Giáo án Đại số 7 tuần 6 tiết 11: Luyện tập

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 1:. Bµi 1 V¨n b¶n:. TiÕt 1:. Con Rång ch¸u Tiªn (TruyÒn thuyÕt). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Hiểu được định nghĩa sơ lược về truyền thuyết Con Rồng, cháu Tiên. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của những chi tiết tưởng tượng kì ảo. - KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Sưu tầm tranh ảnh liên quan đến bài học. - Häc sinh: + So¹n bµi + Sưu tầm những bức tranh đẹp, kì ảo về về lạc Long Quân và Âu cơ cùng 100 người con chia tay lên rừng xuống biển. + Sưu tầm tranh ảnh về Đền Hùng hoặc vùng đất Phong Châu. C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ s¸ch vë vµ dông cô häc tËp bé m«n. 3. Bµi míi Ngay từ những ngày đầu tiên cắp sách đến trường chúng ta đều được häc vµ ghi nhí c©u ca dao: Bầu ơi thương lấy bí cùng Tuy r»ng kh¸c gièng nh­ng chung mét giµn Nhắc đến giống nòi mỗi người Việt Nam của mình đều rất tự hào về nguån gèc cao quÝ cña m×nh - nguån gèc Tiªn, Rång, con L¹c ch¸u Hồng. Vậy tại sao muôn triệu người Việt Nam từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến rừng núi lại cùng có chung một nguồn gèc nh­ vËy. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn mµ chóng ta t×m hiểu hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ về điều đó. Nội dung cần đạt. Hoạt động của thầy và trò Hướng dẫn HS đọc và t×m hiÓu chung - GV hướng dẫn cách đọc - GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi HS đọc. - Nhận xét cách đọc của HS - H·y kÓ tãm t¾t truyÖn tõ 5-7 c©u? - Theo em trruyÖn cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung cña tõng phÇn? Hoạt động 1:. I. §äc vµ t×m hiÓu chung: 1. §äc vµ kÓ: - §äc Râ rµng, rµnh m¹ch, nh¸n giäng ë những chi tiết kì lạ phi thường. 2. Bè côc: 3 phÇn a. Từ đầu đến...long trang  Giới thiệu Lạc Long Qu©n vµ ¢u C¬ b. TiÕp...lªn ®­êng  ChuyÖn ¢u C¬ sinh në k× l¹ vµ LLQ vµ ¢u C¬ chia con c. Cßn l¹i  Gi¶i thÝch nguån gèc con - §äc kÜ phÇn chó thÝch * vµ nªu hiÓu biÕt cña Rång, ch¸u Tiªn. em vÒ truyÒn thuyÕt? 3. Kh¸i niÖm truyÒn thuyÕt: - Em h·y gi¶i nghÜa c¸c tõ: ng­ tinh, méc - TruyÖn d©n gian truyÒn miÖng kÓ vÒ c¸c tinh, hå tinh vµ tËp qu¸n? nhân vật, sự kiện cí liên quan đến lịch sử thêi quÝa khø. - Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo. - Thể hiện thái độ, cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật LS. Hoạt động 2: II. t×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n - ¢u c¬: - Gọi HS đọc đoạn 1 L¹c Long Qu©n ¢u C¬. 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - LLQ vµ ¢u c¬ ®­îc giíi thiÖu nh­ thÕ nµo? - Nguån gèc: thÇn Tiªn (Nguån gèc, h×nh d¸ng, tµi n¨ng) - Hình dáng: mình Xinh đẹp tuyệt trần rồng ở dưới nước - Tµi n¨ng: cã nhiÒu phÐp l¹, - Em cã nhËn xÐt g× vÒ chi tiÕt miªu t¶ LLQ vµ gióp d©n diÖt trõ yªu qu¸i ¢u c¬? - Tại sao tác giả dân gian không tưởng tượng LLQ vµ ¢u c¬ cã nguån gèc tõ c¸c loµi vËt khác mà tưởng tượng LLQ nòi rồng, Âu Cơ dòng dõi tiên? Điều đó có ý nghĩa gì? * GV bình: Việc tưởng tượng LLQ và Âu Cơ dßng dâi Tiªn - Rång mang ý nghÜa thËt s©u s¾c. Bëi rång lµ 1 trong bèn con vËt thuéc nhãm linh mµ nh©n d©n ta t«n sïng vµ thê cúng. Còn nói đến Tiên là nói đến vẻ đẹp toàn mĩ không gì sánh được. Tưởng tượng LLQ nòi Rång, ¢u C¬ nßi Tiªn ph¶i ch¨ng t¸c gi¶ d©n gian muèn ca ngîi nguån gèc cao quÝ vµ h¬n thÕ n÷a muèn thÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc gièng nßi cña d©n téc VN ta. - Vậy qua các chi tiết trên, em thấy hình tượng LLQ vµ ¢u C¬ hiÖn lªn nh­ thÕ nµo? * GV b×nh: Cuéc h«n nh©n cña hä lµ sù kÕt  §Ñp k× l¹, lín lao víi nguån gèc v« cïng tinh những gì đẹp đẽ nhất của con ngươì, thiên cao quí. nhiªn, s«ng nói. 2. DiÔn biÕn truyÖn: - ¢u C¬ sinh në cã g× k× l¹? ®©y lµ chi tiÕt a. ¢u C¬ sinh në k× l¹: ntn? Nã cã ý nghÜa g×? - Sinh bọc trăm trứng, nở trăm con, đẹp đẽ, * GV b×nh: Chi tiÕt l¹ mang tÝnh chÊt hoang kh«i ng«, kh«ng cÇn bó mím, lín nhanh ®­êng nh­ng rÊt thó vÞ vµ giµu ý nghÜa. Nã nh­ thæi. bắt nguồn từ thực tế rồng, rắn đề đẻ trứng.  Chi tiết tưởng tượng sáng tạo diệu kì Tiên (chim) cũng để trứng. Tất cả mọi người nhấn mạnh sự gắn bó keo sơn, thể hiện ý VN chúng ta đều sinh ra từ trong cùng một nguyện đoàn kết giữa các cộng đồng người bọc trứng (đồng bào) của mẹ Âu Cơ. DTVN Việt chúng ta vốn khoẻ mạnh, cường tráng, đẹp đẽ, ph¸t triÓn nhanh  nhÊn m¹nh sù g¾n bã chÆt chÏ, keo s¬n, thÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt gi÷a các cộng đồng người Việt. - Em h·y quan s¸t bøc tranh trong SGK vµ cho b. ¢u C¬ vµ L¹c Long Qu©n chia con: - 50 người con xuống biển; biÕt tranh minh ho¹ c¶nh g×? - Lạc Long Quân và Âu Cơ chia con như thế - 50 Người con lên núi - Cùng nhau cai quản các phương, dựng xây nµo? ViÖc chia tay thÓ hiÖn ý nguyÖn g×? đất nước.  Cuéc chia tay ph¶n ¸nh nhu cÇu ph¸t triển DT: làm ăn, mở rộng và giữ vững đất ®ai. ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt DT. Mọi người ở mọi vùng đất nước đều có chung mét nguån gèc, ý chÝ vµ søc m¹nh. - B»ng sù hiÓu biÕt cña em vÒ LS chèng ngo¹i xâm và công cuộc xây dựng đất nước, em thấy lêi c¨n dÆn cña thÇn sau nµy cã ®­îc con ch¸u thùc hiÖn kh«ng? * GV bình: LS mấy ngàn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc ta đã chứng minh hùng hồn điều đó. Mỗi khi TQ bị lâm nguy, ND ta bất kể trẻ, già, trai, gái từ miền ngược đến miền xuôi, từ miền biển đến miền rừng núi xa xôi đồng lòng kề vai sát cánh đứng dậy diết kẻ thù. Khi nhân dân một vùng gặp thiên tai địch. 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> hoạ, cả nước đều đau xót, nhường cơm xẻ áo, để giúp đỡ vượt qua hoạn nạn. và ngày nay, mỗi chúng ta ngồi đây cũng đã, đang và sẽ tiÕp tôc thùc hiÖn lêi c¨n dÆn cña Long Qu©n x­a kia b»ng nh÷ng viÖc lµm thiÕt thùc. - Trong tuyện dân gian thường có chi tiết tưởng tượng kì ảo. Em hiểu thế nào là chi tiết tưởng tượng kì ảo? - Trong truyÖn nµy, chi tiÕt nãi vÒ LLQ vµ ¢u C¬; viÖc ¢u C¬ sinh në k× l¹ lµ nh÷ng chi tiÕt tưởng tượng kì ảo. Vai trò của nó trong truyện nµy nh­ thÕ nµo?. * ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo: - Chi tiết tưởng tượng kì ảo là chi tiết không cã thËt ®­îc d©n gian s¸ng t¹o ra nh»m môc đích nhất định. - ý nghĩa của chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyÖn: + Tô đậm tính chất kì lạ, lớn lao, đẹp đẽ của c¸c nh©n vËt, sù kiÖn. + ThÇn k× ho¸, linh thiªng ho¸ nguån gèc giống nòi, dân tộc để chúng ta thêm tự hào, tin yªu, t«n kÝnh tæ tiªn, d©n téc. + Lµm t¨ng søc hÊp dÉn cña t¸c phÈm. 3. KÕt thóc t¸c phÈm: - Con trưởng lên ngôi vua, lấy hiệu Hùng Vương, lập kinh đô, đặt tên nước. - Giải thích nguồn gốc của người VN là con Rång, ch¸u Tiªn.  