Ebook Du lịch bền vững: Phần 2 - NXB ĐH Quốc gia Hà Nội - Trường Đại Học Quốc Tế Hồng Bàng

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (4.18 MB, 20 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

KET LUAN C H l / d N G li

Du lich ben vùng là mot bó phàn cùa PTBV, xuàt hién nhù
mot càch thùc kinh doanh mói cùa càc doanh nghiep du beh,
mot càch ùng xù mói cùa du khàch va mot dịi hịi mói dó'i vói cong
dóng dia phùdng. DLBV nhàm dàm bào dàu vào ben tue cho du
beh trén ed sd bào ve mòi trùdng (trong dò co tài nguyén du lich)
cùng nhù dóng góp vào nén kinh t é va phùc Idi dia phùdng^.

Nhu càu cùa DLBV dịi hịi noi dung bào ve mói trùdng phài
dùde long ghép vàd chién lùdc, k é hoach va boat dịng kinh
doanh du beh, trùóc hé't nhàm xanh hóa càc boat dóng du beh
bién nay.

Co the dùng khà nàng tài (sue chùa) làm tiéu chuàn' de
dành già tinh ben vùng cùa du beh, tuy nbién sù dung bị chi thi
mói trùdng là mot cóng cu hùu hiéu va ré tién hdn.

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

Chuang3

DU LICH BEN VÙNG

Ò CÀC VÙNG SINH THÀI NHAY CAM

GIÒI THIÉU CHUNG

Càc vùng sinh thài nbay càm là càc vùng eó nhùng tinh
chat sau:

• • Già tri tài ngun mịi trùdng rà't lón nhùng chù yéu d
dang già tri phi thi trùdng, de hi tón t b à t khi vùng dùde
sù dung chd muc tiéu phàt trien kbàc vói dang tu nhién.

• Là vùng é t r ù cùa càc Idài dòng thùc vàt quy, hiém,

Idài dac san, hdàc ngn gen quy.

• Là vùng eó chùc nàng bàd ve nguón nUóc, cbóng xói
món, lù qt, hdàc càc thién tai khàc.

• Là vùng cu t r ù cùa ềc cóng dóng nghéd, bdc vàn tbàp,
h à n h VI con bi diéu khién bịi lt tue, ngn song chù
u dua vàd già tri phi thi trùdng cùa he sinh thài,
tbich nghi chàm vói sù cbuyén dói kinh té.

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

suy thồi nàng né kbó dào ngùdc d nhùng vùng sinh thài nbay
càm va day cong dóng dia phùdng ra ngồi lé cùa sù phàt trién.

Trong phàn này, sé trình bay ve DLBV d 3 kiéu vùng sinh
thài

1. Vùng ven bién (Coastal tourism)
2. Vùng nùi cao (Alpine tourism)

3. Càc he sinh thài con hoang sd (du beh sinh thài
-ecotourism)

Là nhùng vùng sinh thài thùdng co càc he sinh thài nbay
càm dac trùng.

3.1. DU LICH B E N Vl^NG Ò VÙNG BÒ B I E N

3.1.1. P h a m vi c ù a v ù n g b ò b i é n (VBB)

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

VBB Cd càc he sinh t h à i va cóng dóng dàn é r a t dàc trùng.
Tuy nbién, du beh VBB d Dòng Nam À thùdng tàp trung vào

càc bé sinh t h à i bài bién càt va àm tiéu san bó.

