Bài giảng môn học Ngữ văn lớp 7 - Tuần 12 – Tiết 45 : Văn bản : Cảnh khuya; Rằm tháng giêng (tiếp theo)

<span class='text_page_counter'>(1)</span>+Ngµy d¹y : 7A: 7B: TuÇn 12 – TiÕt 45 : V¨n b¶n : C¶nh khuya; R»m th¸ng giªng (Hå ChÝ Minh) A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : -Cảm nhận và phân tích được tình yêu thiên nhiên gắn liền với lòng yêu nước , phong th¸i ung dung cña Hå ChÝ Minh ®­îc biÓu hiÖn trong 2 bµi th¬ -Biết được thể thơ và chỉ ra được những nét đặc sắc NT của 2 bài thơ - RÌn kÜ n¨ng ph©n tÝch c¸c h×nh ¶nh, chi tiÕt nghÖ thuËt. B.ChuÈn bÞ - GV : Soạn bài ; đọc tham khảo tư liệu. - HS : §äc thuéc VB ; tr¶ lêi c©u hái SGK. C/ tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : ? Đọc bài thơ đã học có hình ảnh trăng và nêu cảm nhận của em về hình ảnh trăng trong bài thơ đó? (Tĩnh dạ tứ) 3. Bµi míi: Giới thiệu bài: Bác Hồ, vị cha già kính yêu của dân tộc, người đã để lại cho con cháu nhiều bài thơ đặc sắc. Để thấy được tình cảm của Bác với quê hương, với thiên nhiên, đất nước, hôm nay cô cùng các em đi tìm hiểu bài hai bài thơ của Người. Hoạt động của thầy - trò. Nội dung cần đạt I. Giíi thiÖu chung. ? Tr×nh bµy nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ t¸c 1T¸c gi¶ gi¶ Hå ChÝ Minh? - HCM: (1980-1969) vị lãnh tụ vĩ đại, nhà CM, nhµ th¬ lín, mét danh nh©n v¨n ho¸ thÕ giíi. ? Bµi th¬ ®­îc s¸ng t¸c trong hoµn c¶nh 2.T¸c phÈm nµo? - Hoµn c¶nh s¸ng t¸c 1947 - 1948 t¹i ? Xác định thể loại của hai bài thơ? chiÕn khu ViÖt B¾c (nh÷ng n¨m ®Çu cña - GV: Trong mét bµi th¬ tuyÖt có: Hai c©u cuéc kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p) đầu thường là miêu tả cảnh thiên nhiên, - Thể thơ: thất ngôn tứ tuyệt hai c©u sau chuyÓn ý béc lé t©m tr¹ng... - Bµi: C¶nh khuya viÕt b»ng ch÷ ViÖt C¶ hai bµi th¬ “c¶nh khuya”, “r»m th¸ng - Bµi: R»m th¸ng giªng nguyªn b¶n viÕt giêng” đều tuân thủ theo đúng luật thơ bằng chữ Hán. §­êng nh­ vËy. II .§äc hiÓu v¨n b¶n. - 137 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> 1.§äc, chó thÝch - Giäng chËm r·i, thanh th¶n, s©u l¾ng. - Bµi 1: Ng¾t nhÞp 3/4, c©u cuèi nhÞp 2/5. - Bµi 2: B¶n phiªn ©m nhÞp 4/3, 2/2/3. 2.Ph©n tÝch V¨n b¶n 1: C¶nh khuya ? Đọc 2 câu đầu và cho biết 2 câu đó tả a, Cảnh đêm khuya. c¶nh g×, ë ®©u? ? Hai c©u ®Çu xuÊt hiÖn h×nh ¶nh g×? - TiÕng suèi trong nh­ tiÕng h¸t xa ? TiÕng suèi vµ ¸nh tr¨ng ®­îc t¸c gi¶ - Tr¨ng lång cæ thô bãng lång hoa c¶m nhËn nh­ thÕ nµo? ? Ph©n tÝch t¸c dông cña biÖn ph¸p nghÖ - NT so s¸nh  tiÕng suèi trong trÎo, thuËt so s¸nh trong c©u th¬ 1? thiÕt tha, gîi c¶m. ? Tõ lång trong c©u th¬ thø hai cã nghÜa - §iÖp tõ “lång” : ®an cµi, hoµ quyÖn vµo lµ g×? nhau. ¸nh tr¨ng lång vµo vßm c©y cæ thô, ? Sù xuÊt hiÖn cña ©m thanh tiÕng suèi cã bãng tr¨ng, bãng c©y lång vµo c¸c khãm ph¸ vì c¸i im lÆng cña c¶nh khuya hoa ... kh«ng?  