Sáng kiến kinh nghiệm Vận dụng phương pháp “khai thác kênh hình” và phương pháp “dạy học tích cực” trong dạy học môn lịch sử ở trường THCS

<span class='text_page_counter'>(1)</span>S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. Vận dụng phương pháp “khai thác kênh hình” và phương pháp “dạy học tích cực” trong dạy học môn lịch sử ở trường thcs Phần I. Đặt vấn đề 1.. Lý do vµ tÝnh cÊp thiÕt.. Quan điểm chủ đạo trong chương trình môn lịch sử ở trường phổ thông nói chung, THCS nói riêng là xuất phát từ nội dung, chức năng, nhiệm vụ và đặc trưng bộ môn, từ đặc điểm của quá trình nhận thức quá khứ của học sinh....mà sử dụng những phương pháp phương tiện, hình thức tổ chức dạy học phù hợp, nhằm phát huy tính tích cực, độc lập, sáng tạo của häc sinh. 2.. Mục đích nghiên cứu. Để đảm bảo tính chính xác, khoa học, tăng cường khả năng gây xúc cảm của các thông tin về các sự kiện, nhân vật lịch sử. Trước hết cần chú ý đến sự trình bày sinh động, giầu hình ảnh của giáo viên trong tường thuật, miêu tả, kể chuyện, nêu đặc điểm của nhân vật lịch sử,...kết hợp với các phương pháp khác. Đặc biệt cần coi trọng việc sử dụng phương tiện trực quan: tranh ảnh, bản đồ, sa bàn, mô hình, phim đèn chiếu, phim video,... và từng bước ứng dụng công nghệ thông tin phù hợp trong dạy học lịch sử, giúp các em có thÓ lÜnh héi ®­îc kiÕn thøc nhanh nhÊt, chÝnh x¸c, hiÖu qu¶ nhÊt. Bên cạnh đó cũng cần phải tận dụng mọi cơ hội, khả năng học tập gắn với thực tế để học sinh có được phương thức lĩnh hội kiến thức lịch sử một cách cụ thể, giầu cảm xúc , trao đổi với các nhân chứng lịch sử, nhân vật lịch sử. Cần phải tổ chức cho học sinh làm viÖc nhiÒu h¬n víi sö liÖu trong s¸ch gi¸o khoa, c¸c tµi liÖu tham kh¶o do GV cung cÊp vµ HS sưu tầm, trong các phiếu học tập cá nhân,... qua đó từng bước rèn luyện cho HS về phương pháp học tập, nghiên cứu lịch sử.cần tổ chức thảo luận dưới nhiều hình thức khác nhau (làm việc theo nhóm hoặc đàm thoại chung cả lớp), tạo điều kiện để học sinh nêu lên các vấn đề cần tìm hiểu, độc lập giải quyết các vấn đề, tự đặt ra hoặc do giáo viên cung. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. cÊp. ë ®©y, cÇn khuyÕn khÝch hs bµy tá nh÷ng ý kiÕn riªng cña m×nh, tr¸nh viÖc lµm cho hs e ng¹i khi nªu ý kiÕn kh¸c cho gv, cÇn rÌn luyÖn cho hs kh¶ n¨ng tr×nh bµy( nãi, viết). Từ đó, hs lĩnh hội được nội dung học tâp theo tinh thần đồi mới phương pháp dạy häc : d¹y häc tù kh¸m ph¸ tù ph¸t triÓn. CÇn ®a d¹ng ho¸ c¸c h×nh thøc tæ chøc d¹y häc lÞch sö nh­: - Häc ë líp, ë phong bé m«n, ë b¶o tµng, t¹i c¸c di tÝch lÞch sö; nghe b¸o c¸o, trao đổi trực tiếp với các nhân chứng lịch sử. - Häc chung c¶ líp, häc c¸ nh©n , häc theo nhãm... Nói tóm lại, đổi mới phương pháp dạy học lịch sử ở trương THCS là quá trình chuyển từ phương pháp dạy học “thầy nói - trò nghe”, “thầy đọc - trò chép” sang phương pháp dạy học mới, trong đó, gv là người tổ chức , hướng dẫn quá trình học tập của hs, còn hs phải chủ động tham gia vào quá trình hoạt động học