3.1.2. C à c y é u to sinh thài c h i n h ành hu'òfng dén du lich

• Thùy triéu:

Thùy triéu là mot trong n h ù n g yé'u t ò quan trong bàc nhàt
à n h hùdng dé'n du beh VBB, eàc chu ky nhàt triéu, bàn n h à t
triéu déu hay kbòng déu va bièn dò triéu là nhùng t h a m sò
dàng chù y. Bién dò triéu là hiéu sò dò cao cùa mùc triéu lèn va
mùc triéu rùt. Mùc triéu lén cao n h à t là vào ky triéu éịng,
mùc triéu r ù t t b à p n h à t xày ra vàd ky triéu kiét. Ị nhùng kbu
vùc bién dị triéu lón thùdng bài bién róng, thịi gian bài
pbdi nàng dai tad diéu kién chd du beh bài bién pbàt trién. Càc
vùng dàd dà thùdng eó bài bién r a t hep, vùng dàt thà'p ven bd
cùng rà't hep va cà hai thùdng bi de dda bịi song, gió, trdng

•ihùng ngày bào.

• Song bién:

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

• Dịng bién:

Dịng bién doc bị co thè dùde tao ra dd song, hồc do thùy
triéu. Dòng bién co tàc dung vàn chuyén vàt liéu xói mịn tu bài
bién va ràc thài, dịng thịi là hiém hda dói vói ngùdi tàm bién.

Dòng bién do thùy triéu tao ra co toc do khà lón doc theo càc
lach bién hep giùa càc con càt ngàm. Chiéu chày cùa dòng bién
thay dòi theo hùóng ngùdc nhau mói khi triéu lén hay xuóng,
trdng khi dị dóng thed ehiéu doc bị dd song gió tao ra chi tbay
dói ehiéu theo mùa va toc do thùdng nhò. Tuy nbién. càc dòng
chày sàt day sinh ra do song rùt sau khi vó bd nhiéu khi co toc
dò nguy biém. dac biét d nhùng rành tbàp càt ngang con càt 
ngàm theo hùóng vng góc vói bị.

0 vùng cùa song, con co loai dịng chày do nc song tao n\. 
Loai dịng này rat bién dói tùy tbuóc vào lùdng nude .song va
tình trang thùy triéu.

• Dàc diém cua bị va bài bién: 
m

Vàt liéu bài co lién quan chat che vói kiéu liài. Kiéu bài
thồi thùdng co càt min. Càc bài bién dùói chàn càc vàch song
vó (clifO tbng là cuoi tàng hoac dà kbịi. Riéng bài ti'iéii co
tbùc vàt ngàp man thùdng là bùn.

Vùng bị co càc àm tiéu san bó thùdng co càc bài càt san bó
eó kich thùóc khàc nbau. Nhiéu cbó gap càc hịn cuoi, sịi san bị
nàm xen trong càt. Càt san ho thùdng hi mài tròn khà tòt vi
chùng co dò cùng tbàp va de bi hịa tan, mài mịn do nùóe mùa.

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

• Cịng dóng dia phuang: . » -^ \ * 
Cịng dóng dia phùdng ven bién d phàn lón càc nùóe pbàt
trién déu song chù yéu t u nghé ni tróng, che bién va dành bàt
bài san va ho biét càch song ben vùng (nhùng nghéo) vói càc he

sinh t h à i nbay càm vùng bị. Nhiéu net dàc san trdng vàn hóa
truyén thó'ng déu lién quan vói nghé bién. Ló'i song va san xuàt
dia phùdng nhiéu ndi cbua dàm bào tiéu chuàn ve sinh mói
trùdng. Càc Idai dich bénh lién quan vói nUóc (ta, tiéu chay,
nàm, tbUdng hàn...) tbuòng co ed bòi bùng pbàt. Viéc phàt trién
du beh ven bién thed bng tbUdng mai tbng tàc dịng rat
m a n h dén ềc cóng dóng ven bién.

3.1.3. C à c bài b i é n t b i c h h ù p c h o du lich

Càc diém du beh bd bién tbuòng dinh vi trén càc kiéu bài
bién kbàc n b a u (bang 5).

