Giáo án bồi dưỡng Ngữ văn 8 - Phần 5

<span class='text_page_counter'>(1)</span>Ngµy so¹n. Ngµy d¹y. TuÇn 19 – Bµi 18, TiÕt 73. V¨n b¶n NHí rõng A. Kết quả cần đạt: 1. Hs hiểu được giá trị nghệ thuật đặc sắc, bút pháp lãng mạn rất truyền cảm của nhà thơ, từ đó cùng rung động với niềm khao khát tự do mãnh liệt, nỗi chán ghét sâu sắc thực tại tù túng, tầm thường, giả dối – tâm trạng bi phẫn của nhân vật trữ tình – con hổ bị nhốt trong vườn bách thú. 2. Tích hợp với phần Văn bài Ông đồ, phần Tiếng Việt bài Câu nghi vấn và phần Tập làm văn bài Viết đoạn thuyết minh. Liên hệ cuộc sống người thanh niên Việt Nam nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kû XX. 3. Rèn kỹ năng đọc diễn cảm thể thơ mới vần liền, phân tích nhân vật trữ tình qua diÔn biÕn t©m tr¹ng. 4. Chuẩn bị: đọc thêm về Thế Lữ và tuyển Thế Lữ, tham khảo một số bài viết vè nhớ rõng… B. Tiến trình tổ chức các hoạt động dạy - học: 1. Lêi vµo bµi: Những năm đầu thế kỷ XX, làn gió văn hoá phương Tây mới mẻ đã kích thích tâm hồn và trí tuệ giới trẻ Việt Nam, làm thay đổi bộ mặt văn hoá nước nhà, trong đó có thơ ca. Mảnh đất thơ cũ không còn sức hấp dẫn, không đủ để nói được hết tiếng nói tâm hồn của thế hệ trẻ Việt nam và những vần thơ viết theo lối mới ra đời. Hạt giống đã được gieo xuèng vµ nhanh chãng ph¸t triÓn thµnh mét phong trµo c¸ch t©n th¬ ca håi bÊy giê gäi lµ th¬ Míi, g¾n liÒn víi tªn tuæi cña nh÷ng ThÕ L÷, L­u Träng L­, Xu©n DiÖu, ChÕ Lan Viªn, Hµn MÆc Tö, Huy CËn, NguyÔn BÝnh… Phãng kho¸ng vµ hån nhiªn, linh ho¹t vµ sáng tạo, thơ Mới đã thật sự chiếm được cảm tình của công chúng và người có công đầu đem đến sự thắng lợi giòn giã ấy chính là Thế Lữ - người đã “không kèn không trống mà vÉn gióp cho th¬ Míi chiÕn th¾ng vÎ vang th¬ cò” – theo c¸ch nãi cña nhiÒu nhµ nghiªn cứu bấy giờ. Bằng cách nào và tại sao, chúng ta sẽ có dịp được biết rõ sau này. Trước hết, bài học hôm nay sẽ giúp các em có cái nhìn ban đầu về nguyên nhân đã khiến Thế Lữ trở thành thủ lĩnh của đội quân thơ ca hiện đại buổi đầu thế kỷ XX. 2. Hướng dẫn đọc – Chú thích văn bản: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV cùng Hs đọc văn bản một HS đọc văn bản, nhận xét, góp ý với cách đọc của bạn. lần. Trước khi đọc, yêu cầu HS Bước đầu so sánh với nhịp điệu của thơ ca trung đại. nêu cách đọc theo ý các em đã t×m hiÓu ë nhµ. Gv uèn n¾n, gãp ý thªm. ? Dùa vµo Chó thÝch (*), h·y HS nªu lªn nh÷ng ý chÝnh ®­îc rót ra tõ SGK. cho biết những điều đáng lưu ý GV bổ sung: Cho HS xem ¶nh, nhÊn m¹nh: nhÊt vÒ t¸c gi¶ cña v¨n b¶n? + Tªn thËt NguyÔn Thø LÔ, nhµ th¬ lÊy bót danh nµy theo lối chơi chữ hàm ý nói về mình là người lữ khách trªn trÇn thÕ: Tôi chỉ là người bộ hành phiêu lãng, Đường trần gian xuôi ngược để vui chơi Tuy tuyªn bè nh­ vËy song ThÕ L÷ vÉn mang nÆng t©m sự thời thế đất nước. Ông có một số bài thơ viết về khách Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(2)</span> ? Vµ Nhí rõng lµ mét trong nh÷ng bµi th¬ hay nhÊt cña ThÕ L÷ còng nh­ cña c¶ phong trµo thơ Mới khi ấy. Nó đã được ra đời trong hoàn cảnh nào? ? Mượn lời tâm sự của con hổ trong vườn bách thú, nhà thơ muốn ta liên tưởng đến điều gì vè con người?. ? Như vậy, phương thức biểu đạt của văn bản này là gì? ? Theo dßng t©m tr¹ng cña con hæ ®­îc diÔn t¶ trong bµi th¬, ta cã thÓ thÊy bè côc cña v¨n b¶n ra sao? ? Quan s¸t bµi th¬ Nhí rõng vµ so sánh với những bài thơ đã häc, h·y chØ ra ®iÓm kh¸c biÖt cña nã víi c¸c bµi th¬ §­êng luËt?. chinh phu biết gạt tình riêng để lên đường vì chí lớn khi “non s«ng mê c¸t bôi”. .. + ThÕ L÷ cßn lµ mét nhµ b¸o, nhµ v¨n cña nh÷ng truyÖn ®­êng rõng, s¸ng t¸c vµ biÓu diÔn kÞch nãi. Thiªn tµi nhiều mặt về nghệ thuật này đã có nhiều đóng góp to lớn cho nền văn học nước nhà, là người như Hoài Thanh ca ngợi “chỉ lặng lẽ, chỉ điềm nhiên bước từng bước vững ch·i mµ trong kho¶nh kh¾c c¶ hµng ngò th¬ x­a ph¶i tan vỡ. Bởi vì không có gì khiến người ta tin ở thơ mới hơn lµ cã nh÷ng bµi th¬ míi hay” (thi nh©n VN). HS nªu ý kiÕn. GV më réng liªn hÖ: Trước cách mạng tháng Tám 1945, đó là khi đất nước vẫn còn chìm dưới gót giầy xâm lược và cá nhân con người còn bị đau nỗi đau là người dân nô lệ, mất tự do, sống ngay trên quê hương mà vẫn thấy “thiếu quê hương’ (NT). Mượn lời con hổ ở vườn bách thú, nhà thơ đã nói lên một cách đầy đủ và sâu sắc niềm tâm sự u uất cña m×nh vµ thÕ hÖ m×nh – nh÷ng thanh niªn trÝ thøc T©y häc, võa thøc tØnh s©u s¾c ý thøc c¸ nh©n võa bÊt hoµ s©u s¾c víi thùc t¹i gi¶ dèi vµ tï tóng bÊy giê. §ã cũng là tâm sự chung của người dân yêu nước Việt Nam. Vì vậy Nhớ rừng đã tìm được niềm đồng cảm rộng rãi, cã tiÕng vang lín. BiÓu c¶m gi¸n tiÕp. KHæ 1+4: Khèi c¨m hên vµ niÒm uÊt hËn trong hiÖn t¹i. Khæ 2+3: Nçi nhí thêi oanh liÖt Khæ 5: Khao kh¸t giÊc méng ngµn.. HS th¶o luËn nhãm: + Bài thơ không hạn định số câu và só tiếng. + Mỗi dòng thường có 8 tiếng. + NhÞp ng¾t tù do + Vần không cố định … Gv: Hình thức thơ đã thoát khỏi những ràng buộc niêm luật chặt chẽ của thơ cũ, song chưa đủ để khẳng định sự thắng thế của Thơ Mới trước một Thơ Cũ bề thế bấy nay. Hình thức Êy chØ thùc sù cã ý nghÜa khi nã chuyÓn t¶i ®­îc nh÷ng t©m t×nh míi, nh÷ng tiÕng nãi thanh tân trẻ trung của tâm hồn con người trong thời đại mới. Tức là khi ấy nó mới thực sự có được linh hồn, có sự sống. Thế Lữ đã làm được điều này và chúng ta sẽ cùng đến với tâm sự của con hổ dữ trong vườn bách thú để cảm nhận được sức sống ấy.. Hoạt động 3: Đọc – Hiểu nội dung văn bản: Gọi HS đọc lại 8 câu thơ đầu. GÆm mét khèi c¨m hên trong còi s¾t ? Tâm sự của con hổ được bộc bạch ra sao + Gặm: hoạt động dùng răng, miệng để cắn, trong dßng th¬ ®Çu? T©m sù Êy ®­îc thÓ ¨n dÇn tõng chót mét mét c¸ch kiªn tr×, ch©m hiẹn tập trung trong động từ nào? ch¹p = DiÔn t¶ sù uÊt øc bøc bèi cña con hæ khi bÞ mÊt tù do. ? Nỗi khổ của nó khi bị nhốt trong cũi sắt + Không được hoạt động, nhàn rỗi đến vô Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(3)</span> vườn bách thú là những gì?. nghÜa trong mét kh«ng gian tï tóng, thêi gian kÐo dµi kh«ng giíi h¹n: N»m dµi, tr«ng ngµy th¸ng dÇn qua. + Nçi nhôc bÞ biÕn thµnh trß ch¬i cho thiªn hạ tầm thường (Giương mắt bé diễu oai linh rõng th¼m) + Nçi bÊt b×nh v× bÞ ë chung cïng nh÷ng kÎ thấp kém, tầm thường: Bọn gấu dở hơi, lũ gấu v« t­ lù… ? Tất cả những nỗi đau khổ ấy đã kết lại Khối căm hờn: cảm xúc căm giận kết đọng thµnh mét c¶m xóc nh­ thÕ nµo? lại trong tâm hồn thành hình, thành khối đè nÆng nhøc nhèi, kh«ng lóc nµo ®­îc yªn. + Cách nói ẩn dụ chuyển đổi cảm giác, nhằm ? VËy c¸ch nãi “GÆm mét khèi c¨m hên” cô thÓ ho¸ t©m tr¹ng c¨m hËn s©u