Bãng tr¨ng, bãng hoa lång vµo nhau GV: Cũng giống như tiếng gõ cửa ban tạo thành một bức tranh đẹp, thiên nhiên đêm trong thơ cổ điển, tiếng ngỗng đêm quấn quýt, giao hoà. thu trong th¬ NguyÔn KhuyÕn, tiÕng suèi trong đêm khuya lại càng làm tăng thêm c¸i tÜnh mÞch s©u l¾ng cña c¶nh khuya. Thơ lấy cái động để tả tĩnh là như vậy. GV : điệp từ “lồng” thật hay, thật đắt bởi nó khiến cho bức tranh đêm trăng rõng khuya kh«ng chØ cã tõng bËc cao, s¸ng tèi hoµ hîp, quÊn quýt mµ cßn t¹o vÎ lung linh ... chØ cã 2 mÇu tr¾ng ®en mµ người đọc có thể hình dung có đủ trăm mµu, ngh×n s¾c. ? NhËn xÐt vÒ bøc tranh c¶nh khuya qua => Bøc tranh c¶nh khuya yªn tÜnh, cã hai c©u th¬ më dÇu? hồn. Cảnh vật vận động đầy sức sống. - GV hướng dẫn, đọc mẫu. - GV cho HS gi¶i nghÜa c¸c tõ HV.. Thiên nhiên trong trẻo, tươi sáng, gần gũi gợi niềm vui cho con người.. - HS đọc 2 câu tiếp theo. ? LÆng ng¾m bøc tranh c¶nh vËt, nh©n vËt tr÷ t×nh trong bµi th¬ cã t©m tr¹ng nh­ thÕ nµo? ? Con người ở đây phải là người có tâm hån nh­ thÕ nµo? - GV: câu3 nói về tâm trạng vui sướng, xúc động của Bác trước cảnh đêm khuya đẹp nơi rừng Pác Bó. Câu thơ thứ tư bất. b) Hình ảnh con người - Cảnh khuya như vẽ/ người chưa ngủ. - NT so sánh tâm trạng vui sướng, xúc động  là người có tâm hồn nghệ sĩ, nhạy cảm, đắm say trước vẻ đẹp của thiên nhiªn - 138 -. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> ngờ mở ra một vẻ đẹp mới trong chiều sâu tâm hồn con người. Đó là vẻ đẹp của con người như thế nào? ? Ph©n tÝch t¸c dông cña ®iÖp tõ ch­a ngñ - Chưa ngủ/ vì lo nỗi nước nhà. ë cuèi c©u ba ®­îc lÆp l¹i ë ®Çu c©u 4?  §iÖp v¾t dßng (Ch­a ngñ1: më ra thÕ ? Bài thơ giúp em hiểu gì về con người, giới của con người thi sĩ; chưa ngủ 2: mở ra thế giớ của con người chiến sĩ.) t©m hån B¸c?  Nỗi lo lắng cho vận mệnh của đất nước luôn canh cánh thường trực trong tâm hồn bác  Yêu đất nước thiết tha. * TiÓu kÕt: - Víi B¸c, t×nh yªu thiªn nhiªn hoµ quyÖn trong tình yêu đất nước. - HS đọc bản phiên âm hai câu đầu. V¨n b¶n 2: R»m th¸ng giªng ? “Nguyªn tiªu” lµ g×? a)Cảnh đêm rằm tháng giêng trên sông ? Nguyệt chính viên gợi tả đêm trăng như - Nguyên tiêu: Đêm trăng rằm tháng thÕ nµo ? giªng. ? B¶n dÞch ch­a s¸t víi nguyªn t¸c ë chç - Kim d¹ nguyªn tiªu nguyÖt chÝnh viªn nµo? (đêm nay, đêm rằm tháng giêng, trăng GV: Câu 1: Kim dạ dịch là rằm xuân đúng lúc tròn nhất) làm mất đi thời gian cụ thể, đồng thời đưa Không gian bát ngát, tràn ngập ánh thªm tõ “lång léng” kh«ng gîi ®­îc vÎ tr¨ng s¸ng. s¸ng trßn nhÊt cña tr¨ng. ? ë vµo thêi ®iÓm vÇng tr¨ng viªn m·n, tròn đầy nhất ấy, dòng sông, mặt nước và bầu trời đêm xuân được miêu tả như thế nµo? ? NhËn xÐt vµ ph©n tÝch t¸c dông cña biÖn ph¸p tu tõ ®­îc sö dông trong c©u th¬ - Xu©n giang xu©n thuû tiÕp xu©n thiªn (Sông