Bang 5: Càc kieu bài bien du lich (Wong. P.P.. 1991) [20]

Kiéu bài bién 
A. Bài bièn cùng
B. Bài bién cuòi tàng
C. Bài bién càt thà'p

1- Dang tun

2- Lịm ve phia bien

a- Vung hình \\Jdì iiém 
b- Vung hình móng ngi/a

3- Lói ve phia bién

Tinh chat dàc trung

Nàm ò chàn càc vàch song vị (cliff) hồc càc bị dóc. 
Bài góm ci tàng kich thc lón

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

D. Bài bien càt cao

1 '

E. Bài bién san ho
F. Bài bién eira song
G. Bài bién nhàn tao

Doc theo bị bién con càt chàn, thi/ịng dang
tuyén, phia sau con càt co the eó vung (lagoon)

Hình thành trén ànn tiéu san ho va tir càt san ho
Phàn bó d vùng eCfa song

Do con ngi tao ra hoac xt hién canh ềc cóng
trình nhif kè, mò hàn...

3.1.4. Càc giai d o a n phàt t r i é n cùa diém du lich bài 
bien

Ddbias (1989), trén ed sò nghién cùu càc khu du beh bién
Dóng Nam A dà dùa ra mị bình 5 giai doan cùa chu trình pbàt
trién càc kbu du beh bài bién.

Giai doan leu trai (bungalow): Càc leu trai ubò dUdc ngùòi
dia phùdng xày dùng, thu hùt chù yéu là khàch nói dia va

khàch du beh "ba lo" it tién. Nhùng hiéu biét ve mòi trùdng con
thà']) nén da pbàn leu trai déu xày dùng ngay trén bài bién, bau
nhil kbịng co bé thó'ng thu gom chat tbài. Nude tbài bau nhù
khóng dùde xù ly, tuy va}' tàc dịng xàu dén mói trùdng vàn
kbịng dàng ké vi mùc do phàt trién con tbàp. Nbìn chung giai
ddan leu trai là eó Idi cho dàn dia phùdng.

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

2. P h à t trién càc khàeh san sang trong va khà vình cùu.
Ngày càng nhiéu ngùdi ben ngồi mua dàt va bàt dịng
san cùa ngùòi dia phùdng de kinh ddanb du beh. Già
t à n g già cà cùng vói già t à n g Idi n b u à n du beh. Bàt dàu
xuàt hién suy thdài mói trùdng.

3. Da p h à n n h à hàng, khàch san va leu trai là dd ngùòi
ngdài sd hùu. Du beh p b à t trién manh kbó kiém soat.
suy thồi mói trng nghiém trong.

4. Suy thồi tram trong tài ngun dàn dé'n ềc quy che
kiem sồt mói trng chat che hdn. Nhiéu bành dóng
, kiém s(ìàt nghiém ngàt dùde tié'n bành nhàm kiém soàt

suy thoài.

Smith (1990) tvén co sò nghién cùu du beh ven bién d khu 
vùc Chàu A - Tbài Bìnb Dùdng dà de xt mó hình 8 giai doan:

1/ Tién du beh (thàm viéng, ebUa pbài du beh):
2/ Nbà nghi (second home);

3/ Khàch .>^an dàu tién xuà't hién;

1/ Xuàt hién diém du beh (resort);

5/ Xuàt hién càc khu vùc tbUdng mai phuc vu du beh;
6/ Xuàt bién càc khàch san trdng vùng dàt phia trong;
7/ Bién cài du beh do bùng p h à t ha t à n g ed sd;

8/ Diém du beh kiéu dò tbi (city resdrt) [20, 211.

3.1.5. C à c loai h ì n h d i é m d u l i c h

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

• Diém du beh da dang: nhiéu khàch san co mùc dò sang
trong khàc nhau, nàm d nhiéu vi tri khàc nhau, ké ca
n h ù n g khàch san nàm xa bài bién.

• Diém du beh sang trdng: tiéu chuàn quò'c té', nàm d
nhùng bài bién dep, biét làp.

