Giáo án Ngữ văn 9 - Tiết 47: Bài thơ về tiểu đội xe không kính (Phạm Tiến Duật) - Năm học 2006-2007

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 10/11/2006. Bài thơ về tiểu đội xe không kính. ( Ph¹m TiÕn DuËt ) Ngµy d¹y: 11/11/2006 TiÕt 47: §äc - hiÓu v¨n b¶n. Cuèi nh÷ng n¨m 60 ®Çu nh÷ng n¨m 70, ë ViÖt Nam xuÊt hiÖn mét líp nhà thơ tài nămg, mỗi người một vẻ: Lưu Quang Vũ, Bằng Việt, Vũ Quần Phương và Phạm Tiến Duật, Xuân Quỳnh, Phạm Thị Thanh Nhàn, Lê Anh Xuân, NguyÔn Khoa §iÒm...Ph¹m TiÕn DuËt næi lªn nh­ mét nhµ th¬ chiÕn sÜ cña nh÷ng chµng trai dòng c¶m vµ vui tÝnh, nh÷ng c« thanh niªn xinh s¾n, dòng c¶m trên nẻo đường Trường Sơn đầy bom đạn. Bài thơ về tiểu đội xe không kính ( trong chïm th¬ ®­îc gi¶i nhÊt cuéc thi th¬ cña b¸o v¨n nghÖ n¨m 1969 )gãp mét tiếg nói nghệ thuật mới mẻ vào đề tà thế hệ trẻ Việt Nam chống Mĩ cứu nước. Hoạt động của giáo viên. Hoạt động. Nội dung cần đạt. cña H/S. I. §äc vµ tiÕp xóc v¨n b¶n * T¸c gi¶ - Ph¹m TiÕn DuËt lµ mét trong nh÷ng nhµ th¬ trÎ, mét trong nh÷ng gương mặt tiêu biểucủa thế hệ nh÷ng nhµ th¬ trÎ thêi k× chèng MÜ cứu nước * T¸c phÈm Bµi th¬ n»m trong chïm th¬ Ph¹m TiÕn DuËt ®­îc tÆng gi¶i nhÊt cuéc thi th¬ b¸o v¨n nghÖ n¨m 1969 ®­îc in trong tËp th¬ vÇng tr¨ng quÇng löa. * §äc. - Giọng đọc vui tươi, khoẻ kho¾n, døt kho¸t. - NhÞp th¬ dµi, c©u v¨n gÇn víi v¨n xu«i cã vÎ ngang tµng lÝ sự...có đoạn cần đọc với giọng t©m t×nh chËm.... * Tõ khã. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> * CÊu tróc v¨n b¶n ? Căn cứ vào nhan đề của bài th¬, em hµy cho biÕt bµi th¬ viết về đề tài gì?. §Ò tµi: Lµ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh. ? Em có nhận xét gì về đề tài Êy?. - Đề tài tưởng chừng bình thường nhưng vô cùng độc đáo vì những chiếc xe đều là những chiếc xe không có kính.. ? Th«ng qua nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh t¸c gi¶ muèn nh»m kh¾c ho¹ h×nh ¶nh nµo?. - Hình ảnh người chiến sĩ lái xe II. §äc - HiÓu v¨n b¶n 1. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh.. ? Më ®Çu bµi th¬ nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh ®­îc lÝ gi¶i nh­ thÕ nµo? ? NhËn xÐt g× vÒ giäng th¬ cña tác giả? Qua đó cho thấy cách lí giải của tác giả có gì đặc biÖt?. Kh«ng cã kÝnh kh«ng ph¶i v× xe kh«ng cã kÝnh Bom giËt bom rung kÝnh vì ®i råi.. - C¸ch lÝ gi¶i nh­ lÝ sù tranh c·i víi người nghe không có không phải vì kh«ng cã -> Lêi th¬ gi¶n dÞ gÇn víi v¨n xu«i...giäng ®iÖu th¶n nhiªn.. ? H×nh ¶nh bom giËt bom rung gợi cho em sự liên tưởng như thÕ nµo?. => §ã lµ c¶nh chiÕn tranh v« cïng khèc liÖt, nguyªn nh©n g©y ra nh÷ng chiÕc xe kh«ng cã kÝnh.. ? H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh cßn ®­îc hiÖn lªn nh­ thÕ nµo ë khæ th¬ cuèi?. Không có kính rồi xe không có đèn Không có mui xe thùng xe có xước. ? Nh÷ng h×nh ¶nh trªn cã t¸c dông g× trong viÖc kh¾c ho¹ h×nh ¶nh cña bµi th¬?. - Nã cµng lµm cho h×nh ¶nh th¬ thªm độc đáo. Bom đạn chiến tranh đã làm. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> cho nh÷ng chiÕc xe Êy biÕn d¹ng thªm, trÇn trôi thªm n÷a. Hình ảnh đó không hiếm trong chiến tranh nhưng đưa nó vào hình tượng th¬ th× chØ cã ë Ph¹m TiÕn DuËt.. ? Từ hình ảnh thơ độc đáo ấy đã khắc hoạ chân dung người chiÕn sÜ l¸i xe nh­ thÕ nµo? ? Trªn nh÷ng chiÕc xe kh«ng kính người chiến sĩ lái xe hiện lªn víi t­ thÕ nh­ thÕ nµo?. 2. H×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe. Ung dung.... Nhìn đất nhìn trời nhìn thẳng. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t­ thÕ của người chiến sĩ qua những c©u th¬ miªu t¶ cña t¸c gi¶?. - T­ thÕ ung dung hiªn ngang, b×nh tÜnh, tự tin và thanh thản: Nhìn đất nhìn trời nh×n th¼ng. ? Quan s¸t khæ th¬ thø 2 em thÊy c¸ch sö dông tõ ng÷ cña t¸c gi¶ cã g× ®Ëc biÖt? ? Cách sử dụng từ đó diễn tả ®iÒu g×? Em h·y ph©n tÝch?. - Tác giả sử dụng động từ nhìn - thấy. - Gãp phÇn t¶ c¸c c¶m gi¸c, thÞ gi¸c của người lái xe, cảm giác kì lạ, đột ngét khi xe ch¹y nhanh do kh«ng cßn cã kÝnh ch¾n giã cho nªn míi thÊy m¾t đắng, thấy mắt cay khi gió thổi. Thiên nhiªn ïa vµo buång l¸i. H×nh ¶nh con ®­êng ch¹y th¼ng vµo tim tả cảm giác xúc động khoan khoái khi xe phóng nhanh của người chiến sĩ l¸i xe.. ? Hai khæ th¬ tiÕp theo nãi g× vÒ h×nh ¶nh nh÷ng chiÕn sÜ l¸i xe trªn nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh?. - Những khó khăn vất vả mà người chiến sĩ phải chịu đựng khi xe không có kÝnh.. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ giäng ®iÖu vµ h×nh ¶nh th¬ trong 2. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> khæ th¬ nµy?. => Giäng ®iÖu th¬ ngang tµng bÊt chÊp ừ thì chi tiết thơ sinh động gợi tả phì phÌo ch©m ®iÕu thuèc nh×n nhau. Ha ha. Ch­a cÇn röa, ch­a cÇn thay ngôn ngữ mang tính chất văn xuôi đời thường.. ? Điều đó làm sáng lên vẻ đẹp g× của người chiến sĩ lái xe?. * PhÈm chÊt anh dòng, tinh thÇn l¹c quan coi thường khó khăn gian khổ của người chiến sĩ lái xe.. GV gọi học sinh đọc 2 khổ tiÕp ? Hai khæ th¬ tiÕp theo gióp em h×nh dung ®iÒu g× vÒ nh÷ng người lính lái xe trong bài thơ? ? H·y nªu c¶m nhËn cña em qua h×nh ¶nh B¾t tay nhau qua cöa kÝnh vì råi - l¹i ®i l¹i ®i trêi xanh th¼m?. - Nh÷ng nÐt sinh ho¹t vµ mèi t×nh đồng chí của người chiến sĩ.. - Sự gắn bó mối tình đồng chí đồng đội thắm thiết qua cái bắt tay để truyền cho nhau sức mạnh vượt qua khó khăn gian khổ hướng tới tương lai.. ? T¹i sao trong khæ th¬ cuèi cïng t¸c gi¶ l¹i nh¾c l¹i h×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh?. - Nhµ th¬ nh¾c l¹i h×nh ¶nh nh÷ng chiếc xe không kính, không đền, khong mui, thùng xe có xước là để khẳng định những gian khổ khó khăn nguy hiÓm ngµy cµng t¨ng, cµng ¸c liÖt của nhiệm vụ phục vụ chiến đấu của những người chiến sĩ lái xe Trường S¬n. - T¸c gi¶ sö dông h×nh ¶nh ho¸n dô trái tim chỉ người chiến sĩ lái xe.. ? H×nh ¶nh trong 2 c©u th¬ cuối có gì đặc biệt?. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? H×nh ¶nh ho¸n dô cuèi bµi th¬ mang ý nghÜa g×?. - H×nh ¶nh ho¸n dô cuèi bµi th¬ khẳng định ý chí quyết tâm giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước của người chiến sĩ lái xe qua hình ảnh thơ mới lạ và độc đáo, bất ngờ, ch©n thùc.. GV: Trªn nh÷ng chiÕc xe không kính người chiến sĩ lái xe. Trường Sơn càng nổi bật. Thiếu đi những phương tiện vËt chÊt tèi thiÓu l¹i lµ hoµn cảnh để người lái xe bộc lộ nh÷ng phÈm chÊt cao quÝ. Søc m¹nh tinh thÇn lín lao cña hä, đặc biệt là lòng dũng cảm, tinh thÇn bÊt chÊp gian khæ khã kh¨n, ý chÝ quyÕt chiÕn, quyÕt thắng để giải phóng Miền Nam thống nhất đất nước.. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>