Bài soạn môn Ngữ văn 7 - Tiết 93: Đức tính giản dị của Bác Hồ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngày soạn :23/2/2009 Ngaøy daïy :24/2/2009. Tuaàn 24 Tieát 93. ( Phạm Văn Đồng) I. MUÏC TIEÂU: Giuùp hoïc sinh: - Cảm nhận được bài văn một trong những phẩm chất cao đẹp của Bác Hồ là đức tính giản dị trong lối sống, trong quan hệ với mọi người, trong việc làm và trong ngôn ngữ nói viết. - HS hiểu được nghệ thuật lập luận đặc sắc, đặc biệt là cách nêu dẫn chứng cụ thể, toàn diện rõ ràng kết hợp với giải thích, bình luận ngắn gọn và sâu sắc, giọng văn sôi nổi, nhiệt tình, cuốn huùt. - Tích hợp phần văn + TLV. - Rèn luyện kỹ năng đọc, phân tích nghị luận chứng minh. - BDHS tình caûm kính yeâu Baùc Hoà, coá gaéng hoïc taäp reøn luyeän theo 5 ñieàu Baùc Hoà daïy. II. CHUAÅN BÒ: - Giaùo vieân: Thieát keá baûi giaûng, tranh aûnh noùi veà loái soáng giaûn dò cuûa Baùc. Chân dung bác Phạm Văn Đồng. - Học sinh: Soạn bài. III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG: 1.Ổn định tổ chức: ( 1’) 2. KTBC: (4’) Tác giả Đặng Thai Mai đã chứng minh sự giàu có và khả năng phong phú của tiếng Việt về những phương diện nào ? 3. Bài mới: Giáo viên giới thiệu bài. Hình ảnh của Bác trong bài thơ “Đêm nay Bác không ngủ”của nhà thơ Minh Huệ đã khiến chúng ta rất xúc động trước những cử chỉ thân thương,gần gũi và giản dị của Người.Ta còn bắt gặp phong cách ,phẩm chất giản dị của Bác qua bài “Đức tính ….” Do Thủ tướng Phạm Văn Đồng ghi lại . TG. HOẠT ĐỘNG CỦA GV VAØ HS. NOÄI DUNG. HOẠT ĐỘNG 1: HDHS TÌM HIỂU CHUNG.. I.TÌM HIEÅU CHUNG.. HS. Đọc chú thích dấu (*) SGK H. Dựa vào chú thích SGK nêu những hiểu biết cuûa em veà taùc giaû,taùc phaåm ? GVHD. Đọc giọng khỏe,chắc,chú ý những câu caûm theå hieän nhieät tình soâi noåi,caûm xuùc. GV. Đọc mẫu một đoạn, HS đọc tiếp  hết. GV. Nhận xét cách đọc. HS. Đọc chú thích từ khó SGK. H. Em hieåu theá naøo laø nhaát quaùn? ( Thoáng nhaát. ). 1.Tìm hieåu taùc giaû,taùc phaåm. - Phạm Văn Đồng (1906 – 2000): Nhaø caùch maïng noåi tieáng vaø nhaø văn hóa lớn . Quê huyện Mộ Đức, Quaûng Ngaõi. - Bài “Đức tính …” trích từ bài “Chuû tòch Hoà Chí Minh ,tinh hoa vaø khí phaùch daân toäc,löông taâm của thời đại ”- Diễn văn trong Lễ kæ nieäm 80 naêm ngaøy sinh Chuû tòch Hoà Chí Minh (1970) . 2. Đọc và tìm hiểu từ khó.. 10’. H. Trong văn bản , tác giả đã sử dụng kết hợp các kiểu nghị luận chứng minh, giải thích, bình luaän. Theo em kieåu nghò luaän naøo laø chính? Lop7.net. 3. Thể loại: Nghị luận chứng minh.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 22’. H. Mục đích chứng minh của văn bản này là gì? HS. Làm rõ để mọi người hiểu về đức tính giản dị của Bác Hồ trong những biểu hiện rất cụ theå. H. Để đạt được mục đích đó, tác giả đã tổ chức lập luận theo một trình tự nào? HS. Đi từ nhận xét khái quát đến những biểu hiện cụ thể của đức tính giản dị của Bác.. 4. Boá cuïc:. H. Từ đây, em hãy xác định bố cục của văn bản naøy? GV löu yù HS: Boá cuïc: Ñaây laø moät vaên baûn được trích từ một bài viết lớn nên không có bố cục đầy đủ 3 phần thường thấy ở một bài văn nghị luận. Tuy vậy ý tưởng của đoạn trích vaãn roõ raøng.. - Phần đầu: (2 đoạn ngắn) là nhận ñònh