Tăng cường kiểm soát chi ngân sách nhà nước trong đơn vị hành chính sự nghiệp trên địa bàn TP đà nẵng do cơ quan tài chính và kho bạc nhà nước thực hiện

B GIÁO D C VÀ ÀO T O
I H C À N NG

CÙ DUY DƯƠNG

TĂNG CƯ NG KI M SOÁT
CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C TRONG ƠN V HÀNH
CHÍNH S NGHI P TRÊN A BÀN
TP À N NG DO CƠ QUAN TÀI CHÍNH VÀ
KHO B C NHÀ NƯ C TH C HI N

Chun ngành: K tốn
Mã s : 60.34.30

TĨM T T LU N VĂN TH C SĨ QU N TR KINH DOANH

à N ng - Năm 2013


Cơng trình ư c hồn thành t i
I H C À N NG

Ngư i hư ng d n khoa h c: TS. ư ng Nguy n Hưng

Ph n bi n 1: TS. OÀN TH NG C TRAI
Ph n bi n 2: GS. TS. OÀN XUÂN TIÊN

Lu n văn ã ư c b o v t i H i ng ch m Lu n văn t t
nghi p Th c sĩ Qu n tr kinh doanh h p t i
ih c à
N ng vào ngày 6 tháng 6 năm 2013.

Có th tìm hi u lu n văn t i:
Trung tâm Thơng tin - H c li u, i h c à N ng
Thư vi n trư ng i h c Kinh t , i h c à N ng


1

M
1. Tính c p thi t c a

U
tài

Q trình chuy n sang n n KTTT

nh hư ng XHCN

nư c

ta òi h i Nhà nư c ph i s d ng m t cách có hi u qu các cơng c ,
chính sách tài chính, ti n t ,

c bi t là chính sách thu, chi NSNN.

Th c tr ng hi n nay công tác chi ngân sách c a thành ph

à N ng

v n còn nhi u h n ch . Hi u qu các kho n chi ngân sách còn th p,

chi

u tư còn dàn tr i, thi u t p trung d n

n hi u qu

u tư chưa

cao, gây lãng phí; chi thư ng xun cịn vư t d toán, d toán chi
ngân sách hàng năm c a m t s

ơn v

ã ư c các c p có th m

quy n phê duy t nhưng v n phát sinh các kho n chi b sung ngồi
d tốn ngư c l i m t s cơ quan hành chính d toán chi ngân sách
ã ư c phê duy t nhưng q trình s d ng l i khơng hi u qu ph i
thu h i n p ngân sách.

i u này thư ng làm b

ng trong quá trình

i u hành ngân sách thành ph , phá v k ho ch giao

u năm. Cơng

tác ch p hành d tốn, quy t toán chi ngân sách m t s

ơn v s

d ng kinh phí khơng úng m c ích ã ư c phê duy t trong d
tốn. Chính vì v y c n ph i có cơng tác ki m sốt chi
v nh m

i v i các ơn

m b o các kho n chi úng m c ích, tránh lãng phí và t n

th t trong quá trình qu n lý ngân sách nhà nư c.
Vì v y, vi c nghiên c u

tài “Tăng cư ng ki m soát chi ngân

sách nhà nư c trong ơn v hành chính s nghi p trên
ph

a bàn thành

à N ng do cơ quan Tài chính và kho b c nhà nư c th c hi n” là

nh m góp ph n gi i quy t v n
2. M c tiêu nghiên c u

c p bách nói trên.
tài

V n d ng lý lu n v ngân sách nhà nư c, ki m soát chi ngân
sách nhà nư c

phân tích, ánh giá th c tr ng cơng tác ki m sốt

chi ngân sách nhà nư c c a thành ph

à N ng. T

ó

xu t m t


2

s quan i m, gi i pháp nh m tăng cư ng ki m soát chi NSNN c a
thành Ph
3.

à N ng trong th i gian t i.
i tư ng và ph m vi nghiên c u
i tư ng nghiên c u là ngân sách và công tác ki m soát chi

ngân sách c a ơn v HCSN. Ph m vi nghiên c u gi i h n

ki m soát

chi ngân sách nhà nư c trong cơ quan hành chính s nghi p s d ng
ngân sách thu c UBND thành ph
s li u năm 2012 theo quy
soát ch y u c a

TP

à N ng t năm 2007

n 2011 (vì

nh là chưa ư c công b ). Ch th ki m

tài này là cơ quan Tài chính và Kho b c nhà nư c

à N ng. Vi c ch n m u các ơn v hành chính s nghi p là các

S , ban, ngành thu c UBND TP à N ng qu n lý v ngân sách.
4. Phương pháp nghiên c u
V phương pháp nghiên c u: v n d ng các phương pháp
chung, phương pháp th ng kê, phương pháp phân tích, t ng h p so
sánh, khái quát hóa v n

, b ng bi u minh h a.

5. K t c u c a lu n văn
Ngoài ph n m

u, k t lu n, danh m c tài li u kham kh o,

lu n văn g m 3 chương:
Chương 1: Nh ng v n

lý lu n v chi ngân sách và ki m

soát chi ngân sách nhà nư c trong ơn v hành chính s nghi p.
Chương 2: Th c tr ng ki m soát chi ngân sách nhà nư c
trong ơn v hành chính s nghi p thu c UBND thành ph

à N ng

t năm 2007 - 2011.
Chương 3:

nh hư ng và các gi i pháp tăng cư ng ki m soát

chi ngân sách nhà nư c trong ơn v hành chính s nghi p thu c
UBND thành ph

à N ng.

6. T ng quan tài li u nghiên c u
Vi c nghiên c u

tài “Tăng cư ng ki m soát chi ngân sách nhà


3

nư c trong ơn v hành chính s nghi p trên a bàn thành ph
cơ quan Tài chính và kho b c nhà nư c th c hi n” là v n

à N ng do

m i ang

ra, v a khó khăn, òi h i ph i nghiên c u nh ng i u ki n
c a thành ph

t

c thù

góp ph n tăng tính hi u qu qu n lý chi ngân sách.

