Giáo án Ngữ văn 8 trọn bộ cực chuẩn

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Tuaàn 1: Tieát 1,2:. Ngày soạn 04/09/05 Ngaøy daïy 06/09/05 BAØI 1:TOÂI ÑI HOÏC (Thanh Tònh). A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs - Hiểu và phân tích được tâm trạng hồi hộp , cảm giác bỡ ngỡ của nhân vật “ tôi” trong buổi tựu trường đầu tiên qua ngòi bút giàu chất trữ tình của Thanh Tịnh - Rèn cho hs đọc diễn cảm vb. B.Chuaån bò : - Naém chaéc noäi dung bieåu caûm cuûa vb Toâi ñi hoïc - Dự kiến khả năng tích hợp ngang cho bài học : các cấp độ khái quát nghĩa của từ , tính thống nhất về chủ đề của vb . Tích hợp ngang với bài Cổng trường mở ra ngữ văn 7 /1 - Dự kiến các hình thức dạy học tích cực: đọc , bình , giảng , phát phiếu học tập , thảo luận nhóm …. C.Tiến trình lên lớp: 1.ổn định tổ chức : ( 1phút ) 2.Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra việc chuẩn bị sách vở của hs ( 3phút) 3.Bài mới : Hồi đầu năm lớp 7 , học bài Cổng trường mở ra , hẳn mỗi chúng ta không thể quên tấm lòng người mẹ biết bao bồi hồi xao xuyến trong ngày đầu dẫn con đi học . Người mẹ ấy bồi hồi xao xuyến vì đang được sống lại ngày đầu tiên cắp sách đến trường :” Hằng năm cứ vào cuối thu …..Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi dẫn đi trên đầy con đường làng dài và hẹp …” Câu văn ấy đầy ắp kỉ niệm tuổi thơ. Có nhiều bạn thắc đó là câu văn của ai , trong tác phẩm nào ? Đó chính laø caâu vaên trong vb “ Toâi ñi hoïc “ maø hoâm nay coâ cuøng caùc em ñi tìm hieåu . I, Tìm hieåu vaøi neùt veà taùc giaû – taùc phaåm I, Tìm hieåu vaøi neùt veà taùc (?) Em haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû taùc phaåm ?( sgk) giaû – taùc phaåm Sgk II, Đọc – Tìm hiểu văn bản II, Đọc – Tìm hiểu văn 1, Đọc , tìm hiểu chú thích: Gv đọc rồi hướng dẫn hs đọc theo bản yêu cầu( giọng chậm , dịu , hơi buồn , lắng sâu , chú ý những câu nói 1, Đọc , tìm hiểu chú thích cuûa nhaân vaät Toâi. 2, Bố cục:(?) Kỉ niệm ngày đầu đến trường của “tôi” được kể 2, Bố cục : 3 phần theo trình tự không gian và thời gian nào ? (?) Tương ứng với trình tự ấy là các đoạn nào của vb ? -. từ đầu buổi sáng hôm ấy đến trên ngọn núi tiếp theo đến được nghỉ cả ngày nữa đoạn còn lại. 3, Phaân tích 3, Phaân tích HS đọc đoạn đầu vb a, Caûm nhaän cuûa “ toâi” a, Cảm nhận của “ tôi” trên đường tới trường (?) Kỉ niệm trên đường tới trường ngày đầu đến trường của nhân vật “ tôi” gắn với không gian , thời - Tự thấy như đã lớn lên , gian cụ thể nào ? (Thời gian : buổi sáng cuối thu ; Không gian : trên con đường làng không còn con đường làng dài và hẹp (?) Vì sao không gian và thời gian ấy trở thành kỉ niệm trong tâm dài rộng như trước trí tác giả ?(đó là thời điểm và nơi chốn quen thuộc , gần gũi , gắn liền - Báo hiệu sự thay đổi trong 1 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> với tuổi thơ của tác giả ở quê hương , đó là lần đầu tiên cắp sách tới nhận thức bản thân cậu bé trường ) - Có chí học ngay từ đầu ,. (?) Trong câu văn : con đường này tôi đã quen đi lại nhiều lần nay tự nhiên thấy lạ . Cảnh vật chung quanh tôi đều thay đổi , vì chính lòng tôi đang có sự thay đổi lớn : Hôm nay tôi đi học , cảm giác quen maø laï cuûa nhaân vaät “ toâi” coù yù nghóa gì ? - Tình cảm và nhận thức của một cậu bé ngày đầu tới trường tự thấy như. muốn tự mình đảm nhiệm việc học tập , muốn được chững chạc như bạn , không thua keùm baïn. đã lớn lên , con đường làng không còn dài rộng như trước. (?) Chi tieát toâi khoâng loäi qua soâng thaû dieàu nhö thaèng Quyù vaø không đi ra đồng nô đùa như thằng Sơn nữa có ý nghĩa gì ? - Báo hiệu sự đổi thay trong nhận thức của bản thân , cậu bé tự thấy mình lớn lên. (?) Coù theå hieåu gì veà nhaân vaät “ toâi” qua chi tieát “ Ghì thaät chaët hai quyển vở mới trên tay và muốn thử sức mình tự cầm bút thước? (Có chí học ngay từ đầu , muốn tự mình đảm nhận việc học tập , muốn được chững chạc như bạn , không thua kém bạn. (?) Trong những cảm nhận mới mẻ trên con đường làng đến trường , nhân vật tôi đã bộc lộ đức tính gì của mình ? - yêu học , yêu bạn và mái trường. (?) Khi nhớ lại ý nghĩ chỉ có người thành thạo mới cầm nổi bút thước , tác giả viết : ý nghĩ ấy thoáng qua trong trí tôi nhẹ nhàng như một làn mây lướt ngang trên ngọn núi”. Hãy phát hiện và phân tích ý nghĩa và biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong câu văn trên ?( HSTLN) So sánh , kỷ niệm đẹp b, cảm nhận của “ tôi” lúc ở sân trường Gọi hs đọc đoạn 2 (?) Quan sát phần văn bản tiếp theo cho biết : cảnh trước sân trường và ngôi trường làng Mĩ Lí lưu lại trong tâm trí nhân vật tôi có gì nổi bật ? ( rất đôngngười , người nào cũng đẹp , ngôi trường xinh xaén , oai nghieâm. (?) Trước khung cảnh đó thì tâm trạng cậu bé ntn ?( lo sợ vớ vẫn ) (?)Cảnh tượng đó có ý nghĩa gì ? ( Phản ánh không khí đặc biệt của ngày hội khai trường thường gặp ở nước ta , bộc lộ tình cảm sâu nặng của tác ; giả đối với mái trường tuổi thơ ). (?) Khi tả những học trò nhỏ tuổi lần đầu đến trường học , tác giả dùng hình ảnh so sánh nào ? (Họ như con chim non đứng bên bờ tổ ,nhìn quãng trời rộng muốn bay , nhưng còn ngập ngừng e sợ ). (?) Em đọc thấy những ý nghĩ nào từ hình ảnh so sánh ấy ? - miêu tả sinh động hình ảnh và tâm trạng của các em nhỏ lần đầu tới trường học , đề cao sức hấp dẫn của nhà trường. (?) Tâm trạng và cảm giác nhân vật tôi khi nghe ông đốc gọi danh sách hs và khi rời khỏi tay mẹ như thế nào ? (tôi đã lúng túng , càng lúng túng hơn , Tôi dúi đầu vào lòng mẹ khóc (?)Vì sao Tôi bất giác “dúi đầu vào lòng mẹ tôi nức nở khóc khi chuẩn bị bước vào lớp” Có thể nói chú bé này có tinh thần yếu 3 Lop8.net. b, caûm nhaän cuûa “ toâi” lúc ở sân trường - rất đông người , người nào cũng đẹp - ngôi trường xinh xắn oai nghieäm  Lo sợ vớ vẫn - khi nghe ông đốc đọc danh sách và rời tay mẹ  Luùng tuùng , caøng luùng tuùng vaø duùi vaøo loøng meï khoùc.