tập, tự tìm kiếm kiến thức, hình thành năng lực sáng tạo, rèn luyện khả năng tự học, điều đó không có nghĩa là để cho hs hoạt động bằng mọi giá. Đối với bộ môn lịch sử việc tiếp nhận, xử lý các thông tin từ sö liÖu lµ kh©u ®Çu tiªn, tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh nhËn thøc qu¸ khø, kh«ng ®­îc bá qua, kh«ng ®­îc coi nhÑ.. 3. Kết quả cần đạt được. HiÖu qu¶ cña mét bµi lÞch sö lµ kÕt qu¶ cña sù kÕt hîp c¸c yÕu tè chung – kh¸ch quan và các yếu tố riêng - cụ thể - tình huống. Do đó, không thể thực tiễn hoá, đại trà hoá một quan niệm mới về phương pháp dạy học bằng những khuôn mẫu đúc sẵn, băng các giáo án rập khuôn. Đổi mới phương pháp dạy học không phải là ngay lập tức thay đổi những phương pháp dạy học hiện có bằng những phương pháp dạy học hoàn toàn mới mẻ xa lạ. Cần phải kế thừa những tinh hoa, giá trị của những phương pháp dạy học hiện có, đồng thời chuyển đổi những gì có thể chuyển đổi được ngay, chuẩn bị nhanh chóng tiến tới những bậc thang cao hơn, hiện đại hơn về phương pháp dạy học. 4.. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu.. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 2.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. Từ thực tiễn dạy học môn lịch sử ở trường THCS là giúp hs có những kiến thức cơ bản, cÇn thiÕt vÒ lÞch sö d©n téc vµ lÞch sö thÕ giíi; gãp phÇn h×nh thµnh ë hs thÕ giíi quan khoa học, giáo dục lòng yêu quê hương, đất nước, truyền thống dân tộc, cách mạng; bồi dưỡng các năng lực tư duy, hành động và thái độ đúng đắn trong cuộc sống xã hội.Vì vậy, phương pháp vµ h×nh thøc d¹y häc m«n lÞch sö rÊt phong phó ®a d¹ng bao gåm: - Phương pháp hiện đại( như: thảo luận nhóm, đóng vai, giải quyết vấn đề, nghiên cứu trường hợp, dự án, động não...). -. Phương pháp truyền thống( như: trực quan, diễn giảng, đàm thoại, kể chuyện,....) ; bao gåm c¶ h×nh thøc d¹y häc theo líp, theo nhãm nhá vµ c¸ nh©n; h×nh thøc d¹y häc ë líp, ở phòng bộ môn, ở bảo tàng, ở các di tích lịch sử,...và hs có thể nghe báo cáo, trao đổi trùc tiÕp víi nh©n chøng lÞch sö. Từ những vấn đề cụ thể trên, tôi mạnh dạn vận dụng một số phương pháp truyền thống. và hiện đại vào dạy học lịch sử ở trường tôi. Tôi đã vận dụng cụ thể vào giảng dạy bộ môn lịch sử ở trường THCS trong năm học 2007-2008 và đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Cho nên, tôi trình bày một số vấn đề về vận dụng một số phương pháp dạy học môn lịch sử ở trường THCS để bạn bè đồng nghiệp cùng nghiên cứu và tham khảo. phầnII: Giải quyết vấn đề. 1. C¬ së lý luËn. Như chúng ta đã biết đổi mới phương pháp dạy học là quá trình chuyển từ phương pháp dạy học “thầy nói - trò nghe”, “thầy đọc - trò chép” sang phương pháp dạy học mới, trong đó, gv là người tổ chức , hướng dẫn quá trình học tập của hs, còn hs phải chủ động tham gia vào quá trình hoạt động học tập, tự tìm kiếm kiến thức, hình thành năng lực sáng tạo, rèn luyện khả năng tự học, điều đó không có nghĩa là để cho hs hoạt động bằng mäi gi¸. §èi víi bé m«n lÞch sö viÖc tiÕp nhËn, xö lý c¸c th«ng tin tõ sö liÖu lµ kh©u ®Çu tiªn, tÊt yÕu cña qu¸ tr×nh nhËn thøc qu¸ khø, kh«ng ®­îc bá qua, kh«ng ®­îc coi nhÑ. Nh­ng trªn thùc tÕ viÖc vËn dông mét c¸ch linh ho¹t, s¸ng t¹o vµo d¹y m«n lÞch sö ë trường THCS còn gặp rất nhiều khó khăn bởi mỗi bài, mỗi khối, mỗi lớp có những lượng. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. kiến thức khác nhau phù hợp với từng đối tượng hs ở mỗi khối lớp và việc vận dụng các phương pháp sao cho hợp lý và có hiệu quả cao là một vấn đề vô cung khó khăn đối với mỗi người gv. Vì vậy tôi đã mạnh dạn vận dụng sáng tạo một số phương pháp dạy học cụ thể như: “sử dụng kênh hình trong sgk” và phương pháp “dạy học tích cực” vào dạy một số bài học cụ thể, khai thác vốn kiến thức đã có của hs. 2.. Gi¶i ph¸p cô thÓ.. 2.1 Sử dụng kênh hình trong sgk để dạy và học bài“ văn hoá cổ đại thế giới”.. Như chúng ta đã biết “văn hoá cổ đại thế giới” là một trong những nội dung quan trọng mà người giáo viên cần phải dạy để giúp hs nắm được những thành tựu văn hoá của nhân loại. Khi dạy bài này chúng ta nên tiếp cận với một phương pháp mới với việc khai thác kênh hình( tranh ảnh và lược đồ) trong việc tổ chức hướng dẫn hs tìm hiểu văn hoá cổ đại thế giới. §Ó viÖc sö dông tranh ¶nh thèng nhÊt vµ cã hiÖu qu¶ nh»m ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc, chủ động, sáng tạo của hs trong học tập bộ môn và theo quan điểm đổi mới phương pháp dạy học, thiết bị đồ dùng dạy học là một nguồn nhận thức lịch sử chứ không chỉ là minh họa cho bµi häc. Nh÷ng kü n¨ng cÇn l­u ý khi khai th¸c tranh ¶nh lÞch sö. Khi hướng dẫn hs tìm hiểu nội dung tranh ảnh của lịch sử THCS, gv cần chú ý rèn luyÖn cho hs nh÷ng kü n¨ng: - Kü n¨ng quan s¸t, nhËn xÐt. - Kỹ năng mô tả, tường thuật. - Kỹ năng phân tích, nhận định, đánh giá. Các bước làm việc với tranh ảnh lịch sử: §Ó viÖc khai th¸c tranh ¶nh cã hiÖu qu¶, ph¸t huy ®­îc tÝnh tÝch cùc cña hs nh»m mục tiêu cho hs tự tìm hiểu nội dung của tranh ảnh dưới sự hướng dẫn tổ chức của giáo. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 4.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. viªn, xin ®­îc nªu mét sè gîi ý viÖc khai th¸c tranh ¶nh lÞch sö trong c¸c SGK lÞch sö THCS: Bước 1 : Cho HS quan sát tranh ảnh để xác định một cách khái quát nội dung tranh ¶nh cÇn khai th¸c. Bước 2 : GV nêu câu hỏi, nêu vấn đề, tổ chức hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung tranh ¶nh. Bước 3 : HS trình bày kết quả tìm hiểu nội dung tranh ảnh sau khi đã quan sát, kết hîp ý kiÕn cña GV vµ t×m hiÓu néi dung trong bµi häc. Bước 4 : GV nhận xét, bổ sung nội dung trả lời của HS, hoàn thiện nội dung khai th¸c tranh ¶nh cung cÊp cho HS. KÕt luËn: HS n¾m ®­îc c¸ch khai th¸c tranh ¶nh vµ néi dung tranh ¶nh trong bµi häc. Ví dụ cụ thể: Sử dụng khai thác kênh hình để dạy học phần “ Văn hoá cổ đại thế giíi”. - Néi dung SGK lÞch sö 6 tr 17, 18 ,19, 20. - SGV LÞch sö 6. - Các dân tộc phương Đông và phương Tây đã sáng tạo để lại cho nhân loại những thành tựu văn hoá đồ sộ, với nhiều công trình đặc sắc: Kim tự tháp ( Ai Cập) , Thành Ba-bi-lon, đền Pác-tê-nông, Khải hoàn môn(Rô-ma) Tượng lực sĩ ném đĩa...trong đó nhiều công trình đã được xếp là kỳ quan thế giới.. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. - GV có thể cung cấp cho HS một số thông tin trước về các thành tựu văn hoá biÓu:. - Kim tự tháp ở Ai Cập là công trình kiến trúc đồ sộ trong lịch sử, được xây dựng từ rất sớm vào khoảng thiên niên kỷ III TCN. Kim tự tháp làm người ta choáng ngîp bëi h×nh khèi hïng vÜ cña nã, cã th¸p cao gÇn 150m ( b»ng toµ nhµ 50 tÇng), người ta phải dùng đến 2030000 khối đá để xây, mỗi khối đá nặng từ 2 đến 16 tấn. Việc vận chuyển những khối đá như vậy lên tới độ cao hàng trăm mét, rồi đặt chúng nằm khít với nhau đến mức mảnh ghép giữa các khối đá chỉ cách nhau 5mm là không thể tưởng tượng nổi.. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 6.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. - Đền Pac-tê-nông (Hi Lạp) được đánh giá là một trong những công trình đẹp nhất, sáng tạo bởi bàn tay con người, đền Pac-tê-nông đươc xây trên trên một mặt băng hình chữ nhật có kích thước 31m - 70m, đền được chia làm 3 phần: tiền sảnh, gian thờ và phòng chứa châu báu. Vật liệu chính để xây dựng là đá hoa cương , người ta không hề dùng vữa, các khối đá được đẽo thật chính xác, sao cho mỗi viên được gắn nối thật khÝt víi viªn kh¸c nh­ thÓ lµ mét.. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. - Vạn lý trường thành là một trong những công trình kiến trúc của con ngưồi, nó đi qua những vùng sa mạc mênh mông, những dãy núi cao và những đồng cỏ bao la từ đông sang tây ở phía bắc Trung Quốc. Đây là mộ t cấu trúc công trình phòng thủ khổng lồ được xây dựng và tái thiết hơn 2000 năm, qua nhiều triều đại khác nhau với chiều dài 54000km và nếu xếp chúng lại thành bức tường dày 1m cao 5m nó có thể chạy vòng quanh trái đất đến hơn 12 lần. Khi hướng dẫn học sinh tìm hiểu những kênh hình đó GV có thể đặt câu hỏi: Hãy nêu những hiểu biết của mình về các thành tựu văn hoá cổ đại? Sau khi nªu c©u hái GV cã thÓ gîi ý: + Tên các kênh hình đó. + Những nét đặc sắc của các thành tựu về văn hoá.. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 8.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. + Néi dung c¬ b¶n. Sau khi häc sinh tr¶ lêi c©u hái, GV cã thÓ gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt vµ bæ sung cho bạn. Cuối cùng GV nhận xét và chốt ý. GV có thể đưa một bảng thống kê để HS có thÓ lªn ®iÒn vµo: Tªn c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc. Tên các nước có công trình kiến trúc. 1. Kim tù th¸p 2. Vườn treo Ba-bi-lon 3. Vạn lí trường thành 4. §Òn P¸c-t¬-n«ng 5. Kh¶i hoµn m«n. 6. Tượng lực sĩ ném đĩa. 2.2:Sử dụng phương pháp “dạy học tính tích cực”. Vấn đề phát huy tính tích cực của học sinh đã được đặt ra từ lâu trong ngành GD nước ta. Có thể nói cốt lõi của vấn đề này là hướng tới hoạt động học tập chủ động của HS. Học tập là hoạt động chủ đạo