Cách kết thúc muốn khẳng định nguồn gèc con Rång, ch¸u Tiªn lµ cã thËt. - Gọi HS đọc đoạn cuối - Em h·y cho biÕt, truyÖn kÕt thóc b»ng nh÷ng sù viÖc nµo? ViÖc kÕt thóc nh­ vËy cã ý nghÜa g×? - VËy theo em, cèt lâi sù thËt LS trong truyÖn lµ ë chç nµo? * GV: Cốt lõi sự thật LS là mười mấy đời vua Hïng trÞ v×. cßn mét b»ng chøng n÷a kh¼ng định sự thật trên đó là lăng tưởng niệm các vua Hïng mµ t¹i ®©y hµng n¨m vÉn diÔn ra một lễ hội rất lớn đó là lễ hội đền Hùng. Lễ hội đó đã trở thành một ngày quốc giỗ của cả dân tộc, ngày cả nước hành quân về cội nguån: Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba và chúng ta tự hào về điều đó. Một lễ hội độc đáo duy nhất chỉ có ở VN! - Em hãy cho biết đền Hùng nằm ở tỉnh nào trên đất nước ta? - Theo em, t¹i sao tuyÖn nµy ®­îc gäi lµ truyÒn thuyÕt? TruyÖn cã ý nghÜa g×? Hoạt động 3 Thực hiện phần ghi nhớ III. ghi nhí:SGK- tr3 - HS đọc Hoạt động 4 Củng cố và luyện tập IV LuyÖn tËp: 1. Häc xong truyÖn: Con Rång, ch¸u Tiªn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? v× sao? 2. Kể tên một số truyện tương tự giải thích nguån gèc cña d©n téc VN mµ em biÕt? - Kinh vµ Ba Na lµ anh em - Quả trứng to nở ra con người (mường) - Qu¶ bÇu mÑ (kh¬ me) 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Đọc kĩ phần đọc thêm - So¹n bµi: b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy - T×m c¸c t­ liÖu kÓ vÒ c¸c d©n téc kh¸c hoÆc trªn thÕ giíi vÒ viÖc lµm b¸nh hoÆc quµ d©ng vua. --------------------------------------------------. 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TiÕt 2:. V¨n b¶n:. Hướng dẫn đọc thêm: Bánh chưng, bánh giầy ( TruyÒn thuyÕt ). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu néi dung, ý nghÜa cña truyÖn. - Chỉ ra và hiểu được ý nghĩa của chi tiết tưởng kì ảo. - T×m hiÓu, tËp ph©n tÝch nh©n vËt trong truyÖn truyÒn thuyÕt. - KÓ ®­îc truyÖn. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + Sưu tầm tranh ảnh về cảnh nhân dân ta chở lá dong, xay đỗ gói bánh chưng, b¸nh giÇy. - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi 1. Em hiÓu thÕ nµo truyÒn thuyÕt? T¹i sao nãi truyÖn Con Rång, ch¸u cò: Tiªn lµ truyÖn truyÒn thuyÕt? 2. Nªu ý nghÜa cña truyÒn thuyÕt "Con Rång, ch¸uTiªn"? Trong truyÖn em thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× sao em thÝch? 3. Bµi míi Hàng năm cứ mỗi khi tết đến, xuân về, nhân dân ta, con cháu của vua Hùng từ miền ngược đến miền xuôi, vùng rừng núi cũng như vùng biển l¹i n« nøc, hå hëi chë l¸ dong, xay g¹o, gi· g¹o. gãi b¸nh. quang c¶nh Êy lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt "B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy". *. Bài mới: Đây là tiết tự học có hướng dẫn nên GV tổ chức cho HS thảo luËn nhiÒu h¬n Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. Đọc và tìm hiểu chung: - GvVgọi HS đọc truyện 1. §äc - kÓ: - Em h·y kÓ tãm t¾t truyÖn - Hùng Vương về già muốn truyền ngôi cho con nµo lµm võa ý, nèi chÝ nhµ vua. - C¸c «ng lang ®ua nhau lµm cç thËt hËu, riªng Lang Liªu ®­îc thÇn m¸ch b¶o, dïng g¹o lµm hai thứ bánh để dâng vua. - Vua cha chọn bánh của lang Liêu để tế trời đất cùng Tiên Vương và nhường ngôi cho chµng. - Từ đó nước ta có tục làm bánh chưng, bánh giÇy vµo ngµy tÕt. - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích: 2. Chú thích: 3. Bè côc: 3 phÇn 1,2,3,4,8,9,12,13 - Theo em, truyÖn cã thÓ chia lµm mÊy a. Tõ ®Çu...chøng gi¸m phÇn? b. TiÕp ....h×nh trßn c. Cßn l¹i Hoạt động 2: II. T×m hiÓu v¨n b¶n: 1. Mở truyện: Vua Hùng chọn người nối ngôi - Mở đầu câu chuyện muốn giới thiêụ với - Hoàn cảnh: giặc ngoài đã yên, đất nước thái chóng ta ®iÒu g×? bình, ND no ấm, vua đã già muốn truyền ngôi. - Vua Hùng chọn người nối ngôi trong - ý của vua: người nối ngôi vua phải nối được hoµn c¶nh nµo? chí vua, không nhất thết là con trưởng. - ý định của vua ra sao?(qua điểm của vua - Hình thức: điều vua đòi hỏi mang tính chất một câu đố để thử tài. về việc chọn người nối ngôi) - Vua chọn người nối ngôi bằng hình thức g×? * GV: Trong truyện dân gian giải đố là1 (Không hoàn toàn theo lệ truyền ngôi từ các trong những loại thử thách khó khăn đối đời trước: chỉ truyền cho con trưởng. Vua chú víi nh©n vËt trọng tài chí hơn trưởng thứ. Đây là một vị vua. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - §iÒu kiÖn vµ h×nh thøc truyÒn ng«i cã g× đổi mới và tiến bộ so với đương thời? - Qua ®©y, em thÊy vua Hïng lµ vÞ vua nh­ thÕ nµo? - Cho HS đọc phần 2 - Để làm vừa ý vua, các ông Lang đã làm g×? - V× sao Lang Liªu ®­îc thÇn b¸o méng? * GV: C¸c nh©n vËt må c«i, bÊt h¹nh thường được thần, bụt hiện lên giúp đỡ mçi khi bÕ t¾c.. anh minh). 2. DiÔn biÕn truyÖn: Cuéc thi tµi gi÷a c¸c «ng lang - C¸c «ng lang thi nhau lµm cç thËt hËu, thËt ngon. - Lang Liªu: + Trong các con vua, chàng là người rhiệt thòi nhÊt + Tuy lµ Lang nh­ng tõ khi lín lªn chµng ra ë riêng, chăm lo việc đồng áng, trồng lúa, trồng khoai. Lang Liªu th©n th× con vua nh­ng phËn thì gần gũi với dân thường - V× sao thÇn chØ m¸ch b¶o mµ kh«ng lµm - ThÇn vÉn dµnh chç cho tµi n¨ng s¸ng t¹o cña Lang Liªu. gióp lÔ vËt cho lang Liªu? - Từ gợi ý, lang Liêu đã làm ra hai loại bánh. 3. KÕt thóc truyÖn: KÕt qu¶ cuéc thi - Kết quả cuộc thi tài giữa các ông Lang - Lang Liêu được chọn làm người nối ngôi. - Hai thø b¸nh cña Lang Liªu võa cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? - V× sao hai thø b¸nh cña lang Liªu ®­îc thùc tÕ: quÝ h¹t g¹o, träng nghÒ n«ng (lµ nghÒ vua chọn để tế Trời, Đất, Tiên Vương và gốc của đất nước làm cho ND được no ấm) vừa cã ý nghÜa s©u xa: §Ò cao sù thê kÝnh Trêi, §Êt Lang Liêu được chọn để nối ngôi vua? vµ tæ tiªn cña nh©n d©n ta. - Hai thứ bánh hợp ý vua chứng tỏ tài đức của con người có thể nối chí vua. Đem cái quí nhất của trời đất của ruộng đồng do chính tay mình làm ra mà tiến cúng Tiên Vương, dâng lên vua thì đúng là con người tài năng, thông minh, hiÕu th¶o. * ý nghÜa cña truyÖn: - TruyÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy cã - Gi¶i thÝch nguån gèc hai lo¹i b¸nh cæ truyÒn. nh÷ng ý nghÜa g×? - Gi¶i thÝch phong tôc lµm b¸nh ch­ng, b¸nh giầy và tục thờ cúng tổ tiên của người Việt. - Đề cao nghề nông trồng lúa nước. - Quan niÖm duy vËt th« s¬ vÒ Trêi, §Êt. - Ước mơ vua sáng, tôi hiền, đất nước thái bình, nh©n d©n no Êm. Hoạt động 3: III. Ghi nhí: SGK- Tr12 - Häc truyÖn nµy, chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? Hoạt động 4 IV. LuyÖn tËp: - Đóng vai Hùng Vương 1. Tập kể chuyện. kÓ l¹i truyÖn b¸nh ch­ng, 2.