Kiểm soát thuế TNCN đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công tại các tổ chức chi trả thu nhập do cục thuế TP đà nẵng thực hiện

1

B GIÁO D C VÀ ĐÀO T O
Đ I H C ĐÀ N NG

2

Cơng trình đư c hồn thành t i:
Đ I H C ĐÀ N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. ĐOÀN TH NG C TRAI

BÙI CÔNG PHƯƠNG

Ph n bi n 1: TS. TR N ĐÌNH KHƠI NGUN

KI M SỐT THU TNCN Đ I V I
THU NH P T TI N LƯƠNG, TI N CÔNG
T I CÁC T CH C CHI TR THU NH P DO
C C THU TP. ĐÀ N NG TH C HI N

Chuyên ngành: K toán
Mã s
: 60.34.30

Ph n bi n 2: PGS.TS NGUY N VI T

Lu n văn ñã ñư c b o v t i H i ñ ng ch m lu n văn
Th c sĩ Qu n tr Kinh doanh t i Đ i h c Đà N ng vào
ngày 08 tháng 01 năm 2011.

TÓM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH

Đà N ng – Năm 2011

Có th tìm hi u Lu n văn t i:
- Trung tâm Thông tin H c li u, Đ i h c Đà N ng;
- Thư vi n Trư ng Đ i h c Kinh t , Đ i h c Đà N ng.


3
M Đ U
1. Tính c p thi t c a ñ tài
Thu thu nh p cá nhân (TNCN) là m t hình th c thu quan tr ng c a
Ngân sách Nhà nư c (NSNN). Hi n nay, các nư c phát tri n t tr ng
thu ngân sách c a thu TNCN chi m r t cao t 30% ñ n 40%, có nư c
lên ñ n 50% như M , Nh t, Canada…, các nư c ñang phát tri n chi m
t 15% - 30% như Thái Lan, Ma-lai-xia… nư c ta, thu TNCN b t
ñ u ñư c áp d ng t năm 1991 v i tên g i là thu thu nh p ñ i v i
ngư i có thu nh p cao. Đ phù h p v i ñi u ki n c a t ng giai đo n
l ch s , t đó đ n nay Pháp l nh ñã nhi u l n ñư c s a ñ i b sung, và
c th nh t là t i kỳ h p th 2 Qu c h i khóa XII, Lu t thu TNCN đã
đư c thơng qua và có hi u l c thi hành t ngày 01/01/2009.
T i C c Thu TP Đà N ng, s thu v thu TNCN có xu hư ng tăng
cao qua t ng năm. N u năm 2007 chi m 1,2% t ng s thu ngân sách thì
đ n năm 2010 chi m t tr ng kho ng 4,67% trong t ng thu NSNN. Có
th th y, ñây là m t t l khá th p trong khi ti m năng c a ngu n thu
này trên ñ a bàn là ñáng k . Có nhi u nguyên nhân d n ñ n th t thu
trong lĩnh v c này, đó là: Hi n tư ng tr n thu , lách thu còn khá ph
bi n trong s các cá nhân có nhi u ngu n thu nh p, các cá nhân hành
ngh t do, các cá nhân là nh ng chuyên gia nư c ngoài ho t ñ ng t i

các BQL d án ñ u tư trong nư c và ngoài nư c…;
Xu t phát t ch c năng, vai trò c a thu TNCN cũng như tính c p thi t
c a vi c tăng cư ng cơng tác ki m sốt thu TNCN trên ñ a bàn, tác gi ñã
ch n ñ tài:“ Ki m sốt thu TNCN đ i v i thu nh p t ti n lương, ti n
công t i các t ch c chi tr thu nh p do C c Thu TP Đà N ng th c
hi n” làm ñ tài nghiên c u ñ vi t lu n văn t t nghi p cao h c.
2. T ng quan v ñ tài nghiên c u
Thu TNCN là s c thu m i ban hành, di n ñi u ch nh c a s c thu
này r t r ng. Đi u đó đ t ra cho các nhà qu n lý hàng lo t các câu h i,
đó là: qu n lý đ i tư ng ra sao? Theo dõi và qu n lý thu nh p như th
nào? ki m soát gi m tr gia c nh cho ngư i ph thu c c a các cá nhân
có thu nh p b ng cách nào? Làm gì đ m i t ng l p dân cư trong xã

4
h i v i trình đ khác nhau có th ti p c n và th c hi n m t cách d
dàng nh t? Công tác thanh tra, ki m tra giám sát như th nào v a g n
nh v a hi u qu …
Các v n ñ nêu trên ñư c khá nhi u ngư i quan tâm và trên th c t
đã có m t s cơng trình nghiên c u nh m góp ph n làm cho chính sách
thu TNCN hồn thi n hơn, có th nêu ra đây m t s cơng trình nghiên
c u tiêu bi u mà tác gi đã có ñi u ki n ñ c và tham kh o, đó là:
1. Cơng trình nghiên c u v i đ tài: “Tăng cư ng ki m soát ngu n
thu thu TNCN trên ñ a bàn T nh Phú Yên” c a tác gi Nguy n Th
Kim Tr ng - Đ i h c Đà N ng.
2. Cơng trình nghiên c u v i ñ tài:“Qu n lý thu thu nh p cá
nhân Vi t nam trong ñi u ki n hi n nay” c a tác gi Nguy n Văn
Long - Đ i h c Tài chính Hà N i.
Các cơng trình nghiên c u trên đã đi sâu phân tích, đánh giá cơng tác
ki m sốt ngu n thu thu TNCN, Phân tích đánh giá tính tn th c a
ngư i n p thu trong ñi u ki n th c hi n chính sách thu TNCN. Song

đ đi sâu nghiên c u, phân tích đánh giá q trình ki m soát thu
TNCN t ti n lương, ti n công t i các t ch c tr thu nh p thì chưa có
cơng trình nào đi sâu nghiên c u m t cách c th .
Xu t phát t tình hình trên, tác gi đi vào nghiên c u cơng tác ki m
sốt thu TNCN t ti n lương, ti n công t i các t ch c chi tr do C c
Thu TP Đà N ng th c hi n, v i mong mu n góp ph n vào vi c hồn
thi n chính sách thu TNCN, tăng cư ng ki m soát, ch ng th t thu thu
TNCN trong th i gian ti p theo.
3. M c tiêu nghiên c u c a ñ tài
Trên cơ s lý lu n v ki m soát qu n lý, ki m sốt thu TNCN, lu n
văn đi sâu nghiên c u th c tr ng ho t ñ ng ki m sốt thu TNCN đ i
v i thu nh p t ti n lương, ti n công t i các t ch c chi tr do C c Thu
TP Đà N ng th c hi n, t đó đ ra nh ng gi i pháp nh m nâng cao hi u
qu c a cơng tác ki m sốt thu TNCN, tăng cư ng ch ng th t thu thu
TNCN t i TP Đà N ng trong th i gian ñ n.


