Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tiết 9: Ca dao – dân ca: Những câu hát về tình cảm gia đình (Tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 9:. Ca dao – D©n ca Những câu hát về tình cảm gia đình. I/ Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh hiÓu râ kh¸i niÖm ca dao- d©n ca. N¾m ®­îc néi dung ý nghÜa vµ một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao về tình cảm gia đình trong bµi. TÝch hîp víi c¸c bµi “ t¹o lËp v¨n b¶n”, “ Tõ l¸y” 2. KÜ n¨ng : RÌn kü n¨ng c¶m thô ca dao – d©n ca. 3. Thái độ : Yêu thích sưu tầm ca dao dân ca. II/ ChuÈn bÞ: 1. ThÇy : SGK, T­ liÖu tham kh¶o, B×nh gi¶ng ng÷ v¨n 7, C©u hái tr¾c nghiÖm, b¶ng phô 2. Trß : §äc vµ so¹n bµi, s­u t©m c¸c bµi ca dao d©n ca cã liªn quan. III/ Tiến trình hoạt động dạy và học: 1 ổn định : 7A3 : 2.KiÓm tra bµi cò : Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ : Mục tiêu cần đạt : Hiểu được ND, ý nghĩa của VB Cuộc chia tay của những con búp bª” Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt ? Trong vb “ Cuéc chia tay cña Búp bê là đồ chơi của nh÷ng con bóp bª” chi tiÕt nµo trẻ nhỏ thường gợi lên HS tr¶ lêi , HS kh¸c làm em cảm động nhất? thÕ giíi trÎ em, sù ngé nhËn xÐt Vì sao? ? Tại sao tác giả lại đặt nghÜnh trong s¸ng vµ ng©y th¬. Bóp bª còng tên nhan đề của truyện như vậy? nh­ hai anh em Thµnh Thuû v« téi, thÕ mµ ph¶i chia tay nhau. 3.Bµi míi: Hoạt động 2 : Giới thiệu bài Mục tiêu cần đạt : Tạo tâm thế, thu hút sự chú ý của HS Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu Thêi gian : 2 phót Ca dao d©n ca lµ nh÷ng bµi h¸t tr÷ t×nh d© ngian do nh©n d©n ta s¸ng t¸c, tr×nh diÔn và truyền miệng trong dân gia từ đời này qua đời khác. Đối với tuổi thơ chúng ta, ca dao lµ dßng s÷a ngät ngµo, vç vÒ an ñi t©m hån mçi chóng ta. Qua lêi ru cña bµ cña mẹ, lời ca tiếng hát thấm vào máu cùng chúng ta trưởng thành, lớn khôn... Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Hoạt động 3 Tìm hiểu khái niệm ca dao dân ca: 1.Mục tiêu cần đạt : Hiểu được khái niệm ca dao dân ca 2. Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình 3. Thêi gian : 5 phót GV gọi HS đọc chú thích I/ T×m hiÓu ca ? Nªu nh÷ng hiÓu biÕt cña m×nh vÒ ca dao d©n ca? dao d©n ca: - Ca dao lµ nh÷ng bµi th¬ d©n gian do nh©n d©n lao động sáng tác, phần lớn là thơ lục bát ngắn HS đọc chú gọn, nhằm phản ánh đời sống vật chất và tâm hồn thích và rút ra kh¸i niÖm * Kh¸i niÖm: con người VD: Trên đồng cạn dưới đồng sâu SGK Chång cµy vî cÊy, con tr©u ®i bõa. - D©n ca: lµ nh÷ng bµi h¸t tr÷ t×nh d©n gia cña mçi miÒn quª, cã lµn ®iÖu riªng, cèt lâi lêi ca lµ thơ dân gian, được thêm tiếng láy, tiếng đệm. VD: Quan hä B¾c Ninh, H¸t DÆm NghÖ TÜnh... Néi dung ca dao d©n ca rÊt phong phó, ë líp 7 chñ yÕu chóng ta t×m hiÓu nh÷ng bµi ca dao d©n ca về tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước con người, những câu hát than thân châm biÕm. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản 1.Mục tiêu cần đạt : Hiểu được nội dung, hình thức của các bài ca dao dân ca 2. Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình, HĐNhóm 3. Thêi gian : 25 phót GV nêu yêu cầu đọc. Đọc mẫu, hs đọc. HS đọc II. T×m hiÓu v¨n HS đọc phần chú thích. Vµ ph©n b¶n : Chó ý; Ng¾t nhÞp 2/2/2/2 hoÆc 4/4, giäng tÝch bµi ca 1. Bµi ca thø nhÊt : ®iÖu dÞu nhÑ, t×nh c¶m thµnh kÝnh, nghiªm dao thø nhÊt - H×nh thøc : Sö trang, tha thiÕt ©n cÇn. dông lêi h¸t ru ngät H. Trong bµi ca dao lµ lêi cña ai nãi víi ai? ngµo , h×nh ¶nh so Lêi cña mÑ ru con, nãi víi con. sánh rất đạt. H. NhÞp ? 2/2/2/2. - Néi dung : C«ng H¸t ru t¹o mèi quan hÖ gÇn gòi Êm ¸p lao trêi biÓn cña cha thiªng liªng> lêi nh¾c nhë, lêi nh¾n nhñ trë mÑ vµ bæn phËn lµm nªn s©u l¾ng. con. H. Hai c©u ®Çu sö dông nghÖ thuËt g×? So s¸nh. H. H×nh ¶nh so s¸nh gîi cho em suy nghÜ g× ? hình ảnh so sánh rất đạt H. Víi ©m ®iÖu ngät ngµo lêi ca dao muèn nh¾n nhñ ta ®iÒu g×? Bài học về đạo lý làm con đối với cha mẹ. H. Tìm bài ca dao có ND tương tự ? Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ¬n cha nÆng l¾m ai ¬i NghÜa mÑ b»ng trêi chÝn th¸ng c­u mang HS đọc bài 2. H. H·y ph©n tÝch h×nh ¶nh thêi gian, kh«ng gian vµ nçi niÒm cña nh©n vËt? - Thêi gian: ChiÒu chiÒu > gîi nçi buån. - Không gian; Ngõ sau: Nơi kín đáo, nơi ít có người qua lại. người con gái dễ thể hiện tâm tr¹ng cña m×nh. Buæi chiÒu lµ thêi gian ngµy tµn, lµ thêi điểm gợi buồn nhớ nhất của những người xa quê, xa gia đình. §éng tõ “ tr«ng vÒ” diÔn t¶ c¸i nh×n ®¨m đắm đầy thương nhớ mẹ già, càng nhớ càng xãt xa: ®au chÝn chiÒu - Mét nçi ®au da diÕt, ®au nhiÒu bÒ... H. Tìm bài ca dao có ND tương tự ? ? Bµi 3 lµ lêi diÔn t¶ t×nh c¶m cña ai? - T×nh c¶m nhí, kÝnh yªu «ng bµ. H. T×nh c¶m nµy ®­îc diÔn t¶ b»ng c¸ch nµo? So s¸nh. KiÓu so s¸nh nµy rÊt phæ biÕn trong