xuân, nước xuân tiếp liền với trời nµy? ? So s¸nh víi b¶n dÞch vµ rót ra nhËn xÐt? xu©n mét mµu) - Bản dịch mất đi một chữ “xuân’’nên  Điệp từ “xuân”(sông nước, bầu trời ch­a gîi hÕt ®­îc søc sèng m·nh liÖt cña hoµ lÉn vµo nhau trong mïa xu©n b¸t ng¸t) thiªn nhiªn. ? Em có nhận xét gì về cảnh đêm rằm  Sức xuân trỗi dậy mạnh mẽ. tháng giêng trên sông nước? GV: Giữa cảnh đất trời sông nước đầy  Cảnh đêm rằm tháng giêng có không tr¨ng nh­ thÕ xuÊt hiÖn h×nh ¶nh con gian bao la b¸t ng¸t, c¶nh vËt trµn ®Çy søc người. Hình ảnh con người như là tâm sống; trăng, sông nước, mây trời hoà hợp điểm của bức tranh đẹp đêm rằm tháng gắn bó vào nhau. giªng. ? “Yªn ba th©m xø” dÞch nghÜa lµ g×? GV: Câu thơ thứ ba mang âm hưởng của b) Hình ảnh con người - 139 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> nh÷ng bµi ®­êng thi cæ ®iÓn: Nhµ th¬ Thôi Hiệu đời Đường ở nơi khói sóng mà chạnh lòng nhớ quê: Yên ba giang thượng sö nh©n sÇu(trªn s«ng khãi sãng cho buån lßng ai); Cao B¸ Qu¸t ë n¬i khãi sãng mµ bày tỏ nỗi tuyệt vọng, bế tắc trước cuộc đời: “Thế sự thăng trầm quân mạc vấn Yêu ba thâm sứ hữu ngư châu”(Cuộc đời lên xuống anh đừng hỏi - Trong khói sãng cã mét con thuyÒn). VÉn lµ n¬i s©u th¼m mÞt mï khãi sãng Êy, nh­ng trong bµi th¬ nµy l¹i xuÊt hiÖn h×nh ¶nh con người với những hoạt động tích cực: Yên ba thâm sứ đàm quân sự. ? em hiểu “đàm quân sự” có nghĩa là gì? GV: Th× ra ®©y kh«ng ph¶i lµ cuéc du ngoạn ngắm trăng thông thường. Mà đây diÔn ra nh÷ng cuéc häp bµn quan träng, bí mất, khẩn trương về những vấn đề liên quan đến vận mệnh của đất nước. ? C©u th¬ cho thÊy t×nh c¶m cña B¸c dµnh cho đất nước, cách mạng là như thế nào? GV: C©u th¬ cuèi miªu t¶ h×nh ¶nh con thuyÒn c¸nh m¹ng quay trë vÒ . ? Cảnh con thuyền quay trở về đẹp như thÕ nµo? GV: H×nh ¶nh nguyÖt m·n thuyÒn cßn lµ h×nh ¶nh Èn dô gîi ra sù viªn m·n trßn ®Çy cña c«ng viÖc kh¸ng chiÕn - cña c¸ch m¹ng. ? Qua ®©y em hiÓu thªm ®­îc g× vÒ t©m hån B¸c?. - Yên ba thâm sứ đàm quân sự. (N¬i s©u th¼m mÞt mï khãi sßng bµn viÖc qu©n). - Bµn viÖc qu©n  bµn viÖc sinh tö cña đất nước..  con người chiến sĩ, cánh mạng- yêu nước - D¹ b¸n quy lai nguyÖt m·n thuyÒn (Nửa đêm quay về, trăng đầy thuyền) - nguyÖt m·n thuyÒn: tr¨ng ®Çy thuyÒncon thuyÒn trë ®Çy tr¨ng- thuyÒn tr¨ng lướt di dòng sông trăng. - con thuyÒn c¸ch m¹ng trë thµnh con thuyền thơ; người cánh mạng trở thành nhµ th¬.  ChÊt thi sÜ hoµ hîp lµm mét trong con người chiến sĩ.. ? Khái quát lại nghệ thuật đặc sắc của hai III. Tổng kết bµi th¬ ? 1. NghÖ thuËt: - HS tr¶ lêi. - ThÓ th¬ thÊt ng«n tø tuyÖt võa mang phong cách cổ điển , vừa hiện đại với câu chuyÓn , c©u kÕt s¸ng t¹o. ? Khái quát những nét đặc sắc về nội - Trong thơ Bác vừa có nhạc vừa có hoạ. dung cña hai bµi th¬ ? 