ài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Chủ đề 1: Từ và cấu tạo từ

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n :……….. Ngµy gi¶ng7A:…….. 7B……... Chủ đề 1:. Tõ vµ cÊu t¹o tõ. A. Mục tiêu chủ đề : Gióp häc sinh : - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ cÊu t¹o tõ. - Củng có và mở rộng kiến thức về cấu tạo từ tiếng Việt, phân biệt từ đơn, từ phøc, tõ ghÐp, tõ l¸y. - RÌn kü n¨ng ph©n lo¹i, kü n¨ng tù cÊu t¹o tõ ,t¹o lËp tõ míi tõ mét tõ gèc . - Gióp häc sinh më réng, tÝch luü vèn tõ vµ lùa chän sö dông tõ khi nãi ,viÕt. B.Phân lượng thời gian : 4 tiÕt C. Tài liệu có liên quan đến chủ đề SGK, S¸ch tham kh¶o ng÷ v¨n 7 D. Néi dung TiÕt 1: Lý thuyÕt chung *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ s¸ch vë cña häc sinh . * Hoạt động 3: Bài mới: 1. Kh¸i niªm vÒ tõ + Từ là đơn vị ngôn ngữ nhỏ nhất dùng để đặt c©u. + Tiếng là đơn vị cấu tạo nên từ . 2.Phân biệt từ đơn, từ phức - Hãy phân biệt từ đơn và từ - Từ đơn là từ chỉ gồm một tiếng . phøc ? Cho vÝ dô minh ho¹ ? VÝ dô: S¸ch , bót ,®iÖn , tr¨ng . . . - Tõ phøc lµ tõ gåm hai hay nhiÒu tiÕng. VÝ dô : s¸ch vë, s¸ch bót, tr¨ng sao ... 2. Kh¸i niÖm tõ ghÐp , tõ l¸y -ThÕ nµo lµ tõ ghÐp ? tõ l¸y ? + Nh÷ng tõ phøc ®­îc t¹o ra b»ng c¸ch ghÐp c¸c Cho vÝ dô? tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa gäi lµ tõ ghÐp . VÝ dô : QuÇn ¸o , cá c©y, hoa l¸ ... + Nh÷ng tõ phøc cã quan hÖ l¸y ©m gi÷a c¸c tiÕng gäi lµ tõ l¸y . VÝ dô : xanh xanh .xinh xinh , long lanh ... *Bµi tËp øng dông: T×m tõ ghÐp , tõ l¸y trong - Häc sinh thùc hiÖn Tõ lµ g× ?. 1 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ®o¹n th¬ sau : §Ñp v« cïng, Tæ quèc ta ¬i ! Rừng cọ, đồi chè, đồng xanh ngào ngạt N¾ng chãi S«ng L«, hß « tiÕng h¸t Chuyến phà dào dạt bến nước Bình Ca. *§¸p ¸n : - Tõ ghÐp: V« cïng, Tæ quèc, S«ng L«, tiÕng h¸t, bến nước, Bình Ca - Tõ l¸y : Ngµo ng¹t, d¹t dµo. Gi¸o viªn kh¸i qu¸t. 3. Khái quát đặc điểm cấu tạo từ tiếng Việt Sơ đồ : Tõ Từ đơn. Tõ phøc. Tõ l¸y Tõ l¸y toµn bé. Tõ l¸y bé phËn. Tõ ghÐp Tõ ghÐp đẳng lập. Tõ ghÐp chÝnh phô. * HĐ 4: Hướng dẫn về nhà: - Nắm vững đặc điểm cấu tạo từ - Bµi tËp : Cho tõ “ ¨n” em h·y t¹o thµnh c¸c tõ ghép và phân thành hai loại từ ghép đẳng lập và từ ghÐp chÝnh phô.. 2 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Ngµy so¹n : 5- 10- 2011 Ngµy gi¶ng7A:…….. 7B…….... TiÕt 2: «n tËp tõ ghÐp. *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ s¸ch vë cña häc sinh. ThÕ nµo lµ tõ ghÐp ? cho vÝ dô? *Hoạt động 3: Bài mới - Tõ ghÐp cã mÊy lo¹i?. - em hãy nêu lại đặc điểm của từ ghÐp chÝnh phô?. - Từ ghép đẳng lập có gì khác so với tõ ghÐp chÝnh phô? Cho vÝ dô?. - NghÜa cña tõ ghÐp chÝnh phô vµ tõ ghép đẳng lập có gì khác nhau?. I.Néi dung kiÕn thøc cÇn n¾m: 1. C¸c lo¹i tõ ghÐp: §¹i bé phËn tõ ghÐp tiÕng ViÖt ®­îc chia lµm hai lo¹i. a)Tõ ghÐp chÝnh phô - Tõ ghÐp chÝnh phô lµ lo¹i tõ ghÐp cã tiÕng chÝnh vµ tiÕng phô bæ xung ý nghÜa cho tiÕng chÝnh. VD: xe đạp  xe: chính, đạp  phô Rau muèng  rau chÝnh, muèng  phô - Trong ghÐp chÝnh phô thuÇn viÖt, tiÕng chính đứng trước, tiếng phụ đứng sau. VD: m¸y bay, xe bß, cò rÝch. b) Từ ghép đẳng lập - Từ ghép đẳng lập có các tiếng bình đẳng với nhau về mặt ngữ pháp. VD: QuÇn ¸o, nhµ cöa, ©u lo. - TrËt tù gi÷a c¸c tiÕng trong tõ ghÐp đẳng lập có thể đổi chỗ cho nhau(VD: QuÇn ¸o, nhµ cöa, ©u lo. Có thể đổi thành áo quần, cửa nhà, lo âu) nh­ng kh«ng ph¶i lµ phæ biÕn. - Các tiếng trong từ ghép đẳng lập phải cïng ph¹m trï tõ lo¹i. VD: cïng ph¹m trï danh tõ: nhµ cöa, tr©u bß, bµn ghÕ Cùng phạm trù động từ: ăn uống, đi đứng, tắm giặt 2. NghÜa cña tõ ghÐp * Tõ ghÐp chÝnh phô cã tÝnh chÊt ph©n nghÜa. NghÜa cña tõ nghÐp chÝnh phô hÑp h¬n nghÜa cña tiÕng chÝnh 3 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> VD: c¸ thu lµ chØ mét loµi c¸ ( nghÜa hÑp h¬n nghÜa cña c¸) *Từ ghép đẳng lập có tính chất hợp