ý nghÜa cña phong tôc ngµy tÕt nh©n d©n ta lµm b¸nh ch­ng, b¸nh GiÇy? b¸nh giÇy. - Đề cao nghề nông, đề cao sự thờ kính Trời, Đất và tổ tiên của nhân dân ta. Cha ông ta đã xây dựng phong tục tập quán của m×nh tõ nh÷ng ®iÒu gi¶n dÞ nh­ng rÊt linh thiªng, giµu ý nghi·. Quang c¶nh ngµy tÕt nh©n d©n ta gãi hai lo¹i b¸nh cßn cã ý nghĩa giữ gìn truyền thống văn hoá đậm đà bản sắc dân tộc và lµm sèng l¹i truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy. 3. ChØ ra vµ ph©n tÝch mét sè chi tiÕt trong truyÖn mµ em thÝch nhÊt. - §äc truyÖn nµy, em - Lang Liªu ®­îc thÇn b¸o méng: ®©y lµ chi tiÕt thÇn k× lµm thÝch nhÊt chi tiÕt nµo? V× t¨ng søc hÊp dÉn cña truyÖn, nªu lªn gi¸ trÞ cña h¹t g¹o ë mét sao? đất nước mà cư dân sống bằng nghề nông, thể hiện cái đáng quí, cái đáng trân trọng của sản phẩm do con người làm ra. - Lời của vua nói về hai loại bánh: đây là cách "đọc", cách "thưởng thức" nhận xét về văn hoá. Những cái bình thường,. 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> giản dị song lại nhiều ý nghĩa sâu sắc đó cũng chính là ý nghiã tư tưởng, tình cảm của nhân dân về hai loại bánh và phong tục lµm b¸nh. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - So¹n bµi: Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt ------------------------------------------TiÕt 3:. Tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - HiÓu ®­îc tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt, cô thÓ lµ: + Kh¸i niÖm vÒ tõ + Các kiểu cấu tạo từ: từ đơn, từ phức, từ phép, từ láy. - LuyÖn tËp kÜ n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông tõ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: KiÓm tra viÖc chuÈn bÞ bµi 3. Bµi míi ở Tiểu học, các em đã đựoc học về tiếng và từ. Tiết học này chúng ta sẽ tìm hiểu sâu thêm về cấu tạo của từ tiếng Việt để giúp các em sử dụng thuÇn thôc tõ tiÕng ViÖt. Hoạt động của thầy Hoạt động 1: - GV treo bảng phụ đã viết VD.. Nội dung cần đạt. i. Kh¸i niÖm vÒ tõ 1. VÝ dô: ThÇn /d¹y/ d©n/ c¸ch/ trång trät/, ch¨n nu«i/vµ/ c¸ch/ ¨n ë/. - C©u v¨n nµy lÊy ë v¨n b¶n nµo? - Mỗi từ đã được phân cách bằng dấu gạch * Nhận xét: chÐo, em h·y lËp danh s¸ch c¸c tõ vµ c¸c - VD trªn cã 9 tõ, 12 tiÕng. tiÕng ë c©u trªn? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu t¹o cña c¸c tõ - Cã tõ chØ cã mét tiÕng, cã tõ 2 tiÕng. trong c©u v¨n trªn? - Vậy tiếng dùng để làm gì? - 9 tõ trong VD trªn khi kÕt hîp víi nhau cã t¸c dông g×?(t¹o ra c©u cã ý nghÜa) - Tiếng dùng để tạo từ - Từ dùng để làm gì? - Khi nµo mét tiÕng cã thÓ coi lµ mét tõ? - Từ dùng để tạo câu. - Tõ nhËn xÐt trªn em h·y rót ra kh¸i niÖm - Khi mét tiÕng cã thÓ t¹o c©u, tiÕng Êy trë tõ lµ g×? thµnh mét tõ. - GV nhÊn m¹nh kh¸i niÖm. 2. Kh¸i niÖm: Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để tạo c©u. Hoạt động 2: II. Từ đơn và từ phức: - GV treo b¶ng phô 1.Ví dụ: Từ /đấy /nước/ ta/ chăm/ nghề/ trồng - ở Tiểu học các em đã được học về từ trọt/, chăn nuôi /và /có/ tục/ ngày/ tết/ làm đơn, từ phức, em hãy nhắc lại khái niệm /bánh chưng/, bánh giầy/. vÒ c¸c tõ trªn? * §iÒn vµo b¶ng ph©n lo¹i: - §iÒn c¸c tõ vµo b¶ng ph©n lo¹i? - Cột từ đơn: từ đấy, nước .ta.... - Cét tõ ghÐp: ch¨n nu«i. 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Cét tõ l¸y: trång trät. - Từ đơn là từ chỉ gồm có một tiếng. - Qua viÖc lËp b¶ng, h·y ph©n biÖt tõ - Tõ ghÐp: ghÐp c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau ghÐp, tõ l¸y cã g× kh¸c nhau? vÒ mÆt nghÜa. - Hai tõ phøc trång trät, ch¨n nu«i cã g× - Tõ l¸y: Tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c gièng vµ kh¸c nhau? tiÕng. + Giống: đều là từ phức (gồm hai tiếng) + Kh¸c: . Ch¨n nu«i gåm hai tiÕng cã quan hÖ vÒ ngh·. 2. Ghi nhí: SGK - Tr13 . Trång trät gåm hai tiÕng cã quan hÖ l¸y Tõ ©m- Bµi häc h«m nay cÇn ghi nhí ®iÒu g×? - Qua bài học ta có thể dụng thành sơ đồ Từ đơn Tõ phøc sau: Tõ ghÐp. Tõ l¸y. Hoạt động 3: III. LuyÖn tËp: - §äc vµ thùc hiÖn Bµi 1: yªu cÇu bµi tËp 1 a. Tõ nguån gèc, con ch¸u thuéc kiÓu tõ ghÐp. b. Từ đồng nghĩa với từ nguồn gốc: Cội nguồn, gốc gác... c. Tõ ghÐp chØ qua hÖ th©n thuéc: cËu mî, c« d×, chó ch¸u, anh em. Bµi 2: C¸c kh¶ n¨ng s¾p xÕp: - S¾p xÕp theo giíi - ¤ng bµ, cha mÑ, anh chÞ, cËu mî... - B¸c ch¸u, chÞ em, d× ch¸u, cha anh... tÝnh nam/ n÷ - S¾p xÕp theo bËc Bµi 3: - Nêu cách chế biến bánh: bánh rán, bánh nướng, bánh hấp, bánh trên/ dưới nhóng... - Nªu tªn chÊt liÖu lµm b¸nh: b¸nh nÕp, b¸nh tÎ, b¸nh gai, b¸nh khoai, b¸nh ng«, b¸nh s¾n, b¸nh ®Ëu xanh... - TÝnh chÊt cña b¸nh: b¸nh dÎo, b¸nh phång, b¸nh xèp... - H×nh d¸ng cña b¸nh: b¸nh gèi, b¸nh khóc, b¸nh quÊn thõng... Bµi 4: - Miêu tả tiếng khóc của người - Những từ có tác dụng miêu ta đó: nức nở, sụt súi, rưng rức... Bài 5: - Tả tiếng cười: khúc khích, sằng sặc, hô hố, ha hả, hềnh hÖch... - T¶ tiÕng nãi: khµn khµn, lÌ nhÌ, thá thÎ, lÐo nhÐo, lÇu bÇu, sang s¶ng... - Tả dáng điệu: Lừ đừ, lả lướt, nghênh ngang, ngông nghênh, thướt tha... -. 4. Hướng dẫn học tập: Häc bµi, thuéc ghi nhí. Hoµn thiÖn bµi tËp. T×m sè tõ, sè tiÕng trong ®o¹n v¨n: lêi cña vua nhËn xÐt vÒ hai thø b¸nh cña Lang liªu Soạn: Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. ------------------------------------------------. TiÕt 4:. Giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Huy động kiến thức của HS về các loại văn bản mà HS đã được học. - Hình thành sơ bộ khái niệm văn bản, mục đích giao tiếp, phương thức biểu đạt. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô. 