5
4. Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u
- Đ i tư ng và ph m vi nghiên c u c a đ tài là: Cơng tác ki m soát
thu TNCN c a C c thu TP Đà N ng ñ i v i ngư i n p thu TNCN là
các cá nhân có thu nh p t ti n lương, ti n công t i các t ch c chi tr
thu nh p do C c Thu TP Đà N ng th c hi n.
5. Phương pháp nghiên c u
Trên cơ s Phương pháp lu n duy v t bi n ch ng, lu n văn v n d ng
phương pháp phân tích, t ng h p, phương pháp đ i chi u, so sánh, mơ
t , th ng kê trong quá trình nghiên c u ñ kh o sát th c tr ng công tác
ki m soát thu TNCN t ti n lương, ti n công t i các t ch c chi tr do
C c Thu TP Đà N ng th c hi n.
6. Nh ng đóng góp c a lu n văn

Lu n văn làm rõ ý nghĩa c a công tác ki m sốt thu TNCN nói
chung, thu thu nh p cá nhân t TLTC nói riêng. Lu n văn nêu lên th c
tr ng c a ho t ñ ng ki m soát thu TNCN t TLTC t i các t ch c chi
tr thu nh p do C c thu TP Đà N ng th c hi n, ñ ng th i ñưa ra nh ng
gi i pháp và ki n ngh nh m nâng cao hi u qu c a ho t ñ ng này t i
C c Thu TP Đà N ng.
7. K t c u c a lu n văn
Ngồi ph n m đ u, k t lu n, danh m c các t vi t t t, danh m c các
b ng bi u và tài li u tham kh o, lu n văn g m 3 chương:
Chương 1: Nh ng v n ñ lý lu n cơ b n v ki m soát thu TNCN t
ti n lương, ti n công.
Chương 2: Th c tr ng ki m sốt thu TNCN đ i v i thu nh p t ti n
lương, ti n công t i các t ch c chi tr thu nh p do C c Thu TP Đà
N ng th c hi n.
Chương 3: Gi i pháp tăng cư ng ki m sốt thu TNCN đ i v i thu
nh p t ti n lương, ti n công t i các t ch c chi tr thu nh p do C c
Thu TP Đà N ng th c hi n.

6
CHƯƠNG 1
NH NG V N Đ LÝ LU N V KI M SOÁT THU THU NH P
CÁ NHÂN T TI N LƯƠNG, TI N CƠNG
1.1. Lý lu n chung v ki m sốt
1.1.1. Khái ni m v ki m soát qu n lý
Ki m sốt đư c hi u là t ng h p nh ng phương pháp ñ n m b t và
ñi u hành ñ i tư ng qu n lý. V i ý nghĩa đó, ki m sốt có th hi u theo
nhi u cách: C p trên ki m sốt c p dư i thơng qua chính sách ho c các
bi n pháp c th ; Đơn v này ki m sốt đơn v khác thơng qua nh ng chi
ph i ñáng k v quy n s h u và l i ích tương ng; N i b đơn v ki m
sốt l n nhau thơng qua quy ch và các th t c qu n lý ñ nh s n…

Ki m soát qu n lý: Là vi c ñ i chi u k t qu ñ t ñư c v i nh ng
quy ph m, quy ñ nh chung, v i k ho ch ñ ñánh giá, ñi u ch nh làm
cho q trình tác đ ng c a ch th qu n lý lên ñ i tư ng qu n lý m t
cách có hi u qu , hi u l c hơn, nh m ñ t ñư c m c tiêu ñ nh trư c.
1.1.2. Phân lo i ho t đ ng ki m sốt
Ho t đ ng ki m sốt có th đư c phân chia thành nhi u lo i khác
nhau, tùy theo các tiêu th c khác nhau mà chúng ta có th phân lo i các
ho t đ ng ki m sốt, c th :
(1) Căn c theo n i dung c a ki m sốt: ki m sốt hành chính và
ki m soát k toán.
(2) Căn c vào m c tiêu c a ki m soát: ki m soát ngăn ng a, ki m
soát phát hi n và ki m soát ñi u ch nh.
(3) Căn c vào th i ñi m th c hi n trong quá trình tác nghi p: ki m
soát trư c, ki m soát hi n hành và ki m soát sau.
1.2. Nh ng v n ñ cơ b n v ki m soát thu TNCN t ti n lương,
ti n công
1.2.1. Nh ng v n ñ cơ b n v thu TNCN
1.2.1.1. Khái ni m v thu và thu TNCN
* Khái ni m v thu TNCN:
Thu TNCN là lo i thu tr c thu ñánh vào thu nh p c a t ng cá
nhân trong m t kho ng th i gian nh t ñ nh, thư ng là m t năm ho c


7
t ng l n phát sinh.
1.2.1.2. Vai trò c a cơng tác ki m sốt thu TNCN t ti n lương, ti n
cơng
- Thơng qua ki m sốt thu TNCN, nhà nư c s ki m sốt đ oc thu
nh p c a các t ng l p dân cư trong xã h i, đó là cơ s đ ho ch đ nh
chính sách xã h i phù h p v i t ng giai ño n phát tri n. Ngồi ra, ho t

đ ng ki m sốt cịn giúp m i cá nhân th c hi n ñ y ñ quy n và nghĩa
v v i nhà nư c, t o ra s công b ng xã h i.
1.2.1.3. Đ i tư ng n p thu TNCN
Lu t thu TNCN quy ñ nh ñ i tư ng n p thu TNCN là các cá nhân
cư trú có thu nh p ch u thu phát sinh trong và ngoài lãnh th Vi t nam
và các cá nhân không cư trú có thu nh p ch u thu phát sinh trong lãnh
th Vi t nam không phân bi t nơi chi tr thu nh p.
(1) Cá nhân cư trú: Theo Lu t Thu TNCN là ngư i ñáp ng m t
trong các đi u ki n sau đây:
- Có m t t i Vi t Nam t 183 ngày tr lên tính trong m t năm dương
l ch ho c tính theo 12 tháng liên t c k t ngày ñ u tiên có m t t i Vi t
Nam;
- Có nơi thư ng xuyên t i Vi t Nam, bao g m có nơi đăng
ký thư ng trú ho c có nhà th đ
t i Vi t Nam theo h p đ ng
th có th i h n.
(2) Cá nhân khơng cư trú: Là ngư i khơng đáp ng đi u ki n quy
ñ nh như cá nhân cư trú.
1.2.1.4. Căn c tính thu TNCN đ i v i cá nhân có thu nh p t ti n
lương, ti n công
* Th nh t, Đ i v i cá nhân cư trú: Căn c tính thu TNCN là thu
nh p tính thu và thu su t thu TNCN.
(1)Thu nh p tính thu đ i v i thu nh p t TLTC là t ng thu nh p
ch u thu tr các kho n b o hi m b t bu c và các kho n gi m tr .
- Thu su t thu TNCN ñ i v i ti n cơng, ti n lương: Theo quy
đ nh c a Lu t thu TNCN thì bi u thu áp d ng cho thu nh p t ti n
lương, ti n công và t kinh doanh là bi u thu lũy ti n t ng ph n.