HS ph©n lo¹i nghĩa. Nhgiã của từ ghép đẳng lập khái qu¸t h¬n nghÜa c¸c tiÕng t¹o nªn nã VD: nghÜa cña tõ nhµ cöa kh¸i qu¸t h¬n nghÜa cña nhµ vµ cöa II. LuyÖn tËp: *Bµi 1: Em h·y ph©n lo¹i c¸c tõ ghÐp sau ®©y theo cÊu t¹o cña chóng: èm yÕu, xe lăn, tốt đẹp, kỉ vật, xăng dầu, rắn giun, binh lÝnh, nói non, xem bãi, c¸ lãc, vui tươi, bánh cuốn, cơm nước, xe ngựa, dưa - Em hãy lần lượt đổi trật tự các tiếng gang, non sông, cấp bậc, rau muống… trong mçi tõ. Nh÷ng tõ nghÜa kh«ng - Tõ ghÐp chÝnh phô: xe l¨n, r¾n giun, đổi và nghe xuôi tai là những từ có xem bãi, c¸ lãc, b¸nh cuèn, xe ngùa, d­a thể đổi được trật tự gang, rau muèng - Từ ghép đẳng lập: ốm yếu, tốt đẹp, xăng dầu, binh lính, núi non, vui tươi, cơm nước, non sông, cấp bậc. * bµi 2: Trong c¸c tõ ghÐp sau ®©y: tướng tá, ăn nói, đi đứng, binh lính, giang sơn, ăn uống, đất nước, quần áo, vui tươi, * HĐ 4: Hướng dẫn về nhà: sửa chữa, chờ đợi, hát hò, từ nào có thể đổi trật tự các tiếng? Vì sao? VD các từ: áo quần, tươi vui, đợi chờ, hò h¸t. - ¤n tËp c¸c kiÕn thøc vÒ tõ ghÐp + Kh¸i niÖm + C¸c lo¹i tõ ghÐp + NghÜa cña tõ ghÐp - Viết một đoạn văn với chủ đề học tậpchỉ ra những từ ghép và phân loại từ ghép trong đoạn văn đó.. 4 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Ngµy so¹n : 12- 10- 2011 Ngµy gi¶ng7A:…….. 7B…….... TiÕt 3: «n tËp tõ l¸y. *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ s¸ch vë cña häc sinh. ThÕ nµo lµ tõ l¸y ? cho vÝ dô? *Hoạt động 3: Bài mới I. Néi dung kiÕn thøc cÇn n¾m 1. C¸c lo¹i tõ l¸y - Từ láy có mấy loại? đặc điểm a. Từ láy toàn bộ cña tõng lo¹i? cho vÝ dô cô thÓ? - Tõ l¸y toµn bé ®­îc t¹o thµnh b»ng c¸ch l¸y l¹i tiÕng gèc VD: róc rách, đùng đùng, xanh xanh. - §Ó cã sù hµi hoµ vÒ ©m ®iÖu, tiÕng l¸y l¹i tiếng gốc có sự thay đổi về thanh điệu hoặc phô ©m cuèi. VD: tr¾ng tr¾ng  tr¨ng tr¾ng khÏ khÏ  khe khÏ nượp nượp  nườm nượp b. Tõ l¸y bé phËn - Tõ l¸y bé phËn lµ tõ l¸y cã sù lÆp l¹i phô ©m ®Çu hoÆc lÆp l¹i phÇn vÇn. VD: gå ghÒ, ng«ng nghªnh, mï mê, vªnh v¸o L¾t nh¾t, lØnh kØnh, cµu nhµu, co ro. 2. NghÜa cña tõ l¸y - Trong tõ l¸y toµn bé nghÜa cña a. NghÜa cña tõ l¸y toµn bé cã nh÷ng s¾c th¸i nã cã nh÷ng s¾c th¸i g× so víi nghÜa sau so víi nghÜa cña tiÕng gèc: tiÕng gèc? - Nghĩa giảm nhẹ VD: đo đỏ, xanh xanh, khe khÏ. - Nghĩa nhấn mạnh, tăng cường. VD: mây mÈy, th¨m th¼m. - NghÜa liªn tôc. VD: l¾c c¾c, gâ gâ, gËt gËt. b. NghÜa cña tõ l¸y bé phËn cã s¾c th¸i riªng - So s¸nh nghÜa cña tõ l¸y bé so víi tiÕng gèc phËn so víi tiÕng gèc? VD : khê kh¸c víi khê kh¹o, dÔ kh¸c víi dÔ d·i, tèi kh¸c víi tèi t¨m… - NghÜa thu hÑp: xanh kh¸c víi xanh xao, l¹nh kh¸c víi l¹nh lïng - Một số vần và âm đàu trong từ láy có giá trị ng÷ nghÜa 5 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> - HS tù ph¸t hiÖn vµ ph©n lo¹i - GV nhËn xÐt, bæ xung - HS t×m tõ ghÐp theo mÉu. - ViÕt theo yªu cÇu- tr×nh bµy trước lớp. Ngµy so¹n : 17- 10- 2011 Ngµy gi¶ng7A:…….. 7B…….... + VÇn um thÓ hiÖn tr¹ng th¸i thu hÑp: chóm chÝm, tóm tôm. + Vần ấp diễn tả trạng thái không ổn định: thËp thß, mÊp m«, gËp ghÒnh. + ¢m ®Çu tr diÔn t¶ tr¹ng th¸i kh«ng hµi hoµ, ªm dÞu: tr»n träc, tróc tr¾c, trÖu tr¹o. II. LuyÖn tËp Bµi 1:Em h·y t×m nh÷ng tõ l¸y cã trong v¨n b¶n cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª cña tác giả Khánh Hoài? Phân loại các từ láy đã t×m ®­îc? Bµi 2: H·y t×m c¸c tõ l¸y cã vÇn Êp vµ vÇn um ë tiÕng ®Çu MÉu: HÊp tÊp, xum xuª… Bài 3: Viết một đoạn văn trong đó có sử dụng Ýt nhÊt hai tõ l¸y.. TiÕt 4: LuyÖn tËp. *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: KiÓm tra sù chuÈn bÞ s¸ch vë cña häc sinh. Tõ ghÐp vµ tõ l¸y cã ®iÓm g× gièng vµ kh¸c nhau? *Hoạt động 3: Bài mới: Luyện tập 1. Bµi tËp 1: Cho ®o¹n trÝch sau : “ ít lâu sau, Âu Cơ có mang, đến kỳ sinh, chuyện thật lạ, nàng sinh ra một bọc trăm trứng, trăm trứng nở ra một trăm người con hồng hào, đẹp đẽ lạ thường. §µn con