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ñuoái hay khoâng ? c, Cảm nhận của “ tôi” trong lớp học: Hs đọc đoạn 3 (?) Vì sao trong khi sắp hàng đợi vào lớp , nhân vật “ tôi’ lại cảm thấy trong thời thơ ấu tôi chưa lần nào thấy xa mẹ tôi như lần này ? ( Vì tôi bắt đầu cảm nhận được sự độc lập của mình khi đi học - Bước vào lớp học là bước vào thế giới riêng của mình , phải tự mình. c, Caûm nhaän cuûa “ toâi” trong lớp học - cảm giác lạ vì lần đầu vào lớp học , môi trường sạch sẽ , ngay ngaén - Không cảm thấy sự xa lạ laøm taát caû , khoâng coøn coù meï beân caïnh với bàn ghế và bạn bè , vì (?) Những cảm giác mà nhân vật “ tôi” bước vào lớp học là gì ? bắt đầu ý thức được những - Moät muøi höông laï xoâng leân … chuùt naøo thứ đó sẽ gắn bó thân thiết (?)Hãy lí giải những cảm giác đó của nhân vật tôi ? với mình bây giờ và mãi - cảm giác lạ vì lần đầu được vào lớp học , một môi trường sạch sẽ , mãi. ngay ngắn ; không cảm thấy sự xa lạ với bàn ghế và bạn bè , vì bắt đầu có ý thức được những thứ đó sẽ gắn bó thân thiết với mình. (?) Những cảm giác đó cho thấy tình cảm nào của nhân vật “tôi” đối với lớp học của mình ?( tình cảm trong sáng , thiết tha ) (?)Đoạn cuối có chi tiết “ một con chim liệng đến đứng trên bờ cửa sổ …. Theo cánh chim “; những tiếng phấn của thầy tôi gạch mạnh …. Đánh vần “ những chi tiết đó nói thêmđiều gì về nhân vật tôi ? - một chút buồn khi từ giã tuổi thơ , bắt đầu trưởng thành trong nhận thức và việc học hành của bản thân. (?) Những cảm giác trong sáng nảy nở trong lòng tôi là những cảm giác nào ? ( tình yêu , niềm trân trọng sách vở , bàn ghế , lớp học , thầy học , gắn liền với mẹ và quê hương. (?) Từ đó em cảm nhận những điều tốt đẹp nào từ nhân vật “ tôi” cuõng chính laø taùc giaû Thanh Tònh ? -. giàu cảm xúc với tuổi thơ và mái trường quê hương. III, Toång keát : (?)Em học tập được gì từ nghệ thuật kể chuyện của tác giả trong truyện ngắn Tôi đi học ? ( HSTLN) muốn kể chuyện hay ,mcần III, Tổng kết : Ghi nhớ sgk có nhiều kỉ niệm đẹp và giàu cảm xúc IV, Luyeän taäp: 4. Hướng dẫn về nhà: Phân tích cảm xúc thiết tha trong trẻo của nhân vật tôi trong truyện Tôi đi học - Học phần ghi nhớ , làm bài tập còn lại - Soạn bài : Trong lòng mẹ 5. Ruùt kinh nghieäm:. 4 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Tuaàn 1: Tieát 3:. Ngày soạn 04/09/05 Ngaøy daïy 08/09/05 CẤP ĐỘ KHÁI QUÁT NGHĨA CỦA TỪ A.Mục tiêu cần đạt :. * Giuùp hs - Hiểu rõ cấp độ khái quát của nghĩa từ và mối quan hệ về cấp độ khái quát của nghĩa - Thông qua bài học , rèn luyện tư duy trong việc nhân thức mối quan hệ giữa cái chung và cái rieâng. B.Chuaån bò : 1 . GV:Tích hợp với văn ở vb Tôi đi học , với tâp làm văn qua bài Tính thống nhất về chủ đề của vb - Baûng phuï 2. HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài. C.Tiến trình lên lớp : 1.Oån định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hs 3, Bài mới: Ở lớp 7 , các em đã học về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa . Bây giờ em nào có thể nhắc lại một số vd về từ đồng nghĩa và từ trái nghĩa ? ( Máy bay – phi cơ , đèn biển – hải đăng , trắng – đen ). Em có nhận xét gì về mối quan hệ ngữ nghĩa giữa các từ ngữ trong hai nhóm trên ? Các từ bình đẳng về mặt ngữ nghĩa cụ thể : các từ đồng nghĩa trong nhóm có thể thay thế có thể thay thế cho nhau được còn các từ trái nghĩa trong nhóm có thể loại trừ nhau khi lực chọn để đặt câu . Từ nhận xét đó hoàn toàn đúng . Hôm nay , chúng ta học bài mới : Cấp độ khái quát nghĩa của từ . I. Từ ngữ nghĩa rộng , từ ngữ nghĩa hẹp I. Từ ngữ nghĩa rộng , từ 1. Xét ví dụ:- Các ù em hãy quan sát sơ đồ trên bảng và trả lời ngữ nghĩa hẹp : caâu hoûi 1. Xeùt ví duï: (?) Nghĩa của từ động vật rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ thú , - Một từ được coi là nghĩa chim , caù ? Taïi sao ? roäng khi phaïm vi nghóa cuûa - Nghĩa của từ động vật rộng hơn nghĩa của từ thú , chim , cá từ đó bao hàm phạm vi - Vì phạm vi nghĩa của từ động vật bao hàm nghĩa của 3 từ thú , chim nghĩa của một số từ ngữ , caù khaùc (?)Nghĩa của thú rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ voi , hưu ? - Một từ được coi là nghĩa Nghĩa của từ chim rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ tu hú , sáo ? hẹp khi phạm vi nghĩa của Tại sao ? Nghĩa của từ cá rộng hơn hay hẹp hơn nghĩa của từ cá , từ đó được bao hàm trong caù thu ? Taïi sao ? phạm vi nghĩa của một từ - Các từ thú , chim , cá có phạm vi nghĩa rộng hơn các từ voi , hươu , tu ngữ khác thuù , saùo , caù roâ , caù thu - Một từ có nghĩa rộng đối (?) Nghĩa của các từ thú , chim , cá rộng hơn nghĩa của những từ với những từ ngữ này , đồng nào , đồng thời hẹp hơn nghĩa của từ nào ? thời có thể có nghĩa hẹp đối - Các tư thú , chim , cá có phạm vi nghĩa rộng hơn các từ voi , hưu , tu hú với 1 từ ngữ khác , sáo , cá rô , cá thu và có phạm vi hẹp hơn từ động vật.  Baøi taäp nhanh Cho các từ : cây , cỏ , hoa tìm các từ ngữ có phạm vi nghĩa hẹp hơn cây ,. 5 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> cỏ , hoa và từ ngữ có từ rộng hơn ba từ đó - Thực vật > cây , cỏ , hoa - Cây ; cây cam , cây dừa .. - Coû : coû gaø , coû tranh , coû maät - Hoa : hoa cuùc , hoa hueä , hoa lan. (?) Qua phaân tích caùc vd treân em naøo coù theå ruùt ra khaùi nieäm theá nào là một từ có nghĩa rộng và nghĩa hẹp ? Cho vd minh hoạ ( ghi nhớ sgk) (?) Một từ có thể vừa có nghĩa rộng vừ có nghĩa hẹp được không ? Vì sao . -. một từ có thể vừa có nghĩa rộng , vừa có nghĩa hẹp vì tính chất 2. Kết luận : HS đọc Ghi rộng hẹp của nghĩa từ ngữ chỉ là tương đối. nhớ SGK/. 2. Kết luận : HS đọc Ghi nhớ SGK/ II, Luyeän taäp Bài tập 1 : LẬP SƠ ĐỒ -. Y phuïc. quaàn. Vuõ khí Aùo. Bom. quần đùi , quần dài aùo daøi , sô mi bom ba caøng , bom bi Bài tập 2 : Tìm từ nghĩa rộng -a, chất đốt ; b, nghệ thuật ; c, thức ăn d, nhìn ; e, đánh Bài tập 3 : tìm nghĩa bao hàm trong phạm vi của mỗi từ -a, xe cộ : xe máy , xe hơi , xe đạp -b, kim loại: sắt , đồng , nhôm -c, hoa quaû : chanh , cam , chuoái - d, họ hàng : nội , ngoại , bác , chú … - e, mang : xaùch , khieâng , gaùnh Baøi taäp 4 : a, Thuoác laøo ; b, thuû quyõ ; c, buùt ñieän ; d , , hoa tai 4. Hướng dẫn về nhà: :- Học phần ghi nhớ sgk - Làm hết bài tập còn lại , soạn bài mới “Trường từ vựng” 5. Ruùt kinh nghieäm:. 6 Lop8.net. suùng. súng trường , đại bác.