8
* Th hai, ñ i v i cá nhân không cư trú

Thu TNCN ph i n p = TNCT t TLTC x Thu su t 20%
** Th i ñi m xác ñ nh thu nh p ch u thu
Th i ñi m xác ñ nh thu nh p ch u thu ñ i v i thu nh p t TLTC là
th i ñi m t ch c, cá nhân chi tr thu nh p cho cá nhân có thu nh p.
* Trách nhi m c a t ch c chi tr TN và ngư i n p thu :
- Đ i v i cá nhân cư trú:
+ T ch c, cá nhân tr thu nh p cho cá nhân cư trú có trách nhi m
kê khai, kh u tr , n p thu và quy t tốn thu theo quy đ nh;
+ Cá nhân có thu nh p ch u thu có trách nhi m kê khai, n p thu và
quy t toán thu theo quy ñ nh;
- Đ i v i cá nhân không cư trú: T ch c, cá nhân tr thu nh p có
trách nhi m kh u tr và n p thu vào NSNN theo t ng l n phát sinh ñ i
v i các kho n thu nh p ch u thu tr cho cá nhân không cư trú;
1.2.2. Ki m sốt thu TNCN t ti n lương, ti n cơng
Là vi c ki m soát v s ngư i n p thu , thu nh p ch u thu , các
kho n gi m tr gia c nh, thu su t, kh u tr thu , hoàn thu .
1.2.2.1. S c n thi t c a ki m soát thu TNCN
Thơng qua ho t đ ng ki m sốt thu TNCN Nhà nư c th c hi n
ch c năng ñi u ti t vĩ mô n n kinh t , khuy n khích thúc đ y SXKD
phát tri n, tăng cư ng ý th c ch p hành pháp lu t v thu cho m i
ngư i dân trong xã h i, góp ph n đ m b o ngu n thu cho NSNN.
1.2.2.2. Nh ng m c tiêu cơ b n c a ki m soát thu TNCN
Th nh t, Ki m soát thu TNCN ph i giúp cho công tác qu n lý
ngu n thu cho ngân sách ñư c th c hi n m t cách t t nh t, t p trung và
huy ñ ng ñ y ñ s thu cho NSNN.
Th hai, Đ cao ý th c t giác ch p hành chính sách thu và t o ñi u
ki n cho ngư i n p thu th c hi n t t nghĩa v thu .
Th ba, Nh m ñi u ch nh nh ng b t h p lí c a chính sách thu
TNCN, h n ch tình tr ng tr n thu , x lý k p th i các hành vi vi ph m.
Th tư, C i ti n th t c qu n lý thu , phân công, phân nhi m rõ ràng,

chu n hóa cơng tác qu n lý thu , nâng cao năng l c ñ i ngũ cán b


9

10

cơng ch c thu .
Th năm, Ki m sốt thu TNCN ph i góp ph n phát huy vai trị c a
nó trong n n kinh t , đó là cung c p ñ y ñ , k p th i nh ng thơng tin
chính xác cho cơng tác qu n lý thu TNCN;
1.2.2.3. Quy trình qu n lý thu TNCN t ti n lương, ti n cơng
Ki m sốt thu TNCN t ti n lương, ti n cơng địi h i ph i tuân theo
quy trình qu n lý thu . Quy trình th hi n b ng hình 1.1 như sau:
(1)

Ngư i n p
thu

(2)

Đăng ký thu ,
c p MST

(3)

Kê khai
thu

N p thu

Hư ng d n chính sách
Ti p nh n h sơ thu
Ki m sốt thơng qua cơng
tác ki m tra n i b :
- Theo k ho ch
- Theo ñơn t
- Theo yêu c u c a c p trên

Kê khai, k toán thu

Văn b n pháp quy
Ki m tra t i cơ quan thu , t i
tr s NNT

-Lu t qu n lý thu
-Lu t thu TNCN

Ki m tra công tác qu n lý thu
n

-Các Pháp l nh
-Lu t k toán
-Lu t thương m i

Thu th p các b ng ch ng,
các thông tin

Công tác khai thác ngu n thu,
l p KH thu

Các Chi c c thu

(6)

-Lu t dân s
-Lu t cư trú
….

Thanh tra,
ki m tra
thu
(5)

C p mã s thu

Cá nhân n p thu

Ki m soát thông
qua công tác ki m
tra, thanh tra thu

T ch c chi tr
Các bên có liên quan

(4)

)

Hồn thu

Quy t tốn
thu

Hình 1.1: Sơ đ Quy trình qu n lý thu TNCN
1.2.2.4. Quy trình ki m sốt thu TNCN t ti n lương, ti n cơng
Quy trình ki m sốt thu TNCN t ti n lương, ti n công g m:
(1) Ki m sốt thơng qua ho t đ ng ki m tra n i b ngành thu :
Căn c vào các văn b n quy ph m pháp lu t v thu , Cơ quan thu
tri n khai ho t ñ ng ki m tra n i b ngành theo k ho ch, theo ñơn thư
khi u n i, ho c theo yêu c u c a c p trên. N i dung ki m tra g m: ki m
tra vi c hư ng d n chính sách thu , ti p nh n và x lý h sơ thu .
(2) Ki m sốt thơng qua ho t đ ng ki m tra, thanh tra NNT:
Căn c vào ch c năng nhi m v , các văn b n quy ph m pháp lu t v
thu , các quy trình v cơng tác qu n lý, cơ quan thu th c hi n ki m tra
vi c ch p hành pháp lu t thu c a ngư i n p thu , các t ch c chi tr
thu nh p. (Sơ ñ quy trình ki m sốt thu TNCN. Hình 1.2)

Lưu tr h sơ và báo cáo

Đơn đ c th c hi n quy t
ñ nh x lý

K t lu n x lý vi ph m

Hình 1.2: Sơ đ quy trình ki m soát thu TNCN
1.3. Các nhân t nh hư ng ñ n KS thu TNCN t TLTC
1.3.1. Các nhân t t các cơ quan qu n lý nhà nư c
- V chính sách pháp lu t c a Nhà nư c: Lu t thu TNCN m i ra
ñ i d n đ n vi c n m b t chính sách c a NNT còn nhi u h n ch .
- V v n đ thanh tốn qua ngân hàng: N n kinh t c a Vi t Nam

hi n nay cịn ph bi n hình th c thanh tốn b ng ti n m t, vi c thanh
toán qua h th ng ngân hàng còn r t h n ch .
1.3.2. Các nhân t t phía cơ quan thu
- Vi c b trí b máy qu n lý thu t i cơ quan thu còn b t c p, vi c
phân công nhi m v c a các b ph n cịn ch ng chéo; gây nh hư ng
đ n ho t đ ng ki m sốt thu TNCN.


11
- Cơng ch c thu m c dù đã đư c ñào t o b i dư ng ki n th c
thư ng xun, tuy nhiên trình đ chưa đ ng ñ u, chưa ñáp ng yêu c u.
- Trang thi t b ph c v cho qu n lý thu cịn h n ch , các ng d ng
cơng ngh ph c v lưu tr d li u v thu TNCN chưa hoàn thi n.
1.3.3. Các nhân t t phía ngư i n p thu
- Đ i b ph n ngư i dân nh n th c v thu còn th p, chưa hi u rõ
b n ch t t t đ p c a thu TNCN, tình tr ng tr n thu , gian l n v thu
còn khá ph bi n d n ñ n th t thu cho NSNN.

CHƯƠNG 2
TH C TR NG KI M SOÁT THU TNCN T TI N LƯƠNG,
TI N CÔNG T I CÁC T CH C CHI TR THU NH P DO
C C THU TP ĐÀ N NG TH C HI N
2.1. Đ c ñi m kinh t - xã h i c a TP Đà N ng
2.1.1.Đ c ñi m kinh t - xã h i c a TP.Đà N ng
Trong nh ng năm qua, GDP bình qn đ u ngư i Đà N ng luôn
tăng trư ng, hi n nay GDP bình qn đ u ngư i c a Đà N ng là 1.640
USD, t c ñ tăng GDP hàng năm 13,2%/năm. Thu nh p c a ngư i dân
ngày càng tăng lên ñáng k s là ngu n l c l n trong vi c n ñ nh và
phát tri n kinh t xã h i cũng như vi c tăng thu cho NSNN.
2.1.2. M c tiêu phát tri n kinh t xã h i TP. Đà N ng

Duy trì t c đ tăng trư ng c a thành ph cao hơn t c đ tăng trư ng
bình qn chung c nư c, nâng cao ch t lư ng ngu n nhân l c, phát
tri n kinh t ñi ñôi v i b o v v ng ch c an ninh, qu c phòng.
2.2. T ch c b máy qu n lý c a C c Thu TP Đà N ng
C c Thu TP Đà N ng ñư c thành l p t ngày 01/10/1990 theo Ngh
ñ nh 281/HĐBT c a H i ñ ng B trư ng (nay là Chính ph ), là t ch c
tr c thu c T ng c c Thu .
Cơ c u t ch c c a C c Thu TP Đà N ng ñư c th c hi n theo
Quy t ñ nh s 49/2007/QĐ-BTC ngày 15/6/2007 c a B trư ng B Tài
chính, C c Thu Đà N ng g m có 12 phịng và 07 Chi c c tr c thu c.