kh«ng cÇn bó mím mµ tù lín nhanh nh­ thæi, mÆt mòi kh«i ng«, tuÊn tó, khoÎ m¹nh nh­ thÇn .” a, §o¹n v¨n trÝch trong v¨n b¶n nµo ? b, Căn cứ vào đặc điểm cấu tạo từ, em hãy phân loại từ? c, C¸c tæ hîp ng«n ng÷ :MÆt mòi, tr¨m trøng cã ph¶i lµ tõ l¸y kh«ng ?V× sao? - §¸p ¸n : a, §o¹n v¨n trÝch trong v¨n b¶n “Con Rång Ch¸u Tiªn” b, C¸c tõ trong ®o¹n v¨n ®­îc ph©n lo¹i nh­ sau : Từ đơn Tõ phøc Tõ ghÐp Tõ l¸y ít, lâu ,sau, có, mang Âu Cơ, lạ thường, hång hµo, tuÊn tó, đến, kỳ sinh, chuyện, bú mớm, thËt l¹, nµng, sinh, ra, 6 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> mét, c¸i, bäc, në, ra, mÆt mòi ,kh«i ng«, khoÎ đẹp đẽ. người, con m¹nh c, C¸c tõ : mÆt mòi, tr¨m trøng kh«ng ph¶i lµ tõ l¸y mÆc dï cã sù gièng nhau vÒ phô ©m ®Çu cña hai tiÕng nh­ng ®©y chØ lµ sù ngÉu nhiªn. - Tõ “mÆt mòi ”®­îc cÊu t¹o b»ng c¸ch ghÐp hai tiÕng cã nghÜa mÆt +mòi dùng để chỉ vẻ mặt nói chung. - Tõ “tr¨m trøng” lµ mét tæ hîp tõ gåm hai tõ : + “tr¨m” lµ sè tõ, “trøng”lµ danh tõ + “tr¨m trøng” lµ mét côm danh tõ 2.Bài tập 2 :Cho các từ dưới đây, em hãy tách riêng các từ láy ? Đất đai, cây cỏ, ruộng rẫy, vuông vắn, bao bọc, ngay ngắn, cười cợt, tướng tá, thướt tha, thẫn thờ, trong trắng, tội lỗi, bâng khuâng, mồ mả, đón đợi ấm áp, tốt tươi, thơm thảo, thơm tho. §¸p ¸n : - Các từ láy là : Vuông vắn, ngay ngắn, thướt tha, thẫn thờ, bâng khu©ng, Êm ¸p,th¬m tho. 3.Bài tập 3 : Cho các từ đơn : xanh, trắng, vàng . a, Em h·y t¹o c¸c tõ l¸y vµ tõ ghÐp ? b,T×m nh÷ng c©u th¬ cã c¸c tõ : xanh, tr¾ng, vµng ? c, Trong c¸c c©u th¬ sau tõ “ xanh” ®­îc dïng víi chøc vô g× ? “ Mäc gi÷a dßng s«ng xanh Mét b«ng hoa tÝm biÕc” (Mïa xu©n nho nhá –Thanh H¶i) “Tr©u vÒ xanh l¹i Th¸i B×nh Nứa mai gài chặt mối tình ngược xuôi” ( ViÖt B¾c –Tè h÷u) + §¸p ¸n: a, Từ đơn Từ láy Tõ ghÐp xanh xanh xanh, xanh xao xanh biÕc, xanh ng¾t, xanh non, xanh thẫm, xanh rì, xanh mướt, xanh rờn. Tr¾ng tr¨ng tr¾ng, Tr¾ng trong, tr¾ng nân, tr¾ng hång, tr¾ng tinh, tr¾ng hÕu, tr¾ng phau, tr¾ng xo¸, tr¾ng d·, tr¾ng bãng. vµng vµng vµng, vµng vät vàng tươi, vàng mới, vàng xuộm, vàng mượt, vàng giòn, vàng kim, vàng nhạt, vµng rùc, vµng ®Ëm. b, + C¸c c©u th¬ cã tõ “xanh”: - Cá non xanh tËn tr©n trêi. (“TruyÖn KiÒu”- NguyÔn Du) - Rừng cọ, đồi trè, đồng xanh ngào ngạt. (“ Ta đi tới” Tố Hữu) - Đừng xanh như lá, bạc như vôi. (“ Mời Trầu”- Hồ Xuân Hương) Tre xanh xanh tù bao giê Chuyện ngày xưa đã có bờ tre xanh (TreVÖt Nam – NguyÔn Duy) Sóng cỏ xanh tươi gợn tới trời Bao cô thôn nữ hát trên đồi. ( Mùa xuân chín – Hàn Mạc Tử) 7 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> + C¸c c©u th¬ cã tõ tr¾ng: Cá non xanh gîn ch©n trêi Cµnh lª tr¾ng ®iÓm mét vµi b«ng hoa (TruyÖn KiÒu – NguyÔn Du) ChÞ Êy n¨m nay cßn g¸nh thãc Däc bê s«ng tr¾ng n¾ng chang chang (Mïa xu©n chÝn –Hµn M¹c Tö) Th©n em võa tr¾ng l¹i võa trßn Ba chìm bảy nổi với nước non ( Bánh trôi nước- Hồ Xuân Hương) Gạo đem vào giã bao đau đớn G¹o gi· song råi tr¾ng tùa b«ng (Nghe tiÕng gi· g¹o - Hå ChÝ Minh) + C¸c c©u th¬ cã tõ vµng : ...Nh­ con chim chÝch nh¶y trªn ®­êng vµng ( Lượm- Tố Hữu) Giät giät må h«i r¬i Trªn m¸ anh vµng nghÖ (Cá nước- Tố Hữu) Vườn râm dậy tiếng ve ngân Bắp dây vàng hạt đầy sân nắng đào (Khi con tu hó- Tè H÷u) Anh ®i t×m giÆc,t«i t×m anh Người lính trường trinh áo mong manh Mỗi bước, vàng theo đồng lúa chín L­u vui tõng m¸i nøa nhµ tranh (Lªn T©y B¾c- Tè H÷u) c, Chøc vô ng÷ ph¸p cña tõ “xanh”. -Trong c©u “Tr©uvÒ xanh l¹i Th¸i B×nh” tõ “xanh”lµm vÞ ng÷. - Trong câu “Mọc giữa dòng sông xanh”từ “xanh” làm định ngữ . 4.Bµi tËp 4: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n t¶ c¶nh thiªn nhiªn mµ em yªu thÝch . H·y ph©n loại từ đơn, từ ghép, từ láy trong đoạn văn. * Hoạt động 4: HDVN : - Hoµn thiÖn bµi tËp 4 - ¤n tËp v¨n biÓu c¶m.. 8 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> Ngµy so¹n :……….. Ngµy gi¶ng7A:…….. 