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 3. Bµi míi Các em đã được tiếp xúc với một số văn bản ở tiết 1 và 2. Vậy văn bản là gì? Được sử dụng với mục đích giao tiếp như thế nào? Tiết học này sẽ giúp các em giải đáp những thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. t×m hiÓu chung vÒ v¨n b¶n H×nh thµnh kh¸i niÖm giao tiÕp và phương thưc biểu đạt: - Th«ng qua c¸c ý cña c©u hái a 1. Văn bản và mục đích giao tiếp: - Khi ®i ®­êng, thÊy mét viÖc g×, muèn cho mÑ a. Giao tiÕp: biÕt em lµm thÕ nµo? - §«i lóc rÊt nhí b¹n th©n ë xa mµ kh«ng thÓ trß chuyÖn th× em lµm thÕ nµo? * GV: Các em nói và viết như vậy là các em đã dùng phương tiện ngôn từ để biểu đạt điều mình muốn nói. Nhờ phương tiện ngôn từ mà mẹ hiểu ®­îc ®iÒu em muèn nãi, b¹n nhËn ®­îc nh÷ng t×nh c¶m mµ em g­Ø g¾m. §ã chÝnh lµ giao tiÕp. - Trªn c¬ së nh÷ng ®iÒu võa t×m hiÓu, em hiÓu thÕ nµo lµ giao tiÕp? * GV chốt: đó là mối quan hệ hai chiều giữa - Giao tiếp là một hoạt động truyền đạt, người truyền đạt và người tiếp nhận. - Việc em đọc báo và xem truyền hình có phải tiếp nhận tư tưởng, tình cảm bằng phương tiÖn ng«n tõ. lµ giao tiÕp kh«ng? V× sao? b. V¨n b¶n: Hoạt động 2: Hình thành khái niệm văn bản - Quan s¸t bµi ca dao trong SGK (c) * VD: - Bµi ca dao cã néi dung g×? - Bµi ca dao: Khuyªn chóng ta ph¶i cã lËp * GV: Đây là vấn đề chủ yếu mà cha ông chúng trường kiên định ta muèn göi g¾m qua bµi ca dao nµy. §ã chÝnh là chủ đề của bài ca dao. + Bµi ca dao lµm theo thÓ th¬ lôc b¸t, Cã - Bµi ca dao ®­îc lµm theo thÓ th¬ g×? Hai c©u sù liªn kÕt chÆt chÏ: . VÒ h×nh thøc: VÇn ªn lôc vµ b¸t liªn kÕt víi nhau nh­ thÕ nµo? * GV chèt: Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ . VÒ néi dung:, ý nghÜa: C©u sau gi¶i thÝch đề thống nhất, có liên kết mạch lạc và diễn đạt rõ ý câu trước. trän vÑn ý.  Bµi ca dao lµ mét v¨n b¶n: nã cã chñ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc và diễn đạt một ý trọn vẹn - Quan s¸t c©u hái d,®,e - Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng : - Cho biết lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng + Đây là một văn bản vì đó là chuỗi lời trong buổi lễ khai giảng năm học có phải là là nói có chủ đề, có sự liên kết về nội dung: v¨n b¶n kh«ng? V× sao? báo cáo thành tích năm học trước, phương hướng năm học mới.  Lời phát biểu của thầy cô hiệu trưởng - Bøc th­ em viÕt cho b¹n cã ph¶i lµ v¨n b¶n lµ mét d¹ng v¨n b¶n nãi. kh«ng? V× sao? - Bức thư: Là một văn bản vì có chủ đề, cã néi dung thèng nhÊt t¹o sù liªn kÕt. đó là dạng văn bản viết. * Kh¸i niÖm: V¨n b¶n lµ mét chuçi lêi nãi VËy em hiÓu thÕ nµo lµ v¨n b¶n? miệng hay bài viết có chủ đề thống nhất, có liên kết mạch lạc, vận dụng phương thức biểu đạt phù hợp để thực hiện ục đích giao tiÕp Hoạt động 3: Hướng dẫn cho HS nắm được 2. Kiểu văn bản và phương thức kiểu văn bản và phương thức biểu đạt. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> biểu đạt: a. VD:. 1. KiÓu v¨n b¶n phương thức biểu đạt Tù sù. 2. Miªu t¶. 3. BiÓu c¶m. Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc T¸i hiÖn tr¹ng th¸i sù vËt, con người Bµy tá t×nh c¶m, c¶m xóc.. 4. NghÞ luËn. Bàn luận: Nêu ý kiến đánh giá.. 5. ThuyÕt minh. 6. Hµnh chÝnh c«ng vô. TT. Mục đích giao tiếp. VÝ dô TruyÖn: TÊm C¸m + Miªu t¶ c¶nh + C¶nh sinh ho¹t. Giới thiệu đặc điểm, tính chất, phương pháp. Trình bày ý mới quyết định thể hiÖn, quyÒn h¹n tr¸ch nhiÖm giữa người và người.. + Tôc ng÷: Tay lµm... + Lµm ý nghÞ luËn Từ đơn thuốc chữa bệnh, thuyÕt minh thÝ .ngiÖm §¬n tõ, b¸o c¸o, th«ng b¸o, giÊy mêi.. - GV treo b¶ng phô - GV giới thiệu 6 kiểu văn bản và phương thức - 6 Kiểu văn bản và phương thức biểu đạt:: biếu đạt. tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m, nghÞ luËn, thuyÕt minh, hµnh chÝnh, c«ng vô. - LÊy VD cho tõng kiÓu v¨n b¶n? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu - Líp 6 häc: vb¶n tù sù, miªu t¶. g×? b. Ghi nhí: SGK - tr17 Hoạt động 4 iii. LuyÖn tËp: - Cho HS lµm bµi tËp 1. Chọn các tình huống giao tiếp, lựa chọn kiểu văn bản và phương thức biểu đạt phù hợp - Hµnh chÝnh c«ng vô - Tù sù - Miªu t¶ - ThuyÕt minh - BiÓu c¶m - NghÞ luËn 2. Các đoạn văn, thơ thuộc phương thức biểu đạt nào? a. Tù sù b. Miªu t¶ c. NghÞ luËn d. BiÓu c¶m ®. ThuyÕt minh 3. TruyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn thuéc kiÓu v¨n b¶n tù sù v×: c¸c sù viÖc trong truyÖn ®­îc kÓ kÕ tiÕp nhau, sù viÖc nµy nèi tiÕp sù viÖc kia nh»m nªu bËt néi dung, ý nghÜa. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Lµm bµi tËp 3, 4, 5 S¸ch bµi tËp tr8. -----------------------------------------------------. TuÇn 2 TiÕt 5- 6. Bµi 2:. Th¸nh Giãng. V¨n b¶n:. (TruyÒn thuyÕt) A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - N¾m ®­îc néi dung, ý nghÜa vµ mét sè nÐt nghÖ thuËt tiªu biÓu cña truyÖn th¸nh Giãng. - KÓ l¹i ®­îc truyÖn nµy B. ChuÈn bÞ:. 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> - Gi¸o viªn:. + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. KÓ tãm t¾t tryÒn thuyÕt b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy? Qua truyÒn thuyÕt Êy nh©n d©n ta m¬ ­íc ®iÒu g×? 2. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh©n vËt Lang Liªu? 3. Bµi míi Chủ đề đánh giặc cứu nước là chủ đề lớn, cơ bản, xuyên suốt LS văn häc VN nãi chung, v¨n häc d©n gian VN nãi riªng. Th¸nh Giãng lµ truyện dân gian thể hiện rất tiêu biểu và độc đáo chủ đề này. Đây là một câu chuyện hay và hấp dẫn, lôi cuốn biết bao thế hệ người VN. Điều gì đã làm nên sức hấp dẫn, lôi cuốn của câu chuyện như vậy? Hi vọng rằng bài học hôm nay cô trò chúng ta sẽ giải đáp được thắc mắc đó. *. Bµi míi Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. §äc vµ t×m hiÓu chung: - GV hướng dẫn HS đọc diễn cảm 1. §äc: - GV đọc mẫu 1 đoạn - Gọi 3 HS lần lượt đọc - Em h·y kÓ tãm t¾t nh÷ng sù viÖc 2. KÓ tãm t¾t: Nh÷ng sù viÖc chÝnh: chÝnh cña truyÖn? - Sự ra đời của Thánh Gióng - Thánh Gióng biết nói và nhận trách nhiệm đánh giÆc - Th¸nh Giãng lín nhanh nh­ thæi - Thánh Gióng vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt đi đánh giặc và đánh tan giặc. - Vua phong TG là Phù Đổng Thiên Vương và nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña Th¸nh Giãng. - Hướng dẫn HS tìm hiểu chú thích 3. Chú thích: 1,2,4,6,10,11,17,18,19 Hoạt động 2: II. T×m hiÓu v¨n b¶n: - Phần mở đầu truyện ứng với sự việc nào? 1. Sự ra đời của Thánh Gióng: - Thánh Gióng ra đời như thế nào? - Bµ mÑ ­ím ch©n - thô thai 12 th¸ng míi sinh; - Nhận xét về sự ra đời của Thánh Gióng? - Sinh cậu bé lên 3 không nói, cười, đi;  Khác thường, kì lạ, hoang đường 2. Thánh Gióng lớn lên và ra trận đánh giặc: - Th¸nh Giãng cÊt tiÕng nãi khi nµo? H·y - TiÕng nãi ®Çu tiªn cña Th¸nh Giãng lµ tiÕng ph©n tÝch ý nghÜa cña chi tiÕt nµy? nói đòi đánh giặc.  §©y lµ chi tiÕt thÇn k× cã nhiÒu ý nghÜa: + Ca ngợi ý thức đánh giặc cứu nước: ban đầu nói là nói lời quan trọng, lời yêu nước, ý thức đối với đất nước được đặt lên hàng đầu. + Giãng lµ h×nh ¶nh cña nh©n d©n, lóc b×nh thường thì âm thầm lặng lẽ nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thì đứng ra cứu nước ®Çu tiªn. - Sau hôm gặp sứ giả, Gióng có điều gì - Gióng lớn nhanh như thổi. vươn vai thành khác thường, điều đó có ý nghĩa gì? tr¸ng sÜ: + Đáp ứng nhiệm vụ cứu nước. Việc cứu nước lµ rÊt hÖ träng vµ cÊp b¸ch, Giãng ph¶i lín nhanh mới đủ sức mạnh kịp đi đánh giặc. Hơn nữa, ngày xưa ND ta quan niệm rằng, người anh hïng ph¶i khæng lå vÒ thÓ x¸c, søc m¹nh, chiến công. Cái vươn vai của Gióng để đạt đến. 