Giáo án Ngữ văn 6 học kì 1

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n. Ng÷ v¨n 6. 1. Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./......... TuÇn 1 TiÕt 1. con rång, ch¸u tiªn. I. mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết. Hiểu nội dung, ý nghĩa và những chi tiết tưởng tượng kỳ ảo. Nắm được ý nghĩa của truyện Con Rồng, cháu Tiên. - Rèn luyện kỹ năng đọc văn bản, kể chuyện; cảm nhận các truyện truyền thuyết. - Gi¸o dôc lßng tù hµo d©n téc, ý thøc ®oµn kÕt. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. - Häc sinh: So¹n bµi theo c©u hái Sgk. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: (1 phót) KiÓm tra sù chuÈn bÞ bµi cña häc sinh. 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút) Mỗi một chúng ta đều thuộc về một dân tộc. Mỗi dân tộc lại có nguồn gốc riêng của mình. Nguồn gốc đó được gửi gắm trong những câu chuyện thần thoại, truyền thuyÕt k× diÖu. VËy, nguån gèc cña d©n téc ViÖt Nam ta b¾t nguån tõ ®©u? Bµi häc h«m nay sÏ gióp cho các em hiểu được điều đó. TruyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn lµ mét truyÒn thuyÕt tiªu biÓu më ®Çu cho chuçi truyÒn thuyÕt vÒ thời đại các vua Hùng cũng như truyền thuyết Việt Nam nói chung. Vậy, nội dung, ý nghĩa của truyện này là gì? Để thể hiện những nội dung, ý nghĩa ấy thì truyện đã sử dụng những hình thức nghệ thuật độc đáo nào? Tiết học này sẽ giúp chúng trả lời những câu hỏi ấy. * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng Hoạt động 1 (13 phút) I. §äc, kÓ, t×m hiÓu chó thÝch Gv hướng dẫn Hs cách đọc. Gv đọc. 1. §äc, kÓ Gọi Hs đọc truyện theo kiểu phân vai: 1 em vai người dẫn truyện, 1 em vai Lạc Long Quân và 1 em vai ¢u C¬. Hs nhËn xÐt. Gäi Hs kÓ l¹i truyÖn. Gv: KÓ. Gọi Hs đọc chú thích ở Sgk. 2. Chó thÝch. ? Dùa vµo phÇn chó thÝch, em h·y cho biÕt thÕ * TruyÒn thuyÕt lµ truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n nµo lµ truyÒn thuyÕt? vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá Gv gi¶i thÝch, h×nh thµnh kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt khø. ChÝnh v× vËy mµ truyÒn thuyÕt cã c¬ së lÞch cho häc sinh. sö, cèt lâi lµ sù thËt lÞch sö. - Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. ? TruyÒn thuyÕt kÓ vÒ c¸c nh©n vËt vµ sù kiÖn cã liên quan đến lịch sử. Vậy truyền thuyết có phải lµ lÞch sö kh«ng? (TruyÒn thuyÕt kh«ng ph¶i lµ lÞch sö v× nã lµ t¸c phẩm nghệ thuật, lý tưởng hoá). Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n. 2. Ng÷ v¨n 6. * Nhận xét sự kiện đặc điểm tiêu biểu của văn tự - Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân sù. đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử. Hoạt động 2 (10 phút) II. T×m hiÓu v¨n b¶n * Bè côc: ? Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? - PhÇn ®Çu: Tõ ®Çu -> Long Trang: ViÖc gÆp gì vµ Giíi h¹n vµ néi dung cña tõng phÇn? kÕt h«n cña Long Qu©n vµ ¢u C¬. - PhÇn 2: TiÕp -> lªn ®­êng: ViÖc sinh con vµ chia con. - Phần 3: Còn lại: Sự trưởng thành của các con. 1. Giíi thiÖu nh©n vËt ? TruyÖn cã nh©n vËt chÝnh nµo? * Nguån gèc: ? Cho biết nguồn gốc của Lạc Long Quân và Âu - Lạc Long Quân: Nòi Rồng, sống ở dưới nước, C¬? con ThÇn Long N÷. Gv: Gi¶i thÝch tõ H¸n ViÖt “ThÇn N«ng”, “Thuû - ¢u C¬: Dßng tiªn, ë trªn nói, thuéc dßng hä cung”. ThÇn N«ng. => “ThÇn”. * H×nh d¹ng: ? Những chi tiết nào trong truyện miêu tả hình - Lạc Long Quân: Sức khoẻ vô địch, có nhiều phép d¸ng cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬? l¹. - Âu Cơ: Xinh đẹp tuyệt trần. ? Em có nhận xét gì về nguồn gốc và hình dạng => Kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ. cña L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬? ? Lạc Long Quân đã làm gì để giúp nhân dân? * Việc làm: Lạc Long Quân giúp dân diệt Ngư Việc làm đó có ý nghĩa gì? Tinh, Hå Tinh, Méc Tinh, d¹y d©n c¸ch trång trät. Gv gi¶i thÝch chó thÝch (1). Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. Gv: Chèt l¹i.. -> Sự nghiệp mở nước.. 2. Sù nghiÖp sinh thµnh ra c¸c vua Hïng vµ dßng gièng Tiªn, Rång. ? Hä gÆp nhau trong hoµn c¶nh nµo? - Âu Cơ đến thăm vùng đất Lạc gặp Lạc Long ? Nµng ¢u C¬ sinh në nh­ thÕ nµo? Quân -> Kết duyên -> Sinh bọc trăm trứng, đẻ tr¨m con. Con kh«ng cÇn bó mím mµ tù lín lªn nh­ thæi, khoÎ m¹nh nh­ thÇn. ? ViÖc sinh në cña ¢u C¬ gîi cho em suy nghÜ => K× l¹. g×? ? Hä chia con nh­ thÕ nµo? §Ó lµm g×? - 50 con theo cha xuèng biÓn - 50 con theo mÑ lªn nói -> Cai quản các phương. (Khi cần giúp đỡ nhau) -> Đoàn kết. ? Theo truyện này thì người Việt con cháu của - Con trưởng làm vua, hiệu Hùng Vương -> Nguồn ai? gốc của người Việt Nam, tự xưng con Rồng, cháu Gv: Gi¶i thÝch tõ “Phong Ch©u” - > Cïng mét Tiªn -> §oµn kÕt. mÑ sinh ra. Hoạt động 3 (5 phút) III. Khái niệm chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo và ý nghÜa cña nh÷ng chi tiÕt Êy Cho Hs nhắc lại những chi tiết tưởng tượng, kì ảo trong bµi? ? Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng, kì ảo? - Chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo là những chi tiết kh«ng cã thËt, ®­îc t¸c gi¶ d©n gian s¸ng t¹o nhằm mục đích nhất định nào đó. ? Những chi tiết đó có ý nghĩa gì? + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của các Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n. 3. Ng÷ v¨n 6. nh©n vËt, sù kiÖn. + ThÇn k× ho¸, thiªng liªng ho¸ nguån gèc gièng nòi để chúng ta thêm tự hào, tôn kính nguồn gốc tæ tiªn. + Lµm t¨ng thªm søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. ? TruyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù nµo? C¸ch giíi * TruyÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù thêi gian: giíi thiÖu thiÖu truyÖn? C¸ch giíi thiÖu nh©n vËt? nhân vật từ nguồn gốc -> hình dạng đặc điểm tiªu biÓu cña v¨n tù sù. Hoạt động 4 (5 phút) IV. ý nghÜa truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn ? Nªu ý nghÜa chung cña truyÖn Con Rång, ch¸u - Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc thiªng liªng, cao quý của cộng đồng người Việt. Tiªn? - §Ò cao nguån gèc chung, biÓu hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nh©n d©n ta. ? Qua truyÖn nµy, chóng ta hiÓu g× vÒ nguån gèc của cộng đồng người Việt? Gọi Hs đọc ghi nhớ (Sgk). Ghi nhí: (Sgk) Hoạt động 5 (5 phút) V. LuyÖn tËp Bài tập 1:Truyện: Khẳng định: Dân tộc Việt Nam ®­îc sinh ra tõ mét mÑ -> ThÓ hiÖn tinh thÇn ®oµn kết, thương yêu, đùm bọc lẫn nhau. Gv: Yªu cÇu Hs kÓ chuyÖn. Bµi tËp 2: Yªu cÇu kÓ: - §óng cèt truyÖn, chi tiÕt. - Dïng v¨n nãi. - DiÔn c¶m. 4. Cñng cè: (2 phót) - KÓ diÔn c¶m l¹i truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”. - ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng, kỳ ảo. - ý nghÜa chung cña truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn. - Kh¸i niÖm vÒ truyÒn thuyÕt. - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc. - Nh¾c l¹i ghi nhí (Sgk). 5. DÆn dß: (2 phót) - Tìm đọc một số truyện của dân tộc khác nói về nguồn gốc của dân tộc Việt Nam. - Häc bµi cò (Ghi nhí). - §äc vµ tËp kÓ chuyÖn. - Nghiªn cøu c¸c bµi tËp cßn l¹i. - Đọc, tìm hiểu phần đọc thêm (Sgk - Trang 8, 9). - ChuÈn bÞ bµi “B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy” theo gîi ý c©u hái (Sgk - 12).. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n. Ng÷ v¨n 6. 4. Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./.......... TuÇn 1 TiÕt 2. b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy (TruyÒn thuyÕt). I. mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - HiÓu ®­îc néi dung vµ ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. ChØ ra vµ t×m hiÓu những chi tiết tưởng tượng kì ảo. - Rèn luyện kỹ năng đọc, kể; cảm nhận tác phẩm văn chương thuộc loại truyện truyền thuyết. - Giáo dục Hs biết quý trọng sức lao động của con người; Lòng tôn trọng những phong tục tập quán văn hoá của dân tộc để có ý thức giữ gìn. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. Đưa ra một hệ thống các đề mục, câu hỏi để gióp Hs t×m hiÓu truyÖn. Tranh cho Hs quan s¸t. - Häc sinh: Häc bµi. §äc bµi, tãm t¾t néi dung cèt truyÖn. So¹n bµi theo c©u hái gîi ý ë Sgk. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: (5 phót) - ThÕ nµo lµ truyÒn thuyÕt? - Nªu ý nghÜa s©u xa vµ lý thó cña chi tiÕt “Tr¨m trøng në tr¨m con”. - Nªu ý nghÜa cña truyÖn Con Rång, ch¸u Tiªn. 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút) Mỗi khi xuân đến, tết về, người Việt Nam chúng ta thường nhớ đến hai câu đối rất hay: Thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ Bµy nªu, trµng ph¸o, b¸nh ch­ng xanh. B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy lµ hai lo¹i b¸nh kh«ng thÓ thiÕu trong m©m cç ngµy tÕt cña d©n téc ViÖt Nam. Bên cạnh đó, nó còn mang một ý nghĩa vô cùng sâu xa, lý thú . Vậy hai thứ bánh đó được bắt nguån tõ truyÒn thuyÕt nµo? Nã mang ý nghÜa v« cïng s©u xa, lý thó g×? Bµi häc h«m nay sÏ gióp cho các em hiểu được điều đó? * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng Hoạt động 1 (10 phút) I. Hướng dẫn đọc, kể, tìm hiểu chú thích Gv nêu yêu cầu đọc. Gv đọc. Hs đọc. 1. §äc, kÓ Giäng chËm r·i, t×nh c¶m. Chó ý lêi nãi cña thÇn träng bµi: ©m vang xa xa. Giọng vua Hùng phải đỉnh đạc, chắc, khoẻ. Gv: Gäi Hs kÓ l¹i chuyÖn. Gv: KÓ. Gọi Hs đọc chú thích ở Sgk. 2. Chó thÝch Chó ý: 1,2,3,4,7,9,12,13. Hoạt động 2 (20 phút) II. T×m hiÓu v¨n b¶n * Bè côc: ? Theo em cã thÓ chia truyÖn theo bè côc nh­ thÕ 3 phÇn: nµo? - PhÇn 1: Tõ ®Çu -> chøng gi¸m: Vua Hïng chän người nối ngôi. - PhÇn 2: TiÕp -> h×nh trßn: Cuéc ®ua tµi d©ng lÔ vËt. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gi¸o ¸n. 5. Ng÷ v¨n 6. - PhÇn 3: Cßn l¹i: KÕt qu¶ cuéc thö tµi. Gv: Gọi Hs đọc đoạn đầu. 1. Vua Hùng chọn người nối ngôi ? Vua Hùng chọn người nối ngôi trong hoàn cảnh * Hoàn cảnh truyền ngôi: + Vua đã già, giặc yên, đất nước thái bình, vua nào, với ý định ra sao và bằng hình thức gì? cã thÓ tËp trung ch¨m lo cho nh©n d©n no Êm. + Các con đông (20 lang). Gv: Gi¶i thÝch chó thÝch 1,2,3. * ý của vua: Người nối ngôi phải nối được chí vua, không nhất thiết phải là con trưởng. Gv giải thích: Trong truyện cổ dân gian, giải đố là * Hình thức: Điều vua đòi hỏi mang tính chất một trong những loại thử thách khó khăn đối với một câu đố đặc biệt để thử tài: Dâng lễ vật sao c¸c nh©n vËt). cho vừa ý vua cha. (Nhân lễ Tiên Vương, ai làm võa ý vua sÏ ®­îc truyÒn ng«i). 2. Cuéc ®ua tµi d©ng lÔ vËt cña c¸c lang. Hs: Đọc từ đoạn: “Các Lang... Tiền Vương”. Gv: Gi¶i thÝch chó thÝch (4) ? C¸c «ng Lang cã ®o¸n ®­îc ý vua kh«ng? Hä - C¸c «ng Lang kh«ng ®o¸n ®­îc ý vua -> Lµm đã dâng lên vua những lễ vật gì? cổ thật hậu: Tìm các vật quý trên rừng,dưới biển. Gv: Gi¶i thÝch chó thÝch (9) Nh­ng kh«ng tho¶ m·n ý vua. Hs: Kể tóm tắt đoạn: “Người buồn nhất... hình trßn”. ? Lang Liêu khác với các Lang khác ở điểm nào? - Lang Liêu được thần giúp đỡ: Vì sao Lang Liêu buồn nhất? Vì sao trong các con + Chàng là người thiệt thòi nhất: sớm mồ côi mẹ. vua, chỉ có Lang Liêu được thần giúp đỡ? Ra ở riêng và luôn chăm lo việc đồng áng. + Th©n phËn gÇn gòi víi nh©n d©n. ? Mãn lÔ vËt mµ Lang Liªu d©ng lªn vua cha lµ - D©ng hai thø b¸nh (Ch­ng, giÇy). Ch­ng: §Êt; GiÇy: Trêi. g×? Gv: Gi¶i thÝch chó thÝch (7) ? Tại sao thần không chỉ bảo cách làm bánh cụ + Là người duy nhất hiểu