Giáo án Đại số 7 tuần 7 tiết 14: Số thập phân hữu hạn. Số thập phân vô hạn tuần hoàn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn: Tuaàn 7 – Tieát 14. Ngaøy daïy:. SỐ THẬP PHÂN HỮU HẠN. SỐ THẬP PHÂN VÔ HẠN TUẦN HOAØN *****. I- MUÏC TIEÂU: -Hs nhận biết được số thập phân hữu hạn, điều kiện để một phân số tối giản biểu diễn được dưới dạng dưới dạng số thập phân hữu hạn và số thập phân vô hạn tuần hoàn. -Hiểu được rằng số hữu tỉ là số có biểu diễn thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn.. II-CHUAÅN BÒ: -GV: Baûng phuï. -HS: Ôn lại định nghĩa số hữu tỉ, mang theo máy tính bỏ túi.. III- PHÖÔNG PHAÙP DAÏY HOÏC: - Phương pháp vấn đáp đan xen hoạt động nhóm. IV- TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC: HOẠT ĐỘNG CỦA GV. HOẠT ĐỘNG CỦA HS. Hoạt động 1: Số thập phân hữu hạn. Số thập (12ph) phân vô hạn tuần hoàn - Thế nào là số hữu tỉ ? - Ta đã biết, các phân số 3 14 thaäp phaân nhö ; ;… coù 10 100 thể viết được dưới dạng số 3 14 thaäp phaân: =0,3 ; 10 100 =0,14. Các số thập phân đó là số hữu tỉ, còn số thập phân 0,323232 …….coù phaûi laø soá hữu tỉ không ? Bài học hôm nay sẽ cho ta câu trả lời.. ND GHI BAÛNG 1. Số thập phân hữu haïn. Soá thaäp phaân voâ hạn tuần hoàn:. - Số hữu tỉ là số viết được dưới dạng phân số a với a, b  z; b  0. b. GV: Nguyeãn Vaên Thanh. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - GV ghi baûng ví duï vaø yeâu caàu hs neâu caùch laøm.. - Coøn caùch laøm naøo khaùc?. Ví duï 1: Vieát caùc phaân 3 37 soá dưới dạng số ; - 2 HS thực hiện (chia tử 20 25 cho maãu) vaø neâu keát thaäp phaân. 3 quaû. Ta coù: = 0,15 20 37 HS(kh-g) neâu caùch laøm: = 1,48 3 3 3.5 15 25  = = 2 20 22 .5 22 .5 100 Ta noùi: 0,15; 1,48 laø caùc số thập phân hữu hạn. =0,15. -GV(giới thiệu): Các số thập 37 37 37. 22 148 phaân nhö 0,15; 1,48 coøn 25 = 2 = 2 . 2 = 100 5 5 2 được gọi là số thập phân hữu =1,48 haïn. -GV ghi baûng ví duï 2.. Ví duï 2: Vieát phaân soá 5 dưới dạng số thập -Tiến hành chia tử cho 12 maãu. -Em có nhận xét gì về phép -1 hs lên bảng thực hiện phân. 5 chia naøy ? Ta coù: = 0,4166……. pheùp chia. 12 -GV(khaúng ñònh): Soá 0,4166…….goïi laø moät soá thaäp phân vô hạn tuần hoàn. -GV(noùi): Kí hieäu(6) chæ rằng, số 6 được lặp lại nhiều lần. Vì thế số 6 được gọi là chu kyø cuûa soá thaäp phaân voâ hạn tuần hoàn 0,41(6).. Ta noùi: 0,4166…….laø soá - Pheùp chia naøy khoâng thaäp phaân voâ haïn tuaàn bao giờ chấm dứt, trong hoàn. thương, chữ số 6 được laëp ñi laëp laïi. Ta coù theå vieát goïn: 0,41666…….= 0,41(6) Soá 6 goïi laø chu kyø.. GV: Nguyeãn Vaên Thanh. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> -Cho hs laøm BTAD:. *BTAD: Haõy vieát caùc phaân soá:. 1 9. 17 1 Cả lớp làm bài tập vào ; ;  dưới dạng số vở (có thể dùng máy 11 99 tính để thực hiện) thaäp phaân, xaùc ñònh chu kyø cuûa noù roài vieá goïn laïi.. * Hoạt động2:. Nhaän xeùt (21ph). Ta coù: 1 =0,111…..=0,(1) 9 1 =0,0101……=0,(01) 99  17 =-1,5454…..=-1,(54) 11. -Ở ví dụ 1 ta đã viết được 3 37 phaân soá: ; dưới dạng 20 25 số thập phân hữu hạn. 5 -Ở ví dụ 2 ta viết số: 12 dưới dạng số thập phân vô hạn tuần hoàn. Các phân số trên đều ở dạng toái giaûn. Haõy xeùt xem maãu 3 -Phaâ n soá coù maãu laø của các phân số này chứa 20 các thừa số nguyên tố nào ? 20 chứa TSNT 2 và 5. 35 -Phaân soá coù maãu laø 25 25 chứa TSNT 5. GV: Nguyeãn Vaên Thanh. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 5 coù maãu laø 12 -Vaäy caùc phaân soá toái giaûn với mẫu dương phải có mẫu 12 chứa TSNT 2 và 3. như thế nào thì viết được dưới dạng số thập phân hữu - Phân số tối giản với haïn ? maãu döông, maãu khoâng có ước nguyên tố khác 2 và 5 thì phân số đó viết được dưới dạng số thập phân hữu hạn. - Phân số tối giản với mẫu dương, mẫu có ước nguyeân toá khaùc 2 vaø 5 thì phân số đó viết được dưới dạng số thập phân -Yêu cầu hs đọc nhận xét vô hạn tuần hòan. 2. Nhaän xeùt: trong SGK và ghi vào vở. Với một phân số tối -Đọc nhận xét và ghi giaûn coù maãu döông: baøi. - Nếu mẫu không có ước nguyeân toá khaùc 2 vaø 5 thì phân số đó viết được dưới dạng số thập phân hữu hạn. - Nếu mẫu có ước nguyeân toá khaùc 2 vaø 5 thì phân số đó viết được dưới dạng số thập phân 6 GV: Cho hai phaân soá vaø vô hạn tuần hoàn. 75 7 . Moãi phaân soá treân vieát Ví duï: 30 6 a) viết được dưới được dưới dạng số thập phân 75 vô hạn tuần hoàn hay hữu dạng số thập phân hữu haïn ? Vì sao ? 