Tải bản đầy đủ (.pdf) (19 trang)

Giáo án các môn lớp 2 (buổi chiều) - Tuần số 17

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (185.57 KB, 19 trang )

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TuÇn 2 TiÕt 5 Ng÷ v¨n: V¨n b¶n:. Ngµy so¹n: 23/08/2010 Ngµy d¹y : 30/082010. Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª Kh¸nh Hoµi. A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc. - HiÓu ®­îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh vµ s©u nÆng cña hai em bÐ trong c©u chuyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh và biết thông cảm, chia xẻ với những bạn ấy. Vấn đề quyền trẻ em được hưởng hạnh phúc gia đình: trách nhiệm của cha mẹ đối với con c¸i. - Nghệ thuật kể chuyện nhỏ nhẹ, tự nhiên, xen nhiều đối thoại chân thật, cảm động. 2. KÜ n¨ng: - Đọc hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng cña c¸c nh©n vËt. - KÓ vµ tãm t¾t chuyÖn. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng tình yêu gia đình, quý trọng tình cảm ruột thịt. - Trau dåi ý thøc häc tËp bé m«n. B. ChuÈn bÞ - GV: So¹n gi¸o ¸n. - HS: §äc vµ so¹n bµi míi C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định tổ chức: II. KiÓm tra bµi cò: - Nêu cảm nhận của em về hình ảnh và vai trò của người mẹ qua hai văn bản: "Cổng trường mở ra" và "Mẹ tôi"? III. Bµi míi:. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới:. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình - Thêi gian: 2 phót Trong cuộc sống, có những nỗi đau đớn bất hạnh, đó là khi ta phải vĩnh viễn mất đi những người thân yêu nhất. Nhưng cũng có khi người thân yêu của chúng ta vẫn còn mà gia đình lại phải chia lìa, cách biệt, mỗi người một phương. Câu chuyện mà chúng ta sắp học đó là cuộc chia tay của hai anh em Thành, Thuû víi nh÷ng con bóp bª - Mét cuéc chia tay b¾t buéc khi mµ bè mÑ cña hai em kh«ng cßn sèng víi nhau n÷a. §©y lµ truyÖn ng¾n ®­îc gi¶i Nh× trong cuéc thi th¬ v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em do viÖn Khoa häc Gi¸o dôc vµ Tæ chøc cøu trî trÎ em R¸t ®a B¸c-nen - Thuþ §iÓn tæ chøc. Chóng ta h·y cïng t×m hiÓu. Hoạt động 1: Giới thiệu chung - Môc tiªu: N¾m ®­îc mét sè nÐt kh¸i qu¸t vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 2 phót - GV gọi HS đọc phần chú thích * trong SGK. ? V¨n b¶n nµy do ai s¸ng t¸c? - HS tr¶ lêi. ? Em h·y nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c phÈm? - HS dùa vµo SGK tr¶ lêi.. 1. T¸c gi¶: Kh¸nh Hoµi 2. T¸c PhÈm: §­îc trao gi¶i nh× trong cuéc thi th¬-v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em do ViÖn khoa häc gi¸o dôc vµ tæ chøc Cøu trî trÎ em RAT - §ABAC- NEN - Thuþ §iÓn tæ chøc n¨m 1992. Hoạt động 2: Hướng dẫn đọc hiểu văn bản 1. §äc vµ t×m hiÓu chó thÝch - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót - GV HD cách đọc: Phân biệt rõ lời kể, các đối a. Đọc thoại, diễn biến tâm lí của nhân vật người anh, người em qua các chặng chính: ở nhà, đến lớp và vÒ nhµ.