7B……... Chủ đề 2: rèn kỹ năng làm bài vă biểu cảm A. Mục tiêu chủ đề : Gióp häc sinh : - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m. - Cñng cè vµ rÌn kü n¨ng lµm bµi v¨n biÓu c¶m. Gióp c¸c em ph©n biÖt v¨n biÓu c¶m kh¸c v¨n miªu t¶, v¨n kÓ chuyÖn. - Giáo dục tư tưởng nhân văn: lòng yêu con người, yêu thiên nhiên, yêu loài vật xung quanh m×nh. B.Phân lượng thời gian : 5 tiÕt C. Tài liệu có liên quan đến chủ đề SGK, S¸ch tham kh¶o ng÷ v¨n 7 D. Néi dung TiÕt 5: Lý thuyÕt chung vÒ v¨n biÓu c¶m *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: Thế nào là văn biểu cảm? cho một ví dụ về đề văn biểu cảm? * Hoạt động 3: Bài mới:. - Häc sinh nh¾c l¹i kh¸i niÖm vÒ v¨n biÓu c¶m?. - Nêu các đặc điểm của văn biểu c¶m?. I. Néi dung kiÕn thøc: 1.ThÕ nµo lµ v¨n biÓu c¶m? - V¨n biÓu c¶m lµ v¨n b¶n viÕt ra nh»m biÓu đạt tình cảm, cảm xúc, sự đánh giá của con người đối với thế giới xung quanh và khêu gợi lòng đồng cảm nơi người đọc. - v¨n biÓu c¶m cßn gäi lµ v¨n b¶n tr÷ t×nh; bao gåm c¸c thÓ lo¹i v¨n häc nh­ th¬ trò t×nh, ca dao tr÷ t×nh, tuú bót… - Tình cảm trong văn biểu cảm thường là những tình cảm đẹp, thấm nhuần tư tưởng nhân văn như yêu con người, yêu thiên nhiên yêu tổ quốc, ghét những thói tầm thường đọc ¸c…. 2. §Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m: - V¨n b¶n biÓu c¶m chñ yÕu tËp trung vµo việc thể hiện tình cảm của con người.Đó là nh÷ng t×nh c¶m ch©n thôc n¶y sinh tõ cuéc 9 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> sèngvèn rÊt ®a d¹ng vµ phong phó cña con ngườiđã được nâng lên thành những tình cảm cao đẹp. - Văn biểu cảm dễ tạo nên sự đồng cảm giữa con người với con người Chẳng hạn như đến với ca dao Việt Nam, ta bắt gặp thế giới tinh thần của người lao động víi nh÷ng khóc ca tr÷ t×nh th¾m thiÕt ca ngîi tình cảm gia đình, tình yêu quê hương đất nước, tình yêu lứa đôi tình yêu lao động… thái độ mỉa mai, phẫn nộ trước cái ác, cái xÊu trong x· héi - Văn biểu cảm có những phương - Phương thức biểu hiện: có hai phương thức thứ biểu đạt nào? + BiÓu c¶m trùc tiÕp: b»ng nh÷ng tõ ng÷ - ThÕ nµo lµ biÓu c¶m trùc tiÕp? trùc tiÕp gîi ra t×nh c¶m - ThÕ nµo lµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp? + BiÓu c¶m gi¸n tiÕp: th«ng qua miªu t¶ một hình ảnh, kể một câu chuyện nào đó để kh¬i gîi t×nh c¶m. - Nh­ vËy khi viÕt v¨n biÓu c¶m cÇn vËn dông v¨n tù sù vµ v¨n miªu t¶. II. Luyªn tËp Bài 1:Những trường hợp sau đây trường hợp - Häc sinh lªn b¶ng lùa chän? nµo cÇn sö dông v¨n biÓu c¶m ? ( b, d, e) a) Giới thiệu về ngôi trường của mình. b) Lời từ biệt khi chia tay với trường cũ. c) B¶n th«ng b¸o vÒ kÕ ho¹ch tæ chøc lÔ khai gi¶ng n¨m häc míi d) Nỗi niềm cảm xúc trước khi vào năm häc míi e) Lòng biết ơn đối với công lao của cha mÑ f) Kể lại kỉ niêm về người cha - Học sinh đọc thuộc lòngvà xác Bài 2. Đọc lại các chùm bài ca dao- dân ca định? trong chương trình ngữ văn7( Bài3, bài 4)xác định phương thức biểu hiện ở từng câu ca dao( Trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp). Bài 3: Cho đề văn biểu cảm sau: Lêi chµo t¹m biÖt khi xa quª. Có thể kết hợp những phương thức biểu đạt nµo cho v¨n b¶n biÓu c¶m nµy?  KÕt hîp gi÷a biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp. * Hoạt động 4: HDVN - ¤n kiÕn thøc chung vÒ v¨n biÓu c¶m - Sưu tầm các đề văn biểu cảm.. 10 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Tiết 6: Tìm hiểu đề, tìm ý cho bài văn biểu cảm *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: Thế nào là văn biểu cảm? cho một ví dụ về đề văn biểu cảm? * Hoạt động 3: Bài mới:. - Em cã nhËn xÐt g× vÒ cÊu tróc đề văn biểu cảm? - Em cho ví dụ về 1 đề văn biểu c¶m? - Có trường hợp đề văn biểu c¶m kh¸c kh«ng? Cho VD. - Nêu lại các bước làm bài văn biÓu c¶m?. - Nh÷ng yªu cÇu vÒ bè côc?. - Nêu tầm quan trọng của bước 3?. 