ca dao, tõ nh÷ng vËt rÊt th©n thuéc gîi hån th¬... H. C¸i hay trong c¸ch diÔn t¶ nµy lµ g×? - Ngã lªn: thÓ hiÖn sù tr©n träng thµnh kÝnh. - Nuét l¹t: Gîi sù bÒn chÆt g¾n kÕt, tõ sù vËt giúp ta liên tưởng đến tình cảm gia đình. H.Néi dung cña bµi ca dao lµ g×? H. bµi 4 diÔn t¶ t×nh c¶m g×? T×nh c¶m anh em ruét thÞt. - Cïng, chung, mét >> tuy 2 mµ lµ 1. ThÓ hiÖn sù ®oµn kÐt g¾n bã. - H×nh ¶nh so s¸nh: Ch©n, tay: >> Sù g¾n bã thiªng liªng cña t×nh anh em kh«ng thÓ t¸ch rêi, gièng nh­ hai bé ph©n trªn c¬ thÓ. H.Bµi ca dao cßn nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? Anh em ph¶i sèng hoµ thuËn, biÕt yªu thương nhau để cha mẹ vui lòng. H.Các bài ca dao thường sử dụng nghệ thuật g×? - Hình ảnh so sánh, ẩn dụ, lối diễn đạt giản dÞ, h×nh ¶nh gÇn gòi. ? Cả 4 bài ca dao diễn đạt tình cảm gì? HS đọc phần ghi nhớ. Lop7.net. HS tìm đọc. HS đọc Vµ ph©n tÝch bµi ca dao thø 2. HS ho¹t động nhóm, cử đại diện đọc HS tr¶ lêi c©u hái ghi bµi. HS tr¶ lêi c©u hái ghi bµi. 2.Bµi ca thø hai : - H×nh thøc : Dïng kh«ng gian, thêi gian nghÖ thuËt. - Néi dung : Bµi ca diÔn t¶ t©m tr¹ng nhớ quê, thương mẹ của người con gái lÊy chång xa quª. 3.Bµi ca thø ba: - H×nh thøc : Lèi liên tưởng, so sánh méc m¹c ch©n t×nh - Néi dung :DiÔn t¶ nçi nhí da diÕt kh«n ngu«i vµ t©m lßng thµnh kÝnh cña con cháu đối với ông bà. 4.Bµi ca thø t­: - H×nh thøc : Giäng ®iÖu ªm ¸i, c¸ch nãi gi¶n dÞ, méc m¹c. - Néi dung: diÔn t¶ t×nh c¶m anh em ruét thÞt trong gia đình. Nhắc nhở anh em ph¶i biÕt sèng ®oµn kÕt hoµ thuËn giúp đỡ lẫn nhau. III/ Tæng kÕt: 1.NghÖ thuËt: - Dïng thÓ th¬ lôc b¸t ©m ®iÖu t©m t×nh nh¾n nhñ. - H×nh ¶nh so s¸nh, Èn dô méc m¹c gÇn gòi, dÔ hiÓu ..

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Đọc bài đọc thêm? ? Hãy đọc các bài ca dao mà em biết về tình cảm gia đình? Vẳng nghe... Chiều chiều.... 2. Néi dung: - Ca ngîi t×nh c¶m yêu quý nhớ thương vµ ¬n nghÜa s©u nÆng them thÝa dµnh cho những người ruét thÞt . - Ghi nhí: (SGK) IV/ LuyÖn tËp:. Hoạt động 5: Củng cố: 1.Mục tiêu cần đạt : Hiểu được nội dung, hình thức của các bài ca dao dân ca 2. Phương pháp : Vấn đáp, BT TN khách quan 3. Thêi gian : 5 phót ? Chän vµ ®iÒn nh÷ng tõ thÝch hîp vµo HS tr¶ lời “tình cảm gia đình là c©u v¨n sau? miÖng mét trong nh÷ng.t×nh “ tình cảm gia đình là một trong những c¶m thiªng liªng nhÊt tình cảm.......nhất đối với mỗi con đối với mỗi con người” người” ( Thiªng liªng, gÇn gòi, to lín, s©u nÆng, Êm ¸p, cÇn thiÕt, quan träng biÕt bao.) Hoạt động 6 : Hướng dẫn học sinh học bài 1.Mục tiêu cần đạt : nắm được yêu cầu về nhà ôn bài đã học và chuẩn bị cho bài sau 2. Phương pháp : thuyết trình 3. Thêi gian : 3 phót - Học kỹ bài, sưu tầm thêm các bài ca dao thuộc chủ đề này. - Soạn: Những câu hát về tình yêu quê hương đất nước. IV/ Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: ………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 10:. Những câu hát về tình yêu quê hương, đất nước, con người. I/ Mục tiêu cần đạt. 1. KiÕn thøc: Giúp học sinh , tình yêu quê hương đất nước, con người được mở rộng nâng cao từ tình cảm gia đình. Đó là niềm tự hào về cảnh đẹp , về sự giầu có, sự phong phú, về bản sắc riêng của từng làng quê, từng miền đất nước. Lối hát đối đáp, hát giao duyên, lối tả cảnh, tả người.. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> 2.KÜ n¨ng : RÌn kü n¨ng c¶m thô ca dao d©n ca, ph©n tÝch nhÞp ®iÖu vµ c¸c m« tuýp quen thuéc. 3.Thái độ : Yêu thích và sưu tâm các bài ca dao dân ca . II/ ChuÈn bÞ: 1. Thµy : SGK, T­ liÖu tham kh¶o: B×nh gi¶ng ng÷ v¨n 7 C©u hái tr¾c nghiÖm, b¶ng phô 2. Trß : §äc vµ so¹n bµi, s­u t©m c¸c bµi ca dao d©n ca cã liªn quan. III/ Tiến trình hoạt động dạy và học: 1 ổn định : 7A3 : 2.KiÓm tra bµi cò : Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ : Mục tiêu cần đạt : Hiểu và phân tích nội dung, hình thức của các bài ca dao dân ca. Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Nội dung cần đạt H. §äc vµ ph©n tÝch mét HS tr¶ lêi -Tuú thuéc vµo bµi ca dao bài ca dao thuộc chủ đề d©n ca mµ HS lùa chän. - CÇn nªu ®­îc c¸i hay vÒ nh÷ng bµi ca dao vÒ t×nh NT, ND của bài ca dao đó cảm gia đình 3.Bµi míi: Hoạt động 2 : Giới thiệu bài Mục tiêu cần đạt : Tạo tâm thế, thu hút sự chú ý của HS Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu Thêi gian : 2 phót Trong kho tàng ca dao dân ca Việt Nam, nhất là chủ đề về tình yêu quê hương đất nước đó là những bài thơ đi vào lòng người nhất, say đắm nhất bởi sự thiết tha trong ngôn từ mộc mạc mà đắm say... Hoạt động 3: Đọc văn bản Mục tiêu cần đạt : Giúp HS cảm nhận được âm điệu, nhạc điệu của các bài ca HS tập đọc diễn cảm Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu, luyện tập Thêi gian : 6 phót GV hướng dẫn HS đọc 4 bài ca dao HS đọc bài I/ §äc v¨n b¶n: GV đọc mẫu. HS đọc. §äc chó thÝch. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản Mục tiêu cần đạt : Giúp HS hiểu ND, NT của các bài ca dao, dân ca Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu, vấn đáp Thêi gian : 15 phót H. Hình thức, thể loại của bài này có gì đặc HS đọc II. T×m hiÓu biÖt? Cã hai phÇn: phÇn lêi hái vµ phÇn lêi Vµ ph©n tÝch v¨n b¶n : bµi ca dao thø 1. Bµi ca thø đáp. H.Thể loại? Đối đáp ( Thường gặp trong ca nhất nhÊt Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> dao tr÷ t×nh, giao duyªn cæ truyÒn VN) Hát đối đáp thường mang hình thức hát đố H.Trong néi dung vµ c¸ch hái cña chµng trai, em thÊy cã ®iÒu g× thó vÞ? H. Có câu nào không cần lời đáp em cũng có thể đáp được? Bµi ca chØ trÝch lêi hái cña chµng trai, lêi hái gồm 6 câu, mỗi câu là 1 địa danh ( tên núi, tên s«ng, toµ thµnh...) chØ cÇn cã t×nh yªu víi quª hương đất nước thì sẽ đoán ra. Đối đáp không chỉ thể hiện trí thông minh mµ cßn gi¶i trÝ, giao l­u t×nh c¶m. ? Bài ca dao đã thể hiện tình cảm gì? HS đọc bµi 2. ? Em đã gặp mô tuýp quen thuộc nào trong bµi ca dao? ? §äc nh÷ng bµi ca dao mµ em biÕt? - Rñ nhau xuèng bÓ mß cua... - Rñ nhau xem c¶nh KiÕm Hå Vì Hồ Gươm là một cảnh đẹp, một danh lam th¾ng c¶nh cña Thñ §« HN... Quanh hå vµ trªn bê hå cßn nhiÒu di tÝch lÞch sö l­u danh >> ph¶i rñ nhau mét lÇn xem cho biÕt, cho tho¶. ? M« tuýp “ Rñ nhau...” nãi lªn ®iÒu g×? Quan hệ giữa hai người gần gũi thân thuộc. ? C¸ch t¶ ë bµi nµy cã g× kh¸c so víi bµi 1? Phong cảnh Hồ Gươm chỉ được miêu tả b»ng nh÷ng c¸i tªn mµ kh«ng di s©u miªu t¶ cụ thể để bảo sự ngắn gọn, gợi mời, tự xem, tự suy ngÉm. Chïa Ngäc S¬n: §Òn thê vua Lý Th¸i Tæ. ? C©u hái cuèi cã ý nghÜa g× kh¸c so víi bµi ca dao 1? V× sao? Bµi 1 lµ c©u hái chuyÓn tiÕp. Bµi 2 lµ c©u kết, tu từ làm người đọc phải suy ngẫm về: +Công lao xây dựng, tô điểm non sông đất nước của cha ông, + Cảnh dẹp của Hồ Gươm, là cảnh đẹp và niềm tự hào của đất nước đã và sẽ trường tồn mãi mãi cùng thời gian, cùng núi sông đẹp đẽ. + Lêi nh¾n nhñ tù nhiªn, thÊm thÝa t¸c động trực tiếp vào tình cảm của người đọc, người nghe. Lop7.net. - H×nh thøc : §èi đáp hóm hỉnh, s¾c s¶o . - Néi dung : Qua lời hỏi đáp th«ng minh tÕ nhÞ, chµng trai vµ cô gái đã thể hiÖn niÒm tù hµo, t×nh c¶m yªu quý đối với quê hương đất nước. 2. Bµi ca thø hai - H×nh thøc : NT liÖt kª, ®iÖp ng÷, HS th¶o luËn c©u hái tu tõ. nhóm, cử đại - Nội dung: Ca diện đọc ngợi cảnh đẹp và nh¾c nhë mäi người có trách nhiÖm gi÷ g×n vµ xây dựng đất HS đọc nước, tiếp tục Vµ ph©n tÝch bµi ca dao thø ph¸t huy truyÒn thèng lÞch sö, 2 v¨n ho¸ cña d©n téc VN.. HS tr¶ lêi c©u hái ghi bµi. HS tr¶ lêi c©u hái ghi bµi.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> HS đọc bài 3 H. So víi 2 bµi trªn, bµi nay cã g× kh¸c vµ lý thú về độ dài, cách tả, mô tuýp? Bµi nµy ng¾n nhÊt, kÕt b»ng c©u lôc. Më ®Çu vÏ ra c¶nh quan trªn con ®­êng, kÕt lµ lêi mêi gọi lên dường. Hình ảnh non xanh, nước biếc và so sánh “ Như tranh hoạ đồ” từ lâu đã trở thành h/a tượng trưng ước lệ cho vẻ đẹp hiền hoà sơn thuỷ hữu tình của nhiều vùng đất nước. §­êng v« xø NghÖ quanh quanh Non xanh nước biếc như tranh hoạ đồ. C©u 3 nh­ lêi mêi gäi, lêi kÕt b¹n gÇn xa cña người dân xứ Huế mến khách. Từ “ vô” làm rõ âm điệu mầu sắc địa phương miền Trung. - Kết bằng câu lục mang t/c mở. Nơi đó đang chờ đón quý khách đén thăm... H. VËy bµi ca dao nãi lªn ®iÒu g×? HS đọc bài 4 H. Sè tiÕng trong bµi ca dao cã g× kh¸c thường? 12, nhịp: 4/4 cân đối đều đặn, gợi sự dài rộng, to lớn của cánh đồng. ? Ph¸t hiÖn c¸c biÖn ph¸p tu tõ ë c©u 1,2. Cho biÕt hiÖu qu¶ nghÖ thuËt cña nã? Điệp ngữ, đảo ngữ, đối xứng, nhìn ở phía nµo còng thÊy c¸i mªnh m«ng réng lín cña cánh đồng >> Cánh đồng đẹp, trù phú đầy søc sèng. H. Các từ “ ni, tê” gợi cho ngời đọc cảm giác g×? Tạo âm điệu địa phương miền Trung. H. 2 c©u cuèi t¶ ai? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¸ch tả đó? - Tả cô gái – người trong cảnh. - PhÐp sã s¸nh > gîi sù trÎ trung ®Çy søc xu©n cña c« g¸i. - So với cánh đồng bát ngát bao la, cô gái quả là nhỏ bé mảnh mai và đáng yêu. Hai câu cuối đã tạo ra cái hồn của cảnh. Đó chính là con người, là cô thôn nữ mảnh mai duyªn d¸ng ®Çy søc sèng. ? §©y lµ lêi cña ai? Cña chµng trai hay c« g¸i? Lời của chàng trai: ca ngợi cánh đồng, ca Lop7.net. HS tr¶ lêi c©u hái ghi bµi. HS tr¶ lêi c©u hái ghi bµi. 3. Bµi ca thø ba; - H×nh thøc : dõng ë c©u lôcmét h×nh thøc độc đáo trong thơ ca dân gian.hình tượng mĩ lê, nh¹c ®iÖu du dương - Néi dung: - Lµ bµi ca vÒ Ty vµ niềm tự hào đỗi với quê hương đất nước kì thú, xinh đẹp, mến yªu. 4. Bµi ca thø t­ : - H×nh thøc : Hai c©u lôc b¸t biÕn thÓ víi nhiÒu điệp từ ấn tượng, h×nh ¶nh so s¸nh đẹp và gợi tả. - Néi dung: T×nh c¶m yªu qÝu , tù hào về vẻ đẹp và søc sèng cña quª hương, con người, tin tưởng vµo cuéc sèng tốt đẹp ở làng quª. III/ Tæng kÕt: 1.NghÖ thuËt: - Dïng h×nh thøc đôid đáp, hỏi mêi, nh¾n göi . 