s¾c vµ là cách nói có gì lạ? Đem đến cho em ấn mãnh liệt trước cuộc sống hiện tại của chúa tượng thế nào? s¬n l©m. + Kh«ng gian tï tóng ®ang trãi buéc – chiÕc lång s¾t – chÝnh lµ khèi c¨m hên hiÖn h÷u v©y bña mµ hæ kh«ng cã c¸ch nµo gi¶i tho¸t. ? tâm trạng ấy đã cho ta biết thái độ sống + Chán ghét cuộc sống tẻ nhạt, vô vị, tầm vµ nhu cÇu sèng cña hæ lµ thÕ nµo? thường. + Kh¸t väng ®­îc tù do, kh¸t väng ®­îc sèng đúng với phẩm chất và danh dự của mình. Gv: Đây là những dòng thơ khái quát bước đầu nỗi niềm chán ngán vì mất tự do của hổ. Ta đọc được phía đằng sau dáng vẻ nằm dài tưởng chừng thư thái là một tâm hồn chất chứa hờn căm, uất hận của “oai linh rừng thẳm”, không chỉ buồn chán trước thời gian chảy trôi vô vị mà trên hết và sâu xa nhất là bị diễu cợt, bị làm nhục trong cảnh tù đày. Nh÷ng c©u th¬ kh«ng chØ lµ phÉn uÊt mµ cßn thÊm nçi xãt xa bÊt lùc khi tù biÕt c¶nh ngé cay đắng của mình mà không thể tìm cách giải thoát khỏi sự tù túng tầm thường và chán ngắt ấy. Tâm sự bi phẫn ấy đã trở thành âm điệu chủ đạo cho toàn bộ bài thơ và ngay lập tức tạo được mối cảm thông từ người đọc đối với tâm trạng: Hùm thiêng khi đã sa cơ cũng hèn. Trong tâm trạng ấy, khung cảnh nơi sống đã được hiện ra như thế nào qua sự quan sát cña chóa s¬n l©m… HS đọc khổ thơ 4 Hoa ch¨m, cá xÐn, lèi ph¼ng, c©y trång ? Cảnh vườn bách thú hiện ra qua những Dải nước đen giả suối chẳng thông dòng chi tiÕt nµo? Len dưới nách những mô gò thấp kém… ? Chúng gợi lên một cảnh tượng có tính Cảnh sửa sang, giả dối, chúng đều bé nhỏ, vô chÊt ra sao? hån, thiÕu søc sèng, gîi lªn sù hÌn h¹, tÇm thường, hoàn toàn không phù hợp với nhu cầu thưởng thức và môi trường sống tự nhiên của hæ. ? Chính bởi vậy, nó đã gợi lên phản ứng ra Niềm uất hận. sao trong c¶m xóc cña hæ? ? Từ đó, em hiểu “niềm uất hận ngàn Trạng thái bực bội, u uất kéo dài vì phải chung sống trong một môi trường giả dối, th©u” cã nghÜa lµ g×? tầm thường. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(4)</span> ? Cảm xúc ấy góp thêm diều gì đáng nói Không chỉ khao khát sống tự do, căm ghét sự trong b¶n chÊt cña con hæ? tầm thường nhạt nhẽo mà còn căm ghét sự giả dối, thụ động. Cuộc sống ấy không phải lµ sèng mµ lµ tån t¹i mét c¸ch vËt vê, thiÕu sinh khÝ. Hai đoạn thơ đã tạo nên một bức tranh tâm trạng. Trong không gian sống thiếu vắng sinh khí và tù hãm, bị khinh miệt và diễu cợt, chúa rừng càng thấm thía nỗi đau đớn tinh thần cña m×nh. Giang s¬n hiÖn t¹i ®­îc ch¨m chót vµ c¾t tØa nh­ng lµ c¸i thiªn nhiªn nh©n t¹o, bị gọt tỉa đến giả dối, tầm thường, đáng cười, nhạt nhẽo , là sản phẩm của sự học đòi, bắt chước một cách vụng về thô thiển. Đến đây mới thấy đó đâu phải chỉ là cảm nhận về cảnh vật nơi vườn bách thú mà còn là cách nhìn nhận của thanh niên Việt Nam về tình hình thực tại của nước nhà thời Pháp thuộc: một xã hội thực dân phong kiến đang trên đường Âu hoá lai căng, kệch cỡm, đáng xấu hổ. Điều này đã từng được cất lên xót xa trong những vần thơ cười ra nước mắt của nhà thơ tiền bối Tú Xương, Nguyễn Khuyến …Trong tình cảng đáng buồn ấy, quá khứ chính là giấc mộng đẹp của chúa rừng… §o¹n 2+3: Nçi nhí tiÕc thêi oanh liÖt ? Cảnh sơn lâm đã hiện ra qua Bóng cả, cây già, tiéng gió gào ngàn, giọng nguồn thét nh÷ng chi tiÕt nµo? Trong nçi nói… niềm thao thiết của hổ, đó là => Một khung cảnh thiên nhiên của đại ngàn hùng vỹ và mét c¶nh ra sao? thâm u, chứa đựng biết bao điều bí mật và đầy đe doạ, chứa đựng sức sống dồi dào mãnh liệt của tự nhiên. Đó là không gian sống muôn đời quen thuộc của chúa sơn lâm, là thế giới không dành cho những gì tầm thường, nhỏ bé. ? Giữa thiên nhiên thơ mộng Ta bước chân lên dõng dạc đường hoàng và hùng vỹ ấy, chúa tể của Lượn tấm thân như sóng cuộn nhịp nhàng muôn loài đã hiện ra trong tư …Trong hang tối mắt thần khi đã quắc thÕ vµ vãc d¸ng thÕnµo? Là khiến cho mọi vật đều im hơi… Tõ ng÷ vµ h×nh ¶nh trong c©u thơ có gì đặc sắc? Nó tạo nên nhÞp ®iÖu nh­ thÕ nµo cho c¸c c©u th¬?. Các từ ngữ gợi tả rất sắc nét, giàu tính tạo hình đã chạm khắc sống động dáng vẻ hùng dũng, oai phong, ngạo nghễ cña hæ gi÷a thÕ giíi cá c©y mªnh m«ng vµ tÞch mÞch. Nhịp thơ ngắn, như gợi lên bước chuyển chậm rãi mà uyÓn chuyÓn, uy nghiªm cña chóa rõng. Thiªn nhiªn lµm t«n thªm vÎ lÉm liÖt cña hæ vµ chÝnh t­ thÕ ngang tµng cña hæ còng lµm thiªn nhiªn n¬i rõng nói trë nªn bÝ Èn vµ uy nghiªm h¬n.. GV thÓ hiÖn trªn b¶ng trËt tù: TiÕng gÇm – bµn ch©n- tÊm thân – Bước đi – Mắt quắc – Mọi vật đều im ? Những chi tiết và từ ngữ đã diÔn t¶ ®­îc qu¸ tr×nh xuÊt hiện và ảnh hưởng của chúa rõng ra sao? ? Nçi nhí m·nh liÖt cßn dÉn hæ trë vÒ víi cuéc sèng huy hoµng cña m×nh gi÷a giang. Sù xuÊt hiÖn võa m¹nh mÏ võa uyÓn chuyÓn, võa uy nghi dũng mãnh vừa mềm mại khéo léo đã khiến vạn vật như im h¬i, nÝn thë v× sî h·i. Nh÷ng c©u th¬ cßn cho thÊy t©m tr¹ng rÊt hµi lßng, tho¶ m·n, tù hµo cña hæ vÒ uy vò cña mình đối với muôn loài: “ta biết ta chúa tể cả muôn loài – Gi÷a chèn th¶o hoa kh«ng tªn, kh«ng tuæi” Những đêm, những ngày mưa, những bình minh, những chiÒu…. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(5)</span> s¬n hoang vu mµ hïng vü cña nã. §ã lµ c¶nh sèng trong nh÷ng thêi ®iÓm nµo? ? Cảnh sắc thiên nhiên trong + Đêm vàng: ánh sáng của trăng nhuộm sáng cả đêm mçi thêi ®iÓm Êy cã g× næi rõng. bËt? + Ngày mưa chuyển bốn phương ngàn + B×nh minh c©y xanh n¾ng géi - chim ca. + ChiÒu lªnh l¸ng…m¶nh mÆt trêi gay g¾t ? Thiên nhiên ấy đã đem đến Đó là một thiên nhiên rực rỡ bởi sắc màu (vàng, xanh, đỏ ấn tượng ra sao đối với người ối…), náo động rộn rã bởi âm thanh (tiếng mưa chuyển đọc chúng ta? động cả đại ngàn, tiếng chim ríu rít hát ca), huy hoàng bëi h×nh ¶nh, ®­êng nÐt (¸nh tr¨ng tan bªn bê suèi, nói rõng rung chuyÓn lét x¸c trong m­a, c©y biÕc xanh trong n¾ng sím chan hoµ vµ mÆt trêi hÊp hèi lóc hoµng h«n). §ã kh«ng ph¶i lµ thiªn nhiªn v« tri mµ lµ c¶ mét thÕ giíi sống động, bí ẩn và tràn trề sức sống của cỏ cây, của gÝo tr¨ng, cña m­a n¾ng… ? Chúa tể muôn loài đã có + Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan cuộc sống ra sao giữa giang + Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới. + TiÕng chim ca giÊc ngñ ta t­ng bõng s¬n kú thó Êy? + Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ? Sự lặp đi lặp lại các đại từ Ta ®Çu mçi dßng th¬ cã ý nghÜa g×? Mçi h×nh ¶nh th¬ ®an cµi thiªn nhiªn vµ chóa rõng gîi cho em sù liªn tưởng, tưởng tượng ra sao?. ThÓ hiÖn t­ thÕ cña mét chñ nh©n oai nghiªm vµ hïng dòng gi÷a giang s¬n cña m×nh. Dï lµ c¶nh vËt nµo xuÊt hiÖn th× con hæ vÉn lµ h×nh ¶nh trung t©m, d÷ déi oai linh mµ còng v« cïng l·ng