1. §Ò v¨n biÓu c¶m: - cấu trúc đề văn biểu cảm thường ngắn gọn, rõ ràng, nêu ra đối tượng biểu cảm và định hướng tình cảm. - Có trường hợp, đối tượng biểu cảm và định hướng tình cảm được tách bạch rạch ròi VD: Cảm nghĩ về dòng sông quê hương + Đối tượng biểu cảm là dòng sông quê hương +Định hướng tình cảm là cảm nghĩ - Cũng có trường hợp, đề văn biểu cảm chỉ nêu chung, buộc người viết phải tự xác định đối tượng biểu cảm và định hướng tình cảm VD: C¸nh diÒu tuæi th¬-> T×nh yªu nçi nhí dµnh cho mét h×nh ¶nh quen thuéc g¾n bã víi bao kí ức tuổi thơ; qua đó gửi gắm ước mơ hoµi b·o. 2.C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m Bước 1: Xác định yêu cầu của đề và tìm ý: Phải căn cứ vào các từ ngữ và cấu trúc của đề bài để xác định nội dung, tư tưởng, tình cảm mà văn bản sẽ viết cần phải hướng tới.Từ đó đặt câu hỏi để tìm ý - Nội dung văn bản sẽ nói về điều gì? qua đó cần bộc lộ thái độ, tình cảm gì? Bước2:Xây dựng bố cục( dàn bài) - Bè côc cña v¨n b¶n biÓu c¶m còng bao gåm ba phÇn: MB, TB, KB. - Tuy nhiên, việc sắp xếp ý để tạo thành một bè côc hoµn chØnh phô thuéc vµo m¹ch c¶m xúc người viết, không thể máy móc áp đặt một kiÓu nµo. Nh­ng dï sao phÇn MB vµ KB còng thường là những câu văn nêu cảm nhận chung cã tÝnh kh¸i qu¸t. Bước3: Hoàn thành bài văn - Đây là bước quan trọng - Cần phải biết kết hợp các phương thức biểu đạt 11 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> - HS ra đề theo yêu cầu?. HS lËp dµn ý- Tr×nh bµy trong nhóm, trình bày trước lớp - GV nhËn xÐt, bæ xung. * Hoạt động 4: HDVN. - Biết sử dụng các biện pháp nghệ thuật đặc s¾c( so s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸…) - C©u v¨n ph¶i cã sù biÕn ho¸ linh ho¹t - Lêi v¨n ph¶i cã c¶m xóc víi vèn tõ ng÷ giµu h×nh ¶nh, giµu søc gîi c¶m. Bước4: Kiểm tra lại để sửa lỗi * Bµi tËp a. Ra hai đề văn biểu cảm và xác định rõ đối tượng biểu cảm, định hướng tình cảm. b.Bạn Nam đã tìm ý cho đề văn Lời chào tạm biÖt khi xa quª vµ s¾p xÕp tr×nh tù c¸c ý nh­ sau: (1) Nêu lí do để có cảm xúc (2) Kể những kỉ niệm gắn bó với quê hương (3) Giới thiệu những người thân ở quê mình. (4) Miªu t¶ h×nh ¶nh lµng quª khi chia tay. (5) Nỗi nhớ nhung, xúc động, khao khát muốn ë l¹i quª. (6) Lêi chia tay vµ hÑn gÆp l¹i. Theo em, việc tìm ý và sắp xếp ý như vậy đã đạt yêu cầu chưa? nói rõ ý kiến của em. c. Lập dàn ý cho đề văn ở bài tập 2. Yªu cÇu 3 phÇn: Më bµi Th©n bµi KÕt bµi - Viết bài hoàn chỉnh đề văn ở bài tập 2. 12 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngµy so¹n:15-11-2011 Ngµy gi¶ng:7A…….. 7B…….. Tiết 7: Luyện đề *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: Tr×nh bµy bµi viÕt ë nhµ? * Hoạt động 3: Bài mới: - GV đọc đề, chép lên bảng. - Yªu cÇu: Néi dung? H×nh thøc. HS th¶o luËn nhãm, lËp dµn ý? §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. I- §Ò bµi Cảm nghĩ về người thân II_ Yªu cÇu: 1, Néi dung Nªu ®­îc c¶m xóc, suy nghÜ ch©n thµnh, s©u s¾c về 1 người thân yêu đối với mình 2, H×nh thøc: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. - VËn dông lý thuyÕt vµo bµi viÕt : Tù sù, miªu t¶ làm phương tiện, làm cơ sở cho phát biểu cảm nghÜ - Vận dụng 4 cách lập ý đã học - VËn dông c¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp - Chó ý lùa chän tõ ng÷ biÓu c¶m cao III. Dµn ý 1. Më bµi - Giíi thiÖu vÒ ngêi th©n cña m×nh: cã thÓ qua một sự việc nào đó để lại cho em ấn tượng sâu s¾c. 2. Th©n bµi: - Dùng l¹i ch©n dung vµ nh÷ng nÐt dÔ nhí vÒ nh©n vËt - Miªu t¶ nh÷ng chi tiÕt ngo¹i h×nh tiªu biÓu, gîi c¶m xóc cho b¶n th©n. - KÓ chuyÖn cã thÓ vÒ qu¸ khø, hiÖn t¹i hoÆc những tình huống tương lai về ngời thân mà để lại trong em những tình cảm xúc động nhất - Nh÷ng ®iÓm cÇn häc tËp: tÝnh c¸ch, lêi d¹y, viÖc tèt….. 