củ lứa tuổi đi học. Tính tích cự trong hoạt động học tập, và thực chất là tính tích cực nhận thức, đặc trưng ở khát vọng hiểu biết, cố gắn trí tuệ và nghị lực cao trong chiếm lĩnh tri thức, đồng thời cũng muốn có cơ hội để thể hiện sự hiểu biết, truyền đạt những hiểu biết của mình tới bạn bè. Khác với quan niệm trước đây, dạy học là quá trình truyền thụ của người thầy tới người học. Trong dạy học ngày nay, GV không chỉ đóng vai trò tổ chức, hướng dẫn để người học có cơ hội tìm tòi, chíêm lĩnh kiến thức, mà còn phải biết cách vốn kiến thức đã biết và kiến thức mới. Làm được như vậy chính là phát huy tính tích cực, chủ động cña HS trong häc tËp.. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến Lop8.net. 9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. Dạy học là dạy cho HS những cái chưa biết trên cơ sở những cái đã biết. Điều này ®­îc coi lµ nguyªn t¾c. §Ó vËn dông quan ®iÓm nµy, viÖc cung cÊp cho HS nh÷ng kiÕn thức khoa học để đạt được các chuẩn kiến thức đã được quy định trong chương trình phải dựa trên cơ sở những kiến thức của HS. Có nhiều cách để làm việc này. Dưới đây lµ mét sè kÜ n¨ng : Một: Kĩ năng đặt câu hỏi. Những câu hỏi mà GV đưa ra cần phải giúp HS tìm ra những điều các em đã biết và ph¸t triÓn thªm cho c¸c em nh÷ng ý míi nh»m t¹o ra mèi liªn hÖ gi÷a kiÕn thøc cÇn ph¶i cã. Câu hỏi phải vừa sức đối tượng. Ví dụ: Dạy bài “ Các quốc gia cổ đại phương Tây” (lớp 6), có thể khai thác vốn kiến thức HS đã có để xác lập mối quan hệ với bài mới bằng câu hỏi: -. Hãy so sánh sự khác nhau về địa hình giữa các quôc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại phương Tây? hoặc:. -. Các quốc gia cổ đại phương Tây đã phát triển ngành kinh tế nào chính? Như vậy có khác gì so với các quốc gia cổ đại phương Đông? Khi chuÈn bÞ c©u hái cÇn suy nghÜ c©n nh¾c mét c¸ch cô thÓ, c©u nµo giµnh cho HS kém, câu nào giành cho HS giỏi. Câu hỏi cần giúp HS “lục tìm”, gợi nhớ những điều đã biết để từng bước tìm ra cachs giải quyết mâu thuẫn giữa những cái đã biết với những c¸i ch­a biÕt. Trong cuộc sống khi con người ta hỏi ai một điều gì, tthường người ta hỏi chưa biết điều đó, hoặc biết một cách chưa rõ. Trong giờ học, GV hỏi HS cái mà GV đã biết, hỏi xem HS có những kiến thức gì liên quan đến kiến thức đã học, như vậy là hỏi để gíp HS tìm ra sợi dây liên hệ giữa cái các em đã biết đến cái các em sẽ biết. Ví dụ mục 2: Các giai cấp trong xã hội cổ đại Hy Lạp và Rô Ma (Bài các quốc gia cổ đại phương Tây), có thể xác lập mối quan hệ giữa cái các em đã biết với điều các em. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 10 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. sẽ biết bằng câu hỏi: “ Xã hội cổ đại phương Tây gồm những giai cấp nào? có gì giống và khác so với các quốc gia cổ đại phương Đông?” Hai: KÜ n¨ng tæ chøc th¶o luËn nhãm:. Nhóm là một tập thể có ít nhất từ 2 người trở lên. Mỗi thành viên trong nhóm đều có yêu cầc được chia sẻ, được trao đổi về một vấn đề nào đó có liên quan đến bản thân và