12
2.3. Cơng tác ki m sốt thu TNCN đ i v i thu nh p t TLTC t i
các t ch c chi tr do C c Thu TP Đà N ng th c hi n
Đ ñánh giá th c tr ng cơng tác ki m sốt thu TNCN ñ i v i các cá
nhân có thu nh p t ti n lương, ti n công t i các t ch c chi tr do C c
Thu TP Đà N ng th c hi n, lu n văn ñ c p ñ n 2 m ng n i dung:
Th nh t, Đánh giá quy trình ki m sốt thu TNCN.
Th hai, Căn c quy trình ki m sốt thu TNCN, tác gi ñánh giá
vi c th c hi n ki m soát thu TNCN t i các t ch c chi tr thu nh p do
C c Thu TP Đà N ng th c hi n.
2.3.1. Quy trình ki m sốt thu TNCN t TLTC
Quy trình ki m sốt thu TNCN ñư c th hi n t khâu ñăng ký c p
MST, khai thu và x lý khai thu , n p thu , quy t toán thu , hoàn
thu , thanh tra, ki m tra thu , c th :
2.3.1.1. Quy trình ki m sốt đăng ký thu , c p MST
Có hai hình th c đ cá nhân th c hi n vi c ñăng ký thu , g m:
M t là, đăng ký thơng qua t ch c chi tr thu nh p: Cá nhân có
trách nhi m làm t khai ñăng ký c p MST, t ch c chi tr thu nh p t p
h p l i và n p cho cơ quan thu ñ làm th t c c p MST.

Hai là, ñăng ký t i cơ quan thu : Các cá nhân ngồi vi c đăng ký mã
s thu thơng qua t ch c chi tr thì có th t th c hi n n p t khai
ñăng ký c p mã s thu t i cơ quan thu .
2.3.1.2. Quy trình ki m soát kê khai và x lý kê khai thu
- Quy trình th c hi n ki m sốt kê khai và x lý kê khai thu :
B ph n m t c a ti p nh n t khai do NNT n p tr c ti p t i cơ quan
thu . Trong ngày ho c ch m nh t là ngày làm vi c ti p theo chuy n t
khai đ n phịng KK&KTT. Phịng KK&KTT ki m tra tính h p l c a
các t khai. N u t khai đã h p l thì nh p tồn b thơng tin vào h
th ng máy tính. N u t khai thu khơng h p l thì yêu c u ngư i n p
thu l p l i t khai.
+ V x lý kê khai thu : Đ cung c p thông tin h tr ngư i n p
thu th c hi n kê khai thu , b ph n m t c a th c hi n cung c p thông


13
tin, m u bi u kê khai thu và hư ng d n ngư i n p thu th c hi n khai
thu , tính thu và n p h sơ khai thu đúng quy đ nh.
2.3.1.3. Quy trình ki m soát n p thu và x lý ch ng t n p
Phòng KK&KTT thu nh n các ch ng t n p thu c a ngư i n p
thu t Kho b c chuy n ñ n, ti n hành phân lo i ch ng t theo tài
kho n n p thu , theo ñ i tư ng l p ch ng t , theo lo i ch ng t ; th c
hi n ki m tra ñ i chi u các ch ng t n p ti n ñ m b o ñúng m u và ñ y
ñ các ch tiêu theo quy đ nh;
2.3.1.4. Quy trình ki m soát quy t toán thu TNCN t TLTC
- Nguyên t c quy t toán thu : Quy t toán thu ñ i v i thu nh p
thư ng xuyên ñư c th c hi n theo năm dương l ch. Cu i năm ho c sau
khi h t h n h p ñ ng, cá nhân t ng h p thu nh p ch u thu trong năm,
khai và n p t khai QTT; Có hai cách th c hi n, đó là:
1. Quy t tốn thu t i t ch c chi tr thu nh p áp d ng đ i v i cá

nhân trong năm ch có thu nh p duy nh t t i m t nơi.
2. Quy t toán thu tr c ti p t i cơ quan thu áp d ng ñ i v i cá nhân
trong năm có thu nh p t hai nơi tr lên.
- Quy trình ki m sốt khâu quy t toán thu : B ph n m t c a ti p
nh n h sơ QTT t NNT, sau khi ki m tra h sơ ñúng quy ñ nh thì
chuy n v phịng KK&KTT ngay trong ngày ho c ch m nh t vào ngày
làm vi c ti p theo. Phòng KK&KTT ki m tra, n u h sơ ñúng thì nh p
vào chương trình QLT, n u sai thì yêu c u NNT làm l i.
2.3.1.5. Quy trình ki m sốt hồn thu TNCN t TLTC
đã t m n p l n hơn s ph i n p, ñư c l p h sơ ñ ngh hoàn.
(1)

TCCT thu nh p,
NNT )

Phòng Tuyên truy n
- H tr (BP m t c a)

(2)

Phòng
QL thu TNCN

(5)

Kho b c

(4)

(3)

Phòng Kê khai và
K tốn thu

Hình 2.1: Quy trình hồn thu Thu nh p cá nhân

14
2.3.1.6. Ho t đ ng ki m sốt trong khâu Thanh tra, ki m tra thu TNCN
t ti n lương, ti n công
Thanh tra, ki m tra thu là cơng c quan tr ng đ ki m sốt thu
TNCN theo cơ ch t khai, t n p. Công tác thanh tra, ki m tra ñư c
th c hi n theo k ho ch ho c b t thư ng. C th :
(1) L p k ho ch thanh tra: Vào quý 4 hàng năm, C c thu có trách
nhi m l p k ho ch thanh tra, ki m tra cho năm sau trên cơ s phân tích
thơng tin v thu c a ngư i n p thu .
(2) Th c hi n thanh tra, ki m tra: Bao g m các bư c công vi c:
+ Chu n b thanh tra ki m tra: Phân tích các thơng tin có liên quan đ n
NNT trong k ho ch ñ xác ñ nh nh ng r i ro v thu t p trung khâu
nào c a quy trình và ban hành Quy t ñ nh thanh tra, ki m tra.
+ Ti n hành thanh tra, ki m tra t i ñơn v chi tr thu nh p: Sơ ñ
cu c thanh tra đư c th hi n như hình sau:
Quy t tốn thu TNCN, các thơng
tin v tình hình ch p hành pháp lu t
thu
Đoàn thanh,
ki m tra thu

Thu th p b ng ch ng
và ñánh giá

K t qu thanh tra:
- K t lu n v tình hình
ch p hành pháp lu t thu ;
- Xác ñ nh các hành vi vi
ph m v thu và ñ xu t x
lý vi ph m.

Lu t thu TNCN, Thông tư và văn b n
hư ng d n, Quy trình qu n lý thu …

Hình 2.2 Sơ đ m t cu c thanh tra, ki m tra t i t ch c chi tr
Căn c vào m c đích như ki m tra quy t toán thu , mi n gi m thu ,
hoàn thu TNCN ho c thanh tra toàn di n mà ti n hành ki m tra tính h p
pháp, h p l . Trong tồn b q trình thanh, ki m tra, đồn thanh tra ph i
l p nh t ký ñ ghi nh n di n bi n c a t ng cu c thanh tra, ki m tra.
+ L p biên b n: K t thúc thanh tra, ki m tra đồn thanh, ki m tra
ph i l p biên b n thanh tra, ki m tra. Biên b n yêu c u ph i ng n g n,
rõ ràng, chính xác, ph n ánh đ y ñ k t qu c a cu c thanh tra, ki m tra
và nh ng ki n ngh x lý vi ph m.