- Tìm ra ư c nh ng ưu i m,

c bi t là các h n ch c a cơng

tác qu n lý và ki m sốt chi NSNN trong các ơn v HCSN (t năm
2007-2011) thu c UBND thành ph

à N ng

t

ó rút ra nh ng

kinh nghi m và nguyên nhân.
-

xu t các gi i pháp nh m tăng cư ng cơng tác ki m sốt

chi NSNN

i v i các ơn v HCSN, góp ph n th c hành ti t ki m,

ch ng lãng phí, th t thốt ngân sách và th c hi n có hi u qu các ch
tiêu kinh t - xã h i trong nh ng năm
-

i tư ng nghiên c u c a

n.
tài này là cơng tác ki m sốt

l p, ch p hành d toán, quy t toán chi ngân sách nhà nư c t i các
ơn v HCSN thu c UBND TP
h n

à N ng. Ph m vi nghiên c u gi i

ki m sốt cơng tác l p d toán chi ngân sách nhà nư c t i các

ơn v HCSN do S Tài chính TP

à N ng th c hi n, ki m sốt

cơng tác ch p hành d toán chi ngân sách Nhà nư c do Kho b c Nhà
nư c

à N ng th c hi n và ki m sốt cơng tác quy t tốn chi ngân

sách Nhà nư c do S Tài chính thành ph

à N ng th c hi n.

CHƯƠNG 1
NH NG V N

LÝ LU N V CHI NGÂN SÁCH

VÀ KI M SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C
TRONG ƠN V HÀNH CHÍNH S

NGHI P

1.1. KHÁI NI M NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C VÀ CHI NGÂN
SÁCH NHÀ NƯ C TRONG ƠN V HÀNH CHÍNH S NGHI P
1.1.1. Ngân sách nhà nư c và chi ngân sách nhà nư c
Theo Lu t Ngân sách năm 2002 có quy

nh: Ngân sách Nhà


4

nư c là toàn b các kho n thu, chi c a Nhà nư c ã ư c cơ quan
Nhà nư c có th m quy n quy t
năm

b o

nh và ư c th c hi n trong m t

m th c hi n các ch c năng, nhi m v c a Nhà nư c

[13,tr.1].
Chi NSNN là quá trình Nhà nư c s d ng các ngu n l c tài
chính t p trung vào vi c th c hi n các ch c năng, nhi m v kinh t ,
chính tr , xã h i c a Nhà nư c. Chi NSNN g m có 02 q trình: Quá
trình phân ph i và quá trình s d ng NSNN.
1.1.2. B n ch t, vai trò,

c i m chi ngân sách nhà nư c

a. B n ch t chi ngân sách nhà nư c
Là h th ng nh ng quan h phân ph i l i các kho n thu nh p
phát sinh trong quá trình s d ng có k ho ch qu ti n t t p trung
c a nhà nư c nh m th c hi n ch c năng tăng trư ng kinh t , m
mang các s nghi p văn hóa, xã h i, duy trì ho t
qu n lý nhà nư c và b o

ng c a b máy

m an ninh, qu c phòng.

b. Vai trò chi ngân sách nhà nư c
M i cơ ch kinh t

u có

c i m riêng, nh hư ng tr c ti p

n vi c th c hi n các nhi m v , ch c năng c a Nhà nư c,

nh hư ng

n vi c Nhà nư c s d ng các cơng c nào ó

ng th i
mb o

phát tri n kinh t - xã h i.
c.

c i m chi ngân sách nhà nư c

Chi NSNN có nh ng

c i m ch ch t sau:

+ Chi NSNN g n li n v i các ho t

ng c a b máy Nhà nư c

và nh ng nhi m v kinh t , chính tr , xã h i c a Nhà nư c.
+ Các kho n chi NSNN g n v i quy n l c nhà nư c, mang
tính ch t pháp lý cao.
+ Các kho n chi NSNN mang tính ch t khơng hồn tr tr c ti p.


5

+ Các kho n chi NSNN thư ng ư c xem xét hi u qu

t m

vĩ mô, nghĩa là ư c xem xét m t cách toàn di n d a vào m c
hoàn thành c a kho n chi ó trên các ch tiêu kinh t , xã h i mà Nhà
nư c

ra trong t ng th i kỳ.
+ Các kho n chi NSNN có nh hư ng ch t ch t i m i m t

c a xã h i, như ti n lương, giá c , t giá .v.v…
d. Phân lo i chi ngân sách nhà nư c
ơn v HCSN là ơn v
nhi m v chuyên môn nh t
nào ó ho t

ư c thành l p nh m th c hi n m t

nh hay qu n lý nhà nư c v m t lĩnh v c

ng b ng ngu n kinh phí Nhà nư c c p (tồn b ho c

m t ph n kinh phí) và các ngu n khác theo nguyên t c không b i hoàn
tr c ti p. Các ơn v HCSN trong cùng m t ngành theo h th ng d c
ư c chia thành các ơn v d toán: c p I, c p II và c p III.
1.1.3. Phân lo i ơn v hành chính s nghi p
Căn c vào ch c năng ho t

ng, g m các ơn v như sau:

- Cơ quan hành chính thu n tuý: như các các cơ quan công

quy n, cơ quan qu n lý kinh t , xã h i … (các B , cơ quan ngang
B , UBND…)
-

ơn v s nghi p (s nghi p kinh t , s nghi p giáo d c, s

nghi p y t …)
- Các t ch c, oàn th xã h i (các t ch c chính tr xã h i, t
ch c xã h i…)
1.1.4.

c i m ơn v hành chính s nghi p

ơn v HCSN ho t

ng theo d toán ư c c p có th m quy n

giao và ư c NSNN c p toàn b ho c m t ph n d toán ư c duy t.
Ho t

ng c a các ơn v HCSN phong phú, a d ng mang tính ch t

ph c v , h u h t không có thu ho c có thu nhưng ch

áp ng m t


6

ph n các nhu c u chi, các ho t

ng ch y u ư c trang tr i b ng

ngu n kinh phí c a NSNN.
1.2. KI M SỐT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C TRONG
ƠN V HÀNH CHÍNH S

NGHI P

1.2.1. Ki m soát trong qu n lý và các lo i hình ki m sốt
a. Ki m sốt trong qu n lý: Ki m soát là m t ch c năng c a
qu n lý. Ho t

ng qu n lý c a m t t ch c có th chia thành nhi u

ch c năng, song có th khái quát g m 4 ch c năng: ho ch

nh, t

ch c, i u hành và ki m soát.
b. Các lo i hình ki m sốt
Ki m sốt hành chính và ki m soát k toán:

.