• Diém du licb bìnb dàn. vùa khàch san vùa co leu trai
tiéu chuàn trung bình. chù u dùng cho khàch nói dia.

•y

Trén ed sd quy mò va chat lùdng diém du beh, Wong (1986)
[231 chia càc diem du beh trén bò bièn Malaysia t h à n h 3 nhóm:

• Tị hdp diém du beh co quy hdach.

• Diém du beh biét làp. tiéu chn q'c té.

• Diém du beh biét làp tiéu chuàn quòc già hoac dia phùdng.
Ị nhóm dàu tién, cbiém vi tri tbàp nhàt là càc làng du beh
ditóc quy hoach, vói nhiéu leu trai bình dàn phù hdp vói khàch 
nói dia. Muc tiéu cùa càc làng du beh này là dóng góp phùc Idi thu
dùde tu du lich trùc tié'ii chd dàn dia phùdng, góp pbàn tàng
trùdng kinh té'dia phudng. tao Ihéni chị làm vice cbo cóng dóng.

Chié'm vi tri cao nhàt cùa nhóm 1 là nhùng khu du beh quy
mó do Nhà nùóe quàn ly hoac tham già dàu tu'. Loai này thuòng
hi thua lo do ed cà'u diéu hành cóng kénh kém hiéu qua nén sau
dò thùdng bi tu n h à n hóa tùng pbàn.

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

beh n h ù n g khịng dc pbép d lai trong dị. Nhùng diém du beh 
này thuòng xuàt hién trong vùng Hói giào de t r à n h ành hùdng 
xàu dé'n vàn hóa b à n dia dd khàch du beh tao ra.

0 nhiéu nùóe Dịng Nam À dà xuà't hién càc khu du beh
bién ed lón (megaresert) t h à m chi cà t h à n h p h ò du beh bién (vi

du Nha Trang). N h ù n g khu này thùc sù eó t h è manh trong thi
trùdng du beh quò'c té.

3.1.6. T à c d ó n g m ò i t r i i ò n g c ù a d u Ijch v e n b i é n

Hdat dóng du beh bad giị cùng gay nhùng tàc dịng (tich
cùc va tiéu cUc) lén eàc pbàn bé tu nbién. kinh té'va xà bịi. Tuy
nbién tàc dóng lén p b à n bé tu nbién tbuòng de phàt hién hdn
lén càc p b à n bé con lai. (GÌ4)

() 14. DU LICH PATTAVA, THÀI LAN - BÀI HOC QUA KHlT

Vào n h ù n g n à m 50, P a t t a y a con là mot làng cbài. Dén dàu
(hàp ky 80, ndi day dà xuàt hién mot t r u n g tàm du beh ven
liién lón nhà't Dịng Nam A. Do sù tàng trùdng qua nhanh, nhàt
là tu 1970 dén 1982, qua trình quy boach kbịng theo kip, trd
nén l)àt cap. khié'n cbo boat dóng du beh nhù bi lén chat vào
mot khóng gian chat hep. Càc quàn bar, bop dém va massage
chen chùc trong mot doan phó'ven ven 300m. Càc khàch san xa
ràc va nude tbài trùc tiép ra bién, ràc rudi khàp ndi trén bài
bién. xen làn vói tàu thuyén, vói du khàch va nhùng ngùòi bàn
dao. Cho dén giùa t b à p ky 70, suy thồi mói trùdng d Pattaya
dà trd nén khóng t h è chiù nói. Thiéu ed sd ha tàng, nùóe, dién,
bé tbịng tbịng tin làn cóng thồt nùóe. An ninh cbo du khàch
d tình t r a n g tói té.

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

,J • Càc tàc dịng ngàn h a n thùdng lién quan dén càc giai
doan phàt trién cùa diém du beh, góm càc boat dóng
san ùi mat bang va xày dùng, nhàp kbàu lao dịng va
cài tao cành quan.