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> độ phi thường ấy. + Là tượng đài bất hủ về sự trưởng thành vượt bậc, về hùng khí, tinh thần của dân tộc trước n¹n ngo¹i x©m. - Chi tiÕt bµ con ai còng vui lßng gãp g¹o - Bµ con lµng xãm gãp g¹o nu«i Giãng: nu«i Giãng cã ý nghÜa g×? + Gióng lớn lên bằng thức ăn, đồ mặc của * GV: Ngày nay ở làng Gióng người ta vẫn nhân dân, được nuôi dưỡng bằng những cái tổ chức cuộc thi nấu cơm, hái cà nuôi bình thường, giản dị, Gióng không hề xa lạ Giãng. §©y lµ h×nh thøc t¸i hiÖn qu¸ khø víi nh©n d©n. Giãng ®©u chØ lµ con cña mét bµ mÑ mµ lµ con cña c¶ lµng, cña nh©n d©n. rÊt giµu ý nghÜa. + ND rất yêu nước, ai cũng mong Gióng ra trËn. + Søc m¹nh cña Giãng lµ søc m¹nh cña toµn d©n. - Thánh Gióng ra trận đánh giặc: - Tìm những chi tiết về việc Gióng ra trận Gióng đánh giặc không những bằng vũ khí mà bằng cả cỏ cây của đất nước, bằng những đánh giặc? - Chi tiết TG nhổ tre đánh giặc có ý nghiã gì có thể giết được giặc. Bác Hồ nói: "Ai có súng thì dùng súng, ai có gươm thì dùng g×? gươm, không có gươm thì dùng cuốc, thuổng, gËy géc." 3. Th¸nh Giãng bay vÒ trêi: - C©u chuyÖn kÕt thóc b»ng sù viÖc g×? - Vì sao tan giặc Gióng không về triều để - Đây là sự ra đi thật kì lạ mà cùng thật cao quÝ , chøng tá Giãng kh«ng mµng danh lîi, nhËn t­øoc léc mµ l¹i vÒ trêi? đồng thời cho chúng ta thấy thái độ của nhân dân ta đối với người anh hùng đánh giặc cứu nước. ND yêu mến, trân trọng muốn giữ mãi hình ảnh của người anh hùng nên đã để gióng vÒ víi câi v« biªn, bÊt tö. Bay lªn trêi Giãng là non nước, là đất trời, là biểu tượng của người dân Văn Lang. * ý nghĩa của hình tượng Thánh Gióng: - Là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người - Hình tượng TG trong truyện có ý nghĩa anh hùng diệt giặc cứu nước. g×? - Là người anh hùng mang trong mình sức mạnh cộng đồng buổi đầu dựng nước. * C¬ së lÞch sö cña truyÖn: - Theo em, truyện TG liên quan đến sự thật Cuộc chiến tranh tự vệ ngày càng ác liệt đòi LS nµo? hỏi phải huy động sức mạnh của cả cộng đồng. - Số lượng và kiểu loại vũ khí của người Việt cổ tăng lên từ giai đoạn Phùng Nguyên đến §«ng S¬n. Hoạt động 3: III. ghi nhí: SGK - TR23 Hoạt động 4 iV. LuyÖn tËp: - GV cho HS ghi c©u 1. TruyÒn thuyÕt TG kÕt thóc víi h×nh ¶nh Giãng cïng ngùa bay vÒ hái trêi. - KÞch b¶n phim ¤ng Giãng (T« Hoµi) kÕt thóc víi h×nh ¶nh: tr¸ng sÜ Gióng cùng ngựa sắt thu nhỏ dần thành em bé cưỡi trâu trở về trên đường làng mát rượi bóng tre. - Em h·y so s¸nh vµ nªu nhËn xÐt vÒ hai c¸ch kÕt thóc Êy? * Gîi ý: - Hình ảnh gióng bay về trời phù hợp với sự ra đời thần kì của nhân vËt: Giãng lµ thÇn ®­îc trêi cö xuèng gióp vua Hïng ®uæi giÆc, ®uæi giÆc xong Giãng l¹i bay vÒ trêi. - H×nh ¶nh giãng trong phÇn kÕt thóc cña bé phim cña T« Hoµi nªu bật ý nghĩa tượng trưng của nhân vật: Khi đất nước có giặc" mỗi chú. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> bé đều nằm mơ ngựa sắt" đều nằm mơ thành Phù Đổng " vụt lớn lên đánh đuổi giặc Ân" (Tố Hữu) khi đất nước thanh bình, các em vẫn là những em bé trăn trâu hiền lành, hồn nhiên " Súng gươm vứt bỏ lại hiÒn nh­ x­a". 2. Tại sao hội thi thể thao trong nhà trường lại mang tên "Hội khoẻ Phï §æng" - §©y lµ héi thao dµnh cho løa tuæi thiÕu nhi (løa tuæi Giãng) môc đích của cuộc thi là khoẻ để học tập tốt, lao động tốt góp phần vào sự nghiệp bảo vệ và XD đất nước. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - S­u tÇm mét sè ®o¹n th¬, v¨n nãi vÒ Th¸nh Giãng - Vẽ tranh Gióng theo tưởng tượng của em. - Chuẩn bị bài Từ mượn - T­ liÖu: C©y xu©n nói vÏ phñ m©y ngµn Mu«n to¶ ngµn hång r¹ng thÕ gian Ngùa s¾t vÒ trêi tªn t¹c m·i Anh hïng mét thuë víi thÕ gian (Ng« Chi Lan - thêi Lª) * Đảng ta vĩ đại thật. Một ví dụ: Trong LS ta có ghi truyện vị anh hùng dân tộc là Thánh Gióng đã dùng gốc tre đuổi giặc Ân. Trong những ngày đầu kháng chiến, Đảng ta đã lãnh đạo hàng nghìn, vạn anh hùng noi gương Thánh Gióng dùng gậy tầm vông đấu tranh víi thùc d©n Ph¸p. (Hồ Chí Minh - Đảng ta thật vĩ đại) ----------------------------------------------------------------------. Từ mượn. TiÕt 7:. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Hiểu được thế nào là từ mượn. - Bước đầu sử dụng từ mượn một cách lí trong nói và viết. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. Phân biệt từ đơn và từ phức? Lấy VD? 3. Bµi míi TiÕng ViÖt cña chóng ta v« cïng phong phó. ngoµi nh÷ng tõ thuÇn ViÖt, ông cha ta còn mượn một số từ của nước ngoài để làm giàu thêm ngôn ngữ của ta. Vậy từ mượn là những từ như thế nào? Khi mượn ta phải tu©n thñ nh÷ng nguyªn t¾c g×? Bµi tõ mù¬n h«m nay sÏ gióp c¸c em hiểu rõ điều đó. Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. từ thuần Việt và từ mươn: - GV treo bảng phụ đã viết VD. 1. VÝ dô: - VD trªn thuéc v¨n b¶n nµo? Nãi vÒ ®iÒu g×? Chú bé vùng dậy, vươn vai một cái - Dùa vµo chó tÝch sau v¨n b¶n Th¸nh Giãng, em bçng biÕn thµnh mét tr¸ng sÜ m×nh cao hãy giải thích nghĩa của từ trượng, tráng sĩ? hơn trượng. * NhËn xÐt: - Theo em, từ trượng, tráng sĩ dùng để biểu thị gì? - Trượng: đơn vị đo độ dài = 10 thước. 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - §äc c¸c tõ nµy, c¸c em ph¶i ®i t×m hiÓu nghÜa cña nã, vËy theo em chóng cã n»m trong nhãm tõ do «ng cha ta s¸ng t¹o rakh«ng? - Trong TiÕng ViÖt ta cã c¸c tõ kh¸c thay thÕ cho nó đúng nghĩa thích hợp không? - Qua phÇn t×m hiÓu trªn, em hiÓu thÕ nµo lµ tõ mượn? từ thuần Việt?. TQ cæ tøc 3,33m. ë ®©y hiÓu lµ rÊt cao. - Tráng sĩ: người có sức lực cường tr¸ng, chÝ khÝ m¹nh mÏ, hay lµm viÖc lín.  