Ki m soát ngăn ng a, ki m soát phát hi n và ki m soát i u ch nh
Ki m soát trư c, ki m soát hi n hành và ki m soát sau:
Ki m soát hi n hành hay ki m soát tác
Ki m soát n i b
1.2.2. Ki m soát chi ngân sách nhà nư c và nh ng nhân t

nh hư ng
Ki m soát chi NSNN ư c th c hi n nh m

m b o k p th i cho

quá trình s d ng ngân sách ư c ti n hành theo như k ho ch ban
i u ch nh k p th i các sai l ch trong quá trình ho t
m c tiêu

ra. Nh ng nhân t

ng nh m

u,

t ư c

nh hư ng t i công tác ki m sốt chi: Cơ

ch qu n lý; Mơi trư ng ki m soát; H th ng k toán; Các th t c
ki m sốt; Trình

cán b .

1.2.3. S c n thi t ph i ki m soát chi ngân sách nhà nư c
- Do yêu c u c a công cu c

im i

- Do h n ch t chính b n thân cơ ch qu n lý chi NSNN

- Do ý th c c a các ơn v s d ng kinh phí NSNN
- Do tính

c thù c a các kho n chi NSNN


7

- Do yêu c u c a m c a h i nh p
1.2.4. Yêu c u

i v i công tác ki m sốt chi ngân sách

nhà nư c
Cơng tác ki m soát chi NSNN ph i
- Làm cho ho t
tác

ng tích c c

ng chi NSNN

m b o các yêu c u sau:

t ư c hi u qu cao nh t, có

n s phát tri n c a n n kinh t , tránh tình tr ng

làm cho qu NSNN b c t o n, phân tán, gây căng th ng trong q
trình i u hành NSNN.

- Cơng tác qu n lý và ki m soát NSNN là m t quy trình ph c t p
t l p d tốn, phân b d toán t i c p phát, thanh tốn, h ch tốn và
quy t tốn NSNN, có liên quan t i t t c các B , ngành, a phương.
- T ch c b máy theo hư ng g n nh , ơn gi n hóa các th
t c hành chính.
- Ki m sốt chi NSNN c n ư c th c hi n

ng b , nh t quán

và th ng nh t v i vi c qu n lý NSNN t khâu l p d toán, ch p hành
d tốn

n cơng tác k tốn và quy t toán NSNN.

1.2.5. N i dung ki m soát chi NSNN trong

ơn v hành

chính s nghi p
a. Ki m sốt l p d toán chi ngân sách nhà nư c
Ch th ki m sốt: Cơ quan Tài chính, Cơ quan ch qu n và
các ơn v d toán tr c thu c.
Khách th ki m soát: Các ơn v HCSN th hư ng NS
Căn c ki m soát: Lu t Ngân sách Nhà nư c [13]; M c l c
NSNN [11] và các Thơng tư hư ng d n; D tốn c a các ơn v s
d ng NSNN l p và g i cơ quan c p trên;.
i tư ng ki m sốt:

i tư ng c a cơng tác ki m soát trong

khâu l p d toán NSNN là b ng t ng d toán ư c l p theo úng
m u quy

nh, có

y

con d u và ch ký theo yêu c u v m t


8

pháp lý; là cách th c tính tốn, là các s li u, các B ng gi i trình
thuy t minh ư c s d ng trong b ng d toán mà ơn v s d ng
NSNN c p dư i l p và g i cho cơ quan qu n lý NSNN c p trên theo
th i gian quy
Ho t

nh.
ng ki m soát: Các th th c ki m tra, ki m sốt

iv i

cơng tác chi tiêu Ngân sách nhà nư c d a trên các căn c là Lu t
Ngân sách nhà nư c, m c l c Ngân sách nhà nư c, các ch
nh chi tiêu ngân sách và th th c ư c xây d ng
ho t

ng c n thi t s

k ho ch và m c tiêu

quy

m b o nh ng

ư c thi t l p và th c hi n nh m

t ư c các

ra. Nh ng th th c ki m soát thư ng theo 5

nguyên t c sau: S cách ly thích h p v trách nhi m; Các th th c
phê chu n úng

n; Ch ng t và s sách

i v i tài s n; Ki m soát

y

; Ki m soát v t ch t

c l p v i th c hi n.

b. Ki m soát ch p hành d toán chi NSNN
Ch th ki m soát: Kho b c Nhà nư c, Cơ quan ch qu n và
các ơn v d toán tr c thu c
Khách th ki m soát: Các ơn v HCSN th hư ng ngân sách
Căn c

ki m soát: Lu t Ngân sách Nhà nư c [13]; M c l c

NSNN [11]; D toán chi ngân sách c a ơn v HCSN ã ư c c p có
th m quy n phê duy t.
i tư ng ki m soát:
d toán ngân sách là: D toán

i tư ng ki m soát c a khâu ch p hành
u năm ư c duy t, s sách, ch ng

t , báo cáo quy t toán quý cùng v i các s li u, cách th c chi tiêu
i v i t ng kho n m c th c t phát sinh t i ơn v s d ng NSNN.
Ho t

ng ki m soát: Các ho t

ng ki m soát bao g m các

chính sách và th t c ư c th c hi n b i các nhân viên liên quan,
nh m

m b o các chính sách, ch th c a nhà qu n lý v ph n ng

v i r i ro ư c th c hi n. Các ho t

ng ki m sốt có th

ư c phân

9

lo i tùy thu c vào m c tiêu c a ơn v mà ho t
liên quan như chi n lư c, ho t

ng ki m sốt có

ng, báo cáo và tn th .