khaùi quaùt veà phaåm chaát cao quyù cuûa Baùc Hoà. - Phần hai: Nói về sự giản dị của Bác trong đời sống hàng ngày. - Phần ba: Đoạn cuối nói về sự giản dị của Bác trong lời nói và bài viết.. HOẠT ĐỘNG 2: HDHS TÌM HIỂU VĂN BẢN. II. TÌM HIỂU VĂN BẢN.. H. Đức tính của Bác Hồ được thể hiện như thế nào Trong đời sống hàng ngày? HS. Đầu tiên, tác giả nêu ra luận điểm “Con người của Bác, … bữa cơm, đồ dùng, cái nhaø, loái soáng”.. H. Tác giả đã làm sáng tỏ vấn đề bằng những thao tác nghị luận nào? Và các thao tác đó được thực hiện ra sao? HS. Thảo luận nhóm, trả lời. + Bữa cơm: “Chỉ có vài ba món rất giản đơn,… sắp xếp tươm tất” = > Bữa cơm: đạm bạc, tiết kiệm, giản dị, dân dã, đậm vị quê hương ,cách aên chaäm raõi. Coù theå chuyeån sang yù khaùc, nhöng taùc giaû khoâng laøm nhö vaäy. Taùc giaû bình luaän ngay yù nghĩa của chi tiết ấy “ở việc làm nhớ đó… kính trọng như thế nào người phục vụ”. GV nhấn mạnh : Nghệ thuật chứng minh này chúng ta cần học tập (dẫn chứng và lí lẻ đi liền nhau, cuøng neâu baät yù muoán noùi). + Nhà ở: Tác giả vừa nêu dẫn chứng “vẻn vẹn chỉ có bài 3 phòng”, vừa bình luận: “Một đời sống nhö vaäy thanh baïch vaø tao nhaõ bieát bao”  tình cảm người viết bộc lộ rất rõ. Lop7.net. 1. Nêu vấn đề : Đức tính giản dị của Baùc Hoà. - Sự nhất quán giữa đời hoạt động chính trị lay trời chuyển đất với đời sống bình thường vô cùng gản dị và khieâm toán cuûa Hoà Chuû Tòch. 2. Giải quyết vấn đề:Sự giản dị của Bác Hồ trong sinh hoạt,lối sống, vieäc laøm: a. Sự giản dị trong đời sống : - Bữa cơm chỉ vài ba moán rất giản đơn,khi ăn Bác không để rơi vãi một hoät côm. - Aên xong,cái bát bao giờ cũng sạch và thức ăn được sắp xếp tươm tất.. b. Sự giản dị trong tác phong sinh hoạt : -Nhà ở: Cái nhà sàn chỉ vẻn vẹn vài ba phoøng … luoân luoân loäng gioù vaø aùnh saùng,phaûng phaát höông thôm cuûa hoa vườn..

<span class='text_page_counter'>(3)</span> - Việc cứu nước cứu dân … trồng cây trong vườn,viết thư cho đồng chí,nói chuyện với các cháu miền Nam ,đi thaêm nhaø taäp theå cuûa coâng nhaân . c. Sự giản dị trong quan hệ với mọi người: + Cách làm việc: Tác giả kể rõ “Bác suốt đời làm việc, suốt ngày làm việc, từ việc lớn  việc nhoû…”. + Loái soáng: Taùc giaû neâu roõ ñaéc tính giaûn dò cuûa Bác. Bác là lãnh đạo tối cao, có nhiều người phục vụ vậy mà “Việc gì Bác làm được thì không cần người giúp”. H. Sau đã nêu dẫn chứng đầy đủ như vậy, dẫn chứng toàn diện, tác giả giải thích, bình luận veà phaåm chaát giaûn dò cuûa Baùc nhö theá naøo? HS. + Chớ hiểu lầm rằng Bác sống khắc khổ theo lối nhaø tu haønh. + Bác sống giản dị thanh bạch như vậy vì “Người sống sôi nổi và cuộc đấu tranh gian khổ và ác lieät cuûa quaân chuùng nhaân daân”. + Đời sống vật chất giản dị, càng hòa hợp với đời soáng taâm hoàn phong phuù… + Đó là đời sống thực sự văn minh mà Bác Hồ nêu gương sáng trong thế giới ngày nay. H. Vì sao tác giả nói đó là cuộc sống thực sự văn minh? HS. Vì đó là cuộc sống của một con người có đời sống tinh thần phong phú, cao đẹp, không mang đến hưởng thụ cuộc sống vật chất. Vì đó là cuộc sống cao cả của một con người chỉ nghĩ đến dân, đến nước, không nghĩ riêng cho minh  Quan niệm của tác giả, đời