Giáo án Vật lí lớp 9 - Tiết 48 đến tiết 50

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng:. TiÕt 48 ThÊu kÝnh ph©n k× A – Môc tiªu. 1. KiÕn thøc:: 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ: B – ChuÈn bÞ. 1. Gi¸o viªn:. 2. Häc sinh: C – TiÕn tr×nh d¹y – häc. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra 3. Bµi míi. Nhận dạng được thấu kính phân kì và đặc điểm của thấu kÝnh ph©n k× Biết vẽ đường truyền của 2 trong 3 tia sáng đặc biệt qua thấu kính hội tụ và biét giải thích 1 số hiện tượng đơn giản trong cuéc sèng Nghiªm tóc, cÈn thËn .... Mçi nhãm HS: 1TKPK, 1 gi¸ quang häc, 1 nguån s¸ng, 1mµn ch¾n Ôn tập đặc điểm của TKHT và cách vẽ tia sáng qua thấu kÝnh Nêu đặc điểm của thấu kính hội tụ và tính chất tạo ảnh của 1 vËt qua thÊu kÝnh héi tô ?. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. HĐ1: Đặt vấn đề. Gv dựa vào phần kiểm tra bài cũ và y/c HS HS nắm bắt vấn đề và nêu dự đoán nªu dù ®o¸n xem: " Thấu kính phân kì có đặc điểm gì khác với thÊu kÝnh héi tô kh«ng ? H§2: T×m hiÓu dÆc ®iÓm thÊu kÝnh ph©n k×. 1. Quan sát và tìm hiểu đặc điểm TKPK. Gv ®­a cho c¸c nhãm HS 2 lo¹i thÊu kÝnh. Y/c HS tìm thấy 2 loại thấu kính này có đặc ®iÓm g×? ThÊu kÝnh nµo lµ thÊu kÝnh héi tô và khác với thấu kính còn lại ở đặc điểm nµo ? GV chuÈn kiÕn thøc vµ nhÊn m¹nh, y/c HS ghi vë. Hs lµm viÖc theo nhãm tr¶ lêi C1 vµ C2. GV y/c HS bè trÝ thÝ nghiÖm vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm GV y/c HS b¸o c¸o kÕt qu¶. HS bè trÝ thÝ nghiÖm vµ tiÕn hµnh thÝ nghiÖm C2: Chïm tia lã loe réng ra. Lop6.net. HS b¸o c¸o vµ cho nhËn xÐt HS ghi vở: MMọt môi trường trong suốt cã r×a dµy h¬n gi÷a.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> GV giíi thiÖu tiÕt diÖn thÊu kÝnh. HS n¾m b¾t. H§3: T×m hiÓu trôc chÝnh, quang t©m, a, trôc chÝnh tiªu ®iÓm, tiªu cù cña TKPK. GV tæ chøc HS lµm l¹i thÝ nghiÖm Gv y/c HS đánh dấu 3 tia sáng , bỏ thấu kÝnh, dïng bót ch× kÐo dµi c¸c tia lã. NhËn xÐt cã tia s¸ng nµo qua thÊu kÝnh kh«ng bÞ khóc x¹ ? Gv y/c HS đọc SGK và trả lời : Quang tâm lµ g×? Gv hướng dẫn HS quan sát thí nghiệm tia s¸ng ®i qua quang t©m GV y/c HS kÐo dµi c¸c tia s¸ng lã b»ng bót ch× GV y/c HS vÏ l¹i thÝ nghiÖm trªn b»ng h×nh vÏ ( 1HS lªn b¶ng, cßn l¹i vÏ vµo vë) GV thông báo: Tiêu điểm F' nằm đối xứng víi tiªu ®iÓm F qua TK. Gv y/c HS đọc tài liệu và trả lời : Tiêu cự là g×?. H§4: VËn dông - Cñng cè. Gv y/c 1 hS lªn b¶ng vÏ C7. HS lµm theo y/c cña GV HS: 3 tia lã loe réng ra, nh­ng cã mét tia s¸ng qua thÊu kÝnh vÉn tiÕp tôc truyÒn th¼ng  Trôc chÝnh b. Quang t©m Trôc chÝnh c¾t TK t¹i O : O lµ quang t©m, tiÕp tôc truyÒn th¼ng. HS vÏ l¹i thÝ nghiÖm trªn vµo vë c, Tiªu ®iÓm C5: C¸c tia lã kÐo dµi gÆp nhau t¹i ®iÓm trªn trôc chÝnh - gäi lµ tiªu ®iÓm. d, Tiªu cù Tiªu cù lµ kho¶ng c¸ch gi÷a quang t©m đến tiêu điểm : OF = OF' = f C7: C¸c HS lµm viÖc c¸ nh©n HS ghi vë C7. Gv hướng dẫn HS nhận xét và sửa sai Gvc mượn HS cặp kính cận và y/c HS tìm hiểu phương pháp nhận biết GV gäi 1 HS tr¶ lêi C9 GV chèt l¹i kiÕn thøc cña bµi. C8: Sê tay thÊy ë gi÷a máng. 1HS tr¶ lêi vµ 1 HS kh¸c nªu nhËn xÐt. D – Hướng dẫn về nhà. Häc thuéc phÇn ghi nhí Lµm bµi tËp : C7, C8 ,C9 vµ bµi 44, 45. 