c. Ki m sốt cơng tác k toán và quy t toán chi ngân sách
nhà nư c
Ch th ki m sốt: Cơ quan Tài chính, Cơ quan ch qu n.
Khách th ki m soát: Các cơ quan ơn v th hư ng NS
Căn c

ki m soát:Lu t Ngân sách Nhà nư c [13]; M c l c

NSNN [11]; Các văn b n hư ng d n ch
kho n m c; D toán ư c duy t

chi tiêu

i v i t ng

u năm; d toán ư c i u ch nh

ã ư c phê duy t n u có; Thơng báo s c p phát qua KBNN

iv i

t ng ngu n và t ng m c; Các lo i báo cáo tài chính c a ơn v ph i
ư c l p úng m u quy
d u và KBNN

nh và ư c th trư ng cơ quan ký, óng

ng c p xác nh n.

i tư ng ki m sốt
-

i tư ng c a cơng tác ki m sốt này là các s li u trong các

báo cáo tài chính c a ơn v s d ng NSNN l p và g i; báo cáo
quy t toán năm c a các ơn v d tốn các c p có xác nh n c a
KBNN

ng c p. Các s li u c th trong Báo cáo tài chính, ch ng

t , s sách, thuy t minh báo cáo trong su t niên
- Cách th c tính tốn chi tiêu
phê duy t trong d toán

ngân sách.

i v i các kho n m c ã ư c

u năm.

- Các bút toán và phương pháp ghi chép s sách c a ơn v s
d ng NSNN.
Ho t

ng ki m soát: Các th th c ki m tra, ki m sốt

iv i

cơng tác k toán, quy t toán chi Ngân sách nhà nư c d a trên các
căn c là Báo cáo k toán, ch ng t , s sách và báo cáo c a các ơn
v HCSN, các nhân viên có liên quan s th c hi n nh m
k ho ch và m c tiêu

ra.

t ư c các


10

K T LU N CHƯƠNG 1
Trong chương 1, lu n văn ã nêu lên khái quát các v n

cơ

b n v chi ngân sách và qu n lý chi ngân sách Nhà nư c. Làm rõ các
khái ni m, n i dung và các lo i hình ki m sốt nói chung và ki m
sốt chi ngân sách nhà nư c nói riêng, cùng nh ng nhân t

nh

hư ng t i cơng tác ki m sốt chi NSNN, s c n thi t và yêu c u c a
công tác ki m soát chi NSNN. Lu n văn ã nêu c th v ch th ,
i tư ng cũng như phương pháp ki m soát các khâu c a quá trình
chi tiêu ngân sách nhà nư c t l p d tốn, ch p hành

n cơng tác

k tốn và quy t toán ngân sách nhà nư c.
Nh ng v n

ưa ra v cơng tác ki m sốt chi NSNN cho

th y Ki m soát chi NSNN là m t khâu không th tách r i trong qu n
lý chi NSNN, hi u qu công tác qu n lý chi NSNN ph thu c vào
hi u qu c a công tác ki m soát chi NSNN.
CHƯƠNG 2
TH C TR NG KI M SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C
TRONG ƠN V HÀNH CHÍNH S
THU C UBND THÀNH PH
2.1.
S

C

À N NG T

I M CHUNG C A CÁC

À N NG

c i m kinh t - xã h i thành ph

N ng giai o n 2007 - 2011 tác
thành ph

NĂM 2007 -2011

ƠN V HÀNH CHÍNH

NGHI P THU C UBND THÀNH PH
2.1.1. Khái quát

NGHI P

ng

à

n tình hình chi ngân sách

à N ng

2.1.2. Nh ng

c trưng cơ b n v ho t

hành chính s nghi p thu c UBND thành ph

ng c a các ơn v

à N ng

Là nh ng cơ quan qu n lý Nhà nư c nên cơ c u t ch c c a
các cơ quan hành chính s nghi p có nh ng

c thù riêng

iv i


11

t ng lĩnh v c ư c giao qu n lý. Nhìn chung ư c t ch c theo mơ
hình tr c tuy n ch c năng, tuân th nguyên t c ch

m t th

trư ng, b máy qu n lý g n nh , phù h p v i yêu c u qu n lý, t o
i u ki n thu n l i trong công tác ch

o i u hành. Các ơn v

HCSN không tr c ti p s n xu t v t ch t nhưng h t s c c n thi t
nh m n

nh, duy trì b máy qu n lý nhà nư c và

mb o n

nh

chính tr , xã h i và an ninh qu c phòng.
a. Cơ c u t ch c và b máy qu n lý c a các ơn v HCSN
Cơ quan HCSN do UBND thành ph thành l p, ch c năng
nhi m v c a t ng cơ quan, ơn v

ư c quy

nh c th trong quy t

nh thành l p và có b sung thêm (n u c n) trong quá trình ho t

ng.

b. Năng l c cán b làm cơng tác tài chính k tốn t i các
ơn v hành chính s nghi p
Tính

n cu i quý II/2011,

i ngũ cán b , công ch c, viên

ch c làm cơng tác k tốn - tài chính t i các ơn v d toán, các Ban
Qu n lý d án trên
năng l c, trình
i h c, Cao

a bàn thành ph có t ng s 1.144 ngư i, v

chuyên mơn, hi n nay cán b k tốn có trình

ng 778 ngư i (chi m 68%), Tuy nhiên, trình

b k toán là Trung c p cũng chi m t l tương
(chi m 30%), ch y u là

cán

i l n, 341 ngư i

các ơn v có quy mơ k tốn nh , các

ơn v s nghi p, t ch c xã h i ngh nghi p và m t s ít
Ban, ngành; bên c nh ó cán b k tốn có trình

các S ,

sơ c p và chưa

qua ào t o k toán là 12 ngư i, chi m t l 1%.
c.

ng d ng tin h c trong ho t

ng tài chính k tốn c a

các ơn v hành chính s nghi p
Vi c ng d ng công ngh thông tin trong ho t
k toán c a các ơn v HCSN v cơ b n là tương

ng tài chính

i hồn thi n, góp


12

ph n tích c c trong vi c nâng cao ch t lư ng ki m tra, ki m soát.
d. Cơng tác k tốn t i các ơn v HCSN thu c UBND thành
ph

à N ng
Hi n nay h u h t các ơn v HCSN trên

N ng

a bàn thành ph

à

u t ch c k tốn trên máy vi tính. Các ơn v HCSN thu c

UBND thành ph

à N ng

u t ch c b máy k toán theo các c p

d toán như sau:

ơn v k toán c p I - c p II và c p III.

