Giáo trình Luật Lao động Việt Nam (Tái bản năm 2018): Phần 1

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (402.87 KB, 20 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

GIAOTRlNH

LUAT

.

G

vlET

'

NAM

GIAOTRlNH

LUAT

.

G

vlET

'

NAM

GIAOTRlNH

LUAT

.

G

vlET

'

NAM

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2></div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

TRUONG DAI HOC LUAT HANOI ll f!l o e

Giao

trinh

TRUONG DAI HOC LUAT HANOI ll f!l o e

Giao

trinh

TRUONG DAI HOC LUAT HANOI ll f!l o e

Giao

trinh

TRUONG DAI HOC LUAT HANOI ll f!l o e

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

Chu bit~n

TS. LU'U BINH NHUONG

T~p th~ tac gia

L TS.

DO

NGAN BINH ChuongXill

2. PGS.TS. NGUYEN HUlJ CHI Chuang V, VIII

3. TS. DO THl DUNG Chuang X (mlJc II)

4. PGS.TS. DAO THl HANG Chuang XN (mvc V),

XV (m1,1c ll)

5. PGS.TS. TRAN THUY LAM Chuang VI, IX

6. TS. LUlJ BINH NHU'ONG Chuang II, HI, IV, X (mvc I),

XIV (mvc I, II, HI)

7. TS. NGUYEN THl K.IlV1 PHUNG Chuang I, XV (mvc I)

8. PGS.TS. NGUYEN mEN PHU'ONG Chuang XII

9. TS. NGUYEN XUAN THU Chuang VII, XI, XIV (mvc IV)

Chu bit~n

TS. LU'U BINH NHUONG

T~p th~ tac gia

L TS.

DO

NGAN BINH ChuongXill

2. PGS.TS. NGUYEN HUlJ CHI Chuang V, VIII

3. TS. DO THl DUNG Chuang X (mlJc II)

4. PGS.TS. DAO THl HANG Chuang XN (mvc V),

XV (m1,1c ll)

5. PGS.TS. TRAN THUY LAM Chuang VI, IX

6. TS. LUlJ BINH NHU'ONG Chuang II, HI, IV, X (mvc I),

XIV (mvc I, II, HI)

7. TS. NGUYEN THl K.IlV1 PHUNG Chuang I, XV (mvc I)

8. PGS.TS. NGUYEN mEN PHU'ONG Chuang XII

9. TS. NGUYEN XUAN THU Chuang VII, XI, XIV (mvc IV)

Chu bit~n

TS. LU'U BINH NHUONG

T~p th~ tac gia

L TS.

DO

NGAN BINH ChuongXill

2. PGS.TS. NGUYEN HUlJ CHI Chuang V, VIII

3. TS. DO THl DUNG Chuang X (mlJc II)

4. PGS.TS. DAO THl HANG Chuang XN (mvc V),

XV (m1,1c ll)

5. PGS.TS. TRAN THUY LAM Chuang VI, IX

6. TS. LUlJ BINH NHU'ONG Chuang II, HI, IV, X (mvc I),

XIV (mvc I, II, HI)

7. TS. NGUYEN THl K.IlV1 PHUNG Chuang I, XV (mvc I)

8. PGS.TS. NGUYEN mEN PHU'ONG Chuang XII

9. TS. NGUYEN XUAN THU Chuang VII, XI, XIV (mvc IV)

Chu bit~n

TS. LU'U BINH NHUONG

T~p th~ tac gia

L TS.

DO

NGAN BINH ChuongXill

2. PGS.TS. NGUYEN HUlJ CHI Chuang V, VIII

3. TS. DO THl DUNG Chuang X (mlJc II)

4. PGS.TS. DAO THl HANG Chuang XN (mvc V),

XV (m1,1c ll)

5. PGS.TS. TRAN THUY LAM Chuang VI, IX

6. TS. LUlJ BINH NHU'ONG Chuang II, HI, IV, X (mvc I),

XIV (mvc I, II, HI)

7. TS. NGUYEN THl K.IlV1 PHUNG Chuang I, XV (mvc I)

8. PGS.TS. NGUYEN mEN PHU'ONG Chuang XII

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

LOIGiffiTHl¢U

Dap img yeu c&u a6i mai n<)i dung chuang va phuang phap 
tliw tt;?o, nam 2004 Truang fJ(li h9c Lu(it Ha N<)i dii t6 chirc nghien

bien sot;~n it;~i Gido lao di)ng Vi?t Nam.

lao d(mg Vi?t tlu(Jc so(ln

CO' sa djnh cua B(J lu(it lao a(jng nam 1994 ( au(Jc sua a6i, b6 
sung cac niim 2002, 2006 va 2007), B(; lu(lt lao d()ng nam 2012 va 
bim phap lu(lt lao a(;ng khac. Giao tri:nh cflng bubc a&u tiip 
vbi h¢ th6ng phap lu(lt lao a(jng qu6c

ti

va v~rc,

cdc cong ubc cua

TiJ

chile lao a()ng qu6c

ti

(ILO).

LOIGiffiTHl¢U

Dap img yeu c&u a6i mai n<)i dung chuang va phuang phap

tliw tt;?o, nam 2004 Truang fJ(li h9c Lu(it Ha N<)i dii t6 chirc nghien

bien sot;~n it;~i Gido lao di)ng Vi?t Nam.

lao d(mg Vi?t tlu(Jc so(ln

ti

va v~rc,

cdc cong ubc cua

TiJ

chile lao a()ng qu6c

ti

(ILO).

LOIGiffiTHl¢U

Dap img yeu c&u a6i mai n<)i dung chuang va phuang phap 
tliw tt;?o, nam 2004 Truang fJ(li h9c Lu(it Ha N<)i dii t6 chirc nghien

bien sot;~n it;~i Gido lao di)ng Vi?t Nam.

lao d(mg Vi?t tlu(Jc so(ln

ti

va v~rc,

cdc cong ubc cua

TiJ

chile lao a()ng qu6c

ti

(ILO).

LOIGiffiTHl¢U

Dap img yeu c&u a6i mai n<)i dung chuang va phuang phap 
tliw tt;?o, nam 2004 Truang fJ(li h9c Lu(it Ha N<)i dii t6 chirc nghien

bien sot;~n it;~i Gido lao di)ng Vi?t Nam.

lao d(mg Vi?t tlu(Jc so(ln

ti

va v~rc,

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

BANG CHUVIET TAT

BLLD

BQ

lu~t

lao

d¢ng

BLTIDS

B9 h1~t

t6

tvng dan

sv

CNXH Chu nghia xa h9i

HDLD

Hgp d5ng lao d9ng

ILO

T6

chirc lao

d<)ng quAe t8

NLB

NguOi

lao

d<)ng

NSDLD

Ngubi

sir

d1,mg

lao

d<)ng

UBND

Uy

ban nhan dan

XHCN

Xa h<)i chu nghia

BANG CHUVIET TAT

BLLD

BQ

lu~t

lao

d¢ng

BLTIDS

B9 h1~t

t6

tvng dan

sv

CNXH Chu nghia xa h9i

HDLD

Hgp d5ng lao d9ng

ILO

T6

chirc lao

d<)ng quAe t8

NLB

NguOi

lao

d<)ng

NSDLD

Ngubi

sir

d1,mg

lao

d<)ng

UBND

Uy

ban nhan dan

XHCN

Xa h<)i chu nghia

BANG CHUVIET TAT

BLLD

BQ

lu~t

lao

d¢ng

BLTIDS

B9 h1~t

t6

tvng dan

sv

CNXH Chu nghia xa h9i

HDLD

Hgp d5ng lao d9ng

ILO

T6

chirc lao

d<)ng quAe t8

NLB

NguOi

lao

d<)ng

NSDLD

Ngubi

sir

d1,mg

lao

d<)ng

UBND

Uy

ban nhan dan

XHCN

Xa h<)i chu nghia

BANG CHUVIET TAT

BLLD

BQ

lu~t

lao

d¢ng

BLTIDS

B9 h1~t

t6

tvng dan

sv

CNXH Chu nghia xa h9i

HDLD

Hgp d5ng lao d9ng

ILO

T6

chirc lao

d<)ng quAe t8

NLB

NguOi

lao

d<)ng

NSDLD

Ngubi

sir

d1,mg

lao

d<)ng

UBND

Uy

ban nhan dan

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

CHudNGI

KHAIQUAT

LU~ T LAO DQNG VI:E:T NAM

lP~ DrEUCHiNHC(JALU~T DONG Yn;:T NAM

ni~m truy~n th6ng xac dinh lu~t lao d(lng la nganh trong

th6ng Vi~t

y

k::i~n khac nhau

khai ni~m nganh lu~t, di;ic bi~t

la

v~ t1nh d()c l?p cua n6 va tfnh
d(lc l~p cua nh6m quan h~ xa h9i do n6 di~u chinh. Tuy nhien, day
chi m()t trong cac phuong phap ti€p c~n

d~y phap v~y,

lu?t lao d()ng di€u chinh

1.1. 
LLL

nghien ciru va giang
phap lu~,

xa h()i trong Hnh V\}'C

qm:m lien

Nxb" D~i
lao

CHudNGI

KHAIQUAT

LU~ T LAO DQNG VI:E:T NAM

lP~ DrEUCHiNHC(JALU~T DONG Yn;:T NAM

ni~m truy~n th6ng xac dinh lu~t lao d(lng la nganh trong

th6ng Vi~t

y

k::i~n khac nhau

khai ni~m nganh lu~t, di;ic bi~t

la

v~ t1nh d()c l?p cua n6 va tfnh
d(lc l~p cua nh6m quan h~ xa h9i do n6 di~u chinh. Tuy nhien, day
chi m()t trong cac phuong phap ti€p c~n

d~y phap v~y,

lu?t lao d()ng di€u chinh

:t
1.1. 
LLL

nghien ciru va giang
phap lu~,

xa h()i trong Hnh V\}'C

qm:m lien

Nxb" D~i
lao

CHudNGI

KHAIQUAT

LU~ T LAO DQNG VI:E:T NAM

lP~ DrEUCHiNHC(JALU~T DONG Yn;:T NAM

ni~m truy~n th6ng xac dinh lu~t lao d(lng la nganh trong

th6ng Vi~t

y

k::i~n khac nhau

khai ni~m nganh lu~t, di;ic bi~t

la

v~ t1nh d()c l?p cua n6 va tfnh

d(lc l~p cua nh6m quan h~ xa h9i do n6 di~u chinh. Tuy nhien, day
chi m()t trong cac phuong phap ti€p c~n

d~y phap v~y,

lu?t lao d()ng di€u chinh

:t
1.1.

