BÀI GIẢNG MÔN HỌC: PHƯƠNG PHÁP LUẬN NCKH
CHƯƠNG III
THU THẬP
VÀ XỬ LÝ THÔNG TIN
Bộ môn: Phát triển kỹ năng
Học kỳ: I, năm học 2012-2013
!"#$%&'(
#)(*
(!+,-%!.)!/,0à1á#ì!!
!2à,!34356708! (
! (9)0à”(:+0;”<9)0à
“=>!?”,@)(!+,-%!.)!/,
!"#$%&'(
#)(
Học gì, nhớ gì: Chương 2?
TRÌNH TỰ LOGIC NGHIÊN CỨU KHOA HỌC
3 thao tác trong NCKHAXĐVD; XDLĐ; CMLĐ.
7 bước thực hiện NCKHA
Phát hiện vấn đề, lựa chọn đề tài
Xác định mục tiêu nghiên cứu/Đặt tên đề tài;
Nhận dạng/Đặt câu hỏi nghiên cứu;
Đưa luận điểm/Xây dựng giả thuyết nghiên cứu
Lựa chọn các phương pháp chứng minh giả thuyết
Tìm kiếm các luận cứ để chứng minh luận điểm
Báo cáo/công bố kết quả nghiên cứu
!"#$%&'(
#)(B
NỘI DUNG
Một số khái niệm;
Phương pháp tiếp cận;
Phương pháp nghiên cứu tài liệu;
Phương pháp phi thực nghiệm;
Phương pháp thực nghiệm;
Phương pháp trắc nghiệm;
Phương pháp xử lý thông tin.
!"#$%&'(
#)(C
Mục đíchA
Tìm kiếm chủ đề nghiên cứu;
Xác nhận lý do nghiên cứu;
Tìm hiểu lịch sử nghiên cứu;
Xác định mục tiêu nghiên cứu;
Nhận dạng vấn đề nghiên cứu;
Đặt giả thuyết nghiên cứu
Tìm kiến luận cứ để chứng minh giả thuyết.
MỤC ĐÍCH CỦA VIỆC THU THẬP, XỬ LÝ TT
Không có một nghiên cứu nào mà không cần thông tin; không có một
khâu nào trong toàn bộ quá trình nghiên cứu mà không cần thông tin
!"#$%&'(
#)(D
Chọn phương pháp tiếp cận;
Thu thập thông tin;
Xử lý thông tin
Thực hiện các phép suy luận logic
QUÁ TRÌNH THU THẬP VÀ XỬ LÝ TT
!"#$%&'(
#)(E
Nghiên cứu tài liệu hoặc phỏng vấnAF$%3!9)!G(!H!I
H,",FJ((!;FKFLFMN,#.((!+,-O
Tiến hành các hoạt động thực nghiệm #I,3#+FPMN(
%!>.="!.Q, !R!MS(I,",1"#R!T#)#+FP
MN((!+,-O
Thực hiện trắc nghiệm #+FPMN(%!>.="F$!!2! (
!>-(9!U)FPMN(%!>.="O
Sử dụng các phương pháp phi thực nghiệmA quan sát V#+
FPMN(%!>.="():LST#)!G(1"#R!H(MW
(!+,-,X!$=7Y(0H02,-ZHchuyên gia V![(
\<(7!3F]#)O^,!-,!(!_%!.)!/,Z
CÓ NHIỀU PHƯƠNG PHÁP
THU THẬP THÔNG TIN
!"#$%&'(
#)(`
CÓ NHIỀU PHƯƠNG PHÁP
THU THẬP THÔNG TIN
Các phương pháp
a:43F^
trạng thái
a:43F^
môi trường
Nghiên cứu tài liệu b! ( b! (
Phi thực nghiệm b! ( b! (
Thực nghiệm X X
Trắc nghiệm b! ( X
!"#$%&'(
#)(c
Thông tin?
Dữ liệu?
Số liệu?
Tiếp cận?
1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
!"#$%&'(
#)(de
Thông tinA
! (,X(!f)0H! (4".-,VF(9Z
! (VZ0Hsự hiểu biết,@),.(MW]=I%;<!;
MN(H.FX!!2FMN,1)(!+,-<#).F^<!26g<!/,2<
#:]!Y<,>!2h
.(MW!$FMN,! (1)0WX<,!G3hHT>! (
!H!( (GF$#:]FL,!.!)O
! (FMN,,!:$>1),", #MW(208%!",!)!M"!
