Giáo án Dạy thêm Văn lớp 8

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Buæi 1. 8A : 28 . 9.................. 8B : 30 . 9 rÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm v¨n häc A. Môc tiªu: - Giup HS củng cố lại những kiến thức đã học về văn bản đồng thời nhớ bền, nhớ sâu hơn nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña t¸c phÈm th«ng qua viÖc tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp. - Rèn kỹ năng đọc, hiểu, cảm thụ văn bản. B. Néi dung: I. V¨n b¶n :. “Trong lßng mÑ” - Nguyªn Hång. 1. KiÕn thøc c¬ b¶n: - Văn bản trích từ tập hồi kí viết về tuổi thơ cay đắng của nhà văn Nguyên Hồng : Những ngµy th¬ Êu: - Cảnh ngộ , những tâm sự xúc động của Hồng còn cho ta thấy bộ mặt lạnh lùng của xã hội trọng đồng tiền, đầy thành kiến cổ hủ và ở đó tình máu mủ ruột thịt cũng thành khô héo bởi thói nhỏ nhen, độc ác - Thể hiện tình yêu thương mẹ mãnh liệt của Hồng: + Phản ứng tâm lí trong cuộc đối thoại với bà cô. + Cảm giác sung sướng cực điểm khi ở trong lòng mẹ. - NghÖ thuËt: giµu chÊt tr÷ t×nh, c¶m xóc d¹t dµo, ch©n thµnh……… 2. LuyÖn tËp: 2.1: Häc v¨n b¶n Trong lßng mÑ, em hiÓu thÕ nµo vÒ t×nh c¶nh cña mÑ con chó bÐ Hång? - HS đọc kĩ lại phần tóm tắt trong SGK để trả lời > Cả hai mẹ con đều không hạnh phúc và vì hoàn cảnh éo le mà hai mẹ con đành phải sống xa nhau) 2.2: Phân tích diễn biến tâm trạng của chú bé Hồng trong cuộc đối thoại với người cô. - Cần phải hiểu tâm địa của người cô, người cô càng cố tình mỉa mai thì Hồng càng phẫn uất, càng thương mẹ….HS bám sát văn bản để lần lượt phân tích các phản ứng tâm lí của Hồng….Hồng đã bộc lộ lòng căm tức tột cùng bằng các chi tiết đầy ấn tượng) 3.3: Phát biểu cảm nhận của em về đoạn văn diễn tả niềm vui sướng khi gặp lại mẹ, ®­îc n»m trong lßng mÑ cña chó bÐ Hång ë cuèi ®o¹n trÝch. - Yêu cầu HS làm việc độc lập, PBCN cá nhân, sau đó GV yêu cầu viết thành đoạn văn theo chủ đề trên) 4.4. Ph©n tÝch chÊt tr÷ t×nh thÊm ®­îm ë ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ. - ở mấy phương diện sau: + T×nh huèng vµ néi dung c©u chuyÖn Lop8.net1.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> + Dßng c¶m xóc phong phó cña Hång + C¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶: kÓ + béc lé c¶m xóc + h×nh ¶nh thÓ hiÖn t©m tr¹ng, so sánh giàu sức gợi cảm, lời văn nhiều khi say mê, dạt dào khác thường…) - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. * T¸c gi¶: - Nguyên Hồng được coi là nhà văn của những cuộc đời cần lao, những nỗi niềm cơ cực. Bản thân ông cũng rất dễ xúc động, thường chảy nước mắt khóc thương những mảnh đời khốn khổ mà ông được chứng kiến hay do chính ông tưởng tượng ra. Bởi thế văn ông rất gợi cảm. Ông ít chúa ý đến những sự kiện, sự việc, nếu có nói đến cũng chủ yếu để làm næi bËt lªn nh÷ng c¶m xóc néi t©m. * Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: - VB được trích từ chương 4 tập hồi kí, kể về tuổi thơ cay đắng của chính tác giả. Cả 1 quãng đời cơ cực (mồ côi cha, không được sống với mẹ mà sống với người cô độc ác) được tái hiện lại sinh động. Tình mẫu tử thiêng liêng, t/y tha thiết đối với mẹ đã giúp chú bé vượt qua giọng lưỡi xúc xiểm, độc ác của người cô cùng những dư luận không mấy tốt đẹp về người mẹ tội nghiệp. Đoạn tả cảnh đoàn tụ giữa 2 mẹ con là 1 đoạn văn them đẫm tình cảm và thể hiện sâu sắc tinh thần nhân đạo. - VB đem đến cho người đọc 1 hứng thú đặc biệt bởi sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa kể và bộc lộ cảm xúc, các hình ảnh thể hiện tâm trạng, các so sánh ấn tượng, giàu xúc cảm. Mỗi trạng huống, mỗi sắc thái khổ đau và hp của n/v chính (chú bé Hồng) vừa gây xúc động mạnh mẽ vừa có ý nghĩa lay thức những t/c nhân văn. Người đọc dường như hồi hộp cùng mạch văn và con chữ, cùng ghê rợn hình ảnh người cô thâm độc, cùng đau xót 1 người cháu đáng thương, và như cũng chia sẻ hp bàng hoàng trong tiếng khóc nức nở của chú bé Hång lóc gÆp mÑ. Giäng v¨n khi thong th¶ l¹nh lïng, khi tha thiÕt r¹o rùc, gi¶n dÞ mµ l«i cuốn bởi cách kể lớp lang và ngôn ngữ giàu hình ảnh, tạo nên những chi tiết sống động đặc sắc, thấm đẫm tình người. II. Văn bản “ Tức nước vỡ bờ” 1. KiÕn thøc c¬ b¶n: 1.1. Vị trí đoạn trích: nằm trong chương 18 của tiểu thuyết, là gạch nối giữa hai chuỗi sự kiện: anh Dậu bị trói ở sân đình vì thiếu tiền sưu, chị Dậu phải chạy vạy bán con bán chó, anh Dậu bị ngất, bị khiêng trả về, rũ rượi như một xác chết. Sau đoạn này, chị Dậu sẽ bị b¾t gi¶i lªn huyÖn, khëi ®Çu cho nh÷ng biÕn cè míi. 1.2. Đoạn trích cho ta thấy bộ mặt tàn ác, bất nhân của lũ người nhân danh nhà nước để hà hiếp, đánh đập người dân lương thiện đồng thời cũng cho thấy vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ nông dân: giàu tình thương và tiềm tàng sức mạnh phản kháng. 