Đề tài Đưa ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy môn Toán lớp 3

<span class='text_page_counter'>(1)</span>A.. PhÇn më ®Çu. I. Lí do viết đề tài: Năm học 2009-2010 được xác định là “Năm học tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng CNTT, đổi mới quản lí tài chính và xây dựng trường häc th©n thiÖn, häc sinh tÝch cùc”. G¾n liÒn víi viÖc tæng kÕt 4 n¨m thực hiện cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Trong những năm gần đây việc ứng dụng CNTT đã rất phổ biÕn ë ViÖt Nam. Cïng víi sù ®i lªn cña x· héi, ngµnh gi¸o dôc còng m¹nh d¹n ®­a øng dông CNTT vµo d¹y häc. §èi víi ngµnh gi¸o dôc đào tạo CNTT có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi nội dung và phương pháp dạy học. Mặt khác, ngành giáo dục và đào tạo đóng vai trß quan träng trong viÖc cung cÊp nguån nh©n lùc cho CNTT. H¬n nữa, CNTT là phương tiện để giúp chúng ta tiến tới một “ xã hội học tập”. Bởi vậy, trong năm học này, ngành giáo dục đã xác định phải đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong trường học để tạo bước đột phá về ứng dụng CNTT trong giáo dục và tạo tiền đề phát triển CNTT trong nh÷ng n¨m tiÕp theo. Việc sử dụng CNTT ở nước ta đã trở nên phổ cập và mang tính thường nhật. Trong trường tiểu học tại địa bàn tôi giảng dạy, học sinh lớp 4 và lớp 5 đã được làm quen với môn Tin học. Nên việc đưa ứng dụng CNTT vào trường học là việc làm cần thiết và đúng đắn. Trong công tác giảng dạy, CNTT có tác dụng mạnh mẽ, làm thay đổi 1 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> phương pháp dạy và học. Nhờ đó mà học sinh hứng thú học tập hơn, kÕt qu¶ lµ häc sinh tiÕp thu bµi tèt h¬n. ứng dụng CNTT có thể đưa vào tất cả các môn học, đặc biệt là các m«n cã sö dông nhiÒu tranh ¶nh cho bµi gi¶ng. Trong 3 n¨m häc gÇn đây, tôi đã mạnh dạn đưa ứng dụng CNTT vào nhiều môn học. Đặc biệt là môn Toán tôi đã thiết kế được nhiều giáo án điện tử để đưa vào gi¶ng d¹y. §èi víi bé m«n To¸n, ngoµi sö dông phÇn mÒm Power Point, thêi gian gÇn ®©y t«i cßn sö dông phÇn mÒm VioLET vµo phÇn luyện tập dưới dạng trò chơi, tạo không khí học tập thoải mái cho học sinh. Qua quá trình soạn giáo án và giảng dạy tôi đã đúc kết được một số kinh nghiệm và quyết định viết đề tài: “Đưa ứng dụng CNTT vào gi¶ng d¹y m«n To¸n líp 3 ”. II. Mục đích nhiên cứu: -T×m hiÓu vÒ øng dông CNTT vµo m«n To¸n líp 3. -T×m hiÓu thùc tr¹ng khi ®­a øng dông CNTT vµo gi¶ng d¹y m«n To¸n líp 3. -Đổi mới phương pháp dạy học khi đưa ứng dụng CNTT vào gi¶ng d¹y m«n To¸n líp 3 gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ d¹y häc.. III. Đối tượng và phương pháp nghiên cứu: -Häc sinh líp 3. -Theo dõi và kiểm tra đánh