được ý thần. -> LÊy g¹o lµm b¸nh. thÓ? (Muèn thö trÝ th«ng minh cña Lang Liªu) 3. KÕt qu¶ cuéc thi tµi ? V× sao hai thø b¸nh cña Lang Liªu ®­îc vua cha - Hai thø b¸nh cã ý nghÜa thùc tÕ (Quý träng chọn để tế Trời, Đất, Tiên Vương? nghÒ n«ng, quý träng h¹t g¹o nu«i sèng con người và là sản phẩm cho chính con người làm ra). Chó thÝch (13), (14). - Hai thứ bánh có ý tưởng sâu xa (Bánh chưng: ? Hai thø b¸nh nµy cã ý nghÜa g×? tượng trưng cho trời; Bánh giầy: Tượng trưng cho đất.). -> Ph¸t triÓn nghÒ n«ng th× d©n míi Êm no, th¸i b×nh. ? T¹i sao vua cha kh«ng chän ngay mµ ngÉm nghÜ -> Hîp ý vua. rÊt l©u? (ThËn träng, suy nghÜ lêi Lang Liªu cã đúng không?). ? Việc vua cha chọn Lang Liêu làm người nối => Lang Liêu tài năng, thông minh, hiếu thảo, ngôi thể hiện Lang Liêu là người như thế nào? trân trọng những người sinh ra mình. Hoạt động 3 (5 phút) III. ý nghÜa cña truyÖn ? Nªu ý nghÜa cña truyÖn “B¸nh ch­ng, b¸nh - Gi¶i thÝch nguån gèc cña sù vËt (b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy). giÇy”? ? Cách giới thiệu truyện có giống với cách giới - Đề cao lao động, đề cao nghề nông. thiÖu truyÖn “Con Rång, ch¸u Tiªn”? (Giíi thiÖu - ¦íc m¬ cã mét vÞ vua hiÒn. sù viÖc, sù kiÖn). Gọi Hs đọc ghi nhớ (Sgk) * Ghi nhí: (Sgk) Hoạt động 4 (5 phút) IV. LuyÖn tËp Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Gi¸o ¸n. 6. Ng÷ v¨n 6. Hs: Trao đổi ý kiến, thảo luận về phong tục ngày - ý nghĩa của phong tục ngày tết nhân dân ta làm tÕt lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy cña nh©n d©n ta? b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy: Gv: NhËn xÐt, kÕt luËn. Ghi ®iÓm. + ThÓ hiÖn truyÒn thèng hiÕu th¶o, tr©n träng những người đã sinh ra mình (thờ kính trời đất, «ng bµ tæ tiªn ). Nhí ¬n nh÷ng tiÒn nh©n. + Tr©n träng s¶n phÈm do m×nh lµm ra. -> Đề cao lao động, nghề làm nông. Häc sinh tù lµm bµi tËp 2. Bµi tËp 2: 4. Cñng cè: (2 phót) - §äc truyÖn nµy em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao? - Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc bµi häc. - Chèt l¹i néi dung ghi nhí. 5. DÆn dß: (2 phót) - §äc, kÓ l¹i chuyÖn. - Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. - Häc bµi cò: Néi dung, ý nghÜa cña truyÖn B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. - TËp kÓ l¹i chuyÖn. - ChuÈn bÞ bµi Th¸nh Giãng.. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Gi¸o ¸n. Ng÷ v¨n 6. 7. Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./.......... TuÇn 1 TiÕt 3. tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng viÖt. I. mục tiêu cần đạt: - Giúp học sinh hiểu được thế nào là từ và đặc điểm của cấu tạo từ tiếng Việt: khái niệm về từ, đơn vị cấu tạo từ (tiếng), các kiểu cấu tạo từ (từ đơn, từ phức; từ ghép, từ láy). - Rèn luyện kỹ năng nhận diện và sử dụng từ. Vận dụng từ để tạo câu, văn bản. - Có ý thức hơn khi dùng từ, đặt câu. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. Bảng phụ. - Học sinh: Đọc trước bài để tiếp thu dễ hơn. Ôn tập về từ và tiếng. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút) Vốn ngôn ngữ của mỗi người phong phú và đa dạng, trước hết là do độ phong phú về từ của mỗi người. Sự phong phú về vốn từ sẽ dẫn đến sự phong phú về kiến thức của con người. Bài học hôm nay sẽ giúp cho các em hiểu rõ về từ và cấu tạo của từ Tiếng Việt. Hoặc: Trong cuộc sống hàng ngày, con người muốn hiểu biết nhau thì phải giao tiếp với nhau (nãi hoÆc viÕt). Trong giao tiÕp, chóng ta sö dông ng«n ng÷, mµ ng«n ng÷ ®­îc cÊu t¹o b»ng tõ, cụm từ... Vậy, từ là gì? Tiết học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó. * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng Hoạt động 1 (10 phút) I. §Þnh nghÜa vÒ tõ Hs: XÐt vÝ dô I(1) - Sgk. 1. VÝ dô: (Sgk) - ThÇn/ d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/ ch¨n nu«i/ vµ/ c¸ch/ ¨n ë. 2. NhËn xÐt: LËp danh s¸ch tõ, tiÕng: Tõ ? ở ví dụ trên có bao nhiêu nhiêu từ, trong đó Mét tiÕng NhiÒu tiÕng cã bao nhiªu tõ mét tiÕng vµ bao nhiªu tõ nhiÒu ThÇn vµ Trång trät. tiÕng (2 tiÕng trë lªn). - D¹y - c¸ch - Ch¨n nu«i - D©n - ¡n ë - C¸ch Hs: Tr¶ lêi. Gv: Chèt. * NhËn diÖn tõ trong c©u vµ tiÕng trong tõ. - C©u v¨n gåm 9 tõ vµ 12 tiÕng. ? Theo em, tiếng và từ, đơn vị nào nhỏ hơn? - 9 từ kết hợp với nhau tạo thành một đơn vị gọi là câu. ? Tiếng dùng để làm gì? - Tiếng là âm thanh được phát ra, dùng để cấu tạo từ. ? Khi nµo mét tiÕng ®­îc coi lµ mét tõ? - Khi một tiếng có thể dùng để tạo câu, tiếng ấy trở thµnh tõ. Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ cã nhiÒu tiÕng. ? Từ được dùng để làm gì? - Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo câu. ? Em hiÓu thÕ nµo lµ tõ? 3. Ghi nhí: (Sgk) Gọi Hs đọc mục ghi nhớ (Sgk) Gv: Chèt l¹i néi dung ghi nhí.. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Gi¸o ¸n. Hoạt động 2 (20 phút) Hs: §äc yªu cÇu môc II(1) Sgk. Gäi Hs lªn ®iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i. KiÓu cÊu t¹o tõ Từ đơn. Ng÷ v¨n 6. 8 II. Ph©n lo¹i tõ 1. VÝ dô: (Sgk) 2. NhËn xÐt:. Từ, đấy, nước, ta, chăm, nghề, và, có, tục, ngày, tết, lµm. Tõ ghÐp Ch¨n nu«i, b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. Tõ phøc Tõ l¸y Trång trät. ? Trong c©u v¨n trªn, c¸c tõ cã g× kh¸c nhau? - Sè tiÕng. + Từ có một tiếng -> Từ đơn. (Sè tiÕng). + Tõ cã nhiÒu tiÕng -> Tõ phøc. ? Từ có mấy loại lớn? Hãy tìm từ một tiếng và - Từ: Từ đơn (gồm 1 tiếng) và từ phức (hơn 1 tõ 2 tiÕng trong c©u? tiÕng). ? Trong tõ phøc cã mÊy lo¹i nhá? - Tõ phøc: Tõ ghÐp (c¸c tiÕng cã quan hÖ vÒ nghÜa) ? ThÕ nµo lµ tõ ghÐp? ThÕ nµo lµ tõ l¸y? vµ tõ l¸y (quan hÖ l¸y ©m). - Tõ l¸y: L¸y hoµn toµn vµ l¸y bé phËn (phô ©m ®Çu vµ vÇn). ? Thế nào là từ đơn? Cho ví dụ? ? ThÕ nµo lµ phøc? Cho vÝ dô? ? Tõ l¸y vµ tõ ghÐp cã g× gièng vµ kh¸c nhau? 3. Ghi nhí: (Sgk) Cho vÝ dô? Gọi Hs đọc mục ghi nhớ (Sgk) Gv: Chèt l¹i néi dung ghi nhí. Hoạt động 3 (14 phút) III. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: Hs th¶o luËn. Bµi tËp 1: a. Tõ ghÐp: nguån gèc, con ch¸u Lªn b¶ng tr×nh bµy bµi tËp 1. b. Từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc: gốc rễ, gốc Gv: NhËn xÐt, ghi ®iÓm. tÝch, gèc g¸c, céi nguån, dßng dâi, tæ tiªn... c. Tõ ghÐp chØ quan hÖ th©n thuéc cha mÑ, cËu mî, chú bác, cô dì, dì dượng, mẹ con... Hs đọc yêu cầu bài tập 2. Bµi tËp 2: Quy t¾c s¾p xÕp tõ: Gäi Hs s¾p xÕp. Lªn b¶ng lµm. a. Theo giới tính: nam trước, nữ sau. Hs: Tr×nh bµy. Gv: NhËn xÐt, ghi ®iÓm. b. Theo bậc: trên trước, dưới sau. Bµi tËp 4: Hs: Lµm bµi tËp 4 theo yªu cÇu. Thút thít: miêu tả tức tưởi, rưng rức, tiếng khóc sụt sïi... Hoa hång -> Tõ ghÐp. * Bµi tËp thªm: C¸c tõ sau thuéc lo¹i tõ nµo? - Hoa vµng -> Côm tõ - M¸y mãc -> Tõ l¸y. 4. Cñng cè: (2 phót) - Kh¸i niÖm tõ , tiÕng. - Ph©n lo¹i tõ tiÕng ViÖt. - HÖ thèng kiÕn thøc. - Chèt l¹i néi dung ghi nhí. 5. DÆn dß: (2 phót) - Häc bµi cò: phÇn ghi nhí (Sgk - Trang 14, 15). - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - Chuẩn bị bài Từ mượn.. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Gi¸o ¸n. 9. Ng÷ v¨n 6 Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./........... TuÇn 1 TiÕt 4. giao tiếp văn bản và phương thức biểu đạt. I. mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Nắm được mục đích giao tiếp trong đời sống con người và xã hội. - Khái niệm văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt (6 phương thức biểu đạt cơ bản). - Rèn luyện kỹ năng nhận đúng các kiểu văn bản. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. Bảng phụ, tranh vẽ tình huống giao tiếp. - Học sinh: Đọc, tìm hiểu nội dung bài trước để tiếp thu dễ hơn. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút) Trong đời sống xã hội, quan hệ giữa người với người thì giao tiếp luôn đóng một vai trò vô cùng quan trọng. Ngôn ngữ là phương tiện quan trọng nhất trong quá trình giao tiÕp. Qua giao tiÕp h×nh thµnh c¸c kiÓu v¨n b¶n kh¸c nhau. * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng Hoạt động 1 (24 phút) I. Tìm hiểu chung về văn bản và phương thức biểu đạt ? Trong đời sống, khi có một tư tưởng, tình 1. Văn bản và mục đích giao tiếp cảm, nguyện vọng mà cần biểu đạt cho mọi - Phải giao tiếp với người đó: Nói, viết (có thể nói người hay ai đó biết thì em làm thế nào? mét tiÕng, mét c©u, nhiÒu c©u) ? Khi muốn biểu đạt tư tưởng, tình cảm, a. Ví dụ: - Chao «i, buån! - T«i thÝch cuèn truyÖn nµy. nguyện vọng ấy một cách đầy đủ, trọn vẹn cho người khác hiểu, thì em phải làm như thế -> Tạo lập văn bản (nói có đầu, có đuôi, có mạch lạc, lÝ lÏ). nµo? ? Câu ca dao này được sáng tác ra để làm gì? - Ai ơi giữ chí cho bền Dù ai xoay hướng đổi nền mặc ai. -> Một lời khuyên. ? Nó muốn nói lên vấn đề gì? (Chủ đề gì?). - Chủ đề: Giữ chí cho bền (có nghĩa là không dao Gv: (Chí: Chí hướng, hoài bão, lí tưởng). động khi người khác thay đổi chí hướng). ? Hai c©u 6 vµ 8 liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ - VÇn lµ yÕu tè liªn kÕt (bÒn, nÒn); Liªn kÕt ý: Quan nµo? (VÒ luËt th¬ vµ vÒ ý th¬?). hệ nhượng bộ: Dù... nhưng. - Câu sau làm rõ ý cho câu trước (mạch lạc). ? Câu ca dao trên đã biểu đạt trọn vẹn một ý - Câu ca dao biểu đạt ý trọn vẹn -> Văn bản. chưa? Theo em, thể coi đó là một văn bản chưa? ? Lời phát biểu của thầy (cô) trong ngày khai - Lời phát biểu của thầy, cô hiệu trưởng trong lễ khai trường có phải là văn bản không? Vì sao? giảng, bức thư viết cho bạn bè, những đơn xin học, Gv: Câu c: Là văn bản vì chuỗi lời nói có bài thơ, truyện cổ tích, câu đối, thiệp mời... đều là văn chủ đề. Câu d: Là bức thư văn bản viết. Câu bản. e: Lµ thiÕp mêi v¨n b¶n viÕt. * NhËn xÐt: ? ThÕ nµo lµ giao tiÕp? - Giao tiếp: Là hoạt động truyền đạt hay tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiện ngôn ngữ. ? ThÕ nµo lµ v¨n b¶n? - Văn bản: Là chuỗi lời nói miệng hay viết có chủ đề thống nhất, có liên kết, mạch lạc, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện mục đích giao tiếp. 2. Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt của văn bản. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Gi¸o ¸n ? Căn cứ vào đâu để phân loại văn bản? ? Theo em có mấy kiểu văn bản thường gặp?. 10. Ng÷ v¨n 6. - Tuỳ theo mục đích giao tiếp cụ thể mà người ta sử dụng các kiểu văn bản với các phương thức biểu đạt phï hîp.. Hs: §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i c¸c t×nh huèng giao tiÕp (Sgk). STT KiÓu v¨n Mục đích giao tiếp VÝ dô b¶n, PTB§ 1 Tù sù Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc. TruyÖn Sä Dõa, TÊm C¸m... 2 Miªu t¶ Tái hiện trạng thái sự vật, con Miêu tả đã học ở lớp 5, tả người, tả vật (Tả người. lại cánh đồng lúa) ... 3 BiÓu c¶m Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc. Thơ, văn (Tình cảm của em đối với Lượm) ... 