Hai từ này dùng để bểu thị sự vật, hiện tượng, đặc điểm. - Hai tõ nµy kh«ng ph¶i lµ tõ do «ng cha ta sáng tạo ra mà là từ đi mượn ở nước * Bµi tËp nhanh: H·y t×m tõ ghÐp H¸n ViÖt cã yÕu ngoµi. tố sĩ đứng sau? - Các từ không phải là từ mượn đọc lên - Theo em, từ trượng, tráng sĩ có nguồn gốc từ ta hiểu nghĩa ngay mà không cần phải ®©u? gi¶i thÝch. - Em hãy đọc to các từ trong mục 3 - Em cã nhËn xÐt g× vÒ h×nh thøc ch÷ viÕt cña c¸c tõ: ra-®i-«, in-t¬-nÐt, sø gi¶, giang san? * GV: Mét sè tõ: ti vi, xµ phßng, mÝt tinh, ga.. cã 2. Ghi nhí: nguån gèc Ên ¢u nh­ng ®­îc ViÖt ho¸ cao h¬n a. Tõ thuÇn ViÖt: viết như chữ Việt. Vậy theo em, chúng ta thường b. Từ mượn: mượn tiếng của nước nào? c. Nguồn gốc từ mượn: - Qua việc tìm hiểu VD, em hãy nêu nhận xét của * Mượn từ tiếng Hán em về cách viết từ mượn * Mượn từ ngôn ngữ ấn Âu - Tìm một số từ mượn mà em biết và nói rõ nguồn 4. Cách viết từ mượn gèc? * Ghi nhí: SGK- tr25 - H·y nh¾c l¹i nh÷ng ®iÒu cÇn ghi nhí trong môc Hoạt động 2: II. nguyên tắc mượn từ: - §äc to phÇn trÝch ý kiÕn cña B¸c 1. VD: Hå? - MÆt tÝch cùc: lµm giµu ng«n ng÷ d©n téc - Theo em, việc mượn từ có tác dụng - Mặt tiêu cực: làm cho ngôn ngữ dân tộc bị pha g×? t¹p. - Nếu mượn từ tuỳ tiện có được kh«ng? 2. Ghi nhí 2: SGK - 25 - Em h·y rót ra kÕt luËn vÒ nguyªn t¾c mượn từ? - Bµi häc h«m nay cÇn n¾m v÷ng nh÷ng néi dung g×? Hoạt động 3: III. luyÖn tËp: - Gọi HS đọc bài tập và Bài 1. Ghi lại các từ mượn yªu cÇu HS lµm a. Mượn từ Hán Việt: vô cùng, ngạc nhiên, tự nhiên, sính lễ b. Mượn từ Hán Việt: Gia nhân c. Mượn từ Anh: pốp, Mai-cơn giắc-xơn, in-tơ-nét. Bài 2: Xác định nghĩa của từng tiếng tạo thành từ Hán Việt - Khán giả: người xem + Kh¸n: xem + Giả: người - Thính giả: người nghe + ThÝnh: nghe + giả: người - Độc giả: người đọc + Độc: đọc + Giả: người - YÕu ®iÓm: ®iÓm quan träng + yÕu: quan träng + §iÓm: ®iÓm - Yếu lược: tóm tắt những điều quan trọng + YÕu: quan träng + Lược: tóm tắt - Yếu nhân: người quan trọng + YÕu: quan träng. 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> + Nhân: người Bài 3: Hãy kể tên một số từ mượn - Là tên các đơn vị đo lường: mét, lít, km, kg... - Là tên các bộ phận của chiếc xe đạp: ghi- đông, pê-đan, gác đờ- bu... - Là tên một số đồ vật: ra-đi-ô, vi-ô-lông... Bài 4: Các trừ mượn: phôn, pan, nốc ao - Dïng trong hoµn c¶nh giao tiÕp th©n mËt, viÕt tin trªn b¸o. + ¦u ®iÓm: ng¾n gän + Nhược điểm: không trang trọng 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - Lµm bµi tËp 4,5,6 SBT-TR 11+ 12 - So¹n: T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. --------------------------------------------------. T×m hiÓu chung vÒ v¨n tù sù. TiÕt 8:. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - Nắm được mục đích giao tiếp của tự sự - Có khái niệm sơ bộ về phương thức tự sự trên cơ sở hiểu được mục đích giao tiếp của rự sự và bước đầu biết phân tích các sự việc trong tự sự. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt c¸c sù vÞªc - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: V¨n b¶n lµ g×? LÊy VD? 3. Bµi míi Các em đã được nghe ông bà, cha, mẹ kể những câu chuyện mà các em quan tâm, yêu thích. Mỗi truyện đều có ý nghĩa nhất định qua các sù vÞªc x¶y ra trong truyÖn. §ã lµ mét thÓ lo¹i gäi lµ tù sù. VËy tù sù cã ý nghĩa gì? Phương thức tự sự như thế nào? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu điều đó. Hoạt động của thầy. Nội dung cần đạt. I. ý nghĩa và đặc điểm chung của phương thức tự sự: Hoạt động 1: 1. ý nghÜa cña tù sù: - Hµng ngµy c¸c em cã kÓ chuyÖn vµ a. T×m hiÓu VD: nghe kể chuyện không? Đó là những - Hàng ngày ta thường được nghe hoặc kể chuyện chuyÖn g×? văn học, chuyện đời thường, chuyện cổ tích, sinh ho¹t. - Khi nghe nh÷ng yªu cÇu vµ c©u hái: + Bà ơi! bà kể chuyện cổ tích cho cháu - Kể chuyện để biết, để nhận thức về người, sự ®i! vật, sự việc, để giải thích để khên chê, để học tập. + Cậu kể cho mình nghe, Lan là người Đối với người nghe là muốn tìm hiêủ, muốn biết, nh­ thÕ nµo? đối với người kể là thông báo, cho biết, giải Theo em người nghe muốn biết điều gì thích... và người kể phải làm gì? - Trong trường hợp trên nếu muốn cho mọi người biêt Lan là một người bạn tốt, em ph¶i kÓ nh÷ng viÖc nh­ thÕ nµo vÒ Lan? V× sao? NÕu em kÓ mét c©u chuyÖn không liên quan đến Lan là người bạn tốt b. Kết luận: Tự sự giúp người nghe hiểu biết về. 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> th× c©u chuyÖn cã ý nghÜa kh«ng? người, sự vật, sự việc. Để giải thích, khen, chê qua việc người nghe thông báo cho biết. - VËy tù sù cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? 2. Đặc điểm chung của phương thức tự sự: Hoạt động 2: - V¨n b¶n Th¸nh Giãng kÓ vÒ ai? ë thêi a. T×m hiÓu VD: - Các sự việc trước sau của truyện TG nµo? KÓ vÒ viÖc g×? - Hãy liệt kê các sự việc trước sau của 1. Sự ra đời của Thánh Gióng 2. TG biết nói và nhận trách nhiệm đánh giặc truyÖn? * GV đưa bảng phụ đã viết sẵn các sự 3. TG lớn nhanh như thổi 4. TG vươn vai thành tráng sĩ cưỡi ngựa sắt, mặc viÖc áo giáp sắt đi đánh giặc. 5. TG đánh tan giặc 6. TG bay vÒ trêi 7. Vua lập đền thờ, phong danh hiệu. - Em thÊy c¸c sù viÖc ®­îc s¾p xÕp vµ cã 8. Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i.  Tr×nh bµy mét chuçi c¸c sù viÖc liªn tiÕp. liên quan đến nhau không? * GV: C¸c sù viÖc x¶y ra liªn tiÕp cã ®Çu có cuối, sự việc xảy ra trước là nguyên nhân dẫn đến sự việc xảy ra sau, ta gọi - Chuỗi các sự việc từ đầu đến cuối dẫn đến kết thúc và có một ý nghiã nhất định. đó là một chuỗi các sự việc. - Chuỗi các sự việc từ đầu đến cuối rong - Nếu ta đảo các sự việc thì không được vì phá vỡ trật tự, ý nghĩa không đảm bảo, người nghe sẽ truyÖn cã ý nghÜa g×? - Nếu ta đảo trật rự các sự việc: sự việc 4 không hiểu. Tự sự phải dẫn đến một kết thúc, thểv lên trước, sự việc 3 xuống sau cùng có hiện một ý nghĩa, - Mục đích của người kể: ca ngợi, bày tỏ lòng biết ®­îc kh«ng? V× sao? - Mục đích của người kể qua các chuỗi ơn. giải thích. sự việc là gì? - Nếu truyện TG kết thúc ở - Tự sự giúp người kửe giải thích sự việc, tìm hiểu con người, nêu vấn đề và bày tỏ thái độ khen, sù viÖc 5 th× sao? * GV: Ph¶i cã 8 sù viÖc míi nãi lªn lßng chª,.. biết ơn, ngưỡng mộ của nhân dân, các dấu tích nói lên TG dường như là có thật, đó là truyện TG toàn vẹn. Như vậy, căn cứ vào mục đích giao tiếp mà người ta có thể lựa chon, sắp xếp các sù viÖc thµnh chuçi. Sù viÖc nµy liªn quan đến sự việc kia  kết thúc  ý nghĩa đó chính là tự sự - Qua việc tìm hiểu, em hãy rút ra đặc b. Ghi nhí: SGK - tr28 điểm chung của phương thức tự sự? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu g×? * GV: nhÊn m¹nh nh÷ng ®iÓm cÇn l­u ý trong phÇn ghi nhí. Hoạt động 3: II. luyÖn tËp: - Đọc câu chuyện và cho Bài 1: Truyện kể diễn biến tư tưởng của ông gìa mang màu sắc biÕt: trong truyÖn nµy, hãm hØnh; kÓ theo tr×nh tù thêi gian, c¸c sù viÖc nèi tiÕp nhau, kÕt phương thức tự sự được thúc bất ngờ; thể hiện tư tưởng yêu cuộc sống, dù kiệt sức thì sống thÓ hiÖn nh­ thÕ nµo? cïng h¬n chÕt. C©u chuyÖn thÓ hiÖn ý Bµi 2: nghÜa g×? - §©y lµ bµi th¬ tù sù - Bµi th¬ kÓ chuyÖn bÐ M©y vµ mÌo con rñ nhau bÉy chuét nh­ng mèo tham ăn quá nên đã mắc vào bẫy. Hoặc đúng hơn là mèo thèm quá đã chuôi vào bẫy ăn tranh phần của chuột và ngủ ở trong bÉy. - Tuy diễn đạt bằng thơ năm tiếng nhưng bài thơ đã kể lại một câu chuyÖn cã ®Çu, cã cuèi, cã nh©n vËt, chi tiÕt, diÔn biÕn sù viÖc nhằm mục đích chế giễu tính tham ăn của mèo đã khiến mèo tự sa bÉy cña chÝnh m×nh  Bµi th¬ tù sù. - Yªu cÇu HS kÓ miÖng - Yªu cÇu kÓ: T«n träng m¹ch kÓ trong bµi th¬.. 