2 haïn vì 75 =3.5.5= 3.5. -Phaân soá. (không có ước nguyên toá khaùc 2 vaø 5). GV: Nguyeãn Vaên Thanh. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ta coù:. 6 = - 0,08 75. 7 viết được dưới 30 daïng soá thaäp phaân voâ hạn tuần hoàn vì 30 = 2.3.5 có ước nguyên tố khác 2 và 5 (ước 3) 7 Ta coù: = 0,2333…..… 30 =0,2(3) b). -Yeâu caàu hs laøm bt ? (tr33sgk). Xét lần lượt từng phân số theo các bước: -Phân số đã tối giản và coù maãu döông chöa? Neáu chöa thì phaûi ruùt gọn đến tối giản và có maãu döông. -Xeùt maãu cuûa phaân soá xem có chứa các ước nguyên tố nào, rồi dựa theo nhận xét trên để keát luaän.. -Nhö vaäy, moät phaân soá baát kỳ có thể viết được dưới dạng số thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn. GV: Nguyeãn Vaên Thanh. *BT ? (tr33-sgk) Ta coù: 1 1  2  0,25 4 2 5 5   0,8(3) 6 3.2 13 13   0,26 2 50 2.5  17  17  3  0,136 125 5 11 11  2  0,2(4) 45 3 .5 7 7 1    0,5 14 2.7 2 1 13  17 7 Vaäy: ; ; vieát ; 4 50 125 14 được dưới dạng số thập phân hữu hạn.  5 11 Soá: viết được ; 6 45 dưới dạng số thập phân vô hạn tuần hoàn.. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Nhưng mọi số hữu tỉ đều viết được dưới dạng phân số. Nên có thể nói mọi số hữu tỉ đều viết được dưới dạng số thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn. Ngược lại, người ta đã chứng minh được mỗi số thập phân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn đều là một số hữu tỉ. 1 Vd: 0,(4) = 0,(1).4 = .4 = 9 4 9 Tương tự, yêu cầu hs viết các số thập phân sau dưới daïng phaân soá: 0,(3) ; 0,(25). 1 1 -Neâu keát luaän nhö trong 0,(3)=0,(1).3 = .3  SGK(trang 34) 9 3 -Làm vào vở, 2hs lên 1 baûng: 0,(25)=0,(01).25= .25 99 25 = 99 *Keát luaän: -Đọc kết luận về quan Mỗi số hữu tỉ được biểu hệ giữa số hữu tỉ và số diễn bởi một số thập phân hữu hạn hoặc vô thaäp phaân hạn tuần hoàn. Ngược laïi, moãi soá thaäp phaân hữu hạn hoặc vô hạn tuần hoàn biểu diễn một số hữu tỉ.. * HOẠT ĐÔNG3:Củng coá- luyeän taäp:(8ph). - Những phân số như thế nào Trả lời và cho ví dụ. viết được dưới dạng số thập GV: Nguyeãn Vaên Thanh. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> phân hữu hạn, viết được dưới dạng số thập phân vô hạn tuần hoàn ? Cho ví dụ ? -Nhắc lại câu hỏi nêu ở đầu baøi : “Soá 0,323232 …….coù phải là số hữu tỉ không ?” . -Số 0,323232 ……. là số Hãy viết số đó dưới dạng hữu tỉ và là số thập phân vô hạn tuần hoàn. phaân soá. 0,(32)=0,(01).32= = Cho hs laøm baøi taäp 67 (tr34sgk) -Số nguyên tố có một chữ số là những số nào ? -Yêu cầu hs lựa chọn các số 2; 3; 5; 7 nguyên tố để khi thay vào thỏa yêu cầu đề bài. 1 hs(kh) leân baûng laøm.. 1 .32 99. 32 99. Baøi taäp 67 (tr34-sgk). 3 3 = 4 2. 2 1 3 A= = 2 2. 3 3 3 A= = 2. 5 10. A=. * HOẠT ĐỘNG 4:. Hướng dẫn về nhà (4ph) -Nắm vững điều kiện để một phân số viết được dưới dạng số thập phân hữu hạn hay vô hạn tuần hoàn. -Học thuộc kết luận về quan hệ giữa số hữu tỉ và số thập phân. -Laøm baøi taäp: 68, 69, 70, 71 (tr34,35-sgk) Hướng dẫn: + Bài tập 68: Dựa vào phần nhận xét trong bài học. + Bài tập 69: Nếu thương tìm được là số thập phân vô hạn tuần hoàn thì dùng dấu ngoặc để chỉ rõ chu kì trong thương. + Bài tập 70: Viết các số thập phân đã cho dưới dạng phân số thập phân, rồi rút gọn để được phân số tối giản.. GV: Nguyeãn Vaên Thanh. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>  RUÙT KINH NGHIEÂM: ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... ............................................................................................... ................................................................................................ GV: Nguyeãn Vaên Thanh. Trường THCS Tân Xuân Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span>