2.2. TH C TR NG KI M SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ
NƯ C TRONG

ƠN V HÀNH CHÍNH S

UBND THÀNH PH

NGHI P THU C

À N NG HI N NAY

2.2.1. H th ng

nh m c phân b chi ngân sách trong các

ơn v hành chính s nghi p thu c UBND thành ph
Căn c

à N ng

nh m c phân b chi thư ng xuyên NSNN theo Quy t

nh s 59/2010/Q -TTg c a Th tư ng Chính ph ngày 30/9/2010,
Ngh quy t s 104/2010/NQ/H ND ngày 03/12/2010 c a H ND,
ngày 06/12/2010 UBND thành ph
s 41/2010/Q -UB quy

à N ng ã ban hành Quy t

nh m t s v n

phân c p ngu n thu,

nhi m v chi, t l ph n trăm (%) các kho n thu phân chia và
m c phân b d toán chi ngân sách

nh
nh

a phương.

2.2.2. Ki m soát l p d toán chi ngân sách nhà nư c
D toán chi ngân sách nhà nư c thành ph

à N ng hàng năm

ư c l p căn c vào m c tiêu, nhi m v phát tri n kinh t - xã h i, an
ninh qu c phòng t i

a phương.

i v i chi thư ng xuyên vi c l p

d toán ph i căn c vào ngu n thu t thu , phí, l phí và tuân theo
các ch

, tiêu chu n

quy n quy

nh m c do các cơ quan nhà nư c có th m

nh.

i v i các ơn v d toán: Các kho n chi c a ơn v d toán


13

ư c l p và ki m soát theo các m c c p thi t sau:
soát tuân th

i v i Lu t NSNN

i v i các m c và các n i dung

trong t ng m c. Sau khi ã ki m soát tuân th các ch
theo quy

nh, lãnh

cơ quan ch qu n

u tiên là ki m
,

nh m c

o ơn v s d ng NSNN s ký duy t và g i lên

xem xét, phê duy t.

i v i cơ quan ch qu n: Sau khi nh n ư c d toán c a
ơn v , cơ quan ch qu n ki m tra, ki m sốt tính tn th v ch
nh m c quy
kho n chi

nh

i v i t ng m c chi c a các ơn v d toán. Các

i v i d toán c a ơn v l p và g i cũng ư c ki m sốt

theo 4 nhóm m c chi tương ng v i tính c p thi t c a các nhóm m c.
i v i cơ quan Tài chính: Hàng năm sau khi nh n ư c d
toán t ng h p c a các ơn v ch qu n, S Tài chính ti n hành th m
nh l i tồn b các n i dung chi theo quy
y u s d ng ki m sốt “có” “khơng”

nh c a Lu t NSNN. Ch

i v i nh ng m c chi thư ng

xuyên.
2.2.3. Ki m soát ch p hành d toán chi ngân sách nhà nư c
i v i các ơn v d toán: Căn c vào d toán ư c duy t,
hàng tháng trên cơ s nhi m v chính tr c a ơn v , b ph n k toán
t i ơn v l p và ki m soát tuân th

i v i các kho n chi thư ng

xuyên cho con ngư i, ch

chi làm thêm gi , chi phí i n tho i,

h i ngh , cơng tác phí…

tham mưu cho th trư ng ơn v duy t

chi và làm các th t c thanh toán.
i v i Kho b c Nhà nư c: Các kho n chi NSNN ư c ki m
tra, ki m soát trong quá trình c p phát, thanh tốn. Các kho n chi
m b o trong d toán NSNN ư c phân b theo úng ch
chu n

nh m c do c p có th m quy n quy

, tiêu

nh và ã ư c th

trư ng ơn v s d ng ngân sách nhà nư c ho c ngư i ư c u


14

quy n quy t

nh chi. Vi c ki m soát ch y u theo 4 nhóm m c chi.

- Căn c vào danh sách chi tr lương, ph c p lương, h c
b ng, sinh ho t phí và
lương g i t

i chi u v i b ng ăng ký biên ch qu

u năm

ki m sốt tính tn th

i v i các m c ti n

lương, h c b ng, sinh ho t phí.
- Căn c ch

tiêu chu n,

nh m c chi nghi p v chuyên

môn cho t ng lĩnh v c kèm theo các h sơ có liên quan

th c hi n

ki m soát, thanh toán.
- Căn c vào d toán mua s m s a ch a l n tài s n c
ư c c p có th m quy n phê duy t, quy t
th u ho c quy t

nh ch

nh phê duy t k t qu

nh th u c a c p có th m quy n

nh
u
ki m

soát các kho n chi trên.
- Căn c
ki m soát

nh m c, tiêu chu n, ch

mb o

i u ki n thanh toán

quy nh, KBNN ki m tra,
i v i nhóm chi khác.

Kho b c Nhà nư c có nhi m v ki m tra, ki m soát m i kho n
chi NSNN và có quy n t ch i thanh toán
ch

i v i các kho n chi sai

, do v y trong năm 2010, 2011 KBNN ã t ch i chi 2.048

tri u

ng, trong ó t p trung

nhóm chi mua s m, s a ch a và

nhóm chi khác.
2.2.4. Ki m sốt cơng tác k tốn và quy t toán chi ngân
sách nhà nư c
N i dung ki m soát k toán và quy t toán ngân sách nhà nư c
là ki m soát k toán và ki m soát tuân th

i v i các ch

chi tiêu

c a các ơn v HCSN.
i v i các ơn v d toán: Là ơn v tr c ti p chi tiêu nên
công tác t ki m sốt c a chính b ph n k toán và th trư ng ơn v
i v i các kho n chi tiêu và s sách, ch ng t ghi chép trong su t


15

m t năm th c hi n là r t quan tr ng.
i v i cơ quan ch qu n c p trên: Là cơng tác ki m sốt
sau

i v i các kho n chi NSNN trong su t m t năm th c hi n, nên

công tác này ư c th c s coi tr ng g m: Ki m soát tuân th v m t

ch ng t ; s sách, bi u m u và ch

tài kho n.