LLL

nghien ciru va giang
phap lu~,

xa h()i trong Hnh V\}'C

qm:m lien

Nxb" D~i
lao

CHudNGI

KHAIQUAT

LU~ T LAO DQNG VI:E:T NAM

lP~ DrEUCHiNHC(JALU~T DONG Yn;:T NAM

ni~m truy~n th6ng xac dinh lu~t lao d(lng la nganh trong

th6ng Vi~t

y

k::i~n khac nhau

khai ni~m nganh lu~t, di;ic bi~t

la

v~ t1nh d()c l?p cua n6 va tfnh
d(lc l~p cua nh6m quan h~ xa h9i do n6 di~u chinh. Tuy nhien, day
chi m()t trong cac phuong phap ti€p c~n

d~y phap v~y,

lu?t lao d()ng di€u chinh

:t
1.1.

LLL

nghien ciru va giang
phap lu~,

xa h()i trong Hnh V\}'C

qm:m lien

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

con nguai hlnh th~mh quan h~ so hfru vS tu li~u, phuang ti~n sim
xufit, quan h~

t6

chuc quim li sim xufit va

t6

chuc quim li lao d()ng
cung nhu quan h~ phan ph6i san ph~m sau qua trinh lao d9ng, Nhu
v?y, quan ni~m nay v~ quan h~ lao d9ng gAn vai ph~;UTI vi cua khai

ni~m quan h~ san xu~t trong triSt hQc Mac~LeninYl Thl:fc t~, cac
quan h~ h1nh thanh trong qua trlnh lao d9ng thub'ng dugc gQi b~ng
cac thu?t ngu CO tinh Cl,! th~ nhu quan h~ SO hfru, quan h~ qmin If,

quan h~ lao d(>ng (theo nghia hyp han), quan h~ tai chinh, quan h~

phan ph6i (theo nghia r9ng),,, D~ di~u chinh quan h~ lao d9ng theo
nghia r()ng d6 cAn phai c6 S\f ph6i hgp cua nhi~u nganh lu?t nhu
lu?t dan S\f, lu~t kinh

tS,

lu?t tai chinh,. va lu~t lao d()ng.

Nhu v~y, lu?t lao d()ng khong th~ di~u chinh h~t tAt ca cac quan

h~ gifra con nguai va con ngum trong qua trlnh lao d()ng rna chi

co

th~ di~u chinh quan h~ lao d()ng theo nghla hl(p, D6 la quan h~ gifra
NLD va NSDLD trong qua trlnh lao d()ng. Quan h~ nay la m()t
trong cac b9 ph~n du thanh cua quan h~ san xufit, thu()c nh6m cac
quan h~

t6

chuc, quan li va phv thu()c vao quan h~

sa

hfru. Trong
quan h~ lao d(>ng, m()t ben tham gia v6i tu each la NLD, co nghia

VJ,! phai thl,!'C hi~n cong Vi~c theo yeu cfiu CUa ben kia Va CO quy~n
nh?n thu lao tir cong vi~c do; ben thu hai

la

NSDLD, c6 quy~n

su

d\lng sue lao d()ng cua NLD va c6 nghla V\l

tra

thu lao vS vi~c

su

dvng lao d()ng do. N()i dung quan h~ lao d()ng con bao g6m cac
vAn d~ vS thai gian lao d¢ng, sv chi ph6i cua cac ben d~n diSu ki~n
lao d()ng va tdnh

tv

ti~n h~mh cong vi~c, phan ph6i san ph~m, ..

Y~u t6 ca ban nhfit cua quan h~ lao d()ng

la

vAn d~ su d\lng lao
d(>ng nen cling co th~ gQi d6 la quan h~

su

d1,mg lao d(>ng.

1. 1.2. D~c di~m cua quan h~ lao d()ng

v

6i each hi8u v~ quan h~ lao d(>ng nhu tren, cung c6 th~ thfty
quan h~ lao d{)ng chi xufit hi~n dmg v6i sv xufit hi~n cua hlnh thuc

con nguai hlnh th~mh quan h~ so hfru vS tu li~u, phuang ti~n sim
xufit, quan h~

t6

chuc quim li sim xufit va

t6

chuc quim li lao d()ng
cung nhu quan h~ phan ph6i san ph~m sau qua trinh lao d9ng, Nhu
v?y, quan ni~m nay v~ quan h~ lao d9ng gAn vai ph~;UTI vi cua khai

ni~m quan h~ san xu~t trong triSt hQc Mac~LeninYl Thl:fc t~, cac
quan h~ h1nh thanh trong qua trlnh lao d9ng thub'ng dugc gQi b~ng
cac thu?t ngu CO tinh Cl,! th~ nhu quan h~ SO hfru, quan h~ qmin If,

quan h~ lao d(>ng (theo nghia hyp han), quan h~ tai chinh, quan h~

phan ph6i (theo nghia r9ng),,, D~ di~u chinh quan h~ lao d9ng theo
nghia r()ng d6 cAn phai c6 S\f ph6i hgp cua nhi~u nganh lu?t nhu
lu?t dan S\f, lu~t kinh

tS,

lu?t tai chinh,. va lu~t lao d()ng.

Nhu v~y, lu?t lao d()ng khong th~ di~u chinh h~t tAt ca cac quan

h~ gifra con nguai va con ngum trong qua trlnh lao d()ng rna chi

co

t6

chuc, quan li va phv thu()c vao quan h~

sa

hfru. Trong
quan h~ lao d(>ng, m()t ben tham gia v6i tu each la NLD, co nghia

VJ,! phai thl,!'C hi~n cong Vi~c theo yeu cfiu CUa ben kia Va CO quy~n
nh?n thu lao tir cong vi~c do; ben thu hai

la

NSDLD, c6 quy~n

su

d\lng sue lao d()ng cua NLD va c6 nghla V\l

tra

thu lao vS vi~c

su

dvng lao d()ng do. N()i dung quan h~ lao d()ng con bao g6m cac
vAn d~ vS thai gian lao d¢ng, sv chi ph6i cua cac ben d~n diSu ki~n
lao d()ng va tdnh

tv

ti~n h~mh cong vi~c, phan ph6i san ph~m, ..

Y~u t6 ca ban nhfit cua quan h~ lao d()ng

la

vAn d~ su d\lng lao
d(>ng nen cling co th~ gQi d6 la quan h~

su

d1,mg lao d(>ng.

1. 1.2. D~c di~m cua quan h~ lao d()ng

v

6i each hi8u v~ quan h~ lao d(>ng nhu tren, cung c6 th~ thfty
quan h~ lao d{)ng chi xufit hi~n dmg v6i sv xufit hi~n cua hlnh thuc
con nguai hlnh th~mh quan h~ so hfru vS tu li~u, phuang ti~n sim
xufit, quan h~

t6

chuc quim li sim xufit va

t6

chuc quim li lao d()ng
cung nhu quan h~ phan ph6i san ph~m sau qua trinh lao d9ng, Nhu
v?y, quan ni~m nay v~ quan h~ lao d9ng gAn vai ph~;UTI vi cua khai

ni~m quan h~ san xu~t trong triSt hQc Mac~LeninYl Thl:fc t~, cac
quan h~ h1nh thanh trong qua trlnh lao d9ng thub'ng dugc gQi b~ng
cac thu?t ngu CO tinh Cl,! th~ nhu quan h~ SO hfru, quan h~ qmin If,

quan h~ lao d(>ng (theo nghia hyp han), quan h~ tai chinh, quan h~

phan ph6i (theo nghia r9ng),,, D~ di~u chinh quan h~ lao d9ng theo
nghia r()ng d6 cAn phai c6 S\f ph6i hgp cua nhi~u nganh lu?t nhu
lu?t dan S\f, lu~t kinh

tS,

lu?t tai chinh,. va lu~t lao d()ng.

Nhu v~y, lu?t lao d()ng khong th~ di~u chinh h~t tAt ca cac quan

h~ gifra con nguai va con ngum trong qua trlnh lao d()ng rna chi

co

t6

chuc, quan li va phv thu()c vao quan h~

sa

hfru. Trong
quan h~ lao d(>ng, m()t ben tham gia v6i tu each la NLD, co nghia

VJ,! phai thl,!'C hi~n cong Vi~c theo yeu cfiu CUa ben kia Va CO quy~n
nh?n thu lao tir cong vi~c do; ben thu hai

la

NSDLD, c6 quy~n

su

d\lng sue lao d()ng cua NLD va c6 nghla V\l

tra

thu lao vS vi~c

su

dvng lao d()ng do. N()i dung quan h~ lao d()ng con bao g6m cac
vAn d~ vS thai gian lao d¢ng, sv chi ph6i cua cac ben d~n diSu ki~n
lao d()ng va tdnh

tv

ti~n h~mh cong vi~c, phan ph6i san ph~m, ..

Y~u t6 ca ban nhfit cua quan h~ lao d()ng

la

vAn d~ su d\lng lao
d(>ng nen cling co th~ gQi d6 la quan h~

su

d1,mg lao d(>ng.

1. 1.2. D~c di~m cua quan h~ lao d()ng

v

6i each hi8u v~ quan h~ lao d(>ng nhu tren, cung c6 th~ thfty
quan h~ lao d{)ng chi xufit hi~n dmg v6i sv xufit hi~n cua hlnh thuc

con nguai hlnh th~mh quan h~ so hfru vS tu li~u, phuang ti~n sim
xufit, quan h~

t6

chuc quim li sim xufit va

t6

chuc quim li lao d()ng
cung nhu quan h~ phan ph6i san ph~m sau qua trinh lao d9ng, Nhu
v?y, quan ni~m nay v~ quan h~ lao d9ng gAn vai ph~;UTI vi cua khai

ni~m quan h~ san xu~t trong triSt hQc Mac~LeninYl Thl:fc t~, cac
quan h~ h1nh thanh trong qua trlnh lao d9ng thub'ng dugc gQi b~ng
cac thu?t ngu CO tinh Cl,! th~ nhu quan h~ SO hfru, quan h~ qmin If,

quan h~ lao d(>ng (theo nghia hyp han), quan h~ tai chinh, quan h~

phan ph6i (theo nghia r9ng),,, D~ di~u chinh quan h~ lao d9ng theo
nghia r()ng d6 cAn phai c6 S\f ph6i hgp cua nhi~u nganh lu?t nhu
lu?t dan S\f, lu~t kinh

tS,

lu?t tai chinh,. va lu~t lao d()ng.