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Tuaàn 1: Tieát 4:. Ngày soạn : 05/09/05 Ngaøy daïy 08/09/05. TÍNH THỐNG NHẤT VỀ CHỦ ĐỀ CỦA VĂN BẢN A.Mục tiêu cần đạt : * Giuùp hs - Nắm được chủ đề của văn bản , tính thống nhất về chủ đề của văn bản - Biết viết một văn bản đảm bảo tính thống nhất về chủ đề ; biết xác định và duy trì đối tượng trình baøy, choïn loïc saép xeáp caùc phaàn sao cho vaên baûn taäp trung neâu baät yù kieán caûm xuùc cuûa mình. B.Chuaån bò: 1.GV: Tích hợp với phần vb Tôi đi học , với tiếng việt bài Cấp độ khái quát nghĩa của từ 2. HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài. C.Tiến trình lên lớp : 1, ỔN định tổ chức : 2, Kieåm tra baøi cuõ : Kieåm tra vieäc chuaån bò baøi cuûa hs 3, Bài mới: I. Chủ đề của văn bản : I, Chủ đề của văn bản : - Hs đọc lại vb Tôi đi học và trả lời câu hỏi - Chủ đề là đối tượng và vấn (?) Văn bản miêu tả những việc đã xảy ra (hiện tại ) hay đã đề chính mà vb biểu đạt xảy ra ( hồi ức kỉ niệm ) - Vb miêu tả những việc đã xảy ra , đó là những hồi tưởng của tác giả về ngày đầu tiên đi học. (?)taùc giaû vieát vb naøy nhaèm muïc ñích gì ? - để bộc lộ của mình về một kỉ niệm sâu sắc từ thuở thiếu thời  VG chốt : chủ đề của vb là vấn đề chủ chốt , những ý kiến , những cảm xúc của tác giả được thể hiện hột cách nhất quán trong vb. (?) Từ phân tích trên , em hãy cho biết chủ đề của văn bản là gì ? ( HS đọc ghi nhớ sgk) II, Tính thống nhất về chủ đề của vb (?) Để tái hiện những kỉ niệm về ngày đầu tiên đi học , tác giả đã đặt nhan đề của văn bản và sử dụng từ ngữ , câu như thế naøo ?( HSTLN) - noùi veà chuyeän “ Toâi ñi hoïc” - Đó là những kỉ niệm về buổi đầu đi học của “ tôi”, nên đại từ tôi , các từ ngữ biểu thị ý nghĩa đi học được lặp đi lặp lại nhiều lần - Những câu đều nhắc đến kỉ niệm của buổi tựu trường đầu tiên trong đời ; +Hôm nay tôi đi học + Hằng năm cứ vào cuối thu….lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường + Tôi quên thế nào được những cảm giác trong sáng ấy ; Hai quyển vở mới đang ở trên tay tôi đã bắt đầu thấy nặng ; Tôi bậm tay ghì thất chặt , nhưng một quyển vở cũng xệch ra và chếch đầu chúi xuống đất. 7 Lop8.net. II, Tính thống nhất về chủ đề cuûa vb + vb coù tình thoáng nhaát veà chuû đề khi chỉ biểu đạt chủ đề đã xác định , không xa rời hay lác sang chủ đề khác + Để viết hoặc hiểu một vb, cần xác định chủ đề được thể hiện ở nha đề , đề mục , trong quan hệ giữa các phần của vb và các từ ngữ then chốt thường laëp ñi laëp laïi ..

<span class='text_page_counter'>(7)</span> (?) Để tô đậm cảm giác trong sáng của nhân vật tôi trong ngày đầu tiên đi học , tác giả đã sử dụng các từ ngữ và các chi tieát ngheä thuaät naøo ? + trên đường đi học :- về con đường : quen đi lại lắm lần – thấy lạ - thay đổi hành vi : lội qua sông thả diều , đi qua đồng nô đùa – đi học , cố gắng làm như một học trò thực thụ + trên sân trường :về ngôi trường : nhà cao ráo , sạch sẽ , xinh xaén,oai nghieâm - cảm giác bở ngỡ , lúng túng khi xếp hàng vào lớp : đứng nép bên người thân , chỉ diám nhìn một nữa , dám đi từng bước nhẹ , muốn bay nhưng còn ngạy ngùng e lệ … nức nở khóc theo + trong lớp học : cảm thấy xa mẹ , trước đây có thể đi chơi cả ngày cũng không thấy xa nhà , xa mẹ chút nào hết , giờ đây , mới bước vào lớp đã thấy xa mẹ nhớ nhà. (?)Dựa vào kết quả phân tích hai vấn đề trên , em có thể trả lời câu hỏi thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? (Ghi nhớ sgk ) (?) Tính thống nhất này được thể hiện ở những phương diện nào ? ( hình thức ; nhan đề của văn bản ; Nội dung ; mạch lạc ( quan hệ giữ các phần trong vb )từ ngữ , chi tiết ( tập trung làm rõ ý đồ , ý kiến , cảm xúc ); Đối tượng : xoay quanh nhân vật tôi (?) Làm thế nào để có thể viết một văn bản bảo đảm tính thống nhất về chủ đề ? III, Luyeän taäp Bài tập 1 : phân tích tính thống nhất về chủ đề a, viết về cây cọ ở ùng sông thao quê hương tác giả + thứ tự trình bày : miêu tả hình dáng cây cọ , sự gắn bó của cây cọ với tuổi thơ tác giả , tác dụng của cây cọ , tình cảm gắn bó của cây cọ với người dân sông thao . + Khó thay đổi trật tự sắp xếp , các ý này đã rành mạch liên tục b, Chủ đề của vb : vẻ đẹp và ý nghĩa của rừng cọ quê tôi c, Chủ đề thể hiện trong toàn vb : qua nhan đề của vb “ Rừng Error! No index entries found.cọ quê tôi”và các ý của vb miêu tả hình dáng , sự gắn bó cây cọ với tuổi thơ của tác giả , tác dụng của cây cọ và tình cảm giữa cây với người d, các từ ngữ được lặp đi lặp lại nhiều lần : rừng cọ , lá cọ và các ý lớn trong phần thân bài : miêu tả hình dáng của cây cọ , nêu lên sự gắn bó mật thiết giữa cây cọ với nhân vật tôi , công dụng của cây cọ đối với cuộc sống Baøi taäp 2 : Các ý không đảm bảo tính thống nhất : b, d 4. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc phần ghi nhớ ; Soạn bài tiếp theo “ Bố cục của vb” 5. Ruùt kinh nghieäm:. 8 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Tuaàn 2 : Tieát 5,6 :. Ngày soạn 08/09/05 Ngaøy daïy 12/09/05 TRONG LOØNG MEÏ (Trích Những ngày thơ ấu) Nguyeân Hoàng. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs - Tình cảm đáng thương và nổi đau tinh thần của nhân vật chú bé Hồng , cảm nhận được tình yêu thương mãnh liệt của chú đối với mẹ - Bước đầu hiểu được văn hồi kí và đặc sắc của thể văn này qua ngòi bút Nguyên Hồng: Thấm đượm chất trữ tình , lời văn tự truyện chân thành , giàu sức truyền cảm - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật , khái quát đặc điểm tính cách qua lời nói , nét mặt tâm trạng .. B.Chuaån bò : 1. GV:Tập truyện những ngày thơ ấu ; Chân dung nhà văn Nguyên Hồng - Bức tranh phóng ta tranh minh hoạ cảnh bé Hồng nằm trong lòng mẹ - Dự kiến tích hợp với phần tiếng việt ở bài Trường từ vựng , phần tập làm văn bài bố cục của vb , đặc biệt là sự sắp xếp của phần thân bài. 2 . HS : Đọc, tìm hiểu và soạn bài. C. Tiến trình lên lớp : 1, ỔN định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ: - Vb Tôi đi học được viết theo thể loại nào ? Vì sao em biết ? - Một trong những thành công của việc thể hiện cảm xúc , tâm trạng của tác giả Trong vb Tôi đi hoïc laø pheùp so saùnh . Em haõy nhaéc laïi 3 so saùnh hay trong baøi vaø phaân tích hieäu quaû ngheä thuaät cuûa noù. 