15
(3) X lý k t qu thanh tra, ki m tra: Trong th i h n 10 ngày k t
sau ngày công b biên b n thanh tra, ki m tra; cơ quan Thu ph i ban
hành quy t ñ nh x lý g i NNT.
(4) Đánh giá k t qu cu c thanh tra, ki m tra, lưu tr h sơ; theo
dõi vi c th c hi n Quy t ñ nh x lý và báo cáo th c hi n k ho ch:
Quy ñ nh này nh m t ng k t kinh nghi m, tìm ra nh ng d ng hành
vi vi ph m, hình th c tr n thu …phương pháp phát hi n, ngăn ch n các
hành vi vi ph m đó; th c hi n lưu tr h sơ; theo dõi đơn đ c thu vào

NSNN các kho n thu truy thu và ti n ph t theo quy ñ nh.
2.3.2. Nh ng b t c p v chính sách trong quy trình ki m sốt thu
TNCN t ti n lương, ti n cơng
Qua phân tích quy trình ki m sốt thu TNCN, tác gi nêu ra m t s
b t c p trong quy trình nh hư ng đ n ho t đ ng ki m soát thu TNCN
t ti n lương, ti n cơng, c th như sau:
2.3.2.1. V quy trình ki m sốt đăng ký mã s thu
V cơ b n các cá nhân làm vi c t i các t ch c chi tr ñ u ñư c
hư ng d n làm h sơ ñăng ký MST theo quy ñ nh. Tuy nhiên, m t b
ph n không nh cá nhân chưa quan tâm và th m chí khơng th c hi n
đăng ký MST, đi u đó nh hư ng r t l n ñ n vi c ki m sốt thu nh p.
2.3.2.2 V quy trình ki m soát khai thu TNCN t TLTC
Vi c khai thu do NNT t th c hi n, cơ quan thu ch có th ki m
sốt vi c khai thu thơng qua các ch tiêu trên t khai c a NNT, Vi c
khai đ thu nh p ch u thu hay khơng, tình hình khai gi m tr gia c nh
cho ngư i ph thu c ñúng hay sai... hi n nay v n ngồi t m ki m sốt
c a cơ quan thu .
2.3.2.3. V quy trình ki m sốt vi c n p thu và x lý ch ng t n p
Theo quy đ nh thì ngư i n p thu ph i th c hi n n p thu tr c ti p
vào kho b c nhà nư c, như v y là chưa t o ñi u ki n thu n l i cho
ngư i n p thu th c hi n nghĩa v c a mình. Trong ñi u ki n phát tri n
và h i nh p ngày nay, ngành thu c n có cơ ch ñ ngư i n p thu có
th n p ti n thu thông qua tài kho n ngân hàng trên tồn h th ng. Có
như v y m i đ m b o t o ñi u ki n ñ NNT d th c hi n.

16
2.3.2.4. V quy trình ki m soát quy t toán thu TNCN t TLTC
M u bi u quy t toán thu TNCN quá nhi u ch tiêu, ph c t p và khó
hi u d n ñ n ngư i n p thu g p r t nhi u khó khăn trong vi c th c
hi n khai quy t toán thu . Nh ng cá nhân có thu nh p t nhi u nơi

trong cùng m t năm tài chính s r t khó có th nh và t ng h p thu
nh p ñ quy t toán thhu theo ñúng quy ñ nh.
2.3.2.5. V quy trình ki m sốt hồn thu TNCN t TLTC
Các cá nhân khi th c hi n quy t tốn thu , n u có s thu n p th a
thì đ ngh hồn. Tuy nhiên th t c hồn thu hi n nay theo quy trình
cịn rư m rà d n ñ n các cá nhân ng i th c hi n. Bên c nh đó do khâu
ki m sốt thu nh p khơng ch t ch d n đ n có nhi u cá nhân khơng
khai đ thu nh p trong năm nhưng v n quy t tốn đ ngh hồn gây th t
thu cho NSNN.
2.3.2.6. V quy trình ki m sốt thơng qua thanh tra, ki m tra
Quy trình thanh tra, ki m tra ngư i n p thu ñư c quy ñ nh khá ch t
ch , tuy nhiên ñ i tư ng n p thu TNCN là cá nhân có thu nh p, do v y
ñ ti n hành thanh tra, ki m tra các cá nhân là khơng hi u qu , đ c bi t
là cá nhân có thu nh p t TLTC thì càng khơng d th c hi n.
2.3.3. Th c tr ng tri n khai quy trình ki m sốt thu TNCN t ti n
lương, ti n cơng t i C c Thu TP. Đà N ng
Đ có cơ s đánh giá th c tr ng tình hình tri n khai quy trình ki m
sốt thu TNCN t i C c Thu TP Đà N ng, tác gi ti n hành ph ng v n
tr c ti p các cán b thu là lãnh ñ o và các nhân viên tác nghi p tr c
ti p t i các phịng có liên quan đ n vi c th c hi n quy trình ki m sốt
thu TNCN. C th :
- V v n đ ki m sốt khâu đăng ký mã s thu , khai thu , x lý
ch ng t n p thu : Tác gi tr c ti p ph ng v n Trư ng phòng c a
Phòng TTHT, Phòng KK&KTT, Phòng tin h c và 12 công ch c tr c
ti p tác nghi p t i các b ph n ti p nh n h sơ khai thu , nh p d li u
khai thu và c p nh t thông tin trên các c ng thơng tin c a ngành.
- V v n đ ki m soát trong khâu quy t toán thu , hoàn thu ,
thanh ki m tra thu : Tác gi tr c ti p ph ng v n các trư ng phòng

17
c a Phòng Thu TNCN, Phòng ki m tra thu , Phịng Thanh tra thu và
15 cơng ch c tác nghi p t i các b ph n x lý h sơ hoàn thu , x lý
ch ng t n p thu , thanh tra, ki m tra thu .
Qua ph ng v n tr c ti p nh ng công ch c tác nghi p t i các b phân
liên quan trên cho th y quá trình th c hi n quy trình ki m sốt v thu
TNCN t i các t ch c chi tr do C c Thu TP Đà N ng th c hi n th i
gian qua cịn có nhi u b t c p, thi u ch t ch d n ñ n th t thốt ti n
thu , c n ph i có gi i pháp ch n ch nh, đó là:
2.3.3.1 . V ki m sốt đăng ký mã s thu
Ngành thu Đà N ng đã có nhi u n l c trong tri n khai ñăng ký
MST cho m i cá nhân trên ñ a bàn theo quy ñ nh. Tuy nhiên hi n t i
vi c ñăng ký MST c a các cá nhân v n chưa ñ t k t qu như mong
mu n. Trong đó n i lên là các cá nhân hành ngh t do, các cá nhân ký
h p ñ ng th i v ... Vi c khơng th c hi n đăng ký MST cá nhân ñ y ñ
m t ph n l n do ý th c c a ngư i dân trong đó có ph n trách nhi m c a
các t ch c chi tr thu nh p. Qua kh o sát thì các doanh nghi p nh và
v a có t l nhân viên khơng có mã s thu nhi u nh t, sau đó là trư ng
h c, các cơ quan HCSN, Ban qu n lý d án...
2.3.3.2. V ki m sốt trong khâu khai thu
Theo quy đ nh thì các t ch c chi tr th c hi n khai thu thay cho
các cá nhân có thu nh p t i t ch c mình trên cơ s kh u tr ti n thu
khi chi tr thu nh p cho các cá nhân. Tuy nhiên trên th c t , do thi u
năm b t chính sách nên có nhi u t ch c chi tr thu nh p nhưng không
kh u tr thu , ho c kh u tr khơng đúng th i đi m chi tr ... d n ñ n s
thu khai trong t ng kỳ khơng đúng, khơng ph n nh đúng thu nh p
phát sinh c a các cá nhân, gây khó khăn cho cơng tác ki m sốt.
2.3.3.3. V ho t đ ng ki m sốt quy t tốn thu
Trong năm 2010 có trên 90% các t ch c chi tr thu c di n ph i
quy t tốn thu TNCN đã n p quy t tốn đúng th i gian. Tuy nhiên ñ