Nhu v~y, lu?t lao d()ng khong th~ di~u chinh h~t tAt ca cac quan

h~ gifra con nguai va con ngum trong qua trlnh lao d()ng rna chi

co

t6

chuc, quan li va phv thu()c vao quan h~

sa

hfru. Trong
quan h~ lao d(>ng, m()t ben tham gia v6i tu each la NLD, co nghia

VJ,! phai thl,!'C hi~n cong Vi~c theo yeu cfiu CUa ben kia Va CO quy~n
nh?n thu lao tir cong vi~c do; ben thu hai

la

NSDLD, c6 quy~n

su

d\lng sue lao d()ng cua NLD va c6 nghla V\l

tra

thu lao vS vi~c

su

dvng lao d()ng do. N()i dung quan h~ lao d()ng con bao g6m cac
vAn d~ vS thai gian lao d¢ng, sv chi ph6i cua cac ben d~n diSu ki~n
lao d()ng va tdnh

tv

ti~n h~mh cong vi~c, phan ph6i san ph~m, ..

Y~u t6 ca ban nhfit cua quan h~ lao d()ng

la

vAn d~ su d\lng lao
d(>ng nen cling co th~ gQi d6 la quan h~

su

d1,mg lao d(>ng.

1. 1.2. D~c di~m cua quan h~ lao d()ng

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

tu hfru

v€

tu li~u san xufit Qua trinh phat tri~n cua quan h~ lao
d()ng trong lich

su

da chimg :minh d~c di~m: Trong quan h~ lao

NLD NSDLBo Sv phv thu(;)c

nay c6 th~ 6 nhung muc d9 nhau m6i hinh thai kinh
xa h9i nhung t6n t~i trong tAt ca cac giai do~n phat tri~Uo S\f

ti~n

b9

cua loai nguoi chi c6 th~ giam b&t nhung phv thu(;)c qua

va

hu(mg quyen
con ngum m9t each dliy

du

chu khong thS xoa

bo

no m()t each ho~m

tren da qua trlnh lao d()ng san xufit,

tu hfru

v€

tu li~u san xufit Qua trinh phat tri~n cua quan h~ lao
d()ng trong lich

su

da chimg :minh d~c di~m: Trong quan h~ lao

NLD NSDLBo Sv phv thu(;)c

nay c6 th~ 6 nhung muc d9 nhau m6i hinh thai kinh
xa h9i nhung t6n t~i trong tAt ca cac giai do~n phat tri~Uo S\f

ti~n

b9

cua loai nguoi chi c6 th~ giam b&t nhung phv thu(;)c qua

va

hu(mg quyen
con ngum m9t each dliy

du

chu khong thS xoa

bo

no m()t each ho~m

tren da qua trlnh lao d()ng san xufit,

9
tu hfru

v€

tu li~u san xufit Qua trinh phat tri~n cua quan h~ lao
d()ng trong lich

su

da chimg :minh d~c di~m: Trong quan h~ lao

NLD NSDLBo Sv phv thu(;)c

nay c6 th~ 6 nhung muc d9 nhau m6i hinh thai kinh
xa h9i nhung t6n t~i trong tAt ca cac giai do~n phat tri~Uo S\f

ti~n

b9

cua loai nguoi chi c6 th~ giam b&t nhung phv thu(;)c qua

va

hu(mg quyen
con ngum m9t each dliy

du

chu khong thS xoa

bo

no m()t each ho~m

tren da qua trlnh lao d()ng san xufit,

tu hfru

v€

tu li~u san xufit Qua trinh phat tri~n cua quan h~ lao
d()ng trong lich

su

da chimg :minh d~c di~m: Trong quan h~ lao

NLD NSDLBo Sv phv thu(;)c

nay c6 th~ 6 nhung muc d9 nhau m6i hinh thai kinh
xa h9i nhung t6n t~i trong tAt ca cac giai do~n phat tri~Uo S\f

ti~n

b9

cua loai nguoi chi c6 th~ giam b&t nhung phv thu(;)c qua

va

hu(mg quyen
con ngum m9t each dliy

du

chu khong thS xoa

bo

no m()t each ho~m

tren da qua trlnh lao d()ng san xufit,

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

d6ng nghia v6i vi~c NLD c6 di~u ki~n duy tr'i, 6n dinh cu()c s6ng
cua m1nh hay khong ... D6 la nhung vAn d~ rna cac nha nu6c phai
din c(r vao tuang quan lao d()ng tren thi tn.xang, xac djnh cho phu
hqp d~ bao v~ NLD trong nhfrng truang hgp

d.n

thi~t. Tuy nhien,
lqi nhu~n cua NSDLD cao hay th~p m()t phdn cung ph\1 thu()c
vao hi~u qua qua trinh lao d()ng cua NLD. Vi v~y, n~u xet m()t
each khai quat nhAt, cung c6 th~ cho r~ng vS lgi ich kinh t~, gifra
cac ben trong quan h~ lao d()ng Vll'a CO S\l mau thudn, Vl!'a CO S\f

th6ng nhAt, phv thu()c ldn nhau.

S\l ph\l thu()c cua NLD la phuang di~n din bim trong d~c di~m
nay. Tren th1,lc

te,

d6 la d?c di~m quan trQng d~ phan bi~t quan h~
lao d()ng v6i cac quan h~ tuong d6ng khac.

0

g6c d¢ li lu~, n6 la
can cud~ xac djnh dbi tugng di~u chinh cua lu~t lao d()ng. Di~u d6

rAt c6

y

nghia khi cac quan h~ xa h()i da phat tri~n

a

muc d9 phong
phu, dan xen ldn nhau nen vi~c phan djnh tung nh6m cac quan h~
xa h9i rieng bi~t la vAn d~ khong phai luc nao cung d~ dang.

Ngoai ra, quan h~ lao d(>ng con la lo?i quan h~ chua d1,lllg d6ng
b¢ cac y~u

tb

kinh t~ va xa h¢i, N6 khong chi lii~n quan dSn vi~c lam,
giili quy~t vi~c lam, h~n ch~ thAt nghi~p, dam bao dm sbng NLD va
bao v~ moi truang lao d(>ng, bao v~ cac lao d¢ng y~u th~ tren thi
trubng ... rna con lien quan d~n ddu tu ngu6n nhan h,rc, thu nh~p,
thu hut ddu tu, tang truong va phat tri~n doanh nghi~p cfing nhu
toan b(> n~n kinh t~ xa h(>ioo. Tren CO' so d?c di~m nay, phap lu~t

phru c6 djnh huang di€u chinh phil hqp, giai quy~t dbng b¢ nhiing
vAn d~ kinh t~ va xa h9i d?t ra trong qua trlnh sir dvng lao d(>ng.

1. 1.3. Cac hinh thuc tham gia lao d¢ng chu y~u trong xa h()i va

S\l di~u chinh cua phap lu~t

Ngay nay, con ngubi c6 nhiSu each thuc khac nhau d~ th1,lc
hi¢n chuc nang d()ng. H9 c6 th~ t\l

tb

chuc lAy qua trinh lao

d.n

th6ng nhAt, phv thu()c ldn nhau.

S\l ph\l thu()c cua NLD la phuang di~n din bim trong d~c di~m
nay. Tren th1,lc

te,

d6 la d?c di~m quan trQng d~ phan bi~t quan h~
lao d()ng v6i cac quan h~ tuong d6ng khac.

0

g6c d¢ li lu~, n6 la
can cud~ xac djnh dbi tugng di~u chinh cua lu~t lao d()ng. Di~u d6
rAt c6

y

nghia khi cac quan h~ xa h()i da phat tri~n

a

muc d9 phong
phu, dan xen ldn nhau nen vi~c phan djnh tung nh6m cac quan h~
xa h9i rieng bi~t la vAn d~ khong phai luc nao cung d~ dang.

Ngoai ra, quan h~ lao d(>ng con la lo?i quan h~ chua d1,lllg d6ng
b¢ cac y~u

tb

phru c6 djnh huang di€u chinh phil hqp, giai quy~t dbng b¢ nhiing
vAn d~ kinh t~ va xa h9i d?t ra trong qua trlnh sir dvng lao d(>ng.

1. 1.3. Cac hinh thuc tham gia lao d¢ng chu y~u trong xa h()i va

S\l di~u chinh cua phap lu~t

Ngay nay, con ngubi c6 nhiSu each thuc khac nhau d~ th1,lc
hi¢n chuc nang d()ng. H9 c6 th~ t\l

tb

chuc lAy qua trinh lao

d6ng nghia v6i vi~c NLD c6 di~u ki~n duy tr'i, 6n dinh cu()c s6ng

cua m1nh hay khong ... D6 la nhung vAn d~ rna cac nha nu6c phai
din c(r vao tuang quan lao d()ng tren thi tn.xang, xac djnh cho phu
hqp d~ bao v~ NLD trong nhfrng truang hgp

d.n

th6ng nhAt, phv thu()c ldn nhau.

S\l ph\l thu()c cua NLD la phuang di~n din bim trong d~c di~m
nay. Tren th1,lc

te,

d6 la d?c di~m quan trQng d~ phan bi~t quan h~
lao d()ng v6i cac quan h~ tuong d6ng khac.

0

g6c d¢ li lu~, n6 la
can cud~ xac djnh dbi tugng di~u chinh cua lu~t lao d()ng. Di~u d6
rAt c6

y

nghia khi cac quan h~ xa h()i da phat tri~n

a

muc d9 phong
phu, dan xen ldn nhau nen vi~c phan djnh tung nh6m cac quan h~
xa h9i rieng bi~t la vAn d~ khong phai luc nao cung d~ dang.

Ngoai ra, quan h~ lao d(>ng con la lo?i quan h~ chua d1,lllg d6ng
b¢ cac y~u

tb

phru c6 djnh huang di€u chinh phil hqp, giai quy~t dbng b¢ nhiing
vAn d~ kinh t~ va xa h9i d?t ra trong qua trlnh sir dvng lao d(>ng.

1. 1.3. Cac hinh thuc tham gia lao d¢ng chu y~u trong xa h()i va

S\l di~u chinh cua phap lu~t

Ngay nay, con ngubi c6 nhiSu each thuc khac nhau d~ th1,lc
hi¢n chuc nang d()ng. H9 c6 th~ t\l

tb

chuc lAy qua trinh lao

d.n

th6ng nhAt, phv thu()c ldn nhau.

S\l ph\l thu()c cua NLD la phuang di~n din bim trong d~c di~m
nay. Tren th1,lc

te,

d6 la d?c di~m quan trQng d~ phan bi~t quan h~
lao d()ng v6i cac quan h~ tuong d6ng khac.