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - GV và HS đọc 1 lần toàn văn bản. b. T×m hiÓu chó thÝch * Chó gi¶i: (SGK) ? ThÕ nµo lµ dao dÝp, vâ trang, r¸o ho¶nh, « ¨n quan? - HS dùa vµo chó thÝch tr¶ lêi 2. Bè côc vµ thÓ lo¹i ? V¨n b¶n nµy cã thÓ chia lµm mÊy phÇn? Néi dung chÝnh cña tõng phÇn? - HS tr¶ lêi. ? V¨n b¶n nµy ®­îc viÕt theo phương thức biểu đạt nào?. a. Bè côc: 3 phÇn - P1: Tõ ®Çu -> bao giê nã còng hiÕu th¶o nh­ vËy: Cuéc chia bóp bª. - P2: TiÕp -> trïm lªn c¶nh vËt: Cuéc chia tay líp häc - P3: Cßn l¹i: Cuéc chia tay cña hai anh em. b. ThÓ lo¹i: Tù sù xen lÉn víi biÓu c¶m. 3. Tãm t¾t v¨n b¶n ? Em h·y tãm t¾t v¨n b¶n mét c¸ch ng¾n gän? - HS tãm t¾t vµ nhËn xÐt. - GV nhận xét, đánh giá. Gợi ý: Hai anh em Thành và thuỷ sinh ra và lớn lên trang một gia đình khá giả. Cả hai rất yêu thương nhau. Nhưng rồi bố mẹ li dị, Thành và Thuỷ phải chịu cảnh chia lìa. Mẹ bắt Thành và Thuỷ chia nhau đồ chơi. Không thể chịu nổi nỗi đau đớn, hai anh em đã khóc và nhường nhau từng thứ đồ chơi, đặc biệt là hai con búp bê Vệ Sĩ và Em Nhỏ. Thương em, Thành đã dành cả hai con búp bê cho em. Thành còn dẫn em đến trường để chia tay với cô giáo và bạn bè. Khi trở về nhà, chuẩn bị lên xe theo mẹ, Thuỷ bỗng quyết định để lại hai con búp bê cho anh. Thành đã khóc và hứa với em sẽ không bao giờ để hai con búp bê ngồi cách xa nhau. 4. Ph©n tÝch a. ý nghĩa nhan đề, ngôi kể. - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót ? T¸c phÈm ®­îc kÓ theo ng«i thø * Ng«i kÓ: Ng«i thø nhÊt. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> mÊy? ViÖc lùa chän ng«i kÓ nµy cã t¸c dông g×? - HS tr¶ lêi ? Tại sao truyện lại có nhan đề là "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª"? ? Tên truyện có lien quan gì đến ý nghÜa cña truyÖn hay kh«ng? - HS th¶o luËn - C©u hái gîi më ? Nh÷ng con bóp be gîi cho em suy nghÜ g×?. -> Gióp thÓ hiÖn s©u s¾c nh÷ng suy nghÜ, t×nh c¶m vµ t©m tr¹ng nh©n vËt. MÆt kh¸c nã lµm t¨ng thªm tÝnh ch©n thùc cña truyÖn -> søc thuyÕt phôc cao. * Nhan đề - Bóp bª thÓ hiÖn sù hån nhiªn ng©y th¬, trong s¸ng, v« téi. - Nhan đề truyện gợi ra một tình huống buộc người đọc phải theo dõi -> góp phần thể hiện ý đồ, tư tưởng của tác giả. - Những con búp bê vốn là đồ chơi của trẻ nhỏ, thường gợi lên sự ngây thơ, hồn nhiên, trong s¸ng, v« téi gièng nh­ hai anh em Thµnh Thuû kh«ng cã lçi g× thÕ mµ ph¶i chia xa.. b. Cuéc chia bóp bª - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ hoµn c¶nh gia đình hai anh em Thành, Thuỷ qua câu nói của người mẹ? ? Cách vào câu chuyện đột ngột nh­ vËy cã ý nghÜa g×?. - Đây là câu chuyện cảm động của hai anh em chia tay nhau khi người mẹ rời bỏ gia đình về bªn ngo¹i sau khi li dÞ. - Bắt người đọc ngạc nhiên và muốn theo dõi cả câu chuyện để biết nguyên nhân. Cách vào bài có tính nêu vấn đề.. ? Bóp bª cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo - ý nghÜa cña bóp bª: trong cuộc sống của hai anh em + Là đồ chơi thân thiết Thµnh vµ Thuû? + Chóng lu«n ë bªn nhau nh­ Thµnh vµ Thuû. - HS trả lời - Bè mÑ chia tay, hai anh em ph¶i xa nhau, bóp ? V× sao hai anh em ph¶i chia bóp bª ph¶i chia theo lÖnh cña mÑ. bª? - HS tr¶ lêi - Thuỷ mang kim chỉ ra tận sân vận động …. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt trong truyện để thấy hai anh em Thành và Thuỷ rất mực yêu thương gần gòi chia sÎ vµ quan t©m lÉn nhau? - HS t×m dùa vµo SGK ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t×nh c¶m cña hai anh em trong c©u truuyÖn nµy? ? Thái độ và tâm trạng của hai anh em khi nghe mẹ giục chia đồ chơi ra?. ? Qua đó em thấy tâm trạng của hai anh em nh­ thÕ nµo? ? Tại sao các em lại có thái độ và t©m tr¹ng nh­ thÕ?. ? Cuéc chia bóp bª diÔn ra nh­ thÕ nµo? - HS tr¶ lêi ? Lêi nãi vµ viÖc lµm cña Thuû khi thÊy anh chia hai con bóp bª cã g× m©u thuÉn? - HS tr¶ lêi ? Theo em cã c¸ch nµo gi¶i quyÕt