m¹n. §ã lµ mét chµng thi sü say mê thưởng thức vẻ đẹp thi vị của đêm trăng giữa núi rừng, một quốc vương lẫm liệt ngắm xứ sở mênh mông rộng lớn cuả mình đang biến đổi kỳ ảo trong mưa, một chúa rừng ru m×nh trong giÊc ngñ rén rµng tiÕng hãt vµ s¾c xanh cña cây cành nhuộm nắng và cuối cùng là một dũng tướng kiêu hãnh và ngang tàng giữa chiến địa lênh láng máu tươi nhuộm đỏ ráng chiều, ngẩng mặt đón chờ giây phút hấp hối của ngày tàn để trở thành chủ nhân trọn vẹn của đại ngàn. ? Khi niềm kiêu hãnh lên đến Than ôi! Thời oanh liệt nay còn đâu! đỉnh điểm cũng là lúc con hổ => đâu đớn, tiếc nuối, thất vọng, xót xa đến cùng cực… phải đối mặt với thực tại. Tâm tr¹ng cña nã khi Êy ra sao? Nh÷ng c©u th¬ ®ang trµn ®Çy høng khëi vµ kiªu h·nh ? Âm hưởng các câu thơ đến chuyển sang buồn thương, than thở, trầm lắng hẳn xuống ®©y nh­ thÕ nµo? DiÔn t¶ thÓ hiÖn nçi ®au vµ niÒm tiÕc nuèi s©u xa. dßng c¶m xóc ra sao cña hæ? ớèi lẹp vắi mét bởn lÌ tĩ tóng, trãi buéc, lÌ giộ dèi, tđờm ? Những cảnh tượng tái hiện thường với một bên là cuộc sống tự nhiên phóng khoáng, trong hai ®o¹n th¬ nµy hoµn m·nh liÖt, m¹nh mÏ nhµ th¬ muèn diÔn t¶ kh¸t väng ch¸y Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(6)</span> toàn trái ngược với cảnh sống bỏng về một cuộc sống tự do, cao cả, chân thật, được hiện tại của hổ trong hai đoạn sống hết mình với không gian khoáng đạt, tự do… thơ đã tìm hiểu. Theo em, tác giả đã gửi gắm ý nghĩa gì trong hai hình ảnh tương phản Êy? GV bình: Đoạn thơ vì vậy có sự hoà điệu của nhiều nguồn cảm xúc: kiêu hãnh và đau đớn, khao kh¸t vµ thÊt väng, tù hµo vµ tiÕc nuèi. Sao cã thÓ kh«ng tiÕc nuèi khi dßng hoµi niÖm tràn trề vui sướng về một quá khứ oanh liệt, hào hùng, về một hình ảnh kiêu dũng, ngạo nghễ của chính mình trong quá khứ nay đã hoàn toàn chỉ còn là ảo tưởng, là một thời vàng son không trở lại. Âm hưởng chính của phần hai cũng là của cả bài thơ là âm hưởng bi tráng, bi phẫn. Đỉnh điểm của niềm hào sảng hạnh phúc cũng lại chính là đỉnh điểm của nỗi đau đớn, uất nghẹn đến bất lực. Những câu thơ như con sóng trào dâng mãnh liệt rồi đổ xuống trong tiếng than dài, não nuột buồn thương. Mỗi con người Việt Nam sống trong thời đại bấy giờ đều dễ dàng tìm thấy chính tâm tư của mình trong nỗi lòng khổ đau của mãnh chúa rừng xanh, nỗi lòng của cả một lớp người Thiết tha hoài nhớ về đất nước một thời hào hùng, oanh liệt nay rên xiết đớn đau trong cảnh nô lệ lầm than. Chính vì vậy, đây là những câu thơ có được sự đồng cảm sâu sắc từ người đọc cùng thế hệ với nhà thơ. 3. Khao kh¸t giÊc méng ngµn ? Đối diện với thực tại đáng buồn, ngoái Oai linh, hùng vỹ, thênh thang, ghê gớm. t×m qu¸ khø kh«ng cßn n÷a, con hæ khao kh¸t víi mét giÊc méng ngµn thÕ nµo? ? c¶nh Êy cã thùc trë l¹i víi hæ hay kh«ng?. Cảnh đẹp nhưng không còn, không có thực, chỉ còn tồn tại trong mộng tưởng đớn đau ? để diễn tả nỗi đớn đau ấy, các câu thơ đã Câu cảm thán với các dấu chấm than liên được diễn đạt bàng kiểu câu gì? tiÕp, víi c¸c th¸n tõ “hìi oai linh…Hìi c¶nh rõng…”. Nã thÓ hiÖn trùc tiÕp vµ s©u s¾c nỗi đau đớn tiếc nuối khôn nguôi về thế giới tù do lín réng mµ gièng nßi hÇm thiªng ngù trị bao đời, nơi hổ có thể thênh thang vẫy ? Từ đây ta hiểu giấc mộng ngàn của hổ là vùng thoả chí hướng mãnh chúa của mình. mét giÊc méng nh­ thÕ nµo? GiÊc méng m·nh liÖt, lín lao nh­ng ®au xãt ? Nỗi đau của những ước vọng cao đẹp lớn và bất lực. lao mµ kh«ng thÓ thùc hiÖn ®­îc trong thùc tÕ ®­îc gäi lµ bi kÞch. VËy, giÊc méng ngµn cña hæ cã thÓ HS béc lé ý kiÕn. gäi lµ bi kÞch ®­îc kh«ng? ? Bi kÞch Êy ph¶n ¸nh kh¸t väng m·nh liÖt Kh¸t väng ®­îc sèng ch©n thËt cuéc sèng nào của con hổ cũng là của con người? cña chÝnh m×nh, trong thÕ giíi tù do cña chÝnh m×nh. §ã lµ kh¸t väng gi¶i phãng, lµ t×nh yªu tù do, thø t×nh c¶m vµ kh¸t väng chân chính muôn đời của con người và cũng lµ cña mu«n loµi. GV b×nh, chuyÓn.. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(7)</span> III. §äc - hiÓu ý nghÜa v¨n b¶n: ? Từ tâm sự con hổ ở - Nỗi chán ghét cuộc sống tù túng, tầm thường, giả dối. vườn bách thú, em cảm - Khát vọng tự do được sống với cuộc sống chân thật, phóng hiÓu ®­îc g× vÒ t©m sù kho¸ng cña chÝnh m×nh. của con người?. ? Đó là khát vọng như Cao cả, đẹp đẽ, chính đáng. thÕ nµo? ? Trong x· héi ®­¬ng thêi nã cã ®­îc thùc hiÖn hay kh«ng? VËy, qua đó ta thấy thái độ của nhà thơ ra sao đối víi hiÖn t¹i? ? nÕu xem Nhí rõng lµ mét thi phÈm tiªu biÓu cho th¬ ca l·ng m¹n th× theo em, th¬ Míi cã những gì mới mẻ, đáng quý?. Kh«ng thÓ thùc hiÖn khi kh«ng gian sèng cña m×nh vµ nh©n dân mình đang bị ngột ngạt bởi sự xâm lược của kẻ thù. Thể hiện thái độ căm ghét, bất bình với xã hội thực tại.. HS th¶o luËn tr¶ lêi: + Néi dung th¬ thÓ hiÖn nçi ch¸n ghÐt cuéc sèng thùc t¹i, lu«n khao khát hướng tới cuộc sống tự do, phóng khoáng, chân thành. Đó là mơ ước rất người, càng đáng trân trọng khi nó ®­îc th¾p lªn vµ duy tr× trong x· héi bÊy giê. Tuy nhiªn, kh¸t vọng ấy đã chứa đựng một nỗi thất vọng, bất lực, không tìm được lối thoát cho chính mình. Vì vậy, rất đau đớn, xót xa. + NghÖ thuËt th¬: kh«ng gß bã trong khu«n khæ mµ tr¸i l¹i rÊt tự do, hơi thơ khoáng đạt, giọng thơ khoẻ khoắn, sôi nổi, cảm xóc m·nh liÖt nhiÒu khi x« ®Èy c©u ch÷, khiÕn nhÞp th¬ rÊt tù do, biÕn ¶o linh ho¹t… + Ng«n ng÷ s¸ng t¹o, tù nhiªn, gÇn gòi víi c¸ch nghÜ, c¸ch nãi thông thường, không ước lệ, khuôn sáo.. GV bình, kết bài hoặc đọc cho các em tham khảo một số lời bình hay của các tác gi¶: Hoµi Thanh, Chu V¨n S¬n, TrÇn §×nh Sö, §ç Kim Håi…. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(8)</span> Ngµy so¹n TiÕt 74 - V¨n b¶n. Ngµy d¹y. Ông đồ A. Mục tiêu cần đạt: 1. Giúp học sinh cảm nhận được tình cảnh đáng buồn của ông đồ, qua đó thấy rõ sự kết hợp hai nguồn cảm hứng: niềm cảm thương và nỗi nhớ tiếc ngậm ngùi của tác giả trước một lớp người tài hoa, một nét văn hoá cổ truỳen nay trở nên tàn tạ và đang vắng bóng. ThÊy ®­îc s­c truyÒn c¶m cña bµi th¬ thÓ hiÖn ë sù dèi lËp, thÓ th¬ ngò ng«n, ng«n từ bình dị, cô đọng mà già sức gợi. 2. TÝch hîp víi phÇn TiÕng ViÖt vµ TËp lµm v¨n, víi hiÓu biÕt vÒ nghÖ thuËt th­ pháp, thú chơi chữ, câu dối như một phong tục tập quán văn hoá cổ truyề của người phương Đông, trong đó có VN. 3. Rèn kỹ năng đọc diễn cảm, phân tích hiệu quả của phép t từ trong thơ. 4. Sưu tầm ảnh vẽ ông đồ của hoạ sỹ Bùi Xuân Phái. B. Tiến trình thực hiện các hoạt động dạy học: I. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: Đọc diễn cảm hai đoạn thơ Nhớ rừng, khuyến khích HS đọc thuộc cả bài. Chỉ ra những từ ngữ diễn đạt tâm trạng con hổ…? Hoạt động 2: DÉn vµo bµi: Hoạt động 3: Hướng dẫn đọc – Chú thích: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò ? T¸c gi¶ cña bµi th¬ nµy lµ ai? GV bæ sung: Kh«ng viÕt nhiÒu song tªn tuæi cña Vũ Đình Liên không thể không nhắc đến trong những đại diện của phong trào Thơ Mới, trước hết lµ bëi giäng th¬ man m¸c, hoµi nhí víi c©u ch÷ giản dị mà ý đúc, mỗi dòng thơ như chứa đựng cả một nỗi niềm da diết, một tiếng thở dài xót xa đối với cảnh, với người đất Việt đang dần thay đổi trước cơn gió mạnh của văn hoá Tây phương. Ông đồ là một bài thơ như thế. ? Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ th¬ nµo? - Ngò ng«n: Kh«ng ph¶i lµ thÓ th¬ §­êng luËt tø tuyÖt hay b¸t có nh­ trước đây mà là thẻ thơ đã được c¸ch t©n b»ng viÖc kÐo dµi c¸c khæ th¬ vµ linh ho¹t trong c¸ch ng¾t nhÞp. ? Đối tượng khơi dậy nguồn cảm xúc của tác giả ở Ông đồ: những nhà nho học Hán đây là ai? Em biét gì về vai trò của ông đồ trong học song không đỗ đạt cao hoặc đời sống văn hoá nước nhà trước đây? đỗ mà không ra làm quan, sống thanh bÇn b»ng nghÒ d¹y häc. ? bài thơ nhắc đến hình ảnh ông đồ trong một hoạt động cụ thể là viết chữ, viết câu đối thuê. Em cã nh÷ng hiÓu biÕt ra sao vÒ nÐt v¨n ho¸ nµy cña d©n téc? Lop8.net. HS thÊy ®­îc thó ch¬i ch÷ vµ treo câu đối là một phong tục văn hoá đẹp của dân tộc. Ngày Tết câu đối thường được treo trong nhà, vừa để trang hoàng vừa để mong năm mới.

<span class='text_page_counter'>(9)</span> gặp nhiều may mắn. Ông đồ ngày x­a ngoµi viÖc d¹y häc th× ngµy TÕt cßn lµm thªm viÖc viÕt c©u dèi thuª. ? Tác giả gọi ông đồ là “cái di tích tiều tuỵ đáng HS nêu ý hiểu của các em. thương của một thời tàn”. Điều này có liên quan gì đến nội dung bài thơ Ông đồ? GV bæ sung: Trong xã hội VN thời phong kiến xưa, chữ Hán không chỉ xem như một thứ phương tiện học tập mà nó còn được trân trọng như một vẻ đẹp thiêng liêng, thường được gọi là chữ thánh hiền. Chính bởi vậy, nảy sinh thú chơi chữ và sự ra đời của một nghệ thuật mà ta gọi là thư pháp. Viết chữ là một hành động sáng tạo nghệ thuật và người viết chữ đẹp còn là một nghệ sỹ, rất được người đời quý trọng. Trong đời sống người Việt, thú chơi chữ còn gắn liền với thói quen treo câu đối trong nhà, nơi trang trọng nhất như bàn thơ, cột chính của nhà, các bức hoành phi… vừa để trang hoàng nhà cửa vào ngày Tết vừa cầu chúc những đièu tốt lành cho gia đình. Chính bởi chữ rất quý nên năm hết tết đến, người ta thường tìm đến các ông đồ xin chữ và bởi vậy, ngoài việc dạy học, ông đồ còn có thêm nghề viết câu đối thuê, vừa là dịp trổ tài vừa để kiếm thêm chút tiền tiêu Tết. Tuy là viết thuê nhưng vẫn rất được trân trọng, thưởng thức vì thế đó là thời kỳ ông đồ đắc ý. Nhưng đầu thế kỷ XX, chế độ thi cử Hán học bị bãi bỏ, chữ Nho dần bị rẻ rúng, ông đồ trở thành hết thời, và cả tài viết chữ của ông cũng bị gạt ra bên lÒ cuéc sèng ®ang chuyÓn biÕn theo chiÒu ¢u ho¸. NhÊt lµ c¸c nhµ ë thµnh phè, kh«ng còn giữ cái thú sắm câu đối mỗi năm tết đến nên bóng dáng ông đồ hoàn toàn biến mất trên các đường phố thị thành. Một lớp người đã từng có mặt và có vai trò không thể thiếu trong đời sống văn hoá xã hội từ xa xưa, bỗng vắng bóng trong cuộc đời xô bồ, nhộn nhịp hôm nay. Chính điều dó đã khiến nhà thơ ngậm ngùi thương cảm và bài thơ lµ dßng xóc c¶m Êy. ? Vậy, theo em, bài thơ sử dụng phương thực biểu Biểu cảm kết hợp miêu tả và tự sự. đạt nào? ? Vì sao em lại xác định như thế?. V× bµi th¬ dùng l¹i h×nh ¶nh «ng đồ xưa và nay, từ đó tác giả bày tỏ niềm cảm thương chân thành của m×nh.. ? Mạch cảm xúc ấy đã được thể hiện bằng một bố Ba phần: côc nh­ thÕ nµo? + Hình ảnh ông đồ xưa: 1, 2 + Hình ảnh ông đồ nay: 3, 4 + Niềm cảm thương của nhà thơ: cßn l¹i. ? Đọc văn bản để thể hiện được cảm xúc của nhà Giọng đọc tha thiết, truyền cảm, th¬? nhÊn m¹nh c¸c tõ ng÷ gîi c¶m. Hoạt động 2: Hướng dẫn tìm hiểu chi tiết văn bản. Hình ảnh ông đồ trong những ngày xuân trước. Gọi HS đọc diễn cảm 2 khổ thơ đầu. HS đọc, suy nghĩ, trả lời. ? Hình ảnh ông đồ được nhà thơ khắc hoạ + Không gian: trên đường phố đông người, như thế nào trong hai khổ thơ đầu? Không bên mực tàu giấy đỏ… Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(10)</span> + Thời gian: Mỗi năm hoa đào nở: nghệ thuật hoán dụ đã gợi ra không khí rực rỡ và trµn ®Çy s¾c xu©n cña nh÷ng ngµy TÕt cæ truyÒn… + Con người trung tâm của bức tranh xuân: Đó là ông đồ già - người thầy dạy chữ Nho thủa trước cũng đồng thời là người viết chữ thuª trªn ®­êng phè mçi dÞp TÕt. ¤ng hiÖn ra trong d¸ng vÎ th©n quen vµ gÇn gòi víi mực tàu giấy đỏ mỗi dịp Tết đến xuân về.. gian, thời gian, con người…). ? Tài hoa của ông đồ đã được nhắc đến ra + Hoa tay thảo những nét: Thảo mang hai ý sao? Từ “thảo” đem đến cho em ấn tượng gì nghĩa: nó chỉ một trong bốn kiểu chữ cơ bản về tài hoa của ông đồ khi viết chữ? nhÊt cña nghÑ thuËt th­ ph¸p: lèi viÕt ch÷ mÒm m¹i, thanh ®Ëm tù nhiªn nh­ ngän cá đùa trong gió; nó cũng đồng thời gợi tả bàn tay viÕt nhanh, ®iªu luyÖn vµ thµnh thôc nh­ múa trên trang giấy, không phải là người viết chữ thuê nữa là ông đồ đã hiện ra như một nghệ sỹ tài danh, một nghệ nhân đỉnh cao của nghệ thuật thư pháp (viết chữ đẹp) ? Tài hoa ấy đã tạo cho ông đồ một địa vị + Tài hoa của ông đồ còn được khẳng định như thế nào trong con mắt người đời? qua lời ngợi khen tấm tắc của mọi người: … => tr©n träng, ngîi khen, yªu mÕn… + Nét chữ bay bướm và mềm mại, tinh tế … ? nét chữ thế nào “phượng múa rồng bay”. => không chỉ ca ngợi mà còn cho thấy đó Ngoài việc ca ngợi tài hoa của ông đồ, nhà là thời kỳ ông đồ được trọng vọng, nét chữ thơ còn muốn nói gì về thái độ của con của ông, tài hoa của ông được người ta trân người thời ấy ra sao đối với ông? trọng, nâng niu, thưởng thức… thể hiện nét đẹp văn hoá một dân tộc vốn rất say mê nghÖ thuËt vµ quý träng ch÷ viÕt th¸nh hiÒn, tức là khi đạo học (Nho học) còn chiếm vị trí quan trọng trong đời sống… ? Hai khổ thơ cho thấy ông đồ đã từng có Cuộc sống có nhiều niềm vui và hạnh phúc: mét cuéc sèng ra sao? được sáng tạo, có ích đối với mọi người và được mọi người trọng vọng… ? Đặt vẻ đẹp tài hoa của ông đồ giữa khung c¶nh trµn ngËp søc xu©n vµ s¾c xu©n “hoa đào nở”, “Mực tàu giấy đỏ”, nhà thơ đã tạo ra một bức tranh xuân như thế nào, qua đó cảm nhận ra sao về thái độ, tình cảm của nhµ th¬?. Lop8.net. Ngòi bút tác giả đã hoàn chỉnh bức tranh mùa xuân rất đẹp đẽ và tràn đầy sức sống. Ông đồ trở thành hình ảnh không thể thiếu, là một nét đẹp làm sống động và thân thương thêm bức tranh ngày xuân của đất nước…bộc lộ tấm lòng yêu mến, thích thú của nhà thơ về một thời kỳ đậm đà nếp sống v¨n ho¸ d©n téc….

