Chuyên đề Hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6. Trang 1. i. lý do chọn chuyên đề: Vật lý học là một bộ môn khoa học nó đảm bảo tính nghiên cứu và tính ứng dông cao. NhiÖm vô cña VËt lý häc lµ nghiªn cøu, kh¸m ph¸ t×m ra nh÷ng quy luËt, định luật…nhằm phục vụ lợi ích cho con người. Phương pháp nghiên cứu quan trọng nhất của bộ môn Vật lý là phương pháp thực nghiệm. Chính vì vậy việc sử dụng đồ dùng trực quan đóng một vai trò hết sức quan trọng nhằm nâng cao cháat lượng dạy và học. Ngoµi ra thùc hµnh (lµm thÝ nghiÖm) VËt lý cßn gãp phÇn h×nh thµnh kh¸i niệm mới, củng cố kiến thức cũ hoặc rèn luyện một số kĩ năng nào đó cho học sinh. Những hiện tượng Vật lý được học sinh tiếp xúc rất nhiều, thường xuyên hàng ngày. Có hiện tượng, sự vật học sinh đã biết đến nhưng chưa có kiến thức để gi¶i thÝch. Xuất phát từ những lý do đó nên tôi muốn đề cập đến việc hướng dẫn học sinh sử dụng đồ dùng trong một tiết học. ii. mục đích: Rèn kỹ năng sử dụng đồ dùng của thày và trò Củng cố, khắc sâu và kiểm tra lại một lần nữa kiến thức đã được học để đi đến kết luận. Ph¸t huy kh¶ n¨ng s¸ng t¹o, ph¸t triÓn t­ duy cña häc sinh. Phát huy khả năng sử dụng đồ dùng của học sinh, tự sáng tạo, tính linh hoạt của người thày khi sử dụng đồ dùng sao cho phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất của trường. Tăng cường tính hấp dẫn cho bài giảng, tăng sự chú ý, kích thích trí tò mò và lßng ham muèn t×m hiÓu, häc tËp cña häc sinh.. Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6 Trang 2 Tạo điều kiện cho học sinh độc lập, tự lực quan sát, bước đầu hình thành kĩ năng mô tả và phân tích các hiện tượng vật lí xảy ra, từ đó rút ra được kết luận hoặc kiÓm tra l¹i mét sè kÕt luËn trªn c¬ së thùc tÕ. Chuyên đề góp phần vào việc đổi mới phương pháp giảng dạy và nâng cao chất lượng dạy và học theo SGK mới hiện nay. Làm tăng khả năng ứng dụng thực tế của bộ môn để từ đó kích thích sự tò mò cña häc sinh, g©y høng thó häc tËp vµ yªu thÝch bé m«n h¬n. iii. néi dung: 1.ChuÈn bÞ cña thµy: Chuẩn bị bài soạn: nghiên cứu kĩ SGK, SGV và các tài liệu tham khảo để bổ sung các kiến thức cần thiết cho bài giảng. Giáo án phải đảm bảo đủ nội dung và các bước lên lớp. Xác định được các thí nghiệm thuộc loại kiểm chứng hay phát hiÖn kiÕn thøc míi. PhÇn lín c¸c thÝ nghiÖm vËt lÝ 6 thuéc lo¹i ph¸t hiÖn kiÕn thøc míi. Tuy nhiªn còng cã mét sè thÝ nghiÖm kiÎm chøng. VÝ dô: Víi bµi “Mét sè øng dông cña sù në v× nhiÖt” th× viÖc tiÕn hµnh thÝ nghiÖm vÒ lùc cña häc sinh nh»m t×m ra kiÕn thøc míi. Còn thí nghiệm với băng kép thể hiện một phần kiểm chứng kiến thức đã häc: c¸c chÊt r½n kh¸c nhau gi·n në v× nhiÖt kh¸c nhau. Hệ thống câu hỏi trong bài phải đảm bảo tính khao học, chính xác, phù hợp với nội dung bài và trình độ học sinh. Chuẩn bị đồ dùng chu đáo trước khi lên lớp. Chuẩn bị đồ dùng thí nghiệm của thày để làm mẫu hoặc hướng dẫn cách làm. Chuẩn bị đồ dùng