BAI 29-THAU KINH MONG

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (733.59 KB, 31 trang )

(1)<div class='page_container' data-page=1>

Happy to you !

TRƯỜNG THPT NGUYỄN VĂN THOẠI

</div>
(2)<div class='page_container' data-page=2>

I. Thấu kính. Phân loại thấu kính

II. Khảo sát thấu kính hội tụ

</div>
(3)<div class='page_container' data-page=3>

I. Thấu kính. Phân loại thấu kính

1. Định nghĩa:

Thấu kính là một khối chất trong suốt ( thủy tinh, nhựa, …)

giới hạn bởi hai mặt cong hoặc bởi một mặt cong và một

mặt phẳng.

2. Phân loại thấu kính:

a. Theo hình dạng: 2 loại

</div>
(4)<div class='page_container' data-page=4>

b. Trong khơng khí:

- Thấu kính lồi tạo ra chùm tia ló hội tụ khi chùm tia tới là chùm 
song song, nên được gọi là thấu kính hội tụ.

</div>
(5)<div class='page_container' data-page=5>

là thấu kính có bề dày chính giữa rất nhỏ so với bán

kính mặt cầu.

Thấu kính hội tụ

Thấu kính phân kì

Kí hiệu

:

</div>
(6)<div class='page_container' data-page=6>

II. Khảo sát thấu kính hội tụ

1.Quang tâm. Tiêu điểm. Tiêu diện

- O: quang tâm của thấu kính.

a.Quang tâm

O

Trục phụ

Trục chính

- Trục chính: đường thẳng đi qua quang tâm O và vng góc với 
mặt thấu kính.

- Trục phụ: các đường thẳng khác qua quang tâm O.

- Mọi tia tới qua quang tâm của thấu kính đều truyền thẳng.

</div>
(7)<div class='page_container' data-page=7>

1.Quang tâm. Tiêu điểm. Tiêu diện

b. Tiêu điểm. Tiêu diện

- Trên mỗi trục có 1 tiêu điểm ảnh:

+ Trên trục chính: tiêu điểm ảnh chính F’

+ Trên trục phụ: tiêu điểm ảnh phụ F’n ( n = 1, 2, 3,…)

- Các tiêu điểm ảnh của thấu kính hội tụ đều hứng được trên 
màn. Đó là tiêu điểm ảnh thật.

* Tiêu điểm ảnh:

</div>
(8)<div class='page_container' data-page=8>

Tiêu điểm ảnh phụ F1’

Tiêu điểm ảnh chính F’

F’

O

F

1’

O

</div>
(9)<div class='page_container' data-page=9>

- Trên mỗi trục của thấu kính hội tụ, chùm tia tới xuất phát từ tiêu 
điểm vật sẽ cho chùm tia ló song song.

- Trên mỗi trục có 1 tiêu điểm vật:

+ Trên trục chính: tiêu điểm vật chính F

+ Trên trục phụ: tiêu điểm vật phụ Fn ( n = 1, 2, 3,…)

- Tiêu điểm ảnh và tiêu điểm vật trên một trục nằm đối xứng với 
nhau qua quang tâm O.

b. Tiêu điểm. Tiêu diện

</div>
(10)<div class='page_container' data-page=10>

Tiêu điểm vật chính F

Tiêu điểm vật phụ F1

F’

O

F

F’

1

O

F

1

</div>
(11)<div class='page_container' data-page=11>

* Tiêu diện

- Tiêu diện: tập hợp tất cả các tiêu điểm tạo thành tiêu diện. 
- Mỗi thấu kính có hai tiêu diện: tiêu diện vật và tiêu diện ảnh.

b. Tiêu điểm. Tiêu diện

F

O

F’

Chiều truyền ánh sáng

</div>
(12)<div class='page_container' data-page=12>

2. Tiêu cự. Độ tụ

Tiêu cự: là khoảng cách từ quang tâm đến các tiêu điểm của

thấu kính.

Qui ước: đối với thấu kính hội tụ: f > 0 , ứng với tiêu điểm ảnh F’ thật.

b. Độ tụ:

D =

1

f

Độ tụ: là đại lượng được đo bằng nghịch đảo tiêu cự.