<span class='text_page_counter'>(11)</span> GV: Đúng vậy! Ngòi bút giàu sức tạo hình và cũng rất truyền cảm của Vũ Đình Lien đã thu nhận được không khí và hình ảnh đậm chất dân tộc để tái hiện sống động khung cảnh đất nước những dịp Tết cổ truyền, không khí xuân náo nức mọi ngả đường và náo nức trong cả lòng người. Bức tranh xuân đáng yêu và tươi màu ấy có một dáng hình hết sức gần gũi và thân thiết đối với mỗi người dân Việt những ngày xa xưa: đó là ông đồ già cặm cụi và phúc hậu bên những mực tàu giấy đỏ, những sắc thắm hoa đào và gương mặt rạng rỡ của người mua kẻ ngắm chen chúc, tưng bừng. Ông đồ đã làm nên một phần cái không khÝ, c¸i thÇn th¸i, cèt c¸ch d©n téc Êy. Nh÷ng c©u th¬ 5 tiÕng ng¾n, gißn nh­ tiÐng reo vui của nhà thơ khi háo hức ngắm nhìn cảnh Tết đến xuân về, như chia sẻ niềm vui của ông đồ giµ , kh«ng chØ viÕt ch÷ cã tiÒn mµ cßn vui niÒm vui ®em ch÷ th¸nh hiÒn cïng víi bao ®iÒu tốt đẹp làm ấm mỗi căn nhà nhân dịp xuân mới… Đó cũng chính là tấm lòng quý trọng của một nhà thơ đối với không chỉ người thầy dạy chữ trong xã hội xưa mà còn đối với một nếp sống văn hoá đẹp của dân tộc. 2. Hình ảnh ông đồ thời nay Gọi HS đọc 2 khổ thơ tiếp HS đọc khổ thơ 3. ? Khæ th¬ thø ba cho em biÕt ®iÒu g×? Nói lên nỗi buồn vắng khách của ông đồ. ? Nçi buån Êy thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷ vµ + Mçi n¨m mçi v¾ng: ®iÖp tõ mçi gîi t¶ hình ảnh nào? Hãy nêu cảm nhận của em về nhịp trôi của thời gian đều đặn và lặng lẽ, cách diễn đạt ấy của tác giả? mang theo cả nguồn vui của ông đồ: người thuª viÕt Ýt dÇn ®i, thó ch¬i ch÷ vèn rÊt tao nhã của người xưa dường như cũng mất dần. + C©u hái: cña nhµ th¬ còng chÝnh cña nçi lòng ông đồ thắc thỏm và buồn bã thấy bóng người đến xin chữ, mua chữ, thưởng thức tài nghệ của ông và vẻ đẹp của con chữ th¸nh hiÒn còng th­a thít dÇn. … + Hình ảnh: giấy đỏ buồn không thắm – mực đọng trong nghiên sầu: biện pháp nghệ thuật nhân hoá đã diễn tả được tình cảnh tội nghiệp của ông đồ bên đường phố. Những trang giấy điều thắm tươi thường kiêu hãnh lµm nÒn cho ch÷ nho mùc tµu ®en nh¸nh vµ bay bổng thì nay lạt phai trước bụi bặm phố phường…nghiên mài mực vốn sóng sánh đón nhận bút lông nay khô két lại, đọng thµnh m¶ng thµnh khèi, trong bÏ bµng vµ tñi hæ…. ? Liẹu dó có phải là những câu thơ chỉ để gîi t¶ nçi buån cña giÊy mùc? Hai h×nh ¶nh + §ã còng chÝnh lµ c¶nh ngé vµ t©m tr¹ng thơ sóng đôi còn đem đén cho em cảm nhận của ông đồ… g× n÷a? ? Bên giấy mực tủi sầu, hình ảnh ông đồ đã Ông đồ vẫn ngồi đấy ®­îc kh¾c ho¹ trong nh÷ng c©u th¬ nµo? Qua ®­êng kh«ng ai hay ông đồ vẫn ngồi tại chỗ cũ, âm thầm và lặng ? Tình cảnh hiện tại của ông đồ có gì chua lẽ như chờ đợi một cái gì đó, chờ đợi trong xãt? niÒm thÊt väng vµ trong sù döng d­ng, l·nh đạm của khách qua đường. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(12)</span> => hoµn toµn bÞ r¬i vµo quªn l·ng, lät thám l¹c lâng gi÷a ån µo, n¸o nhiÖt cña phè phường, của cuộc sống khác… ?Hình ảnh ông đồ trên một nền cảnh thiên Hs trình bày cảm nhận của các em, có thẻ nhien víi l¸ vµng r¬i trªn giÊy vµ m­a bôi cÇn nhiÒu em bæ sung ý hiÓu cho nhau, thÊy bay ngoài trời đã gợi cho em cảm xúc ra được: + cảnh và người đều gợi nên sự tàn lụi, hiu sao? h¾t vµ buån th¶m… + l¸ vµng r¬i cïng m­a bôi l¹nh lÏo cßn gîi cả sự thê lương và lạnh lẽo của cuộc đời, nhấn sâu thêm thái độ thờ ơ, lạnh lùng của con người trước dáng vẻ nhẫn nại đến xót xa của ông đồ… ? Hình ảnh thơ đã cho ta biết gì về cảm xúc + buồn thương và xót xa cho ông đồ rơi vào vµ suy nghÜ cña t¸c gi¶ ? t×nh c¶nh bÞ quªn l·ng… + buồn thương và day dứt trước nét đẹp văn ho¸ cæ truyÒn bÞ tµn phai bëi c¸i x« bå cña nhịp sống hiện đại hoá, những giá trị văn ho¸ vèn ®­îc tr©n träng nay mÊt dÇn vÞ thÕ trong đời sống của con người… ? Mạch cảm xúc sâu xa ấy đã được thể hiện Gợi nỗi buồn thương trở nên mênh mang, qua cả nhạc điệu rất đặc sắc của thể thơ 5 dàn trải, có sức âm vang thấm thía trong chữ ở đây: sự phối hợp các dòng thơ giàu lòng người đọc. thanh b»ng vµ c¸ch hiÖp vÇn tÒ chØnh (ngoµi giêi…bay…®­êng…ai hay…). T¸c dông cô thÓ Êy lµ g×? GV b×nh: §ã lµ sù thÊm thÝa cña dßng xóc c¶m vµ nghÜ suy rÊt ch©n thµnh s©u s¾c mµ t¸c giả muốn bộc bạch từ hình ảnh buồn bã hiu hắt của ông đồ trong cảnh ngộ bị lãng quên, bị bỏ rơi một cách bẽ bàng, tủi phiền và ngơ ngác giữa phố phường nhộn nhịp xô bồ và lãnh đạm. Nỗi buồn của cả một thời đại khi mà “ chữ nho đã bật gốc rũ cành” ra khỏi đời sống văn hoá người Việt đang trong dòng xoáy của văn minh phương Tây đã hội tụ và kết đọng lại trong khối sầu cá nhân của một đại diện tiêu biểu cho “một thời vang bóng” ấy. Ông đồ r¬i vµo hoµn c¶nh trí trªu cña mét nghÖ sü kh«ng cßn c«ng chóng, tr¬ l¹i bªn lÒ phè hay lµ bªn lÒ cuéc sèng víi giÊy nh¹t phai, mùc tñi sÇu, víi m­a phïn vµ l¸ rông t¬i bêi trong đông lạnh. Sự cộng hưởng của thiên nhiên và lòng người đã khiến nỗi buồn thêm thấm thía. Những câu thơ tả lá vàng khô nằm trên giấy đỏ còn có sức gợi ra cả tư thế bó gối bất động của ông đồ giưca đất trời, đồng thời vẽ nên được cả cái tiêu điều của cả một thời kỳ “ông nghè ông cống cũng nằm co”. Tức là bài thơ tả cảnh mà gợi được tình, gợi đợc cả cái biến đổi dâu bể của cuộc đời.Những dòng thơ tạo nhịp trùng điệp nối tiép gơi nỗi buồn tiếc luýen thương miên man, bát tận. Không gian mờ mịt, thời gian chảy trôi, hình ảnh ông đồ cứ nhạt dần, nhoà dần rồi dường như tan biến … Và cuối cùng… 3. Cảnh đó, người đâu. ? §äc khæ th¬ cuèi, cho biÕt: ? So sánh với đoạn thơ mở đầu, em thấy két Kết câu đàu cuối tương ứng, hoa đào và ông thúc bài thơ có gì đặc biệt? đồ lại được nhắc đến. Tuy nhiªn, vÉn cã sù kh¸c biÖt. NÕu khæ th¬ đầu, hoa đào với ông đồ, cảnh bên người Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(13)</span> ? Sù thiÕu v¾ng bãng d¸ng quen thuéc vµ thấn thương của ông đồ già đã khơi dậy suy ngÉm g× ë nhµ th¬?. hoà hợp tươi tắn thì khổ thơ kết hoa đào còn đó mà ông đồ lại vắng bóng. Thiên nhiên vẫn tồn tại đẹp đẽ và bất biến, cuéc sèng vÉn tuÇn