giá việc tiếp thu bài của học sinh. -§èi chiÕu víi c¸c tiÕt häc kh«ng cã sö dông CNTT.. 2 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> B. Nội dung đề tài I.. C¬ s¬ lý luËn: Học sinh tiểu học còn nhỏ, nên quá trình nhận thức thường gắn với những hình ảnh, hoạt động cụ thể. Bởi vậy các phương tiện trực quan rất cần thiết trong quá trình giảng dạy. Đặt biệt là các phương tiện trực quan sinh động, rõ nét sẽ thu hút được sự chú ý của học sinh. Trong những tiết học có đồ dùng trực quan đẹp, rõ nét học sinh sẽ chú ý đến bài giảng hơn và kết quả là học sinh tiếp thu bài tốt hơn, nhớ lâu h¬n. §èi víi m«n To¸n kh«ng cã nhiÒu tranh ¶nh nh­ c¸c bé m«n khác, nhưng không phải vì thế mà không cần đến ứng dụng CNTT. Ngoài bộ đồ dùng dạy và học toán chỉ là những con số và các bài toán vµ nh÷ng h×nh vÏ. ThÕ nh­ng, nh÷ng con sè, nh÷ng bµi to¸n vµ nh÷ng hình vẽ nếu đưa lên màn hình lớn với sự nhấn mạnh bằng cách đổi mµu ch÷ hay g¹ch ch©n sÏ cã hiÖu qu¶ h¬n.ChÝnh v× vËy mµ viÖc ®­a øng dông CNTT vµo gi¶ng d¹y m«n to¸n lµ cÇn thiÕt. ii.. C¬ së thùc tiÔn: 1. VÒ thuËn lîi:. -Trường Tiểu học mà tôi đang công tác cũng đã nhìn nhận vấn đề này từ rất sớm, nên đã sớm triển khai việc đưa ứng dụng CNTT vào đổi mới phương pháp dạy và học nhiều năm nay. Năm học 2008 2009 thực hiện tinh thần chỉ đạo của Bộ giáo dục, Sở giáo dục và đào tạo. Nhà trường khuyến khích các giáo viên tham gia giảng dạy trên 3 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> lớp bằng giáo án điện tử. đồng hành với đó nhà trường cũng thường xuyên mở các chuyên đề liên quan đến CNTT. -Được sự quan tâm của các ban ngành, sự ủng hộ của các cấp lãnh đạo và toàn thể phụ huynh trong toàn trường hỗ trợ về cơ sở vật chất cho nhà trường. Trong những năm học vừa qua trường đã trang bị được mét phßng m¸y, m¸y Camera vËt thÓ, m¸y tÝnh x¸ch tay, m¸y ¶nh kü thuật số, máy vi tính và nối mạng Internet trong toàn trường. -Nhà trường luôn tạo điều kiện cho giáo viên học nâng cao trình độ tin học. Thường xuyên tổ chức các lớp tập huấn sử dụng công nghệ thông tin cho giáo viên. Trường còn tổ chức các buổi tham luận về ứng dụng CNTT để giáo viên trao đổi kinh nghiệm và học hỏi lẫn nhau. 2.VÒ khã kh¨n: -Khó khăn nhất đối với giáo viên chúng tôi là trình độ tin học cßn h¹n chÕ, nªn viÖc thiÕt kÕ gi¸o ¸n ®iÖn tö rÊt vÊt v¶ vµ mÊt nhiÒu thời gian. Nhà trường luôn tạo điều kiện cho chúng tôi đi học để nâng cao trình độ tin học, nhưng thời gian có hạn nªn chóng t«i kh«ng thÓ ®i chuyªn s©u t×m hiÓu ®­îc c¸c kiÕn thøc của tin học để soạn bài theo mong muốn. -Giê häc cßn phô thuéc vµo phßng häc, ¸nh s¸ng, nguån ®iÖn, thường xuyên bị cúp điện không có báo trước. Nhà trường