Giáo án giảng dạy bộ môn Vật lý 11 - Trường THPT Mạc Đĩnh Chi - Bài 50: Từ trường của một số dòng điện có dạng đơn giản

<span class='text_page_counter'>(1)</span>TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. Tieát : _____ Baøi 50. TỪ TRƯỜNG CỦA MỘT SỐ DÒNG ĐIỆN COÙ DAÏNG ÑÔN GIAÛN I. Muïc tieâu : Trình bày được các vấn đề sau : + Dạng các đường sức từ và quy tắc xác định chiều các đường sức từ của dòng điện thẳng. + Quy tắc xác định chiều các đường sức từ của dòng điện tròn. + Dạng các đường sức từ ở bên trong và bên ngòai một ống dây có dòng điện. Quy tắc xác định chiều các đường sức từ bên trong ống dây. + Công thức xác định cảm ứng từ của dòng điện thẳng, của dòng điện tròn, của dòng điện trong ống dây. II. Phương Pháp Giảng Dạy : Phương pháp thực nghiệm và nêu vấn đề … III. Thiết bị , đồ dùng dạy học : ______________________________________________________________________________________________. IV. Tieán Trình Giaûng daïy Phaân phoái thời gian 1. Kieåm tra baøi cuõ vaø kiến thức cũ liên quan với bài mới (3’) 2. Nghieân cứu bài mới. Phaàn laøm vieäc cuûa Giaùo Vieân Noäi dung ghi baûng. Hoạt đông của học sinh Tổ chức ,điều khiển. 1) Phát biều định nghĩa cảm ứng từ ? 2) Phaùt bieàu ñònh luaät Ampe ? 3). 1) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN THẲNG a) Thí nghieäm. GV : ĐỖ HIẾU THẢO. 1) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN 1) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG THAÚNG ÑIEÄN THAÚNG.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 50-1 /5. Ghi chuù.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . Xem SGK trang 236 b) Các đường sức từ Các đường sức từ là những đường tròn đồng tâm, tâm của những đường tròn này là giao điểm của dây dẫn và miếng bìa. Cảm ứng từ B do dòng điện I trong dây dẫn thẳng dài tạo ra tại một điểm M cách dây một khoảng r có : - Ñieåm ñaët : taïi ñieåm ta ñang xeùt - Phương : tiếp tuyến với cảm ứng từ qua điểm ta ñang xeùt. - Chiều : chiều của đường sức từ B tuân theo qui tắc cái đinh oác 1 : “ Ñaët caùi ñinh oác doïc theo daây daãn. Quay caùi ñinh oác sao cho noù tieán theo chieàu doøng ñieän thì chieàu quay cuûa caùi ñinh ốc là chiều của các đường sức từ. “ c) Công thức tính sức từ. a) Thí nghieäm. GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11 a) Thí nghieäm. GV tieán haønh thí nghieäm trong SGK HS quan saùt thí nghieäm trong trang 236 SGK trang 236 b) Các đường sức từ GV : Khi để nam châm thử đến gần dây dẩn mang dòng điện thì nam châm thử nhö theá naøo ? GV : Nhö vaäy xung quanh daây daãn mang dòng điện có từ trường hay không ? GV : Từ đó em có kết luận như thế nào ? GV : Đối với một dạng mạch điện xác định. Cảm ứng từ tại một điểm phụ thuộc vào những yếu tố nào ?. b) Các đường sức từ HS : nam châm thử lệch đi. HS : Dòng điện gây ra từ trường trong khoảng không gian xung quanh noù HS : Từ trường của một dòng điện phuï thuoäc vaøo daïng cuûa maïch mang doøng ñieän. HS : Đối với một dạng mạch điện xác định. Cảm ứng từ tại một ñieåm phuï thuoäc vaøo 2 yeáu toá laø GV : Quan sát hình ảnh các em cho biết cường độ dòng điện và môi trường I B  2.10 7 đường cảm ứng trên một mặt phẳng xung quanh dòng điện. r vuông góc với dây dẫn như thế nào ? HS : Đường cảm ứng trên một mặt Trong đó : GV : Chiều cảm ứng từ tuân theo quy phẳng vuông góc với dây dẫn là * B : Cảm ứng từ của dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài taéc caùi ñinh oác 1 những đường tròn đồng tâm. ( T ). GV hướng dẫn HS quy tắc cái đinh ốc 1 * I : Cường độ dòng điện chạy trong dây dẫn thẳng dài ( A ). ( Hay quy taéc baøn tay phaûi ! ) * r : Khoảng cách từ điểm cần tính đến dây dẫn ( m ). 2) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRÒN. GV : ĐỖ HIẾU THẢO. 2) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG 2) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN ĐIỆN TRÒN.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 50-2 /5.