2. Néi dung: - HS tr¶ lêi. - Vẻ đẹp của đêm trăng rừng, đêm trăng trên sông nước. - Tâm hồn thi sĩ , yêu thiên nhiên, đất - HS kh¸i qu¸t rót ra ghi nhí. nước, quê hương, chất thép và chất tình - 140 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> - HS đọc ghi nhớ. hài hoà cao đẹp. Hoạt động 4 : 3’ *Ghi nhí (SGK) ? Cả hai bài đều miêu tả cảnh trăng ở chiÕn khu ViÖt B¾c. Em h·y chØ râ c¶nh IV. LuyÖn tËp trăng ở mỗi bài có nét đẹp riêng như thế nµo? - HS suy nghÜ tr¶ lêi. 4. Cñng cè kiÕn thøc : ? Tr×nh bµy c¶m xóc, suy nghÜ cña em sau khi häc xong hai bµi th¬ ? 5. Hướng dẫn về nhà: - Häc thuéc lßng 2 bµi th¬ - N¾m ch¾c néi dung, nghÖ thuËt cña 2 bµi th¬ nµy. - So¹n bµi : TiÕng gµ tr­a.. - 141 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> Ngµy d¹y : Líp 7A: TuÇn 12 – TiÕt 46 :. Líp 7B: KiÓm tra tiÕng viÖt. A/ Môc tiªu bµi häc - Qua bài kiểm tra nhằm đánh giá khả năng nhận thức của hs về các kiền thứcTV đã học trong chương trình TV lớp 7 - HS kiÓm tra ®­îc nhËn thøc cña m×nh . - Thấy được những lỗ hổng về kiến thức, kĩ năng của các em để hướng dẫn, bồi dưỡng - Rèn kĩ năng độc lập suy nghĩ, tổng hợp vần đề cho hs B/ ChuÈn bÞ - GV : Đề kiểm tra, đáp án, biểu điểm. - HS : Ôn tập các bài tiếng Việt đã học từ đầu năm. C/ tiến trình hoạt động dạy - học 1. ổn định tổ chức : 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : Kh«ng 3. Bµi míi: §Ò bµi C©u 1: §äc kÜ ®o¹n v¨n vµ tr¶ lêi c©u hái: §å ch¬i cña chóng t«i ch¼ng cã nhiÒu. T«i dµnh hÇu hÕt cho em: bé tó l¬ kh¬, bµn c¸ ngựa, những con ốc biển và bộ chỉ màu. Thủy chẳng quan tâm đến chuyện đó, mắt nó cứ r¸o ho¶nh nh×n vµo kho¶ng kh«ng, thØnh tho¶ng l¹i nÊc lªn khe khÏ. Nh­ng khi t«i võa lấy hai con búp bê từ trong tủ ra đặt sang hai phía thì em bỗng tru tréo lên giận dữ. a. Liệt kê các đại từ b. LiÖt kª c¸c quan hÖ tõ c. LiÖt kª c¸c tõ l¸y d. LiÖt kª c¸c tõ ghÐp e. LiÖt kª c¸c tõ H¸n ViÖt Câu 2: Viết một đoạn văn biểu cảm với chủ đề tự chọn có sử dụng ít nhất hai cặp từ trái nghĩa.( Gạch chân dưới các cặp từ trái nghĩa đó). §¸p ¸n vµ biÓu ®iÓm Câu 1: 5 đ, mỗi phần đúng: 1đ a.: §¹i tõ: chóng t«i, t«i, nã, em b. QHT: cña, cho, vµ, nh­ng, tõ c. Tõ l¸y: thØnh tho¶ng, khe khÏ, tru trÐo d. Từ ghép: con ốc biển, bộ chỉ màu, bộ tú lơ khơ, bàn cá ngựa, đồ chơi, chúng tôi, quan t©m, r¸o ho¶nh, kho¶ng kh«ng. e. Tõ H¸n ViÖt: Thñy, quan t©m C©u 2: 5 ® - VÒ thÓ läai: V¨n biÓu c¶m - VÒ h×nh thøc: viÕt thµnh ®o¹n v¨n cã bè côc hoµn chØnh: më, th©n, kÕt. Câu đúng ngữ pháp, diễn đạt lưu loát, không sai chính tả, có sử dụng hợp lí 2 cặp từ trái nghĩa và gạch chân dưới 2 cặp từ trái nghĩa đó. - 142 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> - Về nội dung: HS tự chọn nội dung . Tuy nhiên đó phải là nội dung có ý nghĩa, hướng về tình cảm cao đẹp của con người. §iÓm 5: §¹t xuÊt s¾c yªu cÇu trªn, bµi cã nhiÒu s¸ng t¹o, sö