mâu thuẫn đó không? - HS tr¶ lêi ? Theo em ph¶i t¹o ra mét m«i trường xã hội như thế nào để tạo. - Chiều nào Thành cũng đón em … - Hai anh em nhường đồ chơi cho nhau: + kh«ng ph¶i chia n÷a anh cho em tÊt + không em để lại cho anh hết … -> T×nh anh em s©u nÆng, ch©n thµnh, t×nh c¶m trong sáng, cao đẹp, tấm lòng nhân hậu, vị tha. Đau đớn khi phải chia tay. - Em t«i bÊt gi¸c run lªn bÇn bËt, kinh hoµng ... cÆp m¾t tuyÖt väng ... buån th¨m th¼m, hai bê mi sưng mọng lên vì khóc nhiều ... suốt đêm em nức nở, tức tưởi. - Tôi cứ phải cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc to, nước mắt cứ tuôn ra như suối, ướt đẫm c¶ gèi vµ hai c¸nh tay ¸o. - > Buån ®au, bÊt lùc, tuyÖt väng. - Vì chia đồ chơi là giờ chia tay giữa hai anh em đã đến. Chúng rất thương yêu nhau, không hÒ muèn ph¶i xa nhau nh­ng kh«ng thÓ sèng cïng nhau n÷a. Chóng kh«ng sao hiÓu næi bè mẹ chúng lại bỏ nhau như vậy? nhất là đối với đứa em, điều này thật khủng khiếp. - Thành dành hầu hết đồ chơi cho em - §Æt hai con bóp bª sang hai phÝa - Thuû tru trÐo giËn d÷ "Sao anh ¸c thÕ?" - M©u thuÉn: Em kh«ng muèn chia rÏ hai con bóp bª v× sî chóng ph¶i xa nhau, ph¶i chÞu c¶nh chia l×a nh­ b©y giê em ®ang ph¶i chÞu. Nh­ng còng kh«ng muèn nhËn hÕt c¶ hai con vì lo không ai gác đêm cho anh ngủ. - Gia đình đoàn tụ.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> ®iÒu kiÖn cho sù ph¸t triÓn cña trÎ em? - HS béc lé ? Kết thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn c¸ch gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo? Em cã suy nghÜ g× vÒ c¸ch gi¶i quyÕt Êy? - HS tr¶ lêi. - Kết thúc truyện: Thuỷ đặt con Em Nhỏ quàng tay con VÖ SÜ. - > Gợi lên trong lòng người đọc lòng thương cảm một em gái giàu lòng vị tha, vừa thương anh, thương cả những con búp bê. Thà mình chia lìa chứ không để những con búp bê chia tay, thà mình chịu thiệt thòi để anh luôn có con VÖ SÜ g¸c ®em cho anh ngñ. -> Sù chia tay cña hai anh em thËt v« lÝ kh«ng nªn cã. ? Hình ảnh hai con búp bê luôn - Thương cảm xúc động vì tình cảm trong sáng luôn đứng cạnh nhau mang ý nghĩa vị tha của hai anh em. - Tượng trưng cho tình anh em bền chặt không g×? g× chia rÏ ®­îc. D. Cñng cè - Tãm t¾t l¹i truyÖn. E. Hướng dẫn về nhà. - So¹n tiÕp bµi ------------------------------------o0o----------------------------------TuÇn 2 Ngµy so¹n: 25/08/2010 TiÕt 6 Ng÷ v¨n Ngµy d¹y : 30/08/2010 V¨n b¶n Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª Kh¸nh Hoµi A. Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc. - HiÓu ®­îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh vµ s©u nÆng cña hai em bÐ trong c©u chuyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh và biết thông cảm, chia xẻ với những bạn ấy. Vấn đề. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> quyền trẻ em được hưởng hạnh phúc gia đình: trách nhiệm của cha mẹ đối với con c¸i. - Nghệ thuật kể chuyện nhỏ nhẹ, tự nhiên, xen nhiều đối thoại chân thật, cảm động. 2. KÜ n¨ng: - Đọc hiểu văn bản truyện, đọc diễn cảm lời đối thoại phù hợp với tâm trạng cña c¸c nh©n vËt. - KÓ vµ tãm t¾t chuyÖn. 3. Thái độ: - Bồi dưỡng tình yêu gia đình, quý trọng tình cảm ruột thịt. - Trau dåi ý thøc häc tËp bé m«n. B. ChuÈn bÞ - GV: So¹n gi¸o ¸n. - HS : So¹n bµi. C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định tổ chức: II. KiÓm tra bµi cò: - C¸ch kÓ chuyÖn theo ng«i thø nhÊt cña VB"Cuéc chia tay ... " gièng víi c¸ch kÓ chuyện nào trong các văn bản đã học? Tác dụng? III. Bµi míi:. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình - Thêi gian: 2 phót Chúng ta đã phần nào hiểu về nỗi bất hạnh, khổ đau của hai anh em Thµnh,Thuû. Cuéc chia tay cña hai anh em cã diÔn ra hay kh«ng? V× sao t¸c gi¶ l¹i đặt nhan đề văn bản là "Cuộc chia tay của những con búp bê"? Chúng ta sẽ tiếp tục t×m hiÓu ... b - §o¹n 2: Hoạt động 2: Đọc - hiểu văn bản (tiếp) 4. Ph©n tÝch b. Cuéc chia tay líp häc. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót ? Tại sao khi đến trường Thuû l¹i bËt khãc thót thÝt? - HS tr¶ lêi ? T×m nh÷ng chi tiÕt c¶m động khi bé Thuỷ chia tay víi c« gi¸o vµ c¸c b¹n? ? Gặp Thuỷ thái độ của cô gi¸o vµ c¸c b¹n nh­ thÕ nµo? - HS tr¶ lêi ? Khi nghe nãi Thuû kh«ng được đi học nữa thái độc của c« gi¸o vµ c¸c b¹n nh­ thÕ nµo? ? Chi tiÕt nµy cã ý nghÜa nh­ thÕ nµo? - HS th¶o luËn ? Khi ra khỏi trường, Thành đã cảm thấy như thế nào? - HS ph¸t hiÖn. ? T¹i sao Thµnh l¹i cã c¶m gi¸c nh­ vËy? - HS tr¶ lêi. - Em dừng lại mắt nhìn đau đáu ...những cảnh quen thuéc - Em c¾n chÆt m«i im lÆng ... m¾t ®¨m ®¨m nh×n khắp sân trường ... bật khóc thút thít ... khóc nức në - C« gi¸o:+ ¤m chÆt lÊy em + "Cô thương em lắm" - Cả lớp sững sờ, một vài người bạn nắm chặt tay Thuû - > Sự đồng cảm xót thương, tình thầy trò, bạn bè Êm ¸p trong s¸ng. - Cô giáo: Tái mặt, nước mắt giàn giụa - C¸c b¹n th× mçi lóc khãc mét to h¬n. - > Diễn tả sự ngạc nhiên, niềm thương xót, đồng thời còn ẩn chứa nỗi oán ghét sự li tán gia đình. - Kinh ngạc khi thấy mọi việc diễn ra bình thường. - Hai anh em Thành phải chịu đựng sự mất mát và đổ vỡ quá lớn. Trong lòng em như đang có dông bão vì sắp phải chia lìa với đứa em gái ngoan, cả trời đất như sụp đổ xuống trong em. Thế mà bên ngoài, mọi việc đều vẫn rất bình thường, cảnh vật vẫn rất đẹp, cuộc đời vẫn bình yên... -> §©y lµ mét diÔn biÕn t©m lÝ ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ rÊt chÝnh x¸c. Nã lµm t¨ng thªm nçi buån s©u th¼m, tr¹ng th¸i thÊt väng, b¬ v¬ cña nh©n vËt trong truyÖn.. c. Cuéc chia tay cña hai anh em - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót ? T×m nh÷ng chi tiÕt c¶m động miêu tả cuộc chia tay? (Chän vµ vÏ tranh). - Thuỷ như người mất hồn, mặt tái xanh như tàu lá. - Em khãc nøc lªn ... t«i khãc nÊc lªn - Em dÆn anh bao giê ¸o anh r¸ch ... em v¸ cho - Lúc đầu em đã chia búp bê sau đó lại đưa cả cho anh. ? C©u chuyÖn cã mÊy cuéc - Anh nh×n m·i theo bãng em nhá liªu xiªu ... vÒ chia tay? Cuéc chia tay nµo quª làm em cảm động nhất, vì + Cuéc chia tay gi÷a bè vµ mÑ (§©y lµ cuéc chia sao? tay không được miêu tả trực tiếp nhưng đóng vai (Thùc chÊt, truyÖn cã nhiÒu trò đầu mối dẫn đến tất cả các cuộc chia tay khác) cuéc chia tay) + Cuộc chia tay của các đồ chơi của hai anh em. + Cuéc chia tay gi÷a c« gi¸o, c¸c b¹n vµ bÐ Thuû + Cuéc chia tay gi÷a hai anh em Ba cuộc chia tay sau đều rất cảm động, đầy lưu luyến, đầm đìa nước mắt, đau đớn và rất đáng ? Tại sao tác giả không đặt thương. Cuộc chia tay giữa hai anh em đặc biệt tên truyện là "Cuộc chia tay cảm động. Cuộc chia tay giữa cô giáo, các bạn và cña hai anh em" mµ l¹i lµ bé Thuỷ có tác dụng làm tăng thêm sự cảm động "cña nh÷ng con bóp bª" đó. ? Thời gian kể trong truyện - Nhan đề có liên quan mật thiết đến nội dung là buổi sáng hôm chia tay. truyện: búp bê vốn là đồ chơi của trẻ nhỏ, thường ViÖc chän thêi gian ng¾n gîi sù ngé nghÜnh, v« t­ trong s¸ng. Hai anh em nh­ vËy cã ý nghÜa g×? Thµnh, Thuû còng vËy - trong s¸ng, v« téi, vËy mµ chóng ph¶i chia tay. Thùc tÕ, nh÷ng con bóp bª kh«ng ph¶i chia tay- §©y chØ lµ mét c¸ch t¹o t×nh huèng bÊt ngê, hÊp dÉn. - Thời gian ngắn ngủi đã như dồn nén các sự kiện ngµy cuèi cïng hai anh em ®­îc ë bªn nhau. Không chỉ làm nổi rõ tình yêu thương gắn bó mà nã cßn kh¾c s©u ®­îc t×nh c¶nh ®au xãt, v« lÝ buéc. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> ph¶i chia l×a cña chóng. Hoạt động 3: Hướng dẫn tổng kết - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Khái quát, quy nạp - Thêi gian: 10 phót ? Nét đặc sắc của nghệ thuật kÓ chuyÖn? - HS rót ra kÕt luËn. ? Bµi häc rót ra tõ c©u chuyÖn?. a - NghÖ thuËt: - KÓ xen miªu t¶ vµ biÓu c¶m. - §èi tho¹i linh ho¹t - Ngôi thứ nhất mang tính xác thực, gây xúc động b - Néi dung: SGK - Vai trò quan trọng của gia đình đối với sự phát triển của tuổi thơ. Vai trò của cha mẹ đối với con cái, đảm bảo quyền sống hạnh phúc của trẻ em. * Ghi nhí: SGK. D. Cñng cè: - §äc thªm:"Tr¸ch nhiÖm cña bè mÑ" - C¶m nghÜ cña em sau khi häc xong truyÖn. E. Hướng dẫn về nhà: - Häc kÜ bµi. Gi¶i c¸c bµi tËp - ChuÈn bÞ bµi:"Bè côc trong v¨n b¶n" ------------------------------------o0o--------------------------------TuÇn 2:. Ngày soạn: 09/09/2009. TiÕt 7:. Ngµy gi¶ng: 16/09/2009 Ngữ văn:. Bè côc trong v¨n b¶n A. Mục tiêu cần đạt - Giúp học sinh thấy được tầm quan trọng của bố cục trong văn bản. Bước đầu hiÓu thÕ nµo lµ bè côc rµnh m¹ch, hîp lý. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> - RÌn kü n¨ng x©y dùng v¨n b¶n cã bè côc chÆt chÏ, rµnh m¹ch vµ ¸p dông trong tËp lµm v¨n B. ChuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n, b¶ng phô, TLTK - HS : Đọc trước bài C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy học I. ổn định tổ chức: II. KiÓm tra bµi cò: ? Thế nào là liên kết trong văn bản? Phương tiện liên kết trong văn bản gồm nh÷ng g×? III - Bµi míi. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình - Thêi gian: 1 phót Họat động 1: Hướng dẫn tìm hiểu bố cục và những yêu cầu về bố cục văn bản 1. Bè côc cña v¨n b¶n - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình - Thêi gian: 2 phót ? Muốn viết một lá đơn xin vào đội em phải viết nững nội dung g×? Tr×nh tù nh­ thÕ nµo? - HS suy nghÜ tr¶ lêi.. + Néi dung (B¶ng phô) - Quèc hiÖu, tiªu ng÷ - Tên đơn - Nơi gửi đơn - Người làm đơn - Lí do gửi đơn - Lêi høa - Lêi c¶m ¬n - Ký tªn ? Nếu đảo trật tự trên em thấy như + Khi đảo trật tự lá đơn sẽ khó được chấp thế nào? Liệu lá đơn có được chấp nhận vì không đảm bảo trình tự và trình bày nhËn kh«ng? đúng sự việc. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - HS suy nghÜ tr¶ lêi.. ? VËy bè côc trong v¨n b¶n lµ g×? - HS suy nghÜ tr¶ lêi.. -> Khi t¹o v¨n b¶n, viÖc s¾p xÕp trËt tù sù viÖc cÇn ph¶i tu©n thñ theo mét tr×nh tù hîp lí để tạo ra tính liên kết trong văn bản + Bè côc trong v¨n b¶n lµ sù bè trÝ, s¾p xÕp c¸c phÇn, c¸c ®o¹n theo tr×nh tù, mét hÖ thèng rµnh m¹ch hîp lÝ. Bè côc trong v¨n b¶n lµ mét yªu cÇu cÇn thiÕt ph¶i cã khi x©y dùng v¨n b¶n * Ghi nhí: SGK-30. 2. Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc trong v¨n b¶n - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót - Gọi HS đọc VD (SGK-29). a. VÝ dô: SGK b. NhËn xÐt ? Hai câu truyện trên đã có bố cục - Hai văn bản chưa có bố cục, các ý trong ch­a? v¨n b¶n s¾p xÕp lén xén - HS suy nghÜ tr¶ lêi ? Mçi v¨n b¶n trong vÝ dô gåm - Mçi v¨n b¶n trong vÝ dô cã hai ®o¹n (trong mÊy ®o¹n? ý cña ®o¹n nµy cã nguyªn b¶n SGK NV6 cã ba ®o¹n ). ý cña phân biệt được với ý của đoạn kia đoạn này không phân biệt đực với ý của kh«ng? ®o¹n kia. - HS suy nghÜ tr¶ lêi -> Cách kể chuyện rườm rà, thiếu tính thống nhất làm cho người đọc người nghe thấy khó hiÓu. C¸c chi tiÕt bÞ s¾p xÕp lén xén kh«ng theo tr×nh tù diÔn biÕn cña c©u chuyÖn ? Điều đó làm ảnh hưởng đến nội - Làm mất đi yếu tố bất ngờ, khiến cho tiếng dung v¨n b¶n nh­ thÕ nµo? cười không thể bật ra-> mất đi ý nghĩa phê - HS th¶o luËn tr¶ lêi ph¸n. ? Theo em cÇn ph¶i söa nh­ thÕ + Söa l¹i nµo? - Con Õch trong mét c¸i giÕng, nã thÊy bÇu - HS söa. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> trêi chØ b»ng c¸i vung, nã nghÜ m×nh lµ chóa tÓ - Nã ra khái giÕng, ®i l¹i ghªng ngang vµ bÞ giÉm bÑp - Bỏ câu cuối: từ đáy trâu trở thành bạn của ? §Ó cho bè côc rµnh m¹ch vµ hîp nhµ n«ng lÝ cÇn ph¶i cã ®iÒu kiÖn nµo? - Bè côc rµnh m¹ch vµ hîp lÝ: - HS tr¶ lêi + Néi dung c¸c phÇn ®o¹n ph¶i thèng nhÊt, chÆt chÏ. Cã sù ph©n biÖt r¹ch rßi. + Tr×nh tù c¸c phÇn ®o¹n ph¶i ®­îc s¾p - HS đọc ghi nhớ xếp sao cho đạt mục đích giao tiếp. c. KÕt luËn: Ghi nhí SGK-30 3. C¸c phÇn cña bè côc - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót ? Bµi v¨n tù sù, miªu t¶ cã mÊy phÇn vµ nhiÖm vô cña tõng phÇn lµ g×? - HS tr¶ lêi. ? Cã ph©n biÖt râ rµng nhiÖm vô cña tõng phÇn kh«ng? V× sao? - HS tr¶ lêi ? NÕu nãi phÇn Më bµi lµ sù tãm t¾t, rót gän cña Th©n bµi cßn phÇn KÕt bµi ch¼ng qua lµ sù lÆp l¹i cña phần Mở bài đúng hay sai? Vì. - Gåm 3 phÇn: + Mở bài: Giới thiệu chung về đối tượng ®­îc kÓ, t¶. + Thân bài: Kể, tả lần lượt, chi tiết đối tượng. + Kết bài: Tóm tắt về đối tượng và nêu cảm nghĩ về đối tượng. -> Mỗi phần có một đặc điểm, nhiệm vụ riêng biệt dó đó có thể dễ dàng nhận ra đặc ®iÓm tõng phÇn. - Sai v×: + Mở bài không những thông báo đề tài mà còn làm cho người đọc đi vào đề tài dễ dµng, tù nhiªn, høng thó, h×nh dung ®­îc. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> sao? - HS tr¶ lêi. các bước đi của bài văn. + KÕt bµi kh«ng nh÷ng kh¸i qu¸t l¹i, nªu cảm tưởng, suy nghĩ mà còn phải làm cho bài văn để lại ấn tượng tốt đẹp cho người đọc. Có thế bố cục mới đạt yêu cầu.. ? NÕu nãi Më bµi vµ KÕt bµi lµ nh÷ng phÇn kh«ng cÇn thiÕt l¾m. Em có đồng ý với ý kiến đó kh«ng? - HS tr¶ lêi ? Em có nhận xét gì về bố cục của + Văn bản thường được xây dựng theo bố côc ba phÇn: Më bµi, th©n bµi, kÕt bµi v¨n b¶n? * KÕt luËn: Ghi nhí SGK-30 - HS tr¶ lêi - Gọi Hs đọc ghi nhớ ? Em hiÓu thÕ nµo vÒ côm tõ "thường được xây dựng" trong phÇn ghi nhí? - HS tr¶ lêi - GV: Kh«ng ph¶i v¨n b¶n nµo còng b¾t buéc ph¶i cã ba phÇn. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót Bài tập 2-SGK-30: HS đọc yêu cầu BT2 Ghi l¹i bè côc cña truyÖn "Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª" ? - HS suy nghÜ tr¶ lêi NhËn xÐt vÒ bè côc võa t×m ®­îc. Bµi 2: + Mẹ bảo phải chia đồ chơi + Hai anh em chia đồ chơi + Hai anh em đến trường chia tay thầy cô và b¹n bÌ + Hai anh em chia tay nhau - Bè côc hîp lý theo tr×nh tù thêi gian diÕn. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - HS suy nghÜ tr¶ lêi. ra sù viÖc, cã më ®Çu cã kÕt thóc. Bài tập 3-30: HS đọc yêu cầu BT3 - HS xÕp l¹i theo tr×nh tù.. Bµi 3: + B¸o c¸o thµnh tÝch häc cña c¸ nh©n + Më bµi: + Th©n bµi: Thµnh tÝch häc tËp cña b¶n th©n - Bản thân đã học ở nhà, ở lớp như thế nào + Kết bài: Chúc đại hội thành công. IV - Cñng cè 1. Nh¾c l¹i bè côc cña v¨n b¶n. 2.BT củng cố: HS chọn ý đúng ? Dòng nào sau đây nói đúng khái niệm bố cục của một văn bản? A. Lµ sù s¾p xÕp c¸c ý theo mét tr×nh tù hîp lÝ trong mét v¨n b¶n. B. Lµ tÊt c¶ c¸c ý ®­îc tr×nh bµy trong v¨n b¶n. C. Lµ ý lín, ý bao trïm cña v¨n b¶n. D. Lµ néi dung næi bËt cña v¨n b¶n. V. Hướng dẫn về nhà - Lµm bµi tËp 1 SGK-30,31 - T×m hiÓu bµi "M¹ch l¹c trong v¨n b¶n. ------------------------------------o0o-----------------------------------TuÇn 2 Ngµy so¹n: 25/08/2010 TiÕt 8: Ngµy d¹y : 03/09/2010 Ng÷ v¨n. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n A. Mục tiêu cần đạt - Gióp häc sinh thÊy râ vai trß vµ tÇm quan träng cña bè côc vµ m¹ch l¹c trong mçi v¨n b¶n - BiÕt x©y dùng bè côc trong v¨n b¶n, tËp viÕt v¨n cã m¹ch l¹c B. ChuÈn bÞ - GV: Gi¸o ¸n, TLTK - HS: Làm bài tập. đọc và trả lời câu hỏi trước. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> C. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy dọc I. ổn định tổ chức: II. KiÓm tra bµi cò: ? Bè côc trong v¨n b¶n cã tÇm quan träng nh­ thÕ nµo? Nªu nhiÖm vô cña tõng phÇn trong bµi v¨n miªu t¶? ? Lµm bµi tËp 3 III. Bµi míi. Hoạt động 1: Giới thiệu bài mới: - Mục tiêu: Tạo tâm thế, định hướng chú ý cho học sinh - Phương pháp: Thuyết trình - Thêi gian: 2 phót Hoạt động 1: Hướng dẫn tìm hiểu mạch lạc và những yêu cầu về mạch lạc trong v¨n b¶n 1. M¹ch l¹c trong v¨n b¶n - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình - Thêi gian: 10 phót ? "M¹ch l¹c" lµ tõ H¸n-ViÖt hay thuÇn ViÖt? - HS suy nghÜ tr¶ lêi ? Gi¶i thÝch nghÜa cña hai yÕu tè vµ tõ "m¹ch l¹c". - HS gi¶i thÝch. ? Em hiÓu "m¹ch l¹c" lµ g×? - HS suy nghÜ tr¶ lêi ? "M¹ch l¹c" trong v¨n b¶n cã cÇn thiÕt kh«ng? V× sao? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. - "M¹ch l¹c" lµ tõ H¸n - viÖt - M¹ch = èng, m¹ch m¸u, hÖ thèng L¹c = nèi -> Mạch lạc là một mạng lưới về ý nghĩa, nèi liÒn c¸c phÇn c¸c ®o¹n, c¸c ý cña v¨n b¶n. trong th¬ v¨n nã cßn ®­îc gäi lµ m¹ch v¨n, m¹ch th¬ - RÊt cÇn thiÕt bëi v¨n b¶n kh«ng cã tÝnh m¹ch l¹c sÏ rêi r¹c vÒ ý nghÜa, vÒ néi dung gi÷a c¸c phÇn, c¸c ®o¹n sÏ t¸ch rêi nhau. - M¹ch l¹c = liªn kÕt. 2. Các điều kiện để có một văn bản mạch lạc - Mục tiêu: Biết cách đọc và tóm tắt văn bản, nắm được bố cục và thể loại của văn. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> b¶n. HiÓu ®­îc nh÷ng tõ ng÷ khã trong v¨n b¶n. - Phương pháp: Vấn đáp, - Thêi gian: 10 phót - Gọi HS đọc phần 2. ? Xem l¹i bè côc vµ chi tiÕt cña truyÖn "Cuéc chia tay cña nh­ng con bóp bª" toµn bé sù kiÖn trong c©u chuyÖn xoay quanh sù viÖc nµo? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. ? VËy "Sù chia tay'' vµ "nh÷ng con búp bê" đóng vai trò gì trong truyÖn? - HS suy nghÜ tr¶ lêi ? Thµnh vµ Thñy cã vai trß nh­ thÕ nµo trong truyÖn? - HS suy nghÜ tr¶ lêi ? Khi đảo trật tự sắp xếp ta thấy nh­ thÕ nµo? - HS suy nghÜ tr¶ lêi ? Theo em đó có phải là chủ đề liªn kÕt c¸c sù viÖc nªu trªn thµnh mét thÓ thèng nhÊt kh«ng? Cã thÓ xem lµ m¹ch l¹c cña v¨n b¶n ®­îc kh«ng? - HS suy nghÜ tr¶ lêi ? C¸c sù kiÖn ®­îc kÓ theo tr×nh tù. a. VÝ dô: SGK - 31,32 b. NhËn xÐt + Bè côc - Mẹ bắt hai anh em chia đồ chơi - Hai anh em rất yêu thương nhau, chuyện về hai con búp bê, hai anh em chia đồ chơi - Thành đưa