Cơ quan Tài chính: Th c hi n th m
quy t toán do ơn v ch qu n g i
y

nh t ng h p báo cáo

n. Ki m tra, ki m sốt tính

và kh p úng gi a các s li u quy t toán. Qua ki m tra phát

hi n nh ng sai sót c a ơn v
ch p hành chính sách ch

có hư ng d n k p th i, nh t là vi c
c a Nhà nư c t i các ơn v s d ng

ngân sách.
2.3.

ÁNH GIÁ TH C TR NG KI M SOÁT CHI NGÂN

SÁCH C A CÁC

ƠN V

THU C UBND THÀNH PH

2.3.1. K t qu
nư c trong
ph

HÀNH CHÍNH S

NGHI P

À N NG

t ư c v ki m sốt chi ngân sách nhà

ơn v hành chính s

nghi p thu c UBND thành

à N ng
Công tác qu n lý chi ngân sách c a ơn v HCSN v cơ b n

ư c th c hi n theo Lu t NSNN và các Thông tư c a B Tài chính
hư ng d n phân c p l p, ch p hành và quy t toán ngân sách nhà
nư c. T ng chi ngân sách thư ng xuyên
ơn v hành chính s nghi p trên
2011) là 3.001.767 tri u

m b o ho t

ng c a các

a bàn thành ph 5 năm (2007-

ng.

2.3.2. Nh ng t n t i và h n ch v ki m soát chi ngân sách
trong các ơn v hành chính s nghi p
Th nh t: Kho b c Nhà nư c là cơ quan ki m soát thanh toán
các kho n chi ngân sách trư c khi xu t qu cho các ơn v HCSN.


16

Qua cơng tác ki m sốt chi, Kho b c Nhà nư c ã t ch i nhi u
kho n chi khơng có trong d tốn, khơng có ch ng t h p l , không
úng ch

quy

nh. S không

h sơ thanh toán thu h i n p

ngân sách.
Th hai: Bên c nh, hi n nay v n ang t n t i hình th c c p
phát b ng l nh chi ti n c a cơ quan Tài chính ã làm gi m hi u qu
c a công tác ki m sốt chi.
Th ba: S thay

i cơ ch chính sách c a Trung ương như

khám ch a b nh cho gia ình khó khăn, chính sách lương m i theo

Ngh

nh c a Chính ph … ã làm cho

nh m c chi tiêu trong các

ơn v hành chính s nghi p tr nên l c h u d n
tiêu vư t d tốn, vi ph m ch

v n cịn x y ra.

Th tư: M c dù, thành ph
tuy n d ng c

n tình tr ng chi

à N ng ã chú tr ng

n công tác

ào t o cán b công ch c nói chung và cán b qu n lý

tài chính nói riêng v trình

năng l c, và tr hóa cán b , tuy nhiên

k năng qu n lý tài chính v n còn h n ch , chưa áp ng ư c yêu
c u chung.

i ngũ cán b trung c p v n chi m t l l n.

cán b tr năng

i ngũ

ng nhưng kinh nghi m qu n lý tài chính chưa th c

s sâu sát.
Th năm:

i v i các ơn v giao quy n t ch , t ch u trách

nhi m v biên ch và kinh phí chi hành chính theo Ngh

nh

130/N -CP; t ch v th c hi n nhi m v , t ch c biên ch và tài
chính

i v i các ơn v s nghi p theo Ngh

2.4 NH NG V N

T RA T

SOÁT CHI NGÂN SÁCH TRONG

nh 43/N -CP.

TH C TR NG KI M

ƠN V HÀNH CHÍNH S

NGHI P THU C UBND THÀNH PH

À N NG


17

K T LU N CHƯƠNG 2
Trong chương này, Lu n văn ã nêu lên tình hình ki m sốt các
khâu l p d toán, ch p hành d toán và quy t toán chi ngân sách nhà
nư c c a các ơn v hành chính s nghi p thu c thành ph

à N ng.

Cơng tác ki m sốt chi ngân sách nhà nư c t i các ơn v
HCSN trên

a bàn thành ph

à N ng ã ư c các c p chính quy n

a phương, các cơ quan, ơn v quan tâm hơn trư c, ch t lư ng chi
ngân sách ã ư c nâng lên, tình tr ng chi sai ch
quy

, không úng

nh ã ư c h n ch , vi c b sung d toán và c p l nh chi ti n

ã gi m d n qua các năm, i u này ch ng t vi c qu n lý ã t ng
bư c mang l i hi u qu . M c dù ã r t c g ng trong ho t
tiêu và qu n lý chi tiêu NS P t i thành ph

ng chi

à N ng. Song, v n còn

nh ng t n t i trong qu n lý chi tiêu NS P như tình tr ng b sung
kinh phí ngồi d tốn t ngân sách, tình tr ng c p b ng l nh chi
ti n, ch t lư ng quy t toán chưa cao, ki m soát chưa ch t ch . Năng
l cc a

i ngũ cán b qu n lý chưa cao.

Nh ng h n ch này c n ư c s m kh c ph c và nh ng gi i
pháp, ki n ngh tác gi xin ư c trình bày trong Chương 3 dư i ây
t p trung gi i quy t các v n

t n t i ó.

CHƯƠNG 3
NH HƯ NG VÀ CÁC GI I PHÁP TĂNG CƯ NG
KI M SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C
TRONG ƠN V HÀNH CHÍNH S
UBND THÀNH PH
3.1.