4 NghÞ luËn Nêu ý kiến đánh giá, bàn luận. Tay lµm hµm nhai Tay quai miÖng trÔ... -> Cã hµm ý nghÞ luËn 5 Thuyết minh Giới thiệu đặc điểm, tính chất, Quảng cáo về thuốc dầu gội đầu... phương pháp. 6 Hành chính Trình bày ý muốn, quyết định nào Đơn từ, báo cáo, thông báo, giấy mời c«ng cô đó, thể hiện quyền hạn, trách nhiệm giữa người với người. - Hµnh chÝnh c«ng cô; Tù sù.Miªu t¶; ThuyÕt minh; ? Theo em có mấy kiểu văn bản thường gặp? Biểu cảm;Nghị luận. -> 6 kiểu. Gọi 1 học sinh đọc mục ghi nhớ. * Ghi nhí: (Sgk) Gv chèt l¹i môc ghi nhí. Hoạt động 2 (15 phút) II. LuyÖn tËp Bài tập 1: Hs đọc 5 đoạn văn, thơ ở bài tập Bài tập 1: Các đoạn văn thuộc các phương thức biểu 1(Sgk) đạt sau: ? Các đoạn văn, thơ đó thuộc phương thức a. Phương thức tự sự. b. Phương thức miêu tả. biểu đạt nào? Hs: Xác định. c. Phương thức nghị luận Gv: NhËn xÐt, kÕt luËn. d. Phương thức biểu cảm. e. Phương thức thuyết minh. Bµi tËp 2: Gv: Gọi Hs xác định kiểu văn bản. - TruyÖn "Con Rång, ch¸u Tiªn" thuéc kiÓu v¨n b¶n Hs: Tr×nh bµy. tự sự (Kể về việc và người). Vì kể chuyện Lạc Long Gv: NhËn xÐt, cho ®iÓm. Qu©n vµ ¢u C¬ sinh ra c¸c vua Hïng. Đọc bài ca dao: “Hôm qua tát nước đầu đình”. * Bµi tËp thªm: Bµi ca dao trªn thuéc kiÓu v¨n b¶n nµo? 4. Cñng cè: (2 phót) - Giao tiếp là gì? Văn bản là gì? Nêu 6 kiểu văn bản. Xác định được các kiểu văn ấy. - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc. - Nh¾c l¹i néi dung ghi nhí. 5. DÆn dß: (2 phót) - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm l¹i bµi tËp 2, bµi tËp ë s¸ch bµi tËp (Bµi 3, 4, 5). - ChuÈn bÞ bµi T×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n tù sù.. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Gi¸o ¸n. Ng÷ v¨n 6. 11. Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./.......... TuÇn 2 TiÕt 5. th¸nh giãng (TruyÒn thuyÕt). I. mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn Th¸nh Giãng. KÓ l¹i ®­îc truyÖn. - Hiểu được thế nào là từ mượn. Bước đầu biết sử dụng từ mượn một cách hợp lý trong nói, viết. - Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự. Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của tự sự và bước đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. Tranh vẽ, tài liệu. - Học sinh: Học bài. Soạn bài theo câu hỏi Sgk. Tập đọc và kể chuyện. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: (5 phót) - KÓ l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy" vµ nªu ý nghÜa cña truyÖn? 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút) Chủ đề đánh giặc cứu nước thắng lợi là chủ đề lớn, cơ bản, xuyên suèt lÞch sö v¨n häc ViÖt Nam nãi chung, v¨n häc d©n gian nãi riªng. Th¸nh Giãng lµ truyÖn d©n gian thể hiện tiêu biểu và độc đáo chủ đề này. Là một trong những truyện cổ hay đẹp nhất, bài ca chiến th¾ng hµo hïng nhÊt chèng giÆc cña nh©n d©n ViÖt Nam x­a. Hoặc: Nhà thơ Tố Hữu đã có những câu thơ rất hay viết về nhân vật Thánh Gióng: ¤i søc trÎ x­a trai Phï §æng Vươn vai lớn bổng dậy ngàn cân Cưỡi lưng ngựa sắt bay phun lửa Nhæ bôi tre lµng ®uæi giÆc ¢n. Vậy Thánh Gióng là ai? Gióng là người như thế nào? Tiết học hôm nay chúng ta sẽ rõ qua truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng. * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng I. §äc, kÓ tãm t¾t, t×m hiÓu chó thÝch Hoạt động 1 (10 phút) Gv: Nêu yêu cầu đọc, cùng Hs đọc toàn truyện. 1. §äc, kÓ. a. §äc: Gv có thể chia truyện thành 4 đoạn, gọi Hs đọc. Gv: nhËn xÐt. Hs: KÓ tãm t¾t truyÖn. b. KÓ: Gv: Gọi Hs đọc chú thích Sgk. Chó ý c¸c chó thÝch: 2. Chó thÝch 1,2,4,6,10,11,17,18,19. Hoạt động 2 (15 phút) II. T×m hiÓu v¨n b¶n ? M¹ch kÓ chuyÖn cã thÓ ng¾t lµm mÊy ®o¹n nhá? * Bè côc: 4 phÇn: - Sự ra đời kì lạ của Thánh Gióng. ý chÝnh mçi ®o¹n lµ g×? Hs: Tr×nh bµy. - Giãng gÆp sø gi¶, c¶ lµng nu«i Giãng. - Gióng cùng nhân dân chiến đấu và chiến th¾ng giÆc ¢n. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Gi¸o ¸n. 12. Ng÷ v¨n 6. ? Nh©n vËt trung t©m cña truyÖn nµy lµ nh©n vËt - Giãng bay vÒ trêi. nµo? V× sao? ? Gióng ra đời như thế nào? 1. Sự ra đời của Gióng Hs: Tr×nh bµy. - Bà mẹ ướm thử vết chân lạ ngoài đồng -> Thụ Gv: NhËn xÐt. thai 12 th¸ng. Sinh ra Giãng -> 3 n¨m kh«ng biết nói, cười, đặt đâu ngồi đó.. ? Em có nhận xét gì về sự ra đời của Gióng? -> Kì lạ, khác thường -> Về sau sẽ trở thành anh hïng. Hs: Tr×nh bµy. Gv: B×nh gi¶ng. 2. C©u nãi ®Çu tiªn ? Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi ®Çu tiªn khi nµo? - Khi nghe sứ giả tìm người giết giặc cứu nước. ? Tiếng nói đầu tiên của Gióng là gì? Điều đó có ý - Tiếng nói đầu tiên là câu nói yêu nước, chống nghÜa g×? (Ca ngîi ®iÒu g×?) ngoại xâm: Đòi đánh giặc -> Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước (được đạt lên hàng đầu). -> Lòng yêu nước luôn thường trực trong mỗi con người ngay từ ấu thơ. ? Sau khi gặp sứ giả Gióng có sự thay đổi gì? 3. Cả làng, cả nước nuôi Gióng ? Nhê vµo ®©u mµ Giãng lín lªn? - Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng. ? Gióng lớn nhanh để làm gì? -> Giãng lín nhanh nh­ thæi -> Tr¸ng sÜ -> §Ó đánh giặc. ? Sù lín nhanh cña Giãng cã ý nghÜa g×? -> Tình đoàn kết, thương yêu của nhân dân khi tæ quèc bÞ ®e do¹. Søc sèng m·nh liÖt, kú diÖu cña d©n téc ta mçi khi gÆp khã kh¨n. ? Gióng là biểu tượng của ai? -> Giãng tiªu biÓu cho søc m¹nh ®oµn kÕt toµn d©n, søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh céng đồng, tinh thần yêu nước của nhân dân. Hs: Đọc và kể lại đoạn Gióng đánh giặc. 4. Gióng cùng toàn dân đánh giặc ? Đi đánh giặc, Gióng đòi hỏi những gì? - Gióng đòi sứ giả tâu vua rèn ngựa sắt, roi sắt, ¸o gi¸p s¾t. ? Roi sắt gãy, Thánh Gióng đánh giặc như thế nào? - Roi sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường quật vµo giÆc. ? Chi tiết roi sắt gãy, Gióng nhổ ngay bụi tre bên -> Không chỉ đánh giặc bằng vũ khí vua ban đường làm gậy đánh giặc có ý nghĩa gì? (hiện tại) mà còn cả vũ khí tự tạo (đơn giản: cây cỏ của quê hương). (Cán, gươm, cuốc, thuổng... -> Gióng cùng toàn dân chiến đấu và chiến th¾ng giÆc ngo¹i x©m. ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch kÓ vµ c¸ch t¶ cña d©n -> C¸ch kÓ gän gµng, râ rµng vµ cuèn hót. gian? Gv: Cho Hs xem tranh Thánh Gióng đánh giặc. 4. KÕt thóc truyÖn, Giãng bay vÒ trêi. ? §¸nh giÆc xong, Th¸nh Giãng lµm g×? - Đánh xong giặc: cởi áo giáp sắt để lại, bay thẳng lên trời từ đỉnh Sóc Sơn. ? Những dấu tích lịch sử nào còn sót lại cho đến nay chứng tỏ rằng câu chuyện trên không hoàn toàn - Phù Đổng Thiên Vương, Làng Cháy. 100% lµ truyÒn thuyÕt? ? Hình ảnh Thánh Gióng bay lên trời có ý nghĩa gì? - Gióng không đòi hỏi công danh mà xem hoàn Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. Gv: B×nh gi¶ng. thµnh nhiÖm vô lµ quan träng nhÊt. ? Qua những chi tiết trên, ta thấy Gióng là người -> Gióng là một con người phi thường, kỳ lạ nh­ thÕ nµo? nh­ng mang nh÷ng phÈm chÊt quý b¸u cña d©n tộc Việt Nam: yêu nước thương dân. Gióng bất tử, là biểu tượng của người dân Văn Lang. Là hình ảnh đẹp về người anh hùng dân Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Gi¸o ¸n. 13. Ng÷ v¨n 6. tộc. Dấu tích của chiến công Gióng để lại cho quê hương xứ sở. Hoạt động 3 (5 phút) III. ý nghÜa v¨n b¶n ? Hình tượng Gióng có ý nghĩa như thế nào đối với - Gióng là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của nh©n d©n, d©n téc ta? người anh hùng đánh giặc cứu nước. - Lµ h×nh ¶nh mang trong m×nh søc m¹nh cña cả cộng đồng dân tộc, của tổ tiên thần thánh (sự ra đời thần kì) của thiên nhiên, văn hoá, kĩ thuËt. - Phải có một hình tượng khổng lồ, đẹp đẽ như Th¸nh Giãng míi nãi lªn ®­îc søc m¹nh quËt khëi cña d©n téc ta. ? TruyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng cã sö dông nh÷ng - NghÖ thuËt: + Nhiều yếu tố mang tính chất tưởng tượng, kỳ biÖn ph¸p nghÖ thuËt nµo? ¶o. + Ng«n ng÷ trong s¸ng, dÔ hiÓu. ? Nªu nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt * Ghi nhí: (Sgk) cña truyÖn? Gọi Hs đọc mục ghi nhớ (Sgk). Hoạt động 4 (5 phút) IV. LuyÖn tËp Qua luyÖn tËp, Gv gióp Hs kh¾c s©u néi dung bµi Bµi tËp 1: Nªn chän h×nh ¶nh Giãng ra trËn: häc. Cách thức hoạt động: Hs thảo luận và trình bày bài - Tráng sĩ nhảy lên lưng ngựa sắt, hí ngựa, phi tËp 1 ë Sgk. nh­ bay. - Roi sắt gãy, nhỏ tre đánh giặc. - Tiªu diÖt giÆc kh«ng cßn mét mèng. 4. Cñng cè: (2 phót) - Hình ảnh Thánh Gióng: Sinh ra, lớn lên, ra trận, chiến thắng; ý nghĩa của hình tượng Th¸nh Giãng. NghÖ thuËt cña truyÖn. - Gäi mét sè Hs nªu néi dung chÝnh cña bµi häc. - Hệ thống lại kiến thức đã học. - Chèt l¹i néi dung ghi nhí. 5. DÆn dß: (2 phót) - §äc, kÓ ®­îc truyÖn. - Häc thuéc ghi nhí, n¾m néi dung truyÖn. - Lµm bµi tËp 2 ë phÇn luyÖn tËp. - ChuÈn bÞ bµi S¬n Tinh, Thuû Tinh.. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Gi¸o ¸n. 14. Ng÷ v¨n 6 Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./........... TuÇn 2 TiÕt 6. từ mượn. I. mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Hiểu rõ thế nào là từ mượn, hai hình thức vay mượn. Tích hợp với phần Văn ở truyền thuyết Con Rång, ch¸u Tiªn; Th¸nh Giãng. - Rèn luyện kỹ năng sử dụng từ mượn khi nói và viết. - Có ý thức trong việc sử dụng từ vay mượn. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. Bảng phụ, một số ví dụ. - Học sinh: Học bài. Đọc trước bài để tiếp thu dễ hơn. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: (5 phót) - Nªu kh¸i niÖm vÒ tõ? Cho 5 tõ ghÐp, 5 tõ l¸y? 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút)Đời sống xã hội ngày càng phát triển, các nước trên thế giới cần phải giao lưu với nhau trên mọi lĩnh vực. Cho nên, trong khi giao tiếp, thường sử dụng tiếng Việt, nhưng cũng có lúc phải vay mượn tiếng nước ngoài. Vậy vì sao phải vay mượn? Vay mượn nước nào? Nã cã t¸c dông g×? Néi dung cña bµi häc gióp chóng ta hiÓu thªm. * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng Hoạt động 1 (15 phút) I. Từ thuần Việt và từ mươn Gv: Treo b¶ng phô. 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: ? Trong câu đó có những từ Hán Việt nào? ( - Trượng: Đơn vị đo dài bằng 10 thước, Trung Trượng, tráng sĩ, biến thành). Quèc cæ (tøc lµ 3,33 m). ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao. Hs: Lùa chän, tr¶ lêi. - Tráng sĩ: Người có sức lực cường tráng, chí khí ? Dùa vµo phÇn chó gi¶i cña v¨n b¶n Th¸nh m¹nh mÏ hay lµm viÖc lín. (Tr¸ng: khoÎ m¹nh, to Gióng hãy giải thích nghĩa các từ “Trượng”, lớn, cường tráng; Sĩ: Người trí thức thời xưa và “Tráng sĩ” trong câu văn? Hs: Thảo luận, trình người được tôn trọng nói chung). bµy. Gv: NhËn xÐt, chèt. ? T×m nhanh nh÷ng tõ ghÐp H¸n ViÖt cã yÕu tè VÝ dô: HiÖp sÜ, thi sÜ, dòng sÜ, vâ sÜ, chiÕn sÜ, h¹ sÜ, “Sĩ” đứng sau? thượng sĩ ... ? Các từ chúng ta vừa tìm là từ thuần Việt hay từ -> Từ mượn ở đây dùng rất phù hợp , tạo sắc thái mượn. (Từ mượn). phï hîp trang träng cho c©u v¨n. ? Xem phim nµo chóng ta hay nghe nh÷ng tõ Tráng sĩ, trượng. Hs: Phim Trung Quèc. ? Theo em, từ “trượng” và “tráng sĩ” có nguồn - Từ mượn của tiếng Hán. Mượn tiếng Trung Quốc gèc tõ ®©u? cæ, phiªn ©m theo ph¸t ©m tiÕng ViÖt gäi lµ tõ H¸n ViÖt. ? Vậy, thế nào là từ mượn, từ thuần Việt? * Từ mượn là những từ mà ngôn ngữ chúng không có, phải mượn của ngôn ngữ nước ngoài. * Tõ thuÇn ViÖt lµ nh÷ng tõ do cha «ng chóng ta Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Gi¸o ¸n. 15. Ng÷ v¨n 6. s¸ng t¹o ra. ? Theo em, bộ phận từ mượn quan trọng nhất -> Bộ phận từ mượn quan trọng nhất của tiếng Việt của tiếng Việt là từ mượn của nước nào? là tiếng Hán, ngoài ra còn mượn ngôn ngữ của các nước Châu Âu. Gv: Treo b¶ng phô. Hs: §äc to. ? Trong số các từ mượn ở Sgk, từ nào được - Mượn tiếng Hán: Sứ giả, giang sơn, gan. mượn từ tiếng Hán? - Mượn ngôn ngữ ấn ấu: ? Trong số các từ mượn ở Sgk, từ nào được + Tivi, xà phòng, buồm, mít tinh, điện, ga, bơm, mượn từ tiếng nước ngoài? Nhận xét cách viết Xô Viết) -> Viết như từ thuần