3. KÕt bµi: - ấn tượng chung của em về người thân( những tình cảm để lại trong em) -> Yªu quý, kÝnh träng, tin yªu. IV.ViÕt bµi 13 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - HS viÕt ®o¹n më bµi? Tr×nh * §o¹n më bµi: T«i l¹i kÓ chuyÖn víi c¸c b¹n vÒ mÑ cña t«i. Cø bày trước lớp( 2 HS) mçi ngµy, cø mçi n¨m, t«i lín lªn, t«i l¹i nhËn ra ë mÑ nh÷ng t×nh c¶m b×nh dÞ mµ s¸ng ngêi. T«i nghÜ ch¾c mÑ c¸c b¹n còng vËy th«i. Nh÷ng c©u chuyện về các mẹ- nhất là chuyện yêu thương con người- mỗi mẹ có cách biểu hiện khác nhau. *Họạt động 4 :HDVN :. Ngµy so¹n: 22-11-2011 Ngµy gi¶ng: 7A……… 7B………. ¤n v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ngêi - Häc bµi - Đọc tham khảo các bài văn mẫu để học tập - ViÕt bµi hoµn chØnh. Tiết 8 : luyện đề. *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: Trình bày bài viết biểu cảm về người thân? * Hoạt động 3: Bài mới: - GV đọc đề, chép lên bảng. - Yªu cÇu: Néi dung? H×nh thøc. HS th¶o luËn nhãm, lËp dµn ý? §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy. I- §Ò bµi Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ con vËt nu«i mµ em yªu thÝch II_ Yªu cÇu: 1, Néi dung Nªu ®­îc c¶m xóc, suy nghÜ ch©n thµnh, s©u s¾c vÒ con vËt nu«i mµ m×nh yªu thÝch. 2, H×nh thøc: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. - VËn dông lý thuyÕt vµo bµi viÕt : Tù sù, miªu tả làm phương tiện, làm cơ sở cho phát biểu c¶m nghÜ - Vận dụng 4 cách lập ý đã học - VËn dông c¸ch biÓu c¶m trùc tiÕp vµ gi¸n tiÕp - Chó ý lùa chän tõ ng÷ biÓu c¶m cao III. Dµn ý 1. Më bµi - Giíi thiÖu vÒ con vËt nu«i cã thÓ qua mét sù việc nào đó để lại cho em ấn tượng sâu sắc. 14 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> 2. Th©n bµi: - Miªu t¶ h×nh d¸ng cña con vËt, nh÷ng chi tiÕt tiªu biÓu gîi c¶m xóc cho b¶n th©n. - Những tập tính đáng yêu của con vật - KÓ chuyÖn cã thÓ vÒ qu¸ khø, hiÖn t¹i hoÆc những tình huống tương lai về con vật mà để lại trong em những tình cảm xúc động nhất 3. KÕt bµi - ấn tượng chung của em về con vật( những tình cảm để lại trong em). - HS viÕt ®o¹n më bµi? Tr×nh bày trước lớp( 2 HS). *Họạt động 4 :HDVN :. Ngµy so¹n: 29-11-2011 Ngµy gi¶ng: 7A……… 7B………. IV.ViÕt bµi * §o¹n më bµi: Cuộc sống của mỗi con người sẽ tẻ nhạt biết bao nhiªu, nÕu bªn c¹nh ta kh«ng cã nh÷ng người bạn nhỏ, dễ thương: có thể là một chú chã, mét chó thá, mét chó chim…hay mét chó mèo xinh xắn. tôi đã có một bạn nhỏ như thế. Chú mèo Tam Thể của gia đình do bố tôi mua vÒ. - ¤n v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc - §äc tham kh¶o c¸c bµi v¨n mÉu - ViÕt bµi hoµn chØnh. Tiết 9 : luyện đề. *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: Tr×nh bµy bµi viÕt biÓu c¶m vÒ vËt nu«i? * Hoạt động 3: Bài mới: - GV đọc đề, chép lên bảng. - Yªu cÇu: Néi dung? H×nh thøc. I- §Ò bµi Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm C¶nh khuya cña Hå ChÝ Minh II_ Yªu cÇu: 1, Néi dung 15 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> Nªu ®­îc c¶m xóc, suy nghÜ ch©n thµnh, s©u s¾c vÒ t¸c phÈm C¶nh khuya cña Hå ChÝ Minh 2, H×nh thøc: Ph¸t biÓu c¶m nghÜvÒ t¸c phÈm v¨n häc - CÇn cã kiÕn thøc vÒ bµi th¬: néi dung, nghÖ thuËt, hoµn c¶nh s¸ng t¸c….. III. Dµn ý 1. Më bµi - Giíi thiÖu vÒ t¸c gi¶, t¸c phÈm, hoµn c¶nh tiÕp HS th¶o luËn nhãm, lËp dµn ý? xóc víi t¸c phÈm. §¹i diÖn c¸c nhãm tr×nh bµy 2. Th©n bµi: - cảm xúc về đêm trăng ở chiến khu Việt Bắc - Cảm xúc về vẻ đẹp của ngôn ngữ, hình ảnh th¬ - c¶m xóc vÒ t©m hån yªu thiªn nhiªn cña B¸c - Cảm xúc về tấm lòng yêu nước sâu sắc của B¸c * Cần có những tưởng tượng và liên tưởng phù hợp: tưởng tượng đêm trăng ở chiến khu, tiếng suối qua các hình ảnh thơ….liên tưởng đến h×nh ¶nh tr¨ng rõng, tiÕng h¸t tõ xa väng vÒ. Suy ngẫm về lãnh tụ vĩ đại của dân tộc. 3. KÕt bµi - ấn tượng chung về bài thơ IV.ViÕt bµi * §o¹n më bµi: Chủ Tịch Hồ Chí Minh- vị lãnh tụ vĩ đại của - HS viÕt ®o¹n më bµi, kÕt bµi? d©n téc ViÖt Nam, lµ danh nh©n v¨n ho¸ thÕ Trình bày trước lớp( 2 HS) giới. Đồng thời Người còn là nhà thơ lớn, thơ cña B¸c lu«n cã sù giao hoµ gi÷a t×nh yªu thiªn nhiên và lòng yêu nước.thật cảm động khi chóng ta võa ®­îc häc t¸c phÈm C¶nh khuya của người…. * §o¹n kÕt bµi: C¶nh tr¨ng rõng ë chiÕn khu ViÖt B¾c n¨m Êy vẫn còn chiếu sáng mãi, chiếu sáng đất trời Việt Nam, chiếu sáng mỗi tâm hồn người dân ViÖt Nam.TiÕng su«i trong n¨m Êy cßn vang vọng mãi đến muôn đời. *Họạt động 4 :HDVN : - ¤n v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc - §äc tham kh¶o c¸c bµi v¨n mÉu - ViÕt bµi hoµn chØnh. 