chỉ có duy nhÊt mét chiÕc m¸y chiÕu ®a n¨ng, ch­a phôc vô theo yªu cÇu nÕu nh­ cã tõ 2 gi¸o viªn muèn lªn líp b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö cïng mét thêi gian. 4 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Giáo viên hoàn toàn không được đào tạo cơ bản về tin học nên còn vướng mắc rất nhiều khi soạn bài. Việc thiết kế giáo án điện tử chưa cã nhiÒu kinh nghiÖm nªn viÖc chän mµu s¾c, ph«ng nÒn hay ph«ng chữ, chọn hiệu ứng đôi khi chưa phù hợp. Chưa có máy tính riêng để phục vụ cho việc giảng dạy trên lớp. Nhà trường chưa có bản quyền riêng về phần mềm VIOLET để thiÕt kÕ trß ch¬i. 3.Thùc tr¹ng vµ nh÷ng yªu cÇu cÇn thiÕt khi thiÕt kÕ gi¸o ¸n ®iÖn tö. -Đến năm học 2008-2009 giáo án điện tử đã được nhiều giáo viên đón nhận một cách tích cực, bởi nó tạo ra một không khí học tập sôi næi, thu hót sù chó ý cña häc sinh, häc sinh thùc sù lµm chñ trong tiÕt học.Khi dạy bằng giáo án điện tử giáo viên đỡ vất vả hơn nhiều. Thay bằng các thao tác gắn đồ dùng lên bảng, giáo viên chỉ cần kích chuột lµ cã. D¹y b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö cßn tr¸nh ®­îc t×nh tr¹ng ch¸y gi¸o ¸n do quá nhiều thao tác gắn và tháo đồ dùng dạy học. -Khi sö dông gi¸o ¸n ®iÖn tö gi¸o viªn cã thÓ thiÕt kÕ bµi häc nh­ s¸ch gi¸o khoa, kh«ng cÇn in tranh ¶nh tèn tiÒn, mÊt th¬i gian mµ h×nh ¶nh l¹i nhá kh«ng râ nÐt nh­ khi ®­a lªn mµn h×nh lín. -§èi víi m«n To¸n kh«ng cã nhiÒu tranh ¶nh nh­ c¸c m«n häc khác, nhưng không phải vì thế mà không cần đến ứng dụng CNTT. M«n To¸n tuy Ýt tranh ¶nh, nh­ng mçi bµi häc hay mçi bµi to¸n ta ®­a lªn mµn h×nh lín sÏ gióp häc sinh chó ý h¬n.. 5 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Những từ ngữ trọng tâm trong bài ta có thể đổi màu hoặc gạch chân sẽ giúp học sinh hiểu bài hơn , từ đó giải bài toán một cách dễ dàng. Hoặc khi tóm tắt đề bài ta có thể dùng những hình ảnh phù hợp với đề bµi ( nh­ con gµ, con c¸, b«ng hoa...) nh÷ng h×nh ¶nh nµy ta cã thÓ lÊy trên mạng Internet. Cách tóm tắt đề bài đó sẽ giúp học sinh dễ hiểu bµi vµ lµm bµi tèt h¬n. Nh÷ng bµi to¸n vÒ h×nh häc ta cã thÓ ®­a lªn mµn h×nh lín, t« mµu nh÷ng phÇn cÇn thiÕt, nh­ vËy sÏ gióp häc sinh dÔ hiÓu bµi h¬n. HoÆc nh÷ng bµi to¸n vÒ ghÐp h×nh, mçi bµi to¸n cã thÓ cã nhiÒu c¸ch ghÐp kh¸c nhau. Cïng mét lóc gi¸o viªn ®­a c¸c đáp án lên bảng sẽ rất vất vả và mất thời gian. Nhưng nếu dạy bằng giáo án điện tử thì chỉ cần thiết kế trong một Slide là có đủ các đáp án của bài. Dựa vào đó học sinh biết được mình đã ghép theo cách nào, và còn có những cách ghép nào nữa. Từ đó học sinh có thể vận dụng c¸c c¸ch ghÐp h×nh cho c¸c bµi häc sau. -Ngoµi sö dông phÇn mÒm PowerPoint t«i cßn sö