1.3. Nghệ thuật: xây dựng tình huống, khắc họa tính cách nhân vật ( miêu tả hành động vµ lêi nãi cña nh©n vËt) 2. LuyÖn tËp: 2Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> 2.1. Tác giả đã chọn thời điểm nào để cai lệ và người nhà lý trưởng xuất hiện? ý nghĩa cña viÖc lùa chän nµy? - Ngô Tất Tố đã rất có dụng ý khi chọn thời điểm để cai lệ và người nhà lí trưởng xuất hiện. Lúc này anh Dậu vừa tỉnh dậy, người yêú ớt, vừa run rẩy cất bát cháo thì ……> tạo độ căng giữa sự áp bức và sự chịu đựng của nạn nhân > làm xuất hiện hành động “tức nước vỡ bờ” của chị Dậu ở phần cuối đoạn trích) 2.2. T¸c gi¶ tËp trung t« ®Ëm nh÷ng chi tiÐt nµo khi miªu t¶ cai lÖ? V× sao nãi cai lÖ ë ®©y xuÊt hiÖn nh­ mét c«ng cô cña mét x· héi bÊt nh©n? - C¸c chi tiÕt: thÐt, qu¸t, ch¹y sÇm sËp, bÞch vµ ngùc chi DËu, t¸t; nh÷ng côm tõ miªu t¶ thái độ: gõ đầu roi xuống đất, trợn ngược hai mắt, hầm hè, đùng đùng, sấn đến…> tạo ấn tượng về sự hung dữ, thô bạo đến tàn nhẫn của cai lệ… Sự thảm thương của anh Dậu không đủ sức lay động lòng trắc ẩn của hắn, lí lẽ và hành động của chị Dậu cũng không thể khiến hắn đổi ý > Hắn đã mất hết mọi cảm nhận, mọi ý thức của một con người, hắn hoàn toàn chỉ là một con người- công cụ > người đọc thấy rõ tính chất bất nhân, độc ác của bộ máy xã hội đương thời mà cai lệ là đại diện.) 2.3. ViÖc song song miªu t¶ anh DËu, chÞ DËu trong trÝch ®o¹n nµy cã ý nghÜa g×? - 2 ý nghĩa:Cho thấy sự yêu thương chồng hết mực của chi Dậu + sự an phận, yếu đuối cña anh DËu lµm næi bËt sù qu¶ quyÕt, søc m¹nh ph¶n kh¸ng cña chÞ DËu…vµ thùc chÊt sự phản kháng của chị Dậu xuất phát từ tình yêu thương chồng) - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. * T¸c gi¶: - Ng« TÊt Tè lµ 1 nhµ nho gèc n«ng d©n. ¤ng lµ 1 häc gi¶ cã nh÷ng c«ng tr×nh kh¶o cøu về triết học, vh cổ có giá trị, 1 nhà báo tiến bộ giàu tính chiến đấu, 1 nhà văn hiện thực xuất sắc trước cm, tận tuỵ trong công tác tuyên truyền phục vụ kh/ chiến chống Pháp; Được nhà nước tặng Gải thưởng HCM về VHNT (1966). * Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: - Đoạn trích không chỉ khắc hoạ rõ nét bộ mặt tàn ác, đểu cáng không chút tình người của tên cai lệ và người nhà lí trưởng mà chủ yếu nêu lên và ca ngợi 1 phẩm chất đẹp đẽ của người nông dân nghèo khổ trong chế độ cũ: đó là sự vùng lên chống trả quyết liệt ách áp bức của giai cấp thống trị mà sức mạnh chính là lòng căm hờn, uất hận và tình thương yêu chồng con vô bờ bến. Ngô Tất Tố đã nhìn thấy khả năng phản kháng tiềm tàng vốn là bản chất của nông dân lao động nước ta. - Tình huống truyện hấp dẫn thể hiện nổi bật mối xung đột, ngòi bút miêu tả sinh động, ngôn ngữ n/v rất tự nhiên, đúng với tính cách từng n/v. III. V¨n b¶n “L·o H¹c” 1. KiÕn thøc c¬ b¶n: - Nam Cao là đại diện ưu tú của trào lưu VHHT phê phán trước năm 1945 ở Việt Nam. - Lão Hạc là một truyện ngắn xuất sắc của ông viết về đề tài người nông dân trước CM. Lop8.net3.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> - Câu chuyện về cuộc đời và cái chết của lão Hạc>số phận đáng thương và vẻ đẹp tâm hồn đáng trọng của người nông dân . - Tinh thần nhân đạo sâu sắc của Nam Cao thể hiện ở nhân vật ông giáo: gần gũi , chia sẻ, thương cảm, xót xa và thực sự trân trọng người nông dân nghèo khổ > NC còn nêu vấn đề cách nhìn và thái độ đối với con người. - NT: miêu tả tâm lý tinh tế, sâu sắc qua hành động, ngôn ngữ đối thoại, độc thoại, dẫn chuyÖn tù nhiªn, t¹o t×nh huèng,kÕt thóc bÊt ngê, kÕt hîp t¶, kÓ víi biÓu c¶m, triÕt lý, ng«n ng÷ gi¶n dÞ, tù nhiªn mµ thÊm thÝa. 2. LuyÖn tËp: 2.1.Phải bán chó, Lão Hạc mắt ầng ậc nước rồi hu hu khóc. Ông giáo thì muốn ôm choµng lÊy l·o mµ ßa lªn khãc. So s¸nh vµ chØ ra ý nghÜa cña tiÕng khãc cïng nh÷ng giọt nước mắt này. - Lão Hạc khóc trước tiên vì bán cậu vàng, lão mất đi chỗ dựa tinh thần của tuổi già cô độc, tiếng khóc than thân tủi phận. Sau nữa, lão khóc vì già bằng này tuổi đầu rồi còn đánh lừa một con chó – tiếng khóc ân hân trước một việc mình thấy không nên làm > ý thøc rÊt cao vÒ nh©n phÈm cña l·o H¹c. - Ông giáo muốn òa khóc trước tiên là vì thương cảm cho tình cảnh lão Hạc, sau nữa còn là tiếng khóc của người có cùng cảnh ngộ…. - Giọt nước mắt của hai người đều được chắt ra từ những khổ cực trong cuộc đời nhưng cũng đầy tình yêu thương và là biểu hiện thật đẹp đẽ của phẩm cách làm người…) 2.2. Trước cái chết của lão Hạc, ông giáo cảm thấy: “ Cái chết thật dữ dội”. Vì sao? - Nó bắt nhân vật phải vật vã đến hai giờ đồng hồ rồi mới chết. Mặc dù lão Hạc đã chuẩn bị rất kĩ cho cái chết của mình nhưng sao nó vẫn đến một cách thật đau đớn. - L·o H¹c chÕt b»ng c¸ch ¨n b¶ chã, chÕt theo c¸ch cña mét con vËt, khi sèng lµm b¹n với con chó và khi chết lại chết theo cách của một con chó.. > nó bắt người ta phải đối diện trước thực tại cay đắng của kiếp người…) 2.3. L·o H¹c b¸n chã cßn «ng gi¸o l¹i b¸n s¸ch. §iÒu nµy g©y cho em suy nghÜ g×? - Bi kịch của lão