• Càc tàc dịng dai han lién quan dén boat dóng cùa diém
du beh nhù xà thài, bién dòi sù dung dàt, boat dóng cùa
du khàch, cbó làm viéc, suy thồi cành quan.

Nhùng vàn de mói trùdng lién quan dén du beh bài bién
dxic^c chi rò d bang 6

B a n g 6: NhCimg vàn de mòi t r u ị n g lién quan vói du lich en bién
LTnh virc

Suy thoài tài nguyén

Tàc dóng kinh té
-xà hói - vàn hóa

•

Quàn ly hành chinh
va luàt phàp

-Van de mịi tru'ịng

• Àm tiéu san ho: neo dàu tàu thun, khai thàc
san ho, vị oc

• Bài bién: Xày dUng cóng trình. xà thài

• Vùng bién ven bó: xà thài, boi làng. xói món
• Rùng ven bó: chat phà de xày di/ng

• Phàn phói \a\ nhn t ù d u lich khóng bình dàng. 
Nhiéu khoàn thu là do chù dàu tu ben ngoài
qn ly

• Màt già dóng tién

• Xói mịn bàn sàc vàn hóa dia phUdng
• Khóng kiém sồt noi du lich

• Thiéu quy hoach ị cap dia phUdng

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

Hiéu biét cùa cóng chùng ve già tri tài nguyén du 
lich con thàp . ' : Ì' i • / • ;

Qn ly kém hoat dong diéu hành du lich

Cóng dóng chUa tham già vào du lich do thiéu ky 
nàng, kién thùc, ed che hay vón.

Nguon: Wong, P.P., 1991 [20].

Hoat dịng du beh rat thng màu thn vói boat dịng
kinh té dia phùdng vi cà hai déu sù dung chung khóng gian mịi
trùdng nhùng phùdng hùóng kbàc nbau (bang 7)

Bang 7: Nguon gò'c xung dot giura du lich va càc Hoat dóng kinh te xa hói d 
vùng ven bièn do su' dung cùng loai tài nguyén - mòi tru'òng

^ x . Habitat
\ . (sinh cành)

Càc \ .
hoat dóng ^ \

kinh té chù yéu ^ \
Cóng nghiep

Nóng nghiep
Phàt trién dị thi
Ni tróng thùy san
Dành bàt thùy san
DU L|CH

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

3.1.7. Quy h o a c h b e n vùfng c h o du lich v e n b i é n 
• Chién litcfc va quan diém quy hoach

Chién lùdc va quan diém quy hoach là cùc ky quan trong
doi vói p h à t trién du lich ven bién. Vi du co thè xuàt phàt t u
chién lùdc tong the dùa vào viéc phàn dói mịi trùdng ddn giàn
de xàc dinh càc dien tich dành cho phàt trién du beh. Odum
(1976) chia vùng bò bién t h à n h 3 khu vùc:

- Khu vùc dành cho p h à t trién du lich
- Khu vùc p h à t trién h a n che' (vùng dém)
- Khu vùc bào ton nghiém ngàt

Tu thàp ky 60, khài niém ve khà nàng tài dà dxicic àp dung 
vào quy hoach du beh bién. Dịi vói bài bién, khà nàng tài dùde
hiéu là cng do sù dung tịi da nhung khịng làm suy thồi,
Tuy nhién viéc xàc dinh chinh xàc khà nàng tài là diéu khó
khan vi co dén ba loai khà nàng tài càn phài dóng thịi xàc dinh:
sinh thài^ kinh té'va xà ligi. Pearce va Kirk (1986) ddn giàn hóa
bang càch chi tinh khà nàng tài cho tùng phàn khòng gian mòi
truòng cùa dói vùng bị, mịi phàn sé dUdc xàc dinh mot loai khà

nàng tài thich hdp (hình 8)

Khóng gian du Ijch Mòi trtròng vùng bò Khà nàng tai uu tièn

Dói djch vu va tièn nghi du Ijch Vùng dàt phia trong Khà nàng tài kinh té
Con càt

Dói dém

Dịi hoat dóng nghi di/ịng

\\ r\ r\ r\ r\ ì^ r\ r\ r\ r\ r\ r\ r-i

Khà^.Ràfjq tpifpình thài

Khà nàng tài xà hói

Khà nàng tài sinh thài

Hinh 8: Càc loai khà nàng lai uu tièn cùa càc dói du Ijch ven bièn.