tù diÔn ra song kh«ng còn thấy bóng dáng ông đồ. Nghệ thuật tương phản đã góp phần đắc lực trong việc xo¸y s©u vµo kho¶ng trèng trong t©m hån nhà thơ: vắng bóng ông đồ. Nçi niÒm th¶ng thèt: Những người muôn năm cũ Hån ë ®©u b©y giê. ? Những người muôn năm cũ là ai? Câu hỏi cña nhµ th¬ ngoµi viÖc bµy tá c¶m xóc luyÕn tiếc, nhớ thương còn chứa đựng những suy nghÜ s©u xa g× kh¸c?. Người muôn năm cũ: các nhà nho xưa Suy ngÉm s©u xa: Hoµi tiÕc nh÷ng gi¸ trÞ văn hoá đáng trân trọng nay do thời cuộc thay đổi mà dần bị phôi phai, quên lãng…. ? Sù kh¸c biÖt Êy theo em cã t¸c dông gîi t¶ như thế nào? Nhà thơ đã sử dụng biện pháp nghÖ thuËt g× ë ®©y? T¸c dông cña nã ra sao?. ? Qua c¶m xóc vµ suy nghÜ cña nhµ th¬, em có nhận xét gì về thái độ và tấm lòng của Vũ Đình Liên đối với con người và văn hoá d©n téc. HS nhËn thÊy: Thái độ trân trọng, yêu quý đối với những nhµ nho tµi hoa mµ kh«ng gÆp thêi, quý trọng những nét đẹp văn hoá truyền thống cña d©n téc …dã còng lµ biÓu hiÖn cña lßng yêu nước chân thành. Có thể nói, kết câu đầu cuối của bài thơ rất giàu ý nghĩa nghệ thuật. Trước hết nhà thơ đem đến cho người đọc chúng ta một cảnh tượng trống vắng và nỗi niềm bâng khuâng rất thật, dường như chính ta cũng đang chứng kién sự mất mát của một dáng hình thân quen, sự phôi pha của cả một nét đẹp văn hoá dân tộc tao nhã và tinh tế khi lọt thỏm vào khung cảnh ngập tràn sắc hoa đào mà không có người xưa, không còn thấy mực tàu giấy đỏ bút hoa ấm áp và tươi tắn. Thời gian khách quan và thời gian văn hoá, thời gian con người bỗng chốc đối lập tạo nên bi kịch. Cái có được dùng để nhấn mạnh cái không, để xoáy sâu vào cảm giác mất mát không thể bù đắp. Trong thơ ca cổ điển, cảm hứng “cảnh đó, người đâu”vốn giàu sức gợi nay đã được ngòi bút của thi sỹ hiện đại mở thêm một cánh cửa cảm xúc. Tình xót thương con người cộng hưởng với tâm sự thời thế đã khiến bài thơ vừa hiện đại vừa phảng phất sắc màu cổ điển, rất trang nhã và hàm súc. Hướng dẫn tổng kết văn bản: ? Nhìn một cách tổng quát, cẳm xúc thơ đã HS liệt kê lại; được biểu đạt bằng một hình thức nghệ + thể thơ năm chữ thích hợp với giọng điệu thuật có gì đặc sắc? hoµi niÖm, ngËm ngïi… + Kết cấu đầu cuối vừa tương ứng vừa tương phản, óp phần làm nổi bạt chủ đè. + Ng«n tõ gi¶n dÞ mµ rÊt hµm sóc, giµu søc tạo hình và biểu cảm, tạo vẻ đẹp vừa lãng m¹n võa hoµi cæ… ? Em chia sẻ được những gì với nhà thơ qua Niềm cảm thương và trân trọng với những bµi th¬ nµy? Cã thÓ nhËn xÐt ®­îc g× vÒ t©m sè phËn bÊt h¹nh, tµi hoa mµ c¬ nhì; tr©n hån cña nhµ th¬? trọng và nâng niu những vẻ đẹp dơn sơ mà đáng quý của phong tục, văn hoá dân tộc… Đó là tình cảm nhân văn rất đáng quý đồng Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(14)</span> thời cũng là biểu hiện của lòng yêu nước… ? Theo em, nếu viết câu đối ngày tết là một HS nói được hiểu biết thực tế… nét văn hoá đẹp đáng được trân trọng thì Nét sinh hoạt van hoá này đã đang và sẽ trong cuéc sèng míi h«m nay, nÐt sinh ho¹t ®­îc tiÕp tôc kh¬i dËy vµ ph¸t huy trong ấy có được và nên khôi phục lại hay không? cuộc sống hiện đại… Gv b×nh, kÕt. Hướng dẫn luyện tập và dặn dò vè nhà: 1. §äc thuéc lßng vµ diÔn c¶m bµi th¬. 2. Soạn bài: Quê hương. Tham kh¶o: * Hoµi Thanh: “ …Hai nguồn thi cảm chính của người (VĐL) là lòng thương người và tình hoài cổ. Người thương những kẻ thân tàn ma dại, ngừô nhớ những cảnh cũ người xưa. Có một lần hai nguồn thi cảm ấy gặp nhau và đã để lại cho chúng một bài thơ kiệt tác: Ông đồ.” * V¨n T©m: “…Bµi th¬ Hoµi cæ lµ bµi th¬ chÝnh thøc ®Çu tiªn cña V§L lµm nam 15 tuæi. T×nh cảm xót thương trước các nạn nhân xã hội đương thời cũng nảy nở rất sớm (Đứa trẻ ăn mµy (1932), «ng l·o h¸t xÈm…) * Anh Ngäc – “hån th¬ thÕ kû” … “Với việc dùng thủ pháp nhân hoá, thổi buồn sầu vào lũ giấy mực, tác giả đã mặc nhien can thiệp vào cảnh vật bằng tình riêng của mình. Tấm tình xót thương vô hạn trước cái chết từ từ không gì cứu vãn nổi của cả một kiếp người, một lớp người, một thời đại, một nền văn hién mấy nghìn nam gắn bó với mảnh đất này. Bằng ngôn ngữ chủ yếu khách quan tả, kể, người viết để lòng mình tràn trên mặt giấy. Đó là cách nghệ thuật làm lay động lòng người không cần bình luận, chẳng cần trực tiếp bày tỏ thái độ, cứ để mặc cho những cảnh, những chuyện thay người nói lên tất cả cảm xúc. Chỉ có hai câu kết mới là ngôn ngữ trực tiếp của tác giả, cô đúc cả sức nặng tâm linh và ý thức của người viết trong một câu hỏi bâng khuâng không lời đáp, muốn gửi đến cả xưa sau, cả những ai đa sầu, đa c¶m trong chóng ta nçi kh¾c kho¶i vÒ niÒm ®au nh©n thÕ kh«ng dÔ g× xoa dÞu næi”…. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(15)</span> Ngµy so¹n: TiÕt 75 – TiÕng ViÖt. Ngµy d¹y:. C©u nghi vÊn. A. Kết quả cần đạt:. 1. KiÕn thøc: HS n¾m ®­îc c¸ch cÊu t¹o c©u nghi vÊn vµ ph©n biÖt c©u nghi vÊn víi c¸c kiÓu c©u kh¸c. 2. TÝch hîp víi phÇn V¨n vµ TËp lµm v¨n. 3. RÌn kü n¨ng nhËn diÖn vµ sö dông c©u nghi vÊn. B. Tiến trình thực hiện các hoạt động dạy học:. I. KiÓm tra bµi cò: Hoạt động 1: Tìm hiểu đặc điẻm hình thức và chức năng chính của câu nghi vấn: Hoạt động của thầy GV yêu cầu Hs đọc đoạn văn trích mục I. ? Trong ®o¹n trÝch trªn, nh÷ng c©u nµo ®­îc kÕt thóc b»ng dÊu chÊm hái? Dùa vµo kiÐn thức đã học ở tiểu học, hãy gọi tên các câu văn đó?. Hoạt động của trò. Hs đọc. - Sáng ngày người ta đấm u có đau lắm kh«ng? - ThÕ lµm sao u cø khãc m·i kh«ng ¨n khoai? - Hay là u thương chúng con đói quá? => C©u nghi vÊn. ? Theo em, trong ®o¹n v¨n trªn, c©u nghi HS th¶o luËn: vấn được dùng để làm gì? Dùng để hỏi. ? Rút ra được đặc điểm và chức năng của HS nhận xét. c©u nghi vÊn nh­ thÕ nµo? Rót ra kÕt luËn phÇn Ghi nhí SGK 11. Hoạt động 2: Hướng dẫn luyện tập. Bµi tËp 1: Tổ chức hoạt động:Phát hiện cá nhân. Gv chỉ dịnh Hs trả lời. a. Chị khất tền sưu đến chiều mai phải không? b. Tại sao con người ta lại phải khiêm tốn như thế? c. Văn là gì? … Chương là gì?