Hạc không phải cá biệt, phải từ biệt những gì đẹp đẽ và yêu thương là bi kịch của kiếp người nói chung> không phải chuyện về người nông dân hay trí thức mà là chuyện về cuộc đời chung…..) - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. * T¸c gi¶: Nam Cao (1915 – 1951) – TrÇn H÷u Tri – Hµ Nam. ¤ng lµ nhµ v¨n hiÖn thực xuất sắc với những tp viết về người nông dân, người trí thức nghèo đói và trước cm T8... * Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: - Thể hiện 1 cách chân thực, cảm động về số phận đau thương của người nông dân trong x· héi cò vµ phÈm chÊt cao quý tiÒm tµng cña hä. §ång thêi cho thÊy tÊm lßng yªu thương trân trọng đối với người nông dân và tài năng nghệ thuật xuất sắc của nhà văn 4Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> Nam Cao, đặc biệt trong miêu tả tâm lí n/v và cách kể chuyện. Buæi 2.. 8A :............................................................... 8B :............................................. rÌn luyÖn kÜ n¨ng ph©n tÝch t¸c phÈm v¨n häc (tiÕp). A. Môc tiªu: - Giup HS củng cố lại những kiến thức đã học về văn bản đồng thời nhớ bền, nhớ sâu hơn nh÷ng nÐt tiªu biÓu vÒ néi dung, nghÖ thuËt cña t¸c phÈm th«ng qua viÖc tr¶ lêi c©u hái vµ lµm bµi tËp. - Rèn kỹ năng đọc, hiểu, cảm thụ văn bản. B. Néi dung: III. V¨n b¶n - C« bÐ b¸n diªm. 1. KiÕn thøc cÇn nhí: - Các truyện kể cho trẻ em của Andecxen thường được biết đến với tên gọi truyện cổ tích vì truyện ông viết cho thiếu nhi thường phảng phất màu sắc cổ tích, tuy nhiên ở đó nhiÒu khi yÕu tè hiÖn thùc l¹i xuÊt hiÖn rÊt ®Ëm nÐt. - Sự bất hạnh của em bé bán diêm và thế giơí mộng tưởng của em > tấm lòng yêu thương của nhà văn trước một số phận bất hạnh. - Nghệ thuật tương phản đặc biệt là sự đan xen, chuyển hóa giữa mộng và thực, cách kể chuyện giản dị nhưng truyền cảm và đầy ấn tượng đối với người đọc. 2. LuyÖn t©p: 2.1.Vì sao thế giới mộng ntưởng của em bé bán diêm được bắt đầu bằng hình ảnh lò sưởi và kết thúc bằng hình ảnh người bà nhân từ? - Vì em đang phải chịu cái rét khủng khiếp của đêm giao thừa với gió và tuyết lạnh, hơn nưã phải chịu cả cái rét của sự thiếu vắng tình thương – hình ảnh bà xuất hiện.> tô đậm nh÷ng bÊt h¹nh cña em bÐ trong thÕ giíi hiÖn thùc) 2.2. H·y chØ ra sù chuyÓn hãa gi÷a méng vµ thùc trong truyÖn? - Thế giới mộng tưởng của em bé trước tiên được dệt lên từ những chất liệu rất thực: lò sưởi, ngỗng quay….đây là những cảnh sinh hoạt rất thực đang bao quanh em, mọi người có nhưng em thì không > cái thực đã thành mộng tưởng, chỉ trong mộng tưởng, em mới tìm được cái thực đã mất; còn người bà đã mất nhưng với em hình ảnh bà hiện lên rất thùc…) 2.3. Theo em, kÕt thóc truyÖn cã ph¶i lµ kÕt thóc cã hËu kh«ng? V× sao? - Không, vì truyện cổ tích thường kết thúc có hậu, nhân vật tìm được hạnh phúc ngay trong hiện thực còn cô bé tìm thấy hạnh phúc trong mộng tuởng và chết trong cô đơn, giá lạnh, trong một thế giới mà chẳng ai biết về nó > nỗi xót xa làm day dứt người đọc) Lop8.net5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> 3.4. GV đọc thêm cho học sinh nghe đoạn đầu của truyện đã bị lược bớt trong - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. * T¸c gi¶: - Nhµ v¨n §an M¹ch Hanx Cri-xti-an An-®Ðc-xen(1805-1875) næi tiÕng chuyªn viÕt chuyÖn cho thiÕu nhi.¤ng cã thÓ dùa theo nh÷ng c©u chuyÖn cæ tÝch ®­îc l­u truyÒn trong dân gian để viết lại nhưng cũng nhiều truyện ông tự sáng tác mới hoàn toàn. Dù theo cách nào thì những câu chuyện của ông cũng được các bạn nhỏ khắp nơi trên thế giới (trong đó có VN) hoan nghênh nhiệt liệt. Các n/v của ông đôi khi ở trong những hoàn cảnh rất thương tâm nhưng nhìn chung truyện của ông luôn lấp lánh thứ ánh sáng lãng mạn kì ảo, kết thúc có hậu, mang đến cho bạn đọc niềm tinh và ty đối với c/s. * Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: - §o¹n trÝch cho ta thÊy 1 NT kÓ chuyÖn hÊp dÉn, c¸c t×nh Õt ®­îc s¾p xÕp, miªu t¶ hîp lÝ, thñ ph¸p l·ng m¹n ph¸t huy tèi ®a hiÖu qu¶ khiÕn cho c¸i chÕt cña c« bÐ b¸n diªm tuy rất thương tâm nhưng không bi thảm, để lại nhiều dư vị, cảm xúc tốt đẹp trong lòng bạn đọc. II. V¨n b¶n “ChiÕc l¸ cuèi cïng” 1. KiÕn thøc cÇn nhí: - Truyện Chiếc lá cuối cùng là cuộc chiến đấu để giành lại sự sống cho Giôn xi bằng tình yêu thương của Xiu và cụ Bơmen. - Quan niÖm nh©n v¨n cña O Henri vÒ mét kiÖt t¸c nghÖ thuËt qua h×nh ¶nh chiÕc l¸ cuèi cïng. - Nghệ thuật: kết cấu đảo ngược tình huống hai lần, kết thúc truyện bất ngờ và nhiều dư vÞ. 2. LuyÖn tËp: 2.1.Giôn xi đã nói khi ngắm nhìn chiếc lá mà cụ Bơmen vẽ: “ Muốn chết là một tội”nhưng cụ Bơmen đã đánh đổi sinh mạng của mình để vẽ nên chiếc lá này. Điều tưởng như mâu thuẫn này đã gây cho em những suy nghĩ gì? - HS cã thÓ cã nhiÒu lý gi¶i nh­ng nh×n chung cã thÓ tr¶ lêi b»ng gîi ý : Cô B¬men lùa chọn cái chết vì người khác, cái chết ấy gieo mầm cho sự sống, nó hồi sinh ý thức sống cho Gion xi…..) 