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

JICA (Cd quan hdp tàc quòc t é Nhàt) de xuà't càc chuan

khà nàng tài bài bien dùa vào so' ngùòi trén bài / 1 km chiéu dai

bài (bang 8) ^ .,,^ ^^ ^^^^,^^ ^^.^ .^^j. .^,.^^^ .,, ,^.,- ^ ,;-^ 
Bang 8: Khà nàng tài cùa bài bièn ^. .,.

'.'' . . theo JICA (Wong, P.P., 1991) [20]

Loai bài

Phàt trién manh

. j

Phàt trien han che
Bào tón

So du khàch / 1 km chiéu dai bài bièn

200 (hồc 5""/1 ngi/ịi) 
100 (hồc TO'"/! ngi/ịi)

- '

• Tiéu chn quy hoach

• Td chùc Du beh The giói WTO dà rat nhà'n manh tàm quan 
trong cria tiéu chuàn quy hoach chd du beh ven bién. Càc tiéu
chuàn này bièn dói tùy the vàd càc 'u tó' nhù vi tri, chat
lùdng diém du beh, khung chinh sàch va luàt phàp. Muc tiéu
chinh là cung cà'p càch dành già sò' lùdng du khàch d mùc
ngùdng chiù dùng cùa diém du beh tùy thed khà nàng tài, dién
tich xày dùng va dàt tró'ng, nhu càu ha tàng ed sd, dich vu...

Thed WTO, tiéu chuàn quy hoach càc khu du beh ven bién
nhù sau:

a. Khàch san (dién tich phịng nghi)

• Ldai bình dàn 10 mV 1 giùịng
• Loai khà 19 m^/ 1 giùịng

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

/ e. Càn ho ' ,

• Dùng cho làm viéc • ^" ' 36 m^

• 1 bng ngù 53 m^ 
• 2 bng ngù 80 m^ 
• 3 bng ngù 110 m^ 
• Cd sof h a t a n g

a. Nttóc sinh hoat (lit/ngùdi/ngày)

• Vùng m à t me 200 - 300 
• Vùng nóng bue 500 - 1.000

6. He thong cong thồt 0,3 ha/ 1.000 ngùịi

e. Dng xà beh bài

• Dien tich mot bài dị xe ed tu 1/2 dé'n 4 dien tich bng ngù 
• Dien tich dùng che giad thịng 5 - 25% tóng dien tich

khu du lich

a.

ị. 
e.

d.

• Phitóng tién 
a. Bé bai trong 
b. Khóng gian 
e. Cùa hàng

khàchsan 
tróng

-•» o "^

• K h a n à n g tai bài bién

Loai bài m V n g t ó i

Bình dàn 
Trung bình 
Khà

Sang trong

10 
15 
20 
30

'

*• '

3 m^/ 1 khàch

20 - 40 mV 1 giùịng
0,67 xvi-l 1 giùịng

n g t ó i / 1 m c h i é u dai bài vói 
n h ù n g bài r ò n g 20 - 50'"