3, Bài mới : Trong tâm hồn mỗi chúng ta , tình mẫu tử luôn là nhu cầu chính đáng , trong sáng và thiêng liêng nhất . Một lần nữa chúng ta sẽ được sống lại tình cảm ấy khi đọc hồi kí của nhà văn Nguyên Hồng , ở đó trong tâm hồn của một em bé cô đơn luôn bị hắt hủi vẫn luôn tha thiết và ấm áp tình yêu quí dành cho người mẹ khốn khổ của mình . Một đoạn của hồi kí ấy mang tên Trong lòng mẹ và đó là nhan đề của bài học hôm nay . I,Tìm hieåu taùc giaû – taùc phaåm I,Tìm hieåu taùc giaû – taùc Gọi hs đọc phần chú thích dấu sao phaåm : Sgk (?) Em hãy nêu vài nét về Nguyên Hồng và tác phẩm Những ngày thô aáu ? (sgk) II, Đọc – Tìm hiểu văn bản: II, Đọc – Tìm hiểu văn 1, Đọc – Tìm hiểu chú thích baûn: - Gv đọc mẫu sau đó hướng dẫn cho hs đọc ( Giọng chậm tình cảm , chú 1, Đọc – Tìm hiểu chú ý các hình ảnh , từ ngữ thể hiện cảm xúc thay đổi của nhân vật tôi , nhất là thích đoạn cuối cuộc trò chuyện với bà cô …). (?) Em haõy so saùnh , maïch truyeän vaø caùch keå chuyeän baøi trong loøng 9 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> meï coù gì gioáng vaø khaùc vb Toâi ñi hoïc ? - Giống nhau : kể và tả theo trình tự thời gian , trong hồi tưởng , nhớ lại kí ức thuoåi thô Khác nhau :+ ở bài tôi đi học :chuyện liền mạch trong một thời gian ngắn , không ngắt quãng : Buổi sáng đầu tiên đến trường + Trong loøng meï: chuyeän khoâng thaät lieàn : coù moät gaïch noái nhoû , ngaén veà thời gian vài ngày khi chưa gặp mẹ và khi gặp mẹ. 2 .Bố cucï : (?) Vb này chia làm mấy phần ? nêu nội dung từng phần - Phần 1; từ đầu đến … người ta hỏi đến chứ : Cuộc trò chuyện với bà cô. 2, Boá cucï : 2 phaàn. - Phần 2 : Còn lại Cuộc gặp gỡ giữa hai mẹ con bé Hồng. (?) Hãy tái hiện nội dung thứ nhất của vb bằng giọng đọc diễn cảm cuûa em ? 3, Phaân tích : a, Cuộc đối thoại giữa bà cô và chú bé Hồng, cảm xúc của chú về người mẹ bất hạnh (?) Caûnh ngoä cuûa chuù beù Hoàng coù gì ñaëc bieät ? - Mồ côi cha , mẹ tha phương cầu thực . Hồng sống nhờ nhà người cô , không. 3, Phaân tích a, Cuộc đối thoại giữa baø coâ vaø chuù beù Hoàng, caûm xuùc cuûa chuù veà người mẹ bất hạnh được yêu thương , còn bị hắt hủi + Người cô : là một con (?) Từ đó bé Hồng có thân phận như thế nào ? người cay độc , tàn nhẫn - cô độc, tuổi cực , luôn khao khát tình yêu thương thể hiện qua lời nói , cử (?) Theo dõi cuộc đối thoại giữa người cô và bé Hồng , cho biết nhân chỉ vật người cô có quan hệ ntn với chú bé Hồng ? ( Quan hệ cô – cháu ruoät ) (?) Nhân vật người cô hiện lên qua những, cử chỉ , lời nói điển hình nào với cháu ? - cô tôi gọi tôi đến cười bảo : Mày có muốn vào Thanh Hoá chơi với mẹ maøy khoâng ? - Sao lại không vào ? Mợ mày phát tài lắm , có như dạo trước đâu ! + Những ý nghĩ , cảm - Mày dại quá, cứ vào đi , tao chạy cho tiền tàu . Vào mà bắt mợ mày may xuùc cuûa chuù beù Hoàng vá sắm sửa cho thăm em bé chứ. khi trả lời người cô : (?) Vì sao bé Hồng cảm nhận trong lời đó những ý nghĩ cay độc , -Nhận ra những ý nghĩ những rắp tâm tanh bẩn ? - Vì trong những lời nói của người cô chứa đựng sự giả dối , mỉa mai , hắt cay độc trong giọng nói và trên nét mặt khi cười hủi thậm chí độc ác dành cho người mẹ đáng thương của bé Hồng raát kòch cuûa coâ (?) Những lời lẽ đó bộc lộ tính cách nào của người cô ? - Nhắc đến mẹ tôi , cô - Heïp hoøi , taøn nhaãn * Trong cuộc đối thoại này , bé Hồng đã bộc lộ những cảm xúc và suy nghĩ tôi chỉ có ý reo rắt vào cuûa mình . đầu óc tôi những hoài (?) Hãy tìm những chi tiết bộc lộ cảm nghĩ của bé Hồng đối với người nghi để tôi khinh miệt coâ? vaø ruoàng raãy meï toâi (?)Trong đó , cảm xúc nào của bé Hồng gây ấn tượng mạnh nhất cho - Hai tiếng em bé mà cô người đọc ? ( Hs bộc lo) toâi ngaân daøi ra thaät ngoït GV bình : Mỗi xcảm xúc của bé Hồng có thể gợi lên ở mội người những cảm , thất rõ , quả nhiên đã nghĩ riêng về nổi cay đắng , tủi cực mà bé Hồng phải chịu đựng . Có điều xoán chặt lấy tâm can trong những đắng cay của bé Hồng đâu chỉ có nổi đau mà còn có niềm căm. 11 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> hờn cái xấu , cái ác đang trà đạm lên tình mẫu tử của con người. (?) ở đây phương thức biểu đạt nào được vận dụng ? nêu tác dụng của phương thức biểu đạt ấy ? - Biểu cảm , thể hiện trực tiếp và gợi trạng thái tâm hồn đau đớn của bé Hoàng. (?) Cảmû xúc của em khi đọc những cảm xúc của bé Hồng ? (?) Khi kể về cuộc đối thoại của người cô với bé Hồng , tác giả đã sử duïng ngheä thuaät gì ? ( Töông phaûn ) (?) Haõy chæ ra pheùp töông phaûn naøy ? nhaän xeùt veà yù nghóa cuûa pheùp tương phản đó ? -Đặt hai tính cách trái ngược nhau : Tính cách hẹp hòi , tàn nhẫn của người coâ >< Tính caùch trong saùng giaøu tình yeâu thöông cuûa beù Hoàng - Làm nổi bật lên tính cách của người cô và khẳng định tình mẫu tử , cao cả cuûa beù Hoàng. b, Bé Hồng yêu thương mẹ: Gọi hs đọc phần 2 (?) Hình ảnh người mẹ của bé Hồng hiện lên qua những chi tiết nào ? + Meï toâi veà moät mình ñem raát nhieàu quaø baùnh cho toâi vaø em Queá toâi + Mẹ tôi cầm nón vẫy tôi …vừa kéo tay tôi , xoa đầu tôi …, lấy vạt áo nây thấm nước mắt cho tôi + Mẹ tôi không còm cõi xơ xác … gương mặt mẹ tôi vẫn tươi sáng với đôi mắt trong và nước da mịn , làm nổi bật màu hồng của 2 gò má . Hơi quần áo mẹ tôi và hơi thở ở khuôn miệng xinh xắn nhai trầu phả ra lúc đó thơm tho lạ thường (?) Cacùh goïi meï toâi trong taät caû caùc chi tieát aáy coù yù nghóa gì ? (Khaúng định đó là người mẹ của riêng bé Hồng .Tình mẹ con gắn bo). (?) Từ đó bé Hồng cómột người mẹ ntn? - đẹp đẽ, cao quý , vô cùng yêu con. (?)Trong phần vb này , tình yêu thương của bé Hồng được trực tiếp bộc lộ đâu là những biểu hiện cụ thể của tình yêu thương đó ? +Tiếng gọi : Mợ ơi! Mợ ơi!Mợ ơi !… +Hành động : Tôi thở hồng hộc trán đẩm mồ hôi và khi trèo lên xe , tôi ríu cả chân lại . Tôi ngồi trên đệm xe , đùi áp đùi mẹ tôi , đầu ngã vào cách tay mẹ tôi , tôi thấy những cảm giác ấm áp đã bao lâu mất đi bổng lại mơn man khaép da thòt +Xúc cảm : phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ , để bàn tay người mẹ vuột ve từ trán xuống cằm , và gãi rôm ở sống lưng cho , mới thấy người mẹ coù moät eâm dòu voâ cuøng. (?)Tiếng mẹ luôn vang lên trong mọi hành động và cảm nghĩ của bé Hồng điều đó có ý nghĩa gì ? -Với bé Hồng , người mẹ là tất cả - Ngươì mẹ không thể thiếu được trong cuộc sống của người con Bé Hồng vô cuøng yeâu quí meï (?) Với em biểu hiện nào ở bé Hồng thấm thía nhất tình mẫu tử ? ( HS boäc loä). 