dông phÇn mềm VioLET vào phần luyện tập dưới dạng trò chơi sẽ gây hứng thú häc tËp cho häc sinh. Trß ch¬i cã thÓ diÔn ra ®Çu, gi÷a hoÆc cuèi tiÕt häc.Trß ch¬i cã thÓ gi¶i quyÕt ®­îc mét hoÆc nhiÒu bµi to¸n. Trß ch¬i nµy cßn gióp häc sinh tÝnh to¸n vµ ph¶n x¹ nhanh, từ đó phát triển tư duy cho học sinh. Để thưòng xuyên đổi mới tôi thường lấy tên trò chơi là “Ai nhanh, ai đúng,?” hoặc “ Thử tài ®o¸n nhanh”.... 6 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> -ViÖc ®­a øng dông CNTT vµo gi¶ng d¹y cã rÊt nhiÒu c¸i lîi cho c¶ học sinh lẫn giáo viên. Vấn đề đặt ra là phải soạn giáo án như thế nào cho phï hîp th× míi ®em l¹i hiÖu qu¶ mong muèn. -§èi víi m«n To¸n nh÷ng con sè, nh÷ng dÊu céng, trõ, nh©n, chia quá nhỏ nên khi thiết kế giáo án điẹn tử không đơn giản chút nào. Bëi vËy khi thiÕt kÕ gi¸o ¸n ®iÖn tö cÇn chó ý nh÷ng ®iÒu sau: 1.CÇn chän ph«ng ch÷, mµu ch÷, ph«ng nÒn, mµu nÒn cho phï hîp. Kh«ng nªn chän mµu s¾c tèi, nhît nh¹t sÏ kh«ng g©y ®­îc sù chó ý cña häc sinh. Kh«ng nªn chän mµu s¾c qu¸ lße loÑt, hoÆc qu¸ nhiÒu mµu s¾c trong mét Slide nh×n sÏ rèi m¾t. 2. ChØ ®­a nh÷ng kiÕn thøc träng t©m cña bµi vµo Slide. 3. Những kiến thức cần nhấn mạnh thì nên chọn hiệu ứng đổi màu hoặc gạch chân, chứ không nên chọn hiệu ứng quá sinh động làm cho học sinh chỉ chú ý xem các hiệu ứng không chú ý đến kiến thức cña bµi. 4. HiÖu øng chuyÓn trang còng nªn chän hiÖu øng phï hîp, kh«ng nªn chän hiÖu øng qu¸ nhanh hay qu¸ chËm hoÆc qua sèng động ảnh hưởng đến sự tập trung vào bài học của học sinh. 5. Khi sö dông phÇn mÒm VioLET cÇn chän bµi to¸n phï hîp với nội dung kiến thức của bài để học sinh chơi trò chơi. Không nên chän bµi qu¸ khã, bëi v× phÇn trß ch¬i nµy häc sinh lµm bµi tËp tr¾c nghiÖm trong thêi gian ng¾n. §Ò bµi nªn thiÕt kÕ ë phÇn mÒm Microsoft OfficeW..., chän mµu cho phï hîp , chôp ¶nh råi míi ®­a vµo ViOLET. Bëi phÇn mÒm VioLET ph«ng ch÷ nhá, chØ cã mµu ®en.. 7 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> 4.C¸ch thiÕt kÕ gi¸o ¸n ®iÖn tö mét sè bµi gi¶ng To¸n líp 3. Bµi: T×m sè chia: Trong bµi nµy t«i thiÕt kÕ trªn 9 Slide. Sau ®©y lµ mét sè Slide chÝnh trong bµi: + Slide thứ nhất tôi thiết kế như trong sách giáo khoa trang 39 để đưa học sinh đến kiến thức của bài.. Thø t­ ngµy 27 th¸ng 10 n¨m 2009. + Slide thø hai chøa néi dung bµi tËp 1. 8 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> + Slide thø ba chøa néi dung bµi tËp 2. Trong bµi tËp 2 t«i cho häc sinh lµm phÇn b,c,e,g vµo vë. Cßn phÇn a vµ d t«i cho häc sinh ch¬i trò chơi, bởi vậy sau khi học đọc yêu cầu bài tập 2 tôi che khuất 2 phần a và d để học sinh khỏi làm lẫn.. + Slide thứ tư chứa đáp án của bài tập 2.