Giáo án dạy Ngữ văn 8 tiết 94: Câu phủ định

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n: 02/ 2011 Ngµy gi¶ng: 02/ 2011 Tiết 94: Câu phủ định I. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc - Đặc điểm hình thức của câu phủ định. - Chức năng của câu phủ định. 2. KÜ n¨ng - Nhận biết câu phủ định trong các văn bản. - Sử dụng câu phủ định phù hợp với hoàn cảnh giao tiếp. 3. Thái độ Có ý thức vận dụng câu phủ định trong quá trình tạo lập văn bản. II. C¸c kÜ n¨ng sèng c¬ b¶n ®­îc gi¸o dôc trong bµi 1. Kĩ năng tự xác định giá trị 2. KÜ n¨ng giao tiÕp. 3. KÜ n¨ng qu¶n lÝ thêi gian. 4. KÜ n¨ng t­ duy l« gic III. ChuÈn bÞ 1.gi¸o viªn: B¶ng phô 2. Häc sinh: tr¶ lêi c¸c c©u hái sgk IV. Phương pháp / kĩ thuật dạy học Ph©n tÝch ng«n ng÷, th¶o luËn nhãm V. Các bước lên lớp 1. Tæ chøc ( 1’) 2. KiÓm tra ®Çu giê ( 5’) H. Nêu đặc điểm hình thức và chức năng của câu trần thuật? - Chức năng chính của câu trần thuật là dùng để kể, tả, thông báo, nhận định, ngoài ra câu trần thuật còn dùng để nhận xét, giới thiệu, hứa hẹn… - H×nh thøc: khi viÕt c©u trÇn thuËt kÕt thóc b»ng dÊu chÊm. §«i khi c©u trÇn thuËt kÕt thóc b»ng dÊu dÊu chÊm than, dÊu chÊm löng - C©u trÇn thuËt ®­îc dïng phæ biÕn trong t¹o lËp v¨n b¶n vµ trong giao tiÕp. 3.Tiến trình tổ chức các hoạt động * Khởi động( 1’) a. T«i ®i lµm. b. T«i kh«ng ®i lµm. H. §Æc ®iÓm h×nh thøc cña 2 c©u nµy cã g× kh¸c nhau kh«ng? - C©u b kh¸c c©u a cã tõ kh«ng) H. Chøc n¨ng cña hai c©u nµy cã g× kh¸c nhau kh«ng? - Câu a dùng để khẳng định việc tôi đi làm là có diễn ra. Câu b dùng để phủ định viÖc t«I ®I lµm lµ kh«ng diÔn ra GV: c©u b ®­îc gäi lµ kiÓu c©u g× bµi häc h«m nay chóng ta cïng t×m hiÓu Hoạt động của thầy và trò T/g Néi dung Hoạt động 1. hình thành kiến thức mới 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> * Môc tiªu - Đặc điểm hình thức của câu phủ định. - Chức năng của câu phủ định. GV treo bảng phụ, Hs đọc bài tập. H. về đặc điểm hình thức các câu b,c,d có g× kh¸c c©u a? - Có sử dụng từ phủ định không, chưa, ch¼ng. GV: Những từ ngữ đó gọi là những từ ngữ phủ định, những câu chứa từ ngữ đó gọi là câu phủ định H. Chøc n¨ng c¸c c©u b,c,d cã g× kh¸c so víi c©u a? - Câu b,c,d phủ định việc Nam đi Huế kh«ng diÔn ra. H. câu phủ định trong bài tập b,c,d dùng để lµm g×? - Th«ng b¸o, x¸c nhËn kh«ng cã sù vËt, sù việc, tính chất, quan hệ nào đó-> câu phủ định miêu tả. - HS đọc đoạn trích 2 H. Trong nh÷ng c©u trªn, c©u nµo chøa tõ ngữ phủ định? - Không phải, nó chần chẫn…đòn càn - §©u cã! Gv: khác với những câu phủ định trong bài tập 1 câu phủ định trên không có phần biểu thị nội dung bị phủ định H. Xác định nội dung bị phủ định? - Nội dung bị phủ định trong câu phủ định thø nhÊt ®­îc thùc hiÖn trong c©u nãi cña thÇy bãi sê vßi… - Nội dung bị phủ định trong câu thứ 2 được thùc hiÖn trong c¶ c©u nãi cña thÇy bãi sê vßi vµ «ng thÇy bãi sê ngµ… H. MÊy «ng thÇy bãi xem bãi xem voi dïng những từ ngữ phủ định để làm gì? - Để phản bác một ý kiến, nhận định của người đối thoại hay để thông báo, xác nhận không có sự vật, sự việc, quan hệ nào đó - Phản bác 1 ý kiến, nhận định của người Lop8.net. I. §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng 1. Bài tập: Tìm hiểu đặc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng cña c¸c c©u trong ®o¹n trÝch - §Æc ®iÓm h×nh thøc BT1. C©u b,c,d cã chøa tõ phñ định: không, chưa, chẳng-> câu phủ định. - Chøc n¨ng + C©u b,c,d th«ng b¸o, x¸c nhận … Câu phủ định miêu tả. BT2. - Câu phủ định + Kh«ng ph¶i, nã chÇn chẫn…đòn càn + §©u cã.. - Chức năng: dùng để phản bác một ý kiến, nhận định của người đối thoại ( câu phủ định b¸c bá).