2. Néi dung: - ph¶n ¸nh TY vµ lßng tù hµo ch©n thµnh, inh tÕ s©u s¾c cña nh©n d©n ta trước vẻ đẹp của quê hương,.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> ngợi cô gái. Đây là cách bày tỏ của cô gái đối víi chµng trai.. đất nước, con người. - Ghi nhí: (SGK. Hoạt động 5 : Luyện tập Mục tiêu cần đạt : HS củng cố kiến thức vừa học về 4 bài ca dao, dân ca Phương pháp : Luyện tập, bảng phụ , hoạt động nhóm Thêi gian : 10 phót HS đọc bài2 làm bài cá III/ LuyÖn tËp: HS th¶o luËn nh©n. Bµi tËp 1: Trong ca dao viÖc ph©n nhãm - ThÓ th¬ lôc b¸t, lôc b¸t biÕn thÓ. chia chủ đề chỉ là tương - Bµi 3 kÕt thóc b»ng c©u lôc đối có t/c quy ước. Tình HS đọc bài, làm - ThÓ th¬ tù do; 2 c©u ®Çu cña yêu quê hương đất nước bài cá nhân. bµi 4 thường gắn với những t/c Bài tập 2: TY quê hương đất nước khác và ngược lại. con người . Đó là nét đẹp của con người VN. Hoạt động 6 : Củng cố Mục tiêu cần đạt : Giúp HS củng cố, mở rộng , biết phân tích các bài ca dao, dân ca Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu, vấn đáp Thêi gian : 5 phót Gọi HS đọc bài đọc thêm HS đọc bài đọc thêm Hướng dẫn đọc thêm (T) Hoạt động 7 : Hướng dẫn học bài 1.Mục tiêu cần đạt : nắm được yêu cầu về nhà ôn bài đã học và chuẩn bị cho bài sau 2. Phương pháp : thuyết trình 3. Thêi gian : 2 phót - Học kỹ bài, sưu tầm thêm các bài ca dao thuộc chủ đề này. - So¹n: Tõ l¸y . IV/ Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: ………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 11:. Tõ l¸y. I/ Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh hiÖu ®­îc cÊu t¹o cña tõ l¸y : L¸y toµn bé vµ l¸y bé ph©n. - C¬ chÕ t¹o nghÜa cña tõ l¸y TV. 2.KÜ n¨ng : BiÕt vËn dông vµ sö dông tõ l¸y trong nãi vµ viÕt cho hîp v¨n t¶ c¶nh 3.Thái độ : Có ý thức sử dụng từ láy, làm trong sáng phong phú ngôn ngữ TV II/ ChuÈn bÞ: 1. Thµy : SGK, SGV, thiÕt kÕ Ng÷ v¨n,T­ liÖu tham kh¶o, b¶ng phô, m¸y chiÕu. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> 2. Trß : §äc vµ so¹n bµi, chuÈn bÞ bµi tËp, phiÕu HT III/ Tiến trình hoạt động dạy và học: 1 ổn định : 7A3 : 2.KiÓm tra bµi cò : Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ : Mục tiêu cần đạt : Hiểu và cho VD về các loại từ ghép. Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót Hoạt động của thầy Ho¹t Nội dung cần đạt động cña trß H. Cã mÊy lo¹i t­ ghÐp? HS tr¶ - Cã 2 lo¹i tõ ghÐp - Tõ ghÐp chÝnh phô lµ tõ ghÐp cã 1 tiÕng Cho VD? Nêu đặc điểm của lời chÝnh vµ 1 tiÕng phô.VD : Bµ ngo¹i,Th¬m nã? phøc - Từ ghép đẳng lập là từ ghép 2 tiếng có quan hệ bình đẳng nhau về mặt ngữ pháp Bµ ngo¹i. Th¬m phøcVD : QuÇn ¸o, TrÇm bæng 3.Bµi míi: Hoạt động 2 : Giới thiệu bài Mục tiêu cần đạt : Tạo tâm thế, thu hút sự chú ý của HS Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu Thêi gian : 2 phót Hoạt động 3 : Tìm hiểu các loại từ láy Mục tiêu cần đạt : HS nắm được Các loại từ láy, nghĩa của từ láy. Phương pháp : Thuyết trình, vấn đáp, quy nạp, HĐN. Thêi gian : 15 phót Gọi HS đọc bài tập 1,2,3 HS đọc bài I/Các loại từ láy ? Em có nhận xét gì về đặc điểm âm thanh tập 1.Bµi tËp ph©n tÝch vµ - §¨m ®¨m: TiÕng cña 3 tõ l¸y? rót ra KL l¸y lÆp l¹i hoµn toµn. ? H·y ph©n tÝch c¸c tõ l¸y ë môc 1? - Liªu xiªu, mÕu L¸y hoµn toµn m¸o: TiÕng l¸y lÆp Tõ l¸y l¹i phÇn vÇn L¸y bé phËn - BÇn bËt, th¨m ? V× sao c¸c tõ BÇn bËt, th¨m th¼m kh«ng thẳm: Biến âm để nãi ®­îc lµ bËt bËt, th¼m th¼m? t¹o nªn sù hµi hoµ vÒ Vì đây là từ láy toàn bộ đã có sự biến đổi vÇn vµ thanh ®iÖu ( và vằn cuối để nói cho xuôi tai, dễ nói. §äc thuËn miÖng) ? Cã mÊy lo¹i tõ l¸y? 2. Ghi nhí: SGK HS đọc ghi nhớ * Bµi tËp nhanh: * Bµi tËp nhanh: Ph©n lo¹i tõ l¸y Ph©n lo¹i tõ l¸y Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> Mê mê, xanh xanh, tim tÝm, nho nhá, Ph¸t PHT ngong ngóng, đẹp dẽ, sạch sành sanh.. L¸y hoµn toµn : Mê mê, xanh xanh, tim tÝm, nho nhá, ngong ngãng Láy bộ phận : đẹp dÏ, s¹ch sµnh sanh. II/ NghÜa cña tõ l¸y: 1. Bµi tËp NghÜa cña tõ l¸y: + NghÜa gi¶m nhÑ so với tiếng gốc: đo đỏ, mÒm m¹i…. + NghÜa m¹nh h¬n so với tiếng gốc: đỏ đắn, xinh xắn… 2.Ghi nhí: SGK. HS th¶o luËn . Nhãm 1=bt1; nhãm 2= bt2a; nhãm 3= bt2b §¹i diÖn c¸c nhãm ph¸t biÓu. NghÜa cña c¸c tõ l¸y: ha h¶, oa oa, g©u g©u ®­îc t¹o nªn trªn c¬ së m« t¶ ©m thanh HS th¶o luËn §¹i diÖn c¸c ( từ tượng thanh) ph¸t NghÜa cña c¸c tõ: lÝ nhÝ, li ti, ti hÝ h×nh nhãm thµnh trªn c¬ së miªu t¶ nhg ©m thanh, h×nh biÓu. khối, độ mở... của sự vật có tính chất chung rút ra KL và lµ nhá bÐ, khu«n vÇn cã nguyªn ©m i ghi bµi NhÊp nh«, bËp bång, bËp bÒnh: h×nh thµnh trªn c¬ s¬ miªu t¶ sù vËt ë tr¹ng th¸i vận động. ? H·y so s¸nh ý nghi· cña c¸c tõ l¸y: mÒm mại, đo đỏ với nghĩa của các tiếng làm cơ sở cho chúng: mềm, đỏ? HS đọc ghi nhí NghÜa gi¶m nhÑ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÜa cña tõ l¸y? Gv nhËn xÐt cho ®iÓm ( nÕu lµm tèt) Hoạt động 3 : Luyện tập về từ láy Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được các loại từ láy, nghĩa của từ láy Phương pháp : Luyện tập, bảng phụ , hoạt động nhóm Thêi gian : 15 phót Bµi tËp 4: HS lµm bµi c¸ Lµm theo nhãm- b¶ng III/ LuyÖn tËp: nh©n phô Bµi tËp 1: 1. Lan có dáng người nhỏ A, Nhãm l¸y toµn bé: nhắn dễ thương. chiªm chiÕp, th¨m th¼m, 2.