nhóm. Trong lớp, vốn kiến thức của mỗi HS tích luỹ được không đồng nhất với nhau, do vậy hoạt động nhóm sẽ giúp cho từng HS được trao đổi và chia sẻ kinh nghiệm, qua đó vốn hiểu biết của các em sẽ được tăng lên. Cũng qua hoạt động nhóm HS sẽ bù đắp cho nhau những kiến thức đã có ở từng em, từ chỗ còn tản mạn, rời rạc trở thµnh hÖ thèng h¬n. B»ng viÖc ®­a ra c¸c c©u hái, bµi tËp, phiÕu häc tËp cho c¸ nh©n vµ nhóm trả lời, làm việc, GV sẽ tổ chức cho HS tự mình học những kiến thức cần phải đạt được theo chuẩn và chương trình quy định. VÝ dô khi d¹y bµi: “ Khëi nghÜa Lam S¬n toµn th¾ng” ( líp8 ) cã thÓ tæ chøc cho HS th¶o luËn nhãm theo c©u hái: - Đến năm 1427 tương quan lực lượng giữa ta và địch như thế nào? - Vì sao nói nghĩa quân Lam Sơn chủ trương diệt viện là đúng đắn? - TrËn Chi L¨ng thÓ hiÖn nghÖ thuËt qu©n s¸ng t¹o sù nh­ thÕ nµo? - Tại sao nghĩa quân Lam Sơn chấp nhận Vương Thông xin hoà?. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. Hoặc dạy bài: “ Các quốc gia cổ đại phương Tây” (lớp 6) có thể xho HS làm bài tập theo yªu cÇu: Hãy so sánh các quốc gia cổ đại phương Đông và các quốc gia cổ đại Địa Trung Hải ( phương Tây) về các mặt sau: C¸c quèc gia. Phương Đông. Phương Tây. Đặc điểm địa hình §Æc ®iÓm kinh tÕ C¸c giai cÊp Chế độ chính trị Ba: Kĩ năng hướng dẫn học sinh khai thác kiến thức về kênh hình.. Kênh hình bao gồm bản đồ, lược đồ, tranh ảnh lịch sử, là những phương tiện dạy học rất đặc trưng của bộ môn lịch sử, nó giúp cho HS tái hiện lại những sự kiện, nhân vật trong quá khứ. Theo xu hướng hiện nay là giảm bớt thuyết trình của GV, tạo điều kiện để HS học tập tÝch cùc nªn chóng ®­îc sö dông nh­ lµ mét nguån cung cÊp kiÕn thøc gióp cho HS tù t×m tßi, phát hiện những kiến thức và rèn luyện những kĩ năng bộ môn chứ không chỉ để minh hoạ cho lời giảng của GV. Như vậy kênh hình là đối tượng để HS chủ động, tự lực khai thác kiến thức dưới sự hướng dấn của GV. Muèn khai th¸c kªnh h×nh cã hiÖu qu¶ cÇn thùc hiÖn mét sè yªu cÇu:  VÒ phÝa GV: - Nắm chắc nội dung chương trình. - Xác định rõ kiến thức nội dung trong bài mà HS cần hiẻu biết qua kênh hình. - Chuẩn bị một số câu hỏi cho phù hợp với trình độ HS, gợi ý để các em biết tự giác khai th¸c kiÕn thøc tõ kªnh h×nh. - Kịp thời động viên, khuyến khích và đánh giá HS.. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 12 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö.  VÒ phÝa HS: - §­îc rÌn luyÖn mét sè kÜ n¨ng khai th¸c kiÕn thøc tõ kªnh h×nh. - HiÓu ®­îc yªu cÇu do GV ®­a ra khi thùc hiÖn khai th¸c kiÕn thøc tõ kªnh h×nh. - Tích cực, chủ động tìm tòi, ohát hiện kiến thức từ hệ thống kênh hình.  