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

• Tièn nghi bài bién: Cu 500 ngùịi càn 5 buóng ve

sinh, 2 bón rùa màt va 4 vói tàm, ^ i s' r'* ^»' i '• ^

• Mat do tói da Kị • n :'^^ -'• »

a. Tày Ban Nha, Hi lap, Hawai: 60 - 100 giùòng/1 ha
b. Làng du beh bién ò Dia Trung Hai 20 giùòng/1 ha

e. Bali (Indonesia) i; 170 giùòng/1 ha
d. Phuket (Thailand) . 65 giùịng/1 ha

• Phifcfng t i e n d u lich nufdc .
. a. Thuyén, tàu tu 150 dén 500/ 1 diém du lich

b. Nàng lue càng 75 - 100 t à u / 1 ha
e. Xùdng bàd dùdng, sua chùa 100 tàu/ 1 ha

Ngdài ra, con rat nhiéu quy che huÓng dàn quy hoach diém
du beh, tùy t leo phong tue tàp quàn va luàt phàp cùa nhùng
nuóc kbàc nhc u (Wong, P.P., 1995) [221:

• I n d o n e s i a (Bali):

- Ke tu mép nùóe trd vàd 100'" khóng dùde xày dùng bàt cu
cóng trình nàd

- Nhà khóng cad qua 15'", màt dị phóng nghi khóng qua 85/
1 ha

- Càc khàch saU tói thiéu càch nhau 30 m
• T h a i l a n d ( P h u k e t ) :

- Màt dị tó'i da 32,5 phóng/ 1 ha.
- Nhà khóng qua 4 làu.

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

- Mói cum dàn cu co màt dò dòng hdn 40 ngùòi/ ha phài xày 
lùng tram xù ly nùóe thài trung tàm.

• M a n d i v e s :

- Cu 2 dào nhị mói dùde xày 1 khu du lich.

- Càc còng ty du lich co tràch nhiem xù ly toàn ho chat thài
;ùa ho.

- Khu du beh nhò hdn 20% dien tich dào.

- Nhà khòng qua 2 làu va phài hi che khuà't bdi cày xanh 
khòng cao qua ngon cày).

- Phòng ngù phài quay ra bién vói cu ly 5 m chiéu dai bị/ 1
)hòng.

- 68% chiéu dai bd dùng de xày dùng phòng nghi, 20% chd
ien nghi du beh va 12% de tró'ng.

- Mói diém du beh dịn khóng qua 200 khàch (ềc diém déu
ihị).

a Tóng bop lai, de phàt trién ben vùng d vùng bò bién,

ihàt trién du beh càn phài dùde long ghép vào chié'n lùdc qn
^ tóng hdp vùng bị. Qu}' hoach du beh ben vùng càn bao góm
h ù n g quy che' quàn ly va kiém soàt chà't thài, cbóng xói món bd
ài, duy tri bài, bào ve ran san ho va càc he sinh thài nbay càm
bàc cùng n h ù càc khu vùc thich hdp cho phàt trién du lich.

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

/> :. 3.2. DU LICH BEN VÙNG 0 MIEN NUI b u

•-.;,';-^ :ir': :r:^l -'L •' v< ^> ->;•

Gidi t h i e u c h u n g , ^^

Sù phàt trién cùa the giói, dac biét là nhùng nùóe dang
phàt trién hién nay dang hùóng ve mién nùi. 36% dàt dai trén
the giói là mién nùi, là ndi d cùa khdàng 10% dàn sé thè giói
nhùng dàp ùng 40% nhu càu cùa nhàn b a i ve càc dang tài

ngun, trdng dị mot loai tài ngun quan trong là du lich
mién nùi. Dù ràng nhiéu diém du beh sinh thài dién ra tai càc
vùng thién nhién hoang sd trén mién nùi, nhùng ngoài du beh
sinh thài (sé trình bay d phàn 3.3), con nhiéu dang du lich mién
nùi khàc nhù du beh di bó ngàm cành, du beh leo nùi, du beh
mao hiém, du beh làng bàn, du beh nghi dùdng,... Mién nùi
khóng ehi thịa man du khàch bang nhùng tbàng cành hùng vi,
khi bau trdng lành, ma con bang tinh da dang vàn hóa cao cùa
càc cịng dóng dàn toc it ngùịi.