… d. + Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không? + §ïa trß g×? + Hõ…hõ…c¸i g× thÕ? + Chị Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta ấy hả? Hs nêu được đặc điểm chung. Bµi tËp 2: XÐt c¸c c©u sau vµ tr¶ lêi c©u hái: ? Căn cứ vào đâu để xác định câu nghi vấn? ? Trong các câu đó, có thể thay từ Hay bằng từ hoặc được không? Vì sao? Hình thức tổ chức: Thảo luận nhóm – cử đại diện trình bày ý kién. + Căn cứ vào sự có mặt của từ Hay nên ta biết đó là các câu nghi vấn. + Không thay được vì Hay trong trường hợp này không phải là quan hệ từ mà là từ dùng để hỏi. Bài tập 3: Có thể đặt dấu chấm hỏi sau các câu dưới đây không? Vì sao? Hình thức hoạt động: Làm mẫu một câu, với Hs khá. Các câu còn lại Hs tự làm vào vë bµi tËp. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(16)</span> + Không thể đặt dấu hỏi chấm vì đó không phải là câu nghi vấn. Bài tập 4, 5, 6 hướng dẫn các em thực hành ở nhà. Hoạt động 3: Củng cố – Dặn dò: Ngµy so¹n: Ngµy d¹y: TiÕt 76 – TËp lµm v¨n ViÕt ®o¹n v¨n trong v¨n b¶n thuyÕt minh A. Kết quả cần đạt:. 1. KiÕn thøc: Gióp häc sinh biÕt nhËn d¹ng vµ s¾p xÕp ý, viÕt mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh ng¾n. 2. TÝch hîp víi phÇn V¨n vµ TiÕng ViÖt. 3. Rèn kỹ năng Xác địn chủ đề, sắp xếp và phát triển ý khi viết đoạn văn thuyết minh. B. Tiến trình thực hiện các hoạt động dạy học:. Hoạt động I: Kiểm tra bài cũ: ? Thế nào là đoạn văn? Vai trò của doạn văn trong bài văn? Cờu tạo thường gặp của ®o¹n v¨n? ? Em hiểu thế nào chủ đề? Câu chủ đề trong đoạn văn thường có vị trí ở đâu? Hoạt động II: Hướng dẫn nhận diện đoạn văn trong văn bản thuyết minh. Hoạt động của thầy Hoạt động của trò GV chiếu đoạn văn (a) SGK 14 lên màn HS đọc lại, suy nghĩ, trả lời. h×nh. ? §o¹n v¨n trªn gåm mÊy c©u? Tõ nµo ®­îc §o¹n v¨n gåm 5 c©u, c©u nµo còng nh¾c tíi nhắc lại nhiều lần trong các câu đó? Dụng từ nước. Dụng ý của ngươi viết là thể hiện ý? chủ đề của đoạn. ? Chủ đề của đoạn văn trên là gì?. thể hiện trong câu mở đầu: thiếu nước sạch nghiªm träng.. ? §©y cã ph¶i lµ ®o¹n v¨n miªu t¶ hay biÓu c¶m, nghÞ luËn kh«ng? V× sao? + Kh«ng miªu t¶ v× kh«ng tËp trung t¸i hiÖn mµu s¾c, mïi vÞ, h×nh d¸ng… + Kh«ng biÓu c¶m v× kh«ng biÓu hiÖn c¶m xúc của người viết… + Kh«ng nghÞ luËn v× kh«ng bµn luËn, ph©n tÝch…  §©y lµ ®o¹n v¨n thuyÕt minh. ? Mỗi câu trong đoạn có vai trò ra sao trong Câu 1: Giới thiệu khái quát vấn đề thiếu việc thể hiện và phát triển chủ đề? nước ngọt trên thế giới. Câu 2: cho biết tỉ lệ nước ngọt so với tổng lượng nước trên trái đất. C©u 3: giíi thiÖu sù mÊt t¸c dông cña phÇn lớn lượng nước ngọt. Câu $; giới thiệu số lượng khổng lồ người thiếu nước ngọt. Nh­ vËy, mèi quan hÖ gi÷a c¸c c©u rÊt chÆt chẽ: câu 1 nêu chủ đề khái quát, các câu kh¸c triÓn khai néi dung ý. Gv chuyển chiếu đoạn văn (b), cách tìm Hs trả lời tương tự. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(17)</span> hiểu tương tự với đoạn văn a.. Rót ra ®­îc; §o¹n v¨n thuyÕt minh vÒ danh nh©n, mét con người nổi tiếng theo kiểu cung cấp thông tin vè các mặt hoạt động khác nhau của người đó.. Hoạt động 3: Nhận xét và sửa chữa đoạn văn thuyết minh chưa chuẩn: GV chiÕu ®o¹n v¨n (a); môc I 2. HS đọc lại đoạn văn. ? Đoạn văn trên thuyết minh về đối tượng Giới thiệu dụng cụ học tập: cái bút bi. nµo? ? Đối chiếu với chuẩn đoạn đã nói đến ở Đoạn văn không rõ chủ đề, chư có ý công trªn, theo em, ®o¹n v¨n nµy m¾c lçi g×? dông, s¾p xÕp ý lén xén, thiÕu m¹ch l¹c. ? Nªu c¸ch söa?. CÇn t¸ch thµnh ba ý nhá: cÊu t¹o, c«ng dông, c¸ch sö dông. HS lên bảng, chưa. Dưới lớp nhận xét.. Đoạn văn (b). Cách làm tương tự. GV có thể yêu cầu tốc độ thực hành của các em nhanh hơn, đưa ra nhiều cách diễn đạt khác nhau, phong phó h¬n. Hoạt động 4: Hướng dẫn luyện tập: Bài tập 1: Viét đoạn văn mở bài và kết bài cho đề văn thuyết minh: Giới thiệu trường em. Gv nêu yêu cầu: Hai đoạn văn cần ngắn gọn song diễn đạt ấn tượng, sáng tạo, không khu«n mÉu, s¸o mßn. GV cho các em thực hành, có thể đại diện đọc trong tổ, trước lớp. Chọn 1 – 2 đoạn đặc sắc chiếu lên màn hình cho các em tham khảo. Bài tập 2: Viết đoạn văn thuyết minh chủ đè: Hồ Chí Minh, lãnh tụ vĩ đại của nhân d©n ViÖt Nam. ? Cã thÓ ph¸t triÓn ý nh­ thÕ nµo? HS thảo luận, lựa chọn các ý triển khai. GV hướng dẫn, bổ sung… Bài tập 3: Hướng dẫn về nhà thực hành. Hoạt động 5: Củng cố – Dặn dò: ? Nªu l¹i c¸c yªu cÇu cña mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh? ? Khi đặt trong bài văn thuyết minh hoàn chỉnh, đoạn văn cần thoả mãn thêm yêu cÇu g× n÷a? Thống nhất chủ đề chính của toàn văn bản và tạo mối liên kết hài hoà với các đoạn kh¸c trong bµi. …. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(18)</span> Ngµy so¹n TuÇn. Ngµy d¹y:. - Bµi 19, TiÕt 77. V¨n häc. Quê hương Kết quả cần đạt:. 1. Giúp học sinh cảm nhận được vẻ đẹp tươi sáng, giàu sức sống của một làng quê miền Trung Trung bộ và tình cảm đằm thắm của tác giả dành cho quê hương. Nghệ thuật t¶ c¶nh, t¶ t×nh b×nh dÞ mµ l¾ng s©u, thÊm thÝa. 2. Tích hợp với phần Văn bài Khi con tu hú, phần Tiếng Việt và Tập làm văn đã học. 3. Rèn kỹ năng đọc diễn cảm thơ tám chữ, phân tích các hình ảnh nhân hoá, so sánh đặc sắc. 4. ChuÈn bÞ: + TuyÓn tËp th¬ vµ ch©n dung nhµ th¬ TÕ Hanh. + S­u tÇm mét bøc tranh, ¶nh vÒ mét lµng ven biÓn, c¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i. Tiến trình thực hiện các hoạt động dạy – học:. Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ: 1. Đọc diễn cảm bài thơ Ông đồ. Nói rõ hai nguồn cảm hứng tạo nên bài thơ đặc sắc nµy cña Vò §×nh Liªn? 2. Hình ảnh ông đồ trong hai khổ thơ 2 và 3 như thế nào? hãy nêu cảm nhận, suy nghÜ cña em. 3. Hình ảnh nào, khổ thơ nào trong bài ấn tượng nhất với em? Vì sao?. Hoạt động 2: Dẫn vào bài: Hoạt động 3: Hướng dẫn Đọc – Chú thích: Hoạt động của thầy Hoạt động của trò ? Từ những gợi dẫn trong SGK, HS tóm tắt được, Gv bổ sung và rút ra một số điểm đáng em biÕt g× vÒ t¸c gi¶ TÕ Hanh? chó ý: + Tên đầy đủ là Trần Tế Hanh, sinh năm 1921. Làng chµi ven vïng biÓn Qu¶ng Ng·i n¬i «ng sinh ra vµ lín lªn – víi thiªn nhiªn phãng kho¸ng vµ cuéc sèng mÆn mòi nhọc nhằn của con người nơi đây đã trở thành một hình ảnh thân thương thường trở đi trở lại trong các trang th¬ cña TÕ Hanh, t¹o nªn mét diÖn m¹o kh«ng dÔ trộn lẫn của ông trong dàn hợp xướng đa thanh của phong trµo Th¬ Míi: giäng th¬ da diÕt nçi buån nhí vµ yêu thương quê hương. + Nh÷ng n¨m sau C¸ch m¹ng, TÕ Hanh bÒn bØ s¸ng t¸c phục vụ kháng chiến và ông được biết đến nhiều nhất bởi những bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương quê hương ch¸y báng vµ niÌm kh¸t khao Tæ quèc ®­îc thèng nhÊt. + T¸c phÈm chÝnh: Hoa niªn (1945); Göi miÒn B¾c (1955), Tiếng sóng (1960), Hai nửa yêu thương (1963), Khóc ca míi (1966)… Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(19)</span> ? Trong nguån m¹ch nhÊt qu¸n vµ da diÕt Êy cña th¬ TÕ Hanh, bµi th¬ nµy cã vÞ trÝ ra sao? ? Mạch cảm xúc về quê hương được diễn đạt trong một bố cục nh­ thÕ nµo?. => Hån th¬ thèng nhÊt trong mét m¹ch c¶m xóc bÒn bØ và sâu sắc: tình yêu quê hương. Là bài thơ mở đầu trong tập thơ đầu tay khẳng định sự gãp mÆt cña «ng trong phong trµo Th¬ Míi. Rót tõ tËp: Hoa niªn (1945) HS nªu bè côc: ba phÇn: + hai câu đầu: Giới thiệu chung về quê hương. + 6 dòng tiếp: cảnh thuyền ra khơi đánh cá. + 8 dßng tiÕp: ®oµn thuyÒn no c¸ trë vÒ. + 4 dòng cuối: Nỗi lòng của người con xa quê. ? Lµ mét bµi th¬ tr÷ t×nh, Quª HS nhËn xÐt: hương có những dấu hiệu nào về + Số câu thơ và khổ thơ. h×nh thøc cho thÊy nã lµ mét thi + C¸ch gieo vÇn, ng¾t nhÞp vµ ng«n ng÷… phÈm cña Th¬ Míi? ? Cần có cách đọc thế nào là HS nêu cách đọc. Gv cùng các em đọc, nhận xét và góp phï hîp? ý với những chỗ đọc còn chưa tốt. GV b×nh, chuyÓn.. Hoạt động 4: Đọc hiểu nội dung văn bản. ? ý nghĩa và vai trò của dòng đề + đề từ thường được dùng để chứa đựng cảm xúc chủ từ “Chim bay dọc biển đem tin đạo của bài thơ, ở đây không chỉ cho ta thấy, nỗi lòng c¸”? nhớ quê hương mà còn chứng tỏ hình ảnh quê hương đã in ®Ëm trong t©m trÝ vµ t×nh c¶m nhµ th¬, nh¸t lµ quª hương ấy lại được tái hiện trong những vần thơ của chính người cha đẻ – người thân yêu đang sống nơi làng chài thương mến ấy.Tình yêu quê hương không chung chung mµ rÊt s©u nÆng, cô thÓ ®­îc nh©n lªn víi tình yêu gia đình, nỗi nhớ yêu người thân… 1. Hình ảnh quê hương trong tâm tưởng của nhà thơ Gọi HS đọc phần đầu gồm câu th¬. ? Nhà thơ đã giới thiệu như thế + Địa thế và nghề nghiệp chính tại quê hương: làng ven nào về quê hương? biển, ba bề bốn bên là nước, làm nghề chài lưới. ? Hình ảnh làng chài lưới đã ®­îc vÏ b»ng hai nÐt c¶nh: c¶nh dân chài bơi thuyền đi đánh cá vµ c¶nh ®oµn thuyÒn trë vÒ trªn bÕn. Em h·y chØ ra c¸c ®o¹n th¬ tương ứng mỗi phân cảnh? ? Qua 6 dòng thơ, vẻ đẹp của làng chài lưới đã được hiện ra trong mét khung c¶nh nh­ thÕ nµo?. + Đoạn 1: Từ đầu đến: rướn thân trắng bao la thâu góp giã + Đoạn 2: tiếp đến: Nghe chất muối thấm dần trong thớ vá. + Thêi gian, kh«ng gian: Sím mai hång, trêi trong, giã nhÑ = Khung cảnh thiên nhiên tươi sáng, khoáng đạt, mở ra bao la trước tầm nhìn của con người. Đó là cảnh sắc đặc trưng của vùng đất biển, trong sự hình dung đầy thương nhớ của người đi xa càng trở nên lung linh, đẹp đẽ. Nó Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(20)</span> là dấu hiệu của một ngày bình yên, đẹp trời, hứa hẹn những thuận lợi trong lao động của người dân chài lưới. ? Trªn nÒn c¶nh mªnh m«ng hïng vü cña biÓn trêi, h×nh ¶nh con người làng chài lưới đã được kh¾c ho¹ ra sao?. + Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá Thuyền: hăng như tuấn mã, phăng mái chèo, vượt trường giang… + Buồm giương to như mảnh hồn làng. ? C¶m nhËn cô thÓ cña em vÒ c¸c h×nh ¶nh so s¸nh: “ThuyÒn…h¨ng nh­ con tuÊn mã” và “cánh buồm giương to nh­ m¶nh hån lµng”?. + H×nh ¶nh so s¸nh thø nhÊt gîi d¸ng vÎ con thuyÒn chắc chắn, với tư thế vận động khoẻ khoắn, dũng mãnh đè sóng băng về phía trước, cường tráng và kiêu hãnh gi÷a kh«ng gian b¸t ng¸t xa réng cña biÓn trêi. + Hình ảnh thứ hai nói về cánh buồm căng mình đón gió, lướt sóng ra khơi. So sánh cánh buồm với mảnh hån lµng lµ mét c¸ch so s¸nh míi mÎ, s¸ng t¹o cña nhµ th¬, nã thiªn vÒ gîi c¶m h¬n lµ gîi t¶, bëi m¶nh hån làng vốn là giá trị biểu tượng,ởtìu tượng, đem đến cho ta c¶m gi¸c c¸nh buåm trªn biÓn lín võa quen thuéc, gÇn gòi, võa thiªng liªng, cao c¶. Sù so s¸nh lµm sù vËt vèn vô tri, bình thường trở nên có sự sống, biến cánh buồm bình thường trở thành biểu tượng kiêu hãnh cho linh hån cña lµng chµi.. ? Đi cùng với các động từ, tính tõ: nhÑ h¨ng, ph¨ng, m¹nh mÏ, vượt, giương to, rướn, thâu góp… Các câu thơ đã đem đến cho ta ấn tượng ra sao về cuộc sống lao động của con người nơi ®©y?. Con thuyền và cánh buồm khoẻ khoắn vượt trường giang là sự hoạt động dưới bàn tay điều khiển của con người – cụ thể là của sức trẻ từ bàn tay mạnh mẽ, cường tráng của các chàng trai làng chài. Không trực tiếp miêu tả nhưng nhà thơ đã gián tiếp qua sự vận động của sự vật mà tạo ấn tượng thích thú của người đọc khi hình dung tới những chủ nhân đầy bản lĩnh sông nước cña c¸c con thuyÓn kia. C¶nh trµn ®Çy søc sèng bëi sù hiện diện và tác động của con người lao động, hình ảnh con người cũng nhờ thế mà trở nên đẹp đẽ, lớn lao. Cánh buồm như cánh chim rướn mãi lên, vươn cao lên m·i th©u gãp n¾ng giã ®Çy c¨ng lång ngùc trÎ trung, m¹nh mÏ. TÊt c¶ to¸t lªn niÒm vui lµnh m¹nh méc m¹c mà đáng trân trọng của những ngư dân chất phác, cần cï. ? Sau mét ngµy ®i biÓn, ®oµn + Kh«ng khÝ: ån µo, tÊp nËp: hai tõ l¸y gîi kh«ng khÝ thuyền đánh cá trở về đã đem lại náo nhiệt, sôi động của bến cá, với những chiếc ghe đầy không khí như thế nào trên bến ăm ắp cá “tươi ngon thân bạc trắng”. Không khí ấy nói c¸? lªn kÕt qu¶ béi thu sau chuyÕn ®i biÓn cña c¸c ng­ d©n, to¸t lªn niÌm vui b×nh dÞ vµ Êm ¸p cña cuéc sèng con người.. ? Hình ảnh người dân chài và + Hình ảnh: con người “da ngăm rám nắng, thân hình con thuyền lúc này được đặc tả nồng thở vị xa xăm” ra sao? + H×nh ¶nh con thuyÒn: im, mái, n»m, nghe chÊt muèi thÊm dÇn trong thí vá. Lop8.net.

<span class='text_page_counter'>(21)</span>