Các bước khai thác kênh hình: - Hướng dẫn HS tham gia một “chuyến du lịch” bằng cách giới thiệu sơ lược và hấp dẫn nh÷ng h×nh ¶nh trong hÖ thèng kªnh h×nh. - Đưa ra những câu hỏi gợi ý để HS có cơ sở các em tự phát hiện kiến thức mới. - Tạo cơ hội cho HS nhận xét, bổ sung trước khi đi đến kết luận. 3. KÕt qu¶ thùc hiÖn. Trong n¨m häc 2007 – 2008 t«i ®­îc ph©n c«ng gi¶ng d¹y bé m«n lÞch sö ë líp 6B, sè HS 40 em. Trong học kì I qua kết quả khảo sát của nhà trường tỉ lệ học sinh đạt điểm Khá, Giỏi 15 em, đạt tỉ lệ 35,7%; điểm Trung bình 17em, chiếm tỉ lệ 42,5%; điểm Yếu là 8 em, chiếm tỉ lệ 20%. Trong học kì II tôi đã áp dụng những kinh nghiệm học hỏi được các phương pháp trên thì kết quả học tập của các em qua khảo sát của nhà trường tăng lên rõ rệt. Cụ thể: tỉ lệ học sinh đạt điểm Khá, Giỏi 25 em, đạt tỉ lệ 62,5%; điểm Trung bình 13 em, chiếm tỉ lệ 32,5%; điểm yếu là 2 em, chiếm tỉ 5%. Từ những kết quả đáng khích lệ trên, tôi mạnh dạn đưa ra để động nghiệp tham kh¶o. PhÇn III: KÕt luËn Tóm lại, để giảng dạy tốt bộ môn lịch sử ở trường THCS, người GV trước hết phải hiểu và n¾m v÷ng c¸c tri thøc khoa häc cña bé m«n m×nh gi¶ng d¹y. Ph¶i lu«n cã sù t×m tßi, häc hái, s¸ng tạo qua các kênh thông tin khác nhau. Bên cạnh đó muốn gây được hứng thú cho học sinh người GV khi lên lớp phải chuẩn bị bài chu đáo, chuẩn bị tốt các phương tiện và đồ dùng dạy học có liên quan đến tiết học. Trong giờ học cần phải có thái độ cởi mở, thân thiện, gần gũi tạo tâm lý tốt cho HS khi häc tËp, t×m hiÓu häc sinh sem häc sinh cã n¨m ®­îc bµi vµ hiÓu bµi kh«ng; HS cã høng. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. thú học tập không phụ thuộc vào cách nêu vấn đề, đặt câu hỏi và đặc biệt là việc áp dụng các phương pháp dạy học phù hợp. céng hoµ x· héi chñ nghÜa viÖt nam §éc lËp - Tù do - H¹nh phóc. --------------@@@-------------. b¶n cam kÕt I. T¸c gi¶ Hä tªn: NguyÔn TuÊn Thµnh Ngµy th¸ng n¨m sinh: 28/10/1976 Đơn vị công tác: Trường THCS Việt Tiến §iÖn tho¹i: 0904.666.916. S¶n phÈm II. Chuyên đề: Vận dụng phương pháp “khai thác kênh hình” và phương pháp “dạy học tích cực” trong dạy học lịch sử ở trường thcs. III. Cam kÕt: T«i xin cam kÕt s¸ng kiÕn kinh nghiÖm nµy lµ cña c¸ nh©n tôi. Nếu có sẩy ra tranh chấp về quyền sở hữu đối với một phần hay toàn bộ sản phẩm sáng kiến kinh nghiệm, tôi hoàn toàn chịu trách nhiệm trước lãnh đạo Sở GD&ĐT về tính trung thực của bản cam kết này./. ViÖt TiÕn, Ngµy 05 th¸ng 2 n¨m 2009 Người cam kết. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. NguyÔn TuÊn Thµnh. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö PhÇn VI:Tµi liÖu tham kh¶o.  S¸ch gi¸o khoa lÞch sö líp 6,7,8,9  S¸ch gi¸o viªn lÞch sö 6,7,8,9  Đại cương lịch sử tập I, II, III  Đổi mới phương pháp dạy học ở trường THCS.  Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên.  Một số vấn đề về đổi mới phương pháp dạy họ lịch sử THCS  Hướng dẫn sử dụng kênh hình trong sách giáo khoa lịch sử THCS. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> S¸ng kiÕn kinh nghiÖm. M«n lÞch sö. Phô Lôc Phần I Đặt vấn đề…………………………………………………….1 Phần II Giải quyết vấn đề…………………………………………….3 PhÇn III KÕt luËn……………………………………………………..11 Cam kÕt………………………………………………………………12 Tµi liÖu tham kh¶o ……………………………………………………13. NguyÔn TuÊn Thµnh. Tổ KHXH – Trường THCS Việt Tiến 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span>