0

g6c d¢ li lu~, n6 la
can cud~ xac djnh dbi tugng di~u chinh cua lu~t lao d()ng. Di~u d6
rAt c6

y

nghia khi cac quan h~ xa h()i da phat tri~n

a

muc d9 phong
phu, dan xen ldn nhau nen vi~c phan djnh tung nh6m cac quan h~
xa h9i rieng bi~t la vAn d~ khong phai luc nao cung d~ dang.

Ngoai ra, quan h~ lao d(>ng con la lo?i quan h~ chua d1,lllg d6ng
b¢ cac y~u

tb

thu hut ddu tu, tang truong va phat tri~n doanh nghi~p cfing nhu
toan b(> n~n kinh t~ xa h(>ioo. Tren CO' so d?c di~m nay, phap lu~t

phru c6 djnh huang di€u chinh phil hqp, giai quy~t dbng b¢ nhiing
vAn d~ kinh t~ va xa h9i d?t ra trong qua trlnh sir dvng lao d(>ng.

1. 1.3. Cac hinh thuc tham gia lao d¢ng chu y~u trong xa h()i va

S\l di~u chinh cua phap lu~t

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

lao d()ng do, hQ cung phai thi~t l~p nhi~u m6i quan h~ v6i cac nha
cung d.p dich vv., nguoi co nhu cfiu gia cong, mua ban nguyen

sa.n hQ dugc thvc hi~n cong

vi~c m()t each t\f do. C.ic quan h~ do khong chi phbi qua trlnh

t6

chuc, qmin H, gian

va

each thuc hi~n cong vi~c cua hQ.
N6 cung khong phai la quan h~ lao d()ng, khong do lu~t lao d()ng

Nhung NLD cung each thuc hgp tac v6i nhau

ho~t d()ng ngh~ nghi~p, cung thoa thu~n vfrn d€

t6

theo mo hlnh hgp

lao d()ng do, hQ cung phai thi~t l~p nhi~u m6i quan h~ v6i cac nha
cung d.p dich vv., nguoi co nhu cfiu gia cong, mua ban nguyen

sa.n hQ dugc thvc hi~n cong

vi~c m()t each t\f do. C.ic quan h~ do khong chi phbi qua trlnh

t6

chuc, qmin H, gian

va

each thuc hi~n cong vi~c cua hQ.
N6 cung khong phai la quan h~ lao d()ng, khong do lu~t lao d()ng

Nhung NLD cung each thuc hgp tac v6i nhau

ho~t d()ng ngh~ nghi~p, cung thoa thu~n vfrn d€

t6

theo mo hlnh hgp

11
lao d()ng do, hQ cung phai thi~t l~p nhi~u m6i quan h~ v6i cac nha
cung d.p dich vv., nguoi co nhu cfiu gia cong, mua ban nguyen

sa.n hQ dugc thvc hi~n cong

vi~c m()t each t\f do. C.ic quan h~ do khong chi phbi qua trlnh

t6

chuc, qmin H, gian

va

each thuc hi~n cong vi~c cua hQ.
N6 cung khong phai la quan h~ lao d()ng, khong do lu~t lao d()ng

Nhung NLD cung each thuc hgp tac v6i nhau

ho~t d()ng ngh~ nghi~p, cung thoa thu~n vfrn d€

t6

theo mo hlnh hgp

lao d()ng do, hQ cung phai thi~t l~p nhi~u m6i quan h~ v6i cac nha
cung d.p dich vv., nguoi co nhu cfiu gia cong, mua ban nguyen

sa.n hQ dugc thvc hi~n cong

vi~c m()t each t\f do. C.ic quan h~ do khong chi phbi qua trlnh

t6

chuc, qmin H, gian

va

each thuc hi~n cong vi~c cua hQ.
N6 cung khong phai la quan h~ lao d()ng, khong do lu~t lao d()ng

Nhung NLD cung each thuc hgp tac v6i nhau

ho~t d()ng ngh~ nghi~p, cung thoa thu~n vfrn d€

t6

theo mo hlnh hgp

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

l~nh cua NSDLD. D6 la S\1' ph\l thu<)c t~t y~u cua hQ trong quan h~
lao d<)ng. Vi v?y, khi tham gia quan h~ nay, NLD c6 th~ la cong
nhan trvc ti~p, cong nhan phvc V\} •.. hoi,ic Ht vien ch(rc cac lo~ (vien
chile hanh chfnh, phap H, thuong m?i, thl chfnh ... ), c6 th~ duqc tham
gia

y

ki~n trong qwin H chuyen mon hoi,ic giup vi~c cho nguai
quan H nhung khong bao gia hQ nguai dong vai tro quy~t djnh
cac v~n d~ t6 chile, qufm H, diSu h~mh. Vai tro d6 thu9c NSDLD
con NLD chi la nguai lam cong trong dan vj. D~

bu

l?i, NSDLD
phai tni luong do hQ c6 nhu cfiu su dvng sue lao d<)ng cua NLD
cho cong vi~c cua mlnh. Mire ti~n luong do cac ben thoa thu~n, din
cu vao yeu du cong vi~c, kha nang NLD, di~u ki~n lam vi~c trong
don viva tuang quan cung-du lao d<)ng tren th! truang. Vl v~y rna
nhilng NLD nay dugc gQi la ngum Htm cong va quan h~ lao d<)ng
d6 dugc gQi la quan h~ lam cong- an luang. N~u can vao hinh
thuc phat sinh quan h~ thi con th~ gQi la quan h~ lao d<)ng hgp
d6ng; n~u din cu vao tuang giua hai ben thl th~ gQi d6 la
quan h~ chu-thg ... Quan h~ lao d<)ng nay rnang mau s~c cua quan

h~ hang hmi-ti~n t~, dugc coi la quan h~ mua ban sue lao d<)ng tren

thi truang lao d()ng. N6 c6 th€ phat sinh giua bfrt ki NLD va
NSDLD nao tren ca

sa

quy~n tv do, nhu cfru va 1¢ ich cua cac ben.

Khi hai ben cua quan h~ lao d<)ng k~t hgp vm nhau

se

san xufit ra

to~m

b9

san

phfun trong xa h9i vi d6 Ut S\f k~t hgp giua tu li~u

san

xufit, nang h,rc qmin lf va sire lao d9ng xa h()i. C6 th€ kh~ng djnh
day la quan h~ lao d9ng di,ic trung cua n€n kinh t~ thi truang, phat

tri~n cling v6i sv phat tri~n cua n~n kinh t~. D6 cling la nhung li

do d~ xac dinh d6i tuqng di~u chinh chu y€u cua lu~t lao d()ng

Vi~t Nam va lu~t lao d<)ng cua hfiu hth cac nu6c tren th€ gi6i
Tuy nhien, n€u coi d~c di€m phv thu9c cua NLD va tu each
tham gia quan h~ CUa cac ben la nhfrng dfiu hi~u CO' bfm d~ x;k
d!nh quan h~ d()ng va d6i di~u chinh lao d<)ng

y

bu

don viva tuang quan cung-du lao d<)ng tren th! truang. Vl v~y rna
nhilng NLD nay dugc gQi la ngum Htm cong va quan h~ lao d<)ng
d6 dugc gQi la quan h~ lam cong- an luang. N~u can vao hinh
thuc phat sinh quan h~ thi con th~ gQi la quan h~ lao d<)ng hgp
d6ng; n~u din cu vao tuang giua hai ben thl th~ gQi d6 la
quan h~ chu-thg ... Quan h~ lao d<)ng nay rnang mau s~c cua quan

h~ hang hmi-ti~n t~, dugc coi la quan h~ mua ban sue lao d<)ng tren
thi truang lao d()ng. N6 c6 th€ phat sinh giua bfrt ki NLD va
NSDLD nao tren ca

sa

quy~n tv do, nhu cfru va 1¢ ich cua cac ben.

Khi hai ben cua quan h~ lao d<)ng k~t hgp vm nhau

se

san xufit ra

to~m

b9

san

phfun trong xa h9i vi d6 Ut S\f k~t hgp giua tu li~u

san

xufit, nang h,rc qmin lf va sire lao d9ng xa h()i. C6 th€ kh~ng djnh
day la quan h~ lao d9ng di,ic trung cua n€n kinh t~ thi truang, phat

tri~n cling v6i sv phat tri~n cua n~n kinh t~. D6 cling la nhung li

do d~ xac dinh d6i tuqng di~u chinh chu y€u cua lu~t lao d()ng

chile hanh chfnh, phap H, thuong m?i, thl chfnh ... ), c6 th~ duqc tham
gia

y

bu

h~ hang hmi-ti~n t~, dugc coi la quan h~ mua ban sue lao d<)ng tren
thi truang lao d()ng. N6 c6 th€ phat sinh giua bfrt ki NLD va
NSDLD nao tren ca

sa

quy~n tv do, nhu cfru va 1¢ ich cua cac ben.

Khi hai ben cua quan h~ lao d<)ng k~t hgp vm nhau

se

san xufit ra

to~m

b9

san

phfun trong xa h9i vi d6 Ut S\f k~t hgp giua tu li~u

san

xufit, nang h,rc qmin lf va sire lao d9ng xa h()i. C6 th€ kh~ng djnh
day la quan h~ lao d9ng di,ic trung cua n€n kinh t~ thi truang, phat

tri~n cling v6i sv phat tri~n cua n~n kinh t~. D6 cling la nhung li

do d~ xac dinh d6i tuqng di~u chinh chu y€u cua lu~t lao d()ng

y

bu

h~ hang hmi-ti~n t~, dugc coi la quan h~ mua ban sue lao d<)ng tren
thi truang lao d()ng. N6 c6 th€ phat sinh giua bfrt ki NLD va
NSDLD nao tren ca

sa

quy~n tv do, nhu cfru va 1¢ ich cua cac ben.

Khi hai ben cua quan h~ lao d<)ng k~t hgp vm nhau

se

san xufit ra

to~m

b9

san

phfun trong xa h9i vi d6 Ut S\f k~t hgp giua tu li~u

san

xufit, nang h,rc qmin lf va sire lao d9ng xa h()i. C6 th€ kh~ng djnh
day la quan h~ lao d9ng di,ic trung cua n€n kinh t~ thi truang, phat

tri~n cling v6i sv phat tri~n cua n~n kinh t~. D6 cling la nhung li

do d~ xac dinh d6i tuqng di~u chinh chu y€u cua lu~t lao d()ng

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

cac CO' quan thUQC may nha flU'OC - cac CO' quan cong quyen.
Tieu bi~u trong nh6m nay la quan h~ cua cac c6ng chuc nha nu6c.