§ã lµ nh÷ng chuyÖn HS lªn b¶ng lµm, bÇn bËt, ( biÕn ©m) nhỏ nhặt không đáng để B, Nhãm l¸y bé phËn: cßn ý. HS lµm bµi vµo vë, ch÷a l¹i 3.ChÞ Êy lóc nµo còng nãi bµi Bµi tËp 2,3:§iÒn tõ n¨ng nhá nhÑ. Bµi tËp 4: §Æt c©u 4.Trong cuéc sèng kh«ng nªn tÝnh to¸n nhá nhen vô lîi. 5. §ã chØ lµ mét mãn tiÒn nhá nhoi, Ýt ái. Hoạt động : Củng cố Mục tiêu cần đạt : Giúp HS củng cố KT về từ láy Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> H.Cã mÊy lo¹i tõ l¸y? Cho VD ? HS tr¶ lêi - Cã 2 lo¹i tõ l¸y : Tõ l¸y H. Bµi tËp: Trong c¸c tõ sau tõ nµo toµn bé vµ tõ l¸y bé phËn - Nh÷ng tõ kh«ng ph¶i lµ kh«ng ph¶i lµ tõ l¸y? từ láy : đông đủ, mặt mũi, Xinh xắn, gần gũi, đông đủ, dễ dàng, tãc tai. mÆt mòi, tãc tai. Hoạt động : Hướng dẫn học bài 1.Mục tiêu cần đạt : nắm được yêu cầu về nhà ôn bài đã học và chuẩn bị cho bài sau 2. Phương pháp : thuyết trình 3. Thêi gian : 3 phót - Häc kü bµi, lµm bµi tËp cßn l¹i. - So¹n: Qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n . IV/ Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: ………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 12: Qu¸ tr×nh t¹o lËp v¨n b¶n ViÕt bµi tËp lµm v¨n sè 1- V¨n tù sù- miªu t¶ ( Lµm ë nhµ). I/ Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Giúp học sinh nắm được các bước của quá trình tạo lập văn bản để có thể làm tập làm văn có phương pháp và hiệu quả nhất. Củng cố lại kiến thức và kỹ năng đã được học về liên kết, bố cục và mạch lạc trong vb. Ôn tập về cách làm bài văn tự sự và văn miêu tả, cách dùng từ đặt câu, liên kết, m¹ch l¹c vµ bè côc trong v¨n b¶n 2.Kĩ năng : Biết vận dụng những kiến thức đó vào bài cụ thể, hoàn chỉnh. 3.Thái độ : Có ý thức thực hành, vận dụng các bước của quá trình tạo lập văn bản II/ ChuÈn bÞ: 1. Thày : SGK, SGV, bảng phụ, đề bài 2. Trß : §äc vµ so¹n bµi, chuÈn bÞ bµi tËp, phiÕu HT III/ Tiến trình hoạt động dạy và học: 1 ổn định : 7A3 : 2.KiÓm tra bµi cò : Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ : Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được tính mạch lạc trong VB. Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt cña trß H. Em hiÓu m¹ch l¹c trong - Trong v¨n b¶n m¹ch l¹c lµ sù tiÕp nèi Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> v¨n b¶n lµ g×? Nªu nh÷ng điều kiện để tạo tính mạch l¹c trong v¨n b¶n?. HS tr¶ lêi. cña c¸c ý, c¸c c©u theo mét tr×nh tù hîp lý, tù nhiªn. - Các từ ngữ ...chính là chủ đề, là vấn đề chủ yếu để liên kết các sự việc thµnh mét thÓ thèng nhÊt. - C¸c ®o¹n Êy ®­îc nèi víi nhau theo nhiÒu mèi liªn hÖ: Thêi gian, kh«ng gian, t©m lý, ý nghÜa... theo mét tr×nh tự nhất định, hợp lý.. Hoạt động 2 : Giới thiệu bài Mục tiêu cần đạt : Tạo tâm thế, thu hút sự chú ý của HS Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu Thêi gian : 2 phót Hoạt động 3 : Các bước tạo lập văn bản Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được tính mạch lạc trong VB. Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình, PHT Thêi gian : 15 phót GV nªu t×nh huèng 1: HS nghe Em được nhà trường khen thưởng về thành tích học tập. Tan học,Em về nhà thật nhanh để báo cáo cha mẹ thành tích đó. Th¶o luËn ? Víi t×nh huèng trªn em sÏ lµm g×? nhãm cö ( X©y dùng mét v¨n b¶n nãi ) đại diÖn ? Muèn x©y dùng mét v¨n b¶n th× em ph¶i lµm tr×nh bµy Rót ra kÕt g×? luËn. - Xác định vb đó viết cho ai - Nói hoặc viết để làm gì/ nói cho mẹ vui. - Viết về vấn đề gì? - Giải thích lý do đạt kết quả trên. >> Tãm l¹i khi cã nhu cÇu giao tiÕp ta ph¶i x©y dựng vb. Muốn vb tốt ta phải định hướng được về nội dung, mục đích, và đối tượng cách thức tr×nh bµy. H. §Ó mÑ hiÓu ®­îc nh÷ng diÒu em muèn nãi mét c¸ch dÔ dµng th× em ph¶i lµm g×? Ph¶i x©y dùng bè côc vb. Gåm cã 3 phÇn. - Mở bài: Giới thiệu buổi lễ khen thưởng của nhà trường. - Thân bài: lý do em được khen thưởng. Th¶o luËn nhãm cö - KÕt bµi: C¶m nghÜ cña em. đại diÖn GV hướng dẫn HS lập chi tiết phần thân bài. tr×nh bµy VD: Trước đây em học chưa tốt. - Mçi khi thÊy c¸c b¹n ®­îc khen em cã suy nghÜ g×? Lop7.net. I/ Các bước tạo lËp v¨n b¶n 1.Định hướng: - Nãi viÕt cho ai ( đối tượng) - Viết để làm gì? ( mục đích) - ViÕt vÒ c¸i g×? ( néi dung) - ViÕt nh­ thÕ nµo?( c¸ch thøc tr×nh bµy). 2.X©y dùng bè côc cho v¨n b¶n:.