sống văn minh là đời sống như vậy. H. Bác Hồ không chỉ giản dị trong đời sống mà coøn giaûn dò trong caùch noùi vaø vieát. Luaän ñieåm này được làm sáng tỏ như thế nào? HS. Ở phần này, tác giả giải thích bằng lí lẽ là chủ yếu, chứ không chứng minh bằng dẫn chứng cuï theå. Taùc giaû chæ neâu maáy caâu noùi noåi tieáng của Bác Hồ và lời bình luận của minh. Tác giả giải thích tại sao Bác Hồ rất giản dị trong lời Lop7.net. - Cách làm việc: Bác suốt đời làm việc, suốt ngày làm việc, từ việc lớn … đến việc nhỏ…. - Lối sống: Việc gì Bác làm được thì không cần người giúp… người giúp việc và người phục vụ đếm trên đầu ngoùn tay. - > Liệt kê dẫn chứng sát thực,cụ thể.  Lối sống giản dị hòa hợp với giá trò tinh thaàn khaùc laøm thaønh phaåm chaát cao quý tuyệt đẹp của Bác  Bziểu hiện đời sống thật văn minh mà mọi người cần noi gương.. d. Giaûn dò trong caùch noùi vaø vieát. - “Không có gì quý hơn độc lập tự do haïnh phuùc”. - “Nước Việt Nam là một… , … chân lí không bao giờ thay đổi”  Caâu noùi noåi tieáng veà yù nghóa (noäi dung) và ngắn gọn, dễ nhớ, nhớ thuộc (hình thức).  Chaân lí giaûn dò maø saâu saéc cuûa Baùc Hoà..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> 3’. noùi vaø baøi vieát: “Vì muoán cho quaân chuùng nhaân daân hiểu được, nhớ được, làm được”  Lời giải 3. Neùt ñaëc saéc trong ngheä thuaät nghò thích suy tôn phẩm chất cao quý của người luaän: chiến sĩ cách mạng ở Bác. - Kết hợp nhuận nhuyễn các thao tác nghị luận chứng minh với giải thích, HOẠT ĐỘNG 3: HDHS RÚT RA NÉT ĐẶC bình luaän. - Cách chứng minh thuyết phục bởi SAÉC TRONG NGHEÄ THUAÄT LAÄP LUAÄN dẫn chứng toàn diện, phong phú, cụ TRONG BAØI. theå, tieâu bieåu. H. Theo em, nghệ thuật nghị luận ở bài này có gì - Lời lẽ ở giải thích và bình luận chứa ñaëc saéc? đầy tình cảm kính yêu đối với Bác, HS. Trả lời GV củng cố bằng bảng phụ. chứa đầy sự suy tôn của tác giả. * GHI NHỚ: SGK/55. GV. Khaùi quaùt baøi hoïc. HS .Đọc ghi nhớ SGK/55. III. LUYEÄN TAÄP: Baøi taäp 1: Moät soá baøi thô trong taäp thơ “”Nhật kí trong tù”: Trượt ngã, HOẠT ĐỘNG 4: HƯỚNG DẪN HS LUYỆN voïng nguyeät. TAÄP. - Một số bài thơ văn khác: Hòn đá to, Bài tập 1/55: Hãy tìm một số ví dụ để chứng năm điều Bác Hồ dạy, Di chúc, Tức minh sự giản dị trong thơ văn của caûnh Paùc Poù… Baùc. Bài tập 2/55: Em hiểu thế nào là đức tính giản dị vaø yù nghóa noù trong cuoäc soáng? HS. Suy nghĩ, trả lời. GV nhận xét. HS. làm ở nhà.. 4. CUÛNG COÁ: ( 3’) - Văn bản nghị luận “Đức tính….” mang lại cho em những hiểu biết mới mẻ. Sâu sắc nào về Bác Hồ? (Đức tính giản dị mà sâu sắc trong lối sống, lối nói và viết là một vẻ đẹp cao quý trong con người Bác Hồ). - Em học tập được gì từ cách nghị luận của Tác giả Phạm Văn Đồng trong văn bản? + Để tạo được văn bản nghị luận, cần kết hợp chứng minh với giải thích, bình luận. + Cách chọn dẫn chứng tiêu biểu, cụ thể, gần gũi. + Người viết có thể bày tỏ cảm xúc, thái độ của mình trong khi nghị luận. 5. DAËN DOØ: (2’) - Học thuộc ghi nhớ SGK/55. - Suy tầm mẫu chuyện về đời sống giản dị của Bác Hồ. - Chuẩn bị bài mới : LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN CHỨNG MINH. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>