( m )

( dp ) : điốp

f = OF’= OF

</div>
(13)<div class='page_container' data-page=13>

III. Khảo sát thấu kính phân kì

Quang tâm của thấu kính phân kì có cùng tính chất như quang 
tâm của thấu kính hội tụ.

O

Trục phụ

Trục chính

1/ Quang tâm. Tiêu điểm. Tiêu diện

</div>
(14)<div class='page_container' data-page=14>

Các tiêu điểm và tiêu diện (ảnh và vật) cũng được xác định 
tương tự như thấu kính hội tụ. Điểm khác biệt là: tất cả chúng 
đều ảo (được tạo bởi đường kéo dài của tia sáng ).

O



F’ F

O

F’

1

F

1

</div>
(15)<div class='page_container' data-page=15>

2/ Tiêu cự. Độ tụ

Qui ước: thấu kính phân kì: f < 0 ( ứng với tiêu điểm ảnh F’ ảo )

f = OF’= OF

( m )

a. Tiêu cự:

b. Độ tụ:

</div>
(16)<div class='page_container' data-page=16>

Mở rộng:

1 2

1 (

1).

D

n

f

R



















Trong đó:

Cơng thức tính độ tụ của TK

: chiết suất tỉ đối của vật liệu làm TK đối với môi trường 
xung quanh TK

R1, R2 : là bán kính của các mặt thấu kính.

TK
mt

n



Quy ước:

+ Mặt lồi: R1, R2 > 0

+ Mặt lõm: R1, R2 < 0

</div>
(17)<div class='page_container' data-page=17>

IV. Sự tạo ảnh bởi thấu kính

1. Khái niệm ảnh và vật trong Quang học

a. Khái niệm ảnh:

- Ảnh điểm: là điểm đồng quy của chùm tia ló hay đường kéo 
dài của chúng.

- Một ảnh điểm là:

+ thật nếu chùm tia ló là chùm hội tụ;
 + ảo nếu chùm tia ló là chùm phân kỳ.

b. Khái niệm vật:

- Vật điểm: là điểm đồng quy của chùm tia tới hay đường kéo 
dài của chúng.

- Một vật điểm là:

+ thật nếu chùm tia tới là chùm phân kỳ;

</div>
(18)<div class='page_container' data-page=18>

2. Cách dựng ảnh tạo bởi thấu kính:

* Khi vẽ ảnh của một vật qua TK, ta chỉ cần dùng 2

trong 4 tia trên.

- Tia tới song song trục chính, tia ló ( hay đường kéo dài) đi

qua tiêu điểm ảnh chính F

’

.

- Tia tới qua quang tâm O thì truyền thẳng.

- Tia tới (hoặc đường kéo dài) qua tiêu điểm vật chính F, tia

ló song song với trục chính.

- Tia tới song song trục phụ, tia ló ( hay đường kéo dài)

đi qua tiêu điểm ảnh phụ F

’

n .

* Tia bất kì:

</div>
(19)<div class='page_container' data-page=19>

B

O
F

F’

B

O
F’

F

</div>
(20)<div class='page_container' data-page=20>

B

O
F

F’

B

O
F’

F

B’

</div>
(21)<div class='page_container' data-page=21>

B

O
F

F’

B

O
F’

F

B’

</div>
(22)<div class='page_container' data-page=22>

B

O
F

F’

B

O
F’

F

B’

</div>
(23)<div class='page_container' data-page=23>

S

O
F

F’

S

O
F’

F

S’

F’p

F’P

S’



Nếu vật là một điểm sáng nằm trên trục

</div>
(24)<div class='page_container' data-page=24>

2) Vật có dạng một đọan thẳng nhỏ



với trục chính :

B

O
F

F’

B

O
F’

F

B’

Vẽ ảnh B’ của B, hạ B’A’  trục chính  ảnh A’B’ của AB.