16 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> Ngµy so¹n :……….. Ngµy gi¶ng7A:…….. 7B……... Chủ đề 3 : một số biện pháp nghệ thuật tu từ trong. th¬ v¨n. A. Mục tiêu chủ đề : Gióp häc sinh : - HÖ thèng ho¸ kiÕn thøc vÒ mét sè biÖn ph¸p nghÖ thuËt tu tõ - Cñng cè vµ rÌn kü n¨ng sö dông c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt tu tõ trong khi nãi vµ viÕt. - Gi¸o dôc häc sinh yªu thÝch bé m«n v¨n häc B.Phân lượng thời gian : 4 tiÕt C. Tài liệu có liên quan đến chủ đề SGK, S¸ch tham kh¶o ng÷ v¨n 7 D. Néi dung Tiết 10: ôn tập các biện pháp tu từ đã học *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: §äc mét c©u v¨n hoÆc c©u th¬ cã sö dông biÖn ph¸p so s¸nh? * Hoạt động 3: Bài mới: a. ThÕ nµo lµ phÐp so s¸nh ? Cã mÊy kiÓu so s¸nh ? Cho vÝ dô ? b.T×m c¸c c©u th¬ cã h×nh ¶nh so s¸nh trong bµi “ Quª hương” của Đỗ Trung Quân? Ph©n tÝch mét h×nh ¶nh mµ em thó vÞ nhÊt? Häc sinh tù lÊy vÝ dô. *Bµi tËp c¬ b¶n: 1.Bµi 1: Tr¶ lêi: a.So sánh là đối chiếu sự vật này với sự vật khác có nét tương đồng . - Cã hai kiÓu so s¸nh lµ : + So s¸nh ngang b»ng : Nh­, tùa nh­, lµ, … + So s¸nh kh«ng ngang b»ng : Ch¼ng b»ng, h¬n, h¬n lµ… b. c¸c c©u th¬ cã h×nh ¶nh so s¸nh trong bµi “Quê hương” của Đỗ Trung Quân là: Quê hương là chùm khế ngọt, Cho con trÌo h¸i mçi ngµy. Quê hương là đường đi học, Con về rợp bướm vàng bay. Quê hương là con diều biếc, Tuổi thơ con thả trên đồng. 17 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Quê hương là con đò nhỏ, Êm đềm khua nước ven sông. Quê hương là cầu tre nhỏ, MÑ vÒ nãn l¸ nghiªng che… a. Nh©n ho¸ lµ g×? Cã mÊy 2.Bµi tËp 2 : kiÓu nh©n ho¸? Cho vÝ dô? Tr¶ lêi : a. Nh©n ho¸ lµ gäi hoÆc t¶ con vËt, c©y cèi, đồ vật,…bằng những từ ngữ vốn được dùng để gọi hoặc tả con người .Phép nhân hoá làm cho thế giới loài vật trở nên gần gũi với con người hoÆc biÓu thÞ ®­îc suy nghÜ t×nh c¶m cña con người. + Có ba kiểu nhân hoá thường gặp là : - Dùng những từ vốn gọi người để gäi vËt §o¹n v¨n mÉu : - Dùng những từ vốn chỉ hoạt động, §ªm r»m, ¸nh tr¨ng tr¶i tính chất của người để chỉ hoạt khắp mái nhà, vườn cây, ngõ động, tính chất của vật. xãm. tr¨ng trßn vµnh v¹nh, l¬ - Trß chuyÖn, x­ng h« víi vËt nh­ löng trªn bÇu trêi xanh. Tr¨ng đối với người. lung linh, s¸ng ngêi ch¶y trµn 3. Bài tập 3: Xác định biện pháp tu từ trong trên sân, ánh trăng vạch từng kẽ các ví dụ dưới đây? Gạch chân dưới các hình l¸ t×m nh÷ng qu¶ hång chÝn ¶nh tu tõ. mọng trong vườn. Gió thu thì a. Lúa đã chen vai đứng cả dậy. b. Sóng vÉn thøc vui míi giµnh mét nöa thµo, vuèt ve, m¬n man hµng Nên bâng khuâng sương biếc nhớ người đi . c©y, ngän cá. Tr¨ng ®uæi nhau ( Tè H÷u) lo¹t so¹t, lo¹t so¹t trªn bê rµo ruối. Dải ngân hà như dòng sữa c. Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu . Tr¶ lêi : v¾t ngang bÇu trêi. Nh÷ng v× a. PhÐp tu tõ nh©n ho¸: sao s¸ng lÊp l¸nh. Ngåi ng¾m Lúa chen vai đứng dậy. tr¨ng sao, chÞ em t«i khÏ h¸t : b. PhÐp tu tõ nh©n ho¸ : “Th»ng Cuéi ngåi gèc c©y Sóng vÉn thøc. ®a…”. Bao nhiªu kØ miÖm tuæi Sương biếc bâng khuâng, nhớ người đi . th¬ ïa dËy trong lßng. TiÕng c. PhÐp tu tõ so s¸nh : chu«ng chïa ng©n nga, tiÕng dÕ Tấc đất – tấc vàng kªu r¶ rÝch, tiÕng l¸ reo xµo x¹c Bµi tËp 4: ViÕt mét ®o¹n v¨n ng¾n tõ 8-12 c©u ... C¸i ©m thanh th©n thuéc Êy giữa đêm trăng rằm sáng tỏ làm tả cảnh đẹp một đêm trăng, qua đó diễn tả tình yêu quê hương. Đoạn văn có sử dụng từ láy, cho t«i båi håi kh«n kÓ. Quª tÝnh tõ chØ mÇu s¾c vµ biÖn ph¸p tu tõ so s¸nh, hương, tôi yêu biết mấy những nh©n ho¸. đêm trăng đồng quê. *Hoạt động4: HDVN. - ¤n tËp vÒ phÐp tu tõ Èn dô vµ ho¸n dô , nªu sù kh¸c nhau gi÷a so s¸nh vµ Èn dô,Èn dô vµ ho¸n dô. 18 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> Ngµy so¹n :……….. Ngµy gi¶ng7A:…….. 