="(<=X(a<=X(F;9h
! (FMN,(!#+,",!MS(;!G!R!!M'4>#+(\:<
4'((!aO
1.MỘT SỐ KHÁI NIỆM
!"#$%&'(
#)(dd
Dữ liệuA
Dữ liệu là hình thức thể hiện của thông tin #.(Y,FU,!!
!2<0M#GH6708! (
Dữ liệu có thể là: ,",=P<%8!;<!R!>!!):;!F]5!"
F."
#.(!]H0;(MW)F_!(!f) dữ liệu là đối tượng xử
lý của máy tính V,",=P0;!.Q,,",;!F]Z
! (0 )(8(!f)6",F_!,i dữ liệu 0H,",G
%; không có ý nghĩa #j#H( nếu X không được tổ chức và
xử lý
1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
!"#$%&'(
#)(d*
Số liệuA0HG0;kL(=P!.Q,F %!FMN,!$,!(0HG0;
Số liệu sơ cấpA!G(=P0;FMN,1)="!):!!20l
Fl+4k(MW(!+,-mP0;L(H:!MW(FMN,
(MW(!+,-I!!29A4>,a![<![(\<1)
="<(!+,-R!!P(<h
Số liệu thứ cấpA!G(=P0;FKFMN,, (4P!):!!2
#.(1"%!-!):.4+!-4)!!2mP0;H:!MW(
FMN,!!29,",,S1),X0+1)<,",(!+,-#Mn,
FX<,S1)!P(%+,@),!U!!@<#<h
(MW(!+,-,lR%3,",(J=P0;!-,\#Mn,%!1:3
F_!=7Y(=P0;=S,\V,!!U!\!SZ
mP0;!-,\!MW(FMN,!!2!.Y,FU,!,@)4+!-4)+
F %!%! (!o!NnY,+F)((!+,-
1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
!"#$%&'(
#)(d
Số liệuA
Số liệu chuỗi thời gian: mP0;chuỗi thời gian0H2!N
,@)!G(1)="]!G(("#_H43=P!2FMN,
L!G(!WF$%!",!)mP0;H:,X!$FMN,!!2
!H((H:<l<!"(<18<'<C'<h
Số liệu cắt ngangA
H=P0;]!):!]43=PFMN,!
H=P0;]!):!]43=PFMN,!
!2
!2
tại cùng một thời điểm
tại cùng một thời điểm
Số liệu hỗ hợpA
0H=P0;FMN,%3!N4k,>=P0;,!^!W
0H=P0;FMN,%3!N4k,>=P0;,!^!W
()H,p()(A,o(FS_,p()(V,!q(!L<()
()H,p()(A,o(FS_,p()(V,!q(!L<()
FR!!):, (:ZFMN,1)="!.!W()
FR!!):, (:ZFMN,1)="!.!W()
1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
!"#$%&'(
#)(dB
Tiếp cậnr TÌM HƯỚNG ĐI
sTiếp cậnt0Hmột cách xem xét SVHT!.Q,cách thức đề cập tới
một chủ đề;
sTiếp cậnt,X!$!$0Hchọn chỗ đứngF$1)="<0H4Mn,Fl
,@)1"#R!!!2! (O
sTiếp cậnt0H, (,Y,@)!MS(!"02O
X!]!MS(!"3,2%!",!)
MỘT SỐ KHÁI NIỆM
“Tiếp cận là sự lựa chọn đỗ đứng để quan sát đối tượng khảo sát,
xem xét đối tượng nghiên cứu”
!"#$%&'(
#)(dC
Phương pháp tiếp cậnA
Phương pháp tiếp cậnAlà cách xem xét sự kiện: toàn diện hay
phiến diện; theo tiếp cận lich sử, tiếp cận lôgic, hệ thống….
Các phương pháp tiếp cậnA
- Tiếp cận nội quan và ngoại quan
- Tiếp cận quan sát hoặc thực nghiệm
- Tiếp cận cá biệt và so sánh
- Tiếp cận lịch sử và logic
- Tiếp cận phân tích và tổng hợp
- Tiếp cận định tính và định lượng
- Tiếp cận thống kê và xác suất
- Tiếp cận hệ thống và cấu trúc.
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
!"#$%&'(
#)(dD
1. Tiếp cận nội quan và ngoại quanA
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
Khái niệm:
1)A98(!f,!@1),@)ì!=:#)
(.L1)A9%!á,!1)66é0L02F$
,@)ì!
!"#$%&'(
#)(dE
Claude Bernard:
b! (,ó1)!ì%! (,ó4\,-(!+,-à.