K~hi gia vi~c NLD duyrc

tra

luong theo cong viec l~nh cua c~p

quan lL Nghia trong d6 c6 vi~c su dvng lao d()ng, tra

luang va c6 SlJ phv thu()c cua NLD nhung tht,rc t~ l~i khong thu()c
thich
cong chuc khong pha,i la m()t nguai lam cong thulin tuy. HQ

la d~i b,rc nuac, NSDLB cua hQ. Khi

nhan

cac CO' quan thUQC may nha flU'OC - cac CO' quan cong quyen.
Tieu bi~u trong nh6m nay la quan h~ cua cac c6ng chuc nha nu6c.

K~hi gia vi~c NLD duyrc

tra

luong theo cong viec l~nh cua c~p

quan lL Nghia trong d6 c6 vi~c su dvng lao d()ng, tra

luang va c6 SlJ phv thu()c cua NLD nhung tht,rc t~ l~i khong thu()c
thich
cong chuc khong pha,i la m()t nguai lam cong thulin tuy. HQ

la d~i b,rc nuac, NSDLB cua hQ. Khi

nhan

cac CO' quan thUQC may nha flU'OC - cac CO' quan cong quyen.
Tieu bi~u trong nh6m nay la quan h~ cua cac c6ng chuc nha nu6c.

K~hi gia vi~c NLD duyrc

tra

luong theo cong viec l~nh cua c~p

quan lL Nghia trong d6 c6 vi~c su dvng lao d()ng, tra

luang va c6 SlJ phv thu()c cua NLD nhung tht,rc t~ l~i khong thu()c
thich
cong chuc khong pha,i la m()t nguai lam cong thulin tuy. HQ

la d~i b,rc nuac, NSDLB cua hQ. Khi

nhan

cac CO' quan thUQC may nha flU'OC - cac CO' quan cong quyen.
Tieu bi~u trong nh6m nay la quan h~ cua cac c6ng chuc nha nu6c.

K~hi gia vi~c NLD duyrc

tra

luong theo cong viec l~nh cua c~p

quan lL Nghia trong d6 c6 vi~c su dvng lao d()ng, tra

luang va c6 SlJ phv thu()c cua NLD nhung tht,rc t~ l~i khong thu()c
thich
cong chuc khong pha,i la m()t nguai lam cong thulin tuy. HQ

la d~i b,rc nuac, NSDLB cua hQ. Khi

nhan

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

cong ciing phai d~t len tren lgi ich cua ca nhan NLD ( v£ d1;4.· trong
nhfrng ph~m vi nh~t djnh, hQ khong dugc

t6

chuc ho~c tham gia
dlnh congm). Nhung quan h~ do khong thu(>c d6i tuqng di~u chinh
cua lu~t lao d(>ng, khong chi xet trong ph~m vi qubc gia

rna

con

la

di~m chung cua lu~t lao d(>ng tren to~m th8 gi6i

1.1.4. Quan h~ lao d()ng - d6i tuqng di~u chinh cua lu?t lao
d(>ng Vi~t Nam

Vi~t Nam moo chuy~n sang djnh huang phat tri~n kinh tS thi
trubng vao cu6i nhung nam 80 cua th~ ki XX. Sau thai gian

khuy~n khich phat tri~n quan h~ lao d()ng hgp d6ng, BLLB duqc
ban hanh nam 1994 dap ung duqc nhfrng doi hoi co ban cua vAn

d~ lao d()ng, su dvng va quan H lao d()ng trong CO" ch8 thi truong.

Tuy nhien, trong khoa vi~c xac dinh ph~m vi d6i tugng di~u
chinh cua lu?t lao d(>ng con la v~n d~ chua th?t th6ng nhdt.<2) N~u
can eli vao h~ th6ng phap lu?t thgc dinh thi Di~u 1 BLLB co quy
d!nh: "B9 hujt lao il(mg iiiJu chinh quan h? lao il()ng giua NLD 
lam cong iin luang

va

NSDLD ... ". T~t ca cac ch8 djnh cua lu~t lao
d()ng va cac van bim hi~n hanh lien quan d~n BLLB cling d8u t~p
trung quy dinh ch€: d9 tuy~n dvng lao d()ng, di~u ki~n lao d(>ng va
disu ki~n su dt.mg lao d9ng, quyen va nghia vv cua cac ben trong
quan h~ lao d(>ng lam cong an luang noi tren. Nhu v?y, lu~t lao
d(>ng Vi~t Nam cling th~ hi~n

sv

xac dinh d6i tuQllg di~u chinh
theo thong 1~ chung. Vl th~, d~c di~m ca ban co tfnh quy~t dinh d€

nh~ di~n d6i tugng di~u chinh cua lu?t lao d<)ng Vi~t Nam ciing

la

tU each tham gia quan h~ CUa CaC chu the va S\1 phl,l thUQC cua
NLD trong quan h~ lao d<)ng. V~ m~t hinh thuc, cac quan h~ lao

(l).Xem: Van phOng lao d()ng qu6c

te

Gioneva, QuyJn t~,r do lien kit va thuang 
lu(mg tr)p th~. 1983.

(2).Xem: D~i hQc
Nxb.

cong ciing phai d~t len tren lgi ich cua ca nhan NLD ( v£ d1;4.· trong
nhfrng ph~m vi nh~t djnh, hQ khong dugc

t6

chuc ho~c tham gia
dlnh congm). Nhung quan h~ do khong thu(>c d6i tuqng di~u chinh
cua lu~t lao d(>ng, khong chi xet trong ph~m vi qubc gia

rna

con

la

di~m chung cua lu~t lao d(>ng tren to~m th8 gi6i

1.1.4. Quan h~ lao d()ng - d6i tuqng di~u chinh cua lu?t lao
d(>ng Vi~t Nam

Vi~t Nam moo chuy~n sang djnh huang phat tri~n kinh tS thi
trubng vao cu6i nhung nam 80 cua th~ ki XX. Sau thai gian

khuy~n khich phat tri~n quan h~ lao d()ng hgp d6ng, BLLB duqc
ban hanh nam 1994 dap ung duqc nhfrng doi hoi co ban cua vAn

d~ lao d()ng, su dvng va quan H lao d()ng trong CO" ch8 thi truong.

Tuy nhien, trong khoa vi~c xac dinh ph~m vi d6i tugng di~u

chinh cua lu?t lao d(>ng con la v~n d~ chua th?t th6ng nhdt.<2) N~u
can eli vao h~ th6ng phap lu?t thgc dinh thi Di~u 1 BLLB co quy
d!nh: "B9 hujt lao il(mg iiiJu chinh quan h? lao il()ng giua NLD 
lam cong iin luang

va

sv

xac dinh d6i tuQllg di~u chinh
theo thong 1~ chung. Vl th~, d~c di~m ca ban co tfnh quy~t dinh d€

nh~ di~n d6i tugng di~u chinh cua lu?t lao d<)ng Vi~t Nam ciing

la

tU each tham gia quan h~ CUa CaC chu the va S\1 phl,l thUQC cua
NLD trong quan h~ lao d<)ng. V~ m~t hinh thuc, cac quan h~ lao

(l).Xem: Van phOng lao d()ng qu6c

te

Gioneva, QuyJn t~,r do lien kit va thuang 
lu(mg tr)p th~. 1983.

(2).Xem: D~i hQc
Nxb.

cong ciing phai d~t len tren lgi ich cua ca nhan NLD ( v£ d1;4.· trong
nhfrng ph~m vi nh~t djnh, hQ khong dugc

t6

chuc ho~c tham gia
dlnh congm). Nhung quan h~ do khong thu(>c d6i tuqng di~u chinh
cua lu~t lao d(>ng, khong chi xet trong ph~m vi qubc gia

rna

con

la

di~m chung cua lu~t lao d(>ng tren to~m th8 gi6i

1.1.4. Quan h~ lao d()ng - d6i tuqng di~u chinh cua lu?t lao

d(>ng Vi~t Nam

Vi~t Nam moo chuy~n sang djnh huang phat tri~n kinh tS thi
trubng vao cu6i nhung nam 80 cua th~ ki XX. Sau thai gian

khuy~n khich phat tri~n quan h~ lao d()ng hgp d6ng, BLLB duqc
ban hanh nam 1994 dap ung duqc nhfrng doi hoi co ban cua vAn

d~ lao d()ng, su dvng va quan H lao d()ng trong CO" ch8 thi truong.

va

sv

xac dinh d6i tuQllg di~u chinh
theo thong 1~ chung. Vl th~, d~c di~m ca ban co tfnh quy~t dinh d€

nh~ di~n d6i tugng di~u chinh cua lu?t lao d<)ng Vi~t Nam ciing

la

tU each tham gia quan h~ CUa CaC chu the va S\1 phl,l thUQC cua
NLD trong quan h~ lao d<)ng. V~ m~t hinh thuc, cac quan h~ lao

(l).Xem: Van phOng lao d()ng qu6c

te

Gioneva, QuyJn t~,r do lien kit va thuang 
lu(mg tr)p th~. 1983.

(2).Xem: D~i hQc
Nxb.

cong ciing phai d~t len tren lgi ich cua ca nhan NLD ( v£ d1;4.· trong
nhfrng ph~m vi nh~t djnh, hQ khong dugc

t6

chuc ho~c tham gia
dlnh congm). Nhung quan h~ do khong thu(>c d6i tuqng di~u chinh
cua lu~t lao d(>ng, khong chi xet trong ph~m vi qubc gia

rna

con

la

di~m chung cua lu~t lao d(>ng tren to~m th8 gi6i

1.1.4. Quan h~ lao d()ng - d6i tuqng di~u chinh cua lu?t lao
d(>ng Vi~t Nam

Vi~t Nam moo chuy~n sang djnh huang phat tri~n kinh tS thi
trubng vao cu6i nhung nam 80 cua th~ ki XX. Sau thai gian

khuy~n khich phat tri~n quan h~ lao d()ng hgp d6ng, BLLB duqc
ban hanh nam 1994 dap ung duqc nhfrng doi hoi co ban cua vAn

d~ lao d()ng, su dvng va quan H lao d()ng trong CO" ch8 thi truong.

va

d(>ng Vi~t Nam cling th~ hi~n

sv

xac dinh d6i tuQllg di~u chinh
theo thong 1~ chung. Vl th~, d~c di~m ca ban co tfnh quy~t dinh d€

nh~ di~n d6i tugng di~u chinh cua lu?t lao d<)ng Vi~t Nam ciing

la

tU each tham gia quan h~ CUa CaC chu the va S\1 phl,l thUQC cua
NLD trong quan h~ lao d<)ng. V~ m~t hinh thuc, cac quan h~ lao

(l).Xem: Van phOng lao d()ng qu6c

te

Gioneva, QuyJn t~,r do lien kit va thuang 
lu(mg tr)p th~. 1983.