2.2. BÝ mËt vÒ chiÕc l¸ cuèi cïng chØ ®­îc tiÕt lé ë phÇn kÕt cña c©u chuyÖn. H·y chØ ra ý nghÜa nghÖ thuËt cña c¸ch kÕt thóc truyÖn nµy? - Tạo ra sự bất ngờ cho người đọc, khiến cho truyện trở nên hấp dẫn đến những dòng cuối cïng. - Giúp ta chứng kiến sự lo lắng, quan tâm đến xót xa của Xiu giành cho Gion xi. - Khiến ta nghĩ tới một triết lý thật đẹp và giàu tính nhân văn: cuộc sống còn ẩn chứa bao điều đẹp đẽ mà chúng ta chưa biết đến ….) 6Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> 2.3 .Chi tiết nào trong truyện khiến em xúc động nhất? Vì sao? - HS: 2.4. Đọc thêm cho HS nghe phần đầu của truyện (đã bị lược bớt) trong Tuyển tập truyÖn ng¾n OHenri.( hoÆc T­ liÖu V¨n 8) - GV: 2.5.ViÕt ®o¹n v¨n tr×nh bµy c¶m nhËn cña em vÒ - Nh©n vËt Gi«n xi - Cô B¬ men - H×nh ¶nh chiÕc l¸ cuèi cïng - GV chèt l¹i kiÕn thøc träng t©m. * T¸c gi¶: - O.Hen-ri (1862-1910) là nhà văn Mĩ chuyên viết truyện ngắn. Nhiều truyện của ông đã để lại cho bạn đọc những ấn tượng sâu sắc như Căn gác xép, tên cảnh sát và gã lang thang, Quà tặng của các đạo sĩ... Các truyện của O. Hen-ri thường nhẹ nhàng nhưng toát lên tinh thần nhân đạo, tình yêu thương những con người nghèo khổ, rất cảm động. * Gi¸ trÞ vÒ néi dung & NT: - Tác giả đã thể hiện 1 cách dẫn truyện thật hấp dẫn. Nhân vật chính chỉ thoáng hiện ra rồi mất hút, để lại cô chị (Xiu) cùng với bạn đọc hồi hộp dõi theo chiếc lá trên tường, thắt lßng cho sè phËn cña Gi«n-xi. ChiÕc l¸ kh«ng r¬i, Gi«n-xi dÇn dÇn khoÎ l¹i vµ còng lµ lóc người hoạ sĩ già-tác giả của kiệt tác nghệ thuật duy nhất trong đời – ngã xuống. - Cái chết của người hoạ sĩ già để lại trong lòng bạn đọc 1 nỗi buồn chầm chậm, thấm thía nhưng không bi luỵ bởi chính nó đã thắp lên ngọn lửa của t/y c/s, của niềm tin vào sức mạnh, sự vĩnh cửu của cái đẹp.. Lop8.net7.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Buæi 3. 8A:......................8B: ............................. LuyÖn tËp x©y dùng ®o¹n v¨n A. Môc tiªu: - Gióp häc sinh cñng cè l¹i kiÕn thøc c¬ b¶n vÒ ®o¹n v¨n, luyÖn tËp x©y dùng ®o¹n v¨n theo hai c¸ch quy n¹p, diÔn dÞch. - RÌn kü n¨ng viÕt ®o¹n, tr×nh bµy ®o¹n v¨n. B. Néi dung: I. KiÕn thøc c¬ b¶n: 1. Cho HS nh¾c l¹i kh¸i niÖm ®o¹n v¨n. - Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên vb, bắt đầu từ chữ viết hoa lùi đầu dòng, kết thúc bằng dấu chấm xuống dòng và thường biểu đạt 1 ý tương đối hoàn chỉnh. Đoạn văn thường do nhiều câu tạo thành. 2. Đoạn văn thường có từ ngữ chủ đề và câu chủ đề….> HS nhắc lại. - Đoạn văn thường có từ ngữ chủ đề và câu chủ đề. + Từ ngữ chủ đề là là các từ ngữ được dùng làm đề mục hoặc các từ ngữ được lặp lại nhiều lần (thường là chỉ từ, đại từ, các từ đồng nghĩa) nhằm duy trì đối tượng được biểu đạt. + Câu chủ đề mang nội dung khái quát, lời lẽ ngắn gọn, thường đủ 2 thành phần chính và đứng ở đầu hoặc cuối đoạn văn. 3. C¸c c¸ch x©y dùng ®o¹n: - Các câu trong đoạn văn có nhiệm vụ triển khai và làm sáng tỏ chủ đề của đoạn bằng các phÐp: DiÔn dÞch; Quy n¹p; Song hµnh. II. LuyÖn tËp: Bµi 1:§äc kÜ ®o¹n v¨n sau vµ tr¶ lêi c©u hái : “ Người ta nói đấy là bàn chân vất vả. Những ngón chân của bố khum khum, lúc nào cũng như bám vào đátđể khỏi trơn ngã. gan bàn chân bao giờ cũng xám xịt và lỗ rỗ, bao giờ cũng khuyết một miếng, không đầy đặn như gan bàn chân người khác. Mu bµn ch©n mèc tr¾ng, bong da tõng b·i, l¹i cã nèt lÊm tÊm. §ªm nµo bè còng ng©m nước nóng hòa muối, gãi lấy gãi để rồi xỏ vào đôi guốc mộc. Khi ngủ bố rên, rên vì ®au m×nh, nh­ng còng rªn v× nhøc ch©n.” 8Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> ( Theo ng÷ v¨n 7 tËp I) a. Nội dung của đoạn văn là gì? Hãy thử đặt tiêu đề cho đoạn văn này? b. Hãy tìm những từ ngữ chủ đề của đoạn văn? c. Đoạn văn có câu chủ đề không? Nếu có , hãy chỉ ra câu đó? d. C¸c c©u trong ®o¹n ®­îc tr×nh bµy theo c¸ch nµo? e. Có thể thay đổi vị trí các câu trong đoạn đó được không? Vì sao? (* a thể hiện những cảm xúc về người thân, người viết vừa miêu tả bàn chân của bố vừa bày tỏ lòng thưong xót, biết ơn trước những hi sinh thầm lặng của bố. > Bàn chân cña bè b.nh÷ng tõ ng÷: bµn ch©n, ngãn ch©n, gan bµn ch©n, mu bµn ch©n, nhøc ch©n… a.. Câu 1 là câu chủ đề. b.. Theo phÐp diÔn dÞch. c. Các câu trong đoạn có vai trò không giống nhau> không thể thay đổi vị trí c¸c c©u trong ®o¹n ®­îc. Bµi 2: §äc kÜ ®o¹n v¨n vµ tr¶ lêi c©u hái: “ Thường thường, vào khoảng đó trời đã hết nồm, mưa xuân bắt đầu thay thế cho mưa phùn, không còn làm cho nền trời đùng đục như màu pha lê mờ. Sáng dậy, nằm dài nhìn ra cửa sổ theo những vệt xanh tươi hiện ở trên trời, mình cảm they rạo rực một niềm vui sáng sủa. Trên giàn thiên lý, vài con ong siêng năng đã đi kiếm nhị hoa. Chỉ độ tám, chín giờ sáng, trên nền trời trong trong có những làn sáng hang hang rung động như cánh con ve míi lét.” a.. Néi dung cña ®o¹n v¨n lµ g×?. b.. C¸c c©u trong ®o¹n v¨n ®­îc liªn kÕt theo m« h×nh nµo?V× sao?. c.. H·y viÕt mét ®o¹n v¨n cã cïng m« h×nh víi ®o¹n v¨n trªn.. ( * ĐV không có câu chủ đề, các câu trong đoạn cùng nói tới một nội dung: miêu tả c¶nh mïa xu©n ë miÒn B¾c. > M« h×nh song hµnh) Bài 3. Bằng lời văn của mình, em hãy kể lại đoạn truyện” Tức nước vỡ bờ”. - Giúp HS định hướng cho vb: + Xác định thể loại: Tự sự. + ----------- ng«i kÓ: Ng«i thø 3. + ------------ cÊu tróc vb: gåm 3 phÇn: + Dự định phân đoạn và cách trình bày các đoạn văn ở phần thân bài. *) HD HS lµm dµn ý: - MB: Giíi thiÖu chung vÒ sù viÖc: + N¨m 1939, lµng §«ng x¸ - nh÷ng ngµy. s­u thuÕ c¨ng th¶ng, ngét ng¹t. Lop8.net9.