FMN,4pFlO!M(,!un1)!ì%! (,ó4\
,-(!+,-à.FMN,%3!v,
!"#$%&'(
#)(d`
2. Tiếp cận quan sát và thực nghiệmA
Có thể tiến hành quan sát hoặc tiến hành thực nghiệp để thu
thập thông tin
Tiếp cận quan sátAFMN,=7Y(!]FPn(!+,-
><(!+,-(>!U,!H(!+,-(>!"
Tiếp cận thực nghiệmA!MW("Y(FPn(!+,-(>
!"<!2,!Un(!+,-(>!U,!
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
!"#$%&'(
#)(dc
3. Tiếp cận cá biệt và so sánhA
Tiếp cận cá biệtA,!.!g1)="=I2,",!, 02n
,",=I2%!",
Tiếp cận so sánhA,!.!g1)="=I2#.(PMS(
1)n=I2%!",V=I2FP,!-(Z
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
!"#$%&'(
#)(*e
4. Tiếp cận lịch sử và logicA
Tiếp cận lịch sửA0H66g=I21)!G(=I%;#.(1"
%!-
Tiếp cận logicA0H;,66g=I2!.#2I!\F_!<
,!q(!L!.T3=I%;<!.1)!;!aw1><h
Tiếp cận lịch sử và logicA0 (p0]n!)<n!MS(
!"%!",!1)#.(!!2! (],!x=I%;#.(
1"%!-<(MW(!+,-=y!243FMN,0.(,\:3,@)
1"#R!!"#$
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
!"#$%&'(
#)(*d
5. Tiếp cận phân tích và tổng hợpA
Tiếp cận phân tíchA0H=I!a,!)m!H!!G(4!2
,X4>,!\%!",4;!)
Tiếp cận tổng hợpA0H;,6",02!G(0+!;\:3(G),",
4!2FKFMN,!aU,!
Có thể thu thập thông tin từ tiếp cận phân tích trước<=.(
,z(,X!$!!2! (93,20_,!=7#Mn,:!+<
,P,o(\!>FM)#)F"!("^(!N
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
!"#$%&'(
#)(**
6. Tiếp cận định tính và định lượngA
Tiếp cận định tínhA0H;,!!2! (<%!>.="! (
]mMnL(F_!U!V#.(!I,3<,X!$,!u,XFMN,
! (F_!U!Z
Tiếp cận định lượngA0H;,!!2! (]mMn
L(F_!0MN(
Tiếp cận định tính hay tiếp cận định lượng dù bắt đầu từ đâu<
=.(,P,o({!>0H!2!-,4>,!\F_!U!,@)
m
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
!"#$%&'(
#)(*
7. Tiếp cận thống kê và xác suấtA
Tiếp cận thống kêA0H;,66g.H4,",m!;!G
F$FM)#)%302]4>,!\m
Tiếp cận xác suấtA0H;,66g,",!,X0I),!/!.
{F$1)FXF"!("4>,!\m
Trong tiếp cận xác suất!>0I),!/=).,!.{FMN,,!/
)(F@U!FL;,!..H4%!",!!$
2. PHƯƠNG PHÁP TIẾP CẬN
!"#$%&'(
#)(*B
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TÀI LiỆU
Mục đíchA (!+,-H0;0HF$!!2!G(! (=)A
Cơ sở lý thuyết liên quan tới chủ đề nghiên cứu;
Thành tựu lý thuyết đã đạt được liên quan tới chủ đề;
Kết quả nghiên cứu của đồng nghiệp đã công bố;
Chủ trương và chinh sách liên quan tới nội dung nghiên cứu
Số liệu thống kê.
Mục đích; Nguồn tài liệu; Tổng hợp tài liệu
!"#$%&'(
#)(*C
3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU TÀI LiỆU
Nguồn tài liệuA V!.,!@(0.LZA
Tạp chí và báo cáo khoa học trong ngànhA,X)#i1)#/(
!\<RX!,,!U!0f!I,(!+,-<,!:+(H!H
)(U!!W=I,).],!:+
Tác phẩm khoa họcAFK!.H!;]0802<,X("#_,).]
,",02,-08!:3V!M(,X!$%! ()(U!!W=IZ
Tạp chí và báo cáo ngoài ngànhA,(,\! (F),!]<
!)%!>.H,X!$,X!G((N8F,F".<!."%![FMW(
i,@)!G((!+,-#.((H!
Tài liệu lưu trữA,",'4><=P0;<!J=S,!U!!-,
Thông tin đại chúngA!MW()(U!!)%!>.F$(!+
,-=a!SV,!q(!L!M;,!"!;\F]Z
Mục đích; Nguồn tài liệu; Tổng hợp tài liệu