Tuy nhién, phàn lón du beh mién nùi cùng chinh là du lich
d càc vùng sinh thài nbay càm va khó khan. Ngồi nhùng tàc
dóng mói trùdng do du beh gay ra. tbì nhiéu dang sue ép mói
trùdng nghiém trdng éng dói bịi càc nhà kinh doanh va quan
ly du lich tinh toàn day dù.

3.2.1. Nhùfng d a c tru'ng s i n h t h à i c ù a m i é n nùi lién
q u a n d é n d u lich

• Tinh di bi ton thiCOng cùa càc he sinh thài

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

,. 1. Nhóm ịn dinh, it thay dói, de quay trd lai trang thài càn
,•; '\- bang ban dàu sau khi hi xào trịn do sù dung.

- 2. Nhóm bàt ón dinh, de hi xào tròn va khòng co khà nàng
quay trò lai t r a n g thài càn bang.

3. Nhóm trung gian, thng co tinh chà't khó bi bién dong,
n h ù n g khi dà bi bién dong tbì khó dào ngùdc.

Da phàn cành quan mién nùi thuóc nhóm 2 va 3, dàc biét là
nhóm 2 chié'm ty le àp dào.

Messerb (1983) [91 de xuàt càc phàn loai eó khàc ehùt it,
òng chia càc cành quan mién nùi t h à n h càc nhóm.

1. Càc he thó'ng cành quan ón dinh cung ùng càc nguón tài
nguyén làu cfài va ben vùng.

2. Càc he thó'ng cành quan de bi tón thùdng là he thó'ng 
ma tinh ón dinh càn phài dmc duy tri càn thàn bang 
dàu vào rat cao cùa nàng lùdng va vàt chat.

3. Càc he thó'ng cành quan de bi phà hùy do bié'n dòng
khòng thè dào ngùdc rà't de xày ra.

4. Càc he thó'ng cành quan khó kiém sdàt khi eàc bié'n
dòng khòng chi dùde gay ra do sù sù dung tài nguyén
. cùa bàn t h à n mot khu vùc mién nùi nào ma con do

tùdng tàc giùa càc khu vùc mién nùi vói nhau hoac giùa
mién nùi va mién xuòi.

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

già tàng dàn so' do nhàp cu hay tài dinh cu, do dị thi hóa va a\ 
dung cóng nghe san xuà't mói, mot nén vàn hóa bàn dia vor 
thich ùng tịt vói diéu kién cu hàng nhiéu dịi co the hồn tồn 
hi day vào tình trang suy tàn (Gerrard, 1991) [91.

• Càc qua trình dóng lue tu nhién

Qua trình dịng lue tu nhién d mién nùi thùdng kém theo 
nhiéu loai thién tai nghiém trong, chùng xày ra dùói tàc dóng

cùa nhiéu qua trình dong lue tó hdp n h ù boat dịng kién tao, 
boat dóng xói mịn va r ù a trịi cùa nùóe mat va nùóe ngàm, bién
dòng khi b a u - thòi tié't, bié'n dói càc sùịn dị'c, thay dói sù dung
dàt. xày dùng ha t à n g ed sd (bó, dàp, dùịng), chày rùng va phà
rùng, bièn dóng càn bang Idài dd san bàt qua mùc...

Xói mịn dàt le là qua trình nguy hai hàng dàu d mién
nùi. Vùng nùi càng cao, dò phàn càt càng lón tbì qua trình xói lo 
càng dù dói. Young (1974) tinh toàn ràng t r u n g bình mot nàm
t r é n the giói, qua trình xói món làm màt 1.300 tàn dàt/km". Tuy
nbién, phài thày rị ràng dóng lue chinh gay suy thồi mói
trUdng mién nùi là mó'i tùdng tàc giùa hdat dóng nhàn sinh
(trong dị du beh) vói ềc he sinh thài mòng manh va nhay
càm [91.

</div>