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

d¢ng nay d~u phat sinh tren co

sa

HDLil th~, d6i tuqng di~u
chinh cua lu~t d¢ng bao g6m quan h~ lao d¢ng theo HDLD

~ Ok ca quan, doanh nghi~p nha nu6c, cac chuc chinh tri,

t6

chuc xa h¢i-ngh~ nghi~p, cac hqp tac xa;

- Cac doanh qu6c doanh, cac doanh nghiep c6
v6n ddu tu

phi chinh ph1,l ho~c

- Cac

su

dvng lao d()ng 6 N am.

Trong d¢ng y~u nu6c ngoai (bao g6m

ca quan h~ lao d()ng nguai nu6c ngoai lam viec cho cac

t6

phep

su

d¢ng nay d~u phat sinh tren co

sa

HDLil th~, d6i tuqng di~u

chinh cua lu~t d¢ng bao g6m quan h~ lao d¢ng theo HDLD

~ Ok ca quan, doanh nghi~p nha nu6c, cac chuc chinh tri,

t6

chuc xa h¢i-ngh~ nghi~p, cac hqp tac xa;

- Cac doanh qu6c doanh, cac doanh nghiep c6
v6n ddu tu

phi chinh ph1,l ho~c

- Cac

su

dvng lao d()ng 6 N am.

Trong d¢ng y~u nu6c ngoai (bao g6m

ca quan h~ lao d()ng nguai nu6c ngoai lam viec cho cac

t6

phep

su

d¢ng nay d~u phat sinh tren co

sa

HDLil th~, d6i tuqng di~u
chinh cua lu~t d¢ng bao g6m quan h~ lao d¢ng theo HDLD

~ Ok ca quan, doanh nghi~p nha nu6c, cac chuc chinh tri,

t6

chuc xa h¢i-ngh~ nghi~p, cac hqp tac xa;

- Cac doanh qu6c doanh, cac doanh nghiep c6
v6n ddu tu

phi chinh ph1,l ho~c

- Cac

su

dvng lao d()ng 6 N am.

Trong d¢ng y~u nu6c ngoai (bao g6m

ca quan h~ lao d()ng nguai nu6c ngoai lam viec cho cac

t6

phep

su

d¢ng nay d~u phat sinh tren co

sa

HDLil th~, d6i tuqng di~u
chinh cua lu~t d¢ng bao g6m quan h~ lao d¢ng theo HDLD

~ Ok ca quan, doanh nghi~p nha nu6c, cac chuc chinh tri,

t6

chuc xa h¢i-ngh~ nghi~p, cac hqp tac xa;

- Cac doanh qu6c doanh, cac doanh nghiep c6
v6n ddu tu

phi chinh ph1,l ho~c

- Cac

su

dvng lao d()ng 6 N am.

Trong d¢ng y~u nu6c ngoai (bao g6m

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

gia cong ... Thvc

tS,

nhung quan h~ nay khong phai la quan h~ lao
d(>ng, khong co y€u t6 su dvng lao d(>ng. Di~u d6 cling phu hgp
v6i d.c quy djnh khac trong h~ th6ng phap lu~t Vi~t Nam hi~n
nay: nhfrng quan h~ nay da dugc Lu~t hgp tac xa, lu~t dan S\f

di8u chinh. Quan h~ lao d(>ng cua cong chuc, vien chuc v6i Nha
nu6c cling khong n~m trong d6i tugng di~u chfnh cua lu?t lao
d(>ng do nhfrng d~c thu da phan tich

a

tren. Quan h~ nay da dugc
quy dinh trong lu~t hanh chinh (Phap l~nh v~ can b(>, cong chuc).

Di~u d6 cling phil hgp v6i quy dinh t~i cac Di~u 56 va Di~u 63

Hi~n phap nam 1992. C.ic di~u lu~t nay da co s\f phan bi~t mang
tinh chu d~o v~ d6i tw:;mg lao d(>ng la vien chuc nha nuac va
nhfrng nguai lam cong an luang. Sg phan djnh nay trong h~

th6ng phap lu~t Vi~t N am thS hi~n yeu cAu khach quan cua S\f
phu hgp giua lo~i quy ph~m phap lu?t oi~u chinh va tinh chAt cua
quan h~ xa h9i dugc di~u '-AUUHo

Tuy nhien, tren th\fc c6 nhfrng quan h~ thue muon thvc hi~n

cong vi~c nhung khong d~ d~ k8t lu~n ngay r~ng

a

d6 c6 sv

su

dvng sue lao d9ng nhu quan h~ lao d(>ng hay do chi la quan h~

djch Vl,l theo hlnh thuc thue khoan dan Sl,f. D~c bi~t, khi cac ben

thi~t l~p quan h~ ng~n h~n theo vv vi~c, chi thoa thu~n v8 cong

vi~c va ti~n cong. NLD dugc tra cong theo hlnh thuc cong nh~t

ho~c cong khoan theo san phiim thvc t~. H9 cling phai tuan theo
nhung yeu cAu nao do nhung cong vi~c thu(>c lo~i dan gian, y~u

t6

chuc, quan H lao d(>ng khong ro rang ... Nhfrng quan h~ nhu v~y

r~t kh6 phan bi~t nen n~u c6 tranh chftp,

cac

ben phai

tv

ch(rng
minh quan h~ cua hQ c6 d~u hi~u cua quan h~ lao d(>ng hay khong.

N~u khong chung minh dugc c6

sv

quan li cua m(>t ben va

co

SIJ

phvc tung cua ben kia trong qua trlnh lam vi~c thl quy~n va nghia

Vl,l CUa m8i ben Se OU'Q'C giai quy~t theo cac dinh CUa lu~t dan
each

gia cong ... Thvc

tS,

di8u chinh. Quan h~ lao d(>ng cua cong chuc, vien chuc v6i Nha
nu6c cling khong n~m trong d6i tugng di~u chfnh cua lu?t lao
d(>ng do nhfrng d~c thu da phan tich

a

tren. Quan h~ nay da dugc
quy dinh trong lu~t hanh chinh (Phap l~nh v~ can b(>, cong chuc).

Di~u d6 cling phil hgp v6i quy dinh t~i cac Di~u 56 va Di~u 63

Hi~n phap nam 1992. C.ic di~u lu~t nay da co s\f phan bi~t mang
tinh chu d~o v~ d6i tw:;mg lao d(>ng la vien chuc nha nuac va
nhfrng nguai lam cong an luang. Sg phan djnh nay trong h~

th6ng phap lu~t Vi~t N am thS hi~n yeu cAu khach quan cua S\f
phu hgp giua lo~i quy ph~m phap lu?t oi~u chinh va tinh chAt cua
quan h~ xa h9i dugc di~u '-AUUHo

Tuy nhien, tren th\fc c6 nhfrng quan h~ thue muon thvc hi~n

cong vi~c nhung khong d~ d~ k8t lu~n ngay r~ng

a

d6 c6 sv

su

dvng sue lao d9ng nhu quan h~ lao d(>ng hay do chi la quan h~

djch Vl,l theo hlnh thuc thue khoan dan Sl,f. D~c bi~t, khi cac ben

thi~t l~p quan h~ ng~n h~n theo vv vi~c, chi thoa thu~n v8 cong

vi~c va ti~n cong. NLD dugc tra cong theo hlnh thuc cong nh~t

ho~c cong khoan theo san phiim thvc t~. H9 cling phai tuan theo
nhung yeu cAu nao do nhung cong vi~c thu(>c lo~i dan gian, y~u

t6

chuc, quan H lao d(>ng khong ro rang ... Nhfrng quan h~ nhu v~y

r~t kh6 phan bi~t nen n~u c6 tranh chftp,

cac

ben phai

tv

ch(rng
minh quan h~ cua hQ c6 d~u hi~u cua quan h~ lao d(>ng hay khong.

N~u khong chung minh dugc c6

sv

quan li cua m(>t ben va

co

SIJ

phvc tung cua ben kia trong qua trlnh lam vi~c thl quy~n va nghia

Vl,l CUa m8i ben Se OU'Q'C giai quy~t theo cac dinh CUa lu~t dan
each

gia cong ... Thvc

tS,

di8u chinh. Quan h~ lao d(>ng cua cong chuc, vien chuc v6i Nha
nu6c cling khong n~m trong d6i tugng di~u chfnh cua lu?t lao
d(>ng do nhfrng d~c thu da phan tich

a

tren. Quan h~ nay da dugc

quy dinh trong lu~t hanh chinh (Phap l~nh v~ can b(>, cong chuc).

Di~u d6 cling phil hgp v6i quy dinh t~i cac Di~u 56 va Di~u 63

Hi~n phap nam 1992. C.ic di~u lu~t nay da co s\f phan bi~t mang
tinh chu d~o v~ d6i tw:;mg lao d(>ng la vien chuc nha nuac va
nhfrng nguai lam cong an luang. Sg phan djnh nay trong h~

th6ng phap lu~t Vi~t N am thS hi~n yeu cAu khach quan cua S\f
phu hgp giua lo~i quy ph~m phap lu?t oi~u chinh va tinh chAt cua
quan h~ xa h9i dugc di~u '-AUUHo

Tuy nhien, tren th\fc c6 nhfrng quan h~ thue muon thvc hi~n

cong vi~c nhung khong d~ d~ k8t lu~n ngay r~ng

a

d6 c6 sv

su

dvng sue lao d9ng nhu quan h~ lao d(>ng hay do chi la quan h~

djch Vl,l theo hlnh thuc thue khoan dan Sl,f. D~c bi~t, khi cac ben

thi~t l~p quan h~ ng~n h~n theo vv vi~c, chi thoa thu~n v8 cong

vi~c va ti~n cong. NLD dugc tra cong theo hlnh thuc cong nh~t

ho~c cong khoan theo san phiim thvc t~. H9 cling phai tuan theo
nhung yeu cAu nao do nhung cong vi~c thu(>c lo~i dan gian, y~u

t6

chuc, quan H lao d(>ng khong ro rang ... Nhfrng quan h~ nhu v~y

r~t kh6 phan bi~t nen n~u c6 tranh chftp,

cac

ben phai

tv

ch(rng
minh quan h~ cua hQ c6 d~u hi~u cua quan h~ lao d(>ng hay khong.