NGHI P THU C

À N NG

NH HƯ NG NH M NÂNG CAO HI U QU

KI M

SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C TRONG ƠN V HÀNH
CHÍNH S

NGHI P THU C UBND THÀNH PH

À N NG

nâng cao hi u qu công tác chi ngân sách trong ơn v


18

HCSN trong th i gian
xác l p theo các

n, các gi i pháp ki m soát chi NSNN

ư c

nh hư ng cơ b n sau:

- Xây d ng quy trình và n i dung ki m soát chi bao g m m c
tiêu, yêu c u, n i dung và phương pháp ki m soát trong ơn v

HCSN.
- Phân

nh rõ trách nhi m ki m soát chi gi a các cơ quan

trong ngành Tài chính và xác

nh quy trình ki m soát thanh toán chi

tr các kho n chi ngân sách h p lý.
- Xây d ng h th ng
nh m b sung, s a

nh m c, tiêu chu n, ch

i các ch

chi tiêu

tiêu chu n còn thi u ho c ã l c

h u cho phù h p v i th c t .
- C i ti n nghi p v trong ki m sốt chi NSNN nói chung
cũng như cơng tác ki m sốt chi trong ơn v HCSN nói riêng.
- Nâng cao ch t lư ng

i ngũ cán b công ch c trong ơn v

HCSN làm công tác qu n lý chi ngân sách Nhà nư c c v chuyên
môn nghi p v cũng như ph m ch t

3.2.

ÁNH GIÁ HI U QU

o

c.

KI M SOÁT CHI NGÂN SÁCH

NHÀ NƯ C TRONG ƠN V HÀNH CHÍNH S

NGHI P

3.2.1. Nh ng ưu i m
Cơng tác ki m sốt chi ngân sách c a các ơn v HCSN trong
th i gian qua t i thành ph

à N ng ã

t ư c nh ng thành t u

nh t

nh, ch p hành nghiêm túc Lu t Ngân sách nhà nư c và các

quy

nh v qu n lý tài chính trong vi c s d ng kinh phí NSNN

m b o cơng khai, dân ch và minh b ch, t o i u ki n cho vi c
i u hành ngân sách có hi u qu và phân b cơ c u chi tương
hi u qu nên ã t ng bư c
KT-XH c a

a phương.

i có

m b o th c hi n nhi m v phát tri n


19

3.2.2. Nh ng như c i m
+ Phân c p qu n lý ngân sách chưa

ng b v i phân c p qu n

lý kinh t v i kh năng và i u ki n c th c a
+
Quy t

a phương.

nh m c phân b ngân sách nhà nư c t i

a phương theo

nh 41/2010/Q -UBND cơ b n phù h p v i tình hình th c

t , tuy nhiên m t s

i m còn h n ch .

+ Cơng tác l p d tốn chi ngân sách: Vi c xây d ng d toán
hàng năm c a các ơn v m c dù ã căn c các quy
còn mang tính

i phó, c m tính n

nh nhưng v n

nh và bình qn. Vi c l p d

tốn chưa sát v i tình hình th c ti n, tình tr ng chi vư t d tốn v n
cịn x y ra.
3.3. CÁC GI I PHÁP TĂNG CƯ NG KI M SỐT CHI
NGÂN SÁCH NHÀ NƯ C TRONG
S

ƠN V HÀNH CHÍNH

NGHI P THU C UBND THÀNH PH

À N NG

3.3.1. Hoàn thi n trách nhi m và quy n h n c a các c p
trong ki m soát chi ngân sách nhà nư c
Th c hi n t t 3 nguyên t c: nguyên t c phân công phân nhi m,

nguyên t c b t kiêm nhi m và nguyên t c u quy n, phê chu n;
-

i v i cơ quan Tài chính:

d ng d tốn
m t cách

y

i m i vi c hư ng d n xây

i v i các nhi m v chi thư ng xuyên, ph i d lư ng
, bao quát (tr nh ng phát sinh do nguyên nhân

khách quan, b t kh kháng) vì ây s là cơ s phân b chính xác, h n
ch b sung d
-

tốn ho c c p b sung ngồi d toán.

i v i KBNN: T ch c xây d ng cơ ch ph i h p ch t ch

v i các ngành trong vi c ki m soát chi
b o th ng nh t, tuân th các quy

i v i các ơn v d toán

nh v ch

phương th c c p phát thanh tốn c a Nhà nư c
HCSN nói chung và m t s quy nh

,

m

nh m c chi tiêu,
i v i các ơn v

c thù c a t ng ngành nói riêng.


20

-

i v i cơ quan ch qu n: Ch u trách nhi m l p d toán

ngân sách c a tồn ngành, phân b d tốn cho các ơn v tr c thu c
chính xác và k p th i.
-

i v i các ơn v d toán: Ch

ng trong vi c quy t

các kho n chi tiêu dùng thư ng xuyên và ch

nh

trách nhi m c a th

trư ng các ơn v d tốn.
3.3.2. Xây d ng quy trình ki m soát chi ngân sách nhà
nư c trong ơn v hành chính s nghi p
(1)
(2)

(3)

Xác nh m c tiêu
ki m soát chi
NSNN

o lư ng k t qu
th c hi n các khâu
trong chu trình NS

So sánh k t qu
t
ư c c a chi NS
v i m c tiêu t ra

Ti p t c hồn thi n
quy trình ki m sốt
chi cho các chu
trình NS ti p theo

Ra quy t nh i u

ch nh thích h p

Phân tích chênh
l ch gi a m c tiêu
và k t qu

(6)

(5)

(4)

3.3.3. Nâng cao năng l c

i ngũ cán b làm cơng tác tài

chính k toán và xây d ng b ph n ki m soát chi chuyên trách
và quy ch ki m tra, ki m sốt chi NSNN trong

ơn v hành

chính s nghi p
a. Nâng cao năng l c i ngũ cán b làm cơng tác tài chính k tốn
M t là, rà sốt, ánh giá l i toàn b b máy qu n lý tài chính
k tốn c a các ơn v HCSN thu c thành ph
l c, trình

, ph m ch t

o

à N ng c v năng

c.