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> c©u chuyÖn trªn. + Bé mây rủ mèo con đánh bẫy lũ chuột nhắt bằng cá nướng thơm lõng, treo l¬ löng trong c¸i c¹m s¾t. + Cả bé, cả mèo đều nghĩ chuột tham ăn nên mắc bẫy ngay. + §ªm, M©y n»m m¬ thÊy c¶nh chuét bÞ sËp bÉy ®Çy lång. chóng chÝ cha, chÝ choÐ khãc lãc, cÇu xin tha m¹ng. + S¸ng h«m sau, ai ngê khi xuèng bÕp xem, bÐ M©y ch¼ng thÊy chuột, cũng chẳng còn cá nướng, chỉ có ở giữa lồng, mèo ta đang cuén trßn ng¸y kh× khß...ch¾c mÌo ta ®ang m¬. Bµi 3: - V¨n b¶n 1 lµ mét b¶n tin, néi dung kÓ l¹i cuéc khai m¹c tr¹i ®iªu kh¾c quèc tÕ lÇ thø 3 t¹i thµnh phè HuÕ chiÒu 3-4- 2002. - Văn bản 2: Đoạn văn "Người Âu Lạc đánh quân Tần xâm lược là mét bµi trong LS líp 6 C¶ hai v¨n b¶n dÒu cã méi dung tù sù víi nghÜa kÓ chuyÖn, kÓ viÖc. Tự sự ở đây có vai trò giới thiệu, tường thuật, kể chuyện thời sự hay LS.. - §äc yªu cÇu bµi tËp 3. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp, lµm bµi tËp 4,5. - So¹n: S¬n Tinh, Thuû Tinh. ------------------------------------------------TuÇn 3 TiÕt 9:. Bµi 3: V¨n b¶n. S¬n Tinh, Thuû Tinh (TruyÒn thuyÕt). A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: Hiểu được truyền thuyết Sơn Tinh, Thuỷ Tinh nhằm giải thích hiện tượng lũ lụt xảy ra ở châu thổ Bắc Bộ thuở các vua Hùng dựng nước và khát vọng của người Việt cổ trong việc giải thích vµ chÕ ngù thiªn tai lò lôt, b¶o vÖ cuéc sèng cña m×nh. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. Nêu ý nghĩa của truyền thyết Thánh Gióng? Trong truyện đó, em thÝch h×nh ¶nh, chi tiÕt nµo nhÊt? V× sao? 3. Bµi míi. Sơn Tinh, Thuỷ Tinh là thần thoại cổ đã được lịch sử hoá trở thành một truyền thuyết tiêu biểu trong chuỗi truyền thuyết về thời đại các vua Hùng. Đó là câu chuyện tưởng tượng hoang đường nhưng có cơ sở thùc tÕ. TruyÖn rÊt giµu gi¸ trÞ vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt. Mét sè nhµ thơ đã lấy cảm hứng hình tượng từ tác phẩm để sáng tác thơ ca.. Hoạt động của thầy Nội dung cần đạt Hoạt động 1: I. §äc vµ t×m hiÓu chung: - GV đọc mẫu sau đó gọi HS đọc lại 1. §äc: - Em h·y tãm t¾t c¸c sù viÖc chÝnh? 2. C¸c sù viÖc chÝnh: - Vua Hïng kÐn rÓ. - ST,TT cÇu h«n, ®iÒu kiÖn chän rÓ cña vua - SÝnh lÔ cña vua Hïng - ST rước Mị Nương về núi. - TT næi gi¹n. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> - T×m hiÓu c¸c chó thÝch 1,3,4 - Theo em, ST, TT cã ph¶i lµ tõ thuÇn ViÖt kh«ng? Nã thuéc líp tõ nµo mµ ta míi häc? - VB ST,TT lµ truyÖn truyÒn thuyÕt, em hãy xác định bố cục 3 phần của truyện?. - Hai bªn giao chiÕn - N¹n lò lôt ë s«ng Hång. 3. Chó thÝch: 4. Bè côc: - Më truyÖn: Vua Hïng kÐn rÓ - Th©n truyÖn: ST,TT cÇu h«n vµ cuéc giao tranh gi÷a hai thÇn - TruyÖn cã mÊy nh©n vËt? nh©n vËt nµo lµ - KÕt truyÖn: kÕt qu¶ cuéc giao tranh * Nh©n vËt : nh©n vËt chÝnh? V× sao? * GV: Chóng ta sÏ t×m hiÓu kÜ vÒ vai trß - TruyÖn cã 5 nh©n vËt cña c¸c nh©n vËt trong bµi sau: Sù viÖc vµ - Nh©n vËt chÝnh ST, TT: c¶ hai dÒu xuÊt hiÖn ë mọi sự việc. Hai vị thần này là biểu tượng của nh©n vËt trong v¨n tù sù. thiên nhiên, sông núi cùng đến kén rể, đi suốt diÔn biÕn c©u chuyÖn. Hoạt động 2: II. T×m hiÓu v¨n b¶n: - PhÇn më truyÖn giíi thiÖu víi chóng ta 1. Vua Hïng kÐn rÓ: ®iÒu g×? - Mị Nương xinh đẹp, nết na. - ý định của vua Hùng đã dẫn đến sự việc 2. Sơn Tinh, Thuỷ Tinh cầu hôn và cuộc giao tranh gi÷a hai thÇn: g×? a. S¬n Tinh, Thuû Tinh cÇu h«n: - Chi tiÕt: SGK - T×m nh÷ng chi tiÕt giíi thiÖu hai thÇn? - Hai vÞ thÇn khæng lå, uy nghi, tµi n¨ng siªu - Qua đó em thấy hai thần như thế nào? - Kịch tính của câu chuyện bắt đầu từ khi phàm, họ có chung một ước nguyện là được cưới Mị Nương làm vợ nµo? - Hai vÞ thÇn cïng xuÊt hiÖn - Thái độ của Vua Hùng ra sao? - Vua Hùng băn khoăn, khó xử, đặt diều kiện. - Điều kiện vua Hùng đặt ra là gì? - Em hãy nhận xét về đồ sính lễ của vua - Đồ sính lễ của vua Hùng kì lạ và khó kiếm nhưng đều là những con vật sống ở trên cạn. Qua Hïng? đó ta thấy vua Hùng ngầm đứng về phía ST, vua - Có ý kiến cho rằng: Vua Hùng đã có ý đã bộc lộ sự thâm thuý, khôn khéo chän ST nh­ng còng kh«ng muèn mÊt lßng TT nªn míi bµy ra cuéc ®ua tµi vÒ nép sÝnh lÔ. ý kiÕn cña em nh­ thÕ nµo? - Qua đó, em thấy vua Hùng ngầm đứng về phía ai? Vua Hùng là người như thế nµo? - Thái độ của vua Hùng cúng chính là thái độ của nhân dân ta đối với nhân vật? Đó là thái độ như thế nào? * GV: Người Việt thời cổ cư trú ở vùng ven nói chñ yÕu sèng b»ng nghÒ trång lóa nước. Núi và đất là nơi họ xây dựng bản làng và gieo trồng, là quê hương, là ích lợi, là bè bạn. Sông cho ruộng đồng chất phù sa cùng nước để cây lúa phát triển những nếu nhiều nước quá thì sông nhấn chìm hoa màu, ruộng đồng, làng xóm. Điều đó đã trở thành nỗi ám ảnh đối với tổ tiên người Việt. - Ai là người được chọn làm rể vua hùng? - Em hãy tưởng tượng cảnh ST rước Mị Nương về núi. - Kh«ng lÊy ®­îc vî, Thuû Tinh míi giËn, em h·y thuËt l¹i cuéc giao tranh gi÷a hai chµng? - Trong trí rưởng tượng của người xưa, ST,TT đại diện cho lực lượng nào? * Cuéc giao tranh gi÷a hai chµng: - Theo dâi cuéc giao tranh gi÷a ST vµ TT. 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> em thÊy chi tiÕt nµo lµ næi bËt nhÊt? V× - Hai thÇn giao tranh quyÕt liÖt. sao? - TT đại diện cho cái ác, cho hiện tượng thiên tai lò lôt. - ST: đại diện cho chính nghĩa, cho sức mạnh cña nh©n d©n chèng thiªn tai. - Chi tiết: nước sông dâng... miêu tả đứng tính chất ác liệt của cuộc đấu tranh chống thiên tai gay go, bÒn bØ cña nh©n d©n ta. - KÕt qu¶ cuéc giao tranh? 3. KÕt qu¶ cuéc giao tranh: - S¬n Tinh th¾ng TT. - N¨m nµo còng th¾ng. Hoạt động 3: III. ý nghÜa v¨n b¶n: - Mét kÕt thóc truyÖn nh­ thÕ ph¶n ¸nh sù * Néi dung: thËt LS g×? - Giải thích hiện tượng mưa gió, bão lụt; - Ngoµi ý nghÜa trªn, TruyÒn thuyÕt ST,TT - Ph¶n ¸nh ­íc m¬ cña nh©n d©n ta muèn chiÕn cßn cã ý nghÜa nµo kh¸c khi g¾n liÒn víi th¾ng thiªn tai, b·o lôt. thời đại dựng nước của các vua Hùng? - Ca ngợi công lao trị thuỷ, dựng nước của cha - Các nhân vật ST, TT gây ấn tượng mạnh ông ta. khiến người đọc phải nhớ mãi. Theo em, * Nghệ thuật: điều đó có được là do đâu? - Xây dựng hình tượng hình tượng nghệ thuật kì ảo mang tính tượng trưng và khái quát cao. Hoạt động 4 IV. ghi nhí: SGK tr-34 Hoạt động 5: V. LuyÖn tËp: 1. KÓ diÔn c¶m truyÖn? 