12 Lop8.net. toâi nhö yù coâ toâi muoán -Gía những cổ tục đã đày đoạ me tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh , đầu mẫu gỗ , toâi quyeát voà ngay laáy maø caén , maø nhai , maø nghieán cho kì naùt vuïn mới thôi Tương phản để làm noåi baät tính caùch cuûa người cô, khẳng định tình mẫu tử , cao cả của beù Hoàng b, Beù Hoàng yeâu thöông meï + Tiếng gọi : Mợ ơi ! Mợ ơi! Mợ ơi !.. + Hàng động :Tôi thở hòng hộc trán đẩm mồ hoâi vaø khi treøo leân xe toâi ríu caû chaân laïi ….môn man khaép da thòt + Xuùc caûm : phaûi beù laïi vaø laên vaøo loøng moät người mẹ , để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuoáng caèm ….voâ cuøng Biểu cảm trực tiếp, yeâu meï maõnh lieät , người mẹ không thể thiếu được trong cuộc soáng.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> (?) Nhận xét về phương thức biểu đạt của những đoạn văn trên . tác dụng của phương thức biểu đạt đó ? - Biểu cảm trực tiếp - Tác dụng : thể hiện xúc động của lòng người , khơi gợi cảm xúc ở người đọc. III, Tổng kết:(?) Cảm nghĩ của em về nhân vật bé Hồng từ những III, Tổng kết: Ghi nhớ biểu hiện tình cảm đó ? sgk + Noäi taâm saâu saéc, Yeâu meï maõnh lieät , Khao khaùt yeâu thöông. 4, Củng cố :Viết một đoạn văn ghi lại những ấn tượng , cảm nhận rõ nhất , nổi bật nhất của bản thân về người mẹ của mình ? - Vì sao xếp Tôi đi học và trong lòng mẹ là hồi kí tự truyện ? 5, Dặn dò : - Học thuộc ghi nhớ và chỉ ra được 2 nội dung chính cần nhớ trong bài học - Soạn bài “ Tức nước vở bờ”. Tuaàn 2: Tieát 7:. Ngày soạn10/09/05 Ngaøy daïy 15/09/05 TRƯỜNG TỪ VỰNG. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Hiểu được thế nào là trường từ vựng , biết xác lập các trường tự vựng đơn giản - Bước đầu hiểu được mối liên quan giữa trường từ vựng với các hiện tượng ngôn ngữ đã học như đồng nghĩa , trái nghĩa , ẩn dụ , hoán dụ , nhân hoá …giúp ích cho việc học văn và làm văn - Rèn kĩ năng lập trường từ vựng và sử dụng trường từ vựng trong nói , viết. B.Chuaån bò: 1. GV:Dự kiến khả năng tích hợp cho bài học : VB Trong lòng mẹ , với tập làm văn Bố cụ của văn baûn - Baûng phuï 2 . HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài. C. Tiến trình lên lớp : 1. Oån định tổ chức : 2, Kiểm tra bài cũ : Thế nào là từ nghĩa rộng , từ nghĩa hẹp ? Cho vb minh hoạ 3, Bài mới : I. Thế nào là trường từ vựng ? I. Thế nào là trường từ Gọi hs đọc đoạn văn trong sgk vựng ? (?) Các từ in đậm dùng để chỉ đối tượng là người , động vật hay - Trường từ vựng là tập hợp sự vật ?Tại sao em biết được điều đó ? (chỉ người . biết được điều của những từ ngữ có ít nhất đó vì các từ đó đều nằm trong câu văn cụ thể , có ý nghĩa xác định ) moät neùt chung veà nghóa (?) Nét nghĩa chung của nhóm từ trên là gì ? -. Chỉ bộ phận cơ thể người. (?) Nếu tập hợp các từ in đậm ấy thành một nhóm từ thì chúng ta có một trường từ vựng . Vậy theo em Trường từ vựng là gì ? ( Ghi nhớ sgk) 13 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> Baøi taäp nhanh :. - Cho các từ sau : cao , thấp , lùn , lòng khòng , lêu khêu , gỳ , béo , xác 2, Lưu ý ve , bị thịt , cá rô đực … - Thường có hai bậc trường. - Nếu dùng nhóm từ trên để miêu tả người thì Trường từ vựng của nhóm từ là gì ?  Chỉ hình dáng con người Gv yêu cầu hs đọc phần 2 trong sgk (?) Trường từ vựng mắt bao gồm những trường từ vựng nhỏ nào ? cho vd + Các trường từ vựng mắt : - Boä phaän cuûa maét : loøng ñen , con ngöôi , loâng maøy …. từ vựng là lớn và nhỏ - Các từ trong một trường từ vựng có thể khác nhau về từ loại - Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khaùc nhau - Các chuyển trường từ - Hoạt động của mắt : ngó , trông , liếc vựng có tác dụng làm tăng (?) Trong một trường từ vựng có thể tập hợp những từ có từ loại sức gợi cảm khaùc nhau khoâng ? Taïi sao? + Có thể tập hợp những từ có từ loại khác nhau vì :Danh từ chỉ sự vật : con ngöôi , loâng maøy ; - Động từ chỉ hoạt động : ngo,ù liếc … - Tính từ chỉ tính chất : lờ đờ, tinh anh …. (?) Do hiện tượng nhiều nghĩa , một từ có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau không ? Cho vd + Một từ nhiều nghĩa có thể thuộc nhiều trường từ vựng khác nhau - trường mùi vị : chát , thơm .. - trường âm thanh : the thé , êm dịu .. - trường thời tiết : hanh , ẩm. (?) Tác dụng của cách chuyển trường từ vựng trong thơ văn và trong cuoäc soáng haøng ngaøy ? Cho vd + Từ trường từ vựng về người chuyển sang trường từ vựng về động vật : - suy nghĩ của con người : tưởng , ngỡ , nghĩ … - Hành động của con nguời : mừng , vui , buồn … - Các xưng hô của con người : cô , cậu , tớ... II, Luyeän taäp Bài tập 1 :Tìm các trường từ vựng : tôi , thầy tôi , mẹ , cô tôi , anh em tôi Bài tập 2 :đặt tên trường từ vựng - dụng cụ đánh bắt thuỷ sản - dụng cụ để đựng - hoạt động của chân - traïng thaùi taâm lí - tính caùch - dụng cụ để viết Bài tập 3 :trường từ vựng thái độ Baøi taäp 4 : - khứu giác : mũi , thơ , điếc , thính - thính giaùc : tai , nghe , ñieác , roõ , thính Baøi taäp 5 : 14 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> -trường từ vựng từ lười : dụng cụ đánh bắt thuỷ sản động vật ( lưới , nơm , câu ..) -trường từ vựng của từ lạnh : chỉ thời tiết ( lạnh , nóng , ẩm , giá , buốt ..) Baøi taäp 6 : - Tác giả đã chuyển các từ in ậm trong các câu thơ từ trường từ vựng “ quân sự” sang trường từ vựng “ nông nghiệp” 4. Hướng dẫn về nhà: học thuộc phần ghi nhớ - Laøm heát baøi taäp coøn laïi - Soạn bài tiếp theo “ từ tượng hình , từ tượng thanh” 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 2: Tieát 8:. Ngày soạn 11/09/05 Ngaøy daïy 16/09/05 BOÁ CUÏC CUÛA VAÊN BAÛN. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs : - Nắm được bố cục vb , đặc biệt là cách sắp xếp các nội dung trong phần thân bài - Biết xây dựng vbmạch lạc , phù hợp với đối tượng và nhận thức của người đọc - Rèn kĩ năng xây dựng bố cục vb trong nói viết. B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp cho bài học: vb Trong lòng mẹ , Tiếng việt với bài Trường từ vựng 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài. C.Tiến trình lên lớp : 1.Oån định tổ chức 2.Kiểm tra bài cũ :Chủ đề của văn bản là gì ? - Thế nào là tính thống nhất về chủ đề của văn bản ? Làm thế nào để đảm bảo tính thống nhất đó 3.Bài mới :Ở lớp 7 các em đã học bố cục và mạch lạc của vb . Các em đã nắm được bố cục của một vb gồm 3 phần và chức năng nhiệm vụ của chúng . Bởi vậy, bài học này ôn lại kiến thức đã học , đồng thời chúng ta đi sâu vào tìm hiểu cách sắp xếp, tổ chức nội dung phần thân bài – phần chính cuûa vb nhö theá naøo ? 1, Bố cục của văn bản:Gọi hs đọc vb ở mục I sgk 1, Boá cuïc cuûa vaên baûn : - Vb thường có bố cục 3 (?) Văn bản trên có thể chia làm mấy phần ? Chỉ ra các phần đó ? + Chia làm ba phần : phần 1 : từ đầu đến danh lợi phần : Mở bài , thân bài , phần 2 ; tiếp theo đến vào thăm ; phần 3 : còn lại keát baøi (?) Hãy cho biết nhiệm vụ từng phần của văn bản - Phần Mở bài có nhiệm - Phần 1 : có nhiệm vụ nêu ra chủ đề được nói tới trong vb - Giới thiệu vụ nêu ra chủ đề của vb oâng Chu Vaên An - Phần Thân bài thường - Phần 2 : Trình bày các nội dung chủ yếu làm sáng tỏ chủ đề của vb - có một số đoạn nhỏ trình 15 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> Coâng lao , uy tín vaø tính caùch cuûa oâng CVA - Phần 3 : tổng kết chủ đề của vb - Tình cảm của mọi người đối với ông CVA (?) Phân tích mối quan hệ giữa các phần trong vb ? (Luôn gắn bó chặt chẽ với nhau , phần trước là tiền đề cho phần sau , còn phần sau là sự tiếp nối phần trước . Các phần đầu tập trung làm rõ cho chủ đề của vb là nguời thầy đạo cao đức trọng. (?) Từ việc phân tích trên , hãy cho biết một cách khái quát : Bố cục của vb gồm mấy phần ? Nhiệm vụ của từng phần ? Các phần của vb quan hệ với nhau ntn? ( Hs đọc ghi nhớ sgk) 2, Caùch boá trí , saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vb: (?) Phần thân bài vb Tôi đi học của Thanh Tịnh kể về những sự kiện nào ? Các sự kiện ấy được sắp xếp theo thứ tự nào ? - Sắp xếp theo hồi tưởng những kỉ niệm về buổi tựu trường đầu tiên của tác giả . Các cảm xúc lại được sắp xếp theo thứ tự thời gian : Những cảm xúc trên đường đến trường , những cảm xúc khi bước vào lớp học - Sắp xếp theo sự liên tưởng đối lập những cảm xúc về cùng một đối tượng trước đây và buổi tựu trường đầu tiên. (?) Phân tích những diễn biến tâm trạng của cậu bé Hồng ở vb trong loøng meï cuûa Nguyeân Hoàng ? - Tình thương mẹ và thái độ căm ghét cực độ những cổ tục đã đày đoạ mẹ cuûa caäu beù Hoàng khi nghe baø coâ coá tình bòa chuyeän noùi xaáu meï em ; Nieàm vui sướng cực độ của cậu bé Hồng khi khi được ở trong lòng mẹ. (?) Khi tả người ,vật , con vật , phong cảnh …, em sẽ lần lượt miêu tả theo trình tự nào ? Hãy kể một số trình tự thường gặp mà em biét ? ( HSTLN) - Có thể sắp xếp theo thứ tự không gian ( phong cảnh ) Chỉnh thể bộ phận ( tả người , vật , con vật ) hoặc tình cảm , cảm xúc ( tả người). baøy caùc khía caïch cuûa chuû đề - Phaàn Keát baøi toång keát chủ đề của vb. 2, Caùch boá trí , saép xeáp noäi dung phaàn thaân baøi cuûa vb: - Noäi dung phaàn thaân baøi thường được sắp xếp theo một thứ tự tuỳ thuộc vào kiểu vb , chủ đề vb , ý đồ giao tiếp của người viết - Caùc yù trong phaàn thaân bài thường được sắp xếp theo trình tự thời gian , không gian , sự phát triển của sự việc hay một mạch suy luaän , doøng tình caûm cốt sao cho phù hợp với sự triển khai chủ đề và sự tiếp nhận của người đọc. (?) Phân tích trình tự sắp xếp các sự việc ở phần thân bài trong vb Người thầy đạo cao đức trọng ?( Các sự việc nói về Chu Văn An là người tài cao .Các sự việc nói về CVA là người đạo đức , được học trò kính troïng ). (?) Việc sắp xếp nội dung phần thân bài tuỳ thuộc vào những yếu tố nào ? Các ý trong phần thân bài thường được sắp xếp theo trình tự nào ? (HSTLN) * Ghi nhớ : sgk / 25 (Hs đọc ghi nhớ sgk) II. Luyeän taäp Baøi taäp 1: a, Trình bày thoe thứ tự không gian : nhìn từ xa – đến gần – đến tận nơi – đi xa dần b, Trình bày ý theo thứ tự thời gian : về cgiều , lúc hoàng hôn Các ý trong đoạn trích được sắp xếp theo cách diễn giải , ý sau làm rõ bổ sung cho ý trước 4. Hướng dẫn về nhà: : - Học thuộc phần ghi nhớ sgk ; làm hết bài tập còn lại - soạn bài mới “Xây dựng đoạn văn trong vb”. 16 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Tuaàn 3 Tieát 9:. Ngày soạn 14/09/05 gaøy daïy 18/09/05 TỨC NƯỚC VỠ BỜ (Trích Tắt đèn) Ngoâ Taát Toá. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs - Qua đoạn trích thấy được bộ mặt tàn ác bất nhân của chế độ xã hội đương thời và tình cảnh đáng thương của người nông dân cùng khổ trong xã hội ấy ; cảm nhận được cái quy luật của hiện thực ; có áp bức có đấu tranh ; thấy được vẻ đẹp tâm hồn và sức sống tiềm tàng của người phụ nữ nông daân - Thấy được những nét đặc sắc trong nghệ thuật viết truyện của tác giả - Rèn kĩ năng phân tích nhân vật qua đối thoại , cử chỉ và hành động ; qua biện pháp đối lập tương phản ; Kĩ năng đọc sáng tạo vb tự sự nhiều đối thoại , giàu kịch tính. B.Chuaån bò : 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp cho bài học : phần tiếng việt trong bài trường tù vựng ( tiếp theo) , với tập làm văn trong bài Xây dựng đoạn văn trong vb -Aûnh chân dung Ngô Tất Tố , tác phẩm tắt đèn - Dự kiến các hình thức dạy học tích cực : đọc , giảng , bình , phát phiếu học tập , thảo luận nhóm 2.HS:Đọc, tìm hiểu và soạn bài. C.Tiến trình lên lớp: 1, ỔN định tổ chức : 2, Kieåm tra baøi cuõ: - Phaân tích taâm traïng cuûa beù Hoàng khi naèm trong loøng meï ? 