “Câu chuyện ấy”, thay lặp câu đã sửa và gọi học sinh “câu chuyện này” bằng “câu đọc. chuyện ấy” c- Bỏ lớn lên a- Thay “linh động” bằng - Cho học sinh đọc bài tập 2 “sinh động” 2- Thay các - Sinh động: Gợi ra hình ảnh, từ sai và trả lời - Giải thích các từ đó. cảm xúc, liên tưởng  Giáo viên treo bảng phụ - Linh động: Không rập giải thích nghĩa và cho học khuôn, không máy móc các sinh đọc nguyên tắc. b- Thay “bàng quang” bằng “bàn quan” - Bàng quang: Bọng chứa nước tiểu - Bàng quan: Dửng dưng, thờ ơ như người ngoài cuộc. c- Thay “thủ tục” bằng “hủ tục” - Thủ tục: Những quy định hành chính cần phải tuân theo. - Hủ tục: Những thói quen - Nêu nguyên nhân dẫn đến lạc hậu cần bài trừ.  Lẫn lộn từ gần âm, nhớ sai đó? không chính xác hình thức ngữ âm IV. Củng cố: - Cho học sinh làm 1 bài tập bổ sung: Giải thích nghĩa của từng từ trong mỗi cặp từ dễ bị lẫn lộn. - Nghênh ngang (hành vi kém văn hoá) + Tha thiết (sự quan tâm hoặc gắn bó sâu sắc với 1 vật gì đó) - Hiên ngang (tư thế của người anh hùng) + Tha thướt (vẻ đẹp duyên dáng) V. Dặn dò: - Học bài, làm bài tập 3 trang 28 sách bài tập, xem trước bài tiếp theo.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> . Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>