2. Từ truyện ST,TT, em suy nghĩ gì về chủ trương xây dựng, củng cố đê ®iÒu, nghiªm cÊm n¹n ph¸ rõng trång thªm... * Gợi ý: Đảng và nhà nước ta đã ý thức được tác hại to lớn do thiên tai gây ra nên đã chỉ đạo nhân dân ta có những biện pháp phòng chống h÷u hiÖu, biÕn ­íc m¬ chÕ ngù thiªn tai cña nh©n d©n thêi x­a trë thµnh hiÖn thùc. 3. V× sao v¨n b¶n ST,TT ®­îc coi lµ truyÒn thuyÕt? - Thể hiện đầy đủ các đặc điểm của truyền thuyết. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Lµm bµi tËp 3 SGK, bµi tËp 1 SBT - tr15 - So¹n: T×m hiÓu nghÜa cña tõ. ---------------------------------------------. NghÜa cña tõ. TiÕt 10:. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh n¾m ®­îc: - ThÕ nµo lµ nghÜa cña tõ - Mét sè c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + B¶ng phô viÕt VD vµ bµi tËp - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. Kiểm tra bài 1. Những từ sau đây từ nào là từ mượn và mựơn của ngôn ngữ nào: cò: - Chế độ, chính thống, triều đình, tiến sĩ, xung đột, cảnh giới, ân xá. (Hán) - Xµ phßng, ga, phanh, len, lèp...(Ên ¢u) 3. Bµi míi Em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ "nao nóng". VËy nghÜa cña tõ lµ g×? Dùa vào đâu để ta giải thích? Bài học hôm nay các em sẽ hiểu rõ điều đó.. 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Hoạt động của thầy Hoạt động 1: - GV đưa bảng phụ đã viết sẵn VD - C¸c chó thÝch trªn ë v¨n b¶n nµo? - Mçi chó thÝch trªn gåm mÊy bé phËn? - Bé phËn sau dÊu hai chÊm cho ta hiÓu g× vÒ tõ? - Em hiÓu tõ "®i", "ch¹y" nghÜa lµ thÕ nµo? - Tõ «ng, bµ. chó, mÑ...cho ta biÕt ®iÒu g×? - NghÜa cña tõ øng víi phÇn nµo trong m« h×nh? - VËy em hiÓu thÕ nµo lµ nghÜa cña tõ?. - GV ®­a b¶ng phô. Nội dung cần đạt i. NghÜa cña tõ lµ g×? 1. VÝ dô: SGK - Tr35 * NhËn xÐt: - Mçi chó thÝch gåm hai bé phËn: mét bé phËn lµ tõ vµ bộ phận sau dấu hai chấm để nói rõ nghĩa của từ ấy. - Bé phËn sau dÊu hai chÊm cho ta biÕt ®­îc tÝnh chÊt mµ tõ biÓu thÞ - Cho ta biết hoạt động, quan hệ mà từ biểu thị - Nghi· cña tõ øng víi phÇn néi dung. 2. Kh¸i niÖm: NghÜa cña tõ lµ néi dung (sù vËt, tÝnh chất, hoạt động, quan hệ) mà từ biểu thị 3. Bµi tËp: 1. Em hãy điền các từ "đề bạt, đề cử, đề xuất"vào chỗ trèng: - ...trình bày ý kiến hoặc nguyện vọng lên cấp trên. (đề đạt) -....cử ai đó giữ chức vụ cao hơn mình.(đề bạt) -... giới thiêụ ra để lựa chọn và bầu cử (đề cử) -... đưa vấn đề ra để xem xét, giải quyết. (đề xuất) 2. Chän trong sè c¸c tõ: chÕt, hi sinh, thiÖt m¹ng... mét từ thích hợp để điền vào chỗ trống. - Trong trận chiến dấu ác liệt vừa qua, nhiều đồng chí đã... - Chúng ta thà .... chứ nhất định không chịu mất nước, kh«ng chÞu lµm n« lÖ. 3: Hãy đánh dấu vào câu dùng đúng từ "ngoan cường" - Bọn địch dù chỉ còn đám tàn quân nhưng cũng rất ngoan cường chống trả từng đợt tấn công của bộ đội ta. - Trên điểm chốt, các đồng chí của chúng ta đã ngoan cường chống trả từng đợt tấn công của bộ đội ta. - Trong lao động, Lan là một người rất ngoan cường kh«ng hÒ biÕt sî khã kh¨n gian khæ. 4. Em hãy đặt câu với từ "học sinh" và giải nghĩa từ đó? II. C¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ. Hoạt động 2: - Đọc lại các chú thích đã dẫn ở phÇn I - Trong hai c©u sau ®©y, hai tõ tËp qu¸n vµ thãi quen cã cã thÓ thay thÕ ®­îc cho nhau kh«ng? T¹i sao? a. Người Việt có tập quán ăn trầu. b. B¹n Nam cã thãi quen ¨n quµn vÆt. - Vậy từ tập quán đã giải thích ý nghĩa như 1. Trình bày khái niệm mà từ biểu thị. thÕ nµo? - HS đọc phần giải nghĩa từ "lẫm liệt" - Trong 3 c©u sau, 3 tõ lÉm liÖt, hïng dòng, oai nghiªm thay thÕ cho nhau ®­îc kh«ng? T¹i sao? a. Tư thế lẫm liệt của người anh hùng. b. Tư thế hùng dũng của người anh hùng. c. Tư thế oai nghiêm của người anh hùng. - 3 từ đó là những từ như thế nào? - VËy tõ lÉm liÖt ®­îc gi¶i thÝch nh­ thÕ nµo? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch gi¶i thÝch nghÜa cña tõ nao nóng?. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> - Tìm những từ trái nghiã với từ: cao thượng, s¸ng sña, nh½n nhôi? 2. Đưa ra những từ đồng nghĩa hoặc trái - Các từ đó đã được giải thích ý nghĩa như thế nghĩa với từ cần giải thích. nµo? - VËy theo em cã mÊy c¸ch gi¶i nghÜa cña tõ? - Bµi häc h«m nay chóng ta cÇn ghi nhí ®iÒu * Ghi nhí: SGK- Tr35 g×? Hoạt động 3: III. LuyÖn tËp: - GV tổ chức cho HS làm bài Bài tập 1: Đọc một vài chú thích sau các văn bản đã học và tËp cho biÕt mçi chó thÝch ®­îc gi¶i nghÜa theo c¸ch nµo? Bµi 2: §iÒn c¸c tõ vµo chç trèng cho phï hîp - Häc tËp - Häc lám - GV treo b¶ng phô - Häc hái - Häc hµnh Bµi 3: §iÒn c¸c tõ theo trËt tù sau: - Trung b×nh - Trung gian - Trung niªn Bµi 4: Gi¶i thÝch c¸c tõ: - Giếng: Hố đào thẳng đứng, sâu vào lòng đất để lấy nước. - Rung rinh: chuyển động qua lại, nhẹ nhàng, liên tiếp. - Hèn nhát: thiếu can đảm (đến mức đáng khinh bỉ) Bµi 5: MÊt theo c¸ch gi¶i nghÜa cña nh©n vËt Nô lµ kh«ng đúng "không biết ở đâu" - Mất hiểu theo cách thông thường là không được sở hữu, kh«ng cã, kh«ng thuéc vÒ m×nh. 4. Hướng dẫn học tập: - Häc bµi, thuéc ghi nhí. - Hoµn thiÖn bµi tËp. - So¹n bµi: Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. ----------------------------------------------------TiÕt 11 + 12:. Sù viÖc vµ nh©n vËt trong v¨n tù sù. A. Môc tiªu bµi häc: Gióp häc sinh: - N¾m ®­îc hai yÕu tè then chèt cña tù sù: sù viÖc vµ nh©n vËt. - Hiểu đựoc ý nghĩa của sự việc và nhân vật trong văn tự sự: sự việc có quan hệ với nhau và với nhân vật, với chủ đề tác phẩm, sự việc luôn gắn với thời gian, địa điểm, nhân vật, diễn biến, nguyên nhân, kết quả. Nhân vật vừa là người làm ra sự việc, hành động, vừa là người nãi tíi. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: + So¹n bµi + §äc s¸ch gi¸o viªn vµ s¸ch bµi so¹n. + b¶ng phô viÕt VD - Häc sinh: + So¹n bµi C. Các bước lên lớp: 1. ổn định tổ chức. 2. KiÓm tra bµi cò: 1. Thế nào là tự sự? lấy VD về một văn bản tự sự? Vì sao em cho đó là v¨n b¶n tù sù? 3. Bµi míi Sù viÖc vµ nh©n vËt lµ hai yÕu tè c¬ b¶n cña tù sù. hai yÕu tè nµy cã vai trò quan trọng như thế nào, có mối quan hệ ra sao để câu chuyện có ý nghĩa? Bài học hôm nay sẽ giúp các em hiểu rõ điều đó.. 21 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>