Thủy đến trường chia tay bạn bÌ vµ c« gi¸o - Hai anh em chia tay nhau. Thủy để lại hai con bóp bª cho Thµnh -> Toµn bé sù viÖc xoay quanh t×nh c¶m vµ cuéc chia tay cña hai anh em - ChÊt xóc t¸c lµ lÝ do cho cuéc chia tay thùc sù cña hai anh em (Dï 2 con bóp bª kh«ng chia tay nhau). Búp bê là hình ảnh tượng tr­ng cho tuæi th¬ vµ g¾n bã víi tuæi th¬, lµ kØ niÖm cña tuæi th¬ - Đóng vai trò trung tâm, mọi tình tiết đều xoay quanh hai nh©n vËt nµy. - Khã hiÓu, kh«ng theo tr×nh tù hîp lý hoÆc bá qua c¸c chi tiÕt sÏ lµm cho c©u chuyÖn thiÕu hÊp dÉn. - Mạch lạc chính của văn bản là sự chia tay của Thành và Thuỷ buộc phải chia tay nhưng hai búp bê thì không chia tay. -> Tình anh em không chia rời.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> nµo? ? T¹i sao? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. + Liªn hÖ thêi gian + Liªn hÖ t©m lý (nhí l¹i) + Liªn hÖ kh«ng gian + Liªn hÖ ý nghÜa - Chuyện đã sử dụng thành công cả 4 mối ? Qua đó em hiểu mạch lạc trong liên kết như trên nên có tính hấp dẫn v¨n b¶n lµ g×? * M¹ch l¹c lµ mét tÝnh chÊt rÊt quan träng - HS suy nghÜ tr¶ lêi cña v¨n b¶n. gióp v¨n b¶n dÔ hiÓu, cã ®Çu cã cuèi. * C¸c phÇn, c¸c ®o¹n, c¸c c©u ph¶i nãi vÒ một vấn đề chung xuyên suốt - C¸c phÇn c¸c ®o¹n trong c©u v¨n ph¶i ®­îc - Gọi HS đọc phần ghi nhớ sắp xếp theo trình tự rõ ràng, hợp lý, trước sau hô ứng cho nhau làm chủ đề liền mạch và gợi được nhiều hứng thú cho người đọc người nghe c. Ghi nhí: SGK-32. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập - Môc tiªu: BiÕt c¸ch vËn dông lÝ thuyÕt vµo tõng bµi, tõng t×nh huèng cô thÓ. - Phương pháp: Vấn đáp, thuyết trình, hoạt động nhóm, nêu và giải quyết vấn đề. - Thêi gian: 10 phót Bài tập 1: (SGK-32) HS đọc yêu cÇu BT1 ? T×m hiÓu tÝnh m¹ch l¹c trong v¨n b¶n "MÑ t«i" cña A-mi-xi?. Bµi 1 a. Bè côc v¨n b¶n "MÑ t«i" - En-ri-cô đọc thư cha và vô cùng xúc động - En-ri-c« ph¹m lçi víi mÑ vµ cha viÕt th­ cho En-ri-c« - MÑ hÕt lßng v× En-ri-c« - Bè yªu cÇu ph¶i xin lçi mÑ -> Nh×n vµo bè côc ta thÊy s¾p xÕp cã vÎ ch­a hîp lý nh­ng c¸c phÇn c¸c ®o¹n l¹i được nối với nhau bằng một chủ đề xuyên suèt: Sù ©n hËn cña En-ri-c«. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> b. Bè côc v¨n b¶n cña nhµ v¨n T« Hoµi + ý tứ chủ đạo xuyên suốt văn bản: Sắc vµng trï phó, ®Çm Êm cña lµng quª vµo mïa đông, giữa ngày mùa. - Giíi thiÖu bao qu¸t vÒ s¾c vµng trong thêi gian (mùa đông, giữa ngày mùa) và không gian (lµng quª). Bài tập 2: (SGK-34) HS đọc yêu cÇu BT2 Trong chuyÖn "Cuéc chia tay cña những con búp bê" tác giả đã kh«ng thuËt l¹i nguyªn nh©n cña sù chia tay cña bè mÑ Thµnh vµ Thñy, lµm nh­ vËy cã tÝnh m¹ch l¹c kh«ng?. - Nh÷ng biÓu hiÖn cña s¾c vµng trong kh«ng gian và thời gian đó. - NhËn xÐt, c¶m xóc vÒ mµu vµng. Bµi 2: - V¨n b¶n kh«ng ®i s©u vµo chuyÖn chia tay của bố mẹ mà nói về những đứa trẻ phải chịu hoµn c¶nh ®au buån, chia li khi bè mÑ li h«n - Kh«ng ®i vµo lÝ do li h«n bëi nã n»m ngoµi chủ đề. Việc thuật lại quá tỉ mỉ nguyên nhân dẫn đến cuộc chia tay của người lớn có thể làm cho ý tứ chủ đạo trên bị phân tán, không giữ được sự thống nhất, và do đó làm mất m¹ch l¹c cña c©u chuyÖn.. IV - Cñng cè - Thế nào là mạch lạc trong văn bản? - Các điều kiện để văn bản có tính mạch lạc? V. Hướng dẫn về nhà - Häc thuéc ghi nhí - So¹n bµi: Ca dao, d©n ca + Những câu hát về tình cảm gia đình + Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span>

×