Việt -> Được Việt của từ mượn? ho¸ cao. + Ra-đi-ô, In-tơ-net -> Dùng gạch ngang để nối c¸c tiÕng -> Ch­a ®­îc ViÖt ho¸ hoµn toµn. ? Vì sao có cách viết khác nhau giữa các từ như -> Các từ mượn đã được Việt hoá thì viết như từ vËy? thuần Việt, các từ mượn chưa được Việt hoá hoàn toàn thì phải dùng gạch nối để nối các tiếng với nhau. ? Tại sao chúng ta phải vay mượn tiếng nước 3. Ghi nhớ: (Sgk) ngoài? Chủ yếu là của nước nào? Từ mượn được viÕt nh­ thÕ nµo? Hs: §äc môc ghi nhí. Gv: Chèt l¹i. Hoạt động 2 (5 phút) II. Nguyên tắc mượn từ Hs: §äc ®o¹n trÝch ý kiÕn cña Hå ChÝ Minh vÒ 1. VÝ dô: 2. NhËn xÐt: từ mượn. ? Qua ý kiến của Bác, em hiểu việc mượn từ - Tích cực: Làm phong phú hơn vốn từ của tiếng nước ngoài vào ngôn ngữ tiếng Việt có những Việt. - Tiªu cùc: Lµm cho ng«n ng÷ d©n téc bÞ pha t¹p, mÆt tÝch cùc vµ tiªu cùc g×? mÊt ®i sù trong s¸ng vèn cã cña tiÕng ViÖt nÕu mượn từ một cách tuỳ tiện. Gv: Liªn hÖ thùc tÕ cho Hs hiÓu râ. Gọi Hs đọc mục ghi nhớ (Sgk). 3. Ghi nhí: (Sgk) Gv: Chèt néi dung ghi nhí. Hoạt động 3 (15 phút) III. LuyÖn tËp Bài tập 1: Hs đọc yêu cầu bài tập 1, ghi nhớ các * Bài tập 1: Các từ mượn: a. H¸n ViÖt: v« cïng, ng¹c nhiªn, tù nhiªn, sÝnh lÔ. từ mượn, xác định nguồn gốc từ mượn. Gv: Cho Hs thảo luận, sau đó gọi lên bản trình b. Hán Việt: Gia nhân. bµy. c. Anh: Pèp, In-t¬-nÐt. Gv: NhËn xÐt, cho ®iÓm. * Bµi tËp 2: NghÜa cña tõng tiÕng t¹o thµnh c¸c tõ Gv: Cho Hs th¶o luËn 2 em mét. H¸n ViÖt. Sau đó gọi lên làm. a. Khán (xem), giả (người), thính (nghe), giả (người), độc (đọc), giả (người). -> Giả: người. b. YÕu (quan träng), ®iÓm (®iÓm), yÕu (quan trọng), lược (tóm tắt), yếu (quan trọng), nhân (người). -> Yếu: quan trọng. Gv tæ chøc cho Hs ch¬i trß ch¬i. * Bµi tËp 3: Chia líp lµm 2 tæ. a. Đơn vị đo lường: mét, km, kg, tạ, tấn... Tr¶ lêi, tÝnh ®iÓm. §éi nµo bã tay -> Thua. b. Tên các bộ phận của xe đạp: ghi đông, pê đan, gác-đờ-bu, gác-đờ-sên... c. Tên các đồ vật: Ra-đi-ô, Vi-ô-lông.... Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Gi¸o ¸n. Hs: Tr×nh bµy. Gv: NhËn xÐt, bæ sung.. 16. * Bµi tËp 4: - Các từ mượn: Phôn, fan, nốc ao. - Cã thÓ dïng c¸c tõ Êy trong hoµn c¶nh giao tiÕp thân mật, với người thân, bạn bè. Cũng có thể viết những tin trên bào (Nhu: ngắn gọn; Nhược: không quan träng). 4. Cñng cè: (2 phót) - Thế nào là từ mượn? Nguồn gốc và nguyên tắc mượn từ. - Từ mượn, nguồn gốc, cách viết các từ và nguyên tắc mượn từ. - HÖ thèng l¹i bµi häc. - Nhắc lại các nguồn gốc từ mượn. 5. DÆn dß: (2 phót) - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Lµm c¸c bµi tËp cßn l¹i. - ChuÈn bÞ bµi NghÜa cña tõ.. Gi¸o viªn:. Ng÷ v¨n 6. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Gi¸o ¸n. Ng÷ v¨n 6. 17. Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./.......... TuÇn 2 TiÕt 7. t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù (TiÕt 1). I. mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh n¾m: - Thế nào là văn tự sư, vai trò của phương thức biểu đạt này trong cuộc sống giao tiếp. - Nhận biết được văn bản tự sự trong các văn bản đã học và sắp học, bước đầu tập nói theo kiểu v¨n b¶n tù sù. - RÌn luyÖn kü n¨ng lµm v¨n tù sù. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo - Học sinh: Học bài. Đọc trước bài để tiếp thu dễ hơn. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: (5 phót) - Trình bày các phương thức biểu đạt của văn bản? - Lµm bµi tËp 2 (Sgk) 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút) Khi còn nhỏ chưa đến trường, và cả ở bậc tiểu học, học sinh trong thực tế đã giao tiếp bằng tự sự. Các em nghe bà, mẹ kể chuyện, các em kể cho cha mẹ và cho bạn bè những câu chuyện mà các em quan tâm thích thú. Vậy, thế nào là văn tự sư, vai trò của phương thức biểu đạt này trong cuộc sống giao tiếp. * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng Hoạt động 1 (34 phút) I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tù sù ? Hằng ngày, các em có kể chuyện và nghe kể - Nghe, kể chuyện văn học (cổ tích), chuyện đời chuyÖn kh«ng? KÓ nh÷ng chuyÖn g×? thường, chuyện sinh hoạt, ... ? Theo em, kể chuyện để làm gì? Cụ thể hơn, khi - Kể chuyện để biết, để nhận thức về người, sự kể chuyện, người nghe muốn biết điều gì? vật, sự việc, để giải thích, khen, chê... + Người kể: Thông báo, cho biết, giải thích. + Người nghe: Tìm hiểu, biết. ? Truyện Thánh Gióng mà các em đã được học => Tác dụng của tự sự (ý nghĩa). cã ph¶i lµ mét v¨n b¶n tù sù kh«ng? ? Văn bản tự sự Thánh Gióng cho ta biết những - Kể về: Thánh Gióng, thời vua Hùng Vương thứ 6. điều gì? (Truyện kể về ai? ở thời nào? Làm việc 1. Sự ra đời của Thánh Gióng. g×? DiÔn biÕn cña sù viÖc, kÕt qu¶ ra sao, ý nghÜa 2. Th¸nh Giãng biÕt nãi vµ nhËn tr¸ch nhiÖm đánh giặc. cña sù viÖc nh­ thÕ nµo?) 3. Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi. 4. Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt, mặc áo giáp sắt, cầm roi sắt đi đánh giặc... 5. Thánh Gióng đánh tan giặc. 6. Th¸nh Giãng lªn nói, cëi bá ¸o gi¸p s¾t bay lªn trêi. 7. Vua lập đền thờ, phong danh hiệu. 8. Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Gi¸o ¸n. 18. Ng÷ v¨n 6. ? Truyện Thánh Gióng ca ngợi điều gì? (ý - ý nghĩa: Ca ngợi công đức của vị anh hùng làng Gióng. Thể hiện chủ đề đánh giặc cứu nước của nghÜa) người Việt cổ. ? Vì sao nói truyện Thánh Gióng ca ngợi công + Tiêu biểu cho người anh hùng đánh giặc. + Mang sức mạnh của cộng đồng. đức của vị anh hùng làng Gióng? + Là biểu tượng của lòng yêu nước. ? NÕu kÓ c¸c chi tiÕt trªn kh«ng hÕt hoÆc kh«ng theo một trình tự nhất định như trên thì người nghe cã hiÓu c©u chuyÖn kh«ng? (Kh«ng). ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tr×nh bµy c¸c sù viÖc * Tr×nh bµy mét chuçi c¸c sù viÖc, sù viÖc nµy dẫn đến sự việc kia -> Kết thúc -> Thể hiện ý trong truyÖn? ? Từ ví dụ trên, em hãy nêu đặc điểm của phương nghĩa -> Tự sự. * Ghi nhí: (Sgk). thøc tù sù? Hs: §äc to ghi nhí (Sgk). 4. Cñng cè: (2 phót) - Đặc điểm của phương thức tự sự. - ý nghĩa của phương thức tự sự. - Hệ thống kiến thức về khái niệm tự sự, ý nghĩa và đặc điểm của tự sự. 5. DÆn dß: (2 phót) - Häc thuéc phÇn ghi nhí. - Làm trước các bài tập Sgk và sách bài tập. - ChuÈn bÞ bµi T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù (TiÕt 2).. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Gi¸o ¸n. Ng÷ v¨n 6. 19. Ngµy so¹n ......./......./......... Ngµy d¹y:......../......./.......... TuÇn 2 TiÕt 8. t×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. (TiÕt 2). I. mục tiêu cần đạt: Gióp häc sinh: - Củng cố kiến thức về văn tự sự và phương thức tự sự. - RÌn luyÖn kü n¨ng nhËn diÖn v¨n b¶n tù sù. - Thái độ tự tin khi tiếp xúc văn bản tự sự. II. chuÈn bÞ : - Giáo viên: Nghiên cứu bài. Soạn bài chu đáo. Chuẩn bị tốt các bài tập. - Học sinh: Học bài. Đọc trước bài để tiếp thu dễ hơn. Chuẩn bị bài tập ở Sgk. III. tiÕn tr×nh lªn líp: 1. ổn định tổ chức: (1 phút) 2. KiÓm tra bµi cò: (5 phót) - ThÕ nµo lµ tù sù? Vai trß cña tù sù ? 3. Bµi míi: * Đặt vấn đề: (1 phút) Tiết học hôm nay sẽ giúp các em củng cố kiến thức về văn tự sự và phương thức tự sự. Rèn luyện kỹ năng nhận diện văn bản tự sự. Thái độ tự tin khi tiếp xúc văn bản tự sự. * TriÓn khai bµi: Hoạt động của Gv - Hs Néi dung bµi gi¶ng Hoạt động 1 (34 phút) I. LuyÖn tËp Gv cho 2 Hs đọc truyện Ông già và thần chết và * Bài tập 1: Phương thức tự sự trong truyện: Kể trả lời hỏi ở Sgk. ? Trong mẫu chuyện, phương lại một câu chuyện theo trình tự thời gian gồm c¸c sù viÖc sau: thøc tù sù thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? + chÆt cñi, mang vÒ. + §­êng xa, kiÖt søc. + Than thở muốn chết đỡ vất vả. + ThÇn chÕt xuÊt hiÖn. + ¤ng giµ sî h·i. + Nãi kh¸c ®i: Nhê thÇn chÕt v¸c cñi. - Phương thức tự sự: Tự sự bằng đối thoại. - KÕt thóc truyÖn bÊt ngê, ng«i kÓ thø ba. ? ý nghÜa cña c©u chuyÖn nµy lµ g×? Truyện là diễn biến tư tưởng của ông già, mang s¾c thái hóm hỉnh, thể hiện tư tưởng yêu cuộc Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. sèng, dï kiÖt søc th× sèng còng h¬n chÕt. Ca Gv: NhËn xÐt, kÕt luËn. ngîi trÝ th«ng minh cña «ng giµ. Bµi tËp 2: * Bµi tËp 2: Đây là bài thơ thuộc phương thức tự sự (thơ tự sự), Hs: §äc bµi th¬ Sa bÉy. ? Bµi th¬ cã ph¶i lµ v¨n b¶n tù sù kh«ng? T¹i sao? v× nã kÓ chuyÖn bÐ M©y vµ mÌo con bµn nhau bÉy chuột nhưng mèo tham ăn nên đã mắc vào bẫy. -> Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. Môc đích chế giễu tính tham lam của mèo. Gv: NhËn xÐt, kÕt luËn. ? KÓ l¹i c©u chuyÖn trªn? - KÓ cÇn n¾m ®­îc c¸c chi tiÕt: + BÐ M©y vµ mÌo con bµn c¸ch bÉy chuét. + Tin r»ng chuét sÏ sa bÉy. + M¬ xö ¸n lò chuét. + MÌo con sa bÉy. Gv cho Hs đọc 2 văn bản trong bài tập 3. * Bµi tËp 3: Hai v¨n b¶n ë bµi tËp 3 lµ v¨n b¶n tù sù: + KÓ chuyÖn. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Gi¸o ¸n. Ng÷ v¨n 6. 20. ? Hai v¨n b¶n HuÕ - khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tế lần thứ 3 và Người Âu Lạc đánh tan quân xâm lược có phải là văn bản tự sự không? Vì sao? ? Tù sù ë ®©y cã vai trß g×? Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. Gv: NhËn xÐt, bæ sung. Hs: §äc yªu cÇu bµi tËp 4. Gv cho Hs xem l¹i v¨n b¶n Con Rång, ch¸u Tiªn. (10 phót). Gv: Yêu cầu 1 hoặc 2 Hs đại diện kể vắn tắt, đầy đủ nội dung của truyện. ? Em hãy kể câu chuyện để giải thích vì sao người ViÖt Nam ta tù x­ng lµ con Rång, ch¸u x­ng ? Hs: Th¶o luËn, tr×nh bµy. Gv: NhËn xÐt, bæ sung. Ghi ®iÓm.. + KÓ sù viÖc. - V¨n b¶n 1: lµ mét b¶n tin, néi dung kÓ l¹i cuéc khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇn thø 3 t¹i thµnh phè HuÕ chiÒu 3-4-2002 diÔn ra nh­ thÕ nµo? - Văn bản 2: Kể về sự kiện lịch sử người Âu Lạc đánh tan quan Tần xâm lược ra sao-> Tự sự. * Bµi tËp 4:. Cã nhiÒu c¸ch kÓ kh¸c nhau.. - Cách 1: Tổ tiên người Việt xưa là các Vua Hïng. Vua Hïng ®Çu tiªn do L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬ sinh ra. L¹c Long Qu©n nßi Rång, ¢u Cơ nòi Tiên. Do vậy, người Việt xưng là con Rång, ch¸u Tiªn. * Bµi tËp 5: Yêu cầu Hs đọc bài tập 5 (Sgk). B¹n Giang kh«ng nªn kÓ v¾n t¾t mét vµi thµnh Gv: Cho Hs thảo luận, sau đó trình bày theo gợi ý tích của Minh để các bạn trong lớp hiểu Minh là người “chăm học, học giỏi lại thường giúp đỡ Sgk. Hs: Tù lµm. b¹n bÌ”. * Bµi tËp thªm: Bµi tËp 1: Các ý kiến sau về tự sự, theo em ý kiến nào đúng? x a. Tự sự là kể ra các sự việc mà ai đó đã làm. x b. Tù sù lµ kÓ mét cèt truyÖn hÊp dÉn. v c. Tù sù lµ kÓ mét chuçi sù viÖc, sù viÖc nµy dẫn đến sự việc kia, cuối cùng dẫn đến kết thúc. x d. Tù sù lµ kÓ mét chuçi sù viÖc, viÖc nµy tiÕp theo viÖc kia. Bµi tËp 2: Có mấy ý kiến sau về chức năng của tự sự, theo x a. Tự sự nhằm để thông báo các sự việc đã xảy ra. v b. Tự sự để biểu hiện số phận, phẩm chất của em ý kiến nào đúng? con người. v c. Tự sự nhằm bày tỏ thái độ khen, chê đối với người và việc. x d. Tự sự nhằm nêu lên một vấn đề có ý nghĩa. 4. Cñng cè: (2 phót) - Kể các sự việc theo trình tự trước sau trong truyện Bánh chưng, bánh giầy. - HÖ thèng l¹i kiÕn thøc. - Nh¾c l¹i néi dung môc ghi nhí. 5. DÆn dß: (2 phót) - Häc bµi. - N¾m ch¾c lý thuyÕt. BiÕt vËn dông vµo lµm mét sè bµi tËp. - Lµm c¸c bµi tËp trong s¸ch bµi tËp (6, 7 - Trang 14). - ChuÈn bÞ bµi Sù viÖc v¸ nh©n vËt trong v¨n tù sù.. Gi¸o viªn:. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>