ñánh giá ch t lư ng khai quy t toán c a các t ch c chi tr , tác gi ch n
ng u nhiên 100 h sơ quy t toán c a các t ch c chi tr n p trong năm
2010 có s thu n p l n ñ nghiên c u. K t qu cho th y có 40 h sơ

18
khai đúng quy đ nh, chi m t l 40%, có 60 h sơ khai sai các ch tiêu
trên m u t khai, d n ñ n khơng s d ng đ khai thác thơng tin đư c
chi m 60%. Vi c khai quy t tốn khơng chính xác s gây ra r t nhi u
khó khăn cho cơng tác ki m sốt.
2.3.3.4. V ho t đ ng ki m sốt trong cơng tác thanh tra, ki m tra
Qua nghiên c u ho t ñ ng ki m sốt trong cơng tác thanh ki m tra
thu t i các t ch c chi tr do C c Thu Đà N ng th c hi n trong năm
2010, g m 89 h sơ thanh tra, 240 h sơ ki m tra. Tác gi nh n th y,
Ph n l n các t ch c chi tr khai thi u thu nh p, kh u tr thi u thu , sót
thu c a các cá nhân trong đơn v , khơng ghi nh n đ y đ thơng tin c a
cá nhân khi chi tr thu nh p, gây khó khăn cho cơng tác ki m sốt.
2.4. Đánh giá th c tr ng ki m soát thu TNCN t TLTC
2.4.1. Nh ng ưu ñi m và h n ch trong cơng tác ki m sốt thu
TNCN t ti n lương, ti n công t i C c thu TP Đà N ng
2.4.1.1. Nh ng ưu ñi m
Đ tri n khai Lu t Qu n lý thu , ngành thu Đà N ng đã t ch c mơ
hình qu n lý theo ch c năng. Qua áp d ng Lu t thu thu nh p cá nhân,
nhìn chung cơng tác qu n lý thu thu ñã phù h p v i ñi u ki n kinh t xã h i c a Thành ph , C th là:
- C c Thu ñã tuân th ñúng các bư c c a quy trình QLT.
- T ch c ki m sốt vi c tuân th pháp lu t thu t khâu ñăng ký
MST ñ n khai thu , n p thu , quy t tốn, hồn thu ;
- K t h p hư ng d n, ki m soát kê khai n p thu TNCN;
- Đ i chi u v i phòng Hành chính - Tài v - n ch v tình hình c p
phát, s d ng ch ng t kh u tr c a các ñơn v ñ ki m tra, ki m soát
vi c kê khai, n p thu c a t ch c chi tr .

2.4.1.2. Nh ng h n ch
Bên c nh nh ng k t qu đ t đư c, cơng tác ki m sốt thu TNCN
c a C c Thu Đà N ng v n cịn nh ng h n ch sau:
- Quy trình ki m sốt thu TNCN hi n nay chưa đư c tin h c hố
tri t đ , ph n nhi u cịn s d ng phương pháp th cơng..


19
- Th c tr ng cơng tác ki m sốt thu TNCN chưa ñư c chú tr ng
ñúng m c, ch y u t p trung vào các t ch c chi tr có khai các lo i
thu khác như thu GTGT, thu TNDN…
- Đ i ngũ công ch c th c hi n nhi m v ki m soát thu cịn ít v s
lư ng, m t b ph n cịn y u chun mơn, chưa có sáng t o trong th c
hi n nhi m v phù h p v i ñi u ki n c a ñ a phương, ñơn v .
2.4.2. Các nhân t nh hư ng và v n đ đ t ra cho cơng tác ki m soát
thu TNCN t i C c thu Thành Ph Đà N ng
2.4.2.1.Các nhân t nh hư ng ñ n ki m soát thu TNCN TLTC
* Các nhân t t phía cơ quan qu n lý Nhà nư c
- M c thu su t thu TNCN hi n hành nư c ta còn khá cao so v i
các nư c trong khu v c. Cơ ch qu n lý cịn nhi u b t c p, chưa có bi n
pháp h tr qu n lý thu ch t ch , chính sách s a đ i b sung chưa theo
k p th c ti n cu c s ng.
* Các nhân t t phía ngư i n p thu .
Ý th c c a ngư i dân v th c hi n nghĩa v thu r t h n ch , tình
tr ng ngư i n p thu c tình tr n tránh nghĩa v thu cịn ph bi n
trong xã h i. Nh n th c v quy n và nghĩa v c a công dân trư c pháp
lu t chưa ñư c cao.
2.4.2.2. Nh ng v n đ đ t ra cho cơng tác ki m soát thu TNCN
(1) V t ch c b máy ki m soát thu :
Tăng cư ng nhân l c cho b ph n qu n lý và ki m tra giám sát thu

TNCN. Hi n t i nhân l c phân b cho b ph n này cơ quan C c Thu
cũng như các Chi c c Thu còn quá m ng, chưa ñáp ng yêu c u nhi m v .
(2) V cơng tác ki m sốt thu TNCN:
Tăng cư ng công tác ph i k t h p gi a các cơ quan qu n lý nhà
nư c, nâng cao trách nhi m c a các t ch c chi tr cũng như các t
ch c đồn th xã h i trong cơng tác tun truy n chính sách pháp lu t
v thu TNCN.

20
CHƯƠNG 3
GI I PHÁP TĂNG CƯ NG KI M SOÁT THU TNCN T
TI N LƯƠNG, TI N CÔNG T I CÁC T CH C CHI TR THU
NH P DO C C THU TP ĐÀ N NG TH C HI N
3.1. M c đích và u c u c a cơng tác ki m sốt thu TNCN t ti n
lương, ti n cơng trên đ a bàn TP Đà N ng
3.1.1. M c đích c a vi c tăng cư ng ki m soát thu TNCN t ti n
lương, ti n công:
Thu TNCN là m t s c thu m i, ñ i tư ng ñi u ch nh r t r ng, ña
d ng và ph c t p. Làm t t công tác ki m sốt s giúp n đ nh ngu n thu
cho NSNN, tăng cư ng ý th c ch p hành chiúnh sách thu c a ngư i
dân, ñ ng th i thơng qua ki m sốt thu TNCN, nhà qu n lý s hồn
thi n chính sách thu phù h p v i th c ti n.
3.1.2. Yêu c u v ñáp ng xu th phát tri n và h i nh p:
Theo thông l qu c t , thu tr c thu s chi m t tr ng ngày càng
tăng trong t ng thu NSNN. Vi t Nam ñang trong giai ño n h i nh p và
phát tri n, thu nh p dân cư ngày càng cao. Tăng cư ng ki m sốt thu
TNCN s đáp ng đư c yêu c u qu n lý trong giai ño n m i.
3.1.3. Yêu c u v s n ñ nh ngu n thu cho NSNN:
Thu TNCN luôn gi vai trị quan tr ng trong h th ng chính sách
thu c a các qu c gia. Trong ñi u ki n h i nh p và phát tri n vi c tăng

thu t thu TNCN ñ m b o n ñ nh ngu n thu là vi c làm c n thi t,
mu n v y c n tăng cư ng cơng tác ki m sốt thu TNCN.
3.2. Nh ng gi i pháp tăng cư ng KS thu TNCN t TLTC
3.2.1. Nh ng gi i pháp trư c m t
3.2.1.1 V quy trình ki m sốt ho t đ ng ñăng ký thu TNCN
C n ban hành m u bi u ñơn gi n, d th c hi n; Xây d ng h th ng
lưu tr thông tin v ngư i n p thu ñáp ng yêu c u, d khai thác, d
truy xu t d li u ph c v cho công tác qu n lý. Làm t t công tác c p
nh t thông tin v ngư i n p thu .
3.2.1.2. V quy trình ki m sốt khai thu
- M c đích c a quy trình là làm t t vi c xác ñ nh nghĩa v khai thu c a