N~u khong chung minh dugc c6

sv

quan li cua m(>t ben va

co

SIJ

phvc tung cua ben kia trong qua trlnh lam vi~c thl quy~n va nghia

Vl,l CUa m8i ben Se OU'Q'C giai quy~t theo cac dinh CUa lu~t dan
each

gia cong ... Thvc

tS,

di8u chinh. Quan h~ lao d(>ng cua cong chuc, vien chuc v6i Nha
nu6c cling khong n~m trong d6i tugng di~u chfnh cua lu?t lao
d(>ng do nhfrng d~c thu da phan tich

a

tren. Quan h~ nay da dugc
quy dinh trong lu~t hanh chinh (Phap l~nh v~ can b(>, cong chuc).

Di~u d6 cling phil hgp v6i quy dinh t~i cac Di~u 56 va Di~u 63

Hi~n phap nam 1992. C.ic di~u lu~t nay da co s\f phan bi~t mang
tinh chu d~o v~ d6i tw:;mg lao d(>ng la vien chuc nha nuac va
nhfrng nguai lam cong an luang. Sg phan djnh nay trong h~

th6ng phap lu~t Vi~t N am thS hi~n yeu cAu khach quan cua S\f
phu hgp giua lo~i quy ph~m phap lu?t oi~u chinh va tinh chAt cua
quan h~ xa h9i dugc di~u '-AUUHo

Tuy nhien, tren th\fc c6 nhfrng quan h~ thue muon thvc hi~n

cong vi~c nhung khong d~ d~ k8t lu~n ngay r~ng

a

d6 c6 sv

su

dvng sue lao d9ng nhu quan h~ lao d(>ng hay do chi la quan h~

djch Vl,l theo hlnh thuc thue khoan dan Sl,f. D~c bi~t, khi cac ben

thi~t l~p quan h~ ng~n h~n theo vv vi~c, chi thoa thu~n v8 cong

vi~c va ti~n cong. NLD dugc tra cong theo hlnh thuc cong nh~t

ho~c cong khoan theo san phiim thvc t~. H9 cling phai tuan theo
nhung yeu cAu nao do nhung cong vi~c thu(>c lo~i dan gian, y~u

t6

chuc, quan H lao d(>ng khong ro rang ... Nhfrng quan h~ nhu v~y

r~t kh6 phan bi~t nen n~u c6 tranh chftp,

cac

ben phai

tv

ch(rng
minh quan h~ cua hQ c6 d~u hi~u cua quan h~ lao d(>ng hay khong.

N~u khong chung minh dugc c6

sv

quan li cua m(>t ben va

co

SIJ

phvc tung cua ben kia trong qua trlnh lam vi~c thl quy~n va nghia

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

quan h~

nha nu6c

luang

co

th€ chua d6i; song, quan h~ lao d(>ng

cua

hQ da

thay thi?mh

l

quan h~

nha nu6c

luang

co

th€ chua d6i; song, quan h~ lao d(>ng

cua

hQ da

thay thi?mh

l

quan h~

nha nu6c

luang

co

th€ chua d6i; song, quan h~ lao d(>ng

cua

hQ da

thay thi?mh

l

quan h~

nha nu6c

luang

co

th€ chua d6i; song, quan h~ lao d(>ng

cua

hQ da

thay thi?mh

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

quan h~ lao d<)ng. Nhi~u khi sue m1;1nh t~p th~ con giup NLD th~ng

lqi trong nhung cu<)c dfiu tranh gHmh quy~n lqi cao han so v6i quy
dinh cua phap lu~t rna n~u m<)t ca nhan NLD se khong th~ d1;1t
dugc. NSDLD vl chi~m vi tri th~ m~nh trong quan h~ lao d<)ng nen
doi khi c6 xu huang l~;tm quy~n trong qm\n di~u hanh, phan
ph6i... di ngugc l~;ti vai mong mu6n chung cua NLD. Bai v~y,

NLD thuang lien k~t l~;ti vai nhau, t~;to ra sue m~;tnh t~p thS d~ h~;tn

ch~ xu huang l~;tm quy~n cua NSDLD d6ng thai bao v~ quy~n lgi
cho mlnh. Sv lien ket nay d.in dugc hinh th~mh du6i d~;tng c6

t6

chuc d~ ho~;tt d<)ng c6 hi~u qua han trong quan h~ v6'i NSDLD. Do
d6, trong quan h~ lao d<)ng thuang c6 sv xufit hi~n cua chu th~ thu
ba d6 la t~p th~ lao d9ng ho?c d~;ti di~n t~p th€ lao d<)ng va quan h~
giua t~p th~ lao d()ng ho~c d~;ti di~n t~p th~ lao d()ng NSDLD
dugc gQi la quan h~ lao d<)ng t~p thS.

Do d6, quan lao d<)ng t~p th~ hi~u la quan h~ giUa t?.p

th~ lao d<)ng (ho?c d!;!i di~n t?.p thS lao d()ng) va NSDLD ho?c d!;!i

di~n NSDLD v~ ca.c v~n dS phat sinh trong quan h~ lao d()ng.
Nhu v~y, cac bentham gia quan h~ lao d()ng t?.p th~ bao g6m
m9t ben la t~p thS lao d9ng va m()t ben la NSDLD. T~p th~ lao d()ng

la

t?.p hgp c6 t6 chuc cua NLD cung

lam

vi~c trong m9t ph~;tm vi nh~t
dinh. T~p th~ lao d()ng la khai ni~m rna, dugc xac djnh

a

nhung

ph~;tm vi nhfit dinh nhu b9 ph~ doanh nghi~p, doanh nghi~p, nganh ...

T~p th€ lao d9ng ra dm khong cdn c6 sv cho phep hay xac nh~n
cua cong quy€n ho~c S\1' cho phep cua NSDLD. NLD ding khong

phai ti~n hanh cac thu tvc, 1~ nghi chfnh thuc d§ th~mh l?p t~p th~
lao d()ng cua mlnh. Trong quan h~ v6'i NSDLD, t?p th~ lao d()ng
chu y~u thvc hi~n quySn va nghia vv thong qua ngm)i d~;ti di~n.

d

Vi~t Nam va nhi~u nu6c khac, Nha nu6c thua nh~n

t6

chuc
d9ng.

quan h~ lao d<)ng. Nhi~u khi sue m1;1nh t~p th~ con giup NLD th~ng
lqi trong nhung cu<)c dfiu tranh gHmh quy~n lqi cao han so v6i quy
dinh cua phap lu~t rna n~u m<)t ca nhan NLD se khong th~ d1;1t
dugc. NSDLD vl chi~m vi tri th~ m~nh trong quan h~ lao d<)ng nen
doi khi c6 xu huang l~;tm quy~n trong qm\n di~u hanh, phan
ph6i... di ngugc l~;ti vai mong mu6n chung cua NLD. Bai v~y,

NLD thuang lien k~t l~;ti vai nhau, t~;to ra sue m~;tnh t~p thS d~ h~;tn

ch~ xu huang l~;tm quy~n cua NSDLD d6ng thai bao v~ quy~n lgi
cho mlnh. Sv lien ket nay d.in dugc hinh th~mh du6i d~;tng c6

t6

Do d6, quan lao d<)ng t~p th~ hi~u la quan h~ giUa t?.p

th~ lao d<)ng (ho?c d!;!i di~n t?.p thS lao d()ng) va NSDLD ho?c d!;!i

di~n NSDLD v~ ca.c v~n dS phat sinh trong quan h~ lao d()ng.
Nhu v~y, cac bentham gia quan h~ lao d()ng t?.p th~ bao g6m

m9t ben la t~p thS lao d9ng va m()t ben la NSDLD. T~p th~ lao d()ng

la

t?.p hgp c6 t6 chuc cua NLD cung

lam

vi~c trong m9t ph~;tm vi nh~t
dinh. T~p th~ lao d()ng la khai ni~m rna, dugc xac djnh

a

nhung

ph~;tm vi nhfit dinh nhu b9 ph~ doanh nghi~p, doanh nghi~p, nganh ...

T~p th€ lao d9ng ra dm khong cdn c6 sv cho phep hay xac nh~n
cua cong quy€n ho~c S\1' cho phep cua NSDLD. NLD ding khong
phai ti~n hanh cac thu tvc, 1~ nghi chfnh thuc d§ th~mh l?p t~p th~
lao d()ng cua mlnh. Trong quan h~ v6'i NSDLD, t?p th~ lao d()ng
chu y~u thvc hi~n quySn va nghia vv thong qua ngm)i d~;ti di~n.

d

Vi~t Nam va nhi~u nu6c khac, Nha nu6c thua nh~n

t6

chuc
d9ng.

NLD thuang lien k~t l~;ti vai nhau, t~;to ra sue m~;tnh t~p thS d~ h~;tn

ch~ xu huang l~;tm quy~n cua NSDLD d6ng thai bao v~ quy~n lgi
cho mlnh. Sv lien ket nay d.in dugc hinh th~mh du6i d~;tng c6

t6

dugc gQi la quan h~ lao d<)ng t~p thS.

Do d6, quan lao d<)ng t~p th~ hi~u la quan h~ giUa t?.p

th~ lao d<)ng (ho?c d!;!i di~n t?.p thS lao d()ng) va NSDLD ho?c d!;!i

di~n NSDLD v~ ca.c v~n dS phat sinh trong quan h~ lao d()ng.
Nhu v~y, cac bentham gia quan h~ lao d()ng t?.p th~ bao g6m
m9t ben la t~p thS lao d9ng va m()t ben la NSDLD. T~p th~ lao d()ng

la

t?.p hgp c6 t6 chuc cua NLD cung

lam

vi~c trong m9t ph~;tm vi nh~t
dinh. T~p th~ lao d()ng la khai ni~m rna, dugc xac djnh

a

nhung

ph~;tm vi nhfit dinh nhu b9 ph~ doanh nghi~p, doanh nghi~p, nganh ...

d

Vi~t Nam va nhi~u nu6c khac, Nha nu6c thua nh~n

t6

chuc
d9ng.

NLD thuang lien k~t l~;ti vai nhau, t~;to ra sue m~;tnh t~p thS d~ h~;tn

ch~ xu huang l~;tm quy~n cua NSDLD d6ng thai bao v~ quy~n lgi
cho mlnh. Sv lien ket nay d.in dugc hinh th~mh du6i d~;tng c6

t6

Do d6, quan lao d<)ng t~p th~ hi~u la quan h~ giUa t?.p

th~ lao d<)ng (ho?c d!;!i di~n t?.p thS lao d()ng) va NSDLD ho?c d!;!i

di~n NSDLD v~ ca.c v~n dS phat sinh trong quan h~ lao d()ng.
Nhu v~y, cac bentham gia quan h~ lao d()ng t?.p th~ bao g6m
m9t ben la t~p thS lao d9ng va m()t ben la NSDLD. T~p th~ lao d()ng

la

t?.p hgp c6 t6 chuc cua NLD cung

lam

vi~c trong m9t ph~;tm vi nh~t
dinh. T~p th~ lao d()ng la khai ni~m rna, dugc xac djnh

a

nhung

ph~;tm vi nhfit dinh nhu b9 ph~ doanh nghi~p, doanh nghi~p, nganh ...