3, Bài mới :Trong tự nhiên có quy luật đã được khái quát thành câu tục ngữ : Tức nước vở bờ . Trong xh , đó là quy luật : Có áp bức , có đấu tranh . quy luật ấy đã được chứng minh rất hùng hồn trong chương XVIII tiểu thuyết tắt đèn của Ngô Tất Tố . I, Tìm hieåu chung: I, Tìm hieåu chung: (?) Haõy neâu vaøi neùt veà taùc giaû , taùc phaåm ? II, Đọc – tìm hiểu văn bản: II, Đọc- tìm hiểu văn bản: 1, Đọc – tìm hiểu chú thích: GV đọc mẫu một đoạn sau đó gọi 1 1, Đọc – tìm hiểu chú thích vài em đọc tiếp ( yêu cầu : đọc chính xác , có sắc thái biểu cảm , nhất là khi đọc ngôn ngữ đối thoại của các nhân vật ) Giải thích từ khó  VB tức nước vở bờ lá đoạn trích trong tiểu thuyết Tắt đèn nổi tiếng của vh hiện thực phê phán Việt Nam giai đoạn 30 – 45. (?) Hãy dựa vào lí thuyết về sự thống nhất chủ đề trong vb để chứng minh cho sự chính xác của tiêu đề Tức nước vở bờ ? +Các phần nội dung liên quan trong vb : chị Dậu bị áp bức cùng quẫn , buộc phải phản ứng chống lại cai lệ và người nhà lí trưởng ; Thể hiện đúng tư tưởng của vb : Tức nước vỡ bờ. (?) Từ tân gọi của vb , có thể xác định nhân vật trung tâm của 17 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> đoạn trích này ntn? ( Chị Dậu) 2, Bố cục: (?) Có thể chia đoạn trích này thành mấy phần , nêu 2, Bố cục : 2 phần nội dung từng phần ? ( 2 phần ) + Từ đầu đến ngon miệng hay không – cảnh buổi sáng ở nhà chị Dậu ; + đoạn còn lại – Cuộc đối mặt với bọn cai lệ – người nhà Lí Trưởng 3, Phaân tích: Gọi hs đọc lại đoạn 1. a,Chò Daäu chaêm soùc choàng : (?) Chị Dậu chăm sóc anh Dậu trong hoàn cảnh nào ?. 3, Phaân tích a,Chò Daäu chaêm soùc choàng - Chaùo chín , chò Daäu baéc. -Giữa­ vụ sưu thuế căng thẳng , nhà nghèo , chị Dậu phải bán cả con,ø mang …Rồi chị quạt cho đàn chó mới đẻ và gánh khoai cuối cùng mới đủ suất sưu cho anh dậu để choùng nguoäi cứu chồng đang ốm yếu , bị đánh đập từ đình về . Nhưng có nguy cơ anh - Chò Daäu roùn reùn böng moät Dậu lại bị bắt nữa vì chưa có tiền nộp siêu cho người em. (?) Cách chị Dậu chăm sóc người chồng ốm yếu diễn ra như thế bát …. Ngon miệng không nào ? +Cháo chín , chị Dậu chị Dậu bắc mang ra giữa nhà , ngả mâm baùt muùc ra la lieät . Roài chò laáy quaït quaït cho nguoäi ;Chò Daäu roùn reùn bưng một bát lớn đến chỗ chồng nắm : Thầy em hãy cố ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột” . Rồi chị đón lấy cái Tỉu và ngồi xuống đó như xem có ý chờ xem chồng chị ăn có ngon miệng hay không. (?) Hình dung của em về con người chị Dậu từ những lời nói và cử chỉ đó ?(là một phụ nữ đảng đang , hết lòng yêu thương chồng con , tính tình voán dòu daøng , tình caûm ) (?) Việc chị Dậu chỉ có bát gạo hàng xóm để chăm sóc anh Dậu ốm yếu bị hành hạ giữa vụ sưu thuế gợi cho em những cảm nghĩ gì về tính cảnh của người nông dân nghèo trong xã hội cũ và phẩm chất tốt đẹp của họ?( cực kì nghèo khổ , trong cuộc sống không.  Chị Dậu là một phụ nữ đảm đang , hết lòng yêu thöông choàng con , tính tình hieàn laønh. có lối thoát . sức chịu đựng dẻo dai , không gục ngã trước hoàn cảnh khoán khoù , giaøu tình nghóa ). (?) Khi kể về sự việc chị Dậu chăm sóc chồng giữa vụ sưu thuế , tác giả đã dùng biện pháp tương phản . Hãy chỉ ra phép tương phản này và tác dụng của biện pháp đó ? b, Chị Dậu đương đầu với bọn cai lệ và người nhà lí trưởng : Gọi hs đọc phần 2 (?) Trong phần hai của vb xuất hiện nhân vật nào đối lập với chị Daäu ? ( cai leä ) (?) Từ chú thích của sgk , em hiểu gì về nhân vật này ?. b, Chị Dậu đương đầu với bọn cai lệ và người nhà lí trưởng: + Cai leä : Hoáng haùch , thoâ baïo , khoâng nhaân tính , đồng thời tố cáo xh đầy rẫy - Cai leä laø vieän cai chæ huy moät toáp lính leä baát coâng , taøn aùc , moät xh coù (?) Gia đình chị Dậu buộc phải đóng suất thuế sưu cho người em thể gieo hoạ xuống đầu chồng đã chết từ năm ngoái . Điều đó cho thấy thực trạng xh thời người dân lương thiện đó ntn? ( tàn nhẫn , bất công , không có luật lệ ) (?) Theo dõi nhân vật cai lệ . Ngòi bút hiện thực Ngô Tất Tố đã khắc hoạ hình ảnh cai lệ bằng những chi tiết điển hình nào ? +Gõ đầu roi xuống đất , cai lệ thét bằng giọng khàn khàn của người hút nhieàu saùi cuõ : thaéng kia ….Noäp tieàn söu! Mau ! + Trợn ngược hai mắt …. Dám mỡ mồm xin khất ; Vẫn gịong hầm hè :. 18 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> neáu khoâng coù tieàn noäp söu …ñieäu ra ñình kia - Đùng đùng cai lệ giật phắt cái thừng .. để trói anh Dậu .. (?) Qua đó nhận xét nghệ thuật khắc họa nhân vật của tác giả ? - Kết hợp các chi tiết điển hình về bộ dạng , lời nói , hành động để khắc hoạ nhân vật. (?) Từ đó một tính cách ntn được bộc lộ ở tên cai lệ ? - Hoáng haùch , thoâ baïo , khoâng coøn nhaân tính. (?) Trước sự tàn bạo , hống hách , không còn nhân tính của tên cai lệ như thế thì chị Dậu đối phó với bọn tay sai để bảo vệ chồng baèng caùch naøo ? (?) Do đâu mà chị Dậu có sức mạnh lạ lùng khi quật ngã 2 tên tay sai như vậy ? ( đó là lòng căm hờn mà cái gốc của nó chính là lòng yêu thöông ). (?) Tác giả đã dùng biện pháp nghệ thuật gì ? ( Tương phản ) (?) Từ đó , những đặc điểm nổi bật nào trong tính cách chị Dậu được bộc lộ ? - dịu dàng mà cứng cỏi trong ứng xử , giàu tình yêu thương , tiềm tàng tinh thần phan kháng áp bức. III, Ghi nhớ : Sgk (?) Học qua vb này em hiều gì về số phận và phẩm chất của người phụ nữ nông dân trong xh cũ , bản chất của chế độ xh đó ; chân lí được khẳng định ? ( HS tìm ý trong phần ghi nhớ để trả lời ). + Chò Daäu : - lúc đầu cố van xin tha thieát nhöng teân cai leä khoâng thèm trả lời mà nó vẫn cố ép chị Dậu vào bước đường cuøng . - Sau đó chị túm lấy cổ hắn, ấn dúi ra cử … túm tíc lẳng cho moät caùi , ngaõ nhaøo ra theàm  Tương phản, thể hiện sự dịu dàng mà cứng cõi trong ứng xử , giàu tình yêu thöông , tieàm taøng tinh thaàn phản kháng áp bức. (?) Nhà văn Nguuyễn Tuân cho rằng : với tác phẩm Tắt đèn , Ngô Tất Tố đã xui người nông dân nổi loạn . Nên hiểu thế nào về nhaän ñònh naøy ?(HSTLN) (?) Từ đó , có thể nhận ra thái độ nào của nhà văn đối với thực trạng xh và đối với phẩm chất của người nông dân trong xh cũ ? (HSTLN) III, Ghi nhớ : Sgk +Lên án xh thống trị áp bức vô nhân đạo , cảm thông với cuộc sống thống khổ của người nông dân nghèo. 