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> - Từ đó em quyết tâm phấn đấu ra sao? - Em được khen thưởng có xứng đáng không? GV chèt: H. Nh­ vËy x©y dùng bè côc vb sÏ gióp em ®iÒu g×? Nói víêt chặt chẽ, mạch lạc và giúp người đọc người nghe dễ hiểu hơn. ? Theo em trong thùc tÕ, nÕu chØ cã ý, dµn bµi ( bố cục) mà chưa diễn đạt thành câu văn thì đã t¹o thµnh mét vb ch­a? Ch­a. ? VËy sau khi cã bè côc th× ta ph¶i lµm g×? Phải diễn đạt thành lời văn, bao gồm nhiều c©u, nhiÒu ®o¹n liªn kÕt víi nhau. ? Em hãy cho biết, việc viết thành văn cần đạt được những yêu cầu gì trong những yêu cầu dưới ®©y? Cần phải diễn đạt các ý đã ghi trong dàn ý thµnh lêi v¨n, nhg ®o¹n v¨n, chÝnh x¸c vµ m¹ch l¹c, cã sù liªn kÕt chÆt chÏ. ®©y lµ kh©u quan träng nhÊt, c«ng phu nhÊt. H. Víi mét vb khi viÕt xong cã cÇn kiÓm tra l¹i kh«ng? H. NÕu kiÓm tra l¹i dùa theo nh÷ng tiªu chuÈn nµo? Söa ch÷a nh÷ng sai sãt, bæ xung thiÕu... HS đọc ghi nhớ H. Khi nµo cÇn t¹o lËp v¨n b¶n? VD: Viết thư: Cần xác định rõ.... - Rµnh m¹ch, hîp lý, đúng đinh hướng.. 3.Diễn đạt các ý trong bè côc thµnh lêi v¨n.. 4. KiÓm tra v¨n b¶n: * Ghi nhí (SGK). Hoạt động 3 : Luyện tập các bước tạo lập văn bản Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được các bước tạo lập văn bản vận dụng làm BT Phương pháp : Luyện tập, PHT , hoạt động nhóm Thêi gian : 15 phót Bµi 1 HS tr¶ lêi HS tr¶ lêi II/ LuyÖn tËp miÖng miÖng Bµi 2: B¹n b¸o c¸o nh­ vËy ch­a hîp lý. V× : Gọi HS đọc BT 2 B¶n b¸o c¸o thiÕu ®iÒu quan träng nhÊt lµ tõ thùc tế rút ra KN học tập để giúp bạn khác học tốt h¬n. - Xác định không đúng đối tượng. Bài 3: DB là một đề cương để dựa vào đó tạo lập VB. V× thÕ DB c©n ®­îc viÕt râ ý, kh«ng nhÊt HS th¶o thiết phải là những câu văn hoàn chỉnh đúng ngữ Gọi HS đọc BT 3 luận ph¸p vµ LK chÆt chÏ nhãm, lµm - C¸c phÇn, c¸c môc lín nhá trong DB cÇn ®­îc vµo phiÕu thÓ hiÖn theo mét hÖ thèng kÝ hiÖu ®­îc quy Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> HT, cö đại diện tr×nh bµy. định chặt chẽ. Trình bày hệ thông các phần, c¸c môc cÇn râ rµng. VD : I. Më bµi II. Th©n bµi : 1, ý lín 1: a. ý nhá 1 b. ý nhá 2 2. ý lín 2: a. ý nhá 1 b. ý nhá 2 … III. KÕt bµi :. Hoạt động 4: Củng cố Mục tiêu cần đạt : Giúp HS củng cố KT về các bước trong quá trình tạo lập vb từ Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót H. Nêu lại các bước trong 1.Định hướngVB HS tr¶ lêi 2.X©y dùng bè côc cho v¨n b¶n: qu¸ tr×nh t¹o lËp vb? H. Trong các bước ấy có 3 .Diễn đạt các ý trong bố cục thành lời thể bỏ qua bước nào được v¨n. 4. KiÓm tra v¨n b¶n kh«ng? Không thể bỏ qua bước nào được. Hoạt động 5 : Hướng dẫn học bài 1.Mục tiêu cần đạt : nắm được yêu cầu về nhà ôn bài đã học và chuẩn bị cho bài sau 2. Phương pháp : thuyết trình 3. Thêi gian : 3 phót - Đề bài về nhà:Kể cho bố mẹ nghe một chuyện lí thú mà em đã gặp. ( Thời gian nép: sau 1 tuÇn) - Häc kü bµi, lµm bµi tËp cßn l¹i. - So¹n: Nh÷ng c©u h¸t than th©n . IV/ Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: ………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 13:. Nh÷ng c©u h¸t than th©n. I/ Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh n¾m ®­îc néi dung ý nghÜa vµ mét sè h×nh thøc nghÖ thuËt tiªu biểu của những bài ca dao về chủ đề than thân. 2.KÜ n¨ng : . RÌn kü n¨ng c¶m thô ca dao tr÷ t×nh. 3.Thái độ : Có ý thức sưu tầm các bài ca dao dân ca, yêu quý và giữ gìn VHDG II/ ChuÈn bÞ: Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 1. Thµy : SGK, SGV, Tµi liÖu tham kh¶o, B×nh gi¶ng v¨n 7, mét sè bµi ca dao thuéc chủ đề 2. Trß : §äc vµ so¹n bµi, chuÈn bÞ bµi tËp, phiÕu HT III/ Tiến trình hoạt động dạy và học: 1 ổn định : 7A3 : 2.KiÓm tra bµi cò : Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ : Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nội dung ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao về chủ đề TY quê hương đất nước con người. Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót Hoạt động của thầy Hoạt động Nội dung cần đạt cña trß H. Đọc thuộc lòng 4 bài ca dao thuộc chủ đề HS tr¶ lêi tình yêu quê hương đất nước, con người. Phân tích nết đặc sắc về nội dung và nghệ thuËt cña 1 bµi mµ em thÝch nhÊt? Hoạt động 2 : Giới thiệu bài Mục tiêu cần đạt : Tạo tâm thế, thu hút sự chú ý của HS Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu Thêi gian : 2 phót Ca dao là tấm gương phản ánh tâm hồn của người lao động. Nó không chỉ là tiếng hát yêu thương tình nghĩa trong các mối quan hệ gia đình, quan hệ con người đối với quê hương đất nước mà còn là tiếng hát than thở về cảnh đời, cảnh ngộ khổ cực đắng cay... Hoạt động 3 : Đọc văn bản Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được cách đọc diễn cảm VB. Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình. Thêi gian : 5 phót GV hướng dẫn đọc: HS đọc I/ §äc v¨n b¶n Theo dâi phÇn chó thÝch. ChËm, nhá, buån, nhÊn giäng ë mét sè tõ: th©n cò, thương thay, thân em. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được hình thức và ND của các bài ca dao . Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình, PHT Thêi gian : 15 phót H. Trong bµi ca dao 1 em b¾t gÆp h/a Èn HS đọc bài. II. T×m hiÓu v¨n dô nµo? H/a con cß. b¶n: H.Theo em con cò tượng trưng cho lớp 1. Bµi ca thø nhÊt : người nào trong xã hội? - H×nh thøc : ding Tượng trưng cho thân phận của người Tr¶ lêi h×nh ¶nh Èn du, Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> dân lao động , suốt đời lam lũ vất vả chân lÊm tay bïn... H.Em hiÓu: lËn ®Ën lµ g×? Chỉ hết khó khăn này đến khó khăn khác. ( long đong, khốn khổ, cô đơn, vất v¶...) H. Cuộc đời lận đận của con cò được diễn t¶ ntn? Sự đối lập: Nước non >< một mình Lªn th¸c >< xuèng ghÒnh BÓ ®Çy >< ao c¹n. H×nh thøc c©u hái diÔn t¶ nçi khæ, vÊt v¶ cô đơn của cò. Không biết dựa vào ai, chỉ biÕt kªu trêi, than th©n tr¸ch phËn >> thËt đáng thương. H. Ngoµi néi dung than th©n, bµi ca dao cßn cã néi dung nµo kh¸c? Tè c¸o x· héi PK x­a. Trong ca dao xưa thường mượn h/a xưa để diễn tả cuộc đời, thân phận của ng nông dân phải chịu nhiều đắng cay, tủi nhôc bÊt c«ng. H. Em h·y s­u tÇm thªm mét sè bµi ca dao để chứng minh điều đó? - Con cò mà đi ăn đêm. - Con cß lÆn léi bê s«ng - LÆn léi th©n cß khi qu·ng v¾ng. H. Bµi ca dao nµy gièng vµ kh¸c bµi 1 ë ®iÓm nµo? Dài gấp đôi bài 1, nhưng cũng có thể tách thành 4 bài độc lập, mỗi bài 2 câu. H. Điệp ngữ “ thương thay” được nhắc lại 4 lần nhằm mục đích gì? Bày tỏ thái độ rõ ràng trực tiếp tình cảm của con người đối với con vật, nhưng đó chÝnh lµ lêi than thë, suy ngÉm vÒ b¶n thân. Vì “ thương thay’ là tiếng than biểu hiện sự thương cảm, xót xa ở mức độ cao. Sù ®iÖp l¹i mçi lÇn diÔn t¶ mét nçi thương, thương thân phận mình và thương th©n phËn ng cïng c¶nh ngé. H. Ngoµi biÖn ph¸p ®iÖp ng÷, bµi ca dao cßn sö dông biÖn ph¸p NT nµo n÷a? NT ẩn dụ: Thương con tằm bị bòn rút. ghi bµi.. cách nói đối lập, c©u hái tu tõ - Néi dung : Lµ tiếng kêu thương cho th©n phËn bÐ män, c¬ cùc cña người nông dân trong XH cò - Lµ lêi o¸n tr¸ch bon thèng trÞ kh«ng t¹o c¬ héi để người nông dân được sống no đủ.. Th¶o luËn nhãm HS đọc bài.. Tr¶ lêi ghi bµi.. Lop7.net. 2. Bµi ca thø hai : - H×nh thøc : dïng ®iÖp tõ, h×nh ¶nh Èn dô giµu ý nghÜa biểu tượng, câu hái tu tõ. - Néi dung : NiÒm thương cảm, xót xa cho nh÷ng c¶nh ngé, nh÷ng nçi niềm đắng caydâu bể của người LĐ trong XH cò.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> søc lùc. Thương lũ kiến... Thương con hạc... Thương con cuốc... Ngoµi ra nh÷ng c©u h¸t trªn cßn ®­îc diễn tả dưới hình thức câu hỏi tu từ "Biết có ngày nào? có người nào?” >> ThÓ hiÖn gi¸ trÞ tè cao ph¶n kh¸ng vµ tè cao XH cò. H. Qu¶ bÇn lµ qu¶ ntn? H. H/a so sánh ở bài này có gì đặc biệt? Giống với cuộc đời vất vả lênh đênh của người phụ nữ. H. Em thấy cuộc đời của người phụ nữ trong XH PK ntn? Hä cã th©n phËn nhá bÐ, thÊp hÌn, sèng lênh đênh chìm nổi hoàn toàn lệ thuộc vào hoàn cảnh, không có quyền quyết định cuộc đời. XH PK luôn nhấn chìm cuộc Th¶o luËn đời họ. nhãm ? H·y t×m mét sè bµi ca dao kh¸c cã më đầu bằng cụm từ : “ thân em, thương thay.” ? Những bài ca dao ấy thường nói về ai? Gièng nhau nh­ thÕ nµo vÒ nghÖ thuËt? Thường nói về người phụ nữ., NT so sánh để miêu tả cụ thể chi tiết về thân phận và nỗi khổ của người phụ nữ. ? C¶ ba bµi ca dao ®­îc diÔn t¶ b»ng NT đắc sắc nào?. 3. Bµi ca thø ba: - H×nh thøc: Dïng m« tÝp th©n em vµ h×nh ¶nh so s¸nh. -Néi dung: Sè phËn ch×m næi lênh đênh vô định của người phụ nữ trong XHPK.. III/ Tæng kÕt: 1.NghÖ thuËt: - So s¸nh, Èn dô, ®iÖp ng÷. 2.Néi dung : - Nçi khæ cña người dân trong XH PK - ý nghÜa ph¶n kh¸ng XH PK . Ghi nhí: SGK. Hoạt động 4: Luyện tập Mục tiêu cần đạt : Giúp HS củng cố KT vừa học, nắm được NT,ND của các bài ca dao Phương pháp : Vấn đáp , thảo luận nhóm Thêi gian : 10 phót ? Ba bµi ca dao diÔn t¶ néi Th¶o luËn IV/ LuyÖn tËp: dung g×? nhãm, cö Nội dung: Đều diễn tả cuộc đời, thân ? Nh÷ng ®iÓm chung vÒ đại diện phận khổ đau của con người trong XH néi dung vµ nghÖ thuËt tr×nh bµy cò, cã ý nghÜa than th©n vµ ý nghÜa cña c¶ ba bµi ca dao? ph¶n kh¸ng. NghÖ thuËt: + §Òu sö dông thÓ th¬ lôc b¸t. + §Òu sö dông h×nh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> ¶nh so s¸nh quen thuéc mang tÝnh truyền thống để diễn tả. + §Òu cã c©u hái tu tõ và những từ ngữ quen thuộc: thương thay, th©n em... Hoạt động 5: Củng cố Mục tiêu cần đạt : Giúp HS củng cố KT Phương pháp : Vấn đáp. BTTN , phiếu HT Thêi gian : 5 phót H. - §äc diÔn c¶m 4 bµi ca dao. H. Em thÝch bµi nµo nhÊt? V× sao? HS tr¶ lêi  Bµi tËp tr¾c nghiÖm: H. H/a con cß trong bµi ca dao thø nhÊt thÓ hiÖn ®iÒu gì về thân phận người nông dân? A, Nhá