dông hiÖu qu¶ c¸c cÆp tõ tr¸i nghÜa Điểm 4: Đạt yêu cầu trên, còn mắc một và lỗi diễn đạt. §iÓm 3: §Æt yªu cÇu trªn ë møc trung b×nh. §iÓm 1,2: Néi dung s¬ sµi, tr×nh bµy cÈu th¶, viÖc dïng tõ tr¸i nghÜa cßn mang tÝnh h×nh thøc. Tuy vậy, trong khi chấm, tùy từng trường hợp mà GV linh hoạt cho điểm Cuèi giê, G thu bµi, nhËn xÐt ý thøc lµm bµi cña HS Hướng dẫn: VÒ nhµ xem l¹i bµi ChuÈn bÞ bµi: “ thµnh ng÷”. - 143 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> I. PhÇn Tr¾c nghiÖm (3®). Câu 1(1,5đ) : Khoanh tròn vào chữ cái đầu câu trả lời mà em cho là đúng. 1. Tõ nµo sau ®©y lµ tõ l¸y : A. Ngät ngµo C. MÆt mòi B. LÇy léi D. Ngu ngèc 2. Từ nào sau đây là từ ghép đẳng lập : A. Bót ch× C. Bµn ghÕ B. Xe đạp D. Rau muèng 3. Đại từ “nó” trong câu “Mọi người rất quý nó” giữ chức vụ ngữ pháp gì trong câu ? A. Chñ ng÷ C. Bæ ng÷ B. VÞ ng÷ D. §Þnh ng÷ 4. Đại từ “họ” là đại từ : A. Ng«i 1 sè nhiÒu C. Ng«i 2 sè nhiÒu B. Ng«i 3 sè Ýt D. Ng«i 3 sè nhiÒu 5. Ch÷ “thiªn” trong tõ nµo sau ®©y cã nghÜa lµ trêi ? A. Thiªn vÞ C. Thiªn niªn kØ B. Thiên đô chiếu D. Thiªn tö 6. Từ nào sau đây đồng nghĩa với từ “thi nhân” ? A. Nhµ v¨n C. Nhµ b¸o B. Nhµ th¬ D. NghÖ sÜ 7. Từ nào sau đây không đồng nghĩa với từ “nhi đồng” ? A. TrÎ con C. TrÎ em B. TrÎ tuæi D. Con trÎ 8. CÆp tõ nµo sau ®©y kh«ng ph¶i lµ cÆp tõ tr¸i nghÜa ? A. Anh – em C. Yªu – ghÐt B. Tiểu – đại D. Ng¾n – dµi 9. Gạch chân dưới những từ trái nghĩa trong các câu sau : a) Non cao non thÊp m©y thuéc C©y cøng c©y mÒm giã hay (NguyÔn Tr·i) b) Một vũng nước trong, mười dòng nước đục Một trăm người gian, chưa được một người ngay. II. PhÇn Tù luËn (7®) C©u 1: T×m nh÷ng tõ H¸n ViÖt cã chøa nh÷ng yÕu tè sau: - ChiÕn - Hïng - MÉu - Nhµn Câu 1: Giải thích hiện tượng đồng âm trong câu sau : Ruåi ®Ëu m©m x«i ®Ëu. C©u 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n kho¶ng 5 - 10 c©u cã sö dông quan hÖ tõ hoÆc cÆp quan hÖ tõ. Gạch chân các quan hệ từ có trong đoạn văn đó. §¸p ¸n – biÓu ®iÓm I. PhÇn Tr¾c nghiÖm (3®) - 144 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> C©u. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9 Cao – thÊp; cøng – §¸p ¸n A C C D D B B A mÒm Trong - đục; gian - ngay 1® §iÓm 0,5® 0,5® 0,5® 0,5® 0,5® 0,5® 0,5® 0,5® II. PhÇn Tù luËn (7®). C©u1: (2®) - ChiÕn : chiÕn tranh, chiÕn binh …. - MÉu : mÉu hËu, mÉu nhi …. - Hùng : hùng mạnh; hùng cường … - Nhµn : nhµn h¹, an nhµn … C©u 2 :(2®) §ång ©m : ®Ëu - Đậu 1 : hoạt động của con vật bám vào mâm xôi (động từ) - Đậu 2 : chỉ 1 loại thực phẩm dùng để nấu với gạo thành xôi (danh từ) C©u 3:(3®). Yªu cÇu: - Viết đúng hình thức đoạn văn - Đoạn văn có tính thống nhất về đề tài, chủ đề, có mạch lạc, có liên kết. - Sử dụng các quan hệ từ thể hiện đúng quan hệ ý nghĩa giữa các câu trong đoạn. 4. Cñng cè kiÕn thøc : (2’ ) - HÕt giê, GV thu bµi. - Nhận xét tinh thần thái độ trong giờ kiểm tra. 5. Hướng dẫn về nhà: (2’ ) - Lµm l¹i bµi kiÓm tra vµo vë bµi tËp. - So¹n bµi : “§iÖp ng÷” : + §äc kÜ vÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái trong SGK. Ngµy so¹n : Ngµy d¹y :. - 145 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> TuÇn 12 – TiÕt 47 : Ngµy d¹y: Líp 7A: TËp lµm v¨n :. Líp 7B: Tr¶ bµi tËp lµm v¨n sè 2. A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - Tự đánh giá được năng lực viết văn biểu cảm (về cây cối )của mình. - HS tù söa ®­îc lçi sai trong bµi viÕt. - Cñng cè kiÕn thøc vÒ v¨n biÓu c¶m, kÜ n¨ng liªn kÕt v¨n b¶n vµ c¸ch t¹o m¹ch c¶m xóc trong v¨n biÓu c¶m. B. ChuÈn bÞ - GV :So¹n bµi ; sæ chÊm bµi; b¶ng phô. - HS : Ch÷a lçi sai trong bµi viÕt.. C. Tiến trình hoạt động dạy- học: 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp: 2. KiÓm tra bµi cò : - GV kiÓm tra viÖc ch÷a lçi ë nhµ cña HS 3. Bµi míi :. 7A. 7B. - 146 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(11)</span> Hoạt động của thầy- trò. Nội dung cần đạt. - GV chép đề lên bảng - 1HS đọc lại đề bài. ? Xác định yêu cầu đề bài về : - Phương thức biểu đạt. - Đối tượng biểu cảm. - T×nh c¶m. Hoạt động 3 : (10’) * HS lên bảng trình bày phần dàn ý đã chuÈn bÞ ë nhµ : - Më bµi - Th©n bµi - KÕt bµi ? Bài viết cần phải đảm bảo những yêu cÇu g× ? - HS trả lời : đảm bảo tính liên kÕt, m¹ch l¹c, bè côc râ rµng…. - GV nhËn xÐt ­u ®iÓm bµi viÕt cña HS. - GV chØ ra nh÷ng ­u ®iÓm cô thÓ cña từng bài viết và lấy VD minh họa để HS häc tËp. + Líp 7 A + Líp 7 B. - GV chỉ ra những nhược điểm của bài viÕt cña HS - GV lấy cụ thể bài viết HS để minh họa những nhược điểm để HS rút kinh nghiÖm. + Líp 7A + Líp 7B. I.§Ò bµi: Cảm nghĩ cây em về cây phượng vĩ II. Yªu cÇu - Phương thức biểu đạt : biểu cảm (kết hợp víi miªu t¶ vµ tù sù). - Đối tượng biểu cảm : cây cối - T×nh c¶m : yªu thÝch, g¾n bã, tr©n träng, gi÷ g×n… III. Dµn bµi 1. Më bµi - Giới thiệu cây phượng vĩ - LÝ do v× sao em yªu thÝch. 2. Th©n bµi - Miêu tả vẻ đẹp đặc sắc của cây phượng vĩ --> béc lé c¶m xóc. - Kể về những kỉ niệm của em đối với cây phượng --> bộc lộ cảm xúc. - BiÓu c¶m vÒ ý nghÜa cña c©y phượng với tuổi học trò. 3. KÕt bµi - Khẳng định lại tình cảm của em đối với cây phượng IV. NhËn xÐt chung 1. ¦u ®iÓm: - Phần lớn bài viết đã xác định đúng được đối tượng biểu cảm và trình bày được suy nghÜ, c¶m xóc cña b¶n th©n. - Một số bài viết đã biểu đạt tình cảm rất ch©n thµnh, s©u s¾c : H¹, Nam, Nhµn(7A), Oanh (7B) - §· biÕt ®an xen yÕu tè miªu t¶ vµ tù sù vµo bµi viÕt. - Một số bài viết lưu loát, xúc động. 2. Nhược điểm - NhiÒu bµi viÕt cßn s¬ sµi : ThÕ Anh, Phong, Chiến (7A), Đức, Cường (7B). - Ch­a biÕt béc lé c¶m xóc, cßn thiªn vÒ kÓ chuyÖn dµi dßng. - Tr×nh tù s¾p xÕp cßn ch­a l« gÝc; viÕt cßn lan man ch­a tËp trung vµo lµm næi bËt chñ đề. - 147 -. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> (GV dïng b¶ng phô ghi c¸c lçi) Lçi sai - kØ liÖm - n­u luyÕn - l«ng næi - Lo n¾ng - ... - T«i bµng quang - Lòng bổi hổi xao động - Lßng x«n xao - Xa nã mµ t«i cø tiÕc m·i, ngẩn người quên ăn, quên ngủ mµ t«i kh«ng biÕt lµm g× n÷a để có được nó……. - Mét sè em ch­a ph©n biÖt bè côc 3 phÇn mét c¸ch râ rµng : 7A: Ninh, TuÊn; 7B: Kiªn, S¬n. - Chữ cẩu thả khó đọc; sai lỗi chính tả, lỗi dùng từ, đặt câu. - Diễn đạt lủng củng; viết tắt tùy tiện, viết hoa không đúng quy định … V. Ch÷a lçi Nguyªn nh©n C¸ch söa - kØ niÖm ChÝnh t¶ - l­u luyÕn - n«ng næi - Lo l¾ng Dïng tõ. - T«i bµng hoµng - Lßng båi håi xao động. - Xèn xang. Diễn đạt. - Xa nã mµ t«i cø tiÕc m·i, ngẩn người quên ăn, quên ngñ. Thª nh­ng t«i kh«ng biÕt làm gì nữa để có được nó…… - GV cho HS đọc lại những từ ngữ gợi cảm, những hình ảnh gây ấn tượng. - HS trao đổi bài chéo cho nhau, cùng đọc, cùng rút kinh nghiệm.. VI. KÕt qu¶ cô thÓ: Líp. §iÓm. Giái (8,0 – 10). Kh¸ (6,5 – 7,9). Trung b×nh (5,0 – 6,5). YÕu (3,5 – 4,9). KÐm (0 – 3,5). 7A 7B VII. §äc bµi lµm tèt: Bµi cña H¹ 4. Cñng cè kiÕn thøc: G nh¾c l¹i nh÷ng lçi HS hay m¾c ph¶i trong bµi lµm. 5. Hướng dẫn về nhà: - Tù söa bµi cña m×nh. - §äc tham kh¶o 1 sè bµi v¨n mÉu. - Làm đề số 2 sgk. - ChuÈn bÞ bµi tiÕp theo : C¸ch lµm v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc. + §äc VÝ dô vµ tr¶ lêi c©u hái sgk. - 148 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> Ngµy d¹y : Líp 7A: TuÇn 12 – TiÕt 48: TiÕng ViÖt :. Líp 7B: Thµnh ng÷. A/ Môc tiªu bµi häc Gióp häc sinh : - Hiểu được đặc điểm , cấu tạo của thành ngữ và ý nghĩa của nó . - T¨ng thªm vèn thµnh ng÷ , cã ý thøc sö dông thµnh ng÷ trong giao tiÕp , trong c¸c ho¹t động ngôn ngữ khác. - TÝch hîp víi phÇn v¨n vµ tËp lµm v¨n. B/ ChuÈn bÞ - GV : So¹n bµi ; tham kh¶o t­ liÖu; b¶ng phô. - HS : §äc kÜ VB vµ tr¶ lêi c©u hái SGK. C / tiến trình hoạt động dạy - học : 1. ổn định tổ chức : - Kiểm tra sĩ số lớp: 7A 7B 2. KiÓm tra bµi cò : ? Thế nào là từ đồng âm? Phân biệt từ đồng âm và từ nhiều nghĩa bằng cách nào? 3.Bµi míi Hoạt động của thầy - trò - GV treo b¶ng phô ghi VD. - HS đọc VD. ? Cã thÓ thay mét vµi tõ trong côm tõ “lªn th¸c xuèng ghÒnh” b»ng nh÷ng tõ ng÷ kh¸c ®­îc kh«ng? ? Có thể thay đổi vị trí của các từ trong côm tõ ®­îc kh«ng? ? Tõ nhËn xÐt trªn, em rót ra ®­îc kÕt luận gì về đặc điểm của cụm từ “lên thác xuèng ghÒnh”? ? Côm tõ “lªn th¸c xuèng ghÒnh” cã nghÜa lµ g×? T¹i sao l¹i nãi “lªn th¸c xuèng ghÒnh”? - “Nhanh nh­ chíp” cã nghÜa lµ g×? T¹i sao l¹i nãi “nhanh nh­ chíp”? GV:(Trong thành ngữ so sánh; thường có hai bé phËn. Mét bé phËn mang ý nghÜa kh¸i qu¸t cña c¶ tæ hîp, bé phËn cßn l¹i bổ sung nét nghĩa cụ thể cho tổ hợp đó. ) Bµi tËp nhanh ? Nh÷ng thµnh ng÷ sau ®­îc hiÓu theo c¸ch nµo?. Nội dung cần đạt I. ThÕ nµo lµ thµnh ng÷. 