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> + Một toán người – tay cầm roi song, dây thừng, xông vào nhà chị Dậu. - TB: Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc: + Cai lệ gõ đầu roi xuống đất, thét chị Dậu nộp tiền sưu. + Anh Dậu đang ốm, chưa kịp ăn cháo, sợ quá lăn đùng ra phản. + ChÞ DËu tha thiÕt van xin. + Cai lệ không thèm nghe lại còn bịch vào ngực chị, sấn đến trói anh Dậu. + ChÞ DËu liÒu m¹ng cù l¹i b»ng lÝ lÏ. Cai lÖ t¸t vµo mÆt chÞ  ChÞ DËu nghiÔn r¨ng x«ng vào đánh trả. + Tên cai lệ và tên người nhà lí trưởng đứa nãg chỏng quèo, đứa bị ấn dúi ra cửa trước sức mạnh của người đàn bà lực điền. - KB: KÓ kÕt thóc sù viÖc, béc lé c¶m nghÜ: + KÕt côc: 2 anh chµng hÇu cËn «ng lÝ… + C¶m nghÜ: RÊt kh©m phôc chÞ DËu. Bài 4: Hãy viết đoạn văn theo mô hình quy nạp với câu chủ đề sau: “ Mẹ là người quan trọng nhất trong cuộc sống của tôi”. Bài 5. Hãy viết một đoạn văn diễn dịch tả lại một buổi sáng đẹp trời. 10Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Buæi 4: 8A :…………8B :…………. Từ tượng hình, từ tượng thanh Tãm t¾t v¨n b¶n tù sù Tiet 1 : Từ tượng hình, từ tượng thanh A. Môc tiªu: - Giúp HS khắc sâu khái niệm từ tượng hình, từ tượng thanh, biết nhận diện đúng từ tượng hình, từ tượng thanh, vận dụng chúng phù hợp vào các tình huống giao tiếp. B. Néi dung: I. KiÕn thøc c¬ b¶n: 1. Cho HS nhắc lại khái niệm từ tượng hình, từ tượng thanh.Lấy ví dụ. 2. Tác dụng của từ tượng hình, từ tượng thanh trong diễn đạt. II. LuyÖn tËp: Bài 1: Tìm các từ tượng thanh gợi tả: - Tiếng nước chảy - TiÕng giã thæi - Tiếng cười nói - Tiếng bước chân Bµi 2: §äc mét bµi häc trong SGK To¸n, VËt lý hoÆc Sinh häc vµ cho biÕt trong c¸c bài học đó có nhiều từ tượng hình và tượng thanh không, tại sao? ( Kh«ng, v× chóng cã kh¶ n¨ng gîi h×nh ¶nh vµ ©m thanh, cã tÝnh biÓu c¶m nªn Ýt ®­îc dùng trong các loại văn bản đòi hỏi tính trung hòa về biểu cảm như văn bản khoa học, hµnh chÝnh…) Bài 3: Trong các từ sau đây, từ nào là từ tượng hình,từ nào là từ tượng thanh:réo rắt, dềnh dàng,dìu dặt, thập thò, mấp mô, sầm sập, ghập ghềnh, đờ đẫn, ú ớ , rộn ràng , thườn thượt , lọ mọ ,lạo xạo, lụ khụ . Bài 4 ; T ìm các từ tượng hình trong đoạn thơ sau đây và cho biết giá trị gợi cảm của c¸c tõ : “ Bác Hồ đó, ung dung châm lửa hút 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Tr¸n mªnh m«ng, thanh th¶n mét vïng trêi Không gì vui bằng mắt Bác Hồ cười Quên tuổi già, tươi mãi đôi mươi ! Ng­ßi rùc rì mét mÆt trêi c¸ch m¹ng Mà đế quốc là loài dơi hốt hoảng Đêm tàn bay chập choạng dưới chân Người.”. ( Tè H÷u). ( *c¸c tõ : ung dung, mªnh m«ng, thanh th¶n, rùc rì,hèt ho¶ng, chËp cho¹ng nµy đặt trong ngữ cảnh gắn liền với sự vật, hành động làm cho sự vật, hành động trở nên cụ thể hơn, tác động vào nhận thức của con người mạnh mẽ hơn) Bài 5 Viết một đoạn văn ngắn khoảng 5- 7 câu tả cảnh sân trường giờ ra chơi trong đó có sử dụng 3 từ tượng hình, 3 từ tượng thanh. TiÕt 2,3 : LuyÖn tËp tãm t¾t v¨n b¶n tù sù A. Môc tiªu: - Gióp häc sinh n¾m v÷ng h¬n kü n¨ng tãm t¾t v¨n b¶n tù sù th«ng qua viÖc luyÖn tËp tóm tắt những văn bản tự sự đã học. - RÌn kü n¨ng vËn dông . B. Néi dung: I. KiÕn thøc cÇn n¾m: 1. Kh¸i niÖm: - Tóm tắt VBTS là dùng lời văn của mình để trình bày một cách ngắn gọn nội dung của văn bản đó. 2. Với những văn bản có cốt truyện, việc tóm tắt thường thuận lợi hơn những văn bản tự sù kh«ng cã c«t truyÖn. 3. Do mục đích và yêu cầu khác nhau nên người ta có thể tóm tắt bằng nhiều cách khác nhau và với độ dài khác nhau. 4. Yªu cÇu: -. Đáp ứng đúng mục đích và yêu cầu tóm tắt.. - Ph¶n ¸nh trung thµnh néi dung cña v¨n b¶n chÝnh, kh«ng thªm bít, kh«ng chªm xen ý kiến bình luận của người tóm tắt… -. Ph¶i cã tÝnh hoµn chØnh. -. Phải có tính cân đối. 5. Muốn tóm tắt được văn bản tự sự, cần đọc kĩ để hiểu đúng chủ đềcủa văn bản, xác định nội dung chính cần tóm tắt, sắp xếp các nội dung ấy theo một trình tự hợp lý, sau đó viÕt thµnh v¨n b¶n tãm t¾t. II. LuyÖn tËp: 12Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Bài 1. Đọc kỹ đoạn văn sau và trả lời câu hỏi nêu ở dưới: “Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường .Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy nảy nở trong lòng tôi như mấy cành hoa tươi mỉm cười giưã bầu trời quang đãng.” §o¹n v¨n trªn cã ph¶i lµ b¶n tãm t¾t v¨n b¶n t«i ®i häc kh«ng? V× sao? Bài 2 . Có bạn đã tóm tắt văn bản “ Trong lòng mẹ” như sau: “Người mẹ trở về gặp Hồng. Cậu bé được mẹ đón lên xe, được ngồi trong lòng mẹ. Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm và gãi rôm cả sống lưng cho mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.” a. Bản tóm tắt này đã nêu được sự việc và nhân vật chính chưa? b. Cần phải thêm những sự việc và nhân vật chính nào nữa để có thể hình dung được néi dung c¬ b¶n cña ®o¹n trÝch Trong lßng mÑ? c. H·y tãm t¾t ®o¹n trÝch Êy theo c¸ch cña em. Bµi 3 a.Hãy tóm tắt đoạn trích Tức nước vỡ bờ. ( * GV tham khảo 2 bản tóm tắt dưới đây: - “ Gần đến ngày giỗ đầu của cha mà mẹ Hồng vẫn chưa về, người cô đã gọi Hồng đến nói chuyện. Lời lẽ người cô rất ngọt ngào nhưng không giấu nổi ý định xúc xiểm độc ác. Hồng rất đau lòng và căm giận những cổ tục lạc hậu đã đầy đọa mẹ mình.Đến ngày giỗ cha, mẹ Hồng đã trở về. Vừa tan học, Hồng được mẹ đón lên xe, ôm vào lòng. Hồng mừng vì thấy mẹ không đến nỗi còm cõi, xơ xác như người ta kể. Cậu cảm thấy hạnh phóc, ªm dÞu v« cïng khi ®­îc ë trong lßng mÑ.” - “ Chị Dậu nấu xong nồi cháo thì anh Dậu cũng vừ tỉnh lại. Cháo đã hơi nguội.Anh Dậu run rẩy vừa định húp bát cháo thì cai lệ ập đến với roi song, tay thước, dây thừng. Chúng thóc Ðp nhµ anh DËu nép s­u. ChÞ DËu van nµi xin khÊt. Cai lÖ qu¸t m¾ng däa dì nhµ, đánh chị Dậu rồi xông đến trói anh Dậu. Không thể chịu được, chi Dậu vùng lên đánh lại tên cai lệ và người nhà lý trưởng.” Bµi 4. b.Tãm t¾t v¨n b¶n Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª ( Ng÷ v¨n 7- tËp 1) (* C¸c sù viÖc chÝnh: + Đêm trước ngày chia tay, Thành và Thủy rất buồn bã, Thủy khóc nhiều. + Sáng hôm sau, hai anh em đi ra vườn và nhớ lại những kỷ niệm… + Thành dẫn Thủy đến trường chia tay cô giáo chủ nhiệm và các bạn. + Hai anh em chia đồ chơi, nhường nhịn nhau 2 con búp bê. 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> + Cuộc chia tay bất ngờ và đầy nước mắt. c.Tãm t¾t v¨n b¶n “ L·o H¹c” (* “Lão Hạc là một nông dân nghèo. Gia tài của lão chỉ có mảnh vườn. Vợ lão mất từ lâu. Con trai lão không đủ tiền cưới vợ đã phẫn chí bỏ đi đồn điền cao su để lại cho lão con chã Vµng lµm b¹n. ë quª nhµ, cuéc sèng ngµy cµng khã kh¨n. Laoc H¹c bÞ mét trËn èm khủng khiếp, sau đó không kiếm ra việc làm, lão phải bán con Vàng dù rất đau đớn. Tiền b¸n chã vµ sè tiÒn dµnh dôm ®­îc l©u nay, l·o göi «ng gi¸o nhê lo viÖc ma chay khi l·o nằm xuống. Lão còn nhờ ông giáo trông nom và giữ hộ mảnh vườn cho con trai sau này. Lão quyết không đụng đến một đồng nào trong số tiền dành dụm đó nên sống lay lắt bằng rau cá cho qua ngµy. Một hôm, lão xin Binh Tư ít bả chó nói là để đánh bả con chó lạ hay sang vườn nhà mình. Mọi người, nhất là ông giáo đều rất buồn khi nghe chuyện này. Chỉ đến khi lão Hạc chết một cách đột ngột và dữ dội, ông giáo mới hiểu ra. Cả làng không ai hay vì sao l·o chÕt chØ trõ cã «ng gi¸o vµ Binh T­.”). 14Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Buæi 5 : 8A:………….. 8B………. Ph©n biÖt trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ LuyÖn viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m TiÕt 1: Ph©n biÖt trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ A. Môc tiªu: - Gióp HS cñng cè l¹i kiÕn thøc vÒ trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ, ph©n biÖt sù kh¸c nhau giữa chúng thông qua việc luyện tập để nhân diện đúng. - RÌn kü n¨ng vËn dông. B. Néi dung: I. KiÕn thøc cÇn nhí: 1. Hs nh¾c l¹i kh¸i niÖm trî tõ, th¸n tõ, t×nh th¸i tõ. 2. L­u ý sù kh¸c biÖt: - Trợ từ chuyên đi kèm với một số từ ngữ trong câu tức là nêu đặc diểm của trợ từ luôn luôn đứng trước những từ ngữ đó ( cố định)> có sắc thái tình cảm cố ý nhấn mạnh của người nói. - Thán từ là từ loại đặc biệt chuyên biểu thị cảm xúc trực tiếp do người nói tự bộc lộ , không tham gia cấu tạo cụm từ, cũng không kết hợp được với cụm từ trong câu > đứng t¸ch rêi, biÖt lËp so víi c¸c thµnh phÇn kh¸c trong cÊu t¹o c©u. - Tình thái từ là những từ đặt thêm vào câu để biểu thị mục đích nói trong các kiểu câu nghi vấn, cầu khiến, cảm thán > đứng cuối câu, không tách khỏi cấu tạo câu, không thể làm thành một câu đặc biệt như thán từ. II. LuyÖn tËp: Bµi 1: ChØ ra c¸c trî tõ trong c¸c c©u sau: a. Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi, vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn: hôm nay t«i ®i häc. b. Mấy cậu đi trước ôm sách vở nhiều lại kèm cả bút thước nữa. c. §ét nhiªn l·o b¶o t«i: - Này! Thằng cháu nhà tôi, đến một năm nay, chẳng có giấy má gì đấy, ông giáo ạ! ( Nam Cao) 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> d. ChØ nghe tiÕng hãt lÝu lo mµ kh«ng thÊy bãng chim ®©u. e. Người nhà lý trưởng hình như không dám hành hạ một người ốm năng, sợ hoặc xảy ra sù g×, h¾n cø lãng ngãng ng¬ ng¸c, muãn nãi mµ kh«ng d¸m nãi. g. Tôi quên cả mẹ tôi đứng sau tôi. Nghe gọi đến tên, tôi tự nhiên giật mình và lúng túng. H. Có lẽ tôi bán con chó đấy, ông giáo ạ! k. Tôi chỉ ốm có một trận đấy thôi. Một trận đúng hai tháng mười tám ngày, ông giáo ạ! ( * tõ g¹ch ch©n) Bµi 2: T×m c¸c th¸n tõ trong nh÷ng c©u sau ®©y: a. V©ng! ¤ng gi¸o d¹y ph¶i! b. Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. c. Nµy, b¶o b¸c Êy cã trèn ®i ®©u th× trèn. d. Này! Thằng cháu nhà tôi, đến một năm nay, chẳng có giấy má gì đấy, «ng gi¸o ¹! - à! Thì ra lão đang nghĩ đến thằng con lão. e. Ây! Sự đời lại cứ thường như vậy đấy. Bµi 3: ChØ ra c¸c t×nh th¸i tõ ®­îc dïng trong c¸c c©u sau: a. Mµy d¹i qu¸, cø vµo ®i, tao ch¹y cho tiÒn tµu. Vµo mµ b¾t mî mµy may v¸ s¾m söa cho vµ th¨m em bÐ chø. b. Con nín đi! Mợ đã về với các con rồi mà. c. Bác trai đã khá rồi chứ? d. Cai lÖ vÉn giäng hÇm hÌ: - NÕu kh«ng cã tiÒn nép s­u cho «ng b©y giê, th× «ng sÏ dì c¶ nhµ mµy ®i, chöi m¾ng th«i µ! Bµi 4: Viết đoạn hội thoại khoảng 10 dòng trong đó có sử dụng ít nhất 1 trợ từ, 1 thán từ, 1 t×nh th¸i tõ. TiÕt 2,3: LuyÖn viÕt ®o¹n v¨n tù sù kÕt hîp víi miªu t¶ biÓu c¶m. A. Môc tiªu: - Gióp häc sinh rÌn luyÖn kü n¨ng viÕt v¨n sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m. - Rèn chính tả, cách diễn đạt, cách trình bày đoạn văn. B. Néi dung: Bµi 1 Cho ®o¹n v¨n sau: 16Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> “ Kim đồng hồ nhích dần đến con số 12. Mặt trời đã đứng bóng. Cái nắng hè gay gắt đến khó chịu, lại thêm từmg đợt gió Lào quạt dữ dội. Ngoài vườn, hàng chuối dường như cũng đang rũ xuống. Tôi nhìn ra ngõ, giờ này mẹ vẫn chưa về. Hôm nào cũng vậy, mẹ thường đi làm về rất muộn. Cơ quan thì xa, chiếc xe đạp cũ và cái dáng gầy của mẹ phải chống chọi với nắng, với gió Lào, vất vả lắm mới vượt qua được cả quãng đường dài. Nghĩ đến đó, tự nhiên tôi thấy cay cay nơi khóe mắt, và trong lòng tôi chợt thổn thức: Làm sao con cã thÓ chia sÎ nçi nhäc nh»n cña mÑ, mÑ ¬i!” Đọc đoạn văn, Đạt cho đó là phương thức miêu tả, Lâm cho đó là phương thức tự sự, Quang cho đó là phương thức biểu cảm. Khi nghe các bạn phát biểu, cô giáo nhận xét: Chưa có ý kiến nào đúng. Theo em, vì sao cô giáo nhận xét như vậy? Phải trả lời như thế nào cho đúng? Bµi 2 Cho ®o¹n v¨n tù sù sau: “ Sáng nay, gió muà đông bắc tràn về. Vậy mà khi đi học, tôi lại quên mang theo áo ấm. Bçng nhiªn, t«i nh×n thÊy mÑ xuÊt hiÖn víi chiÕc ¸o len trªn tay. MÑ xin phÐp c« gi¸o cho tôi ra ngoaì lớp rồi giục tôi mặc áo. Đây là cái áo mẹ đã đan tặng tôi từ mùa đông năm ngo¸i. Kho¸c chiÕc ¸o vµo, t«i thÊy thËt Êm ¸p. T«i muèn nãi thµnhlêi: “ Con c¶m ¬n mÑ!” Hãy bổ sung thêm phương thức miêu tả và biểu cảm để viết lại đoạn văn trên cho sinh động ( không thay đổi đề tài đoạn văn) Bµi 3: H·y chuyÓn nh÷ng c©u kÓ sau ®©y thµnh nh÷ng c©u kÓ cã ®an xen yÕu tè miªu t¶ hoÆc yÕu tè biÓu c¶m: a. T«i nh×n theo c¸i bãng cña th»ng bÐ ®ang khuÊt dÇn phÝa cuèi con ®­êng. b. Tôi ngước nhìn lên, thấy hàng phượng vĩ đã nở hoa tự bao giờ. c. Nghe tiếng hò của cô lái đò trong bóng chiều tà, lòng tôi chit buồn và nhớ quê. d. C« bÐ lÆng lÏ dâi theo c¸nh chim nhá trªn bÇu trêi. (* Mỗi trường hợp có thể bổ sung 1-2 câu) Bµi 4: Cho ®o¹n v¨n tù sù sau: “ Một buổi chiều, như thường lệ, tôi xách cần câu ra bờ sông. Bỗng nhiên tôi nhìn thấy một cậu bé trạc tuổi mình đã ngồi câu ở đó từ bao giờ. Tôi định lên tiếng chào làm quennh­ng v× ng¹i nªn l¹i th«i. ThÕ lµ t«i lÆng lÏ lïi xa mét qu·ng, bu«ng c©u nh­ng thỉnh thoảng vẫn liếc mắt nhìn trộm cậu ta. Lóng ngóng thế nào, tôi để tuột cả hộp mồi rơi xuống sông. Ngán ngẩm, tôi cuốn cần câu, định ra về. Chưa kịp đứng dậy, tôi đã nhìn thấy cậu bé đứng sừng sững ngay trước mặt. Trên tay cậu ta là một hộp mồi đầy. Cậu ta l¼ng lÆng san nö© sè måi cho t«i. ThÕ lµ chóng t«i lµm quen víi nhau.” Hãy thêm các yếu tố miêu tả và biểu cảm để viết lại đoạn văn tự sự trên sao cho sinh động và hấp dẫn hơn. ( *Gîi ý: - Bæ sung yÕu tè miªu t¶; + Khung c¶nh thiªn nhiªn: n¾ng, giã, dßng 17 Lop8.net. sông, tiếng cá đớp mồi….