Đáp án này tôi đưa lên cho học sinh đối chiếu chữa bài.. 9 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> +Slide thø n¨m lµ phÇn trß ch¬i. Trß ch¬i gi¶i quyÕt phÇn a vµ d cña bµi tËp 2. Trß ch¬i nµy t«i sö dông phÇn mÒm ViOLET cïng víi nh÷ng 4 chiÕc thÎ tõ mét mÆt cã ghi c¸c ch÷ c¸i : a,b,c,d , mÆt kia ghi các số 1,2,3,4 cho học sinh chơi dưới dạng bài tập trắc nghiệm.. 10 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> -PhÇn thø nhÊt trong trß ch¬i lµ phÐp tÝnh a cña bµi tËp 2: T×m y, biÕt 12 : y = 2 ( trang 14). Với vài tập này tôi đưa ra 3 đáp án ( 1 đáp án đúng và 2 đáp án sai). Đầu tiên tôi giới thiệu cách chơi cho học sinh biết: y có 3 đáp án trong đó có 1 đáp án đúng và 2 đáp án sai, học sinh tìm ra đáp án nào đúng thì giơ thẻ có chữ cái ở trước đáp án đó. Tôi cho häc sinh suy nghÜ trong vßng 1 phót råi gâ hiÖu lÖnh cho HS gi¬ thÎ.Sau khi häc sinh gi¬ thÎ t«i kiÓm tra kÕt qu¶ ( hoÆc cho 1 häc sinh lên kiểm tra kết quả): Tích vào 1 trong 3 đáp án rồi kích chuột vào chỗ kết quả. Nếu tích vào đáp án đúng thì trên màn hình sẽ hiện lên dòng chữ: “ Hoan hô bạn đã làm đúng” và kèm theo tiếng vỗ tay trên 11 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> loa, bông hoa thì cười rất tươi. Còn nếu tích vào đáp án sai thì trên màn hình sẽ hiện lên dòng chữ “ Rất tiếc bạn đã làm sai” và bông hoa thì ủ rũ. Nếu muốn tích vào đáp án khác thì kích chuột vào chữ làm l¹i, råi lµm nh­ trªn.. +PhÐp tÝnh thø hai trong trß ch¬i lµ c©u d cña bµi tËp 2: T×m n, biÕt 36 : n = 4( trang 13). Với bài tập này tôi đưa ra 4 đáp án ( 1 đáp án đúng và 3 đáp án sai). Cách làm như trên. 12 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> -Khi ch¬i trß ch¬i nµy t«i thÊy häc sinh rÊt thÝch vµ t×m kÕt qu¶ nhanh, đúng, rất ít học sinh tìm sai. Những học sinh tìm kết quả sai là do nhÇm lÉn. Sau khi kiÓm tra kÕt qu¶ cã thÓ cho häc sinh nhËn xÐt : Nªu c¸ch lµm hoÆc nªu lÝ do v× sao b¹n t×m kÕt qu¶ sai. -ë 2 phÐp tÝnh a vµ d cña bµi tËp 2 khi ®­a vµo trß ch¬i sè chia chưa biết không ghi chữ X như trong đề bài, mà dùng chữ y và n thay thế để từ đó nhấn mạnh cho học sinh biết dù số chia được biểu thị là chữ cái nào thì cách tìm số chia vẫn không thay đổi. +Slide tiÕp theo lµ bµi tËp 3: Víi c¸c hiÖu øng sÏ xuÊt hiÖn tõng phÇn để giải bài tập 3. +Để phần trò chơi luôn hấp dẫn trong các tiết học tôi có thể đổi tên trò chơi; “ Ai đúng, ai sai?” hoặc “ Thử tài đoán nhanh”... 