Giáo án môn Ngữ văn 7 - Trường THCS Ba Vinh - Tiết 83: Bố cục và phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Trường THCS Ba Vinh. Giáo án Ngữ Văn 7. Ngày soạn : / / 200 Ngày dạy : / / 200. Tiết : 83 Bài dạy : BỐ CỤC VÀ PHƯƠNG PHÁP LẬP LUẬN TRONG BÀI VĂN NGHỊ LUẬN A. Mục tiêu yêu cầu : Giúp học sinh : - Biết cách lập bố cục và lập luận trong bài văn nghị luận . - Nắm được mối quan hệ giữa bố cục và phương pháp lập luận của bài văn nghị luận . - Có ý thức học tập, yêu thích bộ môn. B. Đồ dùng dạy học : - Gv : Giáo án , Sgk … - Hs : Bài cũ + Bài mới … C. Phương pháp dạy học : - Vấn đáp - Giảng giải . D. Tiến trình lên lớp : I. Ổn định tổ chức : (1’) II. Kiểm tra bài cũ : (5’)  Trình bày các thao tác lập ý trong bài văn nghị luận ? III. Bài mới : 1) Giới thiệu bài : (1’) 2) Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học : t 10’. Hoạt động của giáo viên Hoạt động 1: Hướng dẫn giữa bố cục và lập luận . - Yêu cầu hs đọc bài “Tinh thần yêu nước của nhân dân ta” sgk, thảo luận trả lời các câu hỏi :  Bài có mấy phần ?  Mỗi phần có mấy đoạn ?. Hoạt động của học sinh Nội dung hs tìm hiểu mối quan hệ I. Mối quan hệ giữa bố cục và lập luận . - Hs tìm đọc, thảo luận, 1) Bố cục bài vắn nghị thống nhất ý kiến . luận : - Đại diện hs trả lời, các - 3 phần : hs khác nhận xét, bổ sung + P1(MB): đoạn 1 + 3 phần + P2(TB) : đoạn2,3 + P1: 1 đoạn + p3(KB) : đoạn 4 + P2 : 2 đoạn + p3 : 1 đoạn  Mỗi đoạn có những luận + Đ1: Câu 1 + Đ2: Câu 1 đoạn 2 và điểm nào? câu 1 đoạn 3 + Đ3: “Bổn phận …”  Bố cục của bài văn có + Có rành mạch, chặt chẽ, hợp lí không?  Rành mạch, chặt chẽ, + Phân đoạn, xuống hợp lí như thế nào? hàng. Các phần, các đoạn, các câu biểu hiện một chủ đề chung xuyên Trang 278. Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Trường THCS Ba Vinh.  Từ bố cục của bài văn này em hãy cho biết chức năng của mỗi phần trong bố cục bài văn nghị luận?. 10’. Giáo án Ngữ Văn 7. suốt. Độ dài của mỗi phần trình tự sắp xếp. + MB: Giới thiệu vấn đề nghị luận . + TB: Phát triển vấn đề đã giới thiệu. + KB: Kết luận chung về nội dung đã trình bày, rút ra bài học. + Có ý nghĩa đối với đời sống xã hội + Thân bài .. * Chức năng của từng phần . + MB: Giới thiệu vấn đề nghị luận . + TB: Phát triển vấn đề đã giới thiệu. + KB: Kết luận chung về nội dung đã trình bày, rút ra bài học..  Vấn đề nghị luận này phải như thế nào?  Phần nào là nội dung chủ yếu? - Gv chốt lại. - Hs rút ra kết luận và ghi * Bố cục của bài văn nhớ kiến thức nghị luận : (Ghi nhớ sgk tr31) Hoạt động 2: Hướng dẫn hs phương pháp lập luận 2) Phương pháp lập luận: - Gv yêu cầu hs nhắc lại - Đại diện hs nhắc lại, các khái niệm : hs khác nhận xét, bổ sung + Luận điểm? - (sgk tr19) + Luận cứ ? - (sgk tr19) + Lập luận ? - Lập luận là cách nêu nêu lên những luận cứ dẫn đến luận điểm . - Yêu cầu hs quan sát sơ đồ - Hs quan sát sưo đồ, thảo sgk tr30, thảo luận trả lời luận trả lời các câu hỏi : các câu hỏi :  Đâu là luận điểm xuất + câu 1, (đoạn 1) * Luận điểm trong bài : phát, đâu là luận điểm kết + “Bổn phận …” (đoạn 4) - Luận điểm xuất phát : Đoạn 1 (câu1) luận ?  