Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 12 - Tiết 45 : Cảnh khuya – rằm tháng giêng (tiết 3)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>tiÕt 45 :. TuÇn 12 c¶nh khuya – r»m th¸ng giªng ( Hå ChÝ Minh ). * Môc tiªu : - Cảm nhận và phân tích được tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước , phong th¸i ung dung cña HCM biÓu hiÖn trong hai bµi th¬ . - Biết được thể thơ và chỉ ra được những nét đặc sắc n/t của 2 bài . * ChuÈn bÞ : - GV : nghiªn cøu SGV- SGK – so¹n bµi ; Tranh Hå Chñ TÞch ë ViÖt B¾c - HS : Häc bµi cò , so¹n bµi * Néi dung A.KiÓm tra ( 5p ) - §äc thuéc lßng bµi : Bµi ca nhµ tranh bÞ giã thu ph¸ . - Nªu gi¸ trÞ bµi th¬ . B.Bµi míi ( 38p ) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Giíi thiÖu tranh HCT I. T×m hiÓu kh¸i qu¸t . §äc chó thÝch . 1. T¸c gi¶ : Hå ChÝ Minh . 2. T¸c phÈm : ? ChØ ra thÓ th¬ cña 2 bµi . - Th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt . ? ChØ sù kh¸c biÖt cña 2 bµi . ( 1 bµi viÕt = ch÷ H¸n , 1 bµi = ch÷ ViÖt ) ? C¶ 2 bµi s¸ng t¸c trong bèi c¶nh nµo ? - Håi ®Çu cuéc k/c chèng Ph¸p t¹i chiÕn khu ViÖt B¾c . II. T×m hiÓu v¨n b¶n : 1. C¶nh khuya : ? Bøc tranh khung c¶nh t/nhiªn ®­îc t¹o - C¶nh : TiÕng suèi - tiÕng h¸t bëi h/¶nh nµo ? Tr¨ng - lång ? Có gì độc đáo khác biệt trong cách tả T¶ suèi - ©m thanh . suèi ? ( N/trãi : Tả suối = đàn cầm ? §äc lêi th¬ , em nghÜ tíi lêi th¬ cña ai ? B¸c so s¸nh tiÕng suèi – tiÕng h¸t … ? ChØ ra sù kh¸c nhau trong c¸ch t¶ ? TiÕng suèi trë nªn gÇn gòi , th©n thiÕt nh­ con người , giống như con người trẻ trung …) ? C¸ch so s¸nh tiÕng suèi – tiÕng h¸t gîi Sù sèng thanh b×nh cña t/nhiªn , nói cảnh tượng ntn ? rừng trong đêm . ? Tr¨ng ®­îc miªu t¶ ra sao ? ? ChØ ra b/p n/t ®­îc sö dông trong c©u 2 ? §iÖp tõ : Lång ? Hình dung ntn về cảnh đêm trăng ? ( ¸nh tr¨ng chiÕu räi vµo c¸c vßm l¸ … in bãng…) ? So s¸nh c©u 1 víi c©u 2 , chØ ra sù kh¸c C1 : Vẻ đẹp của âm thanh ( thi trung hữu nhau của 2 câu thơ đó ? nh¹c) ? Trong thơ cổ điển , cảnh thường tĩnh tại . C2: Vẻ đẹp của h/ảnh ( thi trung h÷u Cßn trong th¬ B¸c , c¶nh ®­îc t¶ cã g× häa ) kh¸c ? ( cảnh trong thế động . ánh trăng tiếng suối ? C¶m nhËn c/em vÒ k/c¶nh t/nhiªn qua nh­ cã linh hån , søc sèng …). Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> c/t¶ ? ? Giữa k/cảnh t/nhiên như thế , c/người hiÖn ra qua h/¶nh nµo ? ? Câu thơ thứ 3 có gì đặc biệt ? ? Người chưa ngủ vì lí do gì ?. Cảnh đẹp : Trong trẻo tươi sáng , gần gòi ®Çy søc sèng … - Người chưa ngủ ( nửa đầu của câu khái quát lại vẻ đẹp của t/nhiªn ; nöa sau giíi thiÖu tr¹ng th¸i cña con người ) Cảnh đẹp quá , chưa ngủ để thưởng thức vẻ đẹp … Yêu t/nhiên , say đắm hòa hợp với t/nhiªn. ? Trạng thái “ chưa ngủ” P/ánh vẻ đẹp tâm hồn nào của người ? ? Còn ở lời thơ sau Người chưa ngủ vì lẽ gì ? Vì lo nỗi nước nhà ? “ Nỗi nước nhà” nghĩa là gì ? ( cuéc k/chiÕn chèng Ph¸p cña nh©n d©n cßn gian khæ … lo cho cuéc k/chiÕn ) ? Điều đó t/hiện nét đẹp nào ? Tình yêu nước ? ChØ ra b/ph¸p n/thuËt ë 2 c©u th¬ ? §iÖp ng÷ b¾c cÇu ? §iÖp ng÷ diÔn t¶ c¶m xóc nµo ? - Vừa tha thiết với vẻ đẹp t/nhiên - Vừa tha thiết vận mệnh đất nước ? Bµi th¬ thuéc kiÓu v/ b nµo ? - BiÓu c¶m ? BiÓu c¶m qua p/thøc nµo ? Qua miªu t¶ ? Đối tượng được m/tả ? - Đối tượng : Vẻ đẹp núi rừng Việt Bắc trong ? T×nh c¶m ®­îc b/hiÖn . đêm . §äc bµi : - Tình cảm : Tình yêu t/nhiên , yêu đất nước GV : nguyªn tiªu … . ? Thêi ®iÓm nµy ®­îc ghi nhËn = h/¶nh 2. R»m th¸ng giªng : nµo ? ? NguyÖt chÝnh viªn lµ t/nµo ? NguyÖt chÝnh viªn . ? H/ảnh đó gợi tả một k/gian ra sao ? ( tr¨ng trßn nhÊt ) ? Trong t/điểm đó những c/tượng nào được Không gian bát ngát tràn ngập ánh sáng hiÖn lªn ? tr¨ng / ? Từ “ xuân” được lặp lại 3 lần gợi tả cảnh - Cảnh : Sông , nước , bầu trơì . s¾c thÕ nµo ? Tươi đẹp , trong sáng , tràn đầy sức ? H×nh dung vµ m/ t¶ l¹i c¶nh nµy ? sèng Liªn hÖ N/Tr·i . ? C¶m nhËn ®­îc t/tr¹ng nµo cña t/gi¶ ( ¸nh tr¨ng … mÆt s«ng … ) trước cảnh xuân ấy ? §äc c©u 3 , 4 . ( nồng nàn tha thiết với vẻ đẹp t/nhiên ) ? C¶nh tr¨ng ®­îc gîi t¶ ntn ? ? NhËn xÐt g× vÒ c¶nh tr¨ng ? ? Giữa đêm trăng ấy con người x/hiện ntn? - Trăng : Đầy thuyền – sáng ngời tràn trề ? “ Bµn viÖc qu©n” nghÜa lµ thÕ nµo ? lai l¸ng .. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ? Chi tiÕt Êy gîi k/khÝ nµo ? ? Tõ viÖc lµm trªn em hiÓu ®­îc t/c¶m nµo cña nhµ th¬ ? ? Cả 2 bài thơ đều mang ý nghĩa chung nµo ? ? NghÖ thuËt tiªu biÓu ?. - Người : Bàn việc quân . ( bµn c«ng viÖc k/chiÕn … ) ( không khí hội họp bí mật , khẩn trương …) Tình yêu nước của Bác . III. ý nghÜa : - Nội dung : + Cảnh tn tươi đẹp đầy sức sèng. + Tình yêu tn , yêu nước , yêu CM - NghÖ thuËt : Miªu t¶ + biÓu c¶m . Th¬ hµm sóc Ýt lêi nhiÒu ý .. C.Cñng cè ( 1p ) : §äc l¹i 2 bµi th¬ D.Hướng dẫn ( 1p ) : Học thuộc 2 bài thơ Soạn : tiếng gà trưa ; đọc kỹ , trả lời câu hỏi SGK . ¤n bµi , chuÈn bÞ giÊy lµm bµi k/t TV .. tiÕt 46 :. kiÓm tra tiÕng viÖt. * Mục tiêu : - Đánh giá lại khả năng tiếp thu kiến thức của HS về các vấn đè đã học : đại từ , quan hệ từ , từ đồng âm . - Vận dụng kiến thức đã học trả lời đúng theo y/cầu câu hỏi , * Chuẩn bị : GV ra đề , biểu điểm ; HS : Ôn bài , giấy làm bài . * Néi dung : C©u hái C©u 1 : Cho ®o¹n v¨n : … §å ch¬i cña chóng t«i còng ch¼ng cã nhiÒu . T«i dµnh hÇu hÕt cho em : bé tó l¬ kh¬ , bàn cá ngựa , những con ốc biển và bộ chỉ màu . Thủy chẳng quan tâm đến chuyện đó , m¾t nã cø r¸o ho¶nh nh×n vµo kho¶ng kh«ng , thØnh tho¶ng l¹i nÊc lªn khe khÏ . Nh­ng khi tôi vừa lấy hai con búp bê từ trong túi ra , đặt sang hai phía thì