21
ngư i n p thu trong trư ng h p ngư i n p thu phát sinh thu nh p.
- X lý k p th i h sơ khai thu , nh p d li u nhanh chóng, chính
xác s li u khai thu , ki m tra tính chính xác c a h sơ, h ch toán s
thu ph i n p theo t ng ñ i tư ng ñ ti n theo dõi, ñôn ñ c thu n p.
- Xác đ nh chính xác s thu hồn tr cho các t ch c cá nhân và l p
th t c chi tr ti n hoàn thu k p th i, nhanh g n tránh gây phi n hà cho
ngư i n p thu .
3.2.1.3. V ki m soát thơng qua quy trình thanh tra, ki m tra
Quy trình thanh tra, ki m tra thu TNCN ñã ñư c ban hành và ñang
ñư c áp d ng, tuy nhiên trên th c t mơ hình này v n cịn nh ng b t c p
nh t ñ nh. Đ cơng tác thanh, ki m tra đ t hi u qu , tác gi đ xu t hồn
thi n mơ hình Thanh, ki m tra theo hư ng sau (hình 3.1 và hình 3.2):
A. Hồn thi n quy trình ki m tra thu TNCN t TLTC
Ki m tra, phân tích
s li u trên h sơ
N u sai sót

Đ i chi u v i phịng
kê khai, tin h c

N u đư c

Xác đ nh n i dung thanh tra: Tồn di n,
h n ch , h sơ khai thu , quy t tốn thu
…

Xác đ nh m c tiêu thanh tra: ĐT có thu
nh p t ti n lương, ti n công; H kinh
doanh; …

Xây d ng k ho ch thanh tra
chi ti t

Đi u tra thu

Thanh tra t i cơ quan thu (là ch y u): Phân tích r i ro; xác ñ nh n i dung,
ph m vi c n thanh tra; thành l p đồn TT

N u đư c

Khơng có d u hi u vi ph m

Lưu h sơ
Khơng ki m tra t i
tr s
NNT

N u khơng đư c
Y.c u gi i trình l n 2

Thu th p thơng tin:
Kê khai, quy t tốn thu TNCN, d u hi u vi ph m t nhi u ngu n ñ phân tích r i ro.

N u ñúng
Lưu h sơ

Y.c u gi i trình l n 1

22
B. Hồn thi n quy trình thanh tra thu TNCN t TLTC
Quy trình thanh tra thu TNCN là quy trình xuyên su t trong ho t
đ ng ki m sát thu TNCN, đ cơng tác thanh tra thu TNCN ñ t hi u
qu c n ph i hồn thi n quy trình thanh tra thu TNCN. Quy trình đư c
hồn thi n theo mơ hình sau:

Lưu h sơ

Có d u hi u ch c ch n vi ph m

Thanh tra t i DN: Công b quy t ñ nh; l p
nh t ký thanh tra. Ki m tra h sơ, chi ti t, s li u
t ng h p (theo các bư c thanh tra, s tay nghi p
v )

Xác minh s
li u, tài li u

N u khơng đư c
Chu n b h sơ
trình th trư ng ra
Quy t ñ nh ki m tra

Ban hành Quy t
đ nh ki m tra

Cơng b Quy t ñ nh
ki m tra

Ra Quy t ñ nh x lý
n u vi ph m

L p biên b n
t ng h p

Ki m tra
chi ti t

Lưu h sơ

Báo cáo k t
qu ki m tra

Đ i chi u s li u
v i các cơ quan, b
ph n liên quan

Hình 3.1: Hồn thi n quy trình ki m tra thu TNCN

X lý k t qu thanh tra:
- Không x lý n u không vi ph m
- Hành chính; ph t theo Lu t thu
- Chuy n Đi u tra thu n u hành vi có d u hi u vi
ph m Lu t hình s

Báo cáo đánh giá
k t qu cu c thanh
tra

Lưu tr h
sơ

K t lu n thanh tra:
Ch p hành pháp lu t thu , ch
đ k tốn, các hành vi vi
ph m khác .

Theo dõi quy t
ñ nh x lý

Báo cáo th c hi n k
ho ch thanh tra, t ng k t
kinh nghi m

Hình 3.2: Hồn thi n quy trình thanh tra thu TNCN

23
* S khác bi t c a mơ hình này so v i mơ hình hi n t i: Vi c thanh
tra thu TNCN t ti n lương, ti n cơng đư c th c hi n ch y u cơ
quan thu qua 2 bư c:
Bư c 1: Thu th p thơng tin và phân tích thơng tin v d u hi u vi
ph m c a ngư i n p thu trư c khi l p k ho ch thanh tra, ki m tra.
Bư c 2: Th c hi n vi c thanh tra, ki m tra t i cơ quan thu trên cơ
s phân tích r i ro các thông tin và d li u trên h sơ khai thu , quy t
toán thu . N u xác ñ nh có hành vi gian l n v thu TNCN t ti n
lương, ti n cơng thì m i ti n hành thành l p đồn thanh tra, ki m tra t i
t ch c chi tr thu nh p.
* Ưu đi m c a mơ hình này so v i mơ hình thanh tra, ki m tra hi n t i:
- Nhi m v phân tích r i ro là vi c th c hi n ch y u cơ quan thu ,
nh m ñ m b o cho công tác thanh tra, ki m tra t i t ch c chi tr ñúng
m c tiêu và ñ t hi u qu hơn.
- Xác ñ nh rõ m i quan h gi a thanh tra thu và ñi u tra thu nh m
tránh s ch ng chéo v ch c năng c a m i b ph n.
- Căn c k t qu thanh tra, ki m tra, cơ quan thu có th t ng h p rút
ra nh ng kinh nghi m đ ph c v cơng tác đi u tra hành chính v thu ,
phân tích và l p k ho ch cho năm sau, t đó nâng cao hi u qu vi c
ki m sốt thu TNCN.
3.2.1.4. Gi i pháp ki m sốt đ i v i thu nh p t TLTC
Theo t ng h p tình hình thì đ n cu i năm 2010 t i cơ quan C c
Thu TP Đà N ng theo dõi qu n lý kho ng 135.000 cá nhân làm công
ăn lương trong các t ch c kinh t , các cơ quan qu n lý nhà nư c, các
đơn v hành chính s nghi p. Đ ki m sốt đư c thu nh p c a m t s
lư ng ngư i n p thu l n t ti n lương và ti n công như v y, gi i pháp
trư c m t là ki m soát thông qua các t ch c chi tr thu nh p. Đ ng
th i v i đó là đơn đ c c p MST cho t t c m i cá nhân trong các t
ch c chi tr . Đ i v i nh ng ñ i tư ng vãng lai, t ch c chi tr ph i

kh u tr thu TNCN khi chi tr thu nh p theo t l quy ñ nh. Đ c bi t
nh ng trư ng h p có thu nh p l n có th kh u tr theo t l tương ng
c a bi u lu ti n t ng ph n ñ tránh th t thu cho NSNN.