<span class='text_page_counter'>(3)</span> đối thoại-> gọi là câu phủ định bác bỏ. H. Qua bài tập em hiểu câu phủ định có đặc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng nh­ thÕ nµo? - Hs tr¶ lêi-> GV kh¸i qu¸t - HS đọc ghi nhớ, xác định nội dung trong ghi nhí Hoạt động 2. Luyện tập 18 * Môc tiªu - Xác định câu phủ định và kiểu câu phủ định ( câu phủ định miêu tả và câu phủ định b¸c bá) Trong ®o¹n v¨n cô thÓ - Phân tích đặc điểm hình thức và ý nghĩa của một số câu phủ định cụ thể - Xác định mục đích sử dụng một số câu phủ định cụ thể - Nhận xét về câu có nội dung phủ định nh­ng kh«ng nh­ng kh«ng sö dông tõ phñ định HS đọc bài tập 1, xác định yêu cầu bài tập - HS gi¶i bµi tËp, tr×nh bµy, nhËn xÐt. - GV ch÷a. HS đọc bài tập 2, xác định yêu cầu bài tập H. Những câu phủ định này có đặc điểm gì đặc biệt? - HS hoạt động nhóm 8/ 3’, trình bày, nhận xÐt. - GV ch÷a => có 1 từ phủ định kết hợp với 1 từ phủ định khác như trong a không phải là không hay kÕt hîp víi mét tõ nghi vÊn nh­ trong c ai chẳng hoặc kết hợp với một từ phủ định khác và 1 từ bất phủ định như trong b không ai không-> khi đó ý nghĩa của câu là câu khẳng định H. Đặt câu không có từ phủ định có ý nghĩa tương đương, so sánh GV: lưu ý học sinh có những câu phủ định nhưng lại biểu thị ý khẳng định.. Lop8.net. 2. Ghi nhí - §Æc ®iÓm h×nh thøc vµ chøc n¨ng. II. LuyÖn tËp. Bài tập 1. Xác định câu phủ định bác bỏ và giải thích. b.Cụ cứ tưởng thế đấy chứ… ®©u ! - C©u nµy b¸c bá ®iÒu mµ l·o H¹c bÞ d»n vÆt, ®au khæ. Bµi tËp 2. - xác định câu có ý nghĩa phủ định + Ba câu trong a,b,c đều là câu phủ định không có ý nghĩa phủ định. - Đặt câu không có từ phủ định có ý nghĩa tương đương. a. C©u chuyÖn… song l¹i cã ý nghĩa nhân đạo. b. Th¸ng t¸m… h¹c vµng, ai còng tõng ¨n. c. T­ng … Hµ Néi, ai còng cã.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> HS đọc bài tập 1, xác định yêu cầu bài tập H. Nếu nhà văn Tô Hoài thay từ phủ định kh«ng b»ng ch­a th× nhµ v¨n ph¶i viÕt nh­ thế nào? nghĩa của câu có gì thay đổi không - HS tr¶ lêi, nhËn xÐt. - GV ch÷a H. C©u nµo phï hîp víi chuyÖn h¬n? v× sao? Học sinh đọc và nêu yêu cầu bài tập - HS gi¶i bµi tËp, tr×nh bµy, nhËn xÐt. - GV ch÷a: L­u ý häc sinh cã nh÷ng c©u không phải là câu phủ định nhưng lài biểu thị ý nghĩa phủ định. mét lÇn. - NhËn xÐt C¸c c©u dïng h×nh thøc phñ định của phủ định để không làm ý phủ định được nhấn m¹nh h¬n. Bµi tËp 3. NhËn xÐt c©u v¨n - thay từ phủ định không bằng ch­a ph¶i viÕt l¹i: Cho¾t ch­a dËy ®­îc, n»m thoi thãt-> ý nghĩa của câu cũng thay đổi. - C©u v¨n cña T« Hoµi phï hîp víi chuyÖn h¬n. Bài tập 4. Xác định câu phủ định- chức năng, đặt câu có ý nghĩa tương đương. - Các câu đã cho đều không phải là câu phủ định nhưng có ý nghĩa khẳng định. ( phủ định bác bỏ, phản bác ý kiến, nhận định trước đó) - §Æt c©u a. Chẳng đẹp tí nào. b. Chẳng có câu chuyên đó ®©u.. 4. Cñng cè ( 1’) - Gv hệ thống lại đặc điểm hình thức và chức năng của câu phủ định. 5. Hướng dẫn học tập ( 1’) - Hs vÒ nhµ häc bµi theo néi dung häc tËp trªn líp, tËp viÕt c¸c ®o¹n v¨n cã sö dông câu phủ định - Chuẩn bị bài: Hịch tướng sĩ * Yêu cầu: đọc và trả lời các câu hỏi sgk.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>