13 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> -Ngoµi ra, cßn c¸c Slide kh¸c lµ lêi giíi thiÖu , lêi chµo.... 14 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Bµi: Lµm quen víi thèng kª sè liÖu -Víi tiÕt nµy nÕu kh«ng øng dông CNTT th× ph¶i in tranh. NÕu in tranh thì tranh sẽ nhỏ, các chữ ghi trong tranh ở dưới lớp học sinh không đọc được mà phải dùng sách giáo khoa. Còn nếu sử dụng CNTT th× tranh rÊt râ nÐt. PhÇn ch÷ t«i viÕt víi kÝch cì lín vµ t« mµu thay cho chữ trong tranh nên dưới lớp học sinh nhìn rõ, thu hút được sù chó ý cña häc sinh.. 15 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Bài tập 1: Tôi đưa lên Slide cho học sinh đọc yêu cầu, sau đó học sinh th¶o luËn nhãm 2. Sau khi häc sinh th¶o luËn t«i cho häc sinh ch÷a bài và đáp án đúng cũng được đưa lên màn hình với màu sắc khác để c¶ líp nh×n thÊy râ, chø kh«ng ph¶i chØ nghe. Nh­ vËy häc sinh sÏ hiÓu râ h¬n bµi tËp nµy h¬n.. 16 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Bµi tËp 2: Víi bµi tËp 2 t«i kh«ng cho häc sinh th¶o luËn, mµ yªu cÇu häc sinh lµm viÖc c¸ nh©n, suy nghÜ råi tr¶ lêi tõng c©u hái. Sau mçi câu trả lời tôi cũng đưa đáp án đúng lên màn hình với màu chữ khác với đề bài để học sinh thấy rõ và so sánh với kết quả của mình.. Sau khi học sinh trả lời từng câu hỏi tôi cũng đưa đáp án đúng lên màn hình với màu chữ khác vơi đề bài để học sinh thấy rõ.. 17 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Bµi tËp 3: Cho häc sinh lµm giÊy nh¸p, 2 häc sinh lµm b¶ng phô. Sau khi học sinh làm xong tôi đưa đáp án đúng cho học sinh chữa bài. Nếu kết quả của học sinh nào không đúng với dáp án thì lúc đó chữa bài tìm ra nguyên nhân dẫn đến sai.. 18 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Bµi tËp 4:. Với bài làm quan với thống kê số liệu có sử dụng CNTT giáo viên đỡ vÊt v¶ rÊt nhiÒu mµ häc sinh hiÓu bµi h¬n. D·y sè liÖu trong mçi bµi tập tôi luôn để màu chữ khác để học sinh nhìn thấy rõ, từ đó học sinh sÏ hiÓu râ h¬n vÒ d·y sè liÖu.. 19 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> 5. KÕt qu¶: Sau khi nghiªn cøu vµ ®­a øng dông CNTT vµo gi¶ng d¹y m«n To¸n líp 3 t«i thÊy häc sinh thÝch häc nh÷ng tiÕt cã d¹y b»ng gi¸o ¸n ®iÖn tö h¬n nh÷ng tiÕt d¹y truyÒn thèng. Sau khi d¹y bµi “ T×m sè chia” , tôi đã cho 2 lớp 3B( dạy không có CNTT) và 3A( dạy có CNTT) kiểm tra cùng 1 đề bài thì kết quả như sau: Líp. SÜ sè. Giái. Kh¸. Trung. YÕu. b×nh. SL. %. SL. %. SL. %. SL. %. 3A (Thùc nghiÖm). 45. 25. 55. 18. 40. 2. 5. 0. 0. 3B (§èi chøng). 46. 20. 44. 21. 46. 5. 10. 0. 0. -Nhìn vào bảng trên cho thấy chất lượng lớp 3A có ứng dụng CNTT kÕt qu¶ cao h¬n so líp 3B kh«ng cã øng dông CNTT. HÇu hÕt c¸c em ở lớp 3A (Thực nghiệm) nắm chắc bài và tìm số chia nhanh , đúng h¬n líp 3B ( §èi chøng). Víi c¸c tiÕt häc kh¸c cã øng dông CNTT kÕt qu¶ cao h¬n h¼n so víi khi d¹y kh«ng cã øng dông CNTT.. 20 Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>