A

A A’

</div>
(25)<div class='page_container' data-page=25></div>
(26)<div class='page_container' data-page=26>

3.Các trường hợp ảnh tạo bởi thấu kính

Thấu 
 Kinh

Ảnh

Hội tụ ( f>0 ) Phân Kì ( f<0 )

Tính chất
(Thật ảo)

- Ảnh thật khi vật ngoài OF

- Ảnh ảo khi vật trong OF - Ảnh luôn ảo

Độ lớn
(So với vật)

- Ảnh ảo > vật
-Ảnh thật :

 > vật : vật trong FI

 = vật : vật ở I (ảnh ở I’)
 < vật : vật ngoài FI

- Ảnh < vật

Chiều 
(so với vật)

- Vật và ảnh :

+Cùng chiều:trái tính chất
+Trái chiều:cùng tính chất

</div>
(27)<div class='page_container' data-page=27>

Bài tập áp dụng:

Một vật thật AB được đặt vng góc với trục chính

của một thấu kính (A nằm trên trục chính), cách

thấu kính 20cm. Qua thấu kính vật cho ảnh cao bằng

1

2 vật .

a/ Xác định vị trí và tính chất của ảnh.

</div>
(28)<div class='page_container' data-page=28>

VI. Cơng dụng của thấu kính

- Dùng để khắc phục tật của mắt (kính cận, kính

viễn, kính lão).

- Dùng để chế tạo kính lúp.

- Làm vật kính của máy ảnh, máy ghi hình

(camera).

- Làm vật kính, thị kính của kính hiển vi, kính thiên

văn, ống nhịm…

- Ống nhòm.

- Đèn chiếu.

- Máy quang phổ.

</div>
(29)<div class='page_container' data-page=29></div>
(30)<div class='page_container' data-page=30></div>
(31)<div class='page_container' data-page=31></div>

BAI 29-THAU KINH MONG

Happy to you !

Happy to you !

<b>I. Thấu kính. Phân loại thấu kính</b>

<b>II. Khảo sát thấu kính hội tụ</b>

<b>I. Thấu kính. Phân loại thấu kính</b>

<b>1. Định nghĩa:</b>

<b>Thấu kính là một khối chất trong suốt ( thủy tinh, nhựa, …) </b>

<b>giới hạn bởi hai mặt cong hoặc bởi một mặt cong và một </b>

<b>mặt phẳng.</b>

<b>2. Phân loại thấu kính:</b>

<b>a. Theo hình dạng: 2 loại</b>

<b>b. Trong khơng khí:</b>

<b>là thấu kính có bề dày chính giữa rất nhỏ so với bán </b>

<b>kính mặt cầu.</b>

<b>Thấu kính hội tụ</b>

<b>Thấu kính phân kì</b>

<i><b>Kí hiệu</b></i>

<b>:</b>

<b>II. Khảo sát thấu kính hội tụ</b>

<b>1.Quang tâm. Tiêu điểm. Tiêu diện</b>

<b>a.Quang tâm</b>

<b>O</b>

<b>1.Quang tâm. Tiêu điểm. Tiêu diện</b>

<b>b. Tiêu điểm. Tiêu diện</b>

<b>* Tiêu điểm ảnh:</b>

<b>F’</b>

<b>O</b>

<b>F</b>

<b>O</b>

<b>b. Tiêu điểm. Tiêu diện</b>

<b>F’</b>

<b>O</b>

<b>F</b>

<b>F’</b>

<b>O</b>

<b>F</b>

<b>* Tiêu diện</b>

<b>b. Tiêu điểm. Tiêu diện</b>

<b>F</b>

<b>O</b>

<b>F’</b>

<b>2. Tiêu cự. Độ tụ</b>

<b>b. Độ tụ:</b>

<b>D = </b>

<b>1</b>

<b>f</b>

<b>( m )</b>

<b>( dp ) : điốp</b>

<b>f = OF’= OF</b>

<b>III. Khảo sát thấu kính phân kì</b>

<b>O</b>

<b>1/ Quang tâm. Tiêu điểm. Tiêu diện</b>

<b>O</b>

<b>O</b>

<b>F’</b>

<b>F</b>

<b>2/ Tiêu cự. Độ tụ</b>

<b>f = OF’= OF</b>

<b>( m )</b>

<b>a. Tiêu cự:</b>

<b>b. Độ tụ:</b>

<b>Mở rộng:</b>

1

1

1

(

1).

<i>D</i>

<i>n</i>

<i>f</i>

<i>R</i>

<i>R</i>











<sub></sub>