1. VÝ dô 2. NhËn xÐt - “Lªn th¸c xuèng ghÒnh” -Số lượng từ ngữ khó thêm bớt; -Vị trí các từ khó thay đổi. =>Cụm từ có cấu tạo cố định. -“Lªn th¸c xuèng ghÒnh”-> chØ sù l¨n lén,vÊt v¶ trong cuéc m­u sinh.  ChuyÓn nghÜa theo lèi Èn dô (nghÜa bãng). - “Nhanh như chớp”: rất nhanh (tốc độ x¶y rÊt nhanh vµ thêi gian diÔn ra rÊt ng¾n.)  Thµnh ng÷ so s¸nh Bµi tËp nhanh - Nói réng s«ng dµi (trùc tiÕp) - 149 -. Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> - Nói réng s«ng dµi. - Nước đổ đầu vịt. - Da mồi tóc sương.. - Nước đổ đầu vịt (ẩn dụ) - Da mồi tóc sương (hoán dụ) *Lưu ý: tính cố định của thành ngữ kh«ng ph¶i cøng nh¾c mµ vÉn cã thÓ thay đổi qua sáng tạo của người sử dụng. VD : §øng nói nµy tr«ng nói nä §øng nói nµy tr«ng nói kh¸c.. - GV treo b¶ng phô ghi VD. - HS đọc VD.. II. Sö dông thµnh ng÷. 1. VÝ dô. ? Ph©n tÝch vai trß ng÷ ph¸p cu¶ c¸c thµnh ng÷ ®­îc sö dông trong c©u? ? VËy thµnh ng÷ cã thÓ gi÷ nh÷ng vai trß ng÷ ph¸p g× trong c©u? - HS tr¶ lêi.. 2. NhËn xÐt - b¶y næi ba ch×m => lµm VN - tắt lửa tối đèn => phụ ngữ của DT khi Thµnh ng÷ cã thÓ lµm thµnh phÇn phô cña côm DT,§T,TT, lµm thµnh phÇn chÝnh CN - VN trong c©u VD ? So sánh hai cách diễn đạt sau đây; cho ...phòng khi tắt lửa tối đèn có đứa nào ... biết cách diễn đạt trên cách nào hay hơn? ...phòng khi khó khăn hoạn nạn có đứa v× sao? nµo ... ? VËy sö dông thµnh ng÷ cã ý nghÜa g×?  cách diễn đạt dùng thành ngữ hay hơn - HS tr¶ lêi. v× ng¾n gän mµ ý l¹i hµm sóc, cã t×nh hình tượng , biểu cảm . 3. Ghi nhí (SGK) III.LuyÖn tËp - GV chia nhãm cho hs th¶o luËn. 1.Bµi 1 - Nhóm cử đại diện lên bảng làm bài. -S¬n hµo h¶i vÞ : Mãn ¨n quý hiÕm - Cho hs nhËn xÐt – ch÷a. (nh÷ng vÞ ngon, l¹ cña rõng nói, biÓn c¶) - Nem công chả phượng : món ăn quý hiếm đẹp mắt. - Tø cè v« th©n: kh«ng cã ai th©n thÝch, ruét thÞt. - KhoÎ nh­ voi: rÊt khoÎ. - GV hướng dẫn. 2.Bµi 2 - HS về nhà tập kể vắn tắt các truyện ngụ - Chúng ta đều là dòng dõi con Rồng ngôn tương ứng. cháu Tiên cả đấy. - Đừng đánh bạn bè theo kiểu thầy bói xem voi Êy. - Nã toµn khuÕch kho¸c theo kiÓu “Õch ngồi đáy giếng” - HS lµm vµo vë häc tËp. 3.Bµi 3 - GV gäi lªn tr×nh bµy. - Lêi ¨n tiÕng nãi  nhËn xÐt, söa ch÷a. - No c¬m Êm ¸o - 150 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> - Một nắng hai sương - B¸ch chiÕn b¸ch th¾ng - Ngµy lµnh th¸ng tèt - Sinh c¬ lËp nghiÖp 4. Cñng cè kiÕn thøc : - GV cho hs nh¾c l¹i ND bµi häc. - GV kiểm tra độ hiểu kiến thức của HS. 5. Hướng dẫn về nhà : - Hoµn thµnh c¸c bµi tËp SGK. - Häc thuéc 2 ghi nhí bµi häc. - S­u tÇm thªm nh÷ng thµnh ng÷ vµo sæ tay v¨n häc. - So¹n bµi : §iÖp ng÷. Ngµy 23 th¸ng 11 n¨m 2009. - 151 Lop7.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span>