7B……... Tiết 11: ôn tập về các phép tu từ đã học (tiÕp theo) *Hoạt động 1: Tổ chức: SÜ sè: 7A : 7B : * Hoạt động 2: Kiểm tra: ChØ râ c¸c h×nh ¶nh so s¸nh vµ nh©n ho¸ trong c¸c vÝ dô sau : áo chàng đỏ tựa ráng pha Ngùa chµng s¾c tr¾ng nh­ lµ tuyÕt in (Chinh Phô Ng©m) Tôi đưa tay ôm nước vào lòng Sông mở nước ôm tôi vào dạ. ( Nhớ con sông quê hương- Tế Hanh) *Hoạt động 3: Bài mới: a. ThÕ nµo lµ Èn dô? Cã mÊy kiÓu Èn dô? Cho vÝ dô. Èn dô kh¸c g× víi so s¸nh? b. Ph©n tÝch h×nh ¶nh Èn dô trong khæ th¬ sau :. VD : So sánh : Mặt đẹp như hoa, da tr¾ng nh­ phÊn Èn dô : MÆt hoa, da phÊn. ( ta có thể liên tưởng mặt đẹp như hoa, mặt tươi như hoa, mặt th¾m nh­ hoa, da tr¾ng nh­ phÊn, da mÞn nh­ phÊn ). Bµi tËp 5: ChØ cã thuyÒn míi hiÓu Biển mênh mông nhường nào ChØ cã biÓn míi biÕt ThuyÒn ®i ®©u vÒ ®©u. (Xu©n Quúnh) Tr¶ lêi : a. ẩn dụ là gọi tên sự vật hiện tượng này bằng tên của sự vật hiện tượng khác có nét tương đồng. + Cã bèn kiÓu Èn dô lµ : - Èn dô h×nh thøc : gäi sù vËt A b»ng sù vËt B - Èn dô phÈm chÊt : lÊy phÈm chÊt của B để chỉ phẩm chất của A - ẩn dụ cách thức : gọi hiện tượng A bằng hiện tượng B - ẩn dụ chuyển đổi cảm giác : dùng cảm giác của giác quan này để gọi c¶m gi¸c cña gi¸c quan kh¸c . + Èn dô kh¸c víi so s¸nh lµ : Èn dô là cách so sánh ngầm, trong đó sự vật ®uîc so s¸nh ( A ) bÞ Èn ®i chØ xuÊt hiện sự vật dùng để so sánh (B), ẩn dụ hµm xóc h¬n bãng bÈy h¬n trong c¸ch diễn đạt. b. Ph©n tÝch h×nh ¶nh Èn dô : “ThuyÒn” vµ “ biÓn” lµ 19 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> cặp ẩn dụ chỉ lứa đôi : “biển” chỉ người con gái và “thuyền” chỉ người con trai trong một tình yêu sâu nặng, tha thiết. Hai tâm hồn đã “hiểu” và đã “biết” nhau gắn bó trong một tình yêu vô cïng s©u s¾c vµ m·nh liÖt. Gièng nh­ trong ca dao có “thuyền nhớ bến”, “bến đợi thuyền” đó lµ nh÷ng cÆp Èn dô rÊt hay, rÊt s¸ng t¹o nãi vÒ một tình yêu đẹp. Những câu thơ tình tuyệt bút, đậm đà, thiết tha mãi mãi làm rung động trái tim nhiều người a. ThÕ nµo lµ ho¸n dô? Cã mÊy Bµi tËp 6 : kiÓu ho¸n dô ? Cho vÝ dô. “ Hìi nh÷ng tr¸i tim kh«ng thÓ chÕt b. Ph©n tÝch gi¸ trÞ nghÖ thuËt Chúng tôi đi theo bước các anh cña h×nh ¶nh ho¸n dô trong Nh÷ng hån TrÇn Phó v« danh ®o¹n th¬ sau: Sãng xanh biÓn c¶ c©y xanh nói ngµn” (Tè H÷u) Tr¶ lêi : a. Ho¸n dô lµ biÖn ph¸p nghªn thuËt gäi tªn sự vật, hiện tượng, khái niệm này bằng tên của một sự vật, hiện tượng, khái niệm khác có quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m lµm t¨ng søc gîi hình, gợi cảm cho sự diễn đạt. + Có bốn kiểu hoán dụ thường gặp là : - Lấy bộ phận để gọi toàn thể - Lấy vật chứa đựng để chỉ vật bị chứa đựng - Lấy dấu hiệu của sự vật để gọi sự vật - Lấy cái cụ thể để gọi cái trừu tượng b. Trong đoạn thơ tác giả đã sử dụng bốn hình ảnh hoán dụ đó là : hình ảnh “những trái tim kh«ng thÓ chÕt”, “ tr¸i tim” chØ t×nh yªu nước thương dân, tình yêu lý tưởng cách mạng cña c¸c anh hïng liÖt sÜ. H×nh ¶nh “ hån TrÇn Phó v« danh” chØ c¸c liÖt sÜ c¸ch m¹ng cña §¶ng, cña d©n téc.H×nh ¶nh”sãng xanh” vµ “cây xanh” là những hiện tượng, những bộ phận của biển, của núi ngàn ,của đất nước biểu thị sự trường tồn, bất diệt. Qua các hình ảnh hoán dụ ấy, Tố Hữu ca ngợi tình yêu nước thương dân, lòng trung thành với lý tưởng cộng s¶n cña c¸c liÖt sÜ c¸ch m¹ng. nhµ th¬ kh¼ng định tên tuổi và tinh thần cách mạng của các liệt sĩ đời đời bất tử, trường tồn với đất nước, víi d©n téc ViÖt Nam. * Hoạt động 4: HDVN Ôn tập các biện pháp nghệ thuật tu từ đã học ViÕt mét ®o¹n v¨n tõ7-10 c©u cã sö dông biÖn ph¸p nghÖ thuËt Èn dô hoÆc ho¸n dô. 20 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>