thí nghiệm cho học trò (Tuỳ số lượng nhóm dự định chia). Riêng đồ dùng tự làm cần đảm bảo tính chính xác, thẩm mỹ và dễ quan sát. Hướng dẫn học sinh làm báo cáo theo yêu cầu SGK và một số yêu cầu riêng của thày sao cho phù hợp với đối tượng học sinh. 2.ChuÈn bÞ cña trß Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6 Trang 3 Häc sinh ph¶i nghiªn cøu kÜ SGK, s¸ch bµi tËp vµ c¸c th«ng tin bæ sung cã liên quan đến bài học. VÝ dô: Khi häc bµi “Mét sè øng dông cña sù në v× nhiÖt” häc sinh biÕt mét số hiện thực tế như tại sao khi rót nước nóng vào cốc thủy tinh dầy lại dễ vỡ hơn khi rãt vµo cèc thñy tinh máng; t¹i sao ph¶i cã khe hë gi÷a c¸c thanh ray tµu háa…. Chuẩn bị kiến thức cần thiết mà thày đã hướng dẫn, chuẩn bị các đồ dùng cần thiÕt theo yªu cÇu. 3.TiÕn hµnh gi¶ng d¹y: Trong các tiết dạy vật lí 6, cần hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm theo các bước sau: - Giới thiệu mục đích của thí nghiệm. - Giíi thiÖu c¸c dông cô thÝ nghiÖm. - Giao đồ dùng cho các nhóm. - Häc sinh quan s¸t c¸c dông cô thùc hµnh. - Gi¸o viªn giíi thiÖu c¸ch lµm thÝ nghiÖm hoÆc lµm mÉu nÕu cÇn . - Nêu câu hỏi hoặc yêu cầu về quan sát hiện tượng. - Các nhóm làm thí nghiệm, quan sát các hiện tượng và ghi lại kết quả. - Giáo viên hướng dẫn học sinh phát hiện ra kiến thức mới hoặc kiểm chứng các kết quả đã biết. - Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc. Trong một số trường hợp cũng không nhất thiết phải đủ các bước ở trên. Ví dô víi bµi “Mét sè øng dông cña sù në v× nhiÖt”ta cã thÓ tiÕn hµnh bµi d¹y nh­ sau: Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập Yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh 21.2 ë SGK . NhËn xÐt vÒ chç tiÕp nèi gi÷a hai thanh ray xe lửa, Tại sao người ta phải làm như vậy. Hoạt động 2: Quan sát lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt Giáo viên: GV tiến hành thí nghiệm trong SGK theo các bước đã nêu trên. Học sinh: Hoạt động cá nhân Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6 Theo dâi lµm thÝ nghiÖm mÉu cña gi¸o viªn cña gi¸o viªn.. Trang 4. Quan sát các hiện tượng xảy ra để trả lời câu hỏi C1, C2. Giáo viên: GV yêu cầu học sinh đọc C3; dự đoán hiện tượng xảy ra, nêu nguyªn nh©n? Cho học sinh làm thí nghiệm kiểm chứng theo các bước đã nêu trên. Giáo viên Hướng dẫn: học sinh hoàn thành kết luận C4. Hoạt động 3: Vận dụng Giáo viên: Yêu cầu học sinh quan sát, hình 21.2, 21.3 để trả lời C5, C6. Học sinh:Hoạt động theo nhóm. Thảo luận ở nhóm về phương pháp làm thí nghiệm. Hoạt động 4: Tìm hiểu bảng kép Giáo viên giới thiệu bảng kép và hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm theo các bước ở trên. Học sinh:Hoạt động theo nhóm. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi C7, C8, C9. Giáo viên hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm kiểm chứng C9. Häc sinh nghiªn cøu vµ tr¶ lêi C10. Hoạt động 5: HDVN Giáo viên hướng dẫn học sinh trả lời các câu hỏi trong SBT.. KÕt luËn chung: Như vậy theo chuyên đề này thì một giờ học có đồ dùng thục hành cần đảm b¶o ®­îc mét sè yªu cÇu sau: 1.ChuÈn bÞ cña trß:. §å dïng häc tËp cÇn thiÕt KiÕn thøc c¬ b¶n cña bµi C¸c thÝ dô thùc tÕ cã liªn quan 2.ChuÈn bÞ cña thµy:. Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Trang 5. Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6 Bài soạn theo quy định chung HÖ thèng c©u hái cÇn thiÕt cña bµi §å dïng thÝ nghiÖm cña thµy vµ trß KÕ ho¹ch chia nhãm häc sinh 3.TiÕn tr×nh giê häc. - Giới thiệu mục đích của thí nghiệm. - Giíi thiÖu c¸c dông cô thÝ nghiÖm. - Giao đồ dùng cho các nhóm. - Häc sinh quan s¸t c¸c dông cô thùc hµnh. - Gi¸o viªn giíi thiÖu c¸ch lµm thÝ nghiÖm hoÆc lµm mÉu nÕu cÇn . - Nêu câu hỏi hoặc yêu cầu về quan sát hiện tượng. - Các nhóm làm thí nghiệm, quan sát các hiện tượng và ghi lại kết quả. - Giáo viên hướng dẫn học sinh phát hiện ra kiến thức mới hoặc kiểm chứng các kết quả đã biết. - Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc. iv.phạm vi áp dụng của chuyên đề: Với bộ đồ dùng hiện đã được trang bị và các đồ dùng tự chuẩn bị của học trò ở các trường thì chuyên đề này có thể áp dụng rộng rãi. v.kÕt qu¶: Chuyên đề được thực hiện tại Trường THCS Cẩm Văn. Số học sinh là đối tượng tham gia chuyên đề này là 120 em Chuyên đề này được thực hiện ở bài: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt. CÈm V¨n, ngµy. th¸ng. n¨m 200. Người viết: Nguyễn Tiến trung Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6. Trang 6. Giáo án chuyên đề Vật lí 6 Mét sè øng dông cña sù në v× nhiÖt a.môc tiªu:. -Häc sinh nhËn biÐt ®­îc sù co gi·n v× nhiÖt khi bÞ ng¨n c¶n cã thÓ g©y ra rÊt lớn. Từ đó tìm ví dụ thực tế về nội dung này. - Mô tả cấu tạo và hoạt động của bảng kép. - Vận dụng giải thích một số hiện tượng đơn giản do sự nở vì nhiệt. - Rèn kĩ năng quan sát, mô tả hiện tượng vật lí khi làm thí nghiệm. - Giáo dục thái độ học tập nghiêm túc, hợp tác. B. ChuÈn bÞ. GV: giáo án, đồ dùng dạy học. HS: mỗi nhóm một bảng kép, 1 giá thí nghiệm, 1 đèn cồn, bật lửa. C. TiÕn tr×nh bµi d¹y. I, ổn định tổ chức II, KiÓm tra bµi cò ? Nªu kÕt luËn sù në v× nhiÖt cña chÊt khÝ vµ chÊt r¾n. Häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung. Giáo viên chốt lại các kiến thức đã học của giờ trước. III, Bµi míi Hoạt động của học sinh. Hoạt động của học sinh. Hoạt động 1: Tổ chức tình huèng häc tËp Yªu cÇu häc sinh quan s¸t h×nh Quan s¸t h×nh trong s¸ch gi¸o khoa , dù 21.2 ë SGK . NhËn xÐt vÒ chç tiÕp nèi ®o¸n nguyªn nh©n? giữa hai thanh ray xe lửa, Tại sao người Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6. Trang 7. ta ph¶i lµm nh­ vËy? Gi¸o viªn dùa vµo c©ku tr¶ lêi cña học sinh để vào bài. Hoạt động 2: Quan sát lực xuất hiÖn trong sù co d·n v× nhiÖt Giới thiệu mục đích của thí nghiÖm. - Giíi thiÖu c¸c dông cô thÝ nghiÖm. - Giao đồ dùng cho các nhóm. - Häc sinh quan s¸t