3 - SBT Đọc trước bài mới : ảnh của 1 vật tạo bởi TKPK Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng:. TiÕt 49 ¶nh cña mét vËt t¹o bëi ––––thÊu kÝnh ph©n k×–––– A – Môc tiªu. 1. KiÕn thøc::. 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ:. Nªu ®­îc ¶nh cña 1 vËt s¸ng t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k× lu«n lµ ¶nh ¶o Mô tả được những đặc điểm của ảnh ảo của một vật tạo bëi thÊu kÝnh ph©n k× Biết dùng 2 tia sáng đặc biệt dựng được ảnh của một vật t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k× CÈn th©n, chÝnh x¸c .... B – ChuÈn bÞ. 1. Gi¸o viªn: 2. Häc sinh:. Cho mçi nhãm: 1 TKPK, 1 gi¸ quang häc, 1 c©y nÕn, 1mµn høng ¶nh Ôn tập đặc điểm của ảnh của 1 vật tạo bởi TKHT. C – TiÕn tr×nh d¹y – häc. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra 3. Bµi míi. Nêu đặc điểm của thấu kính phân kì ? và tính chất các đặc ®iÓm tia s¸ng qua TKPK ?. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. HĐ1: Đặt vấn đề. GV ph¸t cho mçi nhãm mét thÊu kÝnh ph©n kì . Y/C hs đặt 1 vật sau thấu kính và nhìn qua thÊu kÝnh ph©n k×. C¸c nhãm HS nhËn TKPK vµ thùc hiÖn theo y/c cña GV. GV y/c HS nªu nhËn xÐt ¶nh quan s¸t ®­îc. HS cac snhãm nªu nhËn xÐt vÒ ¶nh quan s¸t ®­îc qua TKPK. HĐ2: Tìm hiểu đặc điểm của ảnh của mét vËt t¹o bëi thÊu kÝnh ph©n k×. GV y/c HS bè trÝ thÝ nghiÖm nh­ h×nh vÏ GV gäi 1 HS tr×nh bµy thÝ nghiÖm vµ tr¶ lêi c©u C1 ? T2 gäi 1 HS kh¸c tr¶ lêi c©u C2?. HS hoạt động nhóm bố trí thí nghiệm và tr¶ lêi c©u hái C1: Đặt màn hứng ở gần , xa đèn không høng ®­îc ¶nh C2: Nh×n qua thÊu kÝnh thÊy ¶nh nhá h¬n vËt , cïng chiÒu víi vËt. GV: ¶nh thu ®­îc lµ ¶nh thËt hay ¶nh ¶o ?. HS: Lµ ¶nh ¶o. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> H§3: C¸ch dùng ¶nh. GV y/c HS hoạt động cá nhân trả lời C3? GV y/c HS phải tóm tắt được đề bài. C¸ nh©n HS tr¶ lêi c©u C3: Dựng 2 tia tới đặc biệt , giao điểm của 2 tia ló tương ứng là ảnh của điểm sáng. GV gäi 1 HS lªn b¶ng thùc hiÖn vÏ , c¸c HS C4: f = 12cm; OA = 24 cm kh¸c vÉn tiÕp tôc vÏ vµo vë a, B I GV nhËn xÐt vµ söa ch÷a c¸ch vÏ cho HS B' GV gîi ý ca chs lËp luËn chøng minh theo các bước : + Dịch tia AB ra xa hoặc vào gần thì hướng tia BI có thay đổi không ? + Hướng của tia ló IK như thế nào? + ¶nh B' lµ giao ®iÓm cña tia nµo ? + B' n»m trong kho¶ng nµo ?. A. A'. K. O. b, Tia tới BI có hướng không đổi  hướng tia ló IK không đổi Giao ®iÓm BO vµ FK lu«n n»m trong kho¶ng FO. HĐ4: So sánh độ lớn của anht tạo bëi TKHT vµ TKPK. GV y/c c¸c nhãm thùc hiÖn: + vÏ ¶nh cña TKHT + VÏ ¶nh cña TKPK. HS 2 dãy thực hiện : 2 HS đại diện lên tr×nh bµy vÏ ¶nh B'. GV y/c mçi d·y cö 1 HS lªn b¶ng vÏ GV y/c c¸c nhãm HS nhËn xÐt kÕt qu¶ cña m×nh. B A'. F B'. GV nhËn xÐt vµ chuÈn kiÕn thøc. O. B F. H§5: VËn dông - Cñng cè. GV y/c HS tr¶ lêi c©u C6 , 1HS kh¸c nhËn xÐt bæ sung GV nhËn xÐt vµ chuÈn kiÕn thøc vµ giíi thiÖu c¸ch ph©n biÖt nhanh chãng Lop6.net. F. B'. A A'. O. 1HS tr¶ lêi c©u C6 1HS kh¸c nhËn xÐt , bæ sung C6: ¶nh ¶o cña TKHT vµ THPK : + Gièng nhau: cïng chiÒu víi vËt + Kh¸c nhau: ¶nh ¶o cña TKHT lín h¬n vËt , ¶nh ¶o cña TKPK nhá h¬n vËt vµ.