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

an

di~n

gia quan h~ NSDLB hfru quan dS giai quy~t cac v~n

lao dl)ng. Thong thuong, cong dol!m tham gia

l~p quy~n, cua t~p th~ lao d9ng nguyen t~c trong
m6i quan h~ giua d.c ben, tham gia v6i NSDLB trong vi~c dam
chinh thuc, cong doan khong chi d~i di~n cho cac
nhiffig NLH ·''"'"''""'

an

di~n

gia quan h~ NSDLB hfru quan dS giai quy~t cac v~n

lao dl)ng. Thong thuong, cong dol!m tham gia

l~p quy~n, cua t~p th~ lao d9ng nguyen t~c trong
m6i quan h~ giua d.c ben, tham gia v6i NSDLB trong vi~c dam
chinh thuc, cong doan khong chi d~i di~n cho cac
nhiffig NLH ·''"'"''""'
do

an

di~n

gia quan h~ NSDLB hfru quan dS giai quy~t cac v~n

lao dl)ng. Thong thuong, cong dol!m tham gia

l~p quy~n, cua t~p th~ lao d9ng nguyen t~c trong
m6i quan h~ giua d.c ben, tham gia v6i NSDLB trong vi~c dam
chinh thuc, cong doan khong chi d~i di~n cho cac
nhiffig NLH ·''"'"''""'

an

di~n

gia quan h~ NSDLB hfru quan dS giai quy~t cac v~n

lao dl)ng. Thong thuong, cong dol!m tham gia

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

th~ thuang luqng, thoa thu~n v6i NSDLD bao gia cling la quy~n
va nghia V\1 CUa t~p th~ lao d()ng.

2. Cac quan h~ lien quan d~n quan h~ lao di}ng

Ho~t d9ng lao d9ng bao trum len mQi linh V\J'C trong dai s6ng
con ngm';i va quan h~ lao d():ng chi la m9t trong cac quan h~ ca ban
hinh th~mh nen til' do. Vi vf!y, ngoai d6i tuqng diSu chinh chu y~u
noi tren, lu~t lao d9ng con di~u chinh m!)t

s6

quan h~ xa h9i lien
quan tf\!c ti~p d~n quan h~ lao d!)ng. Do la nhfrng quan h~ phat
sinh

tu

quan h~ lao d!)ng, gim li~n v6i vi~c sir dvng lao d()ng ho~c

c6 anh hu6ng tf\!C ti~p d~n cac quan h~ lao d()ng. Theo phap luf!t

hi~n hanh, nhfrng quan h~ lien quan tf\!c tiSp d~n quan h~ lao d9ng
thu()c d6i tm;mg diSu chinh h1~t lao d()ng bao gbm:

2I Quan h? vi?c

h~ Vi~C lam quan h~ xa hQi hlnh thanh trong linh V\J'C

giai dam xa D€ th\fc hi~n

mvc dich nay, Nha m.:r6'c v6i tu each la nguai quan H, dinh huang
thi truong lao d()ng, phai dS ra va thiJc hi~n chu truong, chfnh sach
dung d~n v€ vi~c lam; cac thi~t chS h6 trq cho thi truang lao d()ng
nhu dich VI) Vl~C lam dUQ'C hinh th~mh; cac C(J quan,

t6

ChUC, doanh

nghi~p, ca nhan su dvng lao d()ng phiti duqc khuy~n khich va n6
hrc giai quy~t, dam bao vi~c lam cho NLD, NLD phai co quy€n

tv

do vi~c lam ... DiSu d6 hinh thanh nen nhi€u m6i quan h~ rna chAt
luqng CUa no anh huong tf\lC ti~p d~n S\f hinh th~mh, tfnh b€n
vung .. 0 cua quan h~ lao d9ng, t~o di~u ki~n cho quan h~ lao d()ng

hinh thfmh va dan xen v6i quan h~ lao d()ng nen duqc lu~t lao
d()ng di€u chinh dbng

b9.

Cac quan h~ chu y€u hlnh thanh trong
linh V\fC vi~c lam gbm:

- Quan h~ giua Nha nu6c, thong qua h~ thfmg cac CO' quan

th~ thuang luqng, thoa thu~n v6i NSDLD bao gia cling la quy~n
va nghia V\1 CUa t~p th~ lao d()ng.

2. Cac quan h~ lien quan d~n quan h~ lao di}ng

s6

quan h~ xa h9i lien
quan tf\!c ti~p d~n quan h~ lao d!)ng. Do la nhfrng quan h~ phat
sinh

tu

quan h~ lao d!)ng, gim li~n v6i vi~c sir dvng lao d()ng ho~c
c6 anh hu6ng tf\!C ti~p d~n cac quan h~ lao d()ng. Theo phap luf!t

hi~n hanh, nhfrng quan h~ lien quan tf\!c tiSp d~n quan h~ lao d9ng
thu()c d6i tm;mg diSu chinh h1~t lao d()ng bao gbm:

2I Quan h? vi?c

h~ Vi~C lam quan h~ xa hQi hlnh thanh trong linh V\J'C

giai dam xa D€ th\fc hi~n

t6

ChUC, doanh

nghi~p, ca nhan su dvng lao d()ng phiti duqc khuy~n khich va n6
hrc giai quy~t, dam bao vi~c lam cho NLD, NLD phai co quy€n

tv

hinh thfmh va dan xen v6i quan h~ lao d()ng nen duqc lu~t lao
d()ng di€u chinh dbng

b9.

Cac quan h~ chu y€u hlnh thanh trong
linh V\fC vi~c lam gbm:

- Quan h~ giua Nha nu6c, thong qua h~ thfmg cac CO' quan

th~ thuang luqng, thoa thu~n v6i NSDLD bao gia cling la quy~n
va nghia V\1 CUa t~p th~ lao d()ng.

2. Cac quan h~ lien quan d~n quan h~ lao di}ng

s6

quan h~ xa h9i lien
quan tf\!c ti~p d~n quan h~ lao d!)ng. Do la nhfrng quan h~ phat
sinh

tu

quan h~ lao d!)ng, gim li~n v6i vi~c sir dvng lao d()ng ho~c
c6 anh hu6ng tf\!C ti~p d~n cac quan h~ lao d()ng. Theo phap luf!t

hi~n hanh, nhfrng quan h~ lien quan tf\!c tiSp d~n quan h~ lao d9ng
thu()c d6i tm;mg diSu chinh h1~t lao d()ng bao gbm:

2I Quan h? vi?c

h~ Vi~C lam quan h~ xa hQi hlnh thanh trong linh V\J'C

giai dam xa D€ th\fc hi~n

mvc dich nay, Nha m.:r6'c v6i tu each la nguai quan H, dinh huang

thi truong lao d()ng, phai dS ra va thiJc hi~n chu truong, chfnh sach
dung d~n v€ vi~c lam; cac thi~t chS h6 trq cho thi truang lao d()ng
nhu dich VI) Vl~C lam dUQ'C hinh th~mh; cac C(J quan,

t6

ChUC, doanh

nghi~p, ca nhan su dvng lao d()ng phiti duqc khuy~n khich va n6
hrc giai quy~t, dam bao vi~c lam cho NLD, NLD phai co quy€n

tv

hinh thfmh va dan xen v6i quan h~ lao d()ng nen duqc lu~t lao
d()ng di€u chinh dbng

b9.

Cac quan h~ chu y€u hlnh thanh trong
linh V\fC vi~c lam gbm:

- Quan h~ giua Nha nu6c, thong qua h~ thfmg cac CO' quan

th~ thuang luqng, thoa thu~n v6i NSDLD bao gia cling la quy~n
va nghia V\1 CUa t~p th~ lao d()ng.

2. Cac quan h~ lien quan d~n quan h~ lao di}ng

s6

quan h~ xa h9i lien
quan tf\!c ti~p d~n quan h~ lao d!)ng. Do la nhfrng quan h~ phat
sinh

tu

quan h~ lao d!)ng, gim li~n v6i vi~c sir dvng lao d()ng ho~c
c6 anh hu6ng tf\!C ti~p d~n cac quan h~ lao d()ng. Theo phap luf!t

hi~n hanh, nhfrng quan h~ lien quan tf\!c tiSp d~n quan h~ lao d9ng

thu()c d6i tm;mg diSu chinh h1~t lao d()ng bao gbm:

2I Quan h? vi?c

h~ Vi~C lam quan h~ xa hQi hlnh thanh trong linh V\J'C

giai dam xa D€ th\fc hi~n

t6

ChUC, doanh

nghi~p, ca nhan su dvng lao d()ng phiti duqc khuy~n khich va n6
hrc giai quy~t, dam bao vi~c lam cho NLD, NLD phai co quy€n

tv

hinh thfmh va dan xen v6i quan h~ lao d()ng nen duqc lu~t lao
d()ng di€u chinh dbng

b9.

Cac quan h~ chu y€u hlnh thanh trong
linh V\fC vi~c lam gbm:

</div>

Giáo trình Luật Lao động Việt Nam (Tái bản năm 2018): Phần 1

GIAOTRlNH

LUAT

<sub>. </sub>

G

vlET

NAM

GIAOTRlNH

LUAT

<sub>. </sub>

G

vlET

NAM

GIAOTRlNH

LUAT

<sub>. </sub>

G

vlET

NAM

<i>Giao </i>

<i>trinh </i>

<i>Giao </i>

<i>trinh </i>

<i>Giao </i>

<i>trinh </i>

DO

DO

DO

DO

<i>ti </i>

<i>TiJ </i>

<i>ti </i>

<i>ti </i>

<i>TiJ </i>

<i>ti </i>

<i>ti </i>

<i>TiJ </i>

<i>ti </i>

<i>ti </i>

BLLD

BQ

lao

BLTIDS

t6

sv

HDLD

T6

chirc lao

NLB

lao

NSDLD

sir

lao

UBND

Uy

XHCN

BLLD

BQ

lao

BLTIDS

t6

sv

HDLD

T6

chirc lao

NLB

lao

NSDLD

sir

lao

UBND

Uy

XHCN

BLLD

BQ

lao

BLTIDS

t6

sv

HDLD