Giáo án Sinh học 12 - Tiết 31: Quá trình hình thành loài - Nguyễn Kim Hoa

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Gi¸o ¸n sè 31 – Sinh häc 12 Gi¸o ¸n sè: 31. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi Ngµy so¹n: / / Ngµy gi¶ng: / /. A – ChuÈn bÞ bµi gi¶ng: I – Môc tiªu bµi häc: Sau khi häc xong bµi, HS cÇn 1) VÒ kiÕn thøc: - Giải thích được sự cách ly địa lý dẫn đến phân hoá vốn gen giữa các quần thÓ nh­ thÕ nµo. - Giải thích được tại sao các quần đảo lại là nơi lý tưởng cho quá trình hình thµnh loµi - Trình bày được thí nghiệm của Đôtđơ chứng minh cách ly địa lý dẫn đến sự c¸ch ly sinh s¶n nh­ thÕ nµo. 2) Kü n¨ng: - Phân tích, khái quát, tổng hợp các kiến thức đã học - Thu thËp tµi liÖu, c¸c h×nh ¶nh vÒ c¸c loµi vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi 3) Thái độ: - Nhận thức đúng đắn về các loài, mối quan hệ cũng như sự phân biệt ranh giíi vµ quan hÖ hä hµng gi÷a c¸c loµi vµ lÞch sö tiÕn ho¸ vµ qu¸ tr×nh h×nh thµnh c¸c loµi. II – ChuÈn bÞ cña gi¸o viªn 1– Tµi liÖu: 1. Sinh häc 12 – s¸ch gi¸o viªn. 2. Gi¸o tr×nh TiÕn Ho¸ - NguyÔn Träng L¹ng 2– ThiÕt bÞ d¹y häc: - Gi¸o ¸n ®iÖn tö, phßng m¸y chiÕu (nÕu cã). - Tranh phãng to h×nh SGK vµ c¸c tµi liÖu liªn quan III – Träng t©m bµi häc: - Vai trò của cách ly địa lý - Mét sè ®iÓm cÇn l­u ý cña qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi b»ng con ®­êng c¸ch ly địa lý. IV – Phương pháp: - Trùc quan, ph¸t vÊn, th¶o luËn, gîi më. B – TiÕn tr×nh bµi gi¶ng: I – Më ®Çu: 1. ổn định tổ chức – Kiểm tra sỹ số lớp 2. KiÓm tra bµi cò: - Kh¸i niÖm loµi sinh häc, nªu vµ gi¶i thÝch ®­îc c¸c c¬ chÕ c¸ch ly sau hîp tö? - Nêu và giải thích được các cơ chế cách ly trước hợp tử II – Vào bài mới : GV đặt vấn đề Néi dung kiÕn thøc Hoạt động của thầy và trò I – Hình thành loài khác khu vực địa lý * Hoạt động 1: Tìm hiểu về hình thành loài khác khu vực địa lý 1) Vai trò của cách ly địa lý - Lµ yÕu tè quan träng trong qóa tr×nh h×nh * GV yªu cÇu HS nghiªn cøu SGK vµ NguyÔn Kim Hoa. 1 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> Gi¸o ¸n sè 31 – Sinh häc 12 thành loài mới vì (dẫn đến sự cách ly sinh s¶n) + Do sống trong các ĐK địa lý khác nhau nên CLTN sẽ làm thay đổi TS alen các QT c¸ch ly theo nh÷ng c¸ch kh¸c nhau. + C¸c yÕu tè ngÉu nhiªn trong c¸c QT khác nhau cũng góp phần đáng kể tạo nên sù sai kh¸c vÒ TS alen gi÷a c¸c QT + Sù sai kh¸c vÒ TS alen gi÷a c¸c QT c¸ch ly  sù sai kh¸c vÒ vèn gen  c¸ch ly sinh s¶n (c¸ch ly tËp tÝnh, c¸ch ly mïa vô…)  xuÊt hiÖn loµi míi - Quần đảo là nơi lý tưởng cho quá trình h×nh thµnh loµi míi - Hình thành loài bằng con đường địa lý thường hay xảy ra đối với ĐV có khả năng ph¸t t¸n m¹nh - G¾n liÒn víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi. - Hình thành loài bằng con đường địa lý hay xảy ra đối với ĐV có khả năng phát t¸n m¹nh - G¾n liÒn víi qu¸ tr×nh h×nh thµnh quÇn thÓ thÝch nghi 2) ThÝ nghiÖm chøng minh a/ ThÝ nghiÖm: - Chia QT ruåi giÊm thµnh nhiÒu QT nhá, nu«i cÊy trªn c¸c MT nh©n t¹o kh¸c nhau (T.B vµ ®­êng Mantoz¬) NguyÔn Kim Hoa. 2 Lop12.net. ph¸t vÊn: - Tại sao nói cách ly địa lý là yếu tố quan träng trong qóa tr×nh h×nh thµnh loµi míi ? + HS… - GV gợi ý: sống trong các ĐK địa lý khác nhau thì CLTN tác động ntn? - Sù sai kh¸c vÒ TS alen  ? * GV: NhËn biÕt sù c¸ch ly sinh s¶n gi÷a c¸c