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Gv hướng dẫn HS tìm hiểu kính cận. n»m trong kho¶ng tiªu cù. GV y/c HS đọc phần ghi nhớ. HS đọc phần ghi nớ. Gv nhÊn m¹nh l¹i néi dung kiÕn thøc cña bµi. HS n¾m b¾t. D – Hướng dẫn về nhà. Häc thuéc phÇn ghi nhí Lµm bµi tËp vÒ nhµ: C7 - SGK Giờ sau thực hành : chuẩn bị mẫu báo cáo thực hành và trả lời trước câu hỏi a, b, c, d,. Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng:. TiÕt 50 thùc hµnh. §o tiªu cù cña thÊu kÝnh héi tô A – Môc tiªu. 1. KiÕn thøc:: 2. Kü n¨ng : 3. Thái độ:. Trình bày được phương pháp đo tiêu cự của thấu kính HT Đo được tiêu cự của TKHT theo phương pháp nêu trên CÈn thËn, chÝnh x¸c .... 1. Gi¸o viªn:. ChuÈn bÞ cho mçi nhãm: 1 TKHT, 1 vËt s¸ng , 1 mµn høng , 1 gi¸ quang häc ChuÈn bÞ mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. B – ChuÈn bÞ. 2. Häc sinh: C – TiÕn tr×nh d¹y – häc. 1. ổn định tổ chức 2. KiÓm tra 3. Bµi míi. KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS vÒ mÉu b¸o c¸o thùc hµnh. Hoạt động của GV. Hoạt động của HS. H§1: KiÓm tra sù chuÈn bÞ cña HS. KiÓm tra b¸o c¸o thùc hµnh cña HS: + Mçi nhãm kiÓm tra 1 b¶n  Gv söa ch÷a nh÷ng chç HS cßn thiÕu sãt + Trong c¸ch dùng h×nh ? + Y/C HS tr¶ lêi c©u c, ? + C«ng thøc tÝnh f ?. HS tr¶ lêi c©u c, : D = 2f  ảnh thật, ngược chiều với vật h' = h ; d' = d = 2f HS tr¶ lêi ý d, d + d' = 4f  f =. d  d' 4. Gọi đại diện 2 nhóm trình bày các bước tiến HS trình bày các bước tiến hành : B1: §o chiÒu cao cña vËt h = ... hµnh  GV chuÈn bÞ vµ ghi tãm t¾t c¸c B2: DÞch chuyÓn mµn vµ vËt ra xa TK bước tiến hành thí nghiệm kho¶ng c¸ch b»ng nhau  dõng khi thu ®­îc ¶nh râ nÐt B3: KiÓm tra : d = d' ; h = h' B4: f = H§2: TiÕn hµnh thÝ nghiÖm. d  d' = 1/4 4. Y/C HS làm theo các bước tiến hành thí nghiÖm. HS c¸c nhãm tiÕn hµnh thÝ nghiÖm  ghi kÕt qu¶ vµo b¶ng. GV theo dâi qu¸ tr×nh thùc hiÖn thÝ nghiÖm của HS  giúp đỡ các nhóm HS yếu. f=. Lop6.net. f1  f 2  f 3  f 4 = ...(mm) 4.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> H§3: Cñng cè. Gv nhËn xÐt : + KØ luËt khi tiÕn hµnh thÝ nghiÖm + KÜ n¨ng thùc hµnh cña c¸c nhãm + §¸nh gi¸ chung vµ thu mÉu b¸o c¸o GV gîi ý c¸ch dùng ¶nh c¶u vËt qua TKHT. HS nắm bắt đánh giá, nhận xét của GV. HS n¾m b¾t vµ thùc hiÖn c¸ch dùng ¶nh B A. I O. D – Hướng dẫn về nhà. N¾m v÷ng c¸c biÓu diÔn (dùng ¶nh ) cña mét vËt qua thÊu kÝnh héi tô Đọc trước bài mới : Sự tạo ảnh trên phim trong máy ảnh. Lop6.net. F. A' B'.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>