<span class='text_page_counter'>(18)</span> + Hình ảnh người bạn mới: gương mặt, nước da, mai stóc, trang phục… - Bổ sung yếu tố biểu cảm: thái độ ngạc nhiên, sự tò mò về cậu bé, sự bực mình khi đánh r¬i hép måi….) Bài 5 Viết một đoạn văn khoảng 7 – 10 câu kể lại một buổi tối thứ bẩy ở gia đình em ( Cã yÕu tè miªu t¶ vµ biÓu c¶m). NG: 8A:.................................... 8B: NHỮNG ĐIỂM GIỐNG VÀ KHÁC NHAU GIỮA VĂN MIÊU TẢ VÀ VĂN THUYẾT MINH QUA MỘT SỐ BÀI VĂN CỤ THỂ A. Mục tiêu cần đạt: Giỳp HS nắm vững: - Thế nào là văn miêu tả, văn thuyết minh? Những điểm giống và khác nhau giữa văn miêu tả và văn thuyết minh qua một số bài văn cụ thể. - Tích hợp với văn miêu tả học ở lớp 6 và văn thuyết minh học ở lớp 8 từ một số bài văn cụ thể. - Rèn luyện kĩ năng so sánh, phân tích, tổng hợp cho HS. B. Nội dung I.Văn miêu tả 1. Thế nào là văn miêu tả? - Văn miêu tả là 1 loại văn ngằm giúp người đọc hình dung ra được những đặc điểm, tính chất nổi bật của một sự vật, sự việc, con người, phong cảnh…làm cho những cái đó như hiện ra trước mắt người đọc. Qua văn miêu tả, người đọc không chỉ cảm nhận được vẻ bề ngoài (màu sắc, hình dáng, kích thước, trạng thái…0 mà còn hiểu rõ bản chất bên trong của đối tượng , sự vật. 2. Các dạng văn miêu tả. a, Miêu tả đồ vật, loài vật, cây cối. Đối tượng của dạng miêu tả này là thế giới đồ vật và thế giới thiên nhiên quanh ta 9cais bàn, cây phượng, con gà trống…) b, Văn tả người. Tả người nói chung; tả người trong trạng thái hoạt động nhất định; tả người trong tâm trạng nhất định. VD: tả em bé, người nông dân đi cày, cô gái vui… c, Văn tả cảnh: gồm 2 kiểu: - Tả cảnh TN: cánh đồng lúa, dòng sông,. biển buổi sáng… 18Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> - Tả cảnh sinh hoạt: một buổi lao động, một trò chơi… 3.Trình tự trong văn miêu tả: - Trình tự thời gian: sáng, trưa, chiều, tối… - Trình tự không gian: từ xađến gần, bao quát cụ thể, phải trái, trên dưới… 4.Ngôn ngữ trong văn miêu tả: - Ngôn ngữ trong văn miêu tả phong phú, giàu h/ả, có sức biểu cảm lớn. Từ ngữ được đưa vào văn miêu tả giàu h/ả, đường nét, âm thanh, màu sắc, nhạc điệu, sử dụng các từ láy, từ tượng hình, tượng thanh… 5. Yếu tố trữ tình trong văn miêu tả: - Thái độ người viết phải rõ ràng, phải thể hiện tấm lòng tâm hồn nhạy cảm, biết rung động trước cái đẹp. Đó chính là chất trữ tình trong văn miêu tả. 6.Những lưu ý khi làm văn miêu tả: - Các kĩ năng chung: quan sát, ghi chép - Kĩ năng tưởng tượng; Kĩ năng so sánh; Kĩ năng nhận xét; 7.Cách diễn đạt trong văn miêu tả: a, Cách dùng từ ngữ, hình ảnh: phải có vốn từ phong phú, lựa chọn từ chính xác, phù hợp có sức tạo hình gợi cảm, sức thuyết phục cao. b,Cách đặt câu, dựng đoạn: Phải linh hoạt và công phu, chọn kiểu câu phù hợp với hoàn cảnh, tình huống và nội dung miêu tả với cảm xúc của người miêu tả nữa (câu dài, nhiều tầng ý; câu ngắn: đặc biệt, tỉnh lược; câu đảo ngữ V-C…) 8.Bố cục của bài văn miêu tả: - Mở bài: giới thiệu đối tượng cần miêu tả. - Thân bài: miêu tả h/ả, khung cảnh với những đặc điểm chung và riêng. - Kết bài: nêu cảm nghĩ về đối tượng miêu tả. II. Văn thuyết minh: 1. Thế nào là văn thuyết minh: - Là kiếu văn bản thông dụng trong mọi lĩnh vực đ/s nhằm cung cấp tri thức (kiến thức) về đặc điểm, t/c, nguyên nhân…của các hiện tượng và sự vật trong tự nhiên xã hội bằng phương pháp trình bày, giới thiệu, giải thích VD: Giới thiệu nhân vật lịch sử; Giới thiệumột vùng quê, vùng địa lí; Giới thiệu một đặc sản; Giới thiệu một vị thuốc; Giới thiệu một loài hoa, loài chim, loài thú… 2.Tính chất của văn bản thuyết minh:. 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> Một vb t/m tốt là một vb trình bày rõ ràng hấp dẫn đặc điểm cơ bản của đối tượng được nói tới. Sự xác thực là tiêu chí hàng đầu của t/m. 3. Ngôn ngữ diễn đạt trong vb t/m: Phải chính xác, chặt chẽ, cô đọng. Cách viết màu mè, dài dòng sẽ gây cho người đọc nghi ngờ, khó chịu, cần hết sức tránh. 4.Phương pháp làm bài văn thuyết minh: a, Yêu cầu: - Muốn làm bài văn t/m phải biết rõ y/c của bài làm là cung cấp tri thức khách quan, khoa học về đối tượng t/m. - Phải quan sát, tìm hiểu kĩ lưỡng, chính xác đt cần t/m, tìm cách trính bày theo trình tự thích hợp sao cho người đọc dễ hiểu. - Phải sử dụng ngôn ngữ chính xác, diễn đạt rõ ràng, mạch lạc. b, Phương pháp cụ thể: - Giới thiệu, nêu đ/n, lệt kê, nêu ví dụ, dùng số liệu, so sánh đối chiếu, phân loại, phân tích… 5.Các dạng bài thuyết minh: - T/m một thứ đồ dùng: chiếc nón lá, chiếc xe đạp, tập truyện… - T/m một thể loại văn học: bài thơ Đường luật, thơ lục bát, truyện ngắn… - T/m về một phương pháp (cách làm): cách làm bánh chưng, cách tổ chức trò chơi… - T/m về một danh lam thắng cảnh: một cảnh quan, di tích lịch sử… 6. Bố cục một bài văn t/m: - Mở bài: giới thiệu đt t/m III. Những điểm giống và khác nhau giữa văn miêu tả và văn t/m: 1. Giống nhau: - Là 2 loại văn được sử dụng thông dụng trong lĩnh vực đ/s. - Cung cấp cho người đọc những đối tượng cần thiết: một sự việc, đồ vật, cảnh quan, một hoạt động, trạng thái, cảm xúc của con người. - Trình tự sắp xếp chi tiết trong 2 loại văn phải chặt chẽ rõ ràng, lô gíc… - Phương pháp làm: quan sát, ghi chép, so sánh, nhận xét…chân thực. - Ngôn ngữ, h/ả phong phú, lựa chọn chính xác, chặt chẽ, cô đọng, có sức thuyết phục cao, sử dụng tốt các loại câu. - Bố cục: phần mở bài và kết luận hai dạng tương tự nhau. 2. Khác nhau: 20Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>