24
3.2.1.5. Gi i pháp ki m soát kê khai gi m tr gia c nh
Hi n nay ngành thu chưa có h th ng ng d ng ñ nh p h sơ gi m
tr gia c nh cho ngư i ph thu c, ñây là h n ch r t l n d n ñ n khơng
th ki m sốt đư c tình hình kê khai c a ngư i n p thu . Tuy nhiên đ
kh c ph c tình tr ng gian l n, ngành thu c n thư ng xuyên làm vi c và
g n trách nhi m ki m soát cho các t ch c chi tr thu nh p, bên c nh đó
t p trung rà sốt đ i chi u ñ ngăn ch n. V lâu dài, ngành thu c n xây
d ng h th ng lưu tr d li u này nh m ph c v cho công tác qu n lý
thu theo hư ng hi n ñ i.
3.2.2. Nh ng gi i pháp lâu dài
3.2.2.1. Gi i pháp thanh tốn khơng dùng ti n m t
Nhà nư c c n ban hành quy ñ nh ch t ch đ t t c giao d ch thanh
tốn ph i đư c th c hi n thơng qua h th ng ngân hàng; khi m i thu nh p
c a cá nhân, t ch c đư c thanh tốn thơng qua h th ng ngân hàng thì
cơ quan thu s có đi u ki n qu n lý ch t ch và bao quát ñư c t t c các
ngu n thu nh p làm cơ s cho vi c xác ñ nh nghĩa v thu .
3.2.2.2. Gi i pháp nâng cao năng l c cán b công ch c thu
Trong giai ño n h i nh p và phát tri n, đ đáp ng u c u địi h i cơng
ch c thu ph i có trình đ chuyên môn chuyên sâu trong t ng lĩnh v c, có
ki n th c tin h c, ngo i ng ... Có kh năng giao ti p và gi i quy t công vi c
khoa h c, hi u qu . Mu n v y c n có chương trình k ho ch c th , t o ñi u
ki n đ cơng ch c thu đư c ti p c n h c t p thư ng xuyên, liên t c.
3.2.2.3. Gi i pháp tăng cư ng công tác tuyên truy n chính sách thu
Xu t phát t nh n th c c a ngư i dân còn h n ch , ý th c ch p hành
pháp lu t chưa cao, do v y công tác tuyên truy n chính sách thu đ n m i

t ng l p dân cư ln đư c xem là cơng vi c lâu dài, b n b c a ngành
thu nói riêng và c a các c p, các ngành nói chung. Đ c bi t c n ph i
nghiên c u xây d ng h th ng giáo trình tuyên truy n chính sách thu
trong các c p h c c a h th ng giáo d c qu c gia, nh m t o ý th c ch p
hành chính sách pháp lu t v thu cho m i công dân ngay t nh .


25
3.3. Đi u ki n th c hi n các gi i pháp ñư c ñ xu t
3.3.1. Đ i v i Nhà nư c và các cơ quan ch c năng
- Đ cơ cơ s tính thu TNCN thì ph i n m ñư c thu nh p ch u thu
TNCN. V i m t ñ t nư c có hơn 80% giao d ch b ng ti n m t như Vi t
Nam hi n nay thì ki m soát thu nh p là vi c làm h t s c khó khăn,. Do
v y , Nhà nư c c n ph i ban hành ngay các quy ñ nh ñ chuy n ñ i các
hình th c thanh toán thu nh p t ti n m t sang h th ng tín d ng.
- Đ đ m b o ki m sốt t t thu TNCN thì vi c ng d ng công ngh
thông tin vào các khâu qu n lý là r t quan tr ng. Do v y c n ñ y m nh
ng d ng CNTT t i các cơ quan qu n lý nhà nư c; tăng cư ng k t n i,
trao ñ i, cung c p thông tin ph c v cho công tác qu n lý thu ;
- Tăng cư ng ñ u tư xây d ng trung tâm x lý d li u t p trung c a
ngành thu , qua đó hồn thi n cơ s d li u v thơng tin ngư i n p thu
đ ph c v cơng tác ki m sốt thu TNCN.
3.3.2. Đ i v i chính sách pháp lu t v thu
C n ph i xây d ng h th ng chính sách thu ch t ch , d hi u d th c hi n.
Mu n v y địi h i các cơ quan xây d ng ph i có quá trình nghiên c u căn cơ ,
k lư ng, đ m b o ban hành văn b n phù h p v i ñi u ki n th c ti n.
3.3.3. Đ i v i ngành thu
Là cơ quan th c thi chính sách thu , trư c h t ngành thu ph i hoàn
thi n b máy ho t ñ ng có hi u qu , ñ ng th i phát huy vai trò trên cơ
s th c hi n các n i dung sau:

3.3.3.1. Nâng cao năng l c đ i ngũ cán b làm cơng tác thanh tra, ki m
tra thu
Tăng cư ng ñào t o và ñào t o l i cho ñôi nguc công ch c thu v
chuyên môn nghi p v , bên c nh vi c giáo d c ph m ch t, ñ o ñ c.
3.3.3.2. Tuyên truy n và h tr ngư i n p thu v chính sách thu
TNCN.
Chính sách thu TNCN còn khá m i m , do v y địi h i c n tăng
cư ng cơng tác tuyên truy n h tr ngư i n p thu nói riêng, m i ngư i
dân nói chung. Thơng qua công tác tuyên truy n h tr s giúp NNT
th c hi n ñ y ñ quy n và nghĩa v ñ i v i xã h i.

26
K T LU N
Đ tài: “ Ki m sốt thu TNCN đ i v i thu nh p t ti n lương, ti n
công t i các t ch c chi tr thu nh p do C c Thu TP Đà N ng th c
hi n” ñã t p trung làm rõ m t s v n ñ sau:
1. Đ tài ñã ñi sâu nghiên c u nh ng lý lu n cơ b n v ki m sốt
thu TNCN, phân tích th c tr ng cơng tác ki m sốt thu TNCN t ti n
lương, ti n công t i các t ch c chi tr thu nh p do C c thu TP Đà
N ng th c hi n, rút ra nh ng ưu ñi m và h n ch c a cơng tác ki m
sốt thu TNCN.
2. T nh ng t n t i đó, lu n văn đưa ra nh ng gi i pháp cơ b n
nh m góp ph n nâng cao ch t lư ng công tác ki m sốt thu TNCN, c
th là:
- Hồn thi n t ch c b máy qu n lý c a C c Thu TP Đà N ng.
- Gi i pháp ki m sốt thu thu TNCN đ i v i thu nh p t ti n lương,
ti n công.
- Gi i pháp ki m soát kê khai gi m tr gia c nh.
- Hồn thi n cơng tác thanh tra ki m tra thơng qua vi c hồn thi n
quy trình thanh tra, nâng cao năng l c đ i ngũ cán b công ch c làm

công tác thanh tra, ki m tra.
- Gi i pháp thanh tốn khơng dùng ti n m t.
- Tuyên truy n, h tr ngư i n p thu v Lu t thu TNCN.
- Ki n ngh v i các cơ quan qu n lý nhà nư c nh m tăng cư ng công
tác ki m sốt thu TNCN trong th i gian đ n.