QT ntn? + HS: Kh«ng GP hoÆc cã GP nh­ng kh«ng t¹o ra con lai or t¹o ra con lai nh­ng con lai bÊt thô * GV: Tại sao nói quần đảo là nơi lý tưởng cho quá trình hình thành loài míi? + HS: Giữa các đảo có sự cách ly địa lý tương đối  các SV trên đảo ít khi có ĐK trao đổi vốn gen với nhau; Khoảng cách giữa các đảo thường ko lín c¸c c¸ thÓ cã thÓ di c­ tíi. * GV bæ sung: Khi cã 1 nhãm c¸ thÓ SV tiên phong di cư tới đảo mới thì ĐKS mới và sự cách ly tương đối về mặt địa lý sẽ biến QT nhập cư  1 loµi míi. **) Tr¶ lêi c©u lÖnh – SGK - Ban ®Çu do 1 sè Ýt c¸ thÓ di c­ tíi đảo thành lập QT mới thì do SL cá thể ít nên yếu tố ngẫu nhiên đóng vai trß quan träng ph©n ho¸ vèn gen cña QT gèc - Ngoµi ra, sù GP ko ngÉu nhiªn (sù GP gÇn gi÷a c¸c c¸ thÓ trong QT nhá)  ph©n ho¸ vèn gen trong QT - CLTN lµ yÕu tè quan träng lµm ph©n ho¸ vèn gen  Nhiều NTTH cùng tác động làm cho vốn gen của QT trên đảo trở thành “độc nhất vô nhị” lại ko bị hiện tượng di – nhập gen chi phối nên các đặc điểm thích nghi của chúng sẽ khã t×m thÊy ë c¸c n¬i kh¸c trªn T§. * GV: H×nh thµnh loµi b»ng con đường địa lý hay xảy ra đối với ĐV nµo? THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> Gi¸o ¸n sè 31 – Sinh häc 12 - Sau nhiÒu thÕ hÖ  h×nh thµnh 2 QT + HS:… thÝch nghi kh¸c nhau. - Cã ph¶i lóc nµo Ht loµi b»ng c¸ch - Cho 2 QT sèng chung víi nhau  Ruåi ly ®ia lý còng g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh “Mantozơ” có xu hướng thích GP với Ruồi hình thành quần thể thích nghi? Lấy “Mantoz¬” h¬n ruåi “T.B” VD CM? b/ Gi¶i thÝch: *) GV yªu cÇu HS nghiªn cøu môc - Do gen đa hiệu quy định (quy định sự I.2 – SGK vµ tr×nh bµy l¹i thÝ tiêu hoá các loại đường, quy định TP hóa nghiÖm vµ gi¶i thÝch häc cña vá kitin) - CLTN đã phân hoá TS alen giữa 2 QT  sù GP cã chän läc vµ sù c¸ch ly sinh s¶n ®­îc h×nh thµnh III. Cñng cè: - Nh¾c l¹i kiÕn thøc träng t©m, cÇn nhí cña bµi - §äc phÇn ghi nhí. - Tr¶ lêi c©u hái: C©u 1 - SGK: Do có sự cách ly địa lý nên QT bị cách ly chịu sự tác động tổng hợp của các NTTH làm cho TS alen và tần số KG bị biến đổi từ thế hệ này sang thế hệ khác. Sự biến đổi về TS alen và tần số KG tích luỹ lại lâu dần có thể xuất hiện sự cách ly sinh s¶n víi QT gèc th× loµi míi xuÊt hiÖn C©u 2- SGK: Quần đảo gồm nhiều đảo cách ly tương đối với nhau nên các cá thể di cư tới đảo có điều kiện cách ly địa lý với đất liền cũng như với đảo lân cận. Vì vậy loài mới có thể nhanh chóng hình thành. Chính vì thế quần đảo là nơi thích hợp để nghiªn cøu qu¸ tr×nh h×nh thµnh loµi C©u 3- SGK: Quá trình hình thành loài bằng cách ly địa lý hay xảy ra đối với các loài ĐV vì chúng có khả năng di chuyển tới những vùng địa lý khác nhau tạo nên những QT míi c¸ch ly víi nhau. Tuy nhiªn, c¸c loµi TV còng cã ®­îc nhiÒu kh¶ n¨ng ph¸t tán khác nhau tới các vùng địa lý. VD : phát tán nhờ ĐV, phát tán nhờ gió… C©u 3- SGK : D IV. DÆn dß: - Tr¶ lêi c©u hái Trang 128 – SGK. - Đọc trước bài “Loài” Ngµy th¸ng n¨m 200 Ký duyÖt cña TTCM V. Rót kinh nghiÖm bµi gi¶ng: ………………………………………………………………………………………. ……………..………………………………………………………………………... ….………………………...…………………………………………………………. ..…….…………………………………...…………………………………………... ……...……….……………………………………………...……………………….. …..……...…………………………………………………………………………… NguyÔn Kim Hoa. 3 Lop12.net. THPT Ng« QuyÒn.

<span class='text_page_counter'>(4)</span>