Bài giảng môn học Đại số lớp 7 - Tuần 14 - Tiết 27 - Bài 4: Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n §¹i sè 7 N¨m häc : 2007 - 2008. Gi¸o viªn : Hoµng V¨n LuËn Trường THCS Phạm Kha. TuÇn 14 - TiÕt 27. Ngµy d¹y: 10/12/07. Đ4. Một số bài toán về đại lượng tỉ lệ nghịch A. Môc tiªu : Th«ng qua bµi häc gióp häc sinh : - Củng cố định nghĩa, tính chất của hai đại lượng tỉ lệ nghịch, bài toán về dãy tỉ số b»ng nhau. - Biết cách làm các bài toán cơ bản về đại lượng tỉ lệ nghịch. - RÌn luyÖn kÜ n¨ng lµm to¸n. B. ChuÈn bÞ : - B¶ng phô bµi tËp 16, 17 (SGK-Trang 60, 61), phÊn mµu. C. Các hoạt động dạy học trên lớp : I. KiÓm tra bµi cò (6phót) - Định nghĩa 2 đại lượng tỉ lệ nghịch. Làm bài tập 14 ( SGK-Trang 58). §S : 35.168 = 28. x x = 210 (ngµy) - Nêu tính chất của 2 đại lượng tỉ lệ nghịch. Làm bài tập 15 (SGK-Trang 58). ĐS : Phần a,c : ta có hai đại lượng tỉ lệ nghịch II. D¹y häc bµi míi(30phót) Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh - HS đọc đề bài, tóm tắt bài toán. 1. Bµi to¸n 1. - GV hướng dẫn cách gọi tên các đại Gọi vận tốc cũ và mới của ô tô lần lượt lượng về vận tốc và thời gian. lµ v1 (km/h) vµ v2 (km/h), thêi gian ? Mèi quan hÖ gi÷a hai vËn tèc. tương ứng với là t1 (h) và t2 (h) Ta cã: v 2  1,2v1 . ? Vận tốc và thời gian là 2 đại lượng t1 = 6 có mối quan hệ với nhau như thế nào. Vì vận tốc và thời gian là 2 đại lượng tỉ ? Từ đó ta lập được tỉ lệ thức nào. v t lÖ nghÞch nªn ta cã: 2  1 ? TÝnh thêi gian t2. v1 t 2 - C¶ líp lµm bµi vµo vë, 1 häc sinh lªn 1,2v1 6 6 6 b¶ng lµm     1,2  t 2   5. - GV nhấn mạnh v và t là 2 đại lượng tỉ v1 t2 t2 1,2 lÖ nghÞch. VËy nÕu ®i víi vËn tèc míi th× « t« ®i tõ A đến B hết 5 giờ. - HS đọc đề bài, tóm tắt bài toán. 2. Bµi to¸n 2. ? Gọi số máy của 4 đội lần lượt là x1, Gọi số máy của bốn đội lần lượt là x , 1 x2, x3, x4 th× ta cã ®iÒu g×. x2, x3, x4. Ta cã: ? Sè m¸y cµy vµ sè ngµy hoµn thµnh x1  x 2  x 3  x 4  36. c«ng viÖc cã mèi quan hÖ víi nhau V× sè m¸y tØ lÖ nghÞch víi sè ngµy hoµn nh­ thÕ nµo. thµnh c«ng viÖc nªn: ? Từ đó ta lập được tỉ lệ thức nào. 4x1  6x 2  10x 3  12x 4 . - GV có thể hướng dẫn cách biến đổi x1 x 2 x 3 x 4 để đưa về dãy tỉ số bằng nhau. Hay    . 1 1 1 1 ? ¸p dông tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng 4 6 10 12 nhau để tính x1, x2, x3, x4. Theo tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng nhau: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n §¹i sè 7 N¨m häc : 2007 - 2008. Gi¸o viªn : Hoµng V¨n LuËn Trường THCS Phạm Kha. x1 x 2 x 3 x 4 x1  x 2  x 3  x 4     1 1 1 1 1 1 1 1    - C¶ líp lµm bµi vµo vë, 1 häc sinh lªn 4 6 10 12 4 6 10 12 b¶ng lµm 36 36    60 15  10  6  5 36 60 60 1 1 - GV chèt l¹i c¸ch lµm:  x1  60   15, x 2  60   10 + Xác định được các đại lượng là tỉ lệ 4 6 nghÞch. 1 1 x 3  60   6, x 4  60   5. + áp dụng tính chất của 2 đại lượng tỉ 10 12 lÖ nghÞch, tÝnh chÊt cña d·y tØ sè b»ng Vậy số máy của 4 đội lần lượt là 15, 10, nhau. 6 vµ 5 m¸y. - Yªu cÇu häc sinh lµm ?1 ?1 a a) x vµ y tØ lÖ nghÞch  x  . y - C¶ líp lµm viÖc theo nhãm. b y vµ z tØ lÖ nghÞch  y  - GV hướng dẫn HS sử dụng công thức z định nghĩa của hai đại lượng tỉ lệ a a a   x    z  k.z  k   nghịch, tỉ lệ thuận để làm bài. b b b  - Yêu cầu đại diện nhóm trình bày lời z gi¶i.  x tØ lÖ thuËn víi z b) x vµ y tØ lÖ nghÞch  xy = a y vµ z tØ lÖ thuËn  y = bz a  x.z   x tØ lÖ nghÞch víi z. b III. Cñng cè (7ph) - Yêu cầu học sinh làm bài tập 16 (SGK-Trang 60) (hs đứng tại chỗ trả