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. . a) Thí nghieäm Xem SGK trang 236 b) Các đường sức từ Các đường sức từ đều là những đường cong. Càng gần tâm O độ cong của các đường sức từ càng giảm. Đường sức từ qua tâm O là đường thẳng. Cảm ứng từ B do dòng điện I trong khung dây tròn tạo ra tại taâm cuûa voøng daây coù : - Phương : vuông góc với mặt phẳng vòng dây - Chiều : chiều của đường sức từ B tuân theo qui tắc cái ñinh oác 2 : “ Ñaët caùi ñinh oác doïc theo truïc cuûa khung, quay caùi ñinh oác theo chieàu doøng ñieän trong khung, thì chieàu tieán cuûa caùi ñinh ốc là chiều của các đường sức xuyên qua mặt phẳng dòng ñieän “.. a) Thí nghieäm TROØN a) Thí nghieäm GV tieán haønh thí nghieäm trong GV tieán haønh thí nghieäm trong SGK SGK trang 236 trang 236 b) Các đường sức từ b) Các đường sức từ HS : Đường cảm ứng từ là những GV : Quan sát hình ảnh các em cho biết đường cong. Tại tâm O, đường đường cảm ứng từ như thế nào ? cảm ứng từ là một đường thẳng vuông góc với mặt phẳng chứa GV : Chiều cảm ứng từ tuân theo quy vòng dây taéc caùi ñinh oác 2 GV hướng dẫn HS quy tắc cái đinh ốc 2 ( Hay quy taéc baøn tay phaûi ! ). c) Công thức tính cảm ứng từ :. B  2. .10 7. I R. Trong đó : * B : cảm ứng từ của dòng điện trong khung dâây tròn ( T ). * I : cường độ dòng điện trong khung dây tròn ( A ). * R : baùn kính khung daây troøn ( m ).. GV : Taïi taâm O cuûa voøng daây troøn ñaët trong không khí, cảm ứng từ tính bằng công thức :. B  2. .10 7.. I R. Trong đó : R : Bán kính vòng dây. 3) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG. GV : ĐỖ HIẾU THẢO.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 50-3 /5.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. -. GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. . 3) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG OÁNG DAÂY a) Thí nghiệm về từ phổ GV tieán haønh thí nghieäm trong SGK trang 238 b) Các đường sức từ : GV : Quan saùt maøng hình, caùc em cho biết từ trường bên ngoài ống dây có hình 3) TỪ TRƯỜNG CỦA DÒNG ĐIỆN TRONG ỐNG DÂY daïng nhö theá naøo ? a) Thí nghiệm về từ phổ GV : Chiều cảm ứng từ tuân theo quy Xem saùch giaùo khoa trang 238 taéc caùi ñinh oác 2 b) Các đường sức từ : GV hướng dẫn HS quy tắc cái đinh ốc 2 Các đường sức từ bên ngoài ống dây rất giống các đường ( Hay quy tắc bàn tay phải ! ) sức từ bên ngoài một nam châm thẳng. Các đường sức từ bên GV : Cảm ứng từ bênh trong ống dây đặt trong ống dây là những đường thẳng song song và cách đều trong không khí được tính bằng công với nhau. thức như thế nào ? Cảm ứng từ B do dòng điện I trong ống dây dài tạo ra bên trong oáng daây coù : - Phöông : laø phöông cuûa truïc oáng daây. Chiều : chiều của đường sức từ B tuân theo qui tắc cái đinh oác 2 . “ Đặt cái đinh ốc dọc theo trục vuông góc với mặt phẳng khung daây, quay caùi ñinh oác theo chieàu doøng ñieän trong khung. Chiều tiến của cái đinh ốc là chiều của cảm ứng từ xuyên qua phần mặt phẳng giới hạn bởi khung dây “. c) Công thức tính cảm ứng từ. ÑIEÄN TRONG OÁNG DAÂY a) Thí nghiệm về từ phổ GV tieán haønh thí nghieäm trong SGK trang 238. b) Các đường sức từ : HS : Từ phổ bên ngoài ống dây giống từ phổ bên ngoài của một nam chaâm thaúng.. HS : B = 4..10-7.n.I Trong đó : n : soá voøng daây treân 1m chieàu daøi oáng daây. (n. N ; N : soá voøng daây, l : l. chieàu daøi oáng daây ). B  4.n.10 7 I Trong đó : * B : cảm ứng từ trong ống dây dài ( T ). * n : soá voøng daây treân moãi meùt chieàu daøi cuûa oáng daây. (voøng/ m). GV : ĐỖ HIẾU THẢO.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 50-4 /5.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> TRƯỜNG PTTH MẠC ĐĨNH CHI. . GIAÙO AÙN VAÄT LYÙ 11. * I : cường độ dòng điện trong mỗi vòng dây dẫn ( A ).. Daën HS laøm caùc baøi taäp 1, 2 vaø 3 SGK Trả lời các câu hỏi 1, 2, 3, và 4 trang 239 SGK trang 239. 3. Cuûng coá baøi giaûng Daën doø cuûa hoïc sinh (5’).   . GV : ĐỖ HIẾU THẢO.  Lop11.com. VAÄT LYÙ PB 11: 50-5 /5.

<span class='text_page_counter'>(6)</span>