4. Hướng dẫn về nhà: - Học thuộc ghi nhớ , tóm tắt đoạn trích - Soạn bài mới “ Lão Hạc” 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn3: Tieát 10:. Ngày soạn 18/09/05 Ngaøy daïy 21/09/05. XÂY DỰNG ĐOẠN VĂN TRONG VĂN BẢN A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs - Hiểu được khái niệm đoạn văn , từ ngữ chủ đề , câu chủ đề , quan hệå giữa các câu trong đoạn văn và cách trình bày nội dung đoạn văn 19 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> - Viết được các đoạn văn mạch lạc đủ sức làm sáng tỏ một nội dung nhất định. B.Chuaån bò: 1.GV:Dự kiến khả năng tích hợp : ở vb Tức nước vở bờ , ở tiếng việt qua bài trường từ vựng - Baûng phuï 2.HS: Đọc, tìm hiểu và soạn bài. C.Tiến trình lên lớp : 1, ỔN định tổ chức 2, Kiểm tra bài cũ : phần mở bài và phần thân bài có nhiệm vụ gì ? - Nội dung phần thân bài thường được trình bày ntn? 3, Bài mới : I.Thế nào là đoạn văn ? Hs đọc thầm vb về Ngô Tất Tố I.Thế nào là đoạn văn ? và trả lời câu hỏi : (?) Văn bản trân gồm mấy ý ? mỗi ý được viết thành - Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo mấy đoạn văn ? nên vb , bắt đầu bằng chữ viết hoa - 2 ý , mỗi ý viết thành một đoạn văn lùi đầu dòng , kết thúc bằng dấu (?) Dấu hiệu hình thức nào có thể giúp em nhận biết chấm xuống dòng và thường biểu đạt đoạn văn ? một ý tương đối hoàn chỉnh . Đoạn - Viết hoa lùi đầu dòng và dấu chấm xuống dòng văn thường do nhiều câu tạo thành (?) Vậy theo em đoạn văn là gì ? - Đơn vị trực tiếp tạo nên vb ; Về hình thức : viết hoa lùi đầu doøng vaø coù daáu chaám xuoáng doøng - Về nội dung : thường biểu đạt một ý tương đối hoàn chỉnh  GV chốt : đoạn văn là đơn vị trên câu , có vai trò quan trong vieäc taïo laäp vb. (?) Đọc thầm vb trên và tìm các từ ngữ chủ đề cho mỗi đoạn ?(đoạn 1 : Ngô Tất Tố ; đoạn 2 : Tác phẩm Tắt đèn 2, Từ ngữ và câu trong đoạn văn 2, Từ ngữ và câu trong đoạn văn: a, Từ ngữ chủ đề vả câu chủ đề của a, Từ ngữ chủ đề vả câu chủ đề của đoạn văn đoạn văn: SGK Đọc thầm đoạn văn 2 và trả lời câu hỏi : (?) ý khái quát bao trùm cả đoạn văn là gì ? (?)Câu nào trong đoạn văn chứa ý khái quát ấy ? (?) Câu chứa đựng ý khái quát của đoạn văn được gọi là câu chủ đề . Em có nhận xét gì về câu chủ đề ? -Đoạn văn đánh giá thành công xuất sắc của NTT trong việc tái hiện thực trạng nông thôn VN trước cách mạnh tháng tám và khẳng định phẩm chất tốt đẹp của những người lao động chaân chính - Câu chứa ý khái quát : Tắt đèn là tác phẩm tiêu biểu nhất cuûa Ngoâ Taát Toá * Nhaän xeùt : + Về nội dung : câu chủ đề thường mang ý khái quát của cả đoạn văn. + Về hình thức : lời lẽ ngắn gọn , thường có đủ 2 thành phaàn chính ( C-V) 20 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> + Về vị trí : có thể đứng ở đầu hoặc ở cuối đoạn. (?) Qua đó em hiểu từ chủ đề và câu chủ đề là gì ? Chúng đóng vai trò gì trong vb ? (Ghi nhớ sgk) * GV yêu cầu hs tìm hiểu 2 đoạn văn trong vb ở mục I.sgk và đoạn văn ở mục II,2 sgk , sau đó trả lời các câu hỏi :. (?) Cho biết đoạn văn nào có câu chủ đề và đoạn văn nào không có câu chủ đề . Vị trí của câu chủ đề trong mỗi đoạn văn ? - đoạn 1 , mục I : không có câu chủ đề - đoạn 2 , mục I và đoạn 2 II : có câu chủ đề + Vị trí của câu chủ đề : - đoạn 2 mục I : câu chủ đề nằm ở đầu đoạn - đoạn 2 mục II : câu chủ đề nằm ở cuối đoạn. b Cách trình bày nội dung đoạn văn (?) Cho biết cách trình bày ý ở mỗi đoạn văn ?. b Cách trình bày nội dung đoạn vaên - Các câu trong đoạn văn có nhieäm vuï trieån khai vaø laøm saùng toû chủ đề của đoạn văn bằng phép diễn dòch , quy naïp , song haønh …. + Đoạn 1 : theo caùch song haønh + Đoạn 2, mục I ,: theo kiểu diễn dịch + Đoạn II, 2 , theo cách quy nạp. II, Luyeän taäp : Bài tập 1 : Văn bản có 2 ý , mỗi ý được diễn đạt thành một đoạn văn Bài tập 2 : phân tích cách trình bày nội dung trong đoạn văn - đoạn a : diễn dịch ; đoạn b: song hành ; đoạn c : song hành Bài tập 3 : + đoạn văn diễn dịch : Lịch sử ta đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của dân ta , đó là những cuộc đấu tranh vĩ đại chống giặc ngoịa xâm như : khởi nghĩa bà trưng , khởi nghĩa nông dân Tây Sơn … và gần đây nhất là hai cuộc kháng chiến chống thực dân pháp và đế quốc Mĩ của dân tộc ta 4. Hướng dẫn về nhà: Học thuộc ghi nhớ sgk ; làm hết bài tập còn lại - Học bài để tiết sau kiểm tra : viết bài 2 tiết 5. Ruùt kinh nghieäm:. Tuaàn 3 : Tieát 11,12:. Ngày soạn 16/09/05 Ngaøy daïy 22/09/05 VIEÁT BAØI TAÄP LAØM VAÊN SOÁ 1. A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs - Oân lại kiểu bài tự sự đã học lớp 6 , có kết hợp với kiểu bài biểu cảm đã học ở lớp 7 - Luyện tập viết bài văn và đoạn văn. B.Chuaån bò: 1.GV: Đề bài 21 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> C.Tiến trình lên lớp : 1, Oån định tổ chức 2, Kieåm tra baøi cuõ : 3, Bài mới : I, Đề bài : Từ vb “ Tôi đi học” của nhà văn Thnh Tịnh . Em hay kể lại những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học . II, Yeâu caàu - Xác định ngôi kể : thứ nhất , thứ ba - Xác định trình tự kể + Theo thời gian , không gian + theo diễn biến của sự việc + Theo dieãn bieán cuûa taâm traïng - Xác định cấu trúc của vb ( 3 phần ) dự định phân đoạn ( số lượng đoạn văn cho mỗi phần ) và cách trình bày các đoạn văn - Thực hiện 4 bước tạo lập vb đã học ở lớp 7 , chú trọng bước lập đề cương 4. Hướng dẫn về nhà: : về nhà viết lại bài tập làm văn này để nắm chắc hơn vầ kiến thức văn tự sự , biểu cảm đã học .. Tuaàn 4: Tieát 13,14:. Ngày soạn 22/09/05 Ngaøy daïy 26/09/05 LAÕO HAÏC (Nam Cao). A.Mục tiêu cần đạt: * Giuùp hs - Thấy được tình cánh khốn cùng và nhân cách cao quý của nhân vật lão Hạc , qua đó hiểu thêm về số phận đáng thương và vẻ đẹp tâm hồn đáng trọng của người nông dân Việt Nam trước cách maïng thaùng taùm . - Thấy được lòng nhân đạo sâu sắc của nhà văn Nam Cao ( thể hiện chủ yếu qua nhân vật ông giáo ) ; thương cảm đến xót xa và thật sự trân trọng đối với người nông dân nghèo khổ - Bước đầu hiểu được đặc sắc nghệ thuật truyện ngắn Nam Cao : khắc hoạ nhân vật tài tình , cách dẫn truyện tự nhiên , hấp dẫn ,sự kết hợp giữa tự sự , triết lí với trữ tình - Rèn kĩ năng : tìm hiểu và phân tích nhân vật qua ngôn ngữ đối thoại , độc thoại , qua hình dáng , cử chỉ , hành động ; Kĩ năng đọc diễn cảm , thay đổi giọng điệu thể hiện tâm trạng các nhận vật khaùc trong truyeän. B.Chuaån bò : 1.GV: Dự kiến khả năng tích hợp ngang : phần tiếng việt bài Từ láy , từ tượng hình , từ tượng thanh ; phần tập làm văn ở bài Chuyển đoạn trong vb - Tích hợp dọc : qua các bài Trong lòng mẹ , Tức nước vở bờ đã học 22 Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>