lời). a) x vµ y cã tØ lÖ nghÞch víi nhau v× 1.120 = 2.60 = 4.30 = 5.24 = 8.14 (= 120). b) x vµ y kh«ng tØ lÖ thuËn víi nhau v×: 2.30  5.12,5. - GV treo b¶ng phô bµi tËp 17 (SGK-Trang 61), häc sinh lµm vµo phiÕu häc tËp. IV. Hướng dẫn học ở nhà(2ph) - Häc kÜ bµi, lµm l¹i c¸c bµi to¸n trªn - Lµm bµi tËp 18, 19, 20, 21 (SGK-Trang 61). - Lµm bµi tËp 25, 26, 27 (SBT-Trang 46). - Bài tập 18 : Tương tự bài tập 14. - Bµi tËp 19 : Gäi x (m) lµ sè v¶i lo¹i II mua ®­îc. Vì số mét vải và giá tiền 1 mét là hai đại lượng tỉ lệ nghịch : 51 85  85%  x 100. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n §¹i sè 7 N¨m häc : 2007 - 2008. Gi¸o viªn : Hoµng V¨n LuËn Trường THCS Phạm Kha. TuÇn 14 - TiÕt 28. Ngµy d¹y: 14 /12/07. LuyÖn tËp A. Môc tiªu : : Th«ng qua bµi häc gióp häc sinh : - Cñng cè c¸c kiÕn thøc vÒ tØ lÖ thuËn, tØ lÖ nghÞch. - Có kĩ năng sử dụng thành thạo các tính chất của dáy tỉ số bằng nhau để vận dụng giải toán nhanh và đúng. - Më réng vèn sèng th«ng qua c¸c bµi to¸n tÝnh chÊt thùc tÕ. B. ChuÈn bÞ : - B¶ng phô, phÊn mµu. - §Ò kiÓm tra 15' C. Các hoạt động dạy học trên lớp : I. KiÓm tra bµi cò (viÕt 15phót) Câu 1: Hai đại lượng x và y là tỉ lệ thuận hay tỉ lệ nghịch a) x -1 1 3 5 y -5 5 15 25 b) x -5 -2 2 5 y -2 -5 5 2 c) x -4 -2 10 20 y 6 3 -15 -30 Câu 2: Hai người xây 1 bức tường hết 8 h. Hỏi 5 người xây bức tường đó hết bao nhiêu lâu? (Coi tất cả những người thợ đó làm cùng năng suất). §©p ¸n  BiÓu ®iÓm. C©u 1: (6 ®iÓm) 5 5 15 25    5 a, (1®) 1 1 3 5 Hai đại lượng x và y là tỉ lệ thuận theo hệ số tỉ lệ k = 5. (1®) b, (5).(2)  (2).(5)  2.5  5.2  10. (1®) Hai đại lượng x và y là tỉ lệ nghịch theo hệ số tỉ lệ k = 10 (1®) 4 2 10 20 2     c, (1®) 6 3 15 30 3 2 Hai đại lượng x và y là tỉ lệ thuận theo hệ số tỉ lệ k = . (1®) 3 C©u 2: (4 ®iÓm). - Khẳng định số người và thời gian xây là hai đại lượng tỉ lệ nghịch: (2®) - Tính ra đáp số t = 3,2 h (2®) II. Tæ chøc luyÖn tËp(26phót). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Gi¸o ¸n §¹i sè 7 N¨m häc : 2007 - 2008. Gi¸o viªn : Hoµng V¨n LuËn Trường THCS Phạm Kha. Hoạt động của giáo viên - Yªu cÇu häc sinh lµm bµi tËp 19. - HS đọc kĩ đầu bài, tóm tắt. ? Cùng với số tiền để mua 51 mét loại I cã thÓ mua ®­îc bao nhiªu mÐt v¶i lo¹i II, biÕt sè tiÒn 1m v¶i lo¹i II b»ng 85% sè tiÒn v¶i lo¹i I. - Cho học sinh xác định tỉ lệ thức - Yªu cÇu 1 häc sinh kh¸ lªn tr×nh bµy.. - HS đọc kĩ đầu bài ? Hãy xác định hai đại lượng tỉ lệ nghÞch ? Gäi x lµ sè vßng quay cña b¸nh xe nhá trong 1 phót th× ta cã tØ lÖ thøc nµo. - Yªu cÇu 1 häc sinh kh¸ lªn tr×nh bµy.. Hoạt động của học sinh Bµi tËp 19 (SGK-Trang 61). Gäi x (m) lµ sè v¶i lo¹i II mua ®­îc. Vì số mét vải và giá tiền 1 mét là hai đại lượng tỉ lệ nghịch : 51 85  85%  x 100 51.100 x  60(m). 85 VËy cã thÓ mua 60m v¶i lo¹i II. Bµi tËp 23 (SGK-Trang 62). Sè vßng quay trong 1 phót tØ lÖ nghÞch với chu vi và do đó tỉ lệ nghịch với bán kÝnh. NÕu x gäi lµ sè vßng quay 1 phót của bánh xe thì theo tính chất của đại lượng tỉ lệ nghịch ta có: x 25 25.60  x  150. 60 10 10 VËy mçi phót b¸nh xe nhá quay ®­îc 150 vßng.. III. Cñng cè (3ph) C¸ch gi¶i bµi to¸n tØ lÖ nghÞch: - Xác định chính xác các đại lượng tỉ lệ nghịch. - Biết lập đúng tỉ lệ thức. - VËn dông thµnh th¹o tÝnh chÊt tØ lÖ thøc. IV. Hướng dẫn học ở nhà(1ph) - Xem lại các bài đã chữa. - Lµm bµi tËp 22 (SGK-Trang 62); bµi tËp 28; 29 (SBT-Trang 46, 47) - Nghiên cứu trước bài “Hàm số”.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>