Hai là, tăng cư ng công tác ào t o và b i dư ng cán b b ng
nhi u hình th c.


21

Ba là,

công tác ch p hành k lu t tài chính trong các ơn v

HCSN s m i vào n n n p, c n có ch

thư ng, ph t nghiêm minh

i v i cán b làm công tác tài chính k tốn và cán b lãnh

o.

b. Xây d ng b ph n ki m soát chi chuyên trách t i các ơn
v HCSN
vi c ki m soát ư c

m b o, chúng ta ph i t ki m tra

mình trư c, các ơn v HCSN ph i t ki m tra tài chính k tốn c a

ơn v mình theo Quy t

nh s 67/2004/Q -BTC ban hành ngày 13

tháng 8 năm 2004 c a B Tài chính v "Quy ch v t ki m tra tài
chính k tốn t i các cơ quan, ơn v có s d ng kinh phí ngân sách
nhà nư c" theo ó, m c ích c a vi c t ki m tra nh m ánh giá tình
hình tri n khai ch p hành d tốn ngân sách nhà nư c, tình hình ch p
hành công tác th c hành ti t ki m, ch ng lãng phí c a ơn v .
3.3.4. Tăng cư ng ki m sốt chi tiêu cơng qua Kho b c Nhà nư c
a.

i m i quy trình ki m tra, ki m soát các ch ng t chi

ngân sách c a cơ quan KBNN
Quy trình ki m sốt chi c a các ơn v HCSN t i KBNN là
m t trong nh ng th t c ki m sốt quan tr ng. M t quy trình ki m
sốt ch t ch s góp ph n h n ch tình tr ng chi sai ch
chu n,
hi n nay

, tiêu

nh m c, ti t ki m ngân sách. Tuy nhiên quy trình ki m sốt
KBNN v n cịn chưa ch t ch , b i vì lãnh

o khơng th

ki m sốt h t tình hình chi tiêu c a các ơn v , nh t là v i nh ng ơn
v có ngu n kinh phí l n, h sơ ch ng t nhi u. Vì v y vi c phê

duy t các h sơ ch ng t c a ơn v , KBNN nên giao hoàn toàn cho
m t Phó Giám
Giám

c ph trách, trong trư ng h p

c phê duy t.

c bi t m i trình


22

b. C i ti n phương th c ki m soát thanh toán

i v i các

kho n chi ch y u
nâng cao hi u qu ki m soát chi ngân sách trong các ơn v
HCSN thì ph i tăng cư ng tính ch

ng và t ch u trách nhi m c a

th trư ng ơn v trong vi c phân b và th c hi n các nhi m v chi
trong năm ã ư c phê duy t. KBNN ki m soát chi theo d toán ã
ư c phê chu n trên cơ s ch ng t chi do th trư ng ơn v d toán
chu n chi và chuy n cho KBNN ki m soát và xu t qu ngân sách
thanh toán. Tuy nhiên
m b o các n i dung chi

gi m b t các th t c phi n hà cho ơn v ,
y

ch ng t h p lý, h p l thì KBNN

c n c i ti n phương th c ki m soát thanh toán
kho n chi ch y u,

i v i m t s các

c bi t là th c hi n cơ ch khoán chi hành chính

và t ch tài chính c a các ơn v .
3.3.5. Tăng cư ng công tác thanh tra tài chính trong ơn v
hành chính s nghi p
tăng cư ng cơng tác thanh tra tài chính trong các ơn v
hành chính s nghi p thì thanh tra tài chính c n thanh tra qu n lý qu
ngân sách, thanh tra vi c th c hi n ki m soát chi c a Kho b c Nhà
nư c;

i chi u các ch

Nhà nư c

, quy

nh v i vi c th c hi n c a Kho b c

ánh giá vi c th c hi n ki m soát chi NSNN c a Kho

b c Nhà nư c. Xác

nh vi c chi NSNN có úng n i dung chi và có

d toán duy t. Các kho n chi ph i úng ch
do Nhà nư c qui

, tiêu chu n,

nh m c

nh ã ư c cơ quan tài chính ho c th trư ng ơn

v s d ng kinh phí NSNN ho c ngư i y quy n chu n chi và có
ch ng t liên quan.

y


23

3.3.6. Tăng cư ng ki m sốt q trình ch p hành k lu t
tài chính trong ơn v hành chính s nghi p
Th nh t: Chuy n t ki m soát tuân th sang t ch u trách nhi m
v k t qu , góp ph n giúp chúng ta qu n lý t t hơn ngu n l c c a mình.
Th hai: Tri t

nguyên t c thanh toán tr c ti p qua KBNN,

h n ch c p phát b ng l nh chi ti n.

Th ba: Xây d ng cơ ch truy c u trách nhi m vi ph m pháp
lu t

i v i công ch c, viên ch c trong ơn v HCSN.
Th tư: Các ơn v HCSN th c hi n công khai tài chính ngay

t khâu l p d tốn, ch p hành d toán và quy t toán chi ngân sách
cán b công ch c th c hi n giám sát chi.
Th năm: Thi t l p cơ ch h p lý cho các cơ quan qu n lý tài
chính

có th tìm ki m nơi cung c p các d ch v v ki m tra, ki m

sốt có hi u qu hơn.
Th sáu, th c hi n nghiêm các ki n ngh c a thanh tra, ki m
toán.
3.3.7. Tăng cư ng ng d ng tin h c vào công tác ki m soát
chi ngân sách
Vi c ng d ng tin h c hố

m b o cho q trình l p, phân b

d tốn, quy t tốn kinh phí c a các ơn v

ư c th c hi n theo m t

quy trình th ng nh t v a h n ch sai sót v m t s h c, ti t ki m th i
gian, v a thu n ti n cho cơng tác ki m tra, ki m sốt chi tiêu c a các
ơn v .
3.4. KI N NGH VÀ

XU T

3.4.1 Ki n ngh v i Kho b c NN và S Tài chính thành ph
3.4.2 Ki n ngh v i B Tài chính