bÐ, bÞ h¾t hñi. B, Cuộc sống đầy trắc trở khó nhọc, đắng cay. C, Bị dồn đấy đến bước đường cùng. D, GÆp nhiÒu oan tr¸i. Hoạt động 5 : Hướng dẫn học bài 1.Mục tiêu cần đạt : nắm được yêu cầu về nhà ôn bài đã học và chuẩn bị cho bài sau 2. Phương pháp : thuyết trình 3. Thêi gian : 3 phót - Häc thuéc lßng 3 bµi ca dao, lµm bµi tËp 1,2,3 SBT. - Sưu tầm những bài ca cùng chủ đề - So¹n: Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm . IV/ Rót kinh nghiÖm sau giê d¹y: ………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………… Ngµy so¹n : Ngµy gi¶ng : TiÕt 14:. Nh÷ng c©u h¸t ch©m biÕm. I/ Mục tiêu cần đạt 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®­îc néi dung ý nghÜa vµ mét sè h×nh thøc nghÖ thuật tiêu biểu của những bài ca dao về chủ đề châm biếm. Thuộc những bài ca dao trong v¨n b¶n. 2.Kĩ năng : Rèn kỹ năng đọc diễn cảm và cảm thụ ca dao trữ tình. 3.Thái độ : II/ ChuÈn bÞ: 1. Thµy : SGK, SGV, Tµi liÖu tham kh¶o, B×nh gi¶ng v¨n 7, mét sè bµi ca dao thuéc chủ đề Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> 2. Trß : §äc vµ so¹n bµi, chuÈn bÞ bµi tËp, phiÕu HT III/ Tiến trình hoạt động dạy và học: 1 ổn định : 7A3 : 2.KiÓm tra bµi cò : Hoạt động 1 Kiểm tra bài cũ : Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nội dung ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu biểu của những bài ca dao về chủ đề TY quê hương đất nước con người. Phương pháp : Vấn đáp Thêi gian : 5 phót Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Néi dung cần đạt H. Đọc thuộc lòng 3 bài ca dao thuộc chủ đề HS tr¶ lêi than thân. Bài ca dao nào em thấy xúc động nhÊt?V× sao? 3.Bµi míi: Hoạt động 2 : Giới thiệu bài Mục tiêu cần đạt : Tạo tâm thế, thu hút sự chú ý của HS Phương pháp : Thuyết trình, giới thiệu Thêi gian : 2 phót Những cảm xúc và chủ đề trong ca dao rất đa dạng, ngoài những câu hát tình nghÜa, than th©n...ca dao cßn rÊt nhiÒu c©u h¸t ch©m biÕm, thÓ hiÖn nh÷ng nÐt trµo lộng về NT VH DG nhằm phơi bày những hiện tượng ngược đời, phê phán những thói hư tật xấu, những hạng người và những hiện tượng xấu trong XH. Hoạt động 3 : Đọc văn bản Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được cách đọc diễn cảm VB. Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình. Thêi gian : 5 phót GV hướng dẫn đọc: Yêu cầu đọc: Giọng HS đọc I/ §äc v¨n b¶n Theo dâi phÇn hài hước, khi vui, khi mỉa mai. Gv đọc mẫu – Hs đọc chó thÝch. Hoạt động 4: Tìm hiểu văn bản Mục tiêu cần đạt : Hiểu và nắm được đặc điểm hình thức và ND của các bài ca dao . Phương pháp : Vấn đáp, thuyết trình, PHT Thêi gian : 15 phót Hs đọc bài ca dao 1 Hs đọc II Tìm hiểu văn bản H. H×nh ¶nh c¸i cß ë ®©y cã g× gièng vµ bµi 1. Bµi ca thø nhÊt: kh¸c víi h×nh ¶nh c¸i cß trong nh÷ng bµi ca dao đã học? Lµ lêi ®­a ®Èy theo lèi høng quen thuéc cña ca dao. H. Kết cấu bài ca dao có gì đặc biệt? Bµi gåm cã 2 phÇn: PhÇn ®Çu 2 c©u lµ lêi hái cña c¸i cß. PhÇn sau 4 c©u tiÕp tôc vÏ ra Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> chân dung ông chú trước mắt cô gái >> phÇn träng t©m cña bµi ca. H. Chân dung của người chú hiện ra ntn qua lêi giíi thiÖu cña ch¸u? Hay: ­a thÝch thµnh thãi quen, kh«ng giảm, không bỏ, không thay đổi được. H. «ng chó hay nh÷ng g×? Hay töu, hay t¨m... >> H/a của một con người thích ăn no ngủ HS thảo kỹ, lười biếng lao động. luËn. Liệu có yếm đào nào thích ông chú như vậy kh«ng? H.Theo em tiếng cười bật ra từ đâu? H. Tõ “ hay” gîi ®iÒu g×? Gîi sù mØa mai. Đây là một cách nói ngược để giễu cợt - H×nh thøc: ch¬i ch÷, lèi ch©m biÕm. nói ngược H.Còn cô đào là người ntn? Tốt nết giỏi giang ch¨m chØ. H. Liệu có yếm đào nào thích ông chú như vËy kh«ng? - Néi dung: Phª ph¸n chÕ giễu những hạng người H. ë ®©y t¸c gi¶ dïng nghÖ thuËt g×? §èi nghiện ngập và lười biếng lËp. trong XH ? Nhằm mục đích gì? 2. Bµi ca thø hai : H.Phê phán chế giễu hạng người nào trong XH? H. Bµi ca dao nµy ch©m biÕm ai? H. «ng ta lµm nghÒ g×? §¶ kÝch thÇy bãi, là người đoán mò để lừà dối những người HS đọc nhÑ d¹ c¶ tin, mª tÝn. tr¶ lêi H.ThÇy bãi ph¸n nh÷ng g×? - H×nh thøc: NT dïng Toµn nh÷ng chuyÖn hÖ träng vÒ sè phËn “gËy «ng ®Ëp l­ng «ng”, con người rất quan tâm. ( giầu, nghèo, cha lối nói dựa, nói nước đôi mÑ, con c¸i) H. Em cã nhËn xÐt g× vÒ lêi cña thÇy bãi? ThÇy nãi toµn nh÷ng ®iÒu hiÓn nhiªn, nãi - Néi dung: Phª ph¸n dựa, nói nước đôi? ch©m biÕm nh÷ng kÎ >> lời phán trở nên vô nghĩa đáng cười. hµnh nghÒ mª tÝn, dèt n¸t, H.Cách châm biếm có gì đặc sắc? lîi dông lßng tin cña §ã lµ c¸ch gËy «ng l¹i ®Ëp l­ng «ng, lÊy người khác để kiếm tiền. chính lời đoán mò của thầy để vạch trần bản chất lừa bịp của y. Thầy là người nói dùa, nãi mß, nãi l¸o. KÕt cÊu: Ch¼ng- th×. ThÇy ®o¸n mµ nh­ ch¼ng ®o¸n, thÇy chØ ba hoa nãi dùa. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>