em bỗng tru tréo lên giËn gi÷ … a. Thống kê các đại từ , quan hệ từ , từ Hán Việt có trong đoạn văn . b. Xác định câu trần thuật đơn có trong đoạn văn . Câu 2 : Xác định các từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa , từ đồng âm trong các ngữ cảnh sau : a. Dù ai đi ngược về xuôi Nhớ ngày giỗ Tổ mồng mười tháng ba . b. Mét c©y lµm ch¼ng nªn non Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao. b. - Cải lão hoàn đồng . - Hơn tượng đồng phơi những lối mòn .. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> BiÓu ®iÓm . Câu 1 : a. Đại từ : Chúng tôi , tôi , đó ,nó , em 1® Quan hÖ tõ : Cña , cho , vµ , nh­ng , võa , th× 1® Tõ H¸n ViÖt : thñy , quan t©m 1® b. Xác định câu đơn : 2® C©u 1 , 2 chÐp c¶ c©u Câu 2 : Từ đồng nghĩa : non – núi 1® Tõ tr¸i nghÜa : §i vÒ 1® Ngược – xuôi 1® Từ đồng âm : đồng trÎ l¹i 2® Kim lo¹i mµu HS chép đề làm bài . Y/cầu làm bài nghiêm túc . Cuối giờ GV thu bài ****************************************************. tiÕt 47 :. tr¶ bµi viÕt sè 2. *Mục tiêu : HS thấy được năng lực của mình trong việc làm văn biểu cảm . Tự đánh giá được đúng ưu , khuyết điểm của bài tập làm văn đầu tiên về văn biểu cảm trên các mặt : kiÕn thøc , lËp ý , bè côc , vËn dông c¸c phÐp tu tõ . *Chuẩn bị : GV chấm bài , nhận xét bài ; hướng dẫn sửa lỗi . *Néi dung ( 43p ) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò Chép lại đề : Loài cây em yêu . I. Yªu cÇu : ? ThÓ lo¹i ? - ThÓ lo¹i : BiÓu c¶m . ? Đối tượng ? - Đối tượng : Loài cây . ? Cần đảm bảo những ý nào ? 1. Néi dung : GV : Miêu tả trong hồi tưởng , bày tỏ - Miêu tả đặc điểm tiêu biểu của cây . t/c¶m c¶m xóc . - Nªu sù g¾n bã , kØ niÖm s©u s¾c c©y 2. H×nh thøc : - Bè côc : 3 phÇn - Chữ viết : rõ ràng , đủ nét . - Diễn đạt : mạch lạc , có sự liên kết , giọng Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> v¨n biÓu c¶m . II. NhËn xÐt bµi : GV : NhËn xÐt 1. Ưu điểm : - Nắm được y/cầu của đề - Bước đầu nắm được p p làm bµi v¨n biÓu c¶m . - Lập ý tương đối rõ . - Bố cục đầy đủ mạch lạc - Mét sè bµi viÕt cã suy nghÜ s©u s¾c , t/c¶m ch©n thµnh tù nhiªn . 2. Tån t¹i : - VËn dông pp vµo bµi lµm cßn lóng tóng . - Mét sè bµi cßn nÆng nÒ t¶,kÓ.Ýt y/tè biÓu c¶m - C©u v¨n cßn dµi , ý lñng cñng : - T¸ch ®o¹n kÐm . - Dïng tõ sai : GV : đọc phần mở bài của :……………… - Lỗi chính tả : HS kh¸c nhËn xÐt . III. Ch÷a bµi : ? Më bµi cã nh÷ng ý nµo ? 1. Chữa lỗi diễn đạt , lập ý . Đọc thân bài của :……………. .Lớp nhận + MB : - g/t đối tượng xÐt - x/định cảm xúc ban đầu . §äc bµi cña :…….. + TB : - Đúng đối tượng nÆng nÒ kÓ , t¶ . ? Khi t¶ , kÓ cÇn chó ý ®iÒu g× ? ( tả : đặc tả1vài chi tiết gîi c¶m xóc ( kh«ng t¶ cô thÓ ) KÓ : Mét kØ niÖm s©u s¾c t×nh c¶m . + KB : 2. Ch÷a lçi chÝnh t¶ , dïng tõ , viÕt c©u . Gv nªu lçi :…………. - Lçi chÝnh t¶ : Gv : Nªu tõ sai - Dïng tõ : Hướng dẫn cách sửa ch«n vïi bao trß ch¬i nèi tiÕc bµn tay chai èc di trïy sù sèng tr¾ng buèt GV : nªu c©u dµi trong bµi :……….. - C©u dµi : Hướng dẫn sửa câu . GV : tr¶ bµi ; HS nhËn bµi Söa lçi IV. Tr¶ bµi : * Củng cố H/dẫn : ( 2p ) GV thu lại bài sau khi HS đã sửa lỗi ; Về nhà viết lại bài . ************************. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> tiÕt 48 :. thµnh ng÷. * Mục tiêu : HS hiểu được đặc điểm về cấu tạo và ý nghĩa của thành ngữ , tăng thêm vốn thµnh ng÷ , cã ý thøc sö dông thµnh ng÷ trong giao tiÕp . * ChuÈn bÞ : GV : Nghiªn cøu SGK – SGV – so¹n bµi ; B¶ng phô ghi VD HS : Học bài cũ , đọc SGK * Néi dung : A.KiÓm tra ( 5p ) - Thế nào là từ đồng ssm ? Cách sử dụng từ đồng âm . - Lµm bµi tËp 2 . B.Bµi míi (38p ) Hoạt động của thầy Hoạt động của trò I .Bµi häc : VD 1 : Lªn th¸c xuèng ghÒnh 1. Thµnh ng÷ : ? X/dÞnh thµnh phÇn cña VD ( lµ 1 tõ , 1 - Lµ mét côm tõ . côm tõ hay mét c©u ) ? Gi¶i thÝch nghÜa cña côm tõ nµy ? ( tr«i næi , phiªu b¹t , lËn ®Ën tr¾c trë ) GV : Cã 4 ch÷ diễn đạt 1ý nghĩa - Cã ý nghÜa hoµn chØnh . h/chØnh . GV : Treo b¶ng phô : ( không thay đổi vị trí được vì giảm nghĩa ? Có thể thay đổi vị trí các từ ; thay hoặc ®i . thªm bít 1 vµi tõ trong côm ®­îc kh«ng ? Kh«ng thªm bít nghĩa cụm từ thay đổi v× sao ? ) ? Có n/xét gì về đặc điểm cấu tạo của cụm - Có cấu tạo cố định . tõ : “ lªn th¸c xuèng gÒnh” ? GV Lµ thµnh ng÷ a. K/ niÖm : SGK . ? ThÕ nµo lµ thµnh ng÷ ? b. NghÜa cña thµnh ng÷ . VD 2 : a, Nhanh nh­ chíp . ( h/động mau lẹ , c/xác ) ? G/thÝch ý nghÜa cña thµnh ng÷ ? - Trùc tiÕp tõ nghÜa ®en cña c¸c tõ t¹o nªn ? NghÜa cña t/ng÷ nµy ®­îc hiÓu trªn c¬ nã . së nµo ? b. Th©n em võa…. B¶y næi … ? X/định thành ngữ trong câu thơ ? ? G/thÝch nghÜ cña thµnh ng÷ nµy ? ( cuộc đời lận đận … ) ? NghÜa cña t/ng÷ nµy ®­îc hiÓu theo c¸ch - Qua phÐp chuyÓn nghÜa . nµo ? VD 3 : Th©n cß lªn th¸c xuèng gÒnh 2. Sö dông thµnh ng÷ : ? Ph©n tÝch cÊu t¹o n/ph¸p cña c©u ? ? Thµnh ng÷ nµy gi÷ v/trß g×? - Lµm vÞ ng÷ ? Sö dông thµnh ng÷ trong c©u cã t/dông - Có tính hình tượng , biểu cảm cao . g× ? II. LuyÖn tËp :. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 1. Bµi tËp 1 : a . Sơn hào hải vị , nem công chả phượng . b. Tø cè v« th©n ; kháe nh­ voi . c . Da mồi tóc sương . 2. Bµi tËp 3 : - Lêi ¨n tiÕng nãi . - Một nắng 2 sương - Ngµy lµnh th¸ng tèt - No c¬m Êm ¸o . - B¸ch chiÕn b¸ch th¾ng . - Sinh c¬ lËp nghiÖp. Gäi HS lªn b¶ng lµm . GV : ch÷a. Bài tập 3 : cách làm tương tự .. C.Cñng cè ( 1p ) - ThÕ nµo lµ thµnh ng÷ ? - C¸ch sö dông thµnh ng÷ ? D.Hướng dẫn ( 1p ) - Về học thuộc phần ghi nhớ . -Lµm bµi tËp 2 ***************************************************. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span>