c¸c dông cô thùc hµnh. - Gi¸o viªn lµm thÝ nghiÖm lµm mÉu - Yêu cầu về quan sát hiện tượng. - C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm, quan sát các hiện tượng và ghi lại kết quả. - Giáo viên hướng dẫn học sinh ph¸t hiÖn ra kiÕn thøc míi - Quan sát các hiện tượng xảy ra để trả lời câu hỏi C1, C2.. Häc sinh theo dâi. Häc sinh theo dâi. Häc sinh theo dâi. Häc sinh theo dâi. Häc sinh theo dâi. C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm vµ ghi l¹i kÕt qu¶. Tr¶ lêi c©u hái.. - Gi¸o viªn chèt l¹i kiÕn thøc. Gi¸o viªn: GV yªu cÇu häc sinh đọc C3; dự đoán hiện tượng xảy ra, nêu nguyªn nh©n? Cho häc sinh lµm thÝ nghiÖm kiÓm chứng theo các bước đã nêu trên. Giáo viên Hướng dẫn: học sinh hoµn thµnh kÕt luËn C4.. Đọc câu hỏi C3. dự đoán hiện tượng xảy ra, nªu nguyªn nh©n Häc sinh theo dâi gi¸o viªn lµm thÝ nghiÖm mÉu. Häc sinh lµm thÝ nghiÖm mÉu. Hoµn thµnh néi dung C4.. Hoạt động 3: Vận dụng Gi¸o viªn: Yªu cÇu häc sinh quan Häc sinh quan s¸t h×nh 21.2 sát, hình 21.2, 21.3 để trả lời C5, C6. ?Tại sao một gối đỡ phải đặt trên Cầu dài ra khi nóng không bị ngăn cản. con l¨n. Hoạt động 4: Tìm hiểu bảng kép Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6 - Giới thiệu mục đích của thí nghiÖm. - Giíi thiÖu c¸c dông cô thÝ nghiÖm. - Giao đồ dùng cho các nhóm. - Häc sinh quan s¸t c¸c dông cô thùc hµnh. - Gi¸o viªn giíi thiÖu c¸ch lµm thÝ nghiÖm vµ lµm mÉu. - Nªu c©u hái hoÆc yªu cÇu vÒ quan sát hiện tượng. - C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm, quan sát các hiện tượng và ghi lại kết quả. - Giáo viên hướng dẫn học sinh ph¸t hiÖn ra kiÕn thøc míi vµ kiÓm chứng các kết quả đã biết. Gi¸o viªn yªu cÇu häc sinh tr¶ lêi. Trang 8. Häc sinh nghe Quan s¸t cÊu t¹o b¶ng kÐp. C¸c nhãm quan s¸t.. C¸c nhãm lµm thÝ nghiÖm, quan s¸t c¸c hiện tượng và ghi lại kết quả. Häc sinh theo dâi tr¶ lêi.. Häc sinh tr¶ lêi. C7: kh¸c nhau. Giáo viên hướng dẫn học sinh làm C8:Cong về phía thanh đồng ( đồng dãn në v× nhiÖt nhiÒu h¬n ) thÝ nghiÖm kiÓm chøng C9. C9: cã vµ cong vÒ phÝa thanh thÐp Häc sinh nghiªn cøu vµ tr¶ lêi C10:§ñ nãng, b¶ng kÐp cong l¹i vÒ phÝa thanh đồng => ngắt mạch. Thanh đồng C10. n»m trªn. IV, Cñng cè C7, C8, C9.. Gi¸o viªn hÖ thèng l¹i c¸c kiÕn thøc trong giê häc. §äc phÇn “ Cã thÓ em ch­a biÕt” V, Hướng dẫn Häc lÝ thuyÕt theo SGK vµ vë ghi. Lµm c¸c bµi tËp trong SBT. Nghiên cứu trước nội dung bài ” Nhiệt kế, nhiệt giai”.. Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6. Trang 9. Trường THCS cẩm văn Tæ KHTN. Hồ sơ chuyên đề môn vật lí 6 N¨m häc 2007 – 2008. Người viết: Nguyễn Tiến Trung. Người thực hiện: Nguyễn Tiến Trung. Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Chuyên đề: hướng dẫn học sinh làm thí nghiệm trông giờ dạy vật lí 6 10. Trang. CÈm V¨n – 3/ 2008. Người thực hiện: Nguyễn Tiến trung – Trường THCS Cẩm Văn – Cẩm Giàng HD Lop6.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span>