Mục đích bài nghị luận + Đưa ra nhiệm vụ cho - Luận điểm kết thúc : này là gì? mọi người . Đoạn 4 (Bổn …) - Gv khẳng định nhân dân - Hs lắng nghe ta có lòng yêu nước nồng nàn mà không đề ra nhiệm vụ, mục đích thì không cần phải nghị luận .  Tìm luận điểm xuất phát + Luận điểm xuất phát ô1 * Luận điểm trong đoạn: Luận điểm kết thức ô3 - Đoạn 3 : và kết thúc trong đoạn3 ?  Hàng ngang 1 lập luận + Quan hệ nhân quả + Luận điểm xuất phát ô1 theo quan hệ gì? (nhấn chìm là bán nước + Luận điểm kết luận ô3 (Lòng yêu nước nồng nàn và cướp nước) của nhân dân dẫn đến kết quả gì ? )  Hàng ngang 2 có được - Nhân : Lịch sử có nhiều lập luận theo mối quan hệ cuộc kháng chiến vĩ đại . nhân quả không? Giải - Quả : Chúng ta phải ghi Trang 279. Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Trường THCS Ba Vinh. 7’. Giáo án Ngữ Văn 7. thích? nhớ công lao . Hàng ngang Phuơng  Hàng ngang 3 đưa ra - Tổng quát : ô3 (1) Phần Đoạn pháp nhận định gì tổng quát? luận  Chứng minh bằng lí lẽ - Lí lẽ dẫn chứng I 1 Nhân dẫn chứng nào ? quả  Kết luận gì? + Kết luận ô3 (3) 2 + Nhân - Gv bổ sung : - quả . + Tổng “Đồng bào ta ngày - Hs lắng nghe II 3 + Tổng nay …” – phân + Phân : Các tầng lớp tham hợp giavào công cuộc kháng Suy chiến . luận III 4 + Hộp : Điều có lòng yêu tương nước . đồng  Hàng ngang 4 so sánh + Suy luận tương đồng “tinh thần yêu nước” với (Phương pháp suy luận “các thứ của quý” , tác giả trên cơ sở tìm ra những đã suy ra bỏn phận lòng nét tương đồng nào đó yêu nước. Đó là suy luận giữa các sự vật, hiện theo quan hệ gì? tượng : Tương đồng theo thời gian , trục không + cùng loại + Tăng tiến gian) + Truyền thống : xưa  nay . - Gv chốt lại theo bảng . Hoạt động 3 : Hướng dẫn hs tìm hiểu mối quan hệ 3) Mối quan hệ giữa bố giữa bố cục và cách lập luận : cục và cách lập luận : - Ở trên chúng ta đã tìm hiểu cách lập luận của các phần theo hàng ngang. Bây giờ ta tìm hiểu mối quan hệ giữa các phần MB-TB-KB  Vậy giữa các phần có + Tổng – Phân - Hợp cách lập luận như thế nào ? - Gv bổ sung : Lập luận - Hs lắng nghe theo hàng ngang là xây dựng luận điểm trong từng Hàng dọc phần, từng đoạn của bố cục Phần Đoạn văn bản (luận điểm có thể I 1 đưa trước hoặc sau luận II 2-3 cứ) III 4 Cách lập luận theo hàng dọc tức là xây dựng luận điểm giữa các phần, đoạn của bố cục văn bản . - Gv chốt lại theo bảng .. Bố cục. Phương pháp luận. MB TB KB. Tổng Phân Hợp. Trang 280 Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> Trường THCS Ba Vinh. 3’ 5’. Giáo án Ngữ Văn 7. Hoạt động 4 : Hướng dẫn hs tổng kết - Gv nhấn mạnh lại nội - Hs lắng nghe và ghi nhớ dung ghi nhớ sgk tr 31 Hoạt động 5: Hướng dẫn hs luyện tập - Hướng dẫn hs làm các bài - Hs thực hiện theo yêu tập sgk cầu và hướng dẫn của gv. II. Tổng kết (ghi nhớ sgk tr 31 ) III. Luyện tập Các bài tập phần luyện tập .. 3) Củng cố : (1’) - Gv nhấn mạnh lại các nội dung phần ghi nhớ sgk .. 4) Đánh giá tiết học: (1’) Gv nhận xét, tiết học . 5) Dặn dò : (1’) - Học bài cũ - Xem lại cách lập luận của các bài văn đã lập luận - Xem trước bài “Luyện tập về phương pháp